- Στὶς ζοφερὲς ἡμέρες μας ὅλοι μιλοῦμε γιὰ τὴν «Κρίση» ποὺ ἐνέσκηψε καὶ μᾶς ταλανίζει, τόσο ἐδῶ στὴν Ἑλλάδα, ὅσο καὶ στὴν Εὐρώπη καὶ σὲ ἄλλες χῶρες τοῦ κόσμου. Πέντε μέχρι στιγμῆς εὐρωπαῖοι πρωθυπουργοὶ κατέρρευσαν ἄδοξα μέσα στὴ δίνη αὐτῆς τῆς κρίσης. Χιλιάδες ἄνθρωποι βρέθηκαν ξαφνικὰ ἀντιμέτωποι μὲ τὸ φάσμα τῆς οἰκονομικῆς καταστροφῆς, τῆς ἀνεργίας καὶ τῆς φτώχειας, ἐνῷ πολλοὶ ἔχουν κιόλας φτάσει στὸ ἀπονενοημένο διάβημα. Ἤδη μιλοῦν γιὰ ἑκατοντάδες αὐτοκτονίες τὴν τελευταία διετία στὴν πατρίδα μας, ἄμεσα συναρτημένες μὲ τὴν περιλάλητη κρίση. Τὰ ΜΜΕ συνήθως τὶς ἀποσιωποῦν καὶ ἀπὸ μιὰ ἔποψη ἴσως καλῶς πράττουν. Οἱ μισθοσυντήρητοι καὶ οἱ συνταξιοῦχοι τοῦ δημόσιου καὶ τοῦ ἰδιωτικοῦ τομέα εἶδαν τὸ μισθὸ καὶ τὴ σύνταξή τους νὰ περιορίζεται ἄγρια. Οἱ ὑπεύθυνοι διαχειριστὲς τῆς ζωῆς καὶ τοῦ μέλλοντός μας συμπεριφέρονται σὰν μαθητευόμενοι μάγοι, λαμβάνουν σπασμωδικὲς ἀποφάσεις, φάσκουν καὶ ἀντιφάσκουν, σήμερα ἀποφασίζουν κάτι καὶ αὔριο τὸ ἀναιροῦν, ὑπόσχονται, αὐτοδιαψεύδονται καὶ τραυματίζουν καθημερινὰ τὸ ἠθικὸ καὶ τὴν ἀξιοπρέπειά μας. Οἱ φόροι καὶ τὰ τέλη ἔρχονται σὰν καταιγίδα, αὐξάνονται συνέχεια μὲ γεωμετρικὴ πρόοδο καὶ εἰσπράττονται ἐκβιαστικά, χωρὶς μάλιστα νὰ λαμβάνεται κάποια μέριμνα γιὰ δίκαιη κατανομή τους. «Τὸ κράτος διεκδικεῖ συνέχεια τὰ δάκρυα καὶ τὸ αἷμα μας», ὅπως σωστὰ παρατήρησε σὲ ἐγκύκλιό του ὁ Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος, «χωρίς καμμιὰ ἐλπίδα καὶ ἐγγύηση», ἐνῷ «προσφέρει στὸ λαὸ πολὺ λιγότερα ἀπ’ ὅσα τοῦ ἀπαιτεῖ» (Ἐγκύκλ. 63/30-9-2011). Τὸ περίφημο «κοινωνικὸ κράτος» ὅπως τὸ γνωρίζαμε ἀρχίζει νὰ συρρικνώνεται ταχύτατα καὶ νὰ ἀποσύρρεται ἀπὸ τὸ προσκήνιο. Μ’ αὐτὰ καὶ μ’ αὐτά, κυριολεκτικὰ «ἰσοπεδωθήκαμε στὸ μηδὲν τῆς περιουσίας μας καὶ στὸ τίποτα τῆς ἀξιοπρεπείας μας» (ἔνθ’ ἀνωτ.). Ἡ κατάθλιψη, τὸ πονηρὸ πνεῦμα τῆς λύπης, ὅπως τὴν ὀνομάζει ὁ Ἅγιος Κασσιανὸς ὁ Ρωμαῖος, εἶναι κατόπιν τούτων ἡ εὐρύτατα ἐνδημοῦσα νόσος καὶ στὸν τόπο μας, καὶ μάλιστα στὰ μεγάλα ἀστικὰ κέντρα, ἐνῷ ἡ κατανάλωση τῶν σχετικῶν ψυχοφαρμάκων ἔχει αὐξηθῆ δραματικά. Οἱ εἰδήσεις, τοῦ ἐσωτερικοῦ καὶ τοῦ ἐξωτερικοῦ, ποὺ βομβαρδίζουν κάθε ὥρα τ’ ἀφτιά μας καὶ τὰ μάτια μας, προξενοῦν ὄχι ἀνησυχία, ἀλλὰ κυριολεκτικὰ πανικό! Ἕνα δαιμονικὸ γαϊτανάκι οἰκονομικῆς καὶ κοινωνικῆς καταρρεύσεως ξετυλίγεται στὴν Εὐρώπη, στὴν Ἀμερικὴ καὶ σ’ ἄλλες χῶρες τῆς σφαίρας, στὸ ὁποῖο ἡ μικρὴ Ἑλλὰς ἔχει, δυστυχῶς, κεντρικὸ ρόλο. Οἱ πολιτικοί, ποὺ ἥκιστα ἀδίκως, θεωροῦνται ἀνεπαρκεῖς, ἀναξιόπιστοι καὶ κυριολεκτικὰ «χαλασοχώρηδες» κατὰ Παπαδιαμάντην, συγκεντρώνουν πάνω τους τὴν μῆνιν καὶ τὰ πυρὰ τῶν ἀγανακτισμένων καὶ ἀπελπισμένων. Θυμηθῆτε τὰ γεγονότα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου. Κύματα ἀγανακτισμένων πολιτῶν κάθε ἡλικίας, κοινωνικῆς τάξεως καὶ μορφωτικοῦ ἐπιπέδου, κατακλύζουν τὶς πλατεῖες καὶ τῶν ἑλληνικῶν πόλεων, ὅπως καὶ τῶν μεγαλουπόλεων τοῦ ἐξωτερικοῦ, διαμαρτυρομένων ἔντονα γιὰ τὴ διάχυτη δυστυχία. Συλλαλητήρια ἐπὶ συλλαλητηρίων καὶ διαδηλώσεις ἐπὶ διαδηλώσεων διοργανώνονται γιὰ νὰ ὑψώσουν διάτορη φωνὴ ἀπογνώσεως. Ἡ κρατικὴ ἐξουσία τοὺς δείχνει ἄγρια τὰ δόντια της. Ἡ διανόηση κάνει τὶς