Γ.Στριλιγκάς, Αναστάσεως Ημέρα

Ανάσταση του Χριστού, νίκη της ζωής, ήττα του θανάτου, κατάργηση της φθοράς, ελπίδα αθανασίας.

Αυτή είναι η πασιφανής θεολογική νοηματοδότηση της λαμπρής πανήγυρης. Το μήνυμα της ευαγγελικής διήγησης. Ο κοινός τόπος της εκκλησιαστικής εμπειρίας. Αυτό ευαγγελίζεται η  υμνολογία και τα εκκλησιαστικά έθιμα της ημέρας.

Ο Χριστός αναστήθηκε. Είναι σπουδαίο να διακριβώσουμε τι ακριβώς έγινε πριν από δυο χιλιάδες χρόνια. Όμως, σημαντικότερη είναι η συνέχεια, χθες, σήμερα, αύριο. Από την Ανάσταση ξεκινούν όλα. Πάνω σ’ αυτήν θεμελιώνεται η Εκκλησία. Εκεί παραπέμπει το βάπτισμα. Είναι η κοινωνούμενη εμπειρία στη Θεία Λειτουργία. Η αφετηρία για το πέρασμα στην εικοστή πέμπτη ώρα. Τα εγκαίνια του μέλλοντος αιώνος. Η ανακεφαλαίωση κάθε ελπίδας και προσδοκίας.

Ο σαρκωμένος Χριστός δεν είναι ένας απεσταλμένος προφήτης. Ούτε άγγελος. Πολύ περισσότερο, δεν είναι απλώς ένας διδάσκαλος, ένας ραββίνος. Είναι «Θεός αληθινός εκ Θεού αληθινού», που έγινε άνθρωπος. Για να ζήσει ο κόσμος με ελευθερία. Όχι μόνο ένα εκλεκτό μέρος του. Ολόκληρος ο κόσμος, ως παρόν, παρελθόν και μέλλον. Μοναδική αιτία της μεσσιανικής έλευσης είναι η θεϊκή αγάπη. Έτσι, ο Ζωοδότης δεν δίστασε να καταποθεί από τον Άδη. Έμπρακτη άκρα ταπείνωση «εις αναγέννησιν βροτών». Τελικά, αντί της θείας ζωής «κατεπόθη ο θάνατος εις νίκος»: Η νίκη είναι πλήρης. Η κατάργηση του θανάτου είναι η κορωνίδα της  Θείας Ενανθρώπησης.

Είναι βέβαιο το γεγονός; Ποιος το μαρτυρεί; Πότε έγινε; Πώς και γιατί; Μετά από αυτό τι; Σήμερα, πού είναι ο Χριστός; Τα ερωτήματα απλώς βεβαιώνουν τα όρια της ανθρώπινης διάνοιας. Η οικοδόμηση σχέσης με τον ίδιο τον Χριστό είναι η μόνη δυνατότητα για ψηλάφηση της αλήθειας. Η συνάντηση αυτή συνιστά προσωπικό  άθλημα αναμέτρησης με τον θάνατο. Αυτά τα δύο είναι αλληλένδετα, σύμφωνα με τη δική Του μαρτυρία: «Εγώ είμαι η ζωή».

Η Ανάσταση του Χριστού δεν είναι απλώς ένα θαύμα. Θαύμα είναι οποιοδήποτε παράδοξο γεγονός. Μια ακατανόητη παρέκκλιση από ένα διαπιστωμένο νόμο της φύσης. Θα μπορούσαμε να πούμε, οι νόμοι της φύσης είναι γνήσια θαύματα. Ο Δημιουργός της ζωής δεν δεσμεύεται από φυσικές αναγκαιότητες και γι’ αυτό υπερβαίνει το θαύμα. Θαύματα κάνουν και οι άνθρωποι. Ακόμη και ο διάβολος. Η ψηλάφηση του Θωμά πιστοποιεί ένα θαύμα, όμως, η Ανάσταση δεν εξαντλείται σ’ αυτό. Το θαύμα σκλαβώνει, η αλήθεια σώζει διότι ελευθερώνει. Από την άποψη του θαύματος, ήταν φυσιολογική η αυθόρμητη αντίδραση των Αποστόλων. Στην είδηση της Ανάστασης «ηπίστουν». Τους κατέλαβε «τρόμος και έκστασις». Η αιώνια αναστάσιμη απάντηση είναι το «μη φοβείσθε». Είναι το «χαίρετε». Είναι το «αυτόν όψεσθε».

Εδώ μιλούμε για είσοδο του Θεού στην ιστορία. Για νέα δημιουργία. Για καινό ουρανό και καινή γη. Για ανοικοδόμηση της ζωής. Το κενό μνημείο διατρανώνει την επαγγελία «ιδού καινά ποιώ πάντα». Ο Χριστός είναι η απαρχή. Ακολουθεί η συνέχεια. Στην παρουσία του Χριστού «πάντες ζωοποιηθήσονται». Δεν καταστρέφονται αλλά ζουν. Γίνονται σώοι, δηλ. σώζονται. Όλα τα υπόλοιπα είναι ήσσονος σημασίας.

