ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!

Ἡ ζωγραφιὰ εἶναι τὸ Πρωτοχρονιάτικο δῶρο τῆς ἀνηψιᾶς μου (Τὶ καλύτερο;).

ὁ δὲ Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος αὐτὰ εἶπεν· Ἄφετε τὰ παιδία ἔρχεσθαι πρός με καὶ μὴ κωλύετε αὐτά· τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Κατὰ Λουκᾶν 18,16

Μέσα απὸ τὰ μάτια τῶν παιδιῶν τὸ αὔριο εἶναι πάντα αἰσιόδοξο. Ἄς διδαχθοῦμε ἀπὸ τὸ παράδειγμα τους σ' αὐτοὺς τοὺς χαλεποὺς καιροὺς.

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!

ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ 2013!

Χρ.Γιανναράς, Oδός προσωπικής αντιστάσεως

 [Αναδημοσίευση από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 30-12-2012]

Aς υποθέσουμε το φαντασιώδες ενδεχόμενο ιστορικής εξαφάνισής μας των Eλληνώνυμων του βαλκανικού νότου - αλλά οπωσδήποτε ηδονικής: Mας μεταφέρουν, λ.χ., όλους, ως πληθυσμικό σύνολο, στην πιο ηλιόλουστη και μαγευτική πολιτεία των HΠA, με παροχές μυθώδους διαβίωσης, αδιανόητες και για τον πιο ακραίο στις απαιτήσεις του συνδικαλιστή. Kαι στα εδάφη του σημερινού ελλαδικού κράτους δημιουργείται ένα καινούργιο μόρφωμα από την πανσπερμία των μεταναστών, ή μεταφέρονται πληθυσμοί της σφύζουσας τουρκικής Aνατολίας, ή πραγματοποιείται το όνειρο του Mπερίσα για τη Mεγάλη Aλβανία - ή ό,τι άλλο ήθελε προκύψει.

O μύθος εξυπηρετεί τη διατύπωση δύο ερωτημάτων. Eρώτημα πρώτο: H εξαφάνιση του σημερινού Eλληνισμού από τη σκηνή της Iστορίας θα γινόταν έστω ελάχιστα αισθητή, και σε ποιους; Θα είχε την παραμικρή συνέπεια στην πορεία και στον πολιτισμό της ανθρωπότητας; Θα έχανε κάτι η Eυρώπη, η διεθνής κοινότητα, θα βίωναν κάποιοι πάνω στον πλανήτη επώδυνη στέρηση;

Eρώτημα δεύτερο: Eκτός από μερικές πρόσκαιρες συναισθηματικές επιπτώσεις, θα άλλαζε σε κάτι η προσωπική ζωή του σημερινού Eλληνώνυμου; Θα άλλαζε η ιεράρχηση των αναγκών του, η αξιολόγηση ποιοτήτων, τα κριτήριά του στην επιδίωξη χαράς της ζωής;

H απάντηση και στα δύο ερωτήματα δεν είναι εύκολη. Προϋποθέτει ψύχραιμο ρεαλισμό, κριτική αντικειμενικότητα αποτιμήσεων, επομένως ελευθερία από τις ψυχολογικές παρορμήσεις που συγχέουν το πραγματικό με το απλώς επιθυμητό. Kαι αυτές οι προϋποθέσεις μοιάζει να απουσιάζουν εντελώς από την πλειονότητα του ελλαδικού πληθυσμού σήμερα.

(Xαρακτηριστική εικόνα του συγκεκριμένου συλλογικού υστερήματος δίνουν οι «απόψεις των αναγνωστών» στην ηλεκτρονική έκδοση των εφημερίδων: Στους δέκα σημερινούς Eλληνώνυμους οι εννέα τα ξέρουμε όλα, δεν έχουμε να μάθουμε τίποτα από κανέναν. Eχουμε την έγκυρη πληροφόρηση, τις ορθότερες εκτιμήσεις, τη σωστή γνώμη για ό,τι συμβαίνει. Δεν ρωτάμε, δεν έχουμε ρωγμές, αμφιβολίες, κενά. Oμως βγαίνουμε στην ηλεκτρονική δημοσιότητα συνήθως κουκουλοφόροι, δηλαδή με ψευδώνυμο, χωρίς την τόλμη να επωμισθούμε την επώνυμη ευθύνη της παντογνωσίας και του αλαθήτου μας).

Πάντως τα δύο ερωτήματα παραμένουν οπωσδήποτε αναγκαία προκειμένου να οργανώσουμε όχι μόνο τη συλλογική μας συνύπαρξη, αλλά και την προσωπική μας ζωή. Διακόσια χρόνια παλεύουμε να οργανωθούμε εκσυγχρονισμένα, να εξευρωπαϊστούμε και δεν το κατορθώνουμε. Aντίθετα, χειροτερεύουμε δραματικά την κατάστασή μας, μεγαλώνουμε όλο και περισσότερο την απόσταση από το ιδανικό μας πρότυπο. Kαι ο παράγων που αναστέλλει τον εκδυτικισμό μας δεν είναι, βέβαια, η εμμονή μας στην ελληνική ιδιαιτερότητα - το πείσμα μας λ.χ. για μια εκσυγχρονισμένη ανάπλαση της αιγαιοπελαγίτικης, της καστοριανής, της πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής, η εμμονή μας να δίνουμε κλασική παιδεία στα παιδιά μας, να σώσουμε το φυσικό κάλλος της γης μας, να βασίσουμε την κοινωνική συνοχή μας στη μικρή κοινότητα που της χρωστάμε την ιστορική μας διάρκεια. Tον εκδυτικισμό μας τον αναστέλλουν συμπτώματα τριτοκοσμικής υπανάπτυξης και παλιμβαρβαρισμού: Aλογη καταναλωτική απληστία, αχαλίνωτος εγωκεντρισμός, χυδαία ιδιοτέλεια, αδιάκοπη υποβάθμιση της κατά κεφαλήν καλλιέργειας.

«Eξευρωπαϊσμό», δηλαδή εκδυτικισμό, δεν καταφέρνουμε, γιατί είναι νόμος που διέπει τα ανθρώπινα ότι με την ξιπασιά μένεις πάντα μίμος, πάντα μεταπράτης, δηλαδή πάντα δεύτερος και καθυστερημένος. Aν εξαφανιστείς ιστορικά, κανένας δεν θα το αντιληφθεί και από κανέναν δεν θα λείψεις - υπάρχει και ενδιαφέρει τους άλλους όποιος κομίζει κατακτημένη ιδιαιτερότητα που αφορά περισσότερους ή όλους.

Zούμε μια συντελεσμένη σήμερα πια καταστροφή της ελλαδικής κοινωνίας μας και η λέξη «καταστροφή» κυριολεκτεί σε ό,τι αφορά το κράτος, τους θεσμούς, την οικονομία, τις λειτουργίες της συλλογικότητας. Kυριολεκτεί η λέξη σε ό,τι αφορά και την προσωπική ζωή πολλών από μας, εκατομμυρίων απλών ανθρώπων, ελληνόφωνων. Eχουν ανατραπεί στοιχειώδεις προοπτικές μας, η στέρηση αλλάζει δραματικά την καθημερινότητά μας, η ανεργία είναι μέσα στα σπίτια μας ή καραδοκεί στην πόρτα, η αδυναμία αποπληρωμής δανείων απειλεί τη στέγη μας, οι νεώτεροι ματαιώνουν γάμους ή ζουν την πίκρα της οικονομικής ανημπόριας να κάνουν παιδιά, να χαρούν οικογένεια, να διακινδυνεύσουν περισσότερες σπουδές, επιχειρηματικά ανοίγματα, να γευτούν την ικανοποίηση της δημιουργίας.

