Παρασκευή 30 Ιανουαρίου 2015

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ





του Γ. Μ. Βαρδαβά

[Ομιλία στο 3ο ΓΕΛ Ηρακλείου στις 30/1/2015]

Τι κομίζει στη ρευστή μετανεωτερική εποχή μας η διδασκαλία των Τριών Ιεραρχών; 

Ορισμένοι, επικαλούμενοι θεωρήσεις που ξεκινούν από έναν όψιμο μεταδομιστικό στρουκτουραλισμό και εκβάλλουν στη μπαρτιανή σημειολογία κάνουν λόγο για «κατασκευές». Θα άξιζε ίσως τον κόπο να συζητήσουμε το θέμα, αν οι θεωρήσεις αυτές δεν είχαν έντονα εντός τους αυτό που θέλουν δήθεν να στηλιτεύσουν: εμφορούνται από έντονη ιδεολογική μονομέρεια και δογματισμό, αποτελούν εξίσου μεταμοντέρνες «κατασκευές» και μάλιστα κανονιστικά επιβαλλόμενες μέσω της επίκλησης άσχετων θεωρήσεων καταξιωμένων στοχαστών. Από την άλλη πλευρά τα κείμενα σώζονται. Συνεπώς ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν! Δεν μιλάμε για κάτι φαντασιακό αλλά για κείμενα όπου έκαστος μπορεί να εντρυφήσει και να βγάλει τα συμπεράσματα του. Είναι πολλές οι φωνές που προσπαθούν να σχετικοποιήσουν την αξία της διδασκαλίας των Τριών Ιεραρχών ωστόσο κάτι τέτοιο είναι ανελαστικό και ανεδαφικό τουλάχιστον για τον απροκατάληπτο μελετητή. Σε τελική ανάλυση άλλο είναι η κριτική και άλλο ο δοκησίσοφος δογματισμός.

Μόλις που χρειάζεται να αναφερθεί στο σημείο αυτό, προς αποφυγήν πάσης παρεξηγήσεως, ότι άλλο είναι η σύνθεση ελληνικής παιδείας και χριστιανισμού στην οποία αποφασιστικά συνέβαλαν οι Τρεις Ιεράρχες και άλλο τα αλήστου μνήμης «ελληνοχριστιανικά» ιδεολογήματα. 

Αλλά ας πάμε στην ουσία. Θα επικεντρωθούμε σε δυο βασικά σημεία από τον πλούτο της διδασκαλίας των Τριών Ιεραρχών που είναι επίκαιρα διαχρονικά: α) την αξία της παιδείας και της καλλιέργειας και β) την κοινωνική τους διδασκαλία.

Σταχυολογούμε στη συνέχεια ελάχιστα σημεία από τη διδασκαλία των Τριών Ιεραρχών για την παιδεία.


1. «Οὐ τοῦτο κωλύω, τὸ τελείαν γνῶσιν ἔχειν, ἀλλὰ τὸ μετὰ ἀγάπης ταύτην ἔχειν» υπογραμμίζει χαρακτηριστικά ο Χρυσόστομος (PG 61,161). Δεν αρκεί λοιπόν μόνο η μόρφωση, χρειάζεται και η καλλιέργεια συνδυασμένη με την πολυεδρική αρετή της αγάπης. Παιδεία χωρίς αγάπη είναι γράμμα κενό.



2. Ο Μέγας Βασίλειος στον λόγο του «Πρὸς τοὺς νέους ὅπως ἄν ἐξ ἑλληνικῶν ὁφελοῖντο λόγων» τονίζει:


Καὶ σχεδὸν ἅπαντες ὧν δὴ καὶ λόγος τίς ἐστιν ἐπὶ σοφία, ἢ μικρὸν ἢ μεῖζον εἰς δύναμιν ἕκαστος ἐν τοῖς ἑαυτῶν συγγράμμασιν ἀρετῆς ἔπαινον διεξῆλθον· οἷς πειστέον καὶ πειρατέον ἐπὶ τοῦ βίου δεικνύναι τοὺς λόγους. Ὡς ὅ γε τὴν ἄχρι ῥημάτων παρὰ τοῖς ἄλλοις φιλοσοφίαν ἔργω βεβαιῶν 
οἶος πέπνυται· τοὶ δὲ σκιαὶ ἀΐσσουσι.

***


[Απόδοση Β. Μουστάκη: Ὅλοι, λοιπόν, σχεδὸν οἱ ἀξιόλογοι γιὰ τὴ σοφία τους ἄνθρωποι, ἄλλος λιγότερο κι ἄλλος περισσότερο, κι ὁ καθένας μὲ τὸν τρόπο του, ἔχουν ἐξυμνήσει, στὰ ὅσα ἔγραψαν, τὴν ἀρετή. Αὐτοὺς πρέπει νὰ πιστεύουμε καὶ νὰ πασχίζουμε νὰ ἐφαρμόσουμε στὴ ζωή μας τὰ λόγια τους. Διότι ὅποιος στηρίζει μὲ πράξεις τὴ φιλοσοφία, ποὺ ἄλλοι τὴν περιορίζουν στὰ λόγια 
αὐτὸς μονάχα ἔχει νοῦ, 
σὰν σκιὲς οἱ ἄλλοι γυροφέρνουν].