Χωρίς Ανάσταση το Ευαγγέλιο δεν είναι πλέον χαρμόσυνο άγγελμα. Δεν σώζει. Εάν ο Χριστός δεν έχει αναστηθεί η πίστη είναι μάταιη, λέει ο Απόστολος Παύλος. Και το αντίστροφο: Αν δεν υπάρχει ανάσταση νεκρών, τότε ούτε ο Χριστός έχει αναστηθεί. Η πανανθρώπινη ανάσταση ξεκινά-συνυφαίνεται μαζί με τη θεϊκή έγερση.

Στον «καιρό της αυτολατρείας», κατά την έκφραση του εορταζόμενου φέτος Παπαδιαμάντη, καθώς επίσης σε ημέρες σκοτεινές και αβέβαιες, που όλοι βιώνουμε, έχουν κάποια σημασία τα παραπάνω;

Η αναστάσιμη πίστη δεν αποτελεί μετάθεση της ελπίδας έξω από τη ζωή, έξω από τον κόσμο. Δεν είναι μεταφυσική εξορία. Δεν σχετίζεται με δοξασίες για την ακακύκλιση ενός μέρους της ύπαρξης. Δεν χάνει χρόνο με φιλοσοφικούς στοχασμούς περί αθανάτων λειψάνων της ζωής. Δεν αφήνει περιθώρια για οποιοδήποτε ανιμισμό ή πνευματολατρεία. Δεν είναι μοιρολατρική. Η θεολογία του ευαγγελίου είναι ρεαλιστική, είναι ανθρώπινη ή μάλλον θεανθρώπινη. Δεν είναι ούτε δυαλιστική ούτε ηθικιστική. Δεν υπόσχεται απλώς ένδικη μισθαποδοσία αλλά ζωή αληθινή. Κοντολογίς, Ανάσταση του Χριστού σημαίνει ζωοποίηση του κόσμου.

Η αναστάσιμη προσκόλληση στην αξία της ζωής και του ανθρώπινου προσώπου παραπέμπει σε συνεχή αγώνα για την κατάλυση της φθοράς. Για την ανατροπή της τυραννίδας του ατομικού, του κοινωνικού και του φυσικού κακού. Με αυτό το πρίσμα, ούτε η ανθρώπινη ανάσταση είναι αυτοσκοπός.

Κάθε άνθρωπος που προσβλέπει στον Αναστημένο Χριστό είναι αγωνιστής. Δεν οραματίζεται ένα ξένο κόσμο, ουτοπικό και εξωγήινο, αλλά προσβλέπει στη μεταμόρφωση αυτού του κόσμου. Του δικού μας κόσμου. Με αυτό το κριτήριο, ο λαϊκός σκεπτικισμός «όλα είναι εδώ» είναι σωστός. Άλλωστε και η Ανάσταση του Χριστού «εδώ» έγινε. Το πρόβλημα του κακού είναι πανανθρώπινο και εγκόσμιο. Χωρίς να γνωρίζουμε τη φύση του, όλοι οι άνθρωποι ξέρουμε τα συμπτώματά του. Ακόμη και όσοι αγνοούν την ευαγγελική Ανάσταση. Κακό είναι ο πόλεμος. Η φτώχεια. Η οικολογική καταστροφή. Η κοινωνική αδικία. Οι προκαταλήψεις και οι ανισότητες. Οι εξαρτήσεις. Ο πόνος και η ασθένεια. Ο ναρκισσισμός και ο εγωισμός. Κάθε μορφή αφανισμού και, ιδιαιτέρως, ο θάνατος. Η εγρήγορση, η αντίσταση, ο αγώνας, τα φάρμακα της θεραπείας, είναι ο μονόδρομος της ελπίδας.

Με αυτό το πνεύμα, φανερώνεται το νόημα του αποστολικού «το κεντρί του θανάτου είναι η αμαρτία». Όπου αμαρτία είναι κάθε αστοχία, κάθε έκπτωση από τη ζωή. Από την άλλη πλευρά, η Ανάσταση του Χριστού δικαιολογεί τη θριαμβική κραυγή της αναστάσιμης εκκλησιαστικής σύναξης: «Πού είναι θάνατε το κεντρί σου;». Αρκεί να μην μετατρέπουμε τη δυνατότητα για όντως ζωή σε ρομαντικό σύνθημα. Σε αποστεωμένη ωραιολογία και θριαμβολογία. Σε επίκαιρη συναισθηματική εκτόνωση.

Η εόρτια πρόσκληση-πρόκληση είναι φανερή. Προφανώς, τίποτε δεν απορρίπτεται ούτε ενοχοποιείται. Απλώς, σημαίνεται η δυναμική του εκκλησιαστικού γεγονότος. Διαφορετικά, τι ωφελούν οι δραματοποιημένοι ψυχολογισμοί; Προς τι οι στολισμοί και τα γλυκίσματα; Σημαίνει τίποτε ο δηλωτικός της νίκης πασχαλινός χαιρετισμός; Εικονίζει κάτι ο οβελίας αμνός; Η βαφή αυγών και τα λοιπά έθιμα «μηνύουν ευφροσύνης σύμβολα»; Η μεταφορά του αγίου φωτός είναι «γούρικη» δοκιμασία τύχης ή αρραβώνας μέθεξης στο ανέσπερο φως;

Η γιορτή μπορεί να δικαιολογήσει την ονομασία της, ως Πάσχα, εάν δεν είναι πραγματική διάβαση από τον θάνατο στη ζωή;

---

(*) Το παρόν πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Νέα Κρήτη" (20-4-2011)

πηγή