Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2019

ΑΓΙΟΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΤΟΥ ΕΣΣΕΞ


Τήν Τετάρτην, 27ην τ. μ. Νοεμβρίου 2019, συνῆλθεν, ὑπό τήν προεδρείαν τῆς Α. Θ. Παναγιότητος, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος εἰς τάς προγραμματισθείσας δι᾿ ἕν τριήμερον ἐργασίας αὐτῆς.
Μετά τήν ἀνάγνωσιν τῶν Πρακτικῶν προγενομένων συνεδριῶν, ἤρξατο ἡ θεώρησις τῶν ἀναγεγραμμένων ἐν τῇ ἡμερησίᾳ διατάξει θεμάτων.
Εἰδικώτερον, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος, ἀποδεχθεῖσα εἰσήγησιν τῆς Κανονικῆς Ἐπιτροπῆς ἀνέγραψεν εἰς τό Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τούς ἐγνωσμένης ὁσιακῆς βιοτῆς καί πολιτείας Ἱερομόναχον Ἱερώνυμον Σιμωνοπετρίτην, Καθηγούμενον χρηματίσαντα τῆς ἐν Ἁγίῳ Ὄρει Ἱερᾶς Βασιλικῆς, Πατριαρχικῆς καί Σταυροπηγιακῆς Μονῆς Σίμωνος Πέτρας, καί ἀκολούθως Οἰκονόμον καί Πνευματικόν τοῦ Μετοχίου Ἀναλήψεως Βύρωνος Ἀττικῆς, καί Ἀρχιμανδρίτην Σωφρόνιον Σαχάρωφ, Καθηγούμενον χρηματίσαντα καί κτίτορα τῆς ἐν Ἔσσεξ Ἀγγλίας Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς καί Σταυροπηγιακῆς Μονῆς Τιμίου Προδρόμου.
Περαιτέρω, προτάσει τῆς Α. Θ. Παναγιότητος ἐξελέγησαν παμψηφεί ὡς Βοηθοί Αὐτοῦ Ἐπίσκοποι οἱ Ἡγούμενοι τῶν ἐν Κρήτῃ Ἱερῶν Πατριαρχικῶν καί Σταυροπηγιακῶν Μονῶν α) Κυρίας τῶν Ἀγγέλων Γουβερνέτου κ. Εἰρηναῖος Βερυκάκης ὑπό τόν τίτλον Εὐμενείας καί β) Ἁγίας Τριάδος Τζαγκαρόλων κ. Δαμασκηνός Λιονάκης ὑπό τόν τίτλον Δορυλαίου.
Αἱ χειροτονίαι αὐτῶν θά τελεσθῶσιν ἐν Φαναρίῳ, τοῦ μέν ἐψηφισμένου Εὐμενείας τῇ 8ῃ Δεκεμβρίου, τοῦ δέ ἐψηφισμένου Δορυλαίου τῇ 15ῃ Δεκεμβρίου ἐ.ἔ..
Ὡσαύτως, προτάσει τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς καί ἐκ τοῦ ὑπ᾿ αὐτῆς καταρτισθέντος τριπροσώπου ἐξελέγη ἐπίσης ὁμοφώνως ὡς Βοηθός τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου καί ὑπό τόν τίτλον Ἀμισοῦ ὁ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. κ. Ἰωακείμ Κοτσώνης, βυζαντινολόγος καί Διευθυντής τῆς Βιβλιοθήκης τῆς Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς Τιμίου Σταυροῦ Βοστώνης.

Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας
τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου


Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2019

Π. Καλαϊτζίδης, «Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελά πατέρα;»

&


«Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελά πατέρα;»[1]

Η απόφαση του ΣτΕ και το μέλλον του Μαθήματος των Θρησκευτικών[2]

Του Παντελή Λ. Καλαϊτζίδη

[Το κείμενο του Δρ. Παντελή Καλαϊτζίδη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό The Book's Journal, τχ. 103, (Νοέμβριος 2019)]