ἀναλύσεις καὶ τὶς ἐκκλήσεις της σὲ διάφορους τόνους, ἀλλὰ δὲν καταφέρνει νὰ ξορκίσει τὴ σύγχυση. Τὰ ἐκκλησιαστικὰ συσσίτια τῶν ἀπόρων ποὺ διοργανώνουν ἀξιέπαινα πολλὲς ἐνορίες μας, ἀποτελοῦν τὴ μόνη, συχνά, ἐλπίδα γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσουν τὸ φάσμα τῆς πείνας ὁλοένα καὶ περισσότεροι συνάνθρωποι, ἀξιοπρεπεῖς μέχρι χθὲς νοικοκύρηδες. Οἱ ἄστεγοι πολλαπλασιάζονται συνεχῶς καὶ μάλιστα ἐν καιρῷ χειμῶνος. Οἱ περισσότεροι ποὺ κυκλοφοροῦν στοὺς δρόμους συμπεριφέρονται νευρωτικά, εἶναι ἕτοιμοι νὰ ἐκραγοῦν ἤ δείχνουν ἀφηρημένοι, μὲ τὸν νοῦ νὰ ταξιδεύει ἀλλοῦ. Στὶς συζητήσεις, ἀκόμη καὶ τῶν ἁπλουστέρων στὸ καφενεῖο ἤ στὸ χωριό, μπῆκαν νέοι ὅροι ὅπως: Μνημόνιο, Μεσοπρόθεσμο, Goldman Sachs, οἶκοι ἀξιολόγησης, σπρέντς, ἀσφάλιστρα κινδύνου, ἐπιτόκια, ΔΝΤ, Εὐρωζώνη, Τρόϊκα, διάθεση ὁμολόγων, δημοσιονομικὴ ἐξυγίανση, ἐκταμίευση τῆς δόσης κ.ἄ.π. Ὅλοι κουβεντιάζουν γιὰ τὸ ἄν τὸ Μνημόνιο εἶναι στὴν πραγματικότητα τὸ Μνημόσυνο τῆς Ἑλλάδος ὅπως τὴν ξέραμε. Ἄν τὸ Μεσοπρόθεσμο εἶναι ἁπλῶς προοίμιο πολλῶν ἄλλων μεταμεσοπροθέσμων καὶ μακροπροθέσμων στραγγαλιστικῶν μέτρων ποὺ σὰν ὁδοστρωτῆρες θὰ περάσουν πάνω ἀπὸ τὸν ταλαίπωρο λαό μας. Ἄν θὰ πρέπει νὰ μείνουμε στὸ εὐρὼ ἤ νὰ ἐπιστρέψουμε στὴ σεμνὴ δραχμούλα μας. Ἄν ἀξίζει νὰ παραμένουμε στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση ἤ νὰ ἀποχωρήσουμε. Ἄν ἀντέχει τὸ οἰκοδόμημα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης στὸν τεκτονικὸ σεισμὸ ποὺ τὸ σείει (Ἰταλία, Πορτογαλλία, Ἰσπανία, Ἰρλανδία, Ἰσλανδία κ.λπ. κ.λπ.), ἤ ἄν θὰ καταρρεύσει καταπλακώνοντάς μας ὅλους κάτω ἀπὸ τὰ ἐρείπιά του. Ἄν ἡ Ἀμερική, ἡ Ρωσία ἤ ἡ Κίνα μποροῦν νὰ βοηθήσουν στὴν ἀντιμετώπιση τῆς καταστάσεως. Ὅλοι γίνονται αὐτοχειροτόνητοι οἰκονομικοὶ καὶ κοινωνικοὶ ἀναλυτὲς καὶ διεθνολόγοι καὶ ἀποφαίνονται ἀνάλογα. Πολλοὶ ἀναζητοῦν ἤδη μιὰ χώρα γιὰ νὰ μεταναστεύσουν, καὶ μάλιστα νέοι, ποὺ βλέπουν ἐδῶ τὰ φτερά τους καὶ τὰ ὄνειρά τους τραγικὰ ψαλλιδισμένα καὶ ἀσφυκτιοῦν. Στὴν Κύπρο ἔχουν κιόλας κατευθυνθῆ πολλοί, στὶς διάφορες δυτικοευρωπαϊκὲς χῶρες ἄλλοι, ἀρκετοὶ ἀναζητοῦν καλλίτερες συνθῆκες στὴ γείτονα Τουρκία, ἐνῷ πάρα πολλοὶ ἀναζητοῦν τοὺς γνωστοὺς παλαιότερους μεταναστευτικοὺς «παραδείσους» τῆς Αὐστραλίας καὶ τῆς Ἀμερικῆς. Ἀσφαλῶς δὲν πρόκειται γιὰ ἀνειδίκευτους χειρώνακτες ἀλλὰ συχνὰ γιὰ ἀνθρώπους μὲ πανεπιστημιακὰ πτυχία, μὲ γλῶσσες, μὲ διδακτορικὰ κ.τ.τ. Κατάσταση γενικῶς σουρρεαλιστική, τραγική, θρήνου καὶ οἰμωγῆς ἄξια, κυριολεκτικὰ δαιμονική. Αὐτὰ εἶναι γνωστὰ σὲ ὅλους. Καὶ ὅλοι ἀναζητοῦν τὴ ρίζα τοῦ μεγάλου κακοῦ στὴν πρὶν ἀπὸ δυόμιση χρόνια κατάρρευση τῆς Lehman Brothers στὴ Νέα Ὑόρκη καὶ στὶς περιπέτειες (καὶ ἀθλιότητες) τῶν χρηματοπιστωτικῶν ἱδρυμάτων τῆς Wall Street, μὲ τὰ λεγόμενα «Golden Boys» νὰ ἐπισύρρουν στὶς κεφαλές τους τὰ ἀναθέματα τὼν θυμάτων ἀπὸ κάθε γωνιὰ τῆς γῆς. Θεωροῦν ὅτι ἐδῶ, στοὺς ἄπληστους μεγαλοτραπεζίτες καὶ στὰ μοχλευμένα λογιστικά τους κεφάλαια, στὸ ἀμέτρητο «χρῆμα -ἀέρα», στὰ λιμνάζοντα ὁμόλογα (ἡ ἀγορὰ ὁμολόγων εἶναι σὲ ἀξία πέντε φορὲς μεγαλύτερη ἀπὸ ὅλο τὸ Ἀκαθάριστο Ἐτήσιο Προϊὸν τῆς ὑφηλίου, ἐνῷ ἡ ἀγορὰ τῶν διεθνῶν παραγώγων εἶναι