Τετάρτη 31 Ιουλίου 2019

Ανθολόγιον 238: Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης


(…)Εἶχε ἀγαπήσει πολὺ τὸ Τολέδο, μὲ τὴν παράξενη του ὀμορφιά. Ἀλλὰ μήπως δὲν ἐμπνέει ἀνάλογα αἰσθήματα ἔρωτος ἡ Θεσσαλονίκη σὲ ὅσους τὴν προσέχουν καὶ τὴν ἀναγνωρίζουν; Μήπως δίχως νὰ ξέρει γιατί καὶ μὲ ποιὸ θέλγητρο τὸν συγκρατεῖ, δὲν αἰσθάνεται κανεὶς ὅτι τοῦ εἶναι δύσκολο νὰ ἀποχωριστεῖ εὔκολα, αὐτὴν ποὺ προσφυῶς χαρακτηρίσθηκε “φτωχομάνα”; (…)



Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Μητέρα Θεσσαλονίκη, ἐκδόσεις Κέδρος, 7η ἔκδοση, Ἀθήνα 2008, σελ. 75 (ἀπόσπασμα)


Τρίτη 30 Ιουλίου 2019

Ανθολόγιον 237: Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης

(…)Ὁ ἄνθρωπος δὲν ἀποτελεῖται ἀπὸ τὸ ἄτομο, ἀλλὰ ἀπ’ ὅλους μαζὶ κατὰ συνέχεια διαδοχῆς. Ἄλλοι ἔρχονται καὶ βρίσκουν τὴ μνήμη μας κι ἀπ’ ἄλλους πρὶν τὴ βρήκαμε ἔμεῖς. Τὸ ἄτομο εἶναι ἔνα δοχεῖο, ποὺ δοκιμάζεται στὴν πλατύτερη ὕπαρξη ποὺ μᾶς περιέχει καὶ διαρκεῖ. (…)



Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Μητέρα Θεσσαλονίκη, ἐκδόσεις Κέδρος, 7η ἔκδοση, Ἀθήνα 2008, σελ. 52 (ἀπόσπασμα)


Δευτέρα 29 Ιουλίου 2019

διαΣΤΑΥΡΩΣΗ: Η εξαιρετική ταινία του Παύλου Τριποδάκη για την τραγωδία στο Μάτι


Στις 23 Ιουλίου του 2018 η τραγική φωτιά που θέρισε Νέο Βουτζά, Μάτι και Ραφήνα βρήκε τοίχο πάνω σε μια εκκλησία. Πρόκειται για τον Ιερό Ναό της Αναλήψεως του Κυρίου στην διασταύρωση της Ραφήνας. Ένα χρόνο μετά το τραγικό χτύπημα της φωτιάς πολύς βασανισμένος πυρόπληκτος λαός συνεχίζει και στηρίζει την ελπίδα του εκεί ως σανίδα σωτηρίας, καθώς η δράση της ενορίας μέσω των εθελοντών και των δωρητών είναι διαρκής και ασταμάτητη μέχρι και σήμερα. Μετά από αυτή την τραγωδία ξεκινάει μια διαφορετική ζωή γεμάτη ελπίδα.

Σενάριο / Σκηνοθεσία: Παύλος Τριποδάκης 
Ορχηστρική Μουσική: Δημήτρης Μπιμπλής & Φλωρεντία Αμπόντεριν https://nvmmusic.com 
Παραγωγή: Ι.Ν. Αναλήψεως Διασταύρωσης Ραφήνας

Δείτε την ταινία στον παρακάτω σύνδεσμο: 



Χρ. Γιανναράς, Για την ελληνική διαφορά

πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/7/2019



Δύο αιώνες τώρα, το απολειφάδι του κοσμοπολίτικου Ελληνισμού που αποτέλεσε βαλκάνιο «εθνικό κράτος», παλεύει να επιβιώσει ιστορικά. Με αποκλειστικό μπούσουλα τη μίμηση, τον μεταπρατισμό.

Το ελλαδικό κράτος θέλει να γίνει κάτι άλλο από αυτό που είναι. Αυτό που είναι, δεν επιλέχθηκε με δημοψηφίσματα. Το καθορίζουν η γλώσσα του, η ιστορία του, η εδαφική του διαμόρφωση, το κλίμα του. Το ελλαδικό κράτος, δύο αιώνες τώρα, παλεύει να αλλάξει τους όρους της δεδομένης ταυτότητάς του.

Θέλει να ανήκει «εις την Δύσιν». Η γλώσσα του να σκοπεύει στη συναλλαγή, όχι στην κοινωνία της εμπειρίας. Η ιστορία του να χαρίζεται σε αδίστακτους σφετεριστές. Να αγνοηθεί το κλίμα και η εδαφική διαμόρφωση, για να χτίζονται βλάσφημου όγκου ασύμμετρα κουτιά, που προϋποθέτουν σπάνια ηλιοφάνεια και πολύμηνο παγετό.

Το «εθνικό κράτος», το ελληνώνυμο, δύο αιώνες τώρα, επιμένει σε δάνειο πολιτικό σύστημα (παρωδία κοινοβουλευτισμού), σε δάνειους θεσμούς οργάνωσης (πνιγερά συγκεντρωτικούς), δάνεια συστήματα παιδείας, δάνειους στόχους ανάπτυξης, δάνεια πρότυπα αισθητικής καλλιέργειας.

Αν η μίμηση, ο μεταπρατισμός, οδήγησαν την ελληνική κοινωνία σε προκοπή ή σε παγιωμένη παρακμή, είναι θέμα που δεν μπορούμε οι Νεοέλληνες να το συζητήσουμε – δεν θα συμφωνήσουμε ποτέ. Επειδή ο καθένας μας, με την απάντηση που δίνει, αποβλέπει στη θωράκιση του εγώ του: διακινδυνεύει τις «πεποιθήσεις» που κάποτε επέλεξε ή «ανεπαισθήτως» του υπέβαλαν. Και οι «πεποιθήσεις» του μέσου Νεοέλληνα λειτουργούν με τον φανατισμό της συμπτωματικής προσκόλλησής του σε μια ποδοσφαιρική ομάδα ή σε κομματικό μαντρί.

Αδύνατο να συζητήσουμε τα θεμελιώδη προβλήματα της ύπαρξης και συνύπαρξής μας οι Νεοέλληνες. Τα ασυνάρτητα τσιμπολογήματα των ιδεολογικών μας επιλογών, η κωμικά σαθρή ιστορική μας «κατάρτιση», η σκιώδης εξάσκησή μας στη λογική μέθοδο, μετασχηματίζουν κάθε «διάλογο» σε αντιμαχία εγωισμών. Σύμπτωμα κοινωνιών με χαμένον ή εξαρχής ανύπαρκτο ρόλο στην Ιστορία.

Η πιο δυσφόρητη απορία είναι, γιατί στον «ελεύθερο» (μετά την Τουρκοκρατία) πολιτικό βίο των Ελλήνων δεν υπήρξε ποτέ ένα κόμμα, που να φιλοδοξήσει τη διάσωση και πραγμάτωση της ελληνικής διαφοράς. Υπήρξαν κορυφαία αναστήματα λογίων και καλλιτεχνών με συναρπαστική κατανόηση και αφομοίωση της ελληνικής ετερότητας και της επίκαιρης ιστορικής δυναμικής που μπορούσε να έχει αυτή η ετερότητα. Υπήρξαν και χαρισματούχοι πολιτικοί με την ίδια συνειδητοποίηση, όπως και σοβαροί μελετητές και μαχητές του ελληνικού κοινοτισμού, της επικαιροποιημένης επιστροφής σε θεσμούς αυτοδιαχείρισης. Δεν υπήρξε ποτέ κόμμα πολιτικό που να στοχεύει πρωτευόντως σε μια σύγχρονη πολιτική ελληνική ιδιαιτερότητα.

Ο πολιτικός βίος της χώρας, από τα χρόνια του Όθωνα ώς σήμερα, είναι ασφυκτικά παγιδευμένος στον μεταπρατισμό, στην ξιπασμένη νεκροφόρα μίμηση της Δύσης. Όπως σε όλες τις μετα-αποικιακές κοινωνίες, το κοπιάρισμα του δυτικού μοντέλου είναι στεγνά και στυγνά μηχανιστικό, δεν αφήνει την παραμικρή ρωγμή για να ανασάνει η ιδιαιτερότητα: Νεκρές απομιμήσεις παντού, ομολογημένη με κομπασμό μειονεξία – ούτε καν προσχήματα για διάσωση της ιστορικής ετερότητας. Από τη δομή-οργάνωση των υπουργείων ώς τις διαβαθμίσεις και τα προγράμματα του σχολείου, την άρθρωση και τις ονομασίες των πανεπιστημιακών σχολών, την εμφάνιση και σύνταξη των εφημερίδων, όλα, τα πάντα, μιμητική αναπαραγωγή του δυτικού μοντέλου.

Η μίμηση, ο μεταπρατισμός, είναι συλλογικά συμπτώματα που δηλώνουν ολοκληρωτικά μηδενισμένη αυτοεκτίμηση, εθελόδουλη αυτεγκατάλειψη στα θελήματα ή στα βίτσια των «προστάτιδων Δυνάμεων» ή «μεγάλων συμμάχων» μας. Ο,τι κι αν υποστούμε από αυτούς, το λογαριάζουμε καλά καμωμένο, γιατί είναι τα ινδάλματά μας, το πρότυπο που πιθηκίζουμε μέχρις εξευτελισμού.

Συμφιλιωθήκαμε με τον τελεσίδικο ακρωτηριασμό του Ελληνισμού, την απώλεια της Μικρασίας, τον νομοτελειακό ιστορικό αφανισμό μας: Η Δύση έπρεπε να απαλλαγεί αμετάκλητα από το μισητό γι’ αυτήν φάντασμα του «Βυζαντίου» και ο Κεμάλ την εξυπηρέτησε καίρια. Η απάνθρωπη πρακτική της «εθνοκάθαρσης», που συνοδεύει νομοτελειακά το δυτικό γέννημα του εθνικισμού, ξερίζωσε τη μακραίωνη ελληνική ιδιαιτερότητα και από την Ανατολική Θράκη, από τη Βόρεια Ήπειρο, τη Βόρεια Κύπρο, τη μακεδονική Πελαγονία – πέτυχε η «Δύση» να συρρικνωθεί ο άλλοτε Ελληνισμός στο ριζικά αφελληνισμένο ελλαδικό κρατίδιο, που λειτουργεί σαν δικό της προτεκτοράτο, κυριολεκτικά.

Η ιστορική πείρα βεβαιώνει ότι τέτοιες μεταπλάσεις κοινωνικών σχηματισμών είναι οριστικές, δεν αναχαιτίζονται. Δεν υπάρχει ούτε υπήρξε, επί διακόσια χρόνια, στην Ελλάδα ένα κόμμα, έστω μικρό και αδύναμο, που να παλεύει για να μείνει ζωντανή η ελληνική διαφορά. Να παλεύει με τον «τρόπο» των Ελλήνων, όχι κοπιάροντας τους εθνικισμούς της Δύσης. Να ζητάει Αρχαία Ελληνικά από το Δημοτικό Σχολείο και τα μαθηματικά ως γλώσσα, όχι ως χρηστικό εργαλείο, γλώσσα ισότιμη και ισόκυρη με τη μουσική.

Ένα ελάχιστο, έστω, κόμμα που να απαιτεί επιστροφή στην αυτοδιαχειριζόμενη μικρή κοινότητα – να ξαναπάρει ο Έλληνας τη ζωή του στα χέρια του, να λυτρωθεί από τον ζυγό των επαγγελματιών της εξουσίας, την καφρίλα των εισαγόμενων ιδεολογιών. Κόμμα της ελληνικής διαφοράς, με πρωτεύουσα τη λογική της κοινωνούμενης εμπειρίας, όχι τον πνιγερό δογματισμό της ιδεολογικής ασφυξίας. Να αγνοηθούν οι εισαγόμενες και από δεύτερο χέρι (ή μυριοστό) συνταγές, έστω κι αν λανσάρονται σαν παγκόσμια μόδα για τους ξιπασμένους αμβλύνοες.

Φυσικά, τέτοια ιστορικά αναχώματα αντίστασης στον αφανισμό, γεννιούνται, δεν κατασκευάζονται κατά παραγγελίαν.



Τάκης Θεοδωρόπουλος, Το «παπαδαριό» και οι αμβλώσεις

πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/7/2019


Ευτυχώς υπάρχει η Ιερά Σύνοδος που δίνει την ευκαιρία στις κοινότητες των προοδευτικών να αποδεικνύουν ότι είναι προοδευτικοί. Τελευταίο σουξέ το θέμα των αμβλώσεων. «Παπαδαριό» τους ανεβάζει και τους κατεβάζει το επαναστατικό Διαδίκτυο, αναθεματίζοντάς τους, εξορίζοντάς τους στον Μεσαίωνα επειδή τόλμησαν να ταχθούν κατά των αμβλώσεων και να κηρύξουν την «ημέρα του αγέννητου παιδιού».

Η Εκκλησία, και όχι μόνον η Εκκλησία της Ελλάδος, είναι από τη φύση της οργανισμός συντηρητικός. Στηρίζει την ύπαρξή της στην υπεράσπιση αξιών που αποτελούν τον κορμό της σκέψης της και της συμπεριφοράς της. Αν δεν ανταποκρίνεται πάντα σε αυτές τις αρχές αυτό είναι άλλο ζήτημα. Την αποτελούν άνθρωποι και αυτοί οι άνθρωποι έχουν αδυναμίες. Οταν πιστεύεις και κηρύσσεις πως η ζωή είναι δώρο του Θεού θα ήταν παράλογο να υποστήριζες πως είσαι υπέρ των αμβλώσεων. Είναι άλλο να διαφωνείς με τη στάση της Εκκλησίας και άλλο να την απαξιώνεις επειδή υπερασπίζεται την πίστη της.

Να υπενθυμίσω στους κήρυκες της προοδευτικής σκέψης πως στη δεκαετία του ’70, όταν η Καθολική Εκκλησία είχε προτείνει δημοψήφισμα για το θέμα, ο Πιερ Πάολο Παζολίνι είχε ταχθεί κατά της νομιμοποίησης των αμβλώσεων. Οι αριστεροί φίλοι τού είχαν επιτεθεί. Κάποιος ψυχαναλυτής είχε αποφανθεί πως επειδή ήταν ομοφυλόφιλος ταυτιζόταν με το έμβρυο μέσα στη μήτρα. Ποιος είπε ότι η ψυχανάλυση σε απαλλάσσει από τον φόρο της βλακείας; Επικαλούμαι τη στάση του εμβληματικού Παζολίνι επειδή αποδεικνύει ότι το ζήτημα δεν εντάσσεται στον μανιχαϊσμό που χωρίζει το ανθρώπινο σύμπαν σε προοδευτικούς και συντηρητικούς. Είναι ζήτημα πολυπλοκότερο από τη γραβάτα.

Οσο για τον όρο «αγέννητο παιδί» που τους φαίνεται τόσο παράλογος και σκοταδιστικός, παραπέμπω στη συγκίνηση των γονιών όταν στο πρώτο υπερηχογράφημα ακούσουν τους χτύπους της καρδιάς του ασχημάτιστου ακόμη πλάσματος. Δεν έχουν δει το πρόσωπό του, δεν το έχουν πιάσει στα χέρια τους, όμως είναι το παιδί τους.

Εχει ταυτότητα και ξεχωρίζει από τον υπόλοιπο κόσμο. Εξάλλου αν ο γυναικολόγος έχει επιστημονική συνείδηση, όσο προοδευτικός κι αν είναι, θα κάνει ό,τι μπορεί για να μεταπείσει τη μητέρα ακόμη κι αν είναι ο ίδιος που θα δεχθεί να πραγματοποιήσει την άμβλωση.

Η στάση της Εκκλησίας αναδεικνύει ένα σοβαρό ζήτημα. Η αποδοχή της άμβλωσης δεν είναι προφανής, όπως θέλει να μας την παρουσιάσει η κυρίαρχη προοδευτική σκέψη. Και η αλήθεια είναι ότι σε έναν κόσμο που θεωρεί προφανή, αν όχι αναγκαία, κάθε υπέρβαση ορίων και αξιών που έχει κληρονομήσει, κάποιοι πρέπει να μας υπενθυμίζουν πως η αλόγιστη κατάργηση των ορίων οδηγεί στη βαρβαρότητα.

Ανήκω στη γενιά της σεξουαλικής απελευθέρωσης. Ηταν τα ωραία αυτά χρόνια που τα παραδοσιακά αφροδίσια είχαν καταπολεμηθεί από τα αντιβιοτικά και ο τρόμος του AIDS δεν είχε κάνει την εμφάνισή του. Κενό αναστολών. Οι προφυλάξεις θεωρούνταν περιττές, όταν δεν αντιμετωπίζονταν ως ενοχλητικές. Το αποτέλεσμα είναι ότι μια ολονυχτία παρά θίν’ αλός μπορούσε να οδηγήσει τη γυναίκα στο μαιευτήριο δύο μήνες μετά για να «ρίξει» ό,τι περίσσεψε από την απόλαυση. Ο,τι πιο απλό το θεωρούσαμε τότε, ώσπου ήρθε η ώρα να κάνουμε κι εμείς παιδιά και να διαπιστώσουμε ότι δεν ήταν δα και τόσο απλό.

Δεν έχω αντίρρηση ότι ιεράρχες υποτιμούν με τη στάση τους την Εκκλησία. Οπως εκείνος που συνέδεσε την ομοφυλοφιλία με τον πρωκτικό έρωτα κατά τη διάρκεια της κύησης. Δεν εξηγεί βέβαια τη γυναικεία ομοφυλοφιλία, όμως αυτή μάλλον δεν τον απασχολεί. Για περισσότερες πληροφορίες τον παραπέμπω στον λόγο του Αριστοφάνη στο πλατωνικό «Συμπόσιο». Είναι αφελής ο άνθρωπος, είναι πονηρός ή απλώς αγράμματος; Ενα είναι το βέβαιο. Οι ανοησίες τέτοιου τύπου υποβαθμίζουν την Εκκλησία και τη ρίχνουν βορά στη χλεύη του αντικληρικαλισμού.

Ισχυρό ταμπού της γενιάς μου ο αντικληρικαλισμός. Συμβαδίζει με τις υποχρεώσεις που μας επέβαλε η σεξουαλική απελευθέρωση. Ταυτίσαμε το ράσο με το «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» και το εξορίσαμε σ’ ένα παρελθόν που δεν θέλαμε να ξαναζήσουμε. Ομως η Ελλάδα ευτυχώς ξεπέρασε την εποχή που ο Χριστόδουλος διοργάνωνε συλλαλητήρια για την αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες. Ο αντικληρικαλισμός είναι εξίσου παρωχημένος με τους ζηλωτές που κάποτε διαδήλωναν για την προβολή του έργου «Ο τελευταίος πειρασμός». Μας περισσεύουν και οι δύο εκδοχές του φανατισμού.

Πρόπερσι ήταν η διδασκαλία των Θρησκευτικών. Τώρα είναι οι αμβλώσεις. Κάποτε θα πρέπει να αρχίσει να μας απασχολεί η ευκολία με την οποία διαδηλώνουμε την ανωτερότητά μας απέναντι σε μια σοφία που έχει δύο χιλιάδες χρόνια ζωής. Και να πάψουμε να περιφρονούμε την γιαγιούλα που ανάβει κεράκι επειδή φοβάται τον θάνατο.



Διεθνές Συνέδριο για τη θεολογική παρακαταθήκη του αειμνήστου π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ στην Πόλη

πηγή: ΦΩΣ ΦΑΝΑΡΙΟΥ



Διεθνές Συνέδριο με θέμα “Η θεολογική παρακαταθήκη του πρωθιερέως Γεωργίου Φλωρόφσκυ” διοργανώνει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στην Πόλη, από την 1η έως και την 3ην Σεπτεμβρίου 2019, με αφορμή την συμπλήρωση 40ετίας από της κοιμήσεώς του. 

Στις εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου, την έναρξη των οποίων θα κηρύξει η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, θα λάβουν μέρος Ιεράρχες, κληρικοί, διακεκριμένοι Πανεπιστημιακοί Καθηγητές και Θεολόγοι από Πανεπιστημιακά Ιδρύματα από όλο τον κόσμο.

Σημειώνεται ότι ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ υπήρξε ρηξικέλευθος θεολόγος και καθηγητής, και έχει χαρακτηριστεί ως ο “πρύτανης των Ορθοδόξων θεολόγων” του εικοστού αιώνα. Η εμπνευσμένη έκκλησή του προς τους θεολόγους να επιστρέψουν στις πατερικές πηγές και να αποκτήσουν το πνεύμα των Πατέρων, καθώς και προς την Εκκλησίαν να διαλεχθεί με τις ισχυρές ιστορικές και οικουμενικές προκλήσεις της εποχής μας, αποτέλεσαν ορόσημο για την Ορθόδοξη θεολογία και επηρεάζουν την χριστιανική σκέψη μέχρι και σήμερα. 

Οι εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου θα μεταδοθούν απευθείας μέσω του διαδικτύου.

Από το Γραφείο Τύπου και Επικοινωνίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου



Κυριακή 28 Ιουλίου 2019

Ανθολόγιον 236: Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης


(...) Ἡ ὀμορφιὰ τοῦ πραγματικοῦ, μονάχα σὲ ὅσους τὸ ὑπομένουν ἀποκαλύπτεται. Ὀμορφιὰ δὲν εἶναι ὁ ἔρωτας τοῦ προικισμένου προσώπου· εἶναι ἡ ἐγκαρτέρηση δίπλα, κοντὰ σ' αὐτὸ ποὺ δὲν εἶσαι. (...)

Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Μητέρα Θεσσαλονίκηἐκδόσεις Κέδρος, 7η ἔκδοση, Ἀθήνα 2008, σελ. 131 (ἀπόσπασμα)


Εκοιμήθη ο Μητροπολίτης Φθιώτιδος κυρός Νικόλαος

πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 27/7/2019



Εκοιμήθη σε ηλικία 71 ετών ο Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Νικόλαος. Σύμφωνα με το romfea.gr, ο μακαριστός Μητροπολίτης Φθιώτιδος κυρός Νικόλαος υπέστη ανακοπή καρδιάς.

Τοποτηρητής της Ιεράς Μητρόπολης αναλαμβάνει ο Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος.

Ο μακαριστός Σεβ. Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Νικόλαος Πρωτοπαπάς, γεννήθηκε το 1948 στην Τήνο.

Σπούδασε στη Ριζάρειο Εκκλησιαστική σχολή και στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, παίρνοντας το πτυχίο του με άριστα το 1972.

Χειροτονήθηκε διάκονος το 1973 και Πρεσβύτερος το 1975. Διετέλεσε Αρχιδιάκονος και Ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητρόπολης Χαλκίδας (1973 - 1975).

Ήταν καθηγητής της Εκκλησιαστικής Σχολής Τήνου (1975 - 1978) και Ιεροκήρυκας του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος της Ευαγγελιστρίας Τήνου (1975 - 1984).

Διατέλεσε Διευθυντής Υπηρεσιών και του Θεολογικού Οικοτροφείου της Αποστολικής Διακονίας (1984 - 1996), Γενικός Διευθυντής του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας (1990 - 1996) και Ιεροκήρυκας του Ιερού Ναού Αγίου Ελευθερίου Άρεως.

Μητροπολίτης Φθιώτιδος εξελέγη την 1η Οκτωβρίου, χειροτονήθηκε στις 6 Οκτωβρίου στον Ιερό Ναό Αγίου Ελευθερίου Αρεως και ενθρονίστηκε στη Λαμία στις 17 Νοεμβρίου του 1996.



Παρουσίαση του βιβλίου του Π. Μπούρδαλα "Στα ίχνη του συλλογικού ανθρώπου" την Κυριακή 11/8/2019 στην Κέρτεζη




Σάββατο 27 Ιουλίου 2019

Σπ. Κουτρούλης, Θεόδωρος Ζιάκας: Τα δύο τέρατα και η αριστερά

πηγή: ΑΡΔΗΝ & ΣΠΥΡΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ


Στους πρώτους μήνες του 2019, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αρμός το βιβλίο του Θ. Ζιάκα Τα δύο τέρατα και η αριστερά – για την παρακμή και τις δυνατότητες ανάσχεσής της, όπου εξετάζονται δύο συναφείς και αλληλοτροφοδοτούμενες καταστάσεις: ο μηδενισμός και η παρακμή.
Εύκολα εντοπίζουμε τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά του λόγου του Θ.Ζιάκα: πυκνός, επιγραμματικός λόγος, που επιχειρεί με αυτόν τον τρόπο να ερμηνεύσει αποτελεσματικά σύνθετα ιστορικά γεγονότα και μεγάλα ρεύματα πολιτισμού. Έρχεται ως απόσταγμα της γνώσης της κλασικής αρχαιοελληνικής σκέψης, αλλά βεβαίως και του πατερικού λόγου. Όλα αυτά καρποφορούν σε ένα πεδίο που έχει οργωθεί προηγουμένως από το έργο του Χ. Γιανναρά, του Ζ. Λορεντζάτου, του μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη, αλλά και του Π. Κονδύλη. Οι διακρίσεις του Μάξιμου του Ομολογητή ανάμεσα στον δούλο, τον μισθωτό και τον φίλο προβάλλονται για να χαρακτηρίσουν διαφορετικά πολιτιστικά πρότυπα. Σε αυτό το σημείο επαναλαμβάνεται ο Πλάτωνας που διέκρινε την κοινωνία προβάλλοντας σε αυτήν τα διάφορα μέρη της ψυχής. Η ερμηνευτική τους χρήση έχει αναλογίες με βεμπεριανούς ιδεοτύπους. Αλλά και η διαπίστωση ότι η ακμή περιέχει τις προϋποθέσεις της παρακμής (γράφει, «η παρακμή, η κοπριά της παρακμής») θυμίζει τη χεγκελιανή διαλεκτική, όπου στο ίδιο περιέχεται ή προεικονίζεται το ενάντιο. Πέραν τούτων το βιβλίο κατά ένα μέρος είναι σε διαλογική μορφή (κυρίως με τον ψυχίατρο και συγγραφέα Γιάννη Τσέγκο), ή αποτελεί πιστή μεταφορά του προφορικού λόγου, γεγονός που ευνοεί την ανάγνωσή του.
Ο Θ. Ζιάκας περιγράφει με ακρίβεια τα ρεύματα που οδηγούν στον μηδενισμό. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε τον Φίχτε, που «απορρίπτει την αντίληψη του Διαφωτισμού για τον Λόγο χάριν ενός απόλυτου υποκειμενισμού ο οποίος επιχειρεί να παράγει τον Λόγο εν γένει από την άπειρη βούληση του απόλυτου εγώ. Αυτή η απόρριψη οδηγεί στη σκοτεινή νύχτα του νοούμενου εγώ και στην εξύμνηση του αγώνα και του πόθου που αποτελούν την έκφραση αυτής της υποσυνείδητης βούλησης. Μολονότι ο Φίχτε στηρίχθηκε στη σκέψη του Ντεκάρτ και του Καντ, τελικά επέλεξε μια διαφορετική και πιο επικίνδυνη κατεύθυνση. Αυτή η κατεύθυνση οδηγεί, όπως διαπίστωσε ο Τζακόμπι, στον θάνατο του Θεού και στη θεοποίηση του ανθρώπου» (Michael Allen Gillespie, Ο μηδενισμός πριν από τον Νίτσε, μετ. Γ. Μερτίκα, Πατάκης 2004).
Ο Θ.Ζιάκας περιγράφει τα δύο τέρατα: τη μεταμοντέρνα τοκογλυφική πλουτοκρατία που υπέταξε την παραγωγική αστική τάξη και τον μεταμοντέρνο μηδενισμό, ο οποίος «έχει διαβρώσει καίρια την πληθυσμιακή βάση του νεωτερικού πολιτισμού» (σελ.26). Πλέον στον μεταμοντέρνο μηδενισμό, «ο Μηδενισμός του Συλλογικού υποκειμένου ολοκληρώνεται με τον Μηδενισμό του ατομικού υποκειμένου» (σελ.28). Στο παραπάνω συμπέρασμα αφενός περιέχεται η σκέψη του Π. Κονδύλη όπως ξετυλίγεται κυρίως στην «Παρακμή του αστικού πολιτισμού» και αφετέρου συναντά αντίστοιχα πορίσματα του Κρίστοφερ Λας. Βέβαια, ο ιδεότυπος του «ανθρωπόθεου» που είναι αντιστροφή του «Θεάνθρωπου», έχει ως αφετηρία το έργο του Φ. Ντοστογιέφσκι. Ο εθνομηδενισμός ερμηνεύεται ως «το καταστατικό πρόταγμα της μοναδικής πλέον Αυτοκρατορίας. Είναι η στρατηγική πλατφόρμα της αμερικανικής «παγκοσμιοποίησης». Του οράματός της να εδραιωθεί ως Κοσμοκρατορία» (σελ. 108,109), ενώ αναλυτικότερα θα προσθέσει, «η κυριαρχία του μεταμοντέρνου εθνομηδενισμού αντιστοιχεί στη διαμόρφωση μιας υπερκρατικής ολιγαρχίας, τεχνοσυστημικής-χρηματιστικής υφής, εξοπλισμένης με στρατιωτική ισχύ πλανητικών διαστάσεων» (σελ. 166).
Η φράση του Θ. Ζιάκα, «η ελληνική ανθρωπολογία είναι έκτοτε η ανθρωπολογία της μετάβασης από το Άτομο στο Πρόσωπο» (σελ.123) απορρέει από αντίστοιχες σκέψεις του Χ. Γιανναρά και του μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη. Νομίζω όμως ότι κάτι τέτοιο έχει ξεκινήσει ήδη από τον ελληνικό λόγο για να ολοκληρωθεί στον πατερικό λόγο. Η σκέψη του πλατωνικού Σωκράτη ότι είναι προτιμότερο να αδικούμεθα παρά να αδικούμε, η προτροπή του Αριστοτέλη να αγαπάμε το μέρος εκείνο του εαυτού που καλλιεργεί την αρετή, αλλά και οι διαπιστώσεις του ίδιου ότι ο άνθρωπος είναι «ζώο πολιτικό», δηλαδή τελικά σχηματίζεται με την τριβή με τους άλλους, αποδεικνύουν έναν τέτοιο ισχυρισμό. Άλλωστε ο Ιωάννης Δαμασκηνός δυσκολευόταν να διακρίνει το άτομο από το πρόσωπο. Ορθά επισημαίνει όμως ο Θ. Ζιάκας ότι «βρήκαμε στην χριστιανική αγάπη την πραγματική ουσία μας, την αληθινή μας φύση» (σελ.132). Αναζητώντας διέξοδο στον μηδενισμό, καταλήγει ότι «η συλλογικότητα ριζώνει στην σταυρική σχέση ανάμεσα στο Εγώ και στο Εσύ και των δύο με τον Θεό» (σελ. 203). Η πόλη ανήκει στους θεούς και στους ήρωες. Σε αυτό το σημείο επαναλαμβάνεται η φράση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, ότι την Πόλιν αυτή δεν μπορεί να την παραδώσει γιατί δεν ανήκει σε αυτόν, ούτε σε κανέναν άλλο από τους κατοίκους.
Ο σύγχρονος μηδενισμός, αυτός που ο Π. Κονδύλης ονομάζει «χαρούμενο μηδενισμό», αποτελεί μια μετάλλαξη αυτού που εντοπίστηκε αρχικά στις διανοητικές κατασκευές του Νετσάγιεφ, ή στους ανθρώπινους τύπους που ενσαρκώθηκαν στο έργο του Τουργκένιεφ και του Ντοστογιέφσκι ή στον ειρωνικό λόγο του Διογένη του Κυνικού ή του Σιοράν. Όπως συμπεραίνει ο Θ.Ζιάκας, «κάνοντας την κατανάλωση αξία και τις αξίες καταναλωτικά αγαθά», ή, αλλιώς, κάνοντας μοναδική αξία το χρήμα, ζωντανεύει τον χειρότερο εφιάλτη του Τεχνοσυστήματος, να δει κάποια μέρα τη «δεξαμενή της γνώσης» άδεια από τους αναγκαίους «σταχανοβίτες» της Επιστήμης και της Τεχνολογίας» (σελ. 295). Με το έργο του Θ. Ζιάκα, η συζήτηση για τον μηδενισμό και την παρακμή βέβαια δεν έκλεισε, όμως επέτυχε να μας δείξει τις πλευρές πάνω στις οποίες πρέπει να σκεφτόμαστε.

&


Πόλις, Οντολογία, Εκκλησιαστικό γεγονός: Αναμέτρηση με τη σκέψη του Χρήστου Γιανναρά

ΣυλλογικόΠόλις, Οντολογία, εκκλησιαστικό γεγονός: Αναμέτρηση με τη σκέψη του Χρήστου Γιανναρά, επιμέλεια: Σωτήρης Μητραλέξης, εκδόσεις Πορφύρα, Αθήνα 2019.

Α' Μέρος: Λάμπρος Σιάσος, Σωτήρης Μητραλέξης
https://www.youtube.com/watch?v=V9SUFjPM8XQ


Β' Μέρος: Άγγελος Γουνόπουλος, Χρήστος Γιανναράς
https://www.youtube.com/watch?v=sBFTAnND160&t=3s



Γ' Μέρος: Χρήστος Γιανναράς
https://www.youtube.com/watch?v=RxKuDQwSIRM&t=1s



Greek Pop Singer and Eurovision Contestant Baptized Orthodox



Ο Άγιος Νεομάρτυρας Χριστόδουλος ο εκ Κασσάνδρας (+27 Ιουλίου)

πηγή: saint.gr

Ο νεομάρτυρας Χριστόδουλος γεννήθηκε σ' ένα χωριό της Κασσάνδρας, που ονομαζόταν Βαλτά. Σε νεαρή ηλικία ήλθε στη Θεσσαλονίκη, όπου έκανε το επάγγελμα του ράφτη.

Όταν πληροφορήθηκε ότι κάποιος χριστιανός Βούλγαρος, ετοιμαζόταν ν' αρνηθεί τον Χριστό προμηθεύτηκε έναν μικρό σταυρό και πήγε στο καφενείο, όπου θα γινόταν η περιτομή του αρνησίχριστου. Διέσχισε το πλήθος των γενιτσάρων, και ενώ χτυπούσαν τα τύμπανα, πλησίασε τον αρνησίχριστο, παρουσίασε τον σταυρό και του είπε: «Αδελφέ τι έπαθες, να η πίστη μας, να ο Χριστός, που σταυρώθηκε για την αγάπη μας, συ γιατί αφήνεις τον Χριστό τον σωτήρα σου και γίνεσαι Τούρκος;». Εξαγριωμένοι οι Τούρκοι, όρμησαν και συνέλαβαν τον Χριστόδουλο και με χτυπήματα τον οδήγησαν στον κριτή, όπου απαίτησαν τον θάνατο του. Στην προτροπή του κριτή ν' αρνηθεί τον Χριστό, ο Μάρτυρας με θάρρος απάντησε: «... και συ άφησε τον μωαμεθανισμό και γίνε Χριστιανός». Αποδεικνύοντας έτσι την ακλόνητη πίστη του, παραδόθηκε στους δήμιους, οι οποίοι τον κρέμασαν κοντά στον ναό του Αγίου Μηνά στη Θεσσαλονίκη. Το λείψανο του αγίου με καρφωμένο τον σταυρό στην πλάτη του, παρέμεινε γυμνό κρεμασμένο για δύο μέρες. Κατόπιν οι Χριστιανοί, αγόρασαν το λείψανο του αντί 600 γροσιών και το έθαψαν με τιμές.

Δείτε και:


Όσιου Ισαάκ του Σύρου, Λόγοι ασκητικοί


Η μελέτη των Ασκητικών Λόγων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το περιεχόμενό τους αφορά τα μυστήρια του Θεού, στα οποία φτάνουν όσοι αξιώνονται από τον Χριστό. Η νέα αυτή μετάφραση μας δίνει τη δυνατότητα να προσπελάσουμε ένα κείμενο, που έχει τριπλή δυσκολία: στη γλώσσα, στη σύνταξη και στο λεξιλόγιο. Η μετάφραση επιλύει την τριπλή δυσκολία, με ένα κείμενο όμορφο, που μας ελκύει στην ανάγνωσή του. Οι δύο φιλόλογοι και μεταφραστές (Γιώργος Πινακούλας και Δημήτρης Κουτσούγερας) κοπίασαν για να δώσουν στη γλώσσα μας το λαμπρό έργο ενός ασκητού της σχεδόν εξαφανισμένης Εκκλησίας της Ανατολής, στο οποίο οι Πατέρες μας αναγνώρισαν τον εαυτό τους.












Παρασκευή 26 Ιουλίου 2019

Διδάκτορας του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ ορκίστηκε ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος π. Ιωάννης


Της Σοφίας Καρεκλά

Την είσοδο της Αίθουσας Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πέρασε χθες (25/7/2019) ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος κ. Ιωάννης προκειμένου να συμμετάσχει στην πανηγυρική δημόσια συνεδρίαση της Συνέλευσης του Τμήματος Θεολογίας και να ορκιστεί διδάκτορας του Ιδρύματος.

Πέρασαν οκτώ χρόνια από την ημέρα που ο κατά κόσμον Zoran Vraniskoski, του Argir, πτυχιούχος του Τμήματος Θεολογίας της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Βελιγραδίου και νυν αρχιεπίσκοπος Αχρίδος κ. Ιωάννης υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα: «Η ενότητα της εκκλησίας και τα σύγχρονα εκκλησιολογικά προβλήματα. Η συγκριτική έκθεση της θεολογίας του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού», με επιβλέποντα τον καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Χρυσόστομο Σταμούλη.

Λόγοι ανωτέρας βίας, όμως, με σημαντικότερο τη φυλάκιση του αμέσως μετά την επιστροφή του από τη Θεσσαλονίκη στα Σκόπια από την κυβέρνηση των Σκοπίων, αλλά και σοβαρά θέματα υγείας τα οποία επιδεινώθηκαν με τη φυλάκισή του, δεν είχαν επιτρέψει έως χθες την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

Η τελετή ορκωμοσίας πραγματοποιήθηκε μέσα σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης, καθώς ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος είναι ένας από τους ελάχιστους θρησκευτικούς ηγέτες που φυλακίστηκε στις αρχές του 21ου αιώνα.

Ο πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Παναγιώτης Σκαλτσής επεσήμανε την μαρτυρική για την Ορθοδοξία παρουσία του Αρχιεπισκόπου και εξέφρασε τη χαρά τόσο του ιδίου όσο και ολόκληρου του Τμήματος για την επίσημη ένταξή του στο σώμα των Διδακτόρων του.

Μετά την ολοκλήρωση της τελετής ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής κ. Θεόδωρος Γιάγκου παρέθεσε γεύμα προς τιμήν του Αρχιεπισκόπου Αχρίδος


Η Ιερά Σύνοδος καθιέρωσε την «Ημέρα του Αγέννητου Παιδιού»

πηγή-φωτό: ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Με απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθιερώνεται η πρώτη Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα ως ημέρα αφιερωμένη στην προστασία της ζωής του Αγέννητου Παιδιού.

Το κίνημά, «Αφήστε με να ζήσω», πιστό στο Λόγο του Ευαγγελίου και στην Παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, διακηρύττει την αλήθεια, ότι το αγέννητο παιδί είναι άνθρωπος, εικόνα Θεού, εξ άκρας συλλήψεως και αγωνίζεται για την προστασία της ζωής του χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

Το κίνημα ευχαρίστησε θερμά την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, τους Αγίους Αρχιερείς που την απαρτίζουν και ιδιαιτέρως τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμο, για την ιστορική αυτή απόφαση.

Με την καθιέρωση της Ημέρας υπέρ της Ζωής του Αγέννητου Παιδιού, αποδίδεται τιμή στο παιδί από την πρώτη κιόλας στιγμή της ύπαρξής του, στιγμή κατά την οποία, ενώ είναι μόνο ένα μονοκύτταρο έμβρυο, είναι ήδη άνθρωπος με αιώνια αξία και προοπτική, και τίθεται υπό την προστατευτική αγκαλιά της Εκκλησίας μας.

Παρακάτω παραθέτουμε τη σχετική απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος όπως αυτή έχει δημοσιευτεί στην επίσημη σελίδα του Κινήματος «Αφήστε με να ζήσω».






Δ. Μπαλτάς, Η οργάνωση «Λευκό Ρόδο»: Μία χριστιανική αντίσταση στον φασισμό



Πέμπτη 25 Ιουλίου 2019

Ανθολόγιον 235: Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης

(...) Πόσον ἀγώνα  πρέπει νὰ σηκώσει ὁ καθεὶς προκειμένου  νὰ ξεπεράσει τὴν ἐπὶ τῶν φαινομένων δόκηση; Γνωρίζουμε τὴν προσφορὰ τῆς δοκιμασίας, τὸ εἰλικρινὲς καὶ ἀήττητο νόημα ποὺ κρύβεται μέσα στὸ σχῆμα τοῦ ἀνθρώπου. (...)

Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Μητέρα Θεσσαλονίκη, ἐκδόσεις Κέδρος, 7η ἔκδοση, Ἀθήνα 2008, σελ. 40 (ἀπόσπασμα)


Α.Ι.Καλαμάτας, Όραμα και παλινωδίες για το μάθημα των Θρησκευτικών


Σε νέες περιπέτειες φαίνεται να μπαίνει το μάθημα των Θρησκευτικών. Η επιμονή όσων αρνούνται την εφαρμογή των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών (ΝΠΣ), επικαλούμενοι μόνο νομικές αποφάσεις, δεν προέρχεται μόνο από τη γνωστή για τις θεολογικές και παιδαγωγικές αγκυλώσεις της Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (ΠΕΘ), αλλά κι από εξέχοντες ιεράρχες της Εκκλησίας, οι οποίοι για τους δικούς του λόγους ο καθένας – πολλά «παίζονται» όχι μόνο στο πολιτικό αλλά και στο εκκλησιαστικό πεδίο, με αφορμή το μάθημα των Θρησκευτικών (μτΘ) - υιοθετούν την αδικαιολόγητη κι ανελέητη πολεμική των ΝΠΣ της ΠΕΘ. Η παρέμβαση του Σεβασμιωτάτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου, στην εφημερίδα (Έθνος) δείχνει τις παλινωδίες που υπάρχουν εντός της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδας[1], μιας και ο εν λόγω μητροπολίτης προτείνει διάλογο της Εκκλησίας με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, στη βάση των προηγούμενων Προγραμμάτων Σπουδών που ίσχυαν πριν το 2016, δηλαδή των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών, αρνούμενος καθώς γράφει η Εκκλησία να ασχοληθεί ξανά με τα ΝΠΣ, αφού θεωρεί ότι αυτά από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) έχουν κριθεί αντισυνταγματικά (βλ., αποφάσεις 660/2018 και 926/2018)· προτείνοντας αόριστα βελτίωση του «προηγουμένου Αναλυτικού Προγράμματος, ώστε να γίνει πιο ελκυστικό» - επισημαίνω ιδιαίτερα, πόσο αόριστο είναι αυτό το «πιο ελκυστικό» - τονίζοντας παράλληλα και την εφαρμογή της ομόφωνης απόφασης της «Ιεραρχίας της 9η Μαρτίου 2016», της οποίας ήταν εισηγητής, «διότι φαίνεται καθαρά ότι η πρόταση και η απόφαση εκείνη ήταν η πιο ρεαλιστική και σύμφωνη με τις αποφάσεις του ΣτΕ, και τους στόχους της νέας κυβέρνησης». Δυστυχώς, και λυπάμαι βαθύτατα που το λέγω αυτό, θεωρούσα τον Σεβασμιώτατο Ναυπάκτου της μέσης οδού ιεράρχη. Είναι δυνατόν να μην έχει καταλάβει ότι από το 2016 μέχρι και σήμερα, τα ΝΠΣ έχουν αναθεωρηθεί, ύστερα από σχετικές παρεμβάσεις της ίδιας της Εκκλησίας; Εν πάση περιπτώσει, τέτοιες πρακτικές ύστερα από τρία χρόνια εφαρμογής των ΝΠΣ στα σχολεία, με τα όποια προβλήματά τους στη διδακτική πράξη, περίτρανα δείχνουν τις παλινωδίες της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδας για το μτΘ. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι το μτΘ, με την παραπληροφόρηση που ουκ ολίγοι ιεράρχες, εδώ και μια δεκαετία, δέχονται από ακραίες ομάδες, εντός και εκτός της Εκκλησίας, μπαίνει σε νέες περιπέτειες, τις οποίες υφίστανται κυρίως οι θεολόγοι καθηγητές, οι «καθ’ ύλην αρμόδιοι», όπως σωστά επισημαίνει ο καλός συνάδελφος και φίλος Γ. Βαρδαβάς [Ερώτημα ρητορικόν περί Θρησκευτικών]. 
Απεναντίας, η παρέμβαση του Σεβασμιωτάτου Μεσσηνίας στον τηλεοπτικό σταθμό [ΣΚΑΪ] (μετά το 1.58΄), θεωρώ πως ξεκαθαρίζει κάπως τη σημερινή κατάσταση: για την Εκκλησία και τον διάλογο που η ίδια επιθυμεί με την Πολιτεία, για να διαβουλευτεί σε ζητήματα των σχέσεων μαζί της, και για το μτΘ, αναμένει τη νέα απόφαση του ΣτΕ και βάση αυτής, κατά τον ίδιο ιεράρχη, θα αποφασιστεί ο τρόπος που (μόνο;) η Ιεραρχία θα συζητήσει με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Κι όπως κανείς καταλαβαίνει, για πολλοστή φορά, οι «καθ’ ύλην» αρμόδιοι για το μτΘ, είτε αυτοί είναι οι σχολικοί σύμβουλοι θεολόγων, είτε οι θεολόγοι των σχολικών τάξεων, μένουν απ’ έξω. Γνωστή αυτή η τακτική της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, χρόνια τώρα. Έρχεται στη σκέψη μου η άποψη του Μάριου Μπέγζου, που σ’ ένα άρθρο του σε αφιερωματικό τεύχος του παλαιού καλού περιοδικού Διαβάζω στη «Θεολογία» [τχ. 251 (1990), σ. 54], σχολιάζοντας την κρίσιμη καμπή της νεοελληνικής θεολογίας σήμερα, έγραφε πως «όταν η θεολογία δεν εκκλησιάζεται, τότε κι εκκλησία δεν θεολογεί. Ανάμεσα στη μάνα εκκλησία και την κόρη – θεολογία εμφιλοχωρεί κατιτί που τις αποξενώνει κάνοντάς τες αγνώριστες μεταξύ τους». Λίγα χρόνια μετά, στα 1994, παρόμοια ήταν και η άποψη του μακαριστού π. Μιχαήλ Καρδαμάκη. Στο βιβλίο του για την εκκλησιαστική παιδεία κι αυτός έγραφε τα εξής αποκαλυπτικά: «έχουμε αναρίθμητους Θεολόγους, που διατηρούν ατομικές και αφ’ υψηλού σχέσεις με την Εκκλησία, σχέσεις απόλυτα τυπικές και ευσεβιστικές. Αλλά έχουμε και την Εκκλησία, που, δια των Κληρικών της, διατηρεί σχέσεις αντιπαλότητος και διαστάσεως με τους Θεολόγους (εμείς η Εκκλησία – εσείς οι Θεολόγοι)»[2]. 
Νηφάλιες φωνές - όπως αυτή του κ. Δημήτριου Ν. Μόσχου, Αναπληρωτή Καθηγητή στη Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ, που σε άρθρο του στον ημερήσιο Τύπο (Επανεκκίνηση και μεγάλη σύνεση), τονίζει ότι το μτΘ επί μια δεκαετία τώρα, «υφίσταται μια εκτεταμένη αναμόρφωση», με στόχο να «απευθύνεται σε όλους τους μαθητές», αποτρέποντας παλαιές κακές πρακτικές κατακερματισμού των μαθητών, εντός των σχολικών τάξεων, σε Ορθοδόξους και μη Ορθοδόξους - μπαίνουν στο στόχαστρο με βάρβαρο και κίβδηλο τρόπο. Συγκεκριμένα, μετριότητες και κιβδηλοποιοί, χωρίς θεολογικό αλλά ούτε και παιδαγωγικό ήθος, που έχουν χάσει το μέτρο, τη γεύση και την αγωνία της αλήθειας, με σχόλια κι άλλα φληναφήματα, με τη «ναρκωτική θρησκοληψία» που τους διακρίνει, προσπαθούν να ρίξουν στον κάλαθο των αχρήστων[3] τον με αυταπάρνηση αγώνα που κάμουν εκατοντάδες θεολόγοι καθηγητές, να στεριώσουν στο πολύπαθο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ένα μτΘ ανοικτό, με βάση την εν Χριστώ εμπειρία, οικουμενική πέρα για πέρα, εμπειρία που βάζει στην άκρη ιδεολογήματα - δεκανίκια ομάδων περίκλειστων στον εγωκεντρικό εαυτό τους. 
Εφαρμόζοντας το ΝΠΣ στο Λύκειο, συχνά μαθητές και γονείς με ρωτούν: ποιο είναι εκείνο το στοιχείο που κάμει το μτΘ με αυτόν τον ομαδοσυνεργατικό – βιωματικό τρόπο διδασκαλίας ενδιαφέρον[4]; Και τους απαντώ: Πρώτον, οι μαθητές μαθαίνουν να σκέφτονται, μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν. Δεύτερον, η «θεολογική ταυτότητα»[5] των ΝΠΣ δεν στερεί από τους μαθητές την ελευθερία της γνώμης, της γνώσης, την ομορφιά στο να αναζητούν πολυτροπικά οι ίδιοι το θρησκευτικό φαινόμενο. Τρίτον, και το σπουδαιότερο, η γνώση της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης, προφέρεται όχι με τον γνωστό για δεκαετίες κατηχητισμό. Ακόμη κι αν κάποιοι μαθητές δηλώνουν άθρησκοι, άθεοι, αδιάφοροι, με το ΝΠΣ έχουν την ευκαιρία με ελεύθερο τρόπο, να γνωρίσουν ό,τι όπως η Αρχαία Τραγωδία και Φιλοσοφία που διδάσκονται στα Αρχαία Ελληνικά και την Ιστορία, είναι μορφωτικά αγαθά που ανήκουν στην πολιτιστική κληρονομιά και παράδοσή μας, έτσι και Επιτάφιος Θρήνος της Μεγάλης Παρασκευής κι ο Ακάθιστος Ύμνος είναι μορφωτικά αγαθά, αφού ως κορυφαίες και αριστουργηματικές ποιητικές συνθέσεις κι αυτές νοηματοδοτούν τη μακραίωνη πολιτιστική κληρονομιά μας· κάποιες φορές μάλιστα μπορούν να λειτουργήσουν και ως μια αγωνιώδη ατραπό προς την πίστη, φτάνει αυτή η πίστη να μην τους δίνεται ως ένας εύχρηστος τυφλοσούρτης, για να λένε ότι κάπου πιστεύουν. 
Κοντά σ’ όλα τα παραπάνω, που κάμουν το μτΘ ενδιαφέρον, είναι και μια σειρά ζητημάτων τα οποία αφορούν του ίδιους τους νέους, ειδικότερα τους έφηβους[6]. Είναι ζητήματα που ο θεολόγος καθηγητής, μέσω του διαλόγου με τους μαθητές, αγωνιά για το αν θα τους προσφέρει ερεθίσματα μιας παιδείας ωφελιμιστικής ή μιας παιδείας όπου η ζωή, ως το τελευταίο κύτταρό της έχει αξία[7], όταν λόγου χάριν λαμβάνονται υπ’ όψιν η ειρήνη, τα επιτεύγματα των επιστημών και ο διάλογο της θεολογίας με αυτές, η διάσωση του πλανήτη μας από την οικολογική καταστροφή, η αλληλεγγύη και η συνύπαρξη με κάθε άνθρωπο, τον πολιτισμικά «άλλον», όποιος κι αν είναι αυτός, ο έρωτας και η αγάπη, η δικαιοσύνη κ.ά. 
Προς τι, λοιπόν, το μένος και η στείρα πολεμική που δέχονται τα ΝΠΣ από τους «ακραίους οπαδούς της θεολογίας ως θρησκόληπτης καταστολής»; Γιατί οι κατήγοροι τους δεν ξεβολεύονται από τη χρόνια βόλεψη του ενός και μοναδικού διδακτικού εγχειριδίου, το οποίο ως τυφλοσούρτη πολλές φορές χρησιμοποιούν στη σχολική τάξη κάνοντας το μάθημά τους; Γιατί τίμια και θαρραλέα, δίχως αγκυλώσεις και αναστολές, δεν αναμετριούνται με το πλουσιότατο διδακτικό υλικό που προσφέρουν σε διδάσκοντες και διδασκόμενους οι Φάκελοι των Μαθημάτων[8], ούτως ώστε να δημιουργήσουν δικά τους μαθήματα, βασιζόμενοι σε οδηγίες διδακτικής μεθοδολογίας, με την αντίστοιχη ακόμη βιβλιογραφία, που προσφέρουν οι Οδηγοί Εκπαιδευτικών, οι οποίοι αναθεωρήθηκαν τα τρία τελευταία σχολικά έτη, ύστερα από διάλογο με την Εκκλησία; Γιατί όπως σωστά έχει υποστηριχθεί, σοβαρά δεν συζητείται η επιτακτική ανάγκη, η θρησκευτική εκπαίδευση στο σύγχρονο ελληνικό σχολείο να γίνει «μετασχηματιστική» και «μεταμορφωτική;»[9] λαμβάνοντας, ωστόσο, υπ’ όψιν την εμπειρία δεκαετιών γύρω από το διάλογο που γίνεται για το μτΘ[10]; Γιατί η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, εκτός κάποιων εξαιρέσεων, δεν μπήκε στον κόπο να μελετήσει τα ΝΠΣ[11], αλλά βασίστηκε μόνο στην παραπληροφόρηση που της παρείχε η παραπάνω ομάδα των «ακραίων οπαδών της θεολογίας ως θρησκόληπτης καταστολής;» Μήπως ήρθε η ώρα, μετά από αυτόν τον χρόνιο εμφύλιο θεολογικό πόλεμο, η Ιεραρχία και γενικότερα οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας να πάρουν ξεκάθαρη θέση και να δώσουν τέλος στις παλινωδίες τους; Ή στηρίζουν ή δεν στηρίζουν τις αλλαγές στο μτΘ. Λογοκρισία ή διαβούλευση επιζητούν; Αν επιζητούν λογοκρισία [Τρικυμία, σαν μάθημα θρησκευτικών], λυπάμαι αλλά με αυτόν τον τρόπο μάλλον έχουν ξεχάσει την αποστολή τους [Μια χούφτα ξεθυμασμένο αλάτι]. Αν, όμως, επιζητούν διαβούλευση, αυτή είναι αποδεκτή κι ωφέλιμη· οι απόψεις τους όμως οφείλουν να είναι ξεκάθαρες στον διάλογο με τους «καθ’ ύλην αρμόδιους» (θεολόγους καθηγητές), το Υπουργείο Παιδεία και Θρησκευμάτων, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, και ειδικότερα ο διάλογος με την εκάστοτε κυβέρνηση να γίνεται στη βάση των διακριτών ρόλων Εκκλησίας και Πολιτείας. 
Με βάση τα παραπάνω, με καλοπροαίρετη διάθεση, οφείλουμε να ανταποκριθούμε στις αλλαγές που γίνονται στη θρησκευτική εκπαίδευση. Κατά συνέπεια, λοιπόν, τα ΝΠΣ του μτΘ συντάχθηκαν στην παιδαγωγική αρχή της πολυπρισματικής εκπαίδευσης. Αυτό δεν σημαίνει ότι το αναφαίρετο δικαίωμα των Ελλήνων μαθητών να διδαχθούν την ορθόδοξη χριστιανική πίστη αφαιρείται και αλλοιώνεται, όπως συχνά λένε οι επικριτές των ΝΠΣ. Ο μύθος ότι αυτά μετατρέπουν σε θρησκειολογικό το χαρακτήρα του μτΘ, είναι παραπλανητικός και κάλπικος. Και συνεχώς αναπαράγεται από δαύτους, διότι ο μόνος ρόλος που επιθυμούν στο σχολείο είναι αυτός του απολογητή και κατηχητή μαθητών. Ας αναλογιστούμε, λοιπόν, «σε ποιες πλάτες παράγεται σήμερα θεολογία και σε ποια χέρια ξεψυχά;»[12] καθώς ορθότατα διερωτάται ο Θανάσης Ν. Παπαθανασίου. 

_________________________________________
[1] Και δεν είναι καινούργιες. Θυμίζω τον αντίλογο του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χριστόδουλου για το μτΘ κατά τη δεκαετία του ’90: «Σας ερωτώ, είναι μάθημα Θρησκευτικών αυτό που κάνουν τα παιδιά μας στα σχολεία; Είναι μάθημα όπως το ονειρεύονται αυτοί οι δήθεν ευρωπαϊστές, οι ευρωλιγούρηδες». 
[2] π. ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΔΑΜΑΚΗΣ. (1994). Εκκλησιαστική Παιδεία. Η περιπέτεια ενός οράματος. Αθήνα: Ακρίτας, σ. 50. 
[3] Κυριολεκτώ εδώ, αφού σχόλιο τέτοιου αναγνώστη σε σχετικό με το μτΘ blog, δείχνει πόσο η «ναρκωτική θρησκοληψία» ζει και βασιλεύει στον θεολογικό και εκκλησιαστικό χώρο. 
[4] Απαραίτητη εδώ είναι η υποσημείωση ότι το μτΘ πάντοτε ήταν ελκυστικό, χάρη σε πολλούς θεολόγους καθηγητές, των οποίων η διδασκαλία δεν εξαντλούνταν μόνο στην έκθεση θεολογικών αξιωμάτων και αρχών, ούτε στο δασκαλοκεντρικό μονόλογο, ούτε στην τυφλή εξέταση, ούτε στον απλό βαθμό τριμήνου παλαιότερα, τετραμήνου σήμερα, ούτε στην προβολή θρησκευτικών ιστοριών με βιντεάκια. Απεναντίας, ήταν και συνεχίζει να είναι μάθημα ζωής, αληθινής συνάντησης των θεολόγων με τους μαθητές τους. Πλειάδα τέτοιων θεολόγων έχουν περάσει από τις σχολικές τάξεις και συνεχίζουν, πιστεύω, να περνούν. Αξίζει κανείς να διαβάσει το βιβλίο το π. Αλέξανδρου Καριώτογλου, (22013). Μαθητικό Συναξάρι. Ιστορίες παιδείας οδυνηρές και ωφέλιμες. Αθήνα: Γρηγόρη, για να επαληθεύσει την παραπάνω άποψή μου. 
[5] ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΥΦΑΝΤΗΣ. (2013). «Η θεολογική ταυτότητα του Νέου Προγράμματος Σπουδών του Μαθήματος των Θρησκευτικών στην υποχρεωτική εκπαίδευση», στο: http://religiouseduthraki.web.auth.gr/sites/default/files/k_Yfantis_Theologiki_taftotita.pdf [τελευταία ανάκτηση: 22 / 07 / 2019]. 
[6] Γι’ αυτό το θέμα ανεπιφύλακτα, εδώ, συνιστώ για διάβασμα το τελευταίο βιβλίο του αγαπητού φίλου και συναδέλφου Ανδρέα Χ. Αργυρόπουλου. (2019). Ο Θεός οι Νέοι και άλλες Rock ‘n Roll ιστορίες. Αθήνα: Αρμός. 
[7] Αξίζει να διαβάσει κανείς ένα παλαιότερο άρθρο για λύτρωσή του μτΘ από τους γνωστούς και τότε άκρατους ευσεβισμούς. Βλ. ΑΛΕΞΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ. (1995). «Ώρα (και πρόταση) κοινωνικής εξόδου από την ένδεια της παιδείας προς τον αληθινό της λόγο και αιτία», στο: Έξοδος, 15(19): 19-26. 
[8] Πρόκειται για «διδακτικά εγχειρίδια» που δίνονται στους μαθητές, πραγματικές «βιβλιοθήκες», με δεκάδες αποσπάσματα από τη θεολογική κι όχι μόνο βιβλιογραφία, τα οποία όμως δεν αποτελούν κείμενα για αποστήθιση. 
[9] ΜΑΡΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΝΑΡΑΣ – ΛΙΑΓΚΗΣ. (2017). «Η Θρησκευτική Εκπαίδευση στην Ελλάδα αλλάζει: η παιδαγωγική και διδακτική καινοτομία των νέων ΠΣ», στο: Ζητήματα Διδακτικής των Θρησκευτικών. Πρακτικά 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Θεολόγων, Θεσσαλονίκη, σ. 12· και: https://kmaked.pde.sch.gr/site/attachments/article/1650/praktikaSYNEDRIOU-THEOLOGIAS%20%2018-5-18.pdf [τελευταία πρόσβαση 22 / 07 / 2019]. 
[10] Ενδεικτικά αναφέρω: «Μάθημα των Θρησκευτικών. Αίτημα παιδείας ή συντεχνίας», στη: Σύναξη, τχ. 66 (Ιανουάριος – Μάρτιος 1998). «Γιατί “Θρησκευτικά σήμερα;» στο: Το μάθημα των Θρησκευτικών στο Ενιαίο Λύκειο. Πρακτικά Διημερίδας, εποπτεία – συντονισμός ύλης Παντελής Καλαϊτζίδης, Αθήνα: Δόμος. 
[11] Η βιβλιογραφία για τα ΝΠΣ είναι εκτεταμένη. Θεολογικά και παιδαγωγικά είναι εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη. Μακάρι οι Ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδας να τη μελετούσαν και θετικά να την χρησιμοποίησαν στα όσα λένε και γράφουν γι’ αυτά. Ενδεικτικά σημειώνω τον συλλογικό τόμο: (2013). Τα Θρησκευτικά στο σύγχρονο σχολείο. Ο διάλογος και η κριτική για το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού Γυμνασίου, επιμέλεια Σταύρος Γιαγκάζογλου – Αθανάσιος Νευροκοπλής – Γεώργιος Στριλιγκάς. Αθήνα: Αρμός. Από το 2015 μέχρι σήμερα, η βιβλιογραφία εστιάζεται σε νέες παραμέτρους των ΝΠΣ όπως οι έννοιες: θρησκευτικότητα, θρησκευτική αγωγή, θρησκευτική εκπαίδευση, πολυπολιτισμικότητα, πλουραλισμός, σύγχρονο σχολείο, διδακτική μεθοδολογία, βιωματική μάθηση, οικουμενικότητα, θρησκευτική ετερότητα και, βέβαια, νέες διαστάσεις της Ορθόδοξης θρησκευτικής εκπαίδευσης στο σύγχρονο ελληνικό σχολείο. 
[12] ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ. (2005). «Προλογικό. Παιδείας παιδέματα», στη: Σύναξη, τχ. 93 (Ιανουάριος – Μάρτιος) 8.



Ανθολόγιον 234: Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος

(...)Ἐχθρὸς καὶ ἀντίπαλος στὴν πνευματικὴ ζωὴ δὲν ὑπάρχουν. Ἕνας εἶναι ὁ εχθρὸς μας: ὁ ἑαυτὸς μας. Μία εἶναι ἡ ἀρρώστια: ὁ ἐγωισμός μας. Πολεμώντας τὸν ἐγωισμό μας οἰκοδομοῦμε σιγὰ σιγὰ τὴν ἀτμόσφαιρα ταπείνωσης μέσα μας. Καὶ τὸν ἐγωισμό μας τὸν καταλαβαίνουμε ἐνίοτε ὡς κενοδοξία, ἄλλοτε ὡς περιαυτολογία, πολλές φορὲς ὡς ἐγωπαθὴ φιλαυτία ἤ ὡς εγωκεντρισμό· ἄλλοτε μὲ πολὺ φανερὲς μορφές, ὅπως ὁ θυμὸς καὶ ἡ ἀλλαζονεία, καὶ ἄλλοτε μὲ πολὺ λεπτὲς, ὅπως ἡ ὑπερβολικὴ εὐαισθησία, τὸ παράπονο, οἱ παρεξηγήσεις, ἡ εὐθιξία κ.λπ. (...)

Μητροπολίτου Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς κ. Νικολάου, Ἄνθρωπος μεθόριος: Ἀπὸ τὰ ἀναπάντητα διλήμματα στὰ περάσματα τῆς "ἄλλης λογικῆς", ἐκδόσεις Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς, Σπάτα 2019, ISBN: 978-960-99056-5-7, σελ.100 (ἀπόσπασμα) 


Τετάρτη 24 Ιουλίου 2019

Περί μειρακίων




διαΚρητικά 52: Ψαρογιώργης

https://www.youtube.com/watch?v=jn3NToDtNMw&feature=share

Ο Ψαρογιώργης στην Παναγία τ' Απεράθου (20/8/2015)
Λαούτο/φωνή: Γιώργης Ξυλούρης (Ψαρογιώργης) 
Λύρα: Νίκος Ξυλούρης 
Λαούτο: Αντώνης Ξυλούρης
 Νταούλι: Γιάννης Παπατζανής 
Κοντραμπάσο: Γιάννης Πολυχρονάκης 
Διοργάνωση: Απεραθίτικος Σύλλογος Νάξου


Τρίτη 23 Ιουλίου 2019

Ανθολόγιον 233: Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος

(...)Ἔχει μεγάλη σημασία νὰ καταλάβουμε ὅτι ὁ Θεὸς δὲν εἶναι αὐτὸ ποὺ συνήθως νομίζουμε. Ἔχει ἑτερότητα ὁ Θεὸς· ὄχι ἑτερότητα ἀποξένωσης -ὅτι εἶναι κάτι ξένο- ἤ ἀπομάκρυνσης -ὅτι εἶναι ἀπόμακρος- ἀλλὰ ἑτερότητα ποὺ Τὸν διαφοροποιεῖ ἀπὸ μᾶς. Ὁ Θεὸς δὲν εἶναι αὐτὸ ποὺ μᾶς "ἔρχεται" ὅτι εἶναι. Δὲν εἶναι αὐτὸ ποὺ συνειδητὰ θέλουμε νὰ εἶναι. Δὲν εἶναι αὐτὸ ποὺ καταλαβαίνουμε, οὔτε κάν αὐτὸ ποὺ ὡς ἄνθρωποι μποροῦμε νὰ καταλάβουμε. Εἶναι πέρα ἀπὸ τὰ θέλω μας, πιὸ μακριὰ ἀπὸ τὴ δυνατότητα μας, παραπάνω ἀπὸ τὴν κατανόηση μας. Εἶναι μεγάλο λάθος, ποὺ ὅλοι κάνουμε -τὸ λάθος τῆς ζωῆς μας!- νὰ νομίζουμε ὅτι μποροῦμε νὰ Τὸν ἐκφυλίσουμε σὲ γνωστικὸ ἀντικείμενο, ἐπιχείρημα, ἀπόδειξη, κατανόηση, νὰ Τὸν κάνουμε δηλαδὴ καταληπτό, χωρητὸ μέσα στὸ νοῦ μας.(...)

Μητροπολίτου Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς κ. Νικολάου, Ἄνθρωπος μεθόριος: Ἀπὸ τὰ ἀναπάντητα διλήμματα στὰ περάσματα τῆς "ἄλλης λογικῆς", ἐκδόσεις Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς, Σπάτα 2019, ISBN: 978-960-99056-5-7, σελ. 52-53 (ἀπόσπασμα)


Μητροπολίτου Περγάμου κ. Ιωάννη (Ζηζιούλα), Ελευθερία και ύπαρξη


Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει πέντε δημόσια μαθήματα του καθηγητή Ιωάννη Ζηζιούλα (νυν Μητροπολίτη Περγάμου και Ακαδημαϊκού) στο Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν το 1983, τα οποία κινούνται συστηματικά στην ερμηνευτική διερεύνηση της συνάντησης Ελληνισμού και Χριστιανισμού, ενώ ως Επίμετρο ακολουθούν τρεις άλλες σύντομες μελέτες που ασχολούνται κυρίως με τη σημασία αυτής της συνάντησης για το παρόν και το μέλλον του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο.


***

Μέσα από τη συστηματική σπουδή των ιστορικών πηγών, δίχως να διολισθαίνει σε μιαν αποκλειστικά πολιτισμική ή στενά ομολογιακή κατανόηση, ο Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης (Ζηζιούλας) μελετά σε μιαν οικουμενική θεολογική προοπτική τις διάφορες όψεις της πολύπλοκης συνάντησης Ελληνισμού και Χριστιανισμού σε ό, τι αφορά κυρίως στα καίρια και υπαρξιακά ζητήματα περί Θεού, κόσμου, ανθρώπου και ιστορίας. Από τη θεολογική του έρευνα και σπουδή, η ελευθερία και το πρόσωπο αναδύονται ως θεμελιώδη ερμηνευτικά κλειδιά αλλά και ως δομικές οντολογικές κατηγορίες για τη γόνιμη και δημιουργική σύνθεση Ελληνισμού και Χριστιανισμού, την οποία επεξεργάστηκαν οι Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας, συνθέτοντας το βιβλικό πνεύμα με τα ενδιαφέροντα και τις αναζητήσεις της ελληνικής σκέψης και νοοτροπίας.


***

Περιεχόμενα

Διάγραμμα των μαθημάτων
Εισαγωγικό. Η μετάβαση από την αρχαία Ελλάδα στη χριστιανική
Θεός και κόσμος
Θεός και άνθρωπος. Α) Το πρόβλημα της ελευθερίας
Θεός και άνθρωπος. Β) Το πρόβλημα του θανάτου
Το καίριο βήμα. Η έννοια του προσώπου
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ελληνισμός και Χριστιανισμός. Οι Τρεις Ιεράρχες και η ελληνική ταυτότητα
Ευρωπαϊκό πνεύμα και ελληνική Ορθοδοξία
Τα σπουδαιότερα ζητήματα για την αποστολή της Εκκλησίας στη νέα χιλιετία



Μητροπολίτου Περγάμου κ. Ιωάννου (Ζηζιούλα), Έργα Α': Εκκλησιολογικά μελετήματα




Η Ευχαριστία δεν είναι απλώς ένα μυστήριο μεταξύ των άλλων, αλλά το καθολικό μυστήριο της Εκκλησίας, αυτό που καθορίζει, όχι απλώς κάποια όψη ή ποιότητα ή πτυχή της, αλλά την ίδια την ύπαρξη και το είναι της, τη φαινομενολογία αλλά και την οντολογία της. Με όλο το θεολογικό του έργο ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας, είναι όχι μόνο ο κύριος εκπρόσωπος και εισηγητής της ευχαριστιακής εκκλησιολογίας στη νεοελληνική θεολογική σκέψη, αλλά και ο πλέον συνεπής και δημιουργικός θεολόγος της γενιάς του '60 με οικουμενική θεολογική ακτινοβολία και παγκόσμια επίδραση. Στο έργο του, η όλη δομή και τα λειτουργήματα της Εκκλησίας προσεγγίζονται υπό το πρίσμα και την εμπειρία της ευχαριστιακής κοινότητας. Η θεία Ευχαριστία ως το Σώμα του Χριστού συνιστά τη βάση όχι μόνο της καθολικότητας κάθε τοπικής εκκλησίας, αλλά και της ενότητας των τοπικών εκκλησιών σε ένα σώμα.
Στον τόμο αυτό δημοσιεύονται μία σειρά από εκκλησιολογικά άρθρα και μελετήματα του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα, τα περισσότερα εκ των οποίων δημοσιεύθηκαν αρχικά στα αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Η παρούσα έκδοση φιλοδοξεί να αποτελέσει βάση και αφετηρία σπουδής, μελέτης και διαλόγου της θεολογικής σκέψης τόσο με τα φλέγοντα εκκλησιολογικά προβλήματα όσο και με τον σύγχρονο άνθρωπο που αναμετριέται με τα θεμελιώδη υπαρξιακά ζητήματα.


***

Στὸν τόμο αὐτὸ δημοσιεύονται μία σειρὰ ἀπὸ ἐκκλησιολογικὰ ἄρθρα καὶ μελετήματα τοῦ Μητροπολίτη Περγάμου Ἰωάννη Ζηζιούλα, τὰ περισσότερα ἐκ τῶν ὁποίων δημοσιεύθηκαν ἀρχικὰ στὰ ἀγγλικά, γαλλικὰ καὶ γερμανικά. Ἡ ἀνάληψη τοῦ ἐγχειρήματος αὐτοῦ ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις «Δόμος» ἔχει τὴ δική της μικρὴ ἱστορία· ξεκίνησε πρὶν ἀπὸ εἴκοσι σχεδὸν ἔτη καὶ σὲ αὐτὸ συνέβαλαν ἰδιαίτερα ὁ Νίκος Κουραμπής, ἡ Καίτη Χιωτέλλη καὶ ὁ Νίκος Ἀσπρούλης, καθὼς καὶ μία ὁμάδα νέων τότε θεολόγων, οἱ ὁποῖοι, ἐντρυφώντας οὕτως ἢ ἄλλως στὸ ἔργο τοῦ Ἰωάννη Ζηζιούλα, ἀνέλαβαν καὶ τὸ ἐπίπονο ἔργο τῆς μετάφρασης τῶν ἐκκλησιολογικῶν του μελετημάτων. Ἡ παρούσα ἔκδοση, τὴν ὁποία ἐπιμελήθηκε ὁ Σταῦρος Γιαγκάζογλου, φιλοδοξεῖ νὰ ἀποτελέσει βάση καὶ ἀφετηρία σπουδῆς, μελέτης καὶ διαλόγου τῆς θεολογικῆς σκέψης τόσο μὲ τὰ φλέγοντα ἐκκλησιολογικὰ προβλήματα ὅσο καὶ μὲ τὸν σύγχρονο ἄνθρωπο ποὺ ἀναμετριέται μὲ τὰ θεμελιώδη ὑπαρξιακὰ ζητήματα.


***

Περιεχόμενα

Πρόλογος
- Σταύρου Γιαγκάζογλου, Ιωάννης Ζηζιούλας, Μητροπολίτης Περγάμου: Ο οικουμενικός θεολόγος της Ορθοδοξίας
- Νικολάου Ασπρούλη, Βιβλιογραφία
Εργογραφία Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννου Ζηζιούλα
Βιβλιογραφία για το έργο του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννου Ζηζιούλα

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Το μυστήριο της εκκλησίας στην ορθόδοξη παράδοση
Η εκκλησιολογία της ορθοδόξου παραδόσεως
Η εκκλησιολογία του Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Η βίωση του μυστηρίου της εκκλησίας

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΩΣ ΣΩΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥ

Η πρώτη χριστιανική κοινότητα
Η εκκλησία ως "μυστικό" σώμα του Χριστού

ΧΡΙΣΤΟΛΟΓΙΑ, ΠΝΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ

Πνευματολογία και εκκλησιολογία. Εκκλησιολογικές συνέπειες δύο τύπων πνευματολογίας
Η πνευματολογική διάσταση της εκκλησίας
Χριστολογία, πνευματολογία και εκκλησιολογία

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ

Θεία Ευχαριστία και εκκλησία
Η ευχαριστιακή εκκλησιολογία στην ορθόδοξη παράδοση
Ευχαριστία και ζωή
Βάπτισμα, Χρίσμα και Θεία Ευχαριστία. Μερικές σκέψεις
Η Ευχαριστία. Μερικές βιβλικές θεωρήσεις
Χειροτονία και κοινωνία
Η χειροτονία ως μυστήριο
Η Ευχαριστία στη νεώτερη ορθόδοξη θεολογία
Εκκλησιολογικές προϋποθέσεις της Θείας Ευχαριστίας
Λειτουργική παράδοση και χριστιανική ενότητα

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΕΣΧΑΤΑ

Εσχατολογία και ιστορία
Μετατόπιση της εσχατολογικής προοπτικής
Εκκλησία και έσχατα

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Η Ευχαριστία ως εστία της τοπικής εκκλησίας
Επισκοπή και επίσκοπος στην αρχέγονη Εκκλησία
Ο επίσκοπος στη θεολογική διδασκαλία της Ορθόδοξης εκκλησίας
Το ευχαριστιακό θεμέλιο της ιερωσύνης
Δύο αρχαίες παραδόσεις περί αποστολικής διαδοχής και η σημασία τους

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΟΔΙΚΟΤΗΤΑ

Η ανάπτυξη των συνοδικών θεσμών έως την εποχή της Α' Οικουμενικής Συνόδου
Ο συνοδικός θεσμός. Ιστορικά, εκκλησιολογικά και κανονικά προβλήματα
Οι άτυπες ομάδες εντός της εκκλησίας. Μια ορθόδοξη άποψη
Ο θεσμός των επισκοπικών συνάξεων
Η εκκλησία ως ευχαριστιακή κοινότητα και οι βάσεις του δικαίου

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ

Εκκλησιολογικά ζητήματα στις σχέσεις μεταξύ Ορθοδόξων και Προ-Χαλκηδονίων
Πρόσφατες συζητήσεις για το ζήτημα του πρωτείου στην ορθόδοξη θεολογία
Το Πρωτείο στην εκκλησία. Μια ορθόδοξη θεώρηση
Το θεολογικό πρόβλημα της "πρόσληψης"
Η ενότητα της εκκλησίας και η υποδοχή των εθνών
Πρώτες δημοσιεύσεις



διαΚρητικά 51: Αλέξανδρος Παπαδάκης


Αν έχει η λύρα αίσθημα θα ΄ναι συγκινημένη,
που 'νιωσε τα πατήματα που 'τανε μαθημένη.


Ο Αλέξανδρος Παπαδάκης παίζει με την λύρα του σπουδαίου Πρωτομάστορα Αλέκου Καραβίτη, προσφορά της πρώτης του ανιψιάς κ.Μαρίας.
[πηγή]



ΕΡΩΤΗΜΑ ΡΗΤΟΡΙΚΟΝ ΠΕΡΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ

Αυτή η περιρρέουσα αντίληψη πως για το μάθημα των Θρησκευτικών θα πρέπει να αποφαίνονται όλοι, πλην των καθ’ ύλην αρμοδίων, μέχρι πότε θα κυκλοφορεί;


Γ.Μ.Β.

Απείρανθος 22/7/2019



ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ

1. Οι ενυπόγραφες αναρτήσεις (άρθρα, ομιλίες, κριτικές βιβλίων, επιφυλλίδες, δοκίμια, μελετήματα κλπ) που φιλοξενούνται ή αναδημοσιεύονται στο ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν κατά κύριο λόγο τους συγγραφείς τους και όχι απαραίτητα το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ».

2. Τα σχόλια των αναγνωστών του ιστολογίου «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν τους ίδιους προσωπικά και όχι το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ». Σχόλια άσχετα με το περιεχόμενο των αναρτήσεων δεν θα δημοσιεύονται.

3. Υπάρχουν στο ιστολόγιο μας πολλές προτάσεις (σύνδεσμοι, links) προς άλλους δικτυακούς τόπους. Το ιστολόγιο μας δε φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο των αναρτήσεων ή των σχολίων που γίνονται εκεί.

Αρχείο

Φίλοι κι αδελφοί

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

ΣΥΝ-ΙΣΤΟΛΟΓΕΙΝ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Ένα ιστολόγιο αφιερωμένο στους 57 αη-Γιώργηδες της Ορθόδοξης Εκκλησίας

ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΧΑΡΝΩΝ

Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται...

Τοῦτο σᾶς λέγω πάλιν καὶ σᾶς παραγγέλλω: κἂν ὁ οὐρανὸς νὰ κατέβη κάτω κἂν ἡ γῆ νὰ ἀνέβη ἀπάνω κἂν ὅλος ὁ κόσμος νὰ χαλάση καθὼς μέλλει νὰ χαλάση σήμερον αὔριον, νὰ μὴ σᾶς μέλη τί ἔχει νὰ κάμη ὁ Θεός. Τὸ κορμὶ ἂς σᾶς τὸ καύσουν, ἂς σᾶς τὸ τηγανίσουν, τὰ πράγματά σας ἂς σᾶς τὰ πάρουν, μὴ σᾶς μέλη, δῶστε τα, δὲν εἶναι ἐδικά σας. Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται. Ἐτοῦτα τὰ δύο ὅλος κόσμος νὰ πέση, δὲν ἠμπορεῖ νὰ σᾶς τὰ πάρη, ἔξω ἂν τύχη καὶ τὰ δώσετε μὲ τὸ θέλημά σας. Αὐτὰ τὰ δύο νὰ τὰ φυλάγετε νὰ μὴν τύχη καὶ τὰ χάσετε.

Ἅγιος Κοσμᾶς Αἰτωλός, Διδαχὴ Γ' (ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἰωάννη Β. Μενούνου, Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Διδαχὲς καὶ Βιογραφία, ἐκδόσεις Ἀκρίτας, ζ' ἔκδοση, Ἀθήνα 2004, σελ.154)

Επισκέπτες από 17/9/2009

Free counters!

ΠΕΡΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Περί θεολογίας

Περί θεολόγων και Θρησκευτικών

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ
ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ Θ. Ι. ΡΗΓΙΝΙΩΤΗ «ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟ ΑΘΕΟ»

Κ. ΤΣΑΤΣΟΣ, ΠΕΡΙ "ΕΙΔΙΚΩΝ"

Τοῦτο εἶναι τὸ δρᾶμα τῆς ἐποχῆς μας: ὅτι ἡ πρόοδος της δὲν βρίσκεται στὰ χέρια τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ τῶν εἰδικῶν, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι πνευματικοὶ ἄνθρωποι.

Κωνσταντίνος Τσάτσος, Ἀφορισμοὶ καὶ διαλογισμοί, τέταρτη σειρά, εκδ. Βιβλ. τῆς Ἑστίας, Ἀθήνα 1972, σελ. 92.

台灣基督東正教會 The Orthodox Church in Taiwan

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Μετεωρίτικη Βιβλιοθήκη

ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΚΡΗΤΗΣ

ΕΛΛΟΠΟΣ

Αξίζει να διαβάσετε

9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