Μητρ.Ναυπάκτου π. Ιεροθέου, Η «εικαζομένη συναίνεση»

πηγή: Εκκλησιαστική  Παρέμβασις(τεύχος 148, Νοέμβριος 2008)

αναδ. ΟΟΔΕ

Οι μεταμοσχεύσεις είναι μιά σύγχρονη τακτική πού προωθείται από τό Κράτος καί από τούς ειδικούς ιατρούς γιά νά αντικατασταθούν διάφορα προβληματικά όργανα τού ανθρωπίνου σώματος, προκειμένου νά επιβιώση ο άνθρωπος περισσότερο χρόνο πάνω στήν γή.

Η Ιερά Σύνοδος τής Εκκλησίας τής Ελλάδος, ως πρός τίς μεταμοσχεύσεις από φερομένους ως νεκρούς δότες, έθεσε τρείς απαραίτητες προϋποθέσεις, ήτοι τήν πιστοποίηση τού θανάτου, τήν ελεύθερη συγκατάθεση τών δοτών ή τών συγγενών καί τήν μή εμπορευματοποίηση τών μοσχευμάτων. Βέβαια καί οι τρείς αυτές προϋποθέσεις στήν πράξη υπονομεύονται, αφού υπάρχει μεγάλος προβληματισμός γιά τήν ταύτιση τού εγκεφαλικού θανάτου μέ τόν βιολογικό θάνατο, γιά τόν όλο καί περισσότερο περιορισμό τής ελευθερίας τών δοτών καί γιά διάφορες άλλες πρακτικές, όπως τά μεγάλα χρηματικά ποσά πού απαιτούνται γιά τίς μεταμοσχεύσεις, οπότε οι «έχοντες καί κατέχοντες» ωφελούνται κυρίως από τίς μεταμοσχεύσεις.

Πάντως, όταν γιά τήν λήψη τών οργάνων τού ανθρωπίνου σώματος ετέθη ως κριτήριο ο βιολογικός θάνατος πού τόν συνέδεσαν μέ τήν νέκρωση τού εγκεφαλικού στελέχους, ήταν επόμενο νά εγερθούν πολλά ερωτήματα γιά τό μυστήριο τού θανάτου, από πλευράς ψυχολογικής, φιλοσοφικής καί κυρίως θεολογικής. Η επιστήμη δέν μπορεί νά επιλύση ζητήματα πού άπτονται άλλων παραμέτρων καί γιά τά οποία ασχολείται η θεολογία, όπως είναι τό μυστήριο τού θανάτου.

Η απροθυμία τών ανθρώπων στήν Ελλάδα νά γίνουν δότες οργάνων, όταν βρεθούν σέ κατάσταση «εγκεφαλικού θανάτου», οδήγησε τό Κράτος νά εξετάση τό ενδεχόμενο νά προβή στήν θέσπιση τής λεγόμενης «εικαζομένης συναίνεσης», πού παραβιάζει τήν ελευθερία τού ανθρώπου.

Σέ νομοσχέδιο πού ετοιμάζεται περιλαμβάνεται καί τό άρθρο: «Κάθε πολίτης θεωρείται δυνητικός δότης ιστών ή οργάνων, σύμφωνα μέ τούς όρους τής κειμένης νομοθεσίας, εκτός εάν έχει δηλώσει ο ίδιος ή οι ασκούντες τήν επιμέλειά του ή οι νόμιμοι συμπαραστάτες του τήν σχετική άρνησή του».

Αυτό μέ απλά λόγια σημαίνει ότι εάν ένας πολίτης ή εκείνοι πού ασκούν τήν επιμέλεια ενός ανηλίκου δέν έχουν δηλώσει ότι δέν επιθυμούν νά γίνουν δότες οργάνων, τότε αυτός θεωρείται ότι συναινεί, εάν βρεθή στήν κατάσταση τού «εγκεφαλικά νεκρού» καί έτσι μπορούν οι ιατροί τών μεταμοσχευτικών ομάδων νά λαμβάνουν τά όργανα καί στήν συνέχεια νά τόν αποσωληνώνουν, οπότε επέρχεται ο θάνατος.

Μέ τήν εισαγωγή τέτοιου νόμου υπονομεύεται πλήρως η ελευθερία τού ανθρώπου. Άν αυτή η «εικαζομένη συναίνεση» εφαρμοσθή καί σέ άλλα θέματα, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι θά ζήσουμε σέ μιά κοινωνία ανευλευθερίας καί υποδούλωσης τού ανθρώπου. Όποιος δέν έχει εκφρασθή αρνητικά γιά κάτι δημοσίως, θά σημαίνη ότι συγκατατίθεται, μέ αποτέλεσμα νά δημιουργούνται πολλά προβλήματα γιά τήν ζωή του καί τήν συμπεριφορά του στήν κοινωνία.

Η «εικαζομένη συναίνεση» βεβαιώνει τήν υποδούλωση τού ανθρώπου σέ ιδεολογίες, συστήματα, ασφαλιστικές εταιρείες, ποικίλες εκμεταλλεύσεις, εγκλήματα καί όλες τίς εκδηλώσεις μιάς απάνθρωπης κοινωνίας. Γι’ αυτό καί δέν μπορούμε νά δεχθούμε τήν πρακτική τής «εικαζομένης συναίνεσης», πού δίδει τό δικαίωμα σέ μερικούς νά λαμβάνουν όργανα από τό ανθρώπινο σώμα, χωρίς τήν συγκατάθεση τού ανθρώπου, πρίν εξέλθη η ψυχή από τό σώμα. Άλλωστε, θεολογικά δέν μπορούμε νά αποδεχθούμε ύπαρξη ζωής στόν άνθρωπο, έστω καί υποτυπώδους, χωρίς ψυχή.