δώδεκα φορὲς μεγαλύτερη ἀπὸ τὸ παγκόσμιο ΑΕΠ!), στὶς χρηματιστηριακὲς «φοῦσκες», βρίσκεται ἡ γενεσιουργὸς αἰτία τῆς καταστάσεως ποὺ βιώνουμε. Καὶ βέβαια κανεὶς ἐχέφρων δὲν θὰ ὑποστηρίξει ὅτι τὰ ἄδηλα ἐκεῖνα καὶ κρύφια μυστήρια καὶ τὰ θλιβερὰ γεγονότα στὴν πέραν τῶν Γαδήρων ὑπερδύναμη εἶναι ἄσχετα μὲ τὰ σημερινὰ δικά μας ὀξύτατα προβλήματα. Ὅπως ἄλλωστε δὲν εἶναι ἄσχετα καὶ κάποια ἄλλα, ὅπως τὸ λίγο παλαιότερο «Κρὰχ» τοῦ Χρηματιστηρίου Ἀξιῶν Ἀθηνῶν τοῦ 1999, ὅταν ἑκατὸ περίπου δισεκατομμύρια εὐρὼ ἄλλαξαν ἀπότομα χέρια, μὲ ἀποτέλεσμα χιλιάδες μικροεπενδυτὲς νὰ θρηνοῦν μέχρι σήμερα τὶς οἰκονομίες μιᾶς ζωῆς, τὸ ἐφάπαξ τῶν γηρατειῶν τους ἤ ὅσα ἀφρόνως δανείσθηκαν ἀπὸ τὶς Τράπεζες γιὰ νὰ «παίξουν» στὸ Χρηματιστήριο ἐπ’ ἐλπίδι εὐκόλου καὶ ὑψηλοῦ κέρδους. Βεβαίως κάποιοι ἄλλοι ἐθησαύρισαν ἀπ’ ἐκεῖνο τὸ ἀπότομο ξεφούσκωμα καὶ εἶναι κρίμα ποὺ δὲν βρέθηκε μέχρι σήμερα μιὰ σοβαρὴ κυβέρνηση μὲ ἀποφασιστικότητα νὰ ἀντιμετωπίσει τοὺς ταχυδακτυλουργοὺς ἐκείνους τῆς ἀπάτης κυριολεκτικὰ ὡς «πλουτίσαντας ἐπὶ Κατοχῆς». Κάποιοι, μὲ ὄχι ἐντελῶς ἀβάσιμη καχυποψία, ἀναζητοῦν πίσω ἀπὸ τὶς καλοσφαλισμένες πόρτες ἰδιοτύπων διεθνῶν λεσχῶν ὅπως ἡ λεγόμενη Τριμερὴς Ἐπιτροπὴ (The Trilateral Commission) ἤ ἡ Λέσχη Bilderberg, τὰ γενεσιουργὰ αἴτια τῆς παγκόσμιας Κρίσεως. Ἄλλοι μέμφονται τὴν Κομμισιὸν τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως, τὴν ἀκαμψία τοῦ κοινοῦ εὐρωπαϊκοῦ νομίσματος ἤ τὴν ἐπιθυμία τῆς Γερμανίας γιὰ μιὰ Γερμανικὴ Εὐρώπη. Ἄλλοι στοχοποιοῦν φορολογικοὺς παραδείσους ὅπως τὰ Cayman Islands τῆς Καραϊβικῆς μὲ τὶς ὑπεράκτιες ἑταιρίες, τὸ Λιχτενστάϊν καὶ τὴν Ἑλβετία μὲ τὸ ἀπόλυτο τραπεζικὸ ἀπόρρητο (τελευταίως αὐτὸ ἔχει ξεπερασθῆ, ἀλλὰ ἡ Ἑλλάδα μένει ἔνοχα ἀδιάφορη!), ὅπου φυγαδεύεται τὸ μαῦρο χρῆμα, προϊὸν οἰκονομικοῦ (τοὐλάχιστον!) ἐγκλήματος. Ἄλλοι κατηγοροῦν μεγάλες διεθνεῖς ἑταιρίες ποὺ ἐξυπηρετοῦν τεράστια συμφέροντα (ὅρα καὶ Siemens) καὶ τοὺς ἐντόπιους πράκτορές τους, ποὺ καὶ ὅταν ἀποκαλύπτεται ὁ καταλυτικὸς ρόλος τους ἐξασφαλίζουν τὴν ἀσυλία τους στὰ ὅρια τῆς μητέρας-πατρίδας τῆς ἑταιρίας. Δὲν εἶμαι εἰδικὸς γιὰ νὰ ἐκφέρω γνώμη, χωρὶς τοῦτο νὰ σημαίνει καὶ ὅτι εἶμαι κρετῖνος ἤ ὅτι δὲν ἔχω τὶς ὑποψίες μου. Ὁπωσδήποτε ὅμως θὰ εἴμασταν πολὺ μακρυὰ ἀπὸ τὴν ἀλήθεια ἄν δὲν ἀναζητούσαμε ταπεινὰ εὐθύνες καὶ ἀπὸ μᾶς τοὺς ἴδιους. «Πολλὰ γὰρ πταίομεν ἅπαντες». Ὅπως πολὺ εὔστοχα παρατηρεῖ ὁ Μεσογαίας Νικόλαος: «Σίγουρα καὶ ἡ δική μας εὐθύνη ὡς λαοῦ δὲν εἶναι καθόλου μικρή. Συμφωνήσαμε μὲ τὶς μικρονοϊκὲς πολιτικὲς ἐπιλογὲς καὶ τὶς κάναμε συνήθειες καὶ νοοτροπία μας. Ἡ ἀνειλικρίνεια, ἡ ἀδιαφορία, τὸ βόλεμα, τὸ εὔκολο κέρδος, ἡ προσβολὴ τῶν θεσμῶν, ἡ ὕβρις κατὰ τῆς πίστης καὶ τῆς παράδοσής μας, ἡ ἀσέβεια κατὰ τοῦ κράτους καὶ τῶν νόμων, οἱ ἀλόγιστες διεκδικήσεις, ἀποτέλεσαν κομμάτια τῆς ζωῆς τοῦ νεοέλληνα ποὺ δὲν μᾶς τιμοῦν καθόλου… Τὸ δικό μας μερίδιο εὐθύνης γιὰ τὸ σημερινό μας κατάντημα δὲν εἶναι εὐκαταφρόνητο.» (ἔνθ’ ἀνωτ.). Εἴμαστε βουτηγμένοι σὲ ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ κρίση! Ἔχουμε ἀπομακρυνθῆ ἀπὸ τὴν εὐθεῖα ὅδὸ τοῦ Χριστοῦ! Αὐτὴ εἶναι μιὰ ὀδυνηρὴ ὅσο καὶ ἀναμφισβήτητη πραγματικότητα!