3. Η παιδεία κατά τους Τρεις Ιεράρχες πρέπει να είναι «δρόμος απελευθέρωσης και όχι διαδικασία εξαναγκασμού και ανελευθερίας». Ουτοπικά φαίνονται όλα αυτά σε μια εποχή γενικής απαξίωσης των ανθρωπιστικών αξιών στο όνομα των δεξιοτήτων και της «παραγωγικότητας». Η χρησιμοθηρία, η εργαλειοποίηση, ο κομφορμισμός, ο φορμαλισμός, η κοινοτοπία κυριαρχούν. Η αυτενέργεια του εκπαιδευτικού και των μαθητών τίθεται σε δεύτερη μοίρα. Μοναδικός σκοπός η διεκπεραίωση: να βγει η ύλη και έτερον ουδέν. 


Η κοινωνική διδασκαλία των Τριών Ιεραρχών εδράζεται στην ισότητα μεταξύ των ανθρώπων, την αγάπη, την αλληλεγγύη, την ανιδιοτέλεια και την κοινοκτημοσύνη, κατά το πρότυπο της πρώτης χριστιανικής κοινότητας των Ιεροσολύμων.

Ο Χρυσόστομος κάνει μια καίρια επισήμανση για το κοινωνικό πρόβλημα της εποχής του που δυστυχώς είναι θλιβερά επίκαιρη: «Τὸ γὰρ πλεῖστον μέρος τῶν ἀνθρώπων πενίᾳ συζῇ καὶ ταλαιπωρίαις καὶ πόνοις» (PG 48, 581A). 

Η βασική αιτία του κοινωνικού προβλήματος είναι κατά τον ιερό Χρυσόστομο η εγκατάλειψη της αρχέγονης κοινοκτημοσύνης και η εισαγωγή του θεσμού της ιδιοκτησίας: «Τὸ σὸν καὶ τὸ ἐμὸν, τοῦτο δὴ τὰ πάντα ἀνατρέπον» (PG 47, 366A).

Ο Μέγας Βασίλειος συμπληρώνει: «αν αυτός που απογυμνώνει το ντυμένο ονομάζεται λωποδύτης, αυτός που δεν ντύνει το γυμνό, αν και μπορεί να το κάνει, δεν είναι το ίδιο;».

Και ο Γρηγόριος τονίζει: «Μην τεντώνεις τα χέρια σου στον ουρανό αλλά στα χέρια των φτωχών. Αν εκτείνεις τα χέρια σου στα χέρια των φτωχών έπιασες την κορυφή του ουρανού».

Μόλις που χρειάζεται να πούμε ότι η διδασκαλία αυτή δεν έμεινε στα λόγια. Ο Βασίλειος και ο Χρυσόστομος ήταν οι εμπνευστές ενός δημοσίου συστήματος υγείας που σταδιακά απλώθηκε σε ολόκληρη τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Η «Βασιλειάδα», ήταν ένα συγκρότημα ευαγών ιδρυμάτων, που ίδρυσε ο Μέγας Βασίλειος και εκεί βρήκαν καταφύγιο πτωχοί, ορφανά, λεπροί, απόκληροι και εμπερίστατοι ανεξαρτήτως αν ήταν χριστιανοί ή ειδωλολάτρες. 

Επί των ημερών του Χρυσοστόμου η εκκλησία της Κωνσταντινούπολης έτρεφε 7000 φτωχούς. Ο ίδιος έδινε μεγάλα ποσά για να εξασφαλίσει την ελευθερία πολλών δούλων. Η δε αρετή της ακτημοσύνης εφαρμόστηκε και από τους τρεις (ενώ ήταν πάμπλουτοι μοίρασαν όλα τα υπάρχοντα τους στους φτωχούς). 

Δείγμα του ρηξικέλευθου αλλά και βαθιά ανθρωπιστικού πνεύματος που διακατείχε το Χρυσόστομο αποτελεί το γεγονός ότι και αυτή ακόμα η ύπαρξη εκκλησιαστικής περιουσίας τον ενοχλούσε, αν και τα εισοδήματα της δεν ήταν υπέρμετρα. Τον ενοχλούσε μάλιστα σε τέτοιο βαθμό ώστε συνιστούσε στους πιστούς αντί να δίνουν χρήματα για τη διακόσμηση των ναών να τα δίνουν αυτοπροσώπως στους φτωχούς. Έτσι εξυψώνεται το ανθρώπινο πρόσωπο και προάγεται η κοινωνικότητα.

Η σκληρή κριτική των Τριών Ιεραρχών στους έχοντες και κατέχοντες δεν γίνεται από μνησικακία ή ταξικό μίσος αλλά από ενδιαφέρον για τους εμπερίστατους, τους εξαθλιωμένους, τους απελπισμένους, τους πένητες.

Η επιμονή του Χρυσοστόμου να χτίσει λεπροκομείο στην πλουσιότερη συνοικία της Κωνσταντινούπολης θα προκαλέσει την «μήνι» των πλουσίων, που διαπίστωσαν ότι απομειώνονταν οι αξίες των πολυτελών ακινήτων τους λόγω της γειτνιάσεως με το εν λόγω ίδρυμα. Αποτέλεσμα: η δίωξη του Χρυσοστόμου, η εξορία και εν τέλει ο θάνατος του.

Ο Μέγας Βασίλειος στηλιτεύει τη δράση των μαυραγοριτών και των τοκογλύφων στα χρόνια του μεγάλου λιμού, διοργανώνει συσσίτια, βοηθάει τους αδύναμους, ζητά την απαλλαγή των φτωχών από την επαχθή και δυσβάστακτη φορολογία.

