Γράφει ο Κώστας Κουτσουρέλης
Αλέξανδρο
Παπαδιαμάντη μνημονεύουμε για τους λόγους που μνημονεύουμε κάθε
κορυφαίο συγγραφέα. Πρωτίστως, για όλα αυτά που το έργο του μας
προσφέρει τόσο πλουσιοπάροχα: τη ρωμαλεότητα της περιγραφής, την
ευαισθησία του βλέμματος, την ποικιλοχρωμία της έκφρασης, τον διάχυτο
λυρισμό. Τα διηγήματά του είναι μια γιορτή της ελληνικής γλώσσας και την
ίδια στιγμή ένας οδηγητικός μίτος μες σ' έναν κόσμο φαινομενικά
παρωχημένο, αλλά ωστόσο μονίμως παρόντα. Κάτω απ' το καιρικό πέπλο των
χαρακτήρων του βρίσκει κανείς, μόλις βαλθεί να το ανασηκώσει, αδρές και
αναγνωρίσιμες φιγούρες