Η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας (ΣτΕ) γυρνάει το Μάθημα των Θρησκευτικών (ΜτΘ) στην προ του 1974 εποχή και το καταδικάζει στην εσωστρέφεια και τον απομονωτισμό.
Ήταν τέτοιο το τραύμα που προκάλεσε η συνεργασία της Διοικούσας Εκκλησίας και μερίδας θεολόγων με το δικτατορικό καθεστώς της 21ης Απριλίου, που η πτώση της χούντας έθεσε το σώμα των θεολόγων σε κίνηση και προβληματισμό, τόσο για το δημόσιο λόγο της Εκκλησίας και της θεολογίας, όσο και για το περιεχόμενο και τους παιδαγωγικούς προσανατολισμούς της παρεχόμενης θρησκευτικής εκπαίδευσης.
Είχε προηγηθεί η συνάντηση της ορθόδοξης θεολογίας της ρωσικής διασποράς με τις προκλήσεις της Νεωτερικότητας και της εκκοσμίκευσης στη Δύση και το διαλογικό άνοιγμα της Ορθοδοξίας στο σύγχρονο κόσμο, κινήσεις που επηρέασαν γόνιμα και αναμόχλευσαν δημιουργικά τα λιμνάζοντα ύδατα της νεοελληνικής θεολογίας (κυρίως μέσα από τη λεγόμενη «θεολογία του ’60»). Μιας θεολογίας που μέχρι τότε κυριαρχούνταν από το πνεύμα των θρησκευτικών οργανώσεων, του θεολογικού σχολαστικισμού και ευσεβισμού και από μία «πολιτική θεολογία» της άκρας δεξιάς, που απόληξή της ήταν η ιδεολογία της «Ελλάδος των Ελλήνων Χριστιανών» και η συνεργασία με τη δικτατορία.
Όσο κι αν σε πολλούς φαίνεται παράδοξο ή και σκανδαλώδες, η συνάντηση και ο διάλογος με τη θρησκευτική και πολιτισμική ετερότητα είναι που οδηγούν ακριβώς στην αναγέννηση της ορθόδοξης θεολογίας στον 20ό αιώνα και στην αποδέσμευσή της από την «βαβυλώνια αιχμαλωσία» στη σχολαστική ή πιετιστική θεολογία. Οι ευκαιρίες και οι γόνιμες προκλήσεις που έθεσε στους Ορθοδόξους ο οικουμενικός, ο διαθρησκειακός και ο διαπολιτισμικός διάλογος, οδήγησαν εντέλει την ορθόδοξη θεολογία, και στη ρωσική και στην ελληνική εκδοχή της, στην έξοδο από την εσωστρέφεια του επαρχιωτισμού και την αμυντική της αυτάρκεια και περιχαράκωση, και συνέβαλαν έτσι καθοριστικά στην ανάδειξη των μεγάλων μορφών της θεολογίας της διασποράς ή στις πρωτότυπες συνθέσεις της ελληνόφωνης θεολογίας, όπως η θεολογία του προσώπου.
Αποτέλεσμα αυτών των διεργασιών και ζυμώσεων ήταν οι πρώτες δειλές αλλαγές και αναθεωρήσεις στα Προγράμματα Σπουδών (ΠΣ) και τα εγχειρίδια των Θρησκευτικών (1977-78, 1985, 1990-1992, 1998, 2003), αναθεωρήσεις που εμπνέονταν από την πιστότητα στην Παράδοση και το αίτημα της ανανέωσης. Ας σημειωθεί ότι τα βιβλία Θρησκευτικών για το Δημοτικό που προέκυψαν από τα ΠΣ του 2003, εισάγουν ήδη αναφορές ή και ολόκληρα κεφάλαια για τις άλλες θρησκείες, ενώ όλα τα βιβλία Θρησκευτικών για τη Β΄ Λυκείου από το 1988 κ.έ., (δηλαδή πολύ πριν τα περίφημα Νέα, και ήδη ακυρωθέντα, ΠΣ) αφιερώνουν το ήμισυ της ύλης τους στα άλλα Θρησκεύματα.
Καρπός της ίδιας πιστότητας στην Παράδοση αλλά με πιο έντονο το αίτημα της ανανέωσης και της διαλογικής ετοιμότητας της θεολογίας είναι τα επονομαζόμενα Νέα Προγράμματα Σπουδών (ΝΠΣ) για τα Θρησκευτικά. Τα τελευταία δεν τα επεξεργάστηκαν κάποιοι υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αποτελούν καρπό υπερδεκαετούς διαλόγου που ξεκίνησε ήδη από το 1999 με συνέδρια των θεολόγων (Βόλος, Παναγία Σουμελά, Γερμανική Σχολή Αθηνών), συνεχίστηκε με πληθώρα αφιερωμάτων σε θεολογικά περιοδικά (Σύναξη, Καθ’ Οδόν, Θεολογία), με παρεμβάσεις θεολόγων σε παιδαγωγικά έντυπα (π.χ., Νέα Παιδεία), την έκδοση συλλογικών τόμων (μεταξύ αυτών και της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας από τη Βουλή των Ελλήνων το 2005) και τη διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων. Καθόλη τη διάρκεια προετοιμασίας τους, αλλά και στο τελικό στάδιο εφαρμογής τους είχαν τη συγκατάθεση της Διοικούσας Εκκλησίας (τα «Προγράμματα Γαβρόγλου» εξασφάλισαν τη σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας επιτροπής της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος). Εάν τα ΝΠΣ έγιναν για πρώτη φορά Νόμος του Κράτους με τις Υπουργικές Αποφάσεις του 2016 (N. Φίλη) και του 2017 (K. Γαβρόγλου), δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η εκπόνησή τους ξεκίνησε με το «Νέο Σχολείο» της A. Διαμαντοπούλου το 2010 και συνεχίστηκε καθόλο το ενδιάμεσο διάστημα, παρά τις εναλλαγές υπουργών μεταξύ ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας. Τα ΝΠΣ δεν ήταν απλώς η κορύφωση μιας μεταρρυθμιστικής διαδικασίας. Ήταν έργο και απαίτηση της βάσης, δηλαδή του σώματος των θεολόγων, που αφουγκραζόμενο τις ευρύτερες εξελίξεις εισηγήθηκε και επέβαλε τις καινοτόμες αλλαγές στο ΜτΘ.
Το καινούργιο στοιχείο των λεγόμενων «Νέων Θρησκευτικών» ήταν ότι το μάθημα, χωρίς να χάνει τον «Ορθόδοξο» χαρακτήρα του και να απονευρώνεται θεολογικά, έλαβε υπόψη του το ευρωπαϊκό κεκτημένο, τις οδηγίες των ανεξάρτητων αρχών για σεβασμό της θρησκευτικής ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ έφερνε την Ορθοδοξία σε διάλογο με τις άλλες μεγάλες χριστιανικές παραδόσεις της Ευρώπης, τις άλλες θρησκείες (κυρίως τις πιο οικείες μονοθεϊστικές θρησκείες του Ιουδαϊσμού και του Ισλάμ), τα σύγχρονα πολιτισμικά και κοινωνικά ρεύματα, υιοθετώντας επιπλέον τις πιο προωθημένες παιδαγωγικές και διδακτικές μεθόδους. Δεν είναι τυχαίο ότι το ΝΠΣ για τα Θρησκευτικά χαρακτηρίστηκε ήδη από το 2012 από τους αρμόδιους φορείς του Υπουργείου Παιδείας και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ως το πληρέστερο, αρτιότερο παιδαγωγικά και πιο καινοτόμο από όλα τα υπό προετοιμασία τότε Π.Σ. Επιπλέον, το μεγάλο πλεονέκτημα του ΝΠΣ ήταν ότι απέτρεπε την κοινοτιστικού τύπου διαίρεση των παιδιών (και κατάτμηση του Σχολείου) με βάση τη θρησκεία, καθώς ήταν έτσι σχεδιασμένο ώστε να απευθύνεται σε όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από την θρησκευτική τους προέλευση (ή την απουσία της).
Όπως ήταν αναμενόμενο, το ΝΠΣ και οι Φάκελοι για το ΜτΘ συνάντησαν την λυσσαλέα αντίδραση υπερσυντηρητικών εκκλησιαστικών, μοναστικών και θεολογικών κύκλων, καθώς και των γνωστών και μη εξαιρετέων θρησκευτικών οργανώσεων, που θεώρησαν πως είχαν να κάνουν με το απόλυτο κακό και με την προδοσία της Ορθοδοξίας. Γι’ αυτούς τα «Νέα Θρησκευτικά» ήταν πολυθρησκειακά και συγκρητιστικά και δεν αποσκοπούσαν παρά στην υποταγή της Ορθοδοξίας στη Νέα Τάξη και στον προσηλυτισμό των ορθόδοξων μαθητών στην πολυθρησκεία και την παγκοσμιοποίηση (sic). Δεν θα μπορούσα όμως να μην σημειώσω εδώ ότι, εκτός από τις σφοδρές αντιδράσεις υπερσυντηρητικών εκκλησιαστικών κύκλων, το ΝΠΣ για τα Θρησκευτικά, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, συνάντησε επίσης την αδιαφορία ή τη χλιαρή υποστήριξη της προοδευτικής κοσμικής διανόησης, η οποία απ’ ότι φαίνεται θα προτιμούσε να έχει απέναντί της υπερσυντηρητικούς και οπισθοδρομικούς θεολόγους και ένα παρωχημένο ΜτΘ, εύκολο να εξοβελιστεί από το σχολικό πρόγραμμα με την πρώτη ευκαιρία ή κυβερνητική αλλαγή. Θεωρώ πως η παρούσα εκδήλωση-συζήτηση αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα αυτό της αδιαφορίας και της άγνοιας για όσα σημαντικά λαμβάνουν χώρα στον ευρύτερο θεολογικό και εκκλησιαστικό χώρο και ελπίζω να αποτελέσει αφετηρία συνάντησης και διαλόγου.