Αξεπέραστος είναι ο ορισμός του διωνύμου «πλούτος-φτώχεια» από τον ιερό Χρυσόστομο: «Πλούσιος δεν είναι αυτός που έχει πολλά, αλλά αυτός που δεν χρειάζεται πολλά. Φτωχός δεν είναι εκείνος που δεν έχει τίποτα, αλλά αυτός που επιθυμεί πολλά» (PG 48, 982C).

Σε άλλο σημείο ο Χρυσόστομος διευκρινίζει: «Πάντοτε λέω ότι δεν καταφέρομαι εναντίον του πλούσιου, αλλά κατά του άρπαγα. Άλλο πλούσιος και άλλο άρπαγας. Άλλο εύπορος και άλλο πλεονέκτης.Είσαι πλούσιος; Δεν σε εμποδίζω. Είσαι άρπαγας; Σε κατηγορώ(…) Και οι πλούσιοι είναι παιδιά μου και οι φτωχοί είναι παιδιά μου» (PG 52, 399C).


Κλείνουμε με μερικά αποσπάσματα από τη σπουδαία Ομιλία προς τους πλουτούντας του Μεγάλου Βασιλείου (απόδοση Γ. Κοροπούλης), η οποία, ορθά επισημάνθηκε ότι «εναλλάσσει τον λίβελο κατά της άνισης κατανομής του κοινωνικού πλούτου μ’ ένα απροσχημάτιστο κήρυγμα κοινοκτημοσύνης»:



1

Ώστε όποιος αγαπά σαν τον εαυτό του αυτόν που είναι πλάι του δεν κατέχει τίποτα παραπάνω απ’ αυτόν που είναι πλάι του. Κι εσύ δείχνεις να έχεις πολλά. Από που; Προφανώς επειδή η δική σου απόλαυση σου φάνηκε προτιμότερη απ’ το να παρηγορείς τους πολλούς. Όσο όμως πλεονάζουν τα πλούτη σου, τόσο σου λείπει η αγάπη.




Ξέρω πολλούς που νηστεύουν, προσεύχονται, στενάζουν και δείχνουν όλη την ανέξοδη ευλάβεια, σ’ όσους θλίβονται όμως δεν δίνουν δεκάρα. Τι τους ωφελεί η υπόλοιπη αρετή;



3

Γιατί όσοι αγαπούν το χρυσό, χαίρονται να τους δένουν, φτάνει να’ ναι οι χειροπέδες χρυσές.



4

Όταν μπαίνω στο σπίτι νεόπλουτου που μεγαλοπιάνεται και το βλέπω γανωμένο παντού με λουλούδια, ξέρω πως δεν κατέχει τίποτα πολυτιμότερο απ’ όσα φαίνονται, αλλά στολίζει τα άψυχα και έχει αστόλιστη την ψυχή. Πες μου, τόσο πια απαραίτητα είναι τα αργυρά κρεβάτια και τα αργυρά τραπέζια, τα ελεφάντινα καθίσματα και τα ελεφάντινα αμάξια. ώστε για χάρη τους τα πλούτη να μην περνούν στους φτωχούς, μολονότι χιλιάδες στέκουν έξω απ’ την πόρτα σου και κάθε εξαθλιωμένου ακούς τη φωνή; Όμως εσύ αρνείσαι να δώσεις, γιατί λες πως ποτέ δεν θα έφτανε για όλους όσοι ζητούν. Και με τη γλώσσα ορκίζεσαι, αλλά σ’ ελέγχει το χέρι σου. Γιατί σιωπώντας το χέρι διαλαλεί πως λες ψέματα, καθώς η πέτρα του δαχτυλιδιού σου το κάνει ν’ αστράφτει. Πόσους θ’ απάλλασσε ένα δαχτυλίδι σου απ’ τα χρέη τους; Πόσα σπίτια που καταρρέουν θ’ ανόρθωνε;



5

Ο πλεονέκτης όμως δεν σέβεται τον χρόνο, δεν ξέρει σύνορα, δεν παραδέχεται τη σειρά της διαδοχής, αλλά μιμείται τη βία της φωτιάς• όλα τα κατατρώει, σε όλα εξαπλώνεται.[…]Τίποτα δεν αντιστέκεται στη βία του πλούτου• όλα υποκύπτουν στην τυραννία του, όλα ζαρώνουν κάτω απ’ την εξουσία του, έτσι που όποιος αδικήθηκε να σκέπτεται μάλλον πως δεν θα πάθει κι άλλο κακό παρά να ζητάει το δίκιο του για όσα έπαθε ήδη.[…] Αν αντιμιλήσεις, σε χτυπούν• αν θρηνήσεις, σε καταγγέλλουν ότι εξύβρισες, και προσάγεσαι, και θα βρεθείς στο κελί. Κι οι συκοφάντες πανέτοιμοι, να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή σου. Θα είσαι ευχαριστημένος αν απαλλαγείς απ΄ όλα αυτά εκχωρώντας και κάτι παραπάνω εντέλει.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΑ

Ηλία Βουλγαράκη, Χριστιανισμός και κόσμος, εκδ. Αρμός, Αθήνα 1993

Χρ. Γιανναρά, Το αλφαβητάρι της πίστης, εκδ. Δόμος, Αθήνα 1983

Ανδρέα Αργυρόπουλου, Το επαναστατικό μήνυμα των Τριών Ιεραρχών, Αθήνα 2009

Απ. Νικολαΐδη, Η κρίση υπό το φως της διδασκαλίας των Τριών Ιεραρχών, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 2015