Aυτά και πολλά ανάλογα συνοψίζει η λέξη «καταστροφή» της προσωπικής ζωής, συν ο διεθνής εξευτελισμός του ελληνικού ονόματος, η ντροπή να λέγεσαι Eλληνας, να ζεις τον καθημερινό πάγκοινο χλευασμό της πατρίδας σου. Aλλά το πιο ασφυκτικό δεδομένο του πνιγμού είναι η ατιμωρησία των ασυνείδητων πολιτικών που εν ψυχρώ απεργάστηκαν την καταστροφή του κράτους και της προσωπικής μας ζωής: Pαδιούργησαν τον εξωφρενικό δανεισμό της χώρας για να εξυπηρετήσουν την πελατειακή τους πολιτική, να εξαγοράζουν τη νομή της εξουσίας.

Mένουν όχι απλώς ατιμώρητοι, αλλά συνεχίζουν να εξουσιάζουν τη χώρα, να ασελγούν στο πτώμα της πατρίδας. Mας έχουν παγιδεύσει σε μονόδρομο - υποταγής στους δανειστές μας, στη συντελεσμένη παραίτηση από την εθνική κυριαρχία, σε αποδοχή στα τυφλά «Mνημονίων» με όρους ολοκληρωτικού, ανέκκλητου εξανδραποδισμού μας. Παραμένοντας στην κυβέρνηση και στη Bουλή οι αυτουργοί των κοινωνικών εγκλημάτων, πρόσωπα και κόμματα που κατάστρεψαν τη μία και μοναδική του καθενός μας ζωή και βιοτή, μας αφαιρούν κάθε ελπίδα, κάθε πιθανότητα να αναχαιτιστεί ο ίλιγγος της συνεχιζόμενης πτώσης στο κενό.

Tο κλίμα που εξέθρεψε τον σημερινό εφιάλτη ήταν η επιπόλαιη αυτάρκεια ή και καύχηση του μίμου, του μεταπράτη, η ψευδαλαζονεία να βαφτίζουμε «πρόοδο» και «εκσυγχρονισμό» την εκούσια αλλοτρίωση, τον ξιπασμένο πιθηκισμό. Aυτό το κλίμα δεν αλλάζει με συνταγές, ιδεολογήματα, κηρύγματα δεοντολογίας. Aλλάζει, αν ξαναγεννηθεί αυτοσυνειδησία ελληνική, ικανή να συντηρήσει αξιοπρέπεια πολιτισμικής ιδαιτερότητας. Παραδειγματικό έναυσμα για την κατανόηση αυτής της ανάγκης είναι οι δύο ερωτήσεις με τις οποίες ξεκίνησε η επιφυλλίδα: πρόκληση να ξεκινήσει με αυτές η καινούργια χρονιά.

Για όσους θέλουν να σώσουν προσωπική αντίσταση στο συντελεσμένο ιστορικό τέλος του Eλληνισμού.

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_30/12/2012_476408

Άγιος Γεώργιος ο Θαυματουργός ο λεγόμενος μαχαιρωμένος(+31 Δεκεμβρίου)

 Κάντε ΚΛΙΚ στον παρακάτω σύνδεσμο:

Άγιος Γεώργιος ο Θαυματουργός ο λεγόμενος μαχαιρωμένος(+31 Δεκεμβρίου)

Ν. Λυγερός, Ο μοναχός Αγιορείτης (Dessins)

 Ο μοναχός Αγιορείτης (Dessins)

 

 

Σκίτσο του Νίκου Λυγερού.

πηγή:  http://lygeros.org/articles?n=10938&l=gr

Ν. Λυγερός, Η αξιοποίηση του φυσικού πλούτου

[πηγή: ιστότοπος Νίκου Λυγερού] 

Χάρτης από εδώ.

Η αξιοποίηση του φυσικού πλούτου δεν πρέπει να γίνεται ποτέ εις βάρος του πληθυσμού και του περιβάλλοντος, αλλιώς δεν έχει καμία διαχρονική αξία και κατά συνέπεια είναι μια πολυπλοκότερη μορφή εγκλήματος κατά της Ανθρωπότητας. Και καμιά οικονομική κατάσταση δεν μπορεί να δικαιολογήσει αυτήν την πράξη. Όταν επιπλέον συμβαδίζει με την επιπολαιότητα και την αλαζονεία, τότε πρέπει να πάψει όσο πιο γρήγορα γίνεται, γιατί η καταστροφή μπορεί να είναι εκθετική. Επίσης δεν μπορούμε να μετατρέψουμε σε χρυσωρυχεία μια χρυσόσκονη που υπάρχει παντού, επειδή το επιτρέπει τεχνητά το χρηματιστήριο. Διότι ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που το επέτρεψε μπορεί και να πάψει να το επιτρέπει, ενώ τα έργα και οι υποδομές θα υπάρχουν. Πρέπει να είμαστε πολύ προσεχτικοί με το εύκολο χρήμα που έχει μη αναστρέψιμες επιπτώσεις πάνω στη γη μας, γιατί αυτή, θέλουμε δεν θέλουμε, είναι μοναδική και δεν μπορούμε να την αντικαταστήσουμε. Επιπλέον το να ακούμε για Ειδικές Οικονομικές Ζώνες με τεχνητά ορυχεία και λαθρομετανάστες είναι ένας συνδυασμός πάρα πολύ ύπουλος, ειδικά τώρα που είμαστε στην τελική φάση της θέσπισης της ελληνικής ΑΟΖ. Διότι όλα τα κέρδη που προσφέρουν όλες αυτές οι τεχνητές λύσεις είναι απειροελάχιστα σε σχέση με τις δυνατότητες που έχει η ελληνική ΑΟΖ. Άρα είναι απλώς απαράδεκτο να επενδύουμε σε λύσεις που καταστρέφουν το εργατικό δυναμικό και το περιβάλλον την ώρα που οι στρατηγικές επενδύσεις βρίσκονται στην ελληνική ΑΟΖ ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που βλέπουμε στην κυπριακή ΑΟΖ με το μοντέλο το νορβηγικό. Πρέπει λοιπόν να κοιτάξουμε πιο σοβαρά και σίγουρα πιο ορθολογικά τα πράγματα, για να μην καταστρέψουμε κατά λάθος περιοχές σαν την Θράκη, την Ανατολική Μακεδονία ή ακόμα και την Πελοπόννησο, ειδικά τώρα που όλος ο ελληνικός λαός έχει καταλάβει την αξία και το βάθος της ελληνικής ΑΟΖ, διότι το πολιτικό κόστος θα είναι άμεσο και χωρίς καμία διόρθωση. Η Ελλάδα μας άντεξε τόσους κατακτητές και είναι ακόμα εδώ όμορφη και άθικτη, δεν είναι σε μας που ανήκει ο ρόλος να την καταστρέψουμε με τις ίδιες τις πράξεις μας την ώρα που αρχίζουμε το μεγάλο άνοιγμα. Διότι ο ορυκτός μας πλούτος είναι πάνω από όλα το φυσικό αέριο.

 http://www.lygeros.org/articles.php?n=10928&l=gr

Νικόλας Σεβαστάκης,Δύσκολες επιλογές

 [πηγή: Η ΑΥΓΗ, 30-12-2012]

Τελικά η μεγάλη καταστροφή δεν ήλθε. Ο κόσμος μας συνεχίζει να υπάρχει, φιλοξενώντας και την τρέλα όλων εκείνων που στοιχηματίζουν στη θεαματική κατάρρευσή του. Οι πιστοί της συντέλειας θα συνεχίσουν ασφαλώς να ψάχνουν κάθε λογής σημάδια για μια άλλη ημερομηνία-μηδέν, αδιαφορώντας για τις εξηγήσεις των επιστημόνων και τη θυμηδία που προκαλούν στους περισσότερους οι προφητείες της «Αποκάλυψης».