Η πρόσφατη λοιπόν απόφαση του ΣτΕ όχι μόνο ακυρώνει τις παραπάνω μεταρρυθμιστικές προσπάθειες (και ανοίγει, συν τοις άλλοις, την πόρτα στην οιονεί θρησκευτική ομοσπονδοποίηση και «βαλκανιοποίηση» του σχολείου), όχι μόνο «δογματίζει» για θέματα που υπερβαίνουν κατά πολύ τις αρμοδιότητές του (για το τι είναι «Ορθόδοξο» και τι όχι) και μάλιστα ενάντια στην αρμόδια επιτροπή της Ι. Συνόδου και τους θεολόγους συντάκτες των ΝΠΣ, αλλά επιπλέον παίρνει ουσιαστικά θέση σε μια θεολογική διαμάχη που κρατάει τουλάχιστον από το 1974 και την πτώση της χούντας, καθώς υιοθετεί το σκεπτικό, τα επιχειρήματα, αλλά και μια ορισμένη αντίληψη για τη θεολογία και την Ορθοδοξία που υπερασπίζονται όσοι είναι πίσω από τις δικαστικές προσφυγές (με προεξάρχουσα την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων - ΠΕΘ). Μιαν αντίληψη σκοταδιστική και εσωστρεφή, που αρνείται το διάλογο με τον θρησκευτικά και πολιτισμικά «άλλον» (κύριο στοιχείο των προσπαθειών του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της ανά την Οικουμένη Ορθοδοξίας κατά τον 20ό και 21ο αιώνα), που φλερτάρει με αυταρχικές ιδέες και καθεστώτα και της οποίας η εμπλοκή με την πολιτική μόνο καταστροφές προκάλεσε στο παρελθόν. Ας μην ξεχνάμε, εν προκειμένω, ότι κάποιοι από τους ιθύνοντες της ΠΕΘ υποκίνησαν το εκκλησιαστικό σχίσμα της Κύπρου και τις ενέργειες εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου το 1974, που όπως γνωρίζουμε κατέληξαν στο χουντικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή.
Τα πρόσωπα και οι φορείς που βρίσκονται πίσω από τις προσφυγές στο ΣτΕ (ΠΕΘ, Εστία Πατερικών Μελετών, Μητρόπολη Πειραιώς, κ.ά.,) είναι γνωστά τόσο στον θεολογικό και εκκλησιαστικό κόσμο, όσο και στην ευρύτερη κοινωνία για τις ακραίες θέσεις τους και δεν χρειάζονται επιπλέον συστάσεις. Το παράδοξο και πρωτοφανές είναι ότι οι ακραίοι της Εκκλησίας και οι ακραίοι της «κοσμικής» πλευράς (Ένωση Αθέων) δεν είχαν κανένα πρόβλημα να συμπήξουν μιαν άτυπη «συμμαχία» και να στραφούν με παράλληλες προσφυγές και με συντονισμένες ενέργειες εναντίον των ΝΠΣ και του ανανεωμένου ΜτΘ. Είναι χαρακτηριστικό ότι και οι μεν και οι δε χρησιμοποιούν σχεδόν την ίδια ορολογία και ταυτόσημα επιχειρήματα στις προσφυγές τους, εγκαλώντας τα «Νέα Θρησκευτικά» για παραβίαση του δικαιώματος των γονέων να αποφασίζουν για την θρησκευτική και φιλοσοφική εκπαίδευση των τέκνων τους, ενώ ο συνήγορος της Ένωσης Αθέων σε ανάρτησή του στο διαδίκτυο δεν βρίσκει ούτε μια λέξη κριτικής να ψελλίσει για την πανταχόθεν βαλλόμενη απόφαση του ΣτΕ, παρά μόνο «επιχαίρει» γιατί πήρε αυτό που ήθελε, δηλ. την χωρίς όρους και προϋποθέσεις απαλλαγή από το ΜτΘ, που τώρα πια και με την βούλα του ΣτΕ, χαρακτηρίζεται αυστηρά «Ορθόδοξο» και «ομολογιακό» (βλ. σχετικά: https://elawyer.blogspot.com/2019/09/blog-post_20.html
Το ίδιο «επιχαίρουν» και πανηγυρίζουν οι υπερσυντηρητικοί θεολογικοί και εκκλησιαστικοί κύκλοι, και το πρόβλημα είναι ότι τώρα που τους «άνοιξε η όρεξη», μετά την επιτυχή έκβαση της προσφυγής τους, διεκδικούν και άλλους ρόλους, όπως το να επιβάλουν μια φονταμενταλιστική Ορθοδοξία στο δημόσιο σχολείο μέσω της συγγραφής νέων βιβλίων για το ΜτΘ, απειλώντας και εκβιάζοντας για το σκοπό αυτό τους πάντες, από τους εκπαιδευτικούς και τους θεσμοθετημένους εκπαιδευτικούς φορείς της πολιτείας, μέχρι το σώμα των θεολόγων και τη Διοικούσα Εκκλησία, ακόμη και την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η Υπουργός Παιδείας θα υποκύψει στις πιέσεις τους και εάν θα αφήσει τον ζωτικό χώρο του πολιτικού Κέντρου, που τόσο ενδιαφέρει την Κυβέρνηση, σε άλλες πολιτικές δυνάμεις.
Δεν μαζευτήκαμε όμως απόψε εδώ για να θρηνήσουμε, αλλά για να προβληματιστούμε και να συζητήσουμε για το μέλλον του ΜτΘ μετά τις αποφάσεις του ΣτΕ. Και δεν σας κρύβω ότι ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη η πρωτοβουλία διοργάνωσης αυτής της εκδήλωσης από μια προοδευτική αριστερή παράταξη πανεπιστημιακών και μάλιστα η διερώτηση, ακόμη και στον ίδιο τον τίτλο της εκδήλωσης, για το ενδεχόμενο τέλος ή για το μέλλον του ΜτΘ. Μια διερώτηση που δεν είναι άμοιρη έγνοιας και ανησυχίας για τις εξελίξεις στον ευαίσθητο τομέα της θρησκευτικής εκπαίδευσης, προερχόμενη μάλιστα από έναν ιδεολογικο-πολιτικό χώρο που παραδοσιακά υποστήριζε τη μετατροπή του ΜτΘ σε επιλεγόμενο. Είναι μάλλον πρώιμο ή και υπερβολικό να μιλήσουμε για συμπόρευση. Θεωρώ όμως πως είναι πολύ σημαντικό ότι απόψε βρισκόμαστε στο ίδιο τραπέζι και συνομιλούμε νομικοί και θεολόγοι για το μέλλον του ΜτΘ μετά τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ, έχοντας επίγνωση για το πόσο προβληματικές μπορεί να αποβούν, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αυτές οι αποφάσεις. Η συνομιλία αυτή πιστέψτε με δεν ήταν πάντα ούτε εύκολη ούτε αυτονόητη.
Θέλω να ελπίζω πως μέσα στο δύσκολο και περιοριστικό πλαίσιο που ορίζουν οι αποφάσεις του ΣτΕ, το Υπουργείο θα βρει τον τρόπο και να σεβαστεί αυτές τις αποφάσεις, αλλά και να μην ακυρώσει τα σημαντικά θεολογικά, εκπαιδευτικά και παιδαγωγικά βήματα που έγιναν τα τελευταία 45 χρόνια στο ΜτΘ. Σε αντίθετη περίπτωση θα οδηγηθούμε σε περαιτέρω απαξίωση και συρρίκνωση του ΜτΘ (που μόλις άρχισε να ανακάμπτει χάρη και στα ΝΠΣ) και τελικά στη μετατροπή του σε επιλεγόμενο, εξέλιξη που σε συνδυασμό και με τις προβλέψεις της απόφασης του ΣτΕ για εναλλακτικά μαθήματα θα οδηγήσει στο θρησκευτικό σεχταρισμό και τη θρησκευτική κοινοτικοποίηση και ομοσπονδοποίηση του σχολείου, παραδίδοντας έτσι τον ευαίσθητο τομέα της θρησκευτικής εκπαίδευσης στους κάθε λογής και απόχρωσης ταλιμπάν. Νομίζω πως εντός του θεολογικού χώρου υπάρχουν ακόμη υπεύθυνες και μετριοπαθείς δυνάμεις που μπορούν να συνδράμουν το Υπουργείο στην επίλυση της δύσκολης και περίπλοκης εξίσωσης που προκάλεσαν οι αποφάσεις του ΣτΕ. Σημαντικός ρόλος εν προκειμένω αναλογεί και στις άλλες πολιτικές δυνάμεις που θα πρέπει και από την πλευρά τους να αναδείξουν και να προασπίσουν τα θετικά βήματα που έγιναν στο χώρο της θρησκευτικής εκπαίδευσης τα τελευταία χρόνια.
Καθώς η παρούσα εκδήλωση-συζήτηση λαμβάνει χώρα στη Θεσσαλονίκη, επιτρέψτε μου πριν κλείσω την τοποθέτησή μου να υπενθυμίσω το ρόλο των ακραίων θεολογικών κύκλων της πόλης και της Θεολογικής της Σχολής στην υπόθεση των προσφυγών στο ΣτΕ. Όπως σημείωνα και στην παρέμβασή μου στη συζήτηση για τον «Σκοτεινό Βαρδάρη» που διοργάνωσε στον ίδιο αυτό χώρο το Ινστιτούτο Πουλαντζά τον Σεπτέμβριο του 2018, είναι οι ίδιοι αυτοί κύκλοι που, σε συνεργασία με άλλες υπερσυντηρητικές και αντιδραστικές δυνάμεις, κρατούν τη Θεσσαλονίκη δέσμια του πιο σκοτεινού παρελθόντος της και μεταβάλλουν τη θεολογία σε θεραπαινίδα του κοινωνικού και πολιτικού αναχρονισμού, του δημαγωγικού, λαϊκιστικού και αυταρχικού λόγου. Για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ είναι κοινό μυστικό ότι ο σκληρός πυρήνας της αντίδρασης και των δικαστικών προσφυγών εναντίον των ΝΠΣ για το ΜτΘ εντοπίζεται στη Θεσσαλονίκη, και πιο συγκεκριμένα σε ορισμένους κύκλους της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ. Είναι παρήγορο ότι μια συζήτηση όπως η σημερινή, που θέτει «τον δάκτυλον επί των τύπων των ήλων», ξεκινάει επίσης από τη Θεσσαλονίκη και τα πανεπιστήμιά της, με τη συμμετοχή μάλιστα νομικών και καθηγητών της Θεολογικής Σχολής.

