Κυριακή 17 Δεκεμβρίου 2023

Ὄχι «Καλές γιορτές», ἀλλά «Καλά Χριστούγεννα»!

 πηγή: ΕΣΤΙΑ


Τοῦ Δημήτρη Καπράνου

Τί θά πεῖ, ἀλήθεια, «Καλές Γιορτές»; Καταργοῦμε τήν παραδοσιακή εὐχή «Καλά Χριστούγεννα»; Ἄς ἐλπίσουμε ὅτι δέν πρόκειται γιά ντιρεκτίβα, ἀλλά γιά κάποιον μοντερνισμό, πού θά περάσει.

Φαίνεται ὅτι καί ἡ Εὐρώπη ἀρχίζει νά ἀντιλαμβάνεται ὅτι πρέπει νά στραφεῖ στίς παραδόσεις καί τίς ἀρχές ἐπί τῶν ὁποίων κτίσθηκε τό δυτικό οἰκοδόμημα. Δηλαδή στόν Χριστιανισμό, ὁ ὁποῖος, παρά τά λάθη ἐκείνων πού τόν ἐμπορεύθηκαν καί ἐκείνων πού ἐξακολουθοῦν νά τόν θεωροῦν «μέσον», παραμένει ἡ δυνατή καί ἀκλόνητη βάση τοῦ πολιτισμοῦ μας. Τώρα θά πεῖτε ὅτι στήν ἐποχή τῆς Τεχνητῆς Νοημοσύνης, στήν ἐποχή τῆς κατακτήσεως τοῦ Διαστήματος καί τῶν ἁλμάτων πού πραγματοποιοῦν οἱ Ἐπιστῆμες, μπορεῖς νά μιλᾶς γιά τό βρέφος πού ζεσταινόταν μέ τά χνῶτα τῶν ζώων, γιά τήν ἀειπάρθενο Μαρία καί τά λοιπά, πού συνοδεύουν αὐτό τό πανέμορφο παραμύθι; Δύσκολο τό βλέπω. Ἀλλά ὁ Χριστιανισμός δέν εἶναι μόνον Ἱστορία. Εἶναι κοσμοθεωρία, τρόπος ζωῆς, τρόπος ἐπικοινωνίας, καταφυγή, παρηγοριά, ἀνάγκη. Ὅπως τό πάρει κανείς.

Ἀλλά πῶς νά ἀρνηθεῖς τό μεγαλεῖο καί συγχρόνως τήν ταπεινότητα τοῦ νοήματος τῶν Χριστουγέννων; Τό «παραμύθι», πού τό μαθαίναμε παιδιά, μέ τό «Θεῖον βρέφος» καί μέ τά σχολικά τραγούδια, μποροῦσε νά ἐνσταλάξει στίς παιδικές μας ψυχές τρυφερότητα καί γαλήνη.

Μπορεῖ νά μήν εἴχαμε τίς σημερινές ἀνέσεις, μπορεῖ νά μήν εἴχαμε τίς σημερινές προσλαμβάνουσες, ἀλλά ὑπῆρχε πάντα ἡ ἐλπίδα ὅτι «αὔριο θά εἶναι ὅλα καλύτερα», ἐκεῖνο, δηλαδή, πού λείπει ἀπό τήν σημερινή ἐποχή τῆς –δήθεν– ἀφθονίας.

Θυμᾶμαι ἀκόμη τά ξημερώματα τῶν Χριστουγέννων, πού ξεκινοῦσε ἀπό τό σπίτι μας ἡ πομπή γιά τόν ὄρθρο. Πέντε τό πρωί, σκοτάδι ἀκόμη, οἱ γονεῖς μπροστά καί πίσω τά πέντε παιδιά, προχωρούσαμε πρός τόν ναό. Καί ὁ χωμάτινος δρόμος γέμιζε ἀπό οἰκογένειες, πού ἀκολουθοῦσαν τήν ἴδια πορεία.

Καί τό πρωί, πού εἶχε πλέον φέξει γιά τά καλά καί παίρναμε καί τό ἀντίδωρο ἀπό τά χέρια τοῦ ἱερέως, ἐπιστρέφαμε σπίτι, ὅπου μᾶς περίμενε ἡ ζεστή σούπα, ἀπό τήν γαλοπούλα, ἡ ὁποία στήν συνέχεια θά ἔμπαινε στόν φοῦρνο γιά τό μεσημέρι.