- Ἡ σημερινὴ Κρίση, ἀγαπητοί μου, ὅπως ἐπιγραμματικὰ τὴν περιγράψαμε, δὲν εἶναι βεβαίως ἡ πρώτη ποὺ βιώνει ἡ άνθρωπότητα. Εἶναι πολὺ χρήσιμο νὰ θυμούμαστε ὅτι πρὶν ἀπὸ ὀγδόντα χρόνια ὁ κόσμος εἶχε ζήσει τὴ «Μαύρη Τρίτη», δηλαδὴ τὴν 29η Ὀκτωβρίου 1929, ὅταν μ’ ἕνα τρομερὸ «Κρὰχ» τοῦ Χρηματιστηρίου τῆς Νέας Ὑόρκης ξέσπασε ἡ Παγκόσμια Οἰκονομικὴ Ὕφεση, «The Great Depression», ποὺ ἔφερε τὴν πείνα καὶ τὴν ἐξαθλίωση σὲ δεκάδες ἑκατομμύρια ἀνθρώπων σ’ ὅλο τὸν κόσμο. Περίπου δέκα χιλιάδες τράπεζες τινάχθηκαν στὸν ἀέρα, ἑκατομμύρια ἄνθρωποι ἔχασαν τὶς καταθέσεις τους, τὶς ἐπιχειρήσεις τους, τὰ ὑποθηκευμένα λόγῳ δανείων σπίτια καὶ περιουσίες τους. Μεγάλες ἐπιχειρήσεις διαλύθηκαν, τὰ ἐργοστάσια ἔκλεισαν, ἡ βιομηχανία καὶ τὸ ἐμπόριο ἔγιναν συντρίμμια, ἐνῶ κατὰ σύμπτωση ἐνέσκηψε καὶ μιὰ μεγάλη περίοδος ξηρασίας στὶς Η.Π.Α., ποὺ κράτησε ὥς τὸ 1930, κι ἐκαθἠλωσε στὸ ναδὶρ καὶ τὴν ἀγροτικὴ παραγωγή. Πρώην ἑκατομμυριοῦχοι, ἐπιχειρηματίες, βιομήχανοι κ.τ.τ. βρέθηκαν ξαφνικὰ νὰ πουλοῦν μῆλα καὶ μολύβια σὲ καροτσάκια μικροπωλητοῦ στοὺς δρόμους γιὰ νὰ ἐπιβιώσουν. Ἄνθρωποι ἄρχισαν νὰ αὐτοκτονοῦν πηδώντας ἀπὸ τὰ ψηλὰ κτίρια. Μόνο στὶς Η.Π.Α. τὸ ἕνα τρίτο τοῦ λαοῦ βρέθηκε πολὺ κάτω ἀπὸ τὸ συμβατικὸ ὅριο τῆς φτώχειας. Σὲ ἄλλες χῶρες τὰ πράγματα ὑπῆρξαν χειρότερα. Στρατειὲς ἀτέλειωτες οἱ ἄνεργοι, οἱ νεόπτωχοι, οἱ πεινασμένοι, οἱ ἀπελπισμένοι σὲ ὅλο τὸν δυτικὸ κόσμο, ἦταν ἕνα θαυμάσιο ἄλλοθι γιὰ τοὺς μπολσεβίκους καὶ κομμουνιστὲς τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως ν’ ἀναθεματίζουν τὸ κεφάλαιο (ὄχι τὸ βιβλίο τοῦ Μὰρξ!) καὶ τὸν καπιταλισμό, καλώντας τοὺς «προλετάριους» ὅλης τῆς γῆς νὰ ἑνωθοῦν κάτω ἀπὸ τὴν «μπαντιέρα ρόσα τριονφερά» γιὰ ν’ ἀπολαύσουν τὸν ἐπαγγελλόμενο ἐρυθρὸ παράδεισο. Ἦταν ἐπίσης ἕνα θαυμάσιο ἄλλοθι γιὰ παρανοϊκοὺς ἀρχολίπαρους καὶ σπουδαρχίδες δημοπίθηκους, ὅπως κάποιος Ἀδόλφος Χίτλερ, γιὰ νὰ ξεσηκώσουν τὶς πανικόβλητες μάζες, νὰ τὶς φανατίσουν καὶ νὰ στήσουν σκοτεινὰ ὁλοκληρωτικὰ καθεστῶτα ποὺ θὰ ἔβαφαν στὸ αἷμα ὅλη τὴν ὑφήλιο μὲ τὸν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ἐὰν λάβουμε σοβαρὰ ὑπ’ ὄψιν ἀφ’ ἑνὸς μὲν τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ἱστορία προχωρεῖ σὰν σπιρὰλ καὶ κάποτε μερικὰ φαινόμενά της ἐπαναλαμβάνονται, ἀφ’ ἑτέρου δὲ ὅτι ἡ οἰκονομία σήμερα εἶναι πολὺ περισσότερο παγκοσμιοποιημένη ἀπ΄ ὅτι τὸ 1929, τὸ Κρὰχ τοῦ ἔτους ἐκείνου, ποὺ ἐκράτησε μιὰ ὁλόκληρη δεκαετία καὶ κατέληξε μέσα στὸν ὠκεανὸ αἵματος τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μόνο αἴσια σημεῖα δὲν φανερώνει στὸν ὁρίζοντα τῶν καιρῶν μας.