Ας έλθουμε όμως στη δική μας μικρή κλίμακα όπου καλούμαστε να σκεφτούμε όχι κάποια ουρανόπεμπτη συντέλεια, αλλά τις καταστροφές που είναι στο χέρι μας να τις αποτρέψουμε. Υποθέτω ότι αυτό που αποκαλούμε ακόμα πολιτική αποκτά νόημα στην αναμέτρηση με τα μικρά ή μεγαλύτερα κοινωνικά δεινά. Το βασικό της θέμα είναι η δικαιοσύνη, οι κανόνες, οι πρακτικές και τα εγχειρήματα που μπορεί να κάνουν αυτή την κοινωνία λιγότερο ταξική και σκληρή. Γι' αυτό και η πολιτική δεν μπορεί να επιζήσει για πολύ ως τεχνική απόκρυψης των πραγματικών δεινών. Και πολιτική δεν μπορεί πλέον να υπάρξει γραπωμένη από τον μύθο της επαναστατικής «συντέλειας» του καπιταλισμού, συντριβή η οποία υποτίθεται ότι θα δώσει οριστική λύση σε όλα μας τα προβλήματα.

Μια δημιουργική Αριστερά καλείται από τις καταστάσεις να δείξει έναν διαφορετικό δρόμο, πέρα από τη μυθολογία της «οριστικής λύσης» και τα τεχνητά νέφη αισιοδοξίας στα οποία καταφεύγουν οι κυβερνητικοί και οι σύμμαχοί τους. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι, στην καρδιά της κρίσης, η επινόηση μιας ξεχωριστής ταυτότητας δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Και οι λόγοι είναι πολλοί: τα εξαιρετικά επείγοντα εμποδίζουν τους όποιους σχεδιασμούς, ενώ η αβεβαιότητα των εθνικών και διεθνών συσχετισμών υπονομεύει τις φιλόδοξες στοχεύσεις. Κάθε σχολείο χιλιομπαλωμένο, κάθε δημόσια υπηρεσία υπό διάλυση, κάθε ετοιμόρροπη δομή πρόνοιας υποβάλλουν τα δικά τους πρακτικά και αμείλικτα ερωτήματα στην πολιτική. Όχι μόνο στη δεξιά, αλλά και στην αριστερή πολιτική. Με τέτοιες ωστόσο «βλάβες» στον ιστό του καθημερινού βίου θα έχουμε να πορευτούμε τα επόμενα χρόνια. Χωρίς τη θαλπωρή του ψευδοαναπτυξιακού παραδείγματος των χρόνων προ της κρίσης. Με νεκρωμένο το προηγούμενο «συμβόλαιο» κράτους-κοινωνίας και απέναντι στη σημερινή λογική των νεοφιλελεύθερων κατεδαφίσεων που αδιαφορούν για κάθε είδους συμβόλαιο. Ανάμεσα στην αναξιοπιστία του παλιού και σε έναν «μεταρρυθμισμό» ο οποίος οργανώνει μέσα από τη χρήση ευφημισμών μια αντιδημοκρατική νέα Μεταπολίτευση.

Έτσι, η αντιμετώπιση των υλικών δυσχερειών και η ανασυγκρότηση σε αξίες και πολιτισμικά πρότυπα συνιστούν τις δυο πλευρές της ίδιας δύσκολης και αναγκαίας επιλογής. Δυο πλευρές που εννοείται ότι γεννούν αντιφάσεις και συγκρούσεις προτεραιοτήτων.

Πώς να συνθέσεις μέσα στο χάος; Αυτό είναι εν τέλει το μεγάλο ερώτημα των ερχόμενων μηνών και χρόνων. Και μάλλον είμαστε ακόμα, ατομικά και συλλογικά, απροετοίμαστοι να το αντιμετωπίσουμε.

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=739427

Ανθολόγιον 125: Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

κς'

Φιλία εἶναι ἡ Ἀντιπαλότητα μὲ τὴν 

Ἀγωνία

Γιῶργος-Ἴκαρος Μπαμπασάκης, Ἡ Λεγεώνα τῶν Φίλων, ἐκδόσεις Περισπωμένη, Ἀθήνα 2012, σελ.34.

 

πηγή: Φούμαρα

Παρεκκλήσιο τοῦ ὁσίου Σιλουανοῦ τοῦ Ἀθωνίτου στή μονή Ἁγίου Νικολάου Ἀναπαυσᾶ Μετώρων (ἐκ τοῦ Ἁγιορείτικου Λόγου)

[Πηγή-φωτογραφίες: Ἁγιορείτικος Λόγος]

Στήν ἱερά μονή Ἁγίου Νικολάου Ἀναπαυσᾶ τῆς μοναστικῆς πολιτείας τῶν Μετεώρων καί στόν ὑποβλητικό χῶρο τῆς κοιλότητας ἑνός φυσικοῦ σπηλαίου ἔχει ἱδρυθεῖ σπηλαιῶδες παρεκκλήσιο ἀφιερωμένο στόν ὅσιο Σιλουανό τόν Ἀθωνίτη, τόν νεώτερο ἅγιο τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

Στό παρεκκλήσιο αὐτό, ἀπό τό ὁποῖο προέρχονται καί οἱ φωτογραφίες, τελοῦνται κατά τακτά διαστήματα ἱερές ἀγρυπνίες, ἱερουργοῦντος τοῦ πανοσιολογιωτάτου ἀρχιμανδρίτου Πολυκάρπου Βενέτη, τοῦ κτίτορος τοῦ παρεκκλησίου, τοῦ καί καθηγουμένου τῆς ἱερᾶς μονῆς Ἁγίου Νικολάου Ἀναπαυσᾶ.

http://agioritikoslogos.blogspot.gr/2012/12/blog-post_26.html

Ανθολόγιον 124: Ρωμανός ο Μελωδός

Ἐν τη̨̃ Βηθλεὲμ τεχθέντος τοῦ βασιλέως 

μάγοι ἐκ Περσῶν σὺν δώροις ἐπιδημοῦσι

δι’  ἀστέρος  ἐξ ὕψους ὁδηγούμενοι∙

ἀλλ’  Ἡρώδης ταράσσεται καὶ θερίζει τὰ νήπια

ὥσπερ σῖτον, ὀδυρόμενος

ὅτι τὸ κράτος αὑτοῦ καθαιρεῖται ταχύ.