__________________________
[1] Ύμνος της Δικτατορίας της 4ης Αυγούστου.
[2] Τοποθέτηση στην εκδήλωση της Συσπείρωσης Πανεπιστημιακών ΑΠΘ - ΠΑΜΑΚ με θέμα: «Δημόσιος χώρος και θρησκευτική εκπαίδευση. Το τέλος του Μαθήματος των Θρησκευτικών μετά την απόφαση του ΣτΕ;», Δημαρχείο Θεσσαλονίκης, Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2019.


Τρίτη 19 Νοεμβρίου 2019

«Εκκλησία και αντίσταση»: Eκδήλωση της "Χριστιανικής Δημοκρατίας" στο Κερατσίνι για την 46η επέτειο της εξέγερσης των φοιτητών του Πολυτεχνείου



«Εκκλησία και αντίσταση»: Eκδήλωση της "Χριστιανικής Δημοκρατίας" στο Κερατσίνι για την 46η επέτειο της εξέγερσης των φοιτητών του Πολυτεχνείου





«Εκκλησία και αντίσταση: Ο λαός του θεού στην πρώτη γραμμή στους αγώνες για Ελευθερία, Δικαιοσύνη και Δημοκρατία» ήταν το θέμα της εκδήλωσης που διοργάνωσε το κίνημα της «Χριστιανικής Δημοκρατίας» με αφορμή την 46η επέτειο από την εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου κατά της δικτατορίας 1967-1974. 