- Ἀλλ’ ἄς ἔλθουμε τώρα στὴν ἔννοια τῆς λέξεως «Κρίση», μὲ τὴν ὁποία χαρακτηρίζουμε τὴ σύγχρονη ὀδυνηρὴ συγκυρία. Τὴ χρησιμοποπιοῦμε σήμερα μὲ τὴν ἰατρικὴ ἔννοια τοῦ ὅρου: Δηλαδὴ ὡς ἀπότομη καὶ ὀξεία ἐμφάνιση συμπτωμάτων μιᾶς παθογένειας, μὲ προφανεῖς κινδύνους. Ἀσφαλῶς ὑπάρχουν καὶ ἄλλες ἔννοιες τοῦ ὅρου, ὅπως: Γνώμη, ἐκτίμηση, ἀποτίμηση, ἐκλογή, ἐπιλογή, προτίμηση, δοκιμὴ δεξιότητας ἤ δύναμης, ἔκβαση ἤ ἀποτέλεσμα μιᾶς ὑποθέσεως, ἑνὸς γεγονότος κ.λπ. Ὑπάρχει ὅμως καὶ ἡ δικανικὴ ἔννοια: Δίκη, δικαστικὴ ἀπόφαση! Καὶ βεβαίως, στὴ συνάφεια αὐτὴ ὑπάρχει καὶ ὁ Κριτής, ἐπίγειος ἤ Θεῖος. Ἡ τελευταία αὐτὴ σημασία φρονῶ ταπεινὰ ὅτι τεροιάζει περισσότερο στὰ δεδομένα ποὺ μᾶς ἀπασχολοῦν.
Ἐκ μέρους γὰρ γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν· ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον, τότε τὸ ἐκ μέρους καταργηθήσεται. Ὅτε ἤμην νήπιος, ὡς νήπιος ἐλάλουν, ὡς νήπιος ἐφρόνουν, ὡς νήπιος ἐλογιζόμην· ὅτε δὲ γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου. Βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι' ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον· ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δὲ ἐπιγνώσομαι καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην. Νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη (Πρός Κορινθίους A' 13,9-13).
ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ
- Άρθρα-Μελέτες-Ομιλίες
- Αγιολόγιον
- Ανθολόγιον
- φωτογραφήματα
- διαΚρητικά
- Μουσικόραμα
- Σκέψεις
- ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
- Βιβλία
- Περιοδικά
- Θρησκευτικά
- Θεολογία
- Θεολογικά
- ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
- Πνευματικοί λόγοι
- Eἰς ὀσμήν εὐωδίας πνευματικῆς καί ἄλλα κείμενα
- Ορθοδοξία
- Εκκλησία
- Πολιτική
- Κοινωνική θεωρία
- Πολιτισμός
- Τέχνη
- Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Κατηχητικός Λόγος
- ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, ΛΟΓΟΣ ΙΕ΄
- Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, Ἡ ἐπικαιρότης τοῦ ἀνθρωπολογικοῦ στοχασμοῦ
- π.Γ. Μεταλληνός, Ησυχαστές και Ζηλωτές
- ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, ΟΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΙΣ ΚΥΔΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΜΟΣΧΟΝΗΣΙΩΝ (19ος αι – 1922)
- Περί του ιστολογίου
- Αρχική σελίδα
Blog Stats
Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2011
Σεβ. Μητροπολίτης Προικοννήσου π. Ιωσήφ: Οικονομική κρίση ή κρίση Θεού;
Αρχείο
-
►
2024
(185)
- ► Νοεμβρίου 2024 (4)
- ► Οκτωβρίου 2024 (11)
- ► Σεπτεμβρίου 2024 (24)
- ► Αυγούστου 2024 (34)
- ► Ιουλίου 2024 (22)
- ► Ιουνίου 2024 (31)
- ► Μαΐου 2024 (25)
- ► Απριλίου 2024 (5)
- ► Μαρτίου 2024 (5)
- ► Φεβρουαρίου 2024 (10)
- ► Ιανουαρίου 2024 (14)
-
►
2023
(177)
- ► Δεκεμβρίου 2023 (12)
- ► Νοεμβρίου 2023 (7)
- ► Οκτωβρίου 2023 (14)
- ► Σεπτεμβρίου 2023 (20)
- ► Αυγούστου 2023 (41)
- ► Ιουλίου 2023 (16)
- ► Ιουνίου 2023 (6)
- ► Μαΐου 2023 (11)
- ► Απριλίου 2023 (8)
- ► Μαρτίου 2023 (15)
- ► Φεβρουαρίου 2023 (11)
- ► Ιανουαρίου 2023 (16)
-
►
2022
(270)
- ► Δεκεμβρίου 2022 (18)
- ► Νοεμβρίου 2022 (12)
- ► Οκτωβρίου 2022 (17)
- ► Σεπτεμβρίου 2022 (33)
- ► Αυγούστου 2022 (16)
- ► Ιουλίου 2022 (6)
- ► Ιουνίου 2022 (12)
- ► Μαΐου 2022 (32)
- ► Απριλίου 2022 (38)
- ► Μαρτίου 2022 (21)
- ► Φεβρουαρίου 2022 (37)
- ► Ιανουαρίου 2022 (28)
-
►
2021
(173)
- ► Δεκεμβρίου 2021 (11)
- ► Νοεμβρίου 2021 (7)
- ► Οκτωβρίου 2021 (3)
- ► Σεπτεμβρίου 2021 (8)
- ► Αυγούστου 2021 (3)
- ► Ιουλίου 2021 (2)
- ► Ιουνίου 2021 (5)
- ► Μαΐου 2021 (11)
- ► Απριλίου 2021 (31)
- ► Μαρτίου 2021 (31)
- ► Φεβρουαρίου 2021 (28)
- ► Ιανουαρίου 2021 (33)
-
►
2020
(342)
- ► Δεκεμβρίου 2020 (42)
- ► Νοεμβρίου 2020 (16)
- ► Οκτωβρίου 2020 (5)
- ► Σεπτεμβρίου 2020 (15)
- ► Αυγούστου 2020 (3)
- ► Ιουλίου 2020 (12)
- ► Ιουνίου 2020 (11)
- ► Μαΐου 2020 (42)
- ► Απριλίου 2020 (65)
- ► Μαρτίου 2020 (84)
- ► Φεβρουαρίου 2020 (28)
- ► Ιανουαρίου 2020 (19)
-
►
2019
(423)
- ► Δεκεμβρίου 2019 (30)
- ► Νοεμβρίου 2019 (21)
- ► Οκτωβρίου 2019 (38)
- ► Σεπτεμβρίου 2019 (56)
- ► Αυγούστου 2019 (55)
- ► Ιουλίου 2019 (65)
- ► Ιουνίου 2019 (43)
- ► Μαΐου 2019 (19)
- ► Απριλίου 2019 (21)
- ► Μαρτίου 2019 (31)
- ► Φεβρουαρίου 2019 (24)
- ► Ιανουαρίου 2019 (20)
-
►
2018
(318)
- ► Δεκεμβρίου 2018 (32)
- ► Νοεμβρίου 2018 (43)
- ► Οκτωβρίου 2018 (42)
- ► Σεπτεμβρίου 2018 (66)
- ► Αυγούστου 2018 (17)
- ► Ιουλίου 2018 (23)
- ► Ιουνίου 2018 (18)
- ► Μαΐου 2018 (25)
- ► Απριλίου 2018 (11)
- ► Μαρτίου 2018 (11)
- ► Φεβρουαρίου 2018 (18)
- ► Ιανουαρίου 2018 (12)
-
►
2017
(227)
- ► Δεκεμβρίου 2017 (21)
- ► Νοεμβρίου 2017 (25)
- ► Οκτωβρίου 2017 (39)
- ► Σεπτεμβρίου 2017 (46)
- ► Αυγούστου 2017 (3)
- ► Ιουλίου 2017 (23)
- ► Ιουνίου 2017 (13)
- ► Μαΐου 2017 (9)
- ► Απριλίου 2017 (12)
- ► Μαρτίου 2017 (11)
- ► Φεβρουαρίου 2017 (9)
- ► Ιανουαρίου 2017 (16)
-
►
2016
(208)
- ► Δεκεμβρίου 2016 (15)
- ► Νοεμβρίου 2016 (15)
- ► Οκτωβρίου 2016 (13)
- ► Σεπτεμβρίου 2016 (23)
- ► Αυγούστου 2016 (2)
- ► Ιουλίου 2016 (19)
- ► Ιουνίου 2016 (15)
- ► Μαΐου 2016 (23)
- ► Απριλίου 2016 (26)
- ► Μαρτίου 2016 (27)
- ► Φεβρουαρίου 2016 (18)
- ► Ιανουαρίου 2016 (12)
-
►
2015
(269)
- ► Δεκεμβρίου 2015 (27)
- ► Νοεμβρίου 2015 (26)
- ► Οκτωβρίου 2015 (25)
- ► Σεπτεμβρίου 2015 (25)
- ► Αυγούστου 2015 (23)
- ► Ιουλίου 2015 (43)
- ► Ιουνίου 2015 (30)
- ► Μαΐου 2015 (12)
- ► Απριλίου 2015 (17)
- ► Μαρτίου 2015 (12)
- ► Φεβρουαρίου 2015 (13)
- ► Ιανουαρίου 2015 (16)
-
►
2014
(236)
- ► Δεκεμβρίου 2014 (30)
- ► Νοεμβρίου 2014 (17)
- ► Οκτωβρίου 2014 (25)
- ► Σεπτεμβρίου 2014 (16)
- ► Αυγούστου 2014 (8)
- ► Ιουλίου 2014 (18)
- ► Ιουνίου 2014 (29)
- ► Μαΐου 2014 (22)
- ► Απριλίου 2014 (22)
- ► Μαρτίου 2014 (20)
- ► Φεβρουαρίου 2014 (14)
- ► Ιανουαρίου 2014 (15)
-
►
2013
(331)
- ► Δεκεμβρίου 2013 (22)
- ► Νοεμβρίου 2013 (24)
- ► Οκτωβρίου 2013 (23)
- ► Σεπτεμβρίου 2013 (35)
- ► Αυγούστου 2013 (11)
- ► Ιουλίου 2013 (14)
- ► Ιουνίου 2013 (33)
- ► Μαΐου 2013 (45)
- ► Απριλίου 2013 (29)
- ► Μαρτίου 2013 (33)
- ► Φεβρουαρίου 2013 (28)
- ► Ιανουαρίου 2013 (34)
-
►
2012
(406)
- ► Δεκεμβρίου 2012 (49)
- ► Νοεμβρίου 2012 (24)
- ► Οκτωβρίου 2012 (22)
- ► Σεπτεμβρίου 2012 (40)
- ► Αυγούστου 2012 (1)
- ► Ιουλίου 2012 (29)
- ► Ιουνίου 2012 (33)
- ► Μαΐου 2012 (35)
- ► Απριλίου 2012 (59)
- ► Μαρτίου 2012 (41)
- ► Φεβρουαρίου 2012 (34)
- ► Ιανουαρίου 2012 (39)
-
▼
2011
(515)
- ► Δεκεμβρίου 2011 (21)
-
▼
Νοεμβρίου 2011
(30)
- Ανθολόγιον 80: Αρχιμανδρίτης Βασίλειος (Γοντικάκης)
- Σεβ. Μητροπολίτης Προικοννήσου π. Ιωσήφ: Οικονομικ...
- Άγιος Ιάκωβος ο Πέρσης ο Μεγαλομάρτυρας
- Η διάλεξη του Γιώργου Κοντογιώργη στη Νέα Υόρκη (1...
- ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ: Άγιοι Προστάτες: Ο άγιος Στυλιανός
- Ανθολόγιον 79: Αρχιμανδρίτης Βασίλειος (Γοντικάκης)
- Γ. Κοντογιώργης στον ΑΝΤ1: "Η χώρα τελεί απολύτως ...
- Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ
- Ανθολόγιον 78: Γέρων Σωφρόνιος του Essex
- Ανθολόγιον 77: Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίο...
- Ομιλία του π. Βασιλείου Γοντικάκη στο Ηράκλειο με ...
- ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
- Χρ. Γιανναράς «Έξι φιλοσοφικές ζωγραφιές»(4-11-201...
- Νικόλας Σεβαστάκης,Τεχνοκρατία, κοινωνικός αυταρχι...
- Δημήτρης Αγγελής, Για την μετάφραση των λειτουργικ...
- ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: Μνήμη νεομάρτυρα π. Δανιήλ Σ...
- Πέθανε ο Νεοκλής Σαρρής
- Judith Butler,Κρίση και νεοφιλελεύθερη επίθεση στα...
- Η νέα ιστοσελίδα του περιοδικού "Επίγνωση"
- ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ: π. Γεώργιος Μεταλληνός,, Η πρότ...
- ΟΛΗ Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
- Κρητικές μαντινάδες με αναφορές στον άγιο Μηνά
- ΟΙ "ΚΡΗΤΕΣ ΜΑΪΣΤΟΡΕΣ" ΑΠΟΔΙΔΟΥΝ ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ ΤΟΥ ...
- ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ: Το Ηράκλειο γιόρτασε τον πολιού...
- Δεν αντέχω άλλο τον αμοραλιστικό ηθικισμό σας και...
- ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΙ ΓΑΒΡΙΗΛ (ΨΑ...
- ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ: 8 Νοεμβρίου: Σύναξις των Αρχαγγ...
- Ισχυρή σεισμική δόνηση στην Κρήτη
- Εκοιμήθη ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Δαμασκήνος ...
- Μια ενδιαφέρουσα νέα έκδοση-ΟΠΑΔΟΙ ΕΝ ΧΟΡΩ: προσέγ...
- ► Οκτωβρίου 2011 (39)
- ► Σεπτεμβρίου 2011 (36)
- ► Αυγούστου 2011 (43)
- ► Ιουλίου 2011 (23)
- ► Ιουνίου 2011 (57)
- ► Μαΐου 2011 (60)
- ► Απριλίου 2011 (81)
- ► Μαρτίου 2011 (36)
- ► Φεβρουαρίου 2011 (49)
- ► Ιανουαρίου 2011 (40)
-
►
2010
(594)
- ► Δεκεμβρίου 2010 (54)
- ► Νοεμβρίου 2010 (35)
- ► Οκτωβρίου 2010 (53)
- ► Σεπτεμβρίου 2010 (33)
- ► Αυγούστου 2010 (38)
- ► Ιουλίου 2010 (45)
- ► Ιουνίου 2010 (88)
- ► Μαΐου 2010 (74)
- ► Απριλίου 2010 (65)
- ► Μαρτίου 2010 (41)
- ► Φεβρουαρίου 2010 (35)
- ► Ιανουαρίου 2010 (33)
-
►
2009
(201)
- ► Δεκεμβρίου 2009 (49)
- ► Νοεμβρίου 2009 (66)
- ► Οκτωβρίου 2009 (52)
- ► Σεπτεμβρίου 2009 (34)
ΤΟ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΣΤΗ WORDPRESS
-
-
Χρήστος Γιανναράς (1935-2024)Πριν από 2 μήνες
Φίλοι κι αδελφοί
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ
- ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ
- ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ: ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ NESTLE-ALAND
- ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ
- J. D. MANSI, ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΟΙΚΟΥΜΕΙΚΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ
- Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
- Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
- Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ ΣΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ (15-8-2010)
- ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟΝ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΣΕ ΠΟΛΛΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ
Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)
Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται...
Τοῦτο σᾶς λέγω πάλιν καὶ σᾶς παραγγέλλω: κἂν ὁ οὐρανὸς νὰ κατέβη κάτω κἂν ἡ γῆ νὰ ἀνέβη ἀπάνω κἂν ὅλος ὁ κόσμος νὰ χαλάση καθὼς μέλλει νὰ χαλάση σήμερον αὔριον, νὰ μὴ σᾶς μέλη τί ἔχει νὰ κάμη ὁ Θεός. Τὸ κορμὶ ἂς σᾶς τὸ καύσουν, ἂς σᾶς τὸ τηγανίσουν, τὰ πράγματά σας ἂς σᾶς τὰ πάρουν, μὴ σᾶς μέλη, δῶστε τα, δὲν εἶναι ἐδικά σας. Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται. Ἐτοῦτα τὰ δύο ὅλος ὁ κόσμος νὰ πέση, δὲν ἠμπορεῖ νὰ σᾶς τὰ πάρη, ἔξω ἂν τύχη καὶ τὰ δώσετε μὲ τὸ θέλημά σας. Αὐτὰ τὰ δύο νὰ τὰ φυλάγετε νὰ μὴν τύχη καὶ τὰ χάσετε.
Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, Διδαχὴ Γ' (ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἰωάννη Β. Μενούνου, Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Διδαχὲς καὶ Βιογραφία, ἐκδόσεις Ἀκρίτας, ζ' ἔκδοση, Ἀθήνα 2004, σελ.154)
TOP 10
Κ. ΤΣΑΤΣΟΣ, ΠΕΡΙ "ΕΙΔΙΚΩΝ"
Τοῦτο εἶναι τὸ δρᾶμα τῆς ἐποχῆς μας: ὅτι ἡ πρόοδος της δὲν βρίσκεται στὰ χέρια τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ τῶν εἰδικῶν, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι πνευματικοὶ ἄνθρωποι.