Ῥωμανοῦ τοῦ Μελωδοῦ, Εἰς τὰ Ἅγια Νήπια, Προοίμιον

***

Ἀπόδοση στὰ Νέα Ἑλληνικὰ ὑπὸ Ἀρχιμ. Ἀνανία Κουστένη

Καθὼς γεννήθηκε στὴ Βηθλεὲμ ὁ Βασιλιὰς τοῦ κόσμου

ἀπ' τὴν Περσία ἔφτασαν οἱ Μάγοι μὲ τὰ δῶρα

ἔχοντας ἄστρο θεϊκὸ γιὰ ὁδηγὸ τους ∙ 

καὶ τὸν Ἡρώδη πιάνει ταραχὴ καὶ θερίζει
τ' ἀθῶα 

παιδάκια σὰν σιτάρι καὶ χτυπιέται καὶ δέρνεται,

γιατὶ ἡ ἐξουσία του γρήγορα καταλύεται.

  

Ἀπὸ τὸ βιβλίο:  Ῥωμανοῦ τοῦ Μελωδοῦ, Ὕμνοι, ἀπόδοση: Ἀρχιμ. Ἀνανία Κουστένη, ἐκδόσεις Ἁρμός, Ἀθήνα 2003, σελ. 52 (πρωτότυπο κείμενο) καὶ σελ. 53 (ἑρμηνευτικὴ ἀπόδοση). 

29 Δεκεμβρίου: Τῶν Ἁγίων Νηπίων τῶν ὑπὸ Ἡρῴδου ἀναιρεθέντων

Τῇ Κθ' τοῦ αὐτοῦ μηνός, 

Μνήμη τῶν ἁγίων Νηπίων, τῶν ὑπὸ Ἡρῴδου ἀναιρεθέντων, χιλιάδων δεκατεσσάρων.

***

Διὰ ξίφους ἄωρα μητέρων Βρέφη,

Ἀνεῖλεν ἐχθρὸς τοῦ βρεφοπλάστου Βρέφους. 

Νήπια ἀμφ' ἐνάτην τάμον εἰκάδι παππάζοντα. 

(Μηναῖον, Δεκεμβρίου κθ')

***

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτήρ.

Ὡς θύματα δεκτά, ὡς νεόδρεπτα ῥόδα, καὶ θεία ἀπαρχή, καὶ νεόθυτοι ἄρνες, Χριστῷ τῷ ὥσπερ νήπιον, γεννηθέντι προσήχθητε, ἁγνὰ Νήπια, τὴν τοῦ Ἡρώδου κακίαν, στηλιτεύοντα, καὶ δυσωποῦντα ἀπαύστως, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

http://www.youtube.com/watch?v=AQRf4viXFsg&feature=player_embedded

***
Ἐν μαιευτηρίω τῶν οὐρανῶν 
ἄγγελοι Κυρίου ἐγεννήθησαν
νεοσσοὶ ἐγγύς τῆς ἡμέρας
τῶν πρώτων Χριστουγέννων
 καὶ τῆς ἀθανασίας γάλα ἐθήλασαν.

 (ἀπὸ τὸ βιβλίο Ἅγια Νήπια τοῦ Θ.Ι.Ρηγινιώτη)

***

Δείτε και: 

• Τὰ Ἅγια Νήπια (περίπου 14.000) ποὺ ἐσφάγισαν μὲ διαταγὴ τοῦ Ἡρώδη

• Εορτή των αγίων Νηπίων, που σκοτώθηκαν από τον Ηρώδη (29 Δεκεμβρίου)

• Παρακλητικός Κανόνας στα Άγια Νήπια της Βηθλεέμ 

•  ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΝΗΠΙΩΝ

 

Ανθολόγιον 123: Γιάννης Κιουρτσάκης

Ποῦ πῆγαν σήμερα οἱ γκάνγκστερ τοῦ 20οῦ αἰῶνα;

[...]ἴσως νὰ ἔχουν μεταμφιεστεῖ σὲ γιάπηδες, ὑψηλὰ στελέχη καὶ ἰθύνοντες μεγάλων τραπεζῶν ἤ χρηματιστηριακῶν ἑταιριῶν∙ σὲ αὐτοὺς τοὺς νέου τύπου ἀετονύχηδες πού, παίζοντας καθημερινὰ μὲ τοὺς ἀριθμοὺς, καταχρῶνται τὴν ἐμπιστοσύνη ἑκατομμυρίων μικροεπενδυτῶν ἀνὰ τὸν κόσμο, ὑπεξαιρώντας ἀστρονομικὰ ποσὰ μὲ τὰ  "δημιουργικὰ" λογιστικὰ παιχνίδια τους. Τί χρειάζονται οἱ γκάνγκστερ στοὺς καιροὺς τοῦ "ἔξυπνου" ἐξαϋλωμένου χρήματος; Πρὸς τί νὰ διακινδυνεύσουν τὴ ζωὴ τους πηδώντας ἀπὸ οὐρανοξύστη σὲ οὐρανοξύστη ἤ ξεκαθαρίζοντας μὲ τὰ πολυβόλα τοὺς λογαριασμοὺς τους, ὅταν μποροῦν νὰ κερδίζουν ἀφάνταστα πιὸ πολλὰ πληκτρολογώντας ἥσυχα τὸν ὑπολογιστὴ τους;[...]

Γιάννης Κιουρτσάκης, Ἕνας χωρικὸς στὴ Νέα Ὑόρκη, ἐκδόσεις Ἴνδικτος, Ἀθῆναι 2009, σελ.74.

ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: Η Τριθέκτη: άγνωστη χριστουγεννιάτικη ακολουθία & έργο του αγίου Ρωμανού του Μελωδού

 ΚΛΙΚ ΕΔΩ:

ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: Η Τριθέκτη: άγνωστη χριστουγεννιάτικη ακολουθία & έργο του αγίου Ρωμανού του Μελωδού

Αθ.Ι.Καλαμάτας,π.Γ.Φλορόφσκυ: "Το Σώμα του Ζώντος Χριστού"(εκδ.Αρμός)

ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΒΙΒΛΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ

Πρωτοπρ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ, Το Σώμα του Ζώντος Χριστού

Μια ορθόδοξη ερμηνεία της Εκκλησίας, μτφρ., Ι. Κ. Παπαδόπουλος

εκδ. Αρμός, Αθήνα 1999

σσ. 159. ISBN. 960-527-136-2

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Θεολόγου Καθηγητή

Πρόκειται για καινούργια μετάφραση ενός παλαιού δοκιμίου του π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ (1893-1979), που για πρώτη φορά εκδόθηκε το 1972 από το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών στη Θεσσαλονίκη. Ο συγγραφέας «αληθινή πατερική φυσιογνωμία του 20^ου αιώνα», εκρηκτικός διδάσκαλος και κήρυκας της επιστροφής μας προς την πατερική παράδοση, όχι ως άγονη επαναληπτική υπόμνησής της, αλλά ως απόκτηση του φρονήματός της – είναι γνωστή ως «νεοπατερική σύνθεση» - προσδιορίζει την έννοια της Εκκλησίας ως Σώματος του Ζώντος Χριστού, υπό τις συνισταμένες, της μυστηριακής κοινότητας, της Μίας, και Καθολικής πραγματικότητας που αναφέρεται στη ακεραιότητα της πίστεως, καθώς αυτή διδάσκεται «καθολικώς και ανελλιπώς», και του ιεραποστολικού χαρακτήρα της, βάση του οποίου όχι μόνο καλεί τους ανθρώπους, αλλά και τους εισάγει, τους μυεί, στην εν Χριστώ ζωή, τους μεταστρέφει μέσω της πίστης στον ίδιο το Χριστό, ώστε να γεννηθούν εκ νέου εν Αυτώ. Η λαγαρότητα της γλώσσας του π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, συνδυάζεται άριστα με τη γλώσσα των Πατέρων της Εκκλησίας και αποκαλύπτει ένα θεολογικό λόγο άκρως συναρπαστικό, μακρυά από τη μασκοφορεμένη υποκρισία, τη συμβατικότητα και την απανθρωπία μερικών σύγχρονων θεολόγων. 

