ΦΥΣΙΚΗ

 

Τὰ κοινῶς λεγόμενα “συστήματα” εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ ἀπρόσωπα καὶ ἀδηφάγα. Δὲν ἐνδιαφέρονται οὔτε γιὰ τὸ “ποιὸς” ταλαιπωρεῖται, οὔτε γιὰ τὸ “ποῦ”, οὔτε φυσικὰ γιὰ τὸ “πῶς”.

Ἡ κυριαρχία τους εἶναι οἰονεὶ perpetuum mobile.

Ἡράκλειο, 29 Μαΐου 2023

Γ. Μ. Βαρδαβᾶς

[πηγή]

Διά Χριστόν σαλοί: οι «περιθωριακοί» άγιοι

 

Του Θ. Ι. Ρηγινιώτη

Με την ευκαιρία της μνήμης του αγίου Ανδρέα του διά Χριστόν σαλού (28 Μαΐου)

Η παράδοξη περίπτωση των «διά Χριστόν σαλών», δηλαδή των ασκητών που έζησαν στο περιθώριο της κοινωνίας, παριστάνοντας τους τρελούς και υπομένοντας το χλευασμό, το ρατσισμό (ακόμη και ορισμένων «καθώς πρέπει χριστιανών»), τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη βία, είναι πλέον πολύ γνωστή στο ευρύ κοινό.

Όμως τον τελευταίο καιρό έχει εκφραστεί αίτημα από μερικούς αδελφούς να γραφτεί σε αυτό τον ιστότοπο ένα άρθρο γι’ αυτούς, και σ’ αυτό το αίτημα επιχειρεί να ανταποκριθεί το φτωχό τούτο κείμενο. Μακάρι οι ίδιοι οι άγιοι να βοηθήσουν, ώστε να γράψουμε ό,τι εκείνοι θέλουν και ό,τι θα ωφελήσει τους συνανθρώπους μας.

Το αίτημα αυτό φανερώνει πόση ανάγκη έχει ο σύγχρονος άνθρωπος για τα μηνύματα των διά Χριστόν σαλών, που ήταν και είναι (γιατί και σήμερα υπάρχουν), ίσως περισσότερο από κάθε άλλο είδος αγίων, άνθρωποι ανυπόταχτοι, αντισυμβατικοί και τολμηροί.

Η λέξη σαλός ανήκει στη βυζαντινή περίοδο της ελληνικής γλώσσας και σημαίνει τρελός («σαλεμένος», όπως λέμε σήμερα). Οι «διά Χριστόν σαλοί» είναι ασκητές που παριστάνουν τους τρελούς για χάρη του Χριστού, γι’ αυτό χαρακτηρίζονται «διά Χριστόν» (=για το Χριστό). Αυτή είναι η μορφή και η μέθοδος της ασκητικής τους ζωής. Όπως δηλαδή κάποιος μοναχός μονάζει σε μοναστήρι, με υπακοή στο γέροντά του και ακολουθώντας τον κανόνα ζωής του μοναστηριού, κάποιος άλλος ασκητεύει στην έρημο, άλλος στα δάση, άλλος σε μια σπηλιά, άλλος σε μια καλύβα κ.τ.λ., οι σαλοί ασκητεύουν μέσα στην κοινωνία και ο ασκητικός τους δρόμος είναι το να παριστάνουν τους τρελούς. Η κοινωνία, στην οποία ζουν, μπορεί να είναι πόλη ή χωριό, αλλά μπορεί να είναι και μοναστήρι (ένας σαλός μοναχός ανάμεσα σε «καθώς πρέπει» μοναχούς) ή ακόμη και φυλακή (όπως στην περίπτωση του μαρτυρικού Ρώσου επισκόπου Βαρνάβα Μπελιάγεφ, † 1963, στον οποίο βλέπουμε τον εκπληκτικό συνδυασμό σαλότητας, επισκοπικού αξιώματος και σειράς φυλακίσεων και εκτοπίσεων από το αθεϊστικό καθεστώς) και οποιοσδήποτε άλλος χώρος συγκέντρωσης ανθρώπων.

Ανθολόγιον 288: Πασκάλ Μπρυκνέρ

(...) Το στοίχημα κάθε δημοκρατικής κοινωνίας είναι να απομακρύνει το ανθρώπινο γένος από τη μοιρολατρία.

Πασκάλ Μπρυκνέρ, Ένας σχεδόν τέλειος ένοχος, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2022, σελ. 275.

φωτογραφήματα 387

 

φωτογραφήματα 386