Γέρων Σωφρόνιος του Essex: Η οντολογική γνώση του Θεού

Στη φωτογραφία τα κελιά του μοναστηριού του αγ. Ιωάννου Προδρόμου στο Έσσεξ

(προέλευση φωτό: Αρχιεπισκοπή Θυατείρων και Μεγ.Βρετανίας)

            

Στο βιβλίο του γέροντος Σωφρονίου Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστί, Έσσεξ 1996 (ISBN 1 874679 03 7) αναπτύσσεται το θέμα της οντολογικής γνώσεως του Θεού. Ας δούμε το σχετικό απόσπασμα:

     

 Όταν γίνηται λόγος περί οντολογικής γνώσεως του υποστατικού Θεού, έχομεν υπ’ όψιν την κοινωνίαν εν τω είναι και ουχί την γυμνήν διανοητικήν αντίληψην του θέματος. Ο άνθρωπος-υπόστασις ζή δια του Θεού και εν των Θεώ. Η πραγματικότης αύτη δύναται να εκφρασθή και δι’ άλλου τρόπου: Ο Θεός περιπτύσσεται τον όλον άνθρωπον, νούν, καρδίαν και σώμα. Το γινώσκον-πρόσωπον και ο Γινωσκόμενος-Θεός ενούνται εις έν. Ούτε ο είς ούτε ο Άλλος γίνονται «αντικείμενον» εν αυτή τη ενώσει. Η αμοιβαία γνώσις του ανθρώπου υπό του Θεού και του Θεού υπό του ανθρώπου φέρει χαρακτήρα «προσωπικόν» αποκλείοντα την «αντικειμενοποίησιν». Ο σύνδεσμος ούτος της αγάπης είναι πνευματική πράξις, κατά την οποίαν ο Ηγαπημένος γίνεται το είναι ημών. Ίδιον της αγάπης είναι να μεταφέρη την ζωήν εις Εκείνον, τον Οποίον αγαπά μέχρι και λήθης αυτής. Η Θεία αγάπη κατά το είδος αυτής, το μεγαλείον, την αρμονίαν, την εξουσίαν, υπερέχει παντός ό,τι γνωρίζει η γη. Είναι προς τούτο θαυμαστόν ότι η τοιαύτη κατάστασις κατανοείται ως η μόνη αληθώς και μοναδικώς φυσική δια τον άνθρωπον. Παράδοξον πράγμα: Ο Θεός είναι ο Έτερος και, συγχρόνως, ο εμός (Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστι, γ’ έκδοση, Έσσεξ 1996. σελ.342-343).

Και λίγο παρακάτω ο σοφός Γέρων επισημαίνει:

            Εν προσευχή ομοία εκείνης της εν Γεθσημανή δίδεται εις ημάς η οντολογική πείρα της «υποστάσεως»·η ομοίωσις δε του θανάτου ημών προς τον θάνατον του Χριστού είναι η οδός της «κενώσεως». Όσον πληρεστέρα είναι η τελευταία αύτη, τοσούτον τελειοτέρα είναι η ανάβασις του πνεύματος ημών εις τον φωτοφόρον χώρον της Προαιοωνίου Θεότητος, Και ανεξαρτήτως εάν ο άνθρωπος εκφράζη δια λόγων ή ουχί την πραγματικήν αυτού κατάστασιν, ζή αυτήν ως υπαρξιακήν γνώσιν: Νυν εν Χριστώ δύναται και αυτός να είπη, «εγώ ειμ» (ό.π., σελ. 346-347).

Πρβλ και το παρακάτω απόσπασμα από το ίδιο βιβλίο:

Όταν επισκεφθή τον άνθρωπον έστω και σκιά τις της Γεθσημανίου προσευχής, θραύονται τα δεσμά του εγωιστικού ατόμου και εισάγεται ούτος εις νέαν μορφήν προσωπικού, υποστατικού είναι, κατ’ εικόνα της υποστάσεως του Μονογενούς Υιού. Να δεχθή τις την πάσχουσαν αγάπην του Χριστού είναι ανεκτίμητος δωρεά του Αγίου Πνεύματος· δια της δωρεάς ταύτης προσεγγίζει ο άνθρωπος πνευματικώς την αίσθησιν του θανάτου Αυτού επί του σταυρού, και εν ταυτώ της δυνάμεως της αναστάσεως. Εάν τις ενωθή μετ’ Αυτού δια της ομοιώσεως του θανάτου εν βαθεία υπέρ του κόσμου προσευχή και αφορήτω δίψη δια την σωτηρίαν των ανθρώπων, προγεύεται της ομοιώσεως της αναστάσεως (βλ. Ρωμ. στ’5, η’11). Οδηγούμενος ούτος υπό της Άνωθεν συγκαταβαινούσης δυνάμεως εις την νέαν ταύτην μορφήν του Είναι, φθάνει «τα τέλη των αιώνων» και αισθητώς άπτεται της Θείας Αιωνιότητος (ό.π.,σελ.388).

Σημείωση:

Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω αποσπάσματα είναι από την γ’ έκδοση του βιβλίου (Έσσεξ 1996). Σχετικά πρόσφατα κυκλοφόρησε νεότερη έκδοση του μνημονευθέντος βιβλίου.