Γέροντος Σωφρονίου του Essex, Γράμματα στη Ρωσία

Σχετικά πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας οι επιστολές του Γέροντος Σωφρονίου (Σαχάρωφ) προς τις αδελφές του Μαρία και Αλεξάνδρα και μια συνομιλία με την οικογένεια του Γέροντος, που έλαβε χώρα στη Μόσχα το 1975, με τίτλο Γράμματα στη Ρωσία (εκδ. Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου, Essex 2009, ISBN: 978-1-8746479-70-7).Πέραν από τις άγνωστες πτυχές του βίου του γέροντος, που αποκαλύπτουν τα γράμματα αυτά, ο αναγνώστης μπορεί να διαπιστώσει τη δυναμική της θεολογικής σκέψης του γέροντος, που ως γνωστόν, υπήρξε μαθητής του αγίου Σιλουανού.

Δεν υπάρχει, κατά την ταπεινή μας άποψη, θέμα που ν’ απασχολεί το σύγχρονο πνευματικό άνθρωπο, με το οποίο να μην έχει καταπιαστεί ο σοφός Γέρων. 

Σταχυολογούμε ελάχιστα δείγματα της θεματικής των επιστολών: Περί προσευχής, περί της τραγωδίας του κόσμου, περί ειρήνης, περί θανάτου και άδου, περί υπερνίκησης του κόσμου, περί επιστημονικής αμάθειας, περί της σημασίας της Κυριακής Προσευχής, περί των αγίων εικόνων, περί ελευθερίας, περί των αυτοκτονιών στις σύγχρονες κοινωνίες, περί της σύγχρονης εκκλησιαστικής ζωής, περί της ερήμου, περί της ανθρώπινης αχαριστίας, περί δικαιοσύνης, περί πτώσεως, περί απογνώσεως, περί του Φωτός της θείας αποκαλύψεως, περί αναστάσεως, περί της Σινδόνης του Torino, περί μετανοίας.

Δίνουμε ένα μικρό δείγμα από τις επιστολές:

1

Ουσιαστικά δεν γνωρίζω άλλη δυστυχία εκτός από τη συμφορά του άλυτου προβλήματος του ύψιστου νοήματος ή  έσχατου σκοπού. Όταν αυτό λυθεί, τότε κάθε τραγωδία υποχωρεί, και ο άνθρωπος εισέρχεται στον χώρο της εσωτερικής ειρήνης. (Γράμμα 3, μν. έργον, σελ.69).

2

Στη διαμάχη αυτή με τον Θεό βγήκα νικημένος: Θα με κρίνει ο Άνθρωπος που εκπλήρωσε τον Νόμο, Εκείνος που δημιούργησε όλα αυτά. Αλλά, αν και κατάλαβα ότι θα με κρίνει Εκείνος που έζησε μέσα στις δικές μου συνθήκες και σε πιο δύσκολες ακόμη, και γι’ αυτό έχει το δικαίωμα να με κρίνει, ωστόσο αυτό δεν με ικανοποιούσε ακόμη, δηλαδή δεν έλυνε την απορία μου, τη δυσκολία μου. Κι έτσι, έχοντας μείνει σε τέτοια απόγνωση περίπου 6-7 χρόνια(...) συναντήθηκα με τον Γέροντα Σιλουανό. (Συνομιλία με την οικογένεια του Γέροντος, ό.π., σελ.37).

3

...το Υπερ-προσωπικό Απόλυτο δεν ταυτίζεται καθόλου με το Είναι. Αλλά το Είναι έχει Πρόσωπο, και χωρίς το πρόσωπο αυτό τίποτε δεν μπορεί να υπάρξει: πάντα δι’ Αυτού εγένετο, δηλαδή μέσω Αυτού προήλθαν όλα, και τίποτε δεν έγινε χωρίς Αυτόν. Για τον άνθρωπο όμως γεννιέται το παράδοξο ερώτημα: «Αν όλα έγιναν από πρόσωπο, τότε πως γίνεται εγώ να είμαι ένα τόσο μικρό άτομο;». Και τότε μου έγινε κατανοητό ότι ακόμη δεν είχα φτάσει αυτή τη μορφή του Είναι, ότι ακόμα βρισκόμουν στην περίοδο πραγματώσεως αυτής της μορφής του είναι που υπάρχει εν δυνάμει σε κάθε άνθρωπο από τη στιγμή της γεννήσεως του. Μπορεί να καταλάβει κανείς πότε γίνεται πρόσωπο μόνο με την προσευχή συμπόνοιας για όλο τον κόσμο...(Συνομιλία,ό.π.,σελ.42).

Θα μπορούσαν να παρατεθούν πολλά ακόμα αποσπάσματα από το θεολογικό θησαυρό του Γέροντος. Σταματάμε κάπου εδώ διότι θεωρούμε ότι ο αναγνώστης θα πρέπει να καταπιαστεί με αυτό το έργο συνολικά και όχι αποσπασματικά.

Γ.Μ.Βαρδαβάς

Δείτε επίσης τι έγραψε για το εν λόγω έργο ο σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου και αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος εδώ(α' μέρος) κι εδώ  (β' μέρος).