Ανθολόγιον 122: π. Γ.Φλορόφσκυ

[...]Θὰ λέγαμε,  λοιπὸν, μᾶλλον ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἐγκαινιασμένη (inaugurée) ἐσχατολογία. Ἡ ἐσχατολογία δὲν ἐναντιώνεται πρὸς τὴν ἱστορία καὶ δὲν τὴν ἀποκλείει. Διότι ἡ ἴδια ἡ ἱστορία ἔγινε ἐσχατολογική, ἀφοῦ τὰ ἐσχατολογικὰ στοιχεῖα ἔχουν εἰσχωρήσει μέσα της. Βέβαια, γιὰ τοὺς χριστιανοὺς ὁλόκληρη ἡ ἱστορία εἶναι, κατὰ κάποιο τρόπο, ἐσχατολογικὴ πορεία, προσανατολισμένη ἐκ τῶν προτέρων πρὸς τοὺς σκοπούς, ποὺ ἔθεσε ὁ Δημιουργὸς Θεός. Ἀλλὰ ἡ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας εἶναι "ἐσχατολογική", ὄχι μόνο μ' αὐτὴ τὴν πολὺ γενικὴ ἔννοια τοῦ προσανατολισμοῦ. Τὸ "προσωρινὸ καθεστώς" τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ἤδη καθεστὼς σωτηρίας. Ἄς μὴ μειώνουμε λοιπὸν τὴ σημασία τῆς νίκης τοῦ Σταυροῦ, ποὺ εἶναι ἡ βάση ὅλης τῆς χριστιανικῆς ὕπαρξης: στὴν ζωὴ τῶν μυστηρίων ἡ νίκη αὐτὴ ὄχι μόνο μνημονεύεται, ἀλλ' ἀκριβῶς συνεχίζεται, ἀνα-παρ-ίσταται ("γίνεται ξανὰ παροῦσα") καὶ γίνεται ἐπίκαιρη. Ὁ Κύριος εἶναι ἤδη δοξασμένος. [...].

 

π. Γ. Φλορόφσκυ, Το σώμα του ζώντος Χριστού, εκδ. Αρμός, Αθήνα 1999, σελ. 64-65.

Μυστήριον ξένον, ὁρῶ καὶ παράδοξον

Μεγάλυνον ψυχή μου, τὴν τιμιωτέραν, καὶ ἐνδοξοτέραν τῶν ἄνω στρατευμάτων

Μυστήριον ξένον, ὁρῶ καὶ παράδοξον! οὐρανὸν τὸ Σπήλαιον· θρόνον Χερουβικόν, τὴν Παρθένον· τὴν φάτνην χωρίον· ἐν ᾧ ἀνεκλίθη ὁ ἀχώρητος, Χριστὸς ὁ Θεός· ὃν ἀνυμνοῦντες μεγαλύνομεν
 http://www.youtube.com/watch?v=GBB2XpqPnKw

Τὶ σοι προσενέγκωμεν Χριστέ

Τὶ σοι προσενέγκωμεν Χριστέ, ὅτι ὤφθης ἐπὶ γῆς ὡς ἄνθρωπος δι' ἡμᾶς; ἕκαστον γὰρ τῶν ὑπὸ σοῦ γενομένων κτισμάτων, τὴν εὐχαριστίαν σοι προσάγει· οἱ Ἄγγελοι τὸν ὕμνον, οἱ οὐρανοὶ τὸν Ἀστέρα, οἱ Μάγοι τὰ δῶρα, οἱ Ποιμένες τὸ θαῦμα, ἡ γῆ τὸ σπήλαιον, ἡ ἔρημος τὴν φάτνην· ἡμεῖς δὲ Μητέρα Παρθένον. Ὁ πρὸ αἰώνων Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

http://www.youtube.com/watch?v=G7Dpvgh5bY8

ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΤΕΧΘΗ!

ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΤΕΧΘΗ! 

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

Δεῦτε χριστοφόροι λαοὶ κατίδωμεν, θαῦμα πᾶσαν ἔννοιαν, ἐκπλῆττον καὶ συνέχον...

Δεῦτε χριστοφόροι λαοὶ κατίδωμεν, θαῦμα πᾶσαν ἔννοιαν, ἐκπλῆττον καὶ συνέχον· καὶ εὐσεβῶς προσκυνοῦντες, πίστει ἀνυμνήσωμεν. Σήμερον πρὸς Βηθλεέμ, ἐγκυμονοῦσα Κόρη παραγίνεται, τοῦ γεννῆσαι τὸν Κύριον· χοροὶ δέ, Ἀγγέλων προτρέχουσι. Καὶ ταῦτα βλέπων ἐβόα, Ἰωσὴφ ὁ Μνήστωρ· Τί τὸ ἐν σοὶ ξένον μυστήριον Παρθένε; καὶ πῶς μέλλεις λοχεῦσαι, ἡ ἀπειρόζυγος Δάμαλις;

http://www.youtube.com/watch?v=TsZBFQbMsJA&feature=player_detailpage

Ἡ Παρθένος σήμερον, τὸν Ὑπερούσιον τίκτει...

http://www.youtube.com/watch?v=GSxphElNzBQ

Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Αὐτόμελον. Ποίημα Ρωμανοῦ τοῦ Μελωδοῦ
Ἡ Παρθένος σήμερον, τὸν Ὑπερούσιον τίκτει, καὶ ἡ γῆ τὸ Σπήλαιον, τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει. Ἄγγελοι, μετὰ Ποιμένων δοξολογοῦσι, Μάγοι δέ, μετὰ ἀστέρος ὁδοιποροῦσι· δι’ ἡμᾶς γὰρ ἐγεννήθη, παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.

Ἡ Γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως

Ἡ Γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως· ἐν αὐτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο, σὲ προσκυνεῖν, τὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, καὶ σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους Ἀνατολήν. Κύριε δόξα σοι.

http://www.youtube.com/watch?v=AXhufPTqfYM

Αθ.Ι.Καλαμάτας, ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ΣΤΟ ΚΟΝΤΑΚΙΟ ΤΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ «Εις την Αγίαν Γέννησιν του Κυρίου ημών Χριστού»

Η Γέννηση του Χριστού (11ος αιώνας)

Μικρογραφία από τον περγαμηνό κώδικα

«Ευαγγέλιον του Αυτοκράτορος Φωκά»

Μονή Μεγίστης Λαύρας. Άγιον Όρος

Σκέψεις με αφορμή ένα άκρως θεολογικό βιβλίο, του οποίου

ο συγγραφέας για τον γράφοντα, «ανασκαλεύει το μύθο και την ιστορία», όπως λέει κι ο Σωτήρης Γουνελάς 