Ἁπλά πράγματα, πού σήμερα μοιάζουν πολύ παλιά, καθώς ἡ ἱεροτελεστία τῶν ἡμερῶν ἔχει δώσει τήν θέση της σέ ἕναν ἄκρατο καταναλωτισμό (ἀκόμη καί σέ ἐποχή ἀχαλίνωτης ἀκρίβειας.) Τότε δέν ὑπῆρχε αὐτός ὁ καταιγισμός τῶν διαφημίσεων. Δέν ὑπῆρχε καί ἡ τηλεόραση. Στό ραδιόφωνο «Κωτσόβολος» ἤ «Ράδιο Ἀθῆναι», «Πίτσος» καί «Ἰζόλα», «Ψυγεῖα Ἄλπεις» καί «Μακαρόνια Μίσκο». Ἐπιχειρήσεις ἀπολύτως ἑλληνικές, ὑγιεῖς καί πανάξιες.

Χάθηκε ἡ μαγεία, ἔφυγε ἐκεῖνο τό ἁπαλό πέπλο, πού σκέπαζε τίς ἡμέρες τῶν Χριστουγέννων καί τῆς Πρωτοχρονιᾶς. Ἔβλεπα προχθές, στόν Πειραιᾶ, νά ἀνάβουν τά φῶτα τοῦ δένδρου τῆς πλατείας μέ «συναυλία» ἑνός καλλιτέχνη πού μόνο Χριστούγεννα δέν θύμιζαν τά τραγούδια του! Καί γύρω, ὁ κόσμος λικνιζόταν στόν ρυθμό (καμηλιέρικα τά περισσότερα) καί ἀπολάμβανε. Ἄλλαξαν οἱ ἐποχές, τά γοῦστα, ὁ τρόπος πού ἀντιλαμβάνεται ὁ κόσμος τίς «ἅγιες ἡμέρες».

Ἄς ἐλπίσουμε ὅτι ὁ ἰσλαμικός ἐπεκτατισμός ἔχει γίνει ἀντιληπτός καί ὅτι ἡ Εὐρώπη, ἡ Δύση, γενικώτερον, θά ἐπιστρέψει στήν παράδοση καί τίς ἀρχές της. Μακάρι νά ἔχουμε βάλει μυαλό…



Σάββατο 16 Δεκεμβρίου 2023

Μουσικόραμα 91: Savage Progress

https://www.youtube.com/watch?v=2HXDvokoo8M

Savage Progress - Dark Town




Κυκλοφόρησε το τεύχος 168 του περιοδικού "Σύναξη"

 


Σύναξη, τεύχος 168, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2023

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ

- ἅγιος ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ, «Περίμενε ἕνα σημάδι γι’ αὐτὸ ἀπ’ τὸν Θεό…».

- π. ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ, «Ἡ εὐθύνη μας εἶναι μεγάλη…».

- πρεσβ. Κ. Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, «Ἡ μαγεία καὶ ἡ λατρεία».

- πρωτοπρ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΣΗΣ, «Μαγικὲς ἀντιλήψεις καὶ πρακτικὲς στὸν ἰδιωτικὸ καὶ δημόσιο χῶρο».

- ΔΗΜΗΤΡΑ Α. ΚΟΥΚΟΥΡΑ, «Περὶ σπίλου, ἁμαρτίας καὶ «ἐν ἀφέδρῳ» γυναικῶν».

- π. ΙΩΗΛ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, «Τὰ θαύματα».

- πρωτοπρ. ΠΑΥΛΟΣ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΣ, «Λογικὴ λατρεία».

- ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ν. ΜΟΣΧΟΣ, «Στήσαντες… τὰς εἰκόνας τὰ τῶν ἐθνῶν ἔθη λοιπὸν ποιοῦσι».

- ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ, «Ἡ ἀποκήρυξη τῆς «μαγικῆς ἐκκλησιαστικότητας» ἀπὸ τὴν ἁγία Μαρία Σκομπτσόβα».

- ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, «…μέχρι τὴν τελευταία ἀνάσα τοῦ ἴδιου…» (μνήμη Ιωάννη Λάππα).

- ΠΕΤΡΟΣ Ι. ΜΑΪΝΑΣ, «Ἐνοχλήσεις ἰδιοκτησίας» (ποίημα).

- π. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΡΓΥΡΙΑΔΗΣ, «Οἱ πληγὲς τοῦ Λάζαρου».

- ΕΙΡΗΝΗ ΤΣΙΜΠΟΥΚΙΔΟΥ, «Διδακτικὴ πρόταση γιὰ τὴν κατανόηση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ εἰκαστικοῦ πολιτισμοῦ».

- ΝΙΚΟΣ Α. ΝΗΣΙΩΤΗΣ, «Μεταστροφὴ καὶ Ἐκκλησία».


Το Βιβλίο


Οι συνεργάτες του 168ου τεύχους



Σάββατο 2 Δεκεμβρίου 2023

Γιατί δεν καίμε τους νεκρούς

Γράφει ο  Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης


 


Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται στην Ελλάδα οι περιπτώσεις ανθρώπων που επιθυμούν, μετά το θάνατό τους, να αποτεφρωθούν. Στη δυτική Ευρώπη και την Αμερική οι περιπτώσεις αυτές είναι πλέον αναρίθμητες. Τώρα και στην Ελλάδα έχει ψηφιστεί ο νόμος που επιτρέπει την αποτέφρωση των νεκρών και έχουν δημιουργηθεί οι σχετικές υποδομές.
Πρέπει ωστόσο να διευκρινίσουμε τους λόγους, για τους οποίους οι χριστιανοί δεν καίμε τους νεκρούς μας, ούτε επιθυμούμε να καεί το σώμα μας μετά θάνατον, αλλά επιλέγουμε σταθερά την ταφή. Βέβαια σημαντικό ρόλο παίζει και η παράδοση, καθώς και η ανθρώπινη ψυχολογία (ο τάφος είναι ένα σταθερό σημείο αναφοράς, που συνδέει τον νεκρό με τους ζωντανούς ανθρώπους που τον αγαπούν – αλλά τέτοιο σημείο αναφοράς μπορεί να είναι και η τεφροδόχος, αν η τέφρα, δηλ. η στάχτη, φυλαχθεί και δεν σκορπιστεί στη φύση). Υπάρχουν όμως και σημαντικοί πνευματικοί λόγοι (δηλ. λόγοι σχετικοί με θεμελιώδεις πεποιθήσεις του χριστιανισμού) που οδηγούν στην απόρριψη της αποτέφρωσης.

Οι χριστιανοί θεωρούμε το ανθρώπινο σώμα ιερό και σεβαστό, κατ’ αρχάς επειδή είναι δημιούργημα του Θεού, ακριβώς όπως και η ανθρώπινη ψυχή. Επιπλέον, το σώμα μας γίνεται «ναός του Αγίου Πνεύματος» (όπως αναφέρει ο απόστολος Παύλος, Α΄ Κορινθίους 6, 19), εμποτίζεται με τη χάρη του Θεού και καθαγιάζεται (γίνεται άγιο) ακριβώς όπως και η ψυχή μας, εφόσον ο χριστιανός συνδέεται με τον Θεό μέσω του σώματος: το σώμα μας βαπτίζεται και χρίζεται με το άγιο μύρο, στο σώμα μας δεχόμαστε το σώμα και το αίμα του Χριστού κατά τη θεία κοινωνία, το σώμα μας ευλογείται όταν κάνουμε το σταυρό μας κ.τ.λ.

Επίσης ο Χριστός έλαβε ανθρώπινο σώμα όμοιο με το δικό μας όταν έγινε άνθρωπος, αλλά και αναστήθηκε με το σώμα Του και όχι μόνον ως πνεύμα (κατά Λουκάν 24, 29). Έτσι, καθώς ο άνθρωπος πλησιάζει το Θεό και γίνεται άγιος, αγιάζεται και το σώμα του και όχι μόνον η ψυχή του, ενώ στη δευτέρα παρουσία του Χριστού, κατά την οποία περιμένουμε την ανάσταση όλων των ανθρώπων κατά τα πρότυπα της ανάστασης του Χριστού («προσδοκώ ανάστασιν νεκρών»), οι άνθρωποι θα αναστηθούμε με το σώμα μας, το οποίο θα αναδημιουργηθεί, αθάνατο όμως και αγέραστο, και θα ζήσουμε στη βασιλεία του Θεού όχι ως πνεύματα, αλλά ως ψυχοσωματικά πλάσματα, όπως μας δημιούργησε εξαρχής ο Θεός.