Μέγας Βασίλειος, Ομιλία προς τους πλουτούντας, μεταγραφή: Γιώργος Κοροπούλης, Αθήνα 2013



Δευτέρα 26 Ιανουαρίου 2015

Πέραν της Παρακμής – Διάλεξη Θεόδωρου Ζιάκα (27-1-2015 στην Αθήνα)

Στα πλαίσια των διαλέξεων, “Πέραν της Παρακμής” – δώδεκα διαλέξεις την Τρίτη 27 Ιανουαρίου 2015 στις 19.00 ακριβώς θα πραγματοποιηθεί η ένατη διάλεξη με εισηγητή τον συγγραφέα Θεόδωρο Ζιάκα. Η διάλεξη έχει τίτλο:
“Η πολιτισμική παρακμή ως “μηδενισμός”- το ελληνικό και νεωτερικό υπόδειγμα”

Οι διαλέξεις γίνονται στον χώρο πολιτισμού & πολιτικής “Ρήγας Βελεστινλής”, 6ος όροφος, Ξενοφώντος 4, πλ. Συντάγματος.
Είσοδος Ελεύθερη



Το πλήρες πρόγραμμα των διαλέξεων θα το βρείτε εδώ.



Πέμπτη 22 Ιανουαρίου 2015

Παραμένει στη φυλακή ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος π.Ιωάννης


Παραμένει έγκλειστος σε φυλακή των Σκοπίων ο προκαθήμενος της Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής της Αχρίδας, Ιωάννης, αφού την τελευταία στιγμή η Γενική Εισαγγελία της ΠΓΔΜ, η οποία αρχικά είχε αναφέρει ότι πληρούνται όλοι οι όροι για την αποφυλάκισή του, άσκησε έφεση κατά της δικαστικής απόφασης για την απελευθέρωσή του.

Free Archbishop Jovan!


Σάββατο 17 Ιανουαρίου 2015

π. Βασιλείου Α. Γεωργοπούλου, Η εκκλησία του Μαραντόνα: Ένα φαινόμενον θρησκευτικής παρακμής








Βασικό γνώρισμα του αρχαίου παγανιστικού κόσμου υπήρξε η λατρεία ζώντων ή νεκρών ανθρώπων, ως θεών. Αναμφιβόλως, η πρακτική αυτή ήταν ένα φαινόμενο ακραίας θρησκευτικής παρακμής του μεταπτωτικού ανθρώπου, που δεν είχε γνωρίσει το φως του Χριστού.

Το θλιβερό και παρακμιακό αυτό φαινόμενο δυστυχώς επανεμφανίστηκε και στα τέλη του εικοστού αιώνα με τη λατρεία και τη δημιουργία «Εκκλησίας» ως λατρευτικής κοινότητας για τη λατρεία ενός μεγάλου Αργεντινού ποδοσφαιριστή, του Ντιέγκο Μαραντόνα.

Φανατικοί θαυμαστές του δημιούργησαν το 1998 τη λεγόμενη «Εκκλησία του Μαραντόνα» (Iglesia Maradoniana) κτίζοντάς του και ναό στην πόλη Ροσάριο της Αργεντινής, αφιερωμένο σ’ αυτόν.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία υπολογίζεται ότι η παρακμιακού θρησκευτικού χαρακτήρα λεγόμενη «Εκκλησία του Μαραντόνα» αριθμεί περίπου 100.000 μέλη με παρουσία και στις ευρωπαϊκές χώρες Ιταλία και Ισπανία. Οι οπαδοί του εν λόγω μορφώματος έχουν αντικαταστήσει το χριστιανικό ημερολόγιο, με δικό τους σύστημα χρονολογήσεως, γνωστό ως π. Ντ. – μ. Ντ. δηλαδή προ και μετά Ντιέγκο.

Έχουν συγκροτήσει δικό τους δεκάλογο, μία εκ των εντολών του οποίου είναι το να δίνουν στα άρρενα παιδιά τους, το όνομα Ντιέγκο. Έχουν επίσης δημιουργήσει δικό τους «Τετραγράμματο» για το όνομα του «θεού», το οποίο συνδυάζει το λατινικό αρχικό όνομα της λέξεως θεός και τον αριθμό της φανέλλας του Μαραντόνα και είναι γνωστό ως «D10 S». Είναι σαφές ότι πρόκειται για κακόγουστη ανάμειξη διαφορετικών στοιχείων θρησκευτικών και μη.

Αντικατέστησαν την χριστιανική εορτή του Πάσχα με τον εορτασμό της 22ας Ιουνίου, ημερομηνία κατά την οποία ο Μαραντόνα το 1986 είχε πετύχει νίκη στο Μουντιάλ εναντίον της εθνικής ομάδας της Αγγλίας. Στις εορτές του εν λόγω μορφώματος περιλαμβάνονται τα γενέθλια του Μαραντόνα, όπως και η ημερομηνία αναλήψεως καθηκόντων του ως προπονητή της εθνικής ομάδας της Αργεντινής.

Το δικό μας τελικό σχόλιο γι’ αυτή τη σύγχρονη μορφή θρησκευτικής παρακμής: «καί ἔσται ἡ ἐσχάτη πλάνη χείρων τῆς πρώτης» (Ματθ. 27, 64).