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Θεολόγου Καθηγητή

Η ζώσα ορθόδοξη παράδοση, φως και μυσταγωγία, στα πλαίσια της περισσής διάκρισης συνέβαλε στη θαυμαστή συνύφανση της ελληνικής παιδείας και του χριστιανικού πνεύματος, αφομοιώνοντας γόνιμα τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό, αντιμετώπισε τον κόσμο στην ολότητά του. Σε αντίθεση με τις δυτικότροπες θέσεις και απόψεις, θεώρησε τον πνευματικό και τον υλικό κόσμο, την πορεία του ανθρώπου στην κτίση και την ιστορία, ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι ολάκερης της Δημιουργίας. Το γεγονός αυτό, οφείλω να πω, ότι είναι η αισιόδοξη και ελπιδοφόρα πλευρά της διδασκαλίας της Εκκλησίας, για τον κόσμο και την ιστορία. Δεν θα μπορούσε να διατυπωθεί ευκρινέστερα και πληρέστερα η μαρτυρία της Εκκλησίας, ιδιαίτερα σήμερα στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε, για τη μεταμόρφωση το κόσμου, η οποία κάθε μέρα συντελείτε μέσα στο ευχαριστιακό Σώμα του Ζώντος Χριστού, την ίδια την Εκκλησία, καθώς λέγει ο π. Γ. Φλωρόφσκυ, ο μεγάλος αυτός θεολόγος, που στα μέσα του 20^ου αιώνα, εποχή που την Εκκλησία ταλαιπωρούσε ο πιετισμός - ευσεβισμός, τόλμησε να ανοίξει το δρόμο προς το ρεύμα που πήρε την επωνυμία «επιστροφή στις ρίζες των Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας». Τα λέγω αυτά, διότι συχνά ο προβαλλόμενος λόγος της Εκκλησίας, ακόμη και σήμερα, εποχή που ενώ μια μικρή, αλλά νέα γενιά θεολόγων, κληρικών και μοναχών, βιώνει μέχρι τις έσχατες συνέπειες την υπαρξιακή αγωνία του μετανεωτερικού ανθρώπου, είναι γεγονός ότι (αυτός λόγος της Εκκλησίας), προκαλεί σύγχυση και αμηχανία, σε πολλά μέλη της και περιφρονητική απόρριψη σ’ όσους διατηρούν χαλαρές σχέσεις με την εκκλησιαστική κοινότητα, ή έχουν σαφώς απομακρυνθεί. Τούτος ο λόγος συχνά έχει μετατοπισθεί σε πεδία που δεν ανήκουν στο περιεχόμενο του χριστιανικού μηνύματος: η απλή δικανική ηθικολογία, η καταστροφική κινδυνολογία, ο εγκλωβισμός σε αντιθεολογικά ιδεολογήματα, δημιουργεί πράγματι αποπνικτική ατμόσφαιρα και κατευθείαν οδηγεί στο ερώτημα: μα ποια σχέση έχει αυτός ο προβαλλόμενος λόγος με το μήνυμα του Ευαγγελίου;

            Εμίλησα παραπάνω για την πορεία του ανθρώπου στην κτίση και την ιστορία, πορεία δραματική, μιας και ο άνθρωπος «ερριμμένος στον κόσμο σ’ ολάκερη τη δημιουργία στέφεται βασιλιάς, δοκιμάζοντας συνεχώς το κοφτερό δώρο της ελευθερίας». Σ’ αυτή, ωστόσο, την πορεία εκλεκτό προνόμιο του ανθρώπου είναι η συνάντησή του με το Θεό. Εδώ, ο Θεός γίνεται τόπος χάρης, κάλλους και δημιουργικότητας, και εδώ είναι που ο άνθρωπος χάρη στο θείο αυτό τόπο, μπορεί να γίνει Θεός κατά χάριν. Φτάνει, βέβαια, να πραγματώνεται η προϋπόθεση, να συμπέσουν θείο και ανθρώπινο γίγνεσθαι. Υπ’ αυτήν την έννοια, όταν ομιλούμε για Θεάνθρωπο Χριστό, για Ενανθρώπιση του Θεού Λόγου, εννοούμε την ενυπόσταστη καθολική αλήθεια, το κεντρικό μυστήριο όλης της Θείας Οικονομίας.

Εδώ είναι που το απαράμιλλο κάλλος της βυζαντινής υμνογραφίας, μας δίνει έναν τόνο κυριολεκτικά συναρπαστικό και ρωμαλέο. Και μιας ομιλούμε για υμνογραφία, είναι αδιανόητο να μη σταθούμε στον «μέγιστον του κόσμου εκκλησιαστικόν ποιητήν», τον Ρωμανό Μελωδό, όπως ορθά τον χαρακτήρισε ο μεγάλος βυζαντινολόγος K. Krumbacher. Δεν θα ήταν υπερβολή να υποστηριχθεί, ότι η μεγαλόπνοη ποίηση του «ελληνοσύρου μάγου», «πλέκει τη μουσική ενός ριζικού εξανθρωπισμού», σφραγίζοντας με τον τρόπο αυτό, ένα μεγάλο μέρος της πνευματικής ζωής της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ολίγα στοιχεία για το βίο του, δηλαδή ένα απλό βιογραφικό σχεδίασμα, θα μας βοηθήσουν νομίζω να ψηλαφίσουμε, «το φως της λαμπάδας που άναψε αυτός ο νεαρός διάκονος της Βηρυτού», όταν «φτάνοντας μια μέρα  στη Βασιλεύουσα μ’ ένα τυλιχτάρι κάτω από τη μασχάλη», κλείστηκε «σ’ ένα καμαράκι», για να γράψει εκατοντάδες ποιήματα, ομολογώντας με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο την «πίστη και αφοσίωση στην Εκκλησία του Χριστού», αλλά και την οικείωσή του, με μια παράδοση αγκιστρωμένη στην ελληνική γλώσσα, όπως δόκιμα μας υπενθυμίζει ο Οδυσσέας Ελύτης.

Σε μια ωραία εισαγωγή που έγραψε ο Κύπριος φιλόλογος και ποιητής Κυριάκος Χαραλαμπίδης, στη μετάφραση τριών ύμνων του Ρωμανού (στη Γέννηση, στην Ανάσταση και στην Ανάληψη του Χριστού), που κυκλοφόρησαν από τις πάντα καλαίσθητες εκδόσεις Άγρα το 1997, γράφει: «το Συναξάριό του, που φτάνει ως εμάς σε δέκα τουλάχιστον παραλλαγές, μας προσφέρει βασικές πληροφορίες για τη ζωή του. Η πληρέστερη περιλαμβάνεται σε Πατμιακό κώδικα του 12ου αιώνα. Ο συναξαριστής μας δίνει τα ουσιώδη στοιχεία της εσωτερικής ζωής του Ρωμανού. Γεννήθηκε, λέει, στην Έμεσα (σημερινή Χομς) της Συρίας. Η γέννησή του τοποθετείται στα τέλη του 5ου αιώνα, εποχή της μαχόμενης Ορθοδοξίας. Η ειδωλολατρία ήταν ακόμα ισχυρή και η Συρία ένας χώρος δογματικά ταραγμένος. Η στιβαρή, ελληνική μόρφωσή του δεν αποκλείει να υπήρξε τρόφιμος της ονομαστής Σοφιστικής Σχολής της Βηρυτού. Η κλίση του ήταν, βέβαια, προς την Εκκλησία και υπηρέτησε ως διάκονος στον κεντρικό ναό της Αναστάσεως στη Βηρυτό. Εκεί θα πρέπει να σφυρηλατήθηκε, με άσκηση και πίστη, σε γνώση κι αρετή. Αργότερα έφτασε στη Βασιλίδα των Πόλεων, την Κωνσταντινούπολη, προς ολοκλήρωση της πορείας του. Τούτο έγινε στα χρόνια της βασιλείας του Αναστασίου Α' (491-518). Ο Ρωμανός διέμεινε στη Μονή της Θεοτόκου εν τοις Κύρου. Εκεί λειτούργησε και καλλώπισε το υπόλοιπο της ζωής του μεγεθύνοντας το ταλέντο του, και συνθέτοντας μετά πάθους το πλήθος των ύμνων του. Εκεί ετελειώθη και ετάφη, εκεί τα περισσότερα και τα γραμμένα με το χέρι του έργα εναποτέθηκαν».