5 σχόλια:
Πολύ ενδιαφέρον κείμενο, αλλά αυτό που μου έμεινε είναι η εξής εύλογη απορία : γιατί οι θεολόγοι και οι ιερείς στην χώρα μας είναι τόσο ασφυκτικά κοντά; Ο θεολόγος δεν υποτίθεται πως είναι ο επιστήμονας που μελετά και διδάσκει όλες τις θρησκείες; Δηλαδή αν ήθελα εγώ που είμαι άθρησκος να γίνω θεολόγος δεν θα μπορούσα; Και αν ναι γιατί; Ποιος θα με εμπόδιζε και βάσει ποιου σκεπτικού ή κανονισμού;
Ίσα ίσα, αν ο θεολόγος είναι άθρησκος -ή έστω θρησκευόμενος που τηρεί ίσες αποστάσεις από όλες τις θρησκείες, που δεν μπολιάζει την πίστη του στην θρησκεία που πιστεύει δηλαδή- δεν είναι πιο αντικειμενικός και αμερόληπτος στο αντικείμενο της διδασκαλίας του; Εν κατακλείδει το ερώτημά μου είναι αυτό : στην χώρα μας οι θεολόγοι είναι επί της ουσίας ιερείς με έναν επιστημονικοφανή μανδύα;
Σας ευχαριστώ θερμά για το σχόλιο σας.Το θέμα που θίγετε έχει πάρα πολλές διαστάσεις.Δυο λόγια πρόχειρα θα πω. Κατανοώ την ένσταση σας για την "εγγύτητα" των θεολόγων με την πίστη τους (είναι κάτι το φυσικό για τους θεολόγους,όχι όμως και για ανθρώπους εκτός θρησκείας).Όμως το ίδιο ισχύει και στο ρωμαιοκαθολικό και στον προτεσταντικό χώρο. Φαντάζομαι το ίδιο ισχύει και στους θεολόγους των άλλων θρησκευμάτων. Εδώ όμως θα πρέπει να επισημανθεί το εξής: ο θεολόγος που διδάσκει στο σχολείο δεσμεύεται από τα Αναλυτικά Προγράμματα της Πολιτείας. Το σχέτικο μάθημα τελεί υπό την αιγίδα της Πολιτείας και του Υπουργείου Παιδείας, που είναι και το μόνο αρμόδιο για την ύλη του και την όλη στοχοθεσία του.Η Εκκλησία δεν έχει κανένα λόγο στο τι διδάσκεται στο σχολείο (και ούτε μπορεί να έχει, αφού η παιδεία παρέχεται από το κράτος). Από κει και πέρα:ο χαρακτήρας του μαθήματος καθορίζεται από την Πολιτεία. Έχετε δίκιο όταν επισημαίνετε τη "διπλή ταυτότητα" του θεολόγου: επιστήμονα και πιστού (κάπως παράδοξη για όσους εκκινούν ορθολογιστικά). Φυσικά και ο θεολόγος θα πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά το θρησκειολογικό γνωστικό αντικείμενο στο οποίο αναφέρεστε.Δεν νομίζω από την άλλη, ότι δεν μπορεί, όποιος θέλει, να έχει θεολογικά ενδιαφέροντα. Ελεύθεροι άνθρωποι είμαστε εξάλλου. Ακόμα κι αν δεν έχει τη δυνατότητα να σπουδάσει το αντικείμενο σε ένα πανεπιστήμιο μπορεί δια βίου μέσω της σχετικής βιβλιογραφίας να ενημερώνεται. Φυσικά συμφωνούμε ότι αυτός που διδάσκει το σχετικό αντικείμενο στο σχολείο θα πρέπει να είναι -ει δυνατόν-αντικειμενικός. (Το πρόβλημα στο σημείο αυτό είναι ότι το περιεχόμενο της διδασκαλίας δεν το καθορίζει ο ίδιος, αλλά το Υπουργείο). Το ίδιο βεβαίως θα πρέπει να ισχύει mutatis mutandis και για άλλα γνωστικά αντικείμενα(π.χ. Ιστορία). Και εκεί ο διδάσκων δεν θα πρέπει να είναι μονομερής (επηρεασμένος π.χ. από ιδεολογικές στρεβλώσεις κλπ).
Ας μου επιτραπεί κι εμένα μια παρέμβαση.
Ο θεολόγος, κατά κανόνα, είναι θεολόγος μιας θρησκείας (ας βάλω και την ορθοδοξία στις θρησκείες, αν και, ως γνωστόν, ο χαρακτηρισμός απορρίπτεται εύλογα από μεγάλη μερίδα ορθοδόξων). Μελετητής και διδάσκαλος δηλ. της διδασκαλίας της θρησκείας του. Ο επιστήμονας που "μελετά και διδάσκει όλες τις θρησκείες" τηρώντας "ίσες αποστάσεις" είναι ο θρησκειολόγος, όχι ο θεολόγος.
Εμείς δηλ. είμαστε ορθόδοξοι θεολόγοι, όχι σκέτα "θεολόγοι".
Ορθόδοξοι θρησκειολόγοι υπάρχουν φυσικά, που μελετούν με αντικειμενικότητα το θρησκ. φαινόμενο παγκοσμίως, όπως ο Αλβανίας Αναστάσιος, ο Μιρτσέα Ελιάντε (Ρουμάνος) κ.π.ά.
Ωστόσο, πρέπει να υπογραμμίσω ότι η τήρηση "ίσων αποστάσεων" προς όλες τις θρησκείες κατά πάσα πιθανότητα είναι επίσης μια θρησκευτική στάση, που μπορεί να εμπεριέχει μεροληψία! Η ιδέα ότι "όλες οι θρησκείες" είναι απλώς παραλλαγές του παγκόσμιου θρησκευτικού φαινομένου, που μάλιστα προέκυψαν από τις ανάγκες των ανθρώπων και μόνο, ευθέως ή όχι υπονοεί ότι όλες οι θρησκείες είναι ψευδείς. Αυτό όμως δεν αποτελεί αντικειμενικότητα απέναντί τους, αλλά αποδοχή μιας άλλης θρησκευτικής πεποίθησης ως ορθής (της αθεΐας, σε κάποια απόχρωσή της). Κι αυτό είναι επίσης μια πεποίθηση, όχι μια "επιστημονική ανακάλυψη", όπως νομίζουμε.
Ομοίως, η δική μας πεποίθηση ότι η Ορθοδοξία είναι η αληθινή προσέγγιση του θείου δεν είναι υποκειμενική, αφού στο χώρο της Ορθοδοξίας έχουν μελετηθεί πολύ και οι άλλες πνευματικές παραδόσεις και η θεία αποκάλυψη - έχουν μελετηθεί από αγίους και από ανθρώπους που μπήκαν σε άλλες θρησκείες ή γεννήθηκαν σ' αυτές κι όμως τις απέρριψαν ως δαιμονικές και κατέληξαν ορθόδοξοι.
Φυσικά είναι δικαίωμα καθενός να απορρίπτει τις δικές τους μαρτυρίες και εμπειρίες, ανάλογα με τις δικές του πάλι πεποιθήσεις...
ΥΓ. Τέτοια πρόσωπα είναι ο Γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ, ο Διονύσιος Φαρασιώτης, ο Κένεθ Κλάους, ο Nilus Stryker, ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, ο π. Δαμασκηνός Κρίστενσεν, o Γέροντας Νικόλαος ο Τούρκος (της ρωσικής Όπτινα), ο π. Παύλος ντε Μπαγεστέρ κ.π.ά. Αλλά και πολλοί μάρτυρες του Ιεχωβά, Πεντηκοστιανοί κ.λ.π.
Μπορείτε να δείτε αρκετές περιπτώσεις εδώ: http://www.oodegr.com/oode/ierapostoli/ierapostoli.htm#empeiries, και για το Ισλάμ εδώ: http://www.oodegr.com/oode/islam/agioi_tou_islam_1.htm.
Σας ευχαριστώ.
Θεόδωρε, σε ευχαριστώ πολύ για τα λίαν κατατοπιστικά σχόλια σου.
Δημοσίευση σχολίου