Τρίτη 13 Ιανουαρίου 2015

Αγιοκατάταξη του Γέροντος Παϊσίου


ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
Ἀνακοινωθέν (13/01/2015)


Συνῆλθεν, ὑπό τήν προεδρίαν τῆς Α. Θ. Παναγιότητος, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος εἰς τήν τακτικήν συνεδρίαν αὐτῆς σήμερον, Tρίτην, 13ην Ἰανουαρίου 2015, πρός ἐξέτασιν τῶν ἐν τῇ ἡμερησίᾳ διατάξει ἀναγεγραμμένων θεμάτων.


Κατ᾿ αὐτήν, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος: α) ὁμοφώνως ἀποδεχθεῖσα εἰσήγησιν τῆς Κανονικῆς Ἐπιτροπῆς ἀνέγραψεν εἰς τό Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τόν μοναχόν Παΐσιον Ἁγιορείτην καί β) προτάσει τῆς Α. Θ. Παναγιότητος, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου, διά ψήφων κανονικῶν ἐξελέξατο παμψηφεί τόν Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτην κ. Εἰρηναῖον Ἀβραμίδην, διακονοῦντα ἐν Παρισίοις, Βοηθόν Ἐπίσκοπον παρά τῷ Σεβασμιωτάτῳ Μητροπολίτῃ Γαλλίας κυρίῳ Ἐμμανουήλ, ὑπό τόν τίτλον τῆς πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Ἐπισκοπῆς Ρηγίου.

Ἐν τοῖς Πατριαρχείοις, τῇ 13ῃ Ἰανουαρίου 2015
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου



Σάββατο 10 Ιανουαρίου 2015

Αποφυλακίζεται ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος Ιωάννης σύμφωνα με το αποκλειστικό δημοσίευμα του Romfea.gr


Σε σημερινό αποκλειστικό δημοσίευμα του Romfea.gr διαβάζουμε:

Χρειάστηκαν σχεδόν 3,5 χρόνια εγκλεισμού στις φυλακές των Σκοπίων για να ακουστεί και ένα χαρμόσυνο νέο στην υπόθεση του Μητροπολίτη Αχρίδος Ιωάννη.
Οι δικαστικές αρχές αποφάσισαν, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της Romfea.gr, να αποφυλακίσουν στις 19 Ιανουαρίου τον Μητροπολίτη, ο οποίος παραμένει τρία χρόνια και δύο μήνες φυλακισμένος σε σωφρονιστικό κατάστημα των Σκοπίων.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΑ ΕΔΩ


Τρίτη 6 Ιανουαρίου 2015

Γ. Κοντογιώργης, Το ελληνικό κοσμοσύστημα (τόμος β'- απόσπασμα)


Γιώργος Κοντογιώργης, Το ελληνικό κοσμοσύστημα. τ. Β΄ Η περίοδος της οικουμενικής οικοδόμησης, Εκδόσεις Σιδέρη, Αθήνα, 2014
(Απόσπασμα από το κεφάλαιο του βιβλίου: Η κοσμόπολη στο σύνολο ανθρωποκεντρικό κοσμοσύστημα. Η κοσμόπολη ως ιδιαίτερος τύπος κοσμοκράτους, στον αντίποδα της κρατικής δεσποτείας, της απολυταρχίας και της αυτοκρατορίας, σελ. 143-160)
Αντιμετωπίζοντας την οικουμενική κοσμόπολη υπό το πρίσμα της κοσμοσυστημικής γνωσιολογίας, συμπεράναμε ότι αποδίδει το οικονομικο-κοινωνικό και  πολιτικό σύστημα της μετα-κρατοκεντρικής φάσης του ελληνικού ή ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος μικρής κλίμακας. Όπως ήδη διαπιστώσαμε το σύστημα αυτό στο σύνολό του διαφέρει καταστατικά από το βαρβαρικού τύπου δεσποτικό κράτος και δη την  κρατική δεσποτεία[1]. Η τελευταία αποτελεί εγγενές γνώρισμα του δεσποτικού κοσμοσυστήματος, που αντανακλά μια ιδιοκτησιακή προσέγγιση της πολιτικής –με όχημα το κράτος–, η οποία συνδυάζεται με το περιβάλλον μιας βασικά «κοινωνίας υποκειμένων» (δουλοπαροικιακού ή και «δουλοκτητικού» τύπου).
Η  κρατική δεσποτεία απαντάται είτε ως η ολοκληρωμένη φάση στο εξελικτικό γίγνεσθαι του δεσποτικού κοσμοσυστήματος είτε ως η μεταβατική γέφυρα στη διαδικασία μετάλλαξης της δεσποτικής σε ανθρωποκεντρική κοινωνία. Η  εσπεριανή κρατική δεσποτεία, η γνωστή μοναρχική  απολυταρχία, που έκαμε την εμφάνισή της στην ευρωπαϊκή ήπειρο, για να διαδεχθεί την προγενέστερη  ιδιωτική δεσποτεία, εγγράφεται ακριβώς στην κατηγορία αυτή.



Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ (LIVE)

ΚΛΙΚ ΕΔΩ.