Η εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής, 17 Νοεμβρίου 2019 και ώρα 11.30 π.μ. στο Δημοτικό Κέντρο «Μελίνα Μερκούρη» στο Κερατσίνι της Ν. Αττικής, σημείωσε μεγάλη επιτυχία καθώς υπήρξε μεγάλη συμμετοχή κοινού, αναπτύχθηκαν λίαν ενδιαφέρουσες, εμπεριστατωμένες ομιλίες ιστορικού περιεχομένου που κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον των παρευρισκομένων, ακολούθησε πλούσιος διάλογος ενώ η όλη εκδήλωση συνδυάσθηκε με ένα όμορφο μουσικό πρόγραμμα. 

Η εκδήλωση ξεκίνησε με την ομιλία του δικηγόρου, Προέδρου του κινήματος «Χριστιανική Δημοκρατία» Γιάννη Ζερβού, ο οποίος εστίασε στην περίοδο της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944 παρουσιάζοντας την αντιστασιακή δράση που εκδηλώθηκε εναντίον των ιταλών και γερμανών κατακτητών από ιεράρχες της εποχής, όπως οι Μητροπολίτες Ηλίας Αντώνιος (Πολίτης), Κοζάνης Ιωακείμ (Αποστολίδης), Σάμου Ειρηναίος (Παπαμιχαήλ), Χαλκίδος Γρηγόριος (Πλειαθός), Χίου Ιωακείμ (Στρουμπής), οι οποίοι έδρασαν σε συνεργασία με το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ), καθώς και κληρικών όπως ο τότε αρχιμανδρίτης Σεραφείμ Τίκας, ο από Άρτης, εν συνεχεία Ιωαννίνων και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών (1974 - 1998) ο οποίος οργανώθηκε στην αντιστασιακή οργάνωση του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου (Ε.Δ.Ε.Σ.) υπό τον στρατηγό Ναπολέοντα Ζέρβα, ο ηγούμενος της Μονής Αγάθωνος της Υπάτης, αρχιμανδρίτης π. Γερμανός Δημάκης (παπα – «Ανυπόμονος») ο οποίος συμμετείχε στις υπό τον Αρη Βελουχιώτη ανταρτικές ομάδες του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (Ε.Α.Μ.), κ.α. 

Δεύτερος ομιλητής ήταν ο θεολόγος καθηγητής και συγγραφέας, Δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Α.Π.Θ. Χάρης Ανδρεόπουλος ο οποίος αναφέρθηκε στην περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών 1967-1974 και στις απροκάλυπτες παρεμβάσεις της στα εσωτερικά της Εκκλησίας, παρεμβάσεις οι οποίες, όπως τόνισε ο ομιλητής, αποσκοπούσαν στον έλεγχο της εκκλησιαστικής διοίκησης προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι ιδεολογικο – πολιτικές σκοπιμότητες του δικτατορικού καθεστώτος. Η πλειονότητα των τότε αρχιερέων, επεσήμανε ο ομιλητής, όχι μόνο δεν στάθηκε στο ύψος του ορθοδόξου χριστιανού ποιμένα, αλλά βρέθηκαν και αρκετοί «πρόθυμοι» που συνέπραξαν με τη δικτατορία. Ευτυχώς, όμως, υπογράμμισε, υπήρξαν και τιμητικές εξαιρέσεις, ελάχιστες έστω, και γι΄ αυτό αξιομνημόνευτες, όπως αυτές του τότε Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Β΄ (Χατζησταύρου) ο οποίος αρνήθηκε να παραιτηθεί, όπως του ζητήθηκε επειδή δεν ήταν αρεστός, με αποτέλεσμα να απομακρυνθεί με νομοθετική μεθόδευση (δια της θεσπίσεως ορίου ηλικίας) και ν΄ αντικατασταθεί από τον πρωθιερέα των Ανακτόρων, αρχιμανδρίτη Ιερώνυμο Κοτσώνη, ο οποίος θ΄ αναδειχθεί νέος Αρχιεπίσκοπος όχι από την (65μελή) Ιεραρχία, αλλά από διορισμένη 8μελή «Αριστίνδην» Σύνοδο. Επίσης αναφέρθηκε στις περιπτώσεις των Μητροπολιτών Ελευθερουπόλεως Αμβροσίου (Νικολάου) και του Φλωρίνης Αυγουστίνου (Καντιώτη) οι οποίοι με τις δικαστικές προσφυγές τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας αποδόμησαν και εν τέλει κατεκρήμνισαν το «σύστημα Ιερωνύμου» (Κοτσώνη), καθώς και των Μητροπολιτών Πειραιώς Χρυσοστόμου (Ταβλαδωράκη), Κορίνθου Παντελεήμονος (Καρανικόλα), Κίτρους Βαρνάβα (Τζωρτζάτου), Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Γεωργίου (Πάτση) και του τότε Ανδρούσης και νυν Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου (Γιαννουλάτου), οι οποίοι υπερασπίσθηκαν την κανονική τάξη και στάθηκαν στο πλευρό του δοκιμαζόμενου λαού. 