Συνεπώς, το σώμα είναι κάτι σπουδαίο, ιερό και σεβαστό, γι’ αυτό και το τιμούμε. Αντίθετα, οι πολιτισμοί (και οι θρησκείες) που έχουν καθιερώσει την καύση των νεκρών, πιστεύουν ότι μόνο η ψυχή του ανθρώπου έχει αξία, μόνο η ψυχή συνδέεται με το Θεό, μόνο η ψυχή θα ζήσει αιώνια. Το σώμα το θεωρούν προορισμένο για τον αφανισμό, μάλιστα το θεωρούν και εμπόδιο στην «τελειοποίηση» του ανθρώπου (εννοώντας ως πραγματικό άνθρωπο μόνο την ψυχή) και αυτές ακριβώς τις πεποιθήσεις εκφράζουν καίγοντας το σώμα του νεκρού, δηλαδή παραδίδοντάς στο στην ανυπαρξία – όπως καίμε τα σκουπίδια.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η θρησκεία του Ινδουισμού (στην Ινδία), η οποία πιστεύει στη μετενσάρκωση των ψυχών, άρα ότι το σώμα είναι κάτι προσωρινό και ασήμαντο, ενώ μόνο η ψυχή έχει πραγματική αξία. Αλλά και οι αρχαίοι Έλληνες, οι οποίοι κατά εποχές και τόπους έκαιγαν τους νεκρούς, είχαν παρόμοια άποψη για τη μετά θάνατον ζωή (ότι αφορά μόνο τις ψυχές και ότι το σώμα δεν έχει καμία σύνδεση με τους θεούς), γι’ αυτό και στην Αθήνα οι φιλόσοφοι που συνάντησε ο απόστολος Παύλος δεν μπορούσαν να δεχτούν την ανάσταση του Χριστού. Ο δε φιλόσοφος Κέλσος, μία από τις κατηγορίες που αποδίδει στους χριστιανούς είναι η πεποίθησή τους για την ανάσταση των σωμάτων και όχι μόνο των ψυχών, πράγμα που ο ίδιος θεωρούσε αδιανόητο και απαράδεκτο.

Ακόμα και σήμερα, όσοι επιθυμούν να καούν στις χώρες του δυτικού κόσμου, είτε δεν πιστεύουν καθόλου ότι υπάρχει ζωή μετά το θάνατο, είτε πιστεύουν ότι υπάρχει μεν, αλλά αφορά μόνο στις ψυχές, ενώ τα σώματα πεθαίνουν διά παντός. Αυτή την πεποίθηση εκφράζει η επιθυμία της αποτέφρωσης.

Επειδή το σώμα μας συνδέεται με το Θεό και εμποτίζεται από τη θεία χάρη (την αγαθή ενέργειά Του), γι’ αυτό τα σώματα των αγίων γίνονται άγια λείψανα. Γι’ αυτό ανάβουμε στους τάφους καντήλι, τοποθετούμε εικόνες και βάζουμε σταυρό, σαν να είναι μικρές εκκλησίες, και γι’ αυτό θυμιάζουμε τους νεκρούς (και πριν την κηδεία τους, αλλά και όταν επισκεπτόμαστε το μνήμα τους), επειδή το σώμα κάθε χριστιανού έχει αποκτήσει μια ιδιαίτερη αγιότητα με τη χριστιανική ζωή που έζησε.

Γι’ αυτούς τους λόγους, προσωπικά δεν θα καώ και δεν θα κάψω τους νεκρούς της οικογένειάς μου (φυσικά δεν το θέλουν και οι ίδιοι), επειδή θεωρώ ότι η αποτέφρωση δεν ταιριάζει σε χριστιανούς. Είμαστε «μέλη του σώματος του Χριστού», όπως λέει η Αγία Γραφή, και ο νους μας δεν είναι προσανατολισμένος στο θάνατο και την ανυπαρξία, αλλά στην ανάσταση.


ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ

1. Οι ενυπόγραφες αναρτήσεις (άρθρα, ομιλίες, κριτικές βιβλίων, επιφυλλίδες, δοκίμια, μελετήματα κλπ) που φιλοξενούνται ή αναδημοσιεύονται στο ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν κατά κύριο λόγο τους συγγραφείς τους και όχι απαραίτητα το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ».

2. Τα σχόλια των αναγνωστών του ιστολογίου «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν τους ίδιους προσωπικά και όχι το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ». Σχόλια άσχετα με το περιεχόμενο των αναρτήσεων δεν θα δημοσιεύονται.

3. Υπάρχουν στο ιστολόγιο μας πολλές προτάσεις (σύνδεσμοι, links) προς άλλους δικτυακούς τόπους. Το ιστολόγιο μας δε φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο των αναρτήσεων ή των σχολίων που γίνονται εκεί.

Αρχείο

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

ΣΥΝ-ΙΣΤΟΛΟΓΕΙΝ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Ένα ιστολόγιο αφιερωμένο στους 57 αη-Γιώργηδες της Ορθόδοξης Εκκλησίας

ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΧΑΡΝΩΝ

Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται...

Τοῦτο σᾶς λέγω πάλιν καὶ σᾶς παραγγέλλω: κἂν ὁ οὐρανὸς νὰ κατέβη κάτω κἂν ἡ γῆ νὰ ἀνέβη ἀπάνω κἂν ὅλος ὁ κόσμος νὰ χαλάση καθὼς μέλλει νὰ χαλάση σήμερον αὔριον, νὰ μὴ σᾶς μέλη τί ἔχει νὰ κάμη ὁ Θεός. Τὸ κορμὶ ἂς σᾶς τὸ καύσουν, ἂς σᾶς τὸ τηγανίσουν, τὰ πράγματά σας ἂς σᾶς τὰ πάρουν, μὴ σᾶς μέλη, δῶστε τα, δὲν εἶναι ἐδικά σας. Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται. Ἐτοῦτα τὰ δύο ὅλος κόσμος νὰ πέση, δὲν ἠμπορεῖ νὰ σᾶς τὰ πάρη, ἔξω ἂν τύχη καὶ τὰ δώσετε μὲ τὸ θέλημά σας. Αὐτὰ τὰ δύο νὰ τὰ φυλάγετε νὰ μὴν τύχη καὶ τὰ χάσετε.

Ἅγιος Κοσμᾶς Αἰτωλός, Διδαχὴ Γ' (ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἰωάννη Β. Μενούνου, Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Διδαχὲς καὶ Βιογραφία, ἐκδόσεις Ἀκρίτας, ζ' ἔκδοση, Ἀθήνα 2004, σελ.154)

Επισκέπτες από 17/9/2009

Free counters!

ΠΕΡΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Περί θεολογίας

Περί ιδιωτικής θεολογίας

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ
ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ Θ. Ι. ΡΗΓΙΝΙΩΤΗ «ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟ ΑΘΕΟ»

Κ. ΤΣΑΤΣΟΣ, ΠΕΡΙ "ΕΙΔΙΚΩΝ"

Τοῦτο εἶναι τὸ δρᾶμα τῆς ἐποχῆς μας: ὅτι ἡ πρόοδος της δὲν βρίσκεται στὰ χέρια τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ τῶν εἰδικῶν, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι πνευματικοὶ ἄνθρωποι.

Κωνσταντίνος Τσάτσος, Ἀφορισμοὶ καὶ διαλογισμοί, τέταρτη σειρά, εκδ. Βιβλ. τῆς Ἑστίας, Ἀθήνα 1972, σελ. 92.

台灣基督東正教會 The Orthodox Church in Taiwan

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Μετεωρίτικη Βιβλιοθήκη

ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΚΡΗΤΗΣ

ΕΛΛΟΠΟΣ

Αξίζει να διαβάσετε

9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