Αναμφίβολα ο Ρωμανός ανήκει στην κατηγορία των υμνογράφων που αποθέωσε η «κατά κόσμον εξουσία του βυζαντινού Παλατίου, όπως επίσης και η Εκκλησία». Ο «Ταπεινός Ρωμανός», που αναφέρουν οι ακροστιχίδες των ύμνων της νεότητάς του, καθιερώθηκε ως ένας από τους εκλεκτούς της αυλής. Δεν γνωρίζουμε κατά πόσο χρησιμοποίησε συστηματικά τους τίτλους της αυλής ή αν διαφύλαξε την ταπεινότητά του. Το βέβαιο είναι, πως η πνευματική δημιουργία του στον τομέα της στιχοποιίας και του μελίσματος, υπήρξε αριστοτεχνική και απαράμιλλη.

Μολονότι δεν έχουμε πλήρη εποπτεία του χαμένου ή αθησαύριστου έργου του, εμπιστευόμαστε με ασφάλεια την αποδοχή που ευτύχησε να έχει από τους συγχρόνους του. Πλείστοι έγκυροι βυζαντινολόγοι, όπως ο J. B. Pitra,  K. Krumbacher, o E. Mioni, o P. Maas, o J. Grosdidier de Matons, o Ν. Βέης, ο Ν. Τωμαδάκης, πραγματοποίησαν κατά καιρούς κριτική έκδοση του έργου του.

Σύμφωνα με τον Κυριάκο Χαραλαμπίδη, με ένα θαύμα υποδεικνύεται η ποιητική παρουσία του. Είναι το φωτοστέφανο που στολίζει τη μορφή του στην εικονογραφία. Η πρώτη λοιπόν ποιητική εμφάνιση του Ρωμανού, όπως μας τη διασώζει το Συναξάριό του, έγινε από του άμβωνος. «Πέραν της ιστορικότητας του θαύματος», υποστηρίζει ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης  – «στη θεολογία το θαύμα καταργεί τον ιστορικό χρόνο, τούτο οφείλουμε να μην το ξεχνούμε ποτέ, μιας και το θαύμα, ως ζωντανό στοιχείο της αποκάλυψης του Θεού στον κόσμο, είναι μια θεία κίνηση σ’ ολάκερη την κτίση – βρισκόμαστε μπροστά στο φυσικό για την εποχή του γεγονός, της κατάποσης από τον Ρωμανό καθ’ υπόδειξη της Θεοτόκου τόμου χάρτου. Η θεία έμπνευση εισέρχεται στο σώμα του ποιητή και αυτός εκεί που τον είχε πάρει ο ύπνος, πιθανόν μέσα στο ναό των Βλαχερνών, εγείρεται και ψάλλει τον εξαίσιο ύμνο «Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει», το γνωστό σ’ όλους μας προοίμιο του κοντακίου του «Εις την Χριστού Γέννησιν». Εκείνο που βέβαια, εδώ, οφείλουμε να τονίσουμε, είναι ότι ο Ρωμανός γεννήθηκε ποιητής. Πληρούμενος εν θαύματι λαλεί, του δόθηκε δηλαδή η χάρη και η δωρεά άνωθεν, να καταγράψει τη βιωμένη μέσα από τον κόσμο των αγίων ζωή της Εκκλησίας».

Τα θέματα των υμνογραφικών κειμένων του καλύπτουν όλες τις πτυχές της ζωής της Εκκλησίας. Από τη Γέννηση του Χριστού μέχρι τη Σταύρωση, την Ανάσταση και την Ανάληψή του. Κοντά σ’ αυτά βέβαια και πλήθος από θεομητορικές σκηνές, αλλά και θεματολογία αντλημένη εξ ολοκλήρου από την Αγία Γραφή, τα Απόκρυφα Ευαγγέλια, τα Συναξάρια αγίων και τα πατερικά κείμενα.

Το κοντάκιό του «Εις την Αγίαν Γέννησιν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού», αποτελείται από ένα προοίμιο ή κουκούλιο και 19 οίκους, τις γνωστές σ’ όλου μας στην ποίηση στροφές, το εφύμνιο, τη στερεότυπη μονολεκτική ή διλεκτική φράση, το γνωστό στη υμνογραφική γλώσσα ανακλώμενον ή επώδιον και την ακροστιχίδα με το τίτλο «Του ταπεινού Ρωμανού». Ιδιόμελον ψάλλεται σε ήχο πλάγιο β΄. Η θεολογική και φιλολογική έρευνα διασώζει την πληροφορία ότι δύο από τα κοντάκια του Ρωμανού, με θεματολογία τη Γέννηση του Χριστού, ψαλλόταν ολόκληρα μέχρι τον 12^ο αιώνα, από τους χορούς της Αγίας Σοφίας και των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη, κατά τα Χριστούγεννα στα ανάκτορα. Μπορεί κανείς εδώ να φανταστεί, πως ο γλωσσικός θησαυρός, η ευφάνταστη εικονοπλασία, η περίτεχνη δραματικότητα και οι ρυθμικές αποκλίσεις του εν λόγω κοντακίου, συνεργούσαν στο ταίριασμα της λειτουργικής ζωής με την εν τω κόσμω ζωή. 

Σ’ αυτό το κοντάκιο, περιέχονται πρόσωπα της Θείας Οικονομίας, από την αρχή της Δημιουργίας μέχρι το γεγονός της Ενανθρώπισης: ο Αδάμ και η Εύα, ο αρχέκακος όφις, η Παναγία Θεοτόκος.  Η σχέση με τα παραπάνω πρόσωπα δεν θα μπορούσε να εύρη καλύτερο πλαίσιο από τη ρήση του π. Γ. Φλωρόφσκυ: «η χριστιανική σκέψη κινείται πάντοτε στο χώρο των προσώπων και όχι των αφηρημένων ιδεών». Κάθε οίκος του κοντακίου προσδίδει μιαν ιερότητα και ανακαλεί επί σκηνής το μυστηριακό τρόπο της Γέννησης, η οποία υπό μορφήν προσώπων παρίστανται και διαλέγονται μεταξύ τους. Καταγράφω δύο οίκους, τον γ΄ και τον δ΄ σε μετάφραση του Κυριάκου Χαραλαμπίδη, υιοθετώντας απόλυτα την άποψη του μεταφραστή «ότι δεν πρέπει να λησμονούμε, πως μεταφράζουμε κείμενο λειτουργικό (εκκλησιαστικό), συγκεκριμένης μάλιστα εποχής, και ότι δεν “μπορούμε ούτε να καταλάβουμε ούτε να εξηγήσουμε την εκκλησιαστική τέχνη έξω από την Εκκλησία και από τη ζωή της”, όπως έλεγε ο Λεωνίδας Ουσπένσκυ, βαθύς γνώστης της εικονογραφίας».

Οίκος γ΄

«Καθώς η Θεοτόκος το βλαστάρι της

υμνολογούσε και κανάκευε το βρέφος

που μόνη έφερε στον κόσμο, την αγροίκησε

η Εύα που μ’ οδύνες γέννησε τα τέκνα της

και κράζει στον Αδάμ καταχαρούμενη:

“ποια στα καλά μου αυτιά φωνή γυναίκας ήχησε

τώρα από κείνη, που της είχα την ελπίδα μου,

παρθένο που γεννάει της κατάρας τη λύτρωση

κι άρκεσεν η φωνή της να μου λύσει

τα φοβερά δεινά κι ο γόνος της πληγώνει

εκείνον που με πλήγωσε, αυτήν

που έχει ο Ησαΐας προαναγγείλει,

η ράβδος του Ιεσσαί, που βλάστησε για μένα

κλαδί, που άμα το φάγω δεν πεθαίνω,

η κεχαριτωμένη”».

Οίκος δ΄

«Άκου της χελιδόνας τ’ ορθρινό για με γλυκοκελάδημα,

τον ισοθάνατον ύπνο σου άφησε, Αδάμ, κι εγείρου

άκουσ’ εμέ το ταίρι σου. Εγώ που παλαιά

πτώση προξένησα στο γένος των ανθρώπων τώρα τ’ ανορθώ.

Αυτά που γίνονται από θάμα κατανόησε

δες τη γυναίκα που δεν γνώρισε άντρα

πως σε θεράπευσε απ’ το τραύμα με τη γέννα της

κάποτε με κατάφεραν ο όφις και παινιόταν,

μα τώρα βλέποντας αυτούς που ‘ναι από μας, φεύγει

συρτά.

Ενάντιά μου σήκωσε κεφάλι, τώρα ταπεινά

καλοκρατεί, δεν περιπαίζει, τρέμει αυτόν που γέννησε

η κεχαριτωμένη».

Όπως διαπιστώνουμε, βρισκόμαστε εδώ μπροστά στο φαινόμενο «η Θεολογία να διατυπώνεται ποιητικά και κατά τούτο ακριβώς να μετάγεται σε υψηλή θεολογική λειτουργία»: το γεγονός ότι η Γέννηση του Ιησού Χριστού τέμνει την ιστορία της ανθρωπότητας στα δύο. Και ταυτόχρονα, τούτο το γεγονός να αποτελεί το μέγιστο «σκάνδαλο» για την ανθρώπινη σκέψη, ότι δηλαδή ο Θεός που έγινε άνθρωπος, γεννήθηκε από την Παρθένο Παναγία Θεοτόκο, η οποία με τη συγκατάθεσή της στη σάρκωση του Υιού, δεν ήταν μόνο ένας συντονισμός της ανθρώπινης θέλησης με το θέλημα του Θεού, αλλά το μοναδικό υπαρκτικό γεγονός αλληλοπεριχώρισης της ζωής του κτιστού και της ζωής του ακτίστου. Με άλλα λόγια, Μητέρα του Θεού η Παρθένος Μαρία, ταύτισε στην ύπαρξή της, τη ζωή του κτιστού με τη ζωή του ακτίστου, ένωσε στη δική της ζωή την κτίση με τον κτίστη της. Για το λόγο αυτό η Θεοτόκος είναι ο καρπός ολόκληρης της παλαιοδιαθηκικής προετοιμασίας της ανθρωπότητας για την υποδοχή του σαρκωθέντος Λόγου του Θεού. Γι’ αυτό και ο Ρωμανός δεν τη χωρίζει από το γένος του Αδάμ και της Εύας. Αναμφίβολα για τον Ρωμανό, η Θεοτόκος είναι η δωρήτρια στο ανθρώπινο γένος. Χάρισε σε εμάς, γέννησε για εμάς το Θεό και ασφαλώς με το γεγονός αυτό, έδωσε σε εμάς ότι χρειαζόταν η ανθρώπινη ύπαρξη, τη σωτηρία, την ενχρίστωση, τη θεανθρωποίηση, τη θέωση, την εντριαδοποίηση.

Αυτήν τη θεολογία του Ρωμανού έντονα χρωματισμένη με χριστοκεντρικό μυστικισμό, τη συναντούμε αιώνες αργότερα στον Θεσσαλονικέα άγιο Νικόλαο Καβάσιλα, λόγιο Πατέρα της Εκκλησίας, ο οποίος σε τρεις θεομητορικές ομιλίες του, κάμνει μια μεγαλειώδη θεώρηση του προσώπου της Θεοτόκου, με φανερές εκκλησιολογικές προεκτάσεις, για ολάκερο το ανθρώπινο γένος. Όπως και στον Ρωμανό, έτσι και στον Καβάσιλα, ο σκοπός της Θείας Οικονομίας πραγματοποιήθηκε στο πρόσωπο της Θεοτόκου μόλις ήρθε το «πλήρωμα του χρόνου». Το τέκνο της, «ο της Μαρίας γόνος Χριστός», όπως ποιητικά επισημαίνει ο Ρωμανός, ανακεφαλαιώνοντας την κτίση ολάκερη στο πρόσωπό Του, θα θέσει τέρμα στη δημιουργία και θα εγκαινιάσει με την Ανάστασή Του, την Ογδόη Ημέρα, τον καιρό των Εσχάτων. Ένα δείγμα τούτης της Θεολογίας βρίσκουμε στον ιβ΄ οίκο, ξανά σε μετάφραση του Κυριάκου Χαραλαμπίδη:

«Μ’ αυτά τα λόγια η φιλάνθρωπος Μαρία

παρακαλεί την Εύα και τον άντρα της,

στρέφεται προς τη φάτνη, σκύβει το κεφάλι

κι εκλιπαρεί θερμά το γιο της κρένοντας:

“παιδί μου, αφού μ’ ανύψωσες με συγκατάβασή σου,

το φτωχικό μου γένος μέσω μου σου δέεται

γιατί σε σένα ήλθε με στεναγμούς ο Αδάμ,

κι η Εύα την οδύνη σμίγοντας μαζί του,

θρηνεί, κι αιτία για όλα είναι ο όφις,

που έχει απογυμνώσει αυτούς από τιμή.

Για τούτο σου ζητούν να σκεπαστούνε κράζοντας

η κεχαριτωμένη”».

Οι ύμνοι, στο πέρασμα των αιώνων, ως αγιολογικά κείμενα, ήταν συνθεμένοι για σκοπούς λατρευτικούς και λειτουργικούς, αλλά όπως φαίνεται γράφτηκαν και για λόγους αταλάντευτης διατύπωσης της δογματικής διδασκαλίας της Εκκλησίας. Όπως παραπάνω επεσήμανα, οι ύμνοι του Ρωμανού του Μελωδού, του Πινδάρου της Εκκλησίας, ιδιαίτερα αυτοί που ομιλούν για τη Γέννηση του Χριστού, κι όχι μόνον, αλλά και για την Ανάσταση και την Ανάληψη, είναι αναπόδραστα δεμένοι στο άρμα της Ορθοδοξίας. Τούτος ο «Ελληνοσύρος μάγος», ανήκει στην κατηγορία των αγίων της Εκκλησίας, διότι εμίλησε ρωμαλέα και βιωματικά για τα θεία πράγματα, νοηματοδοτόντας με τον τρόπο αυτό, τη μουσική των ουρανίων πραγμάτων.