Εν συνεχεία ο θεολόγος καθηγητής Κλήμης Πυρουνάκης , γιός του αείμνηστου αγωνιστή ιερέα παπα – Γιώργη Πυρουνάκη, αναφέρθηκε στις διώξεις που είχε υποστεί ο πατέρας του από το δικτατορικό καθεστώς λόγω της αντίθεσής του στη χειραγώγηση που αυτό ήθελε να επιβάλλει στην Εκκλησία. Εξιστόρισε σκηνές από τις σκληρές ανακρίσεις που είχε υποστεί ο παπα – Γιώργης στην τότε ΕΣΑ («Ελληνική Στρατιωτική Αστυνομία») προκειμένου «να σταματήσει τα κηρύγματά του περί ελευθερίας και να περιορισθεί στα εκκλησιαστικά», μαρτυρίες για τις απειλές που είχε δεχθεί για τη ζωή του και τη ζωή των παιδιών του, για τα εμπόδια που του δημιουργούσε η Ασφάλεια μέχρι και για την επιτέλεση και αυτού του ιερού καθήκοντος της Θείας Λειτουργίας, χωρίς, ωστόσο, όλες αυτές οι διώξεις να κάμψουν το φρόνημα του παπα– Γιώργη ο οποίος συνέχισε να οργανώνει συζητήσεις στηλιτεύοντας το ανελεύθερο καθεστώς. 

Τέλος, ο θεολόγος καθηγητής, συγγραφέας και πρώην Σχολικός Σύμβουλος Ανδρέας Αργυρόπουλος έκανε ιδιαίτερη μνεία στους αγώνες της «Χριστιανικής Δημοκρατίας» και του Προέδρου της Νίκου Ψαρουδάκη εναντίον του δικτατορικού καθεστώτος και της τότε δοτής (διορισμένης) – και γι΄ αυτό αντικανονικής – εκκλησιαστικής ηγεσίας υπό τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο Α’ (Κοτσώνη). Αναφέρθηκε, επίσης, και στην αντίσταση που προέβαλλαν ενάντια στο τυραννικό καθεστώς απλοί κληρικοί, παπάδες που στάθηκαν στο πλευρό του λαού και της αγωνιζόμενης νεολαίας όπως ο π. Γιώργης Πυρουνάκης, ο διάκονος Τιμόθεος Λαγουδάκης, ο π. Πέτρος Γαβαλάς στη Κρήτη, οι οποίοι γι΄ αυτό το λόγο διώχθηκαν και βασανίσθηκαν απ΄ το καθεστώς. «Ο αγώνας τους θα΄ πρεπε να καταγραφεί στα σχολικά βιβλία και να διδάσκεται στα σημερινά παιδιά, ως αγώνας ελευθερίας και χριστιανικής ορθοπραξίας», τόνισε ο κ. Αργυρόπουλος. Καταλήγοντας υποστήριξε ότι το όλο θέμα των σχέσεων Εκκλησίας – Πολιτείας της περιόδου της Επταετίας (1967-1974) θα πρέπει να πάψει να αντιμετωπίζεται ως «ταμπού» και κάλεσε τη σημερινή διοίκηση της Εκκλησίας να το συζητήσει ανοικτά και να λάβει επίσημα θέση για τα γενόμενα της περιόδου της δικτατορίας. 

Στην εκδήλωση παραβρέθηκε ως εκπρόσωπος του Μητροπολίτου Πειραιώς Σεραφείμ ο πρωτοπρεσβύτερος π. Χρήστος Χριστοδούλου, εφημέριος του ιερού ναού Αγ. Κωνσταντίνου Πειραιώς ο οποίος και μετέφερε στους παρευρισκομένους τους «αγωνιστικούς χαιρετισμούς» του Σεβασμιωτάτου κ. Σεραφείμ. Σημειώνεται ότι ο π. Χρήστος Χριστοδούλου τον Φεβρουάριο του 1973 ήταν ένας από τους φοιτητές της Θεολογικής Αθηνών και νέος, τότε, κληρικός που βρέθηκε μαζί με τον νυν Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας, τότε (τιτουλάριο) Επίσκοπο Ανδρούσης και καθηγητή της Θεολογικής κ. Αναστάσιο Γιαννουλάτο στην εξέγερση των φοιτητών της Νομικής και μοίρασαν φάρμακα και τρόφιμα στους έγκλειστους φοιτητές. 


* Μετά το πέρας των ομιλιών ακολούθησε διάλογος τον οποίο συντόνισε ο επίτιμος Πρόεδρος της Χ.Δ. Mανώλης Μηλιαράκης και η εκδήλωσε έκλεισε μουσικά με πρόγραμμα που επιμελήθηκε ο Γιώργος Μαντζούνης και το οποίο περιελάμβανε αντιστασιακά τραγούδια και μελοποιημένους εκκλησιαστικούς ύμνους.


19 Νοεμβρίου: μνήμη του νεομάρτυρα ιεραποστόλου π. Δανιήλ Συσόεφ († 2009)



Πέμπτη 14 Νοεμβρίου 2019

Oι σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας κατά την περίοδο της Επταετίας (1967-1974)



Διάλεξη του Δρος Εκκλησιαστικής Ιστορίας 
Χάρη  Ανδρεόπουλου στο Τμ. Θεολογίας του Παν/μίου Αθηνών 

Στο θέμα των σχέσεων Πολιτείας – Εκκλησίας κατά την περίοδο της επτάχρονης δικτατορίας 1967-1974 αναφέρθηκε ο Δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας, Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου Θεολόγων Στερεάς Ελλάδος Χάρης Ανδρεόπουλος, σε διδασκαλία – διάλεξή του στους τελειοφοίτους φοιτητές του Τμήματος Θεολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του υποχρεωτικού μαθήματος (Ζ΄ εξαμήνου) της Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Ελλάδος. 

Ο κ. Ανδρεόπουλος έχει ασχοληθεί με την περίοδο της Επταετίας στο πλαίσιο της διδακτορικής του διατριβής και είναι συγγραφέας του βιβλίου "Η Εκκλησία κατά τη δικτατορία 1967-1974. Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση" (εκδ. Επίκεντρο, με Πρόλογο του Καθηγητή Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Αθηνών κ. Ιωαν. Μ. Κονιδάρη) το οποίο έχει από διετίας συγκαταλεχθεί στην κατηγορία των επιστημονικών συγγραμμάτων (υπηρεσία διαχείρισης συγγραμμάτων "ΕΥΔΟΞΟΣ" ) ως εγχειρίδιο διδασκαλίας σε ΑΕΙ (στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών / Τμήμα Ιερατικών Σπουδών, ανάμεσα στα επιλεγόμενα συγγράμματα για το μάθημα του 6ου – εαρινού – εξαμήνου «Εκκλησιαστική Ιστορία της Ελλάδος»). Πραγματοποίησε τη δίωρη διδασκαλία του στο Τμήμα Θεολογίας του ΕΚΠΑ μετά από πρόσκληση της διδάσκουσας το μάθημα, επίκουρης καθηγήτριας του Ιστορικού τομέα του Τμήματος κ. Δέσποινας Μιχάλαγα, παρουσιάζοντας τις ποικίλες διαστάσεις και προεκτάσεις που είχε η προβληματική αυτή σχέση στη διοίκηση και στη ζωή της ελλαδικής Εκκλησίας καθ΄ όλη τη διάρκεια της Επταετίας (1967-1974) και σε αμφότερες τις φάσεις της, ήτοι τόσο επί αρχιεπισκοπείας Ιερωνύμου Κοτσώνη (Μάιος 1967 - Δεκέμβριος 1973), όσο και επί αρχιεπισκοπείας Σεραφείμ Τίκα (Ιανουάριος 1974 - Ιούλιος 1974, κ.ε.). 

Ο κ. Ανδρεόπουλος ανέλυσε ζητήματα της εν λόγω περιόδου που αφορούσαν την νομοκανονική αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας και τον βαθύ τραυματισμό της (σήμερα κατοχυρωμένης) αυτοδιοικήσεώς της ο οποίος εκδηλώθηκε με σωρεία απροκαλύπτων παρεμβάσεων της δικτατορίας στα εσωτερικά της, παρεμβάσεων που αποσκοπούσαν στον έλεγχο της εκκλησιαστικής διοικήσεως προκειμένου να υπηρετηθούν ιδεολογικές σκοπιμότητες του καθεστώτος. Ως ιδιαίτερης σημασίας ζητήματα αναλύθηκαν στους φοιτητές τα θέματα αφ΄ ενός μεν της διαταραχθείσας κατά το διάστημα της πρώτης φάσης της δικτατορίας (1967 - 1973) νομοκανονικής σχέσεως της ελλαδικής Εκκλησίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αφ΄ ετέρου δε των δώδεκα (12) εκπτώτων - "ιερωνυμικών" λεγομένων - Μητροπολιτών που δημιουργήθηκε στη δεύτερη φάση της δικτατορίας (Ιούνιος - Ιούλιος 1974) και το οποίο - ως απότοκο της Επταετίας πρόβλημα - ταλαιπώρησε τη ζωή της Εκκλησίας μέχρι και τα πρόσφατα χρόνια (1990 - 1996). Επίσης, ο κ. Ανδρεόπουλος αναφέρθηκε και ανέλυσε τις πολιτικές με τις οποίες στα πρώτα κρίσιμα χρόνια της μεταπολιτεύσεως, επί πρωθυπουργίας Κων/νου Καραμανλή (1974 - 1980), αντιμετωπίσθηκε και εξομαλύνθηκε η κρίση στην Εκκλησία, αλλά και θεμελιώθηκε ο εκδημοκρατισμός της με σειρά συνταγματικών διατάξεων και νομοθετημάτων που ρύθμισαν θετικά τόσο την εσωτερική της λειτουργία, όσο και τις σχέσεις της με την Πολιτεία. 

Τέλος, απάντησε σε ερωτήματα και τοποθετήθηκε σε προβληματισμούς που κατέθεσαν οι φοιτητές γύρω από το θέμα τόσο της περιόδου της Επταετίας, όσο και ευρύτερα των σχέσεων Εκκλησίας – Πολιτείας. 





Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2019

Εκδήλωση με θέμα: "Εκκλησία και αντίσταση" την Κυριακή 17/11/2019 στην Αθήνα




Χρ. Γιανναράς, «Το πρόβλημα του μαθήματος των θρησκευτικών δεν πρόκειται να λυθεί»

πηγή: ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ

Εισήγηση του Χρήστου Γιανναρά, Ομότιμου Καθηγητή Παντείου Πανεπιστημίου στο 3ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο Θεολόγων Εκπαιδευτικών με θέμα: «Θρησκευτική Εκπαίδευση–Εκπαίδευση για το μέλλον», που πραγματοποιήθηκε στις 27, 28 και 29 Σεπτεμβρίου 2019, στη Θεσσαλονίκη, στους χώρους της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. Το Συνέδριο συνδιοργάνωσαν το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ., το Εργαστήριο Παιδαγωγικής του Τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ. και η Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας.


Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2019

φωτογραφήματα 304

φωτό: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ



φωτογραφήματα 303: Άγιος Νικόλαος

φωτό: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ



Ν. Νησιώτης, Υπαρξισμός και χριστιανική πίστη (Αθήνα, 4/11/2019-βίντεο)

https://www.youtube.com/watch?v=5EJZFbmG6kk

Παρουσίαση του βιβλίου του Νίκου Νησιώτη Υπαρξισμός και χριστιανική πίστη (Αθήνα, 4/11/2019)

Για το βιβλίο μιλούν: 
  • Χαράλαμπος Βέντης, Επίκουρος Καθηγητής της Φιλοσοφίας της Θρησκείας, Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας, Θεολογική Σχολή ΕΚΠΑ
  •  Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, Διευθυντής του περιοδικού Σύναξη, Διδάσκων (ΕΔΙΠ) στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας 
  • Νικόλαος Ασπρούλης, Δρ.Θεολογίας,Αναπληρωτής Διευθυντής Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου 
Τη συζήτηση συντονίζει ο Σταύρος Γιαγκάζογλου, Επίκουρος Καθηγητής Δογματικής, Τμήμα Θεολογίας, Θεολογική Σχολή ΕΚΠΑ, Διδάσκων στο ΕΑΠ


Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2019

Ο Μ. Π. Μπέγζος για τον Ν. Νησιώτη

Εισήγηση του Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής Αθηνών κ. Μάριου Μπέγζου, με θέμα «Πνευματική και επιστημονική διαδρομή του Ν. Νησιώτη», που εκφωνήθηκε στο Συνέδριο της σειράς: "Θεολογικές Προσωπογραφίες ΙΙ: Νίκος Νησιώτης, ο Οικουμενικός Θεολόγος της Ορθοδοξίας", στο Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλίας, το Σάββατο 6 Απριλίου 2013.



Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2019

ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ (ΑΘΗΝΑ, 2/11/2019-ΒΙΝΤΕΟ)


Εκδήλωση του περιοδικού Σύναξη στο πλαίσιο της 8ης Έκθεσης Ορθόδοξου Χριστιανικού βιβλίου με τίτλο "Θεολογία και γεωμετρία: Το θαύμα και το θάμβος στην εκκλησιαστική ζωή" (Αθήνα 2/11/2019).

Ομιλητές: 
  • Όλγα Νικολαΐδου, δημοσιογράφος-ηθοποιός
  • Θανάσης Παπαθανασίου, Δρ. Θεολογίας
  • π. Αντώνιος Πινακούλας, νομικός-θεολόγος, εφημέριος Ιερού Ναού Αγίου Παντελεήμονος Χαλανδρίου






Θ. Παπαθανασίου: "Γυναίκες στον δρόμο της ιεραποστολής" (Αθήνα, 2/11/2019-βίντεο)


Στο πλαίσιο της 8ης Έκθεσης Ορθόδοξου Χριστιανικού βιβλίου, οι εκδόσεις Εν πλω παρουσίασαν το Σάββατο 2/11/2019 το βιβλίο "Γυναίκες στον δρόμο της Ιεραποστολής: Η γυναίκα ως θύμα, ως ύποπτη, ως ευαγγελίστρια", του Θανάση Παπαθανασίου.

Για το βιβλίο μίλησαν οι:  
•Εύη Βουλγαράκη - Πισίνα, Δρ. Θεολογίας, ΕΔΙΠ στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας του Ε.Κ.Π.Α.
•Ελένη Κασσελούρη - Χατζηβασιλειάδη, Υπεύθυνη Σπουδών και Έρευνας Π.ΙΝ.ΕΠ.Θ.- Ε.Κ.Δ.Δ.Α. & Διδάσκουσα στο Ε.Α.Π
•Ελένη Ζιώγα, Συγγραφέας-Ηθοποιός
και ο συγγραφέας

Ακολουθεί το βίντεο από την εκδήλωση:





Μουσικόραμα 59: Karyn White



Παρουσίαση του βιβλίου "Ο Θεός, οι Νέοι και άλλες Rock 'n Roll ιστορίες" το Σάββατο 9/11/2019 στη Θεσσαλονίκη




Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2019

Ν. Πουλαντζάς: «Κράτος, κοινωνικές τάξεις, καπιταλισμός, ιμπεριαλισμός» (Σ. Αμάραντος, Γ. Κοντογιώργης, Αθήνα 30/10/2019-βίντεο)

Εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Ν. Πουλαντζά «Κράτος, κοινωνικές τάξεις, καπιταλισμός, ιμπεριαλισμός» (Αθήνα 30/10/2019)


ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ "ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ" ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 2/11/2019 ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ




ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ

1. Οι ενυπόγραφες αναρτήσεις (άρθρα, ομιλίες, κριτικές βιβλίων, επιφυλλίδες, δοκίμια, μελετήματα κλπ) που φιλοξενούνται ή αναδημοσιεύονται στο ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν κατά κύριο λόγο τους συγγραφείς τους και όχι απαραίτητα το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ».

2. Τα σχόλια των αναγνωστών του ιστολογίου «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν τους ίδιους προσωπικά και όχι το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ». Σχόλια άσχετα με το περιεχόμενο των αναρτήσεων δεν θα δημοσιεύονται.

3. Υπάρχουν στο ιστολόγιο μας πολλές προτάσεις (σύνδεσμοι, links) προς άλλους δικτυακούς τόπους. Το ιστολόγιο μας δε φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο των αναρτήσεων ή των σχολίων που γίνονται εκεί.

Αρχείο

Φίλοι κι αδελφοί

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

ΣΥΝ-ΙΣΤΟΛΟΓΕΙΝ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Ένα ιστολόγιο αφιερωμένο στους 57 αη-Γιώργηδες της Ορθόδοξης Εκκλησίας

ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΧΑΡΝΩΝ

Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται...

Τοῦτο σᾶς λέγω πάλιν καὶ σᾶς παραγγέλλω: κἂν ὁ οὐρανὸς νὰ κατέβη κάτω κἂν ἡ γῆ νὰ ἀνέβη ἀπάνω κἂν ὅλος ὁ κόσμος νὰ χαλάση καθὼς μέλλει νὰ χαλάση σήμερον αὔριον, νὰ μὴ σᾶς μέλη τί ἔχει νὰ κάμη ὁ Θεός. Τὸ κορμὶ ἂς σᾶς τὸ καύσουν, ἂς σᾶς τὸ τηγανίσουν, τὰ πράγματά σας ἂς σᾶς τὰ πάρουν, μὴ σᾶς μέλη, δῶστε τα, δὲν εἶναι ἐδικά σας. Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται. Ἐτοῦτα τὰ δύο ὅλος κόσμος νὰ πέση, δὲν ἠμπορεῖ νὰ σᾶς τὰ πάρη, ἔξω ἂν τύχη καὶ τὰ δώσετε μὲ τὸ θέλημά σας. Αὐτὰ τὰ δύο νὰ τὰ φυλάγετε νὰ μὴν τύχη καὶ τὰ χάσετε.

Ἅγιος Κοσμᾶς Αἰτωλός, Διδαχὴ Γ' (ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἰωάννη Β. Μενούνου, Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Διδαχὲς καὶ Βιογραφία, ἐκδόσεις Ἀκρίτας, ζ' ἔκδοση, Ἀθήνα 2004, σελ.154)

Επισκέπτες από 17/9/2009

Free counters!

ΠΕΡΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Περί θεολογίας

Περί θεολόγων και Θρησκευτικών

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ
ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ Θ. Ι. ΡΗΓΙΝΙΩΤΗ «ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟ ΑΘΕΟ»

Κ. ΤΣΑΤΣΟΣ, ΠΕΡΙ "ΕΙΔΙΚΩΝ"

Τοῦτο εἶναι τὸ δρᾶμα τῆς ἐποχῆς μας: ὅτι ἡ πρόοδος της δὲν βρίσκεται στὰ χέρια τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ τῶν εἰδικῶν, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι πνευματικοὶ ἄνθρωποι.

Κωνσταντίνος Τσάτσος, Ἀφορισμοὶ καὶ διαλογισμοί, τέταρτη σειρά, εκδ. Βιβλ. τῆς Ἑστίας, Ἀθήνα 1972, σελ. 92.

台灣基督東正教會 The Orthodox Church in Taiwan

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Μετεωρίτικη Βιβλιοθήκη

ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΚΡΗΤΗΣ

ΕΛΛΟΠΟΣ

Αξίζει να διαβάσετε

9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