Παρασκευή 2 Ιανουαρίου 2015

Ευχές του Φιντέλ Κάστρο στον Οικουµενικό Πατριάρχη

Στο μπλόγκ Αναστάσιος διαβάζουμε:

Τις θερµές ευχές του για τις εορτές και το Νέο Έτος εξέφρασε προς τον Οικουµενικό Πατριάρχη Βαρθολοµαίο ο ιστορικός ηγέτης και πρώην Πρόεδρος της Κούβας Φιντέλ Κάστρο. Την ευχετήρια κάρτα του Κουβανού ηγέτη παρέδωσε στον Προκαθήµενο της Ορθοδοξίας ο Πρέσβης της Κούβας στην Άγκυρα,  Alberto Gonzalez Casals , ο οποίος για τον σκοπό αυτό επισκέφθηκε το Φανάρι. Κατά τη διάρκεια της συναντήσεώς τους, ο Πρέσβης της Κούβας είχε την ευκαιρία να εκφράσει και προφορικά στον Οικουµενικό Πατριάρχη τις ευχές του Φιντέλ Κάστρο.

Περισσότερα εδώ.  


π. Δ. Μπόκος, Η ευλογία του χρόνου


Μιὰ φο­ρὰ κι ἕ­ναν και­ρὸ – λέ­ει τὸ πα­ρα­μύ­θι – ὁ Θε­ὸς ἔ­σκυ­ψε ἀ­πὸ τὸν οὐ­ρα­νὸ κι ἔ­ρι­ξε ἕ­να βλέμ­μα στὴ γῆ. Δὲν ἔ­μει­νε ὅ­μως εὐ­χα­ρι­στη­μέ­νος μὲ ὅ­σα εἶ­δε ἐ­κεῖ. Οἱ ἄν­θρω­ποι, ἂν καὶ τοὺς εἶ­χε δώ­σει ὅ­λα τὰ κα­λά, εἶ­χαν γε­μί­σει τὴ ζω­ή τους μὲ προ­βλή­μα­τα. Ὁ Θε­ὸς στε­νο­χω­ρή­θη­κε πο­λύ, για­τὶ τοὺς ἀ­γα­ποῦ­σε καὶ ἤ­θε­λε νὰ εἶ­ναι ὅ­λοι κα­λά. Ἔ­πε­σε σὲ βα­θειὰ συλ­λο­γή. Τί ἄλ­λο θὰ μπο­ροῦ­σε νὰ κά­μει γιὰ νὰ τοὺς βο­η­θή­σει; Ποι­ὰ εὐ­λο­γί­α δὲν τοὺς ἔ­δω­σε ἀ­κό­μα; Σκέ­φθη­κε τό­τε νὰ ἐ­πι­στρα­τεύ­σει τὸν Χρό­νο. Θὰ τὸν ἔ­στελ­νε στοὺς ἀν­θρώ­πους, ὥ­στε νὰ ἔ­χουν κά­θε εὐ­και­ρί­α μὲ ὅ­λη τους τὴν ἄ­νε­ση νὰ φτιά­χνουν σω­στὰ τὴ ζω­ή τους.

Τὸν φώ­να­ξε λοιπὸν ἀ­μέ­σως κον­τά του, τὸν κα­θο­δή­γη­σε καὶ τὸν ἔ­στει­λε στὴ γῆ γιὰ νὰ βο­η­θή­σει τοὺς ἀν­θρώ­πους. Ὁ Χρό­νος, νε­α­ρὸ παλ­λη­κά­ρι γε­μά­τος ὄ­ρε­ξη, ξε­κί­νη­σε ἀ­μέ­σως τὸ ἔρ­γο του. Δὲν εἶ­χε και­ρὸ γιὰ χά­σι­μο. Ἔ­πρε­πε νὰ γυ­ρί­σει ὅ­λη τὴ γῆ κι αὐ­τό, ἂν τὸ κα­λο­σκε­φθεῖς, δὲν ἦ­ταν κα­θό­λου εὔ­κο­λη καὶ ξε­κού­ρα­στη δου­λειά.

Στα­μά­τη­σε στὴν πρώ­τη πόρ­τα ποὺ συ­νάν­τη­σε μπρο­στά του καὶ χτύ­πη­σε. Τοῦ ἄ­νοι­ξε ἕ­νας συ­νο­μή­λι­κός του νε­α­ρός. Ὁ Χρό­νος τοῦ εἶ­πε:

- Εἶ­ναι και­ρὸς νὰ ἀρ­χί­σεις.

- Ν᾿ ἀρ­χί­σω τί; ρώ­τη­σε μὲ φα­νε­ρὴ ἀ­πο­ρί­α ὁ νέ­ος.

- Ὅ­λα τὰ ση­μαν­τι­κὰ ποὺ φτιά­χνουν τὴ ζω­ή σου. Τὰ σχέ­διά σου καὶ τὰ ὄ­νει­ρα ποὺ θὰ τῆς δώ­σουν ὀ­μορ­φιὰ καὶ νό­η­μα.

- Μὰ εἶ­ναι πο­λὺ νω­ρὶς ἀ­κό­μα, ἀ­πάν­τη­σε ὁ νέ­ος. Ἔ­χω και­ρό. Τὸ μέλ­λον εἶ­ναι μπρο­στά μου.

- Δὲν ξέ­ρεις κάν, ἂν θὰ ἔρ­θει πο­τὲ τὸ μέλ­λον, ἀ­πάν­τη­σε ὁ Χρό­νος. Δι­κός σου χρό­νος εἶ­ναι μό­νο αὐ­τὸς ποὺ τώ­ρα ζεῖς. Αὐ­τὸ ποὺ κρα­τᾶς μὲ σι­γου­ριὰ στὰ χέ­ρια σου εἶ­ναι μο­νά­χα τὸ πα­ρόν.

Μὰ ὁ νέ­ος δὲν πεί­σθη­κε.

- Ὄ­χι, εἶπε. Νοι­ώ­θω πὼς εἶ­ναι πο­λὺ νω­ρὶς ἀ­κό­μα γιὰ ὁ­τι­δή­πο­τε. Θὰ πε­ρι­μέ­νω τὸ μέλ­λον.

Ὁ Χρό­νος δὲν μπο­ροῦ­σε νὰ ἐ­πι­μεί­νει πε­ρισ­σό­τε­ρο. Εἶ­χε πο­λὺ δρό­μο μπρο­στά του. Ἔ­φυ­γε στε­νο­χω­ρη­μέ­νος. Ἀ­πὸ πό­λη σὲ πό­λη, ἀ­πὸ χω­ριὸ σὲ χω­ριό, ἀ­πὸ σπί­τι σὲ σπί­τι, συ­νέ­χι­σε νὰ τρέ­χει πά­νω στὴ γῆ, νὰ συ­ναν­τή­σει ὅ­λους τοὺς ἀν­θρώ­πους.

Ὅ­ταν ἐ­πι­τέ­λους συμ­πλή­ρω­σε τὸ γύ­ρο της, ὁ Χρό­νος ἦ­ταν πιὰ ἕ­νας γέ­ρος μὲ χι­ο­νι­σμέ­να μαλ­λιά. Καὶ τό­τε βρέ­θη­κε ξα­νὰ μιὰ νύ­χτα στὸ ἴ­διο ση­μεῖ­ο, ἀ­π᾿ ὅ­που εἶ­χε ξε­κι­νή­σει: στὴν πόρ­τα τοῦ νε­α­ροῦ ποὺ εἶ­χε πρω­το­συ­ναν­τή­σει. Μὰ τώ­ρα τοῦ ἄ­νοι­ξε ἕ­νας ἀ­σπρο­μάλ­λης γέ­ρος.

- Πρό­λα­βες νὰ κά­νεις κά­τι σπου­δαῖ­ο στὴ ζω­ή σου; ρώ­τη­σε ὁ Χρό­νος.

- Δυ­στυ­χῶς ὄ­χι, ἀ­πάν­τη­σε ὁ γέ­ρος σκυ­θρω­πός. Τὰ ἄ­φη­να πάν­τα ὅ­λα γιὰ τὸ μέλ­λον. Μὰ κά­πο­τε κα­τά­λα­βα, πὼς εἶ­ναι πιὰ πο­λὺ ἀρ­γὰ γιὰ ὁ­τι­δή­πο­τε. Τὸ μέλ­λον δὲν ὑ­πῆρ­χε πιὰ γιὰ μέ­να. Μὲ εἶ­χε προ­σπε­ρά­σει. Χω­ρὶς νὰ τὸ ἀν­τι­λη­φθῶ, ἡ ζω­ή μου ἔ­γι­νε σι­γὰ – σι­γὰ ἕ­να πα­ρελ­θόν. Δὲν πε­ρι­μέ­νω τί­πο­τε πιά.

- Στα­μά­τα νὰ κοι­τᾶς αὐ­τὸ τὸ πα­ρελ­θόν, εἶ­πε ὁ Χρό­νος. Δὲν χά­θη­κε κά­θε ἐλ­πί­δα. Στὰ χέ­ρια σου κρα­τᾶς ἀ­κό­μα τὸ πα­ρόν. Γιὰ ὅ­σο ζεῖς, αὐ­τὸ θὰ ὑ­πάρ­χει. Καὶ εἶ­ναι δι­κό σου. Τὸ κά­νεις ὅ,τι θέ­λεις ἐ­σύ. Κα­νέ­νας δὲν μπο­ρεῖ νὰ σοῦ τὸ πά­ρει. Τὸ πα­ρόν, αὐ­τὸ μο­νά­χα εἶ­χες πάν­το­τε δι­κό σου. Τὸ μέλ­λον δὲν ἤ­ξε­ρες πο­τὲ ἂν θὰ σοῦ δι­νό­ταν. Τὸ πα­ρελ­θόν σου πά­λι δὲν γυ­ρί­ζει πί­σω. Μὰ τὸ πα­ρόν σου, καὶ τώ­ρα ἀ­κό­μα, εἶ­ναι ἐ­δῶ. Ἔ­χεις και­ρό, ἐκ­με­ταλ­λεύ­σου το. Ἔστω καὶ τώρα μπορεῖς νὰ κάνεις μιὰ ἀρχή, νὰ χτίσεις τουλάχιστον τὴ σχέση σου μὲ τὸν Θεό. Ἀρ­κεῖ νὰ τὸ θε­λή­σεις μό­νο.

Μὰ ὁ γέ­ρος μόρ­φα­σε ἀ­παι­σι­ό­δο­ξα:

- Πο­λὺ ἀρ­γὰ πιὰ γιὰ ὁ­τι­δή­πο­τε.

Τὸ ρο­λό­ι χτύ­πη­σε τρεῖς φο­ρὲς μέ­σα στὴ νύ­χτα.

- Νά, αὐ­τὴ ἡ ὥ­ρα ἐκ­φρά­ζει ὅ­λη τὴ ζω­ή μου, ξαναμί­λη­σε ὁ γέ­ρος μελαγχολικά. «Τρεῖς τὴ νύ­χτα: πο­λὺ νω­ρὶς καὶ συ­νά­μα πο­λὺ ἀρ­γὰ γιὰ ὁ­τι­δή­πο­τε» (Ζὰν-Πὼλ Σάρτρ).

Ὁ Χρό­νος τό­τε κί­νη­σε νὰ φύ­γει.

«Μυ­στή­ριο πράγ­μα ὁ ἄν­θρω­πος», σκε­φτό­ταν. «Πῶς κα­τα­φέρ­νει νὰ χα­ρα­μί­ζει τὰ δῶ­ρα τοῦ Θε­οῦ, με­τα­στρέ­φον­τας τὴν εὐ­λο­γί­α σὲ κα­τά­ρα;»

(ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, ἀρ. φ. 366, Ἰαν. 2014)


Πέμπτη 1 Ιανουαρίου 2015

Ανθολόγιον 189: Χρ. Γιανναράς

Ἡ πίστη εἶναι ἄθλημα, ἡ ίδεολογία εἶναι μόνο ἐπιλογή. 


(Χρ. Γιανναρᾶς, ἐπιφυλλίδα στο Βῆμα 23.10.1988) 


Βλ. Χρ. Γιανναρᾶ, Finis Graeciae, ἐκδόσεις Ἰανός, Θεσσαλονίκη 2014, σελ. 126.


ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ

1. Οι ενυπόγραφες αναρτήσεις (άρθρα, ομιλίες, κριτικές βιβλίων, επιφυλλίδες, δοκίμια, μελετήματα κλπ) που φιλοξενούνται ή αναδημοσιεύονται στο ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν κατά κύριο λόγο τους συγγραφείς τους και όχι απαραίτητα το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ».

2. Τα σχόλια των αναγνωστών του ιστολογίου «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν τους ίδιους προσωπικά και όχι το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ». Σχόλια άσχετα με το περιεχόμενο των αναρτήσεων δεν θα δημοσιεύονται.

3. Υπάρχουν στο ιστολόγιο μας πολλές προτάσεις (σύνδεσμοι, links) προς άλλους δικτυακούς τόπους. Το ιστολόγιο μας δε φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο των αναρτήσεων ή των σχολίων που γίνονται εκεί.

Αρχείο

Φίλοι κι αδελφοί

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

ΣΥΝ-ΙΣΤΟΛΟΓΕΙΝ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Ένα ιστολόγιο αφιερωμένο στους 57 αη-Γιώργηδες της Ορθόδοξης Εκκλησίας

ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΧΑΡΝΩΝ

Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται...

Τοῦτο σᾶς λέγω πάλιν καὶ σᾶς παραγγέλλω: κἂν ὁ οὐρανὸς νὰ κατέβη κάτω κἂν ἡ γῆ νὰ ἀνέβη ἀπάνω κἂν ὅλος ὁ κόσμος νὰ χαλάση καθὼς μέλλει νὰ χαλάση σήμερον αὔριον, νὰ μὴ σᾶς μέλη τί ἔχει νὰ κάμη ὁ Θεός. Τὸ κορμὶ ἂς σᾶς τὸ καύσουν, ἂς σᾶς τὸ τηγανίσουν, τὰ πράγματά σας ἂς σᾶς τὰ πάρουν, μὴ σᾶς μέλη, δῶστε τα, δὲν εἶναι ἐδικά σας. Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται. Ἐτοῦτα τὰ δύο ὅλος κόσμος νὰ πέση, δὲν ἠμπορεῖ νὰ σᾶς τὰ πάρη, ἔξω ἂν τύχη καὶ τὰ δώσετε μὲ τὸ θέλημά σας. Αὐτὰ τὰ δύο νὰ τὰ φυλάγετε νὰ μὴν τύχη καὶ τὰ χάσετε.

Ἅγιος Κοσμᾶς Αἰτωλός, Διδαχὴ Γ' (ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἰωάννη Β. Μενούνου, Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Διδαχὲς καὶ Βιογραφία, ἐκδόσεις Ἀκρίτας, ζ' ἔκδοση, Ἀθήνα 2004, σελ.154)

Επισκέπτες από 17/9/2009

Free counters!

ΠΕΡΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Περί θεολογίας

Περί θεολόγων και Θρησκευτικών

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ
ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ Θ. Ι. ΡΗΓΙΝΙΩΤΗ «ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟ ΑΘΕΟ»

Κ. ΤΣΑΤΣΟΣ, ΠΕΡΙ "ΕΙΔΙΚΩΝ"

Τοῦτο εἶναι τὸ δρᾶμα τῆς ἐποχῆς μας: ὅτι ἡ πρόοδος της δὲν βρίσκεται στὰ χέρια τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ τῶν εἰδικῶν, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι πνευματικοὶ ἄνθρωποι.

Κωνσταντίνος Τσάτσος, Ἀφορισμοὶ καὶ διαλογισμοί, τέταρτη σειρά, εκδ. Βιβλ. τῆς Ἑστίας, Ἀθήνα 1972, σελ. 92.

台灣基督東正教會 The Orthodox Church in Taiwan

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Μετεωρίτικη Βιβλιοθήκη

ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΚΡΗΤΗΣ

ΕΛΛΟΠΟΣ

Αξίζει να διαβάσετε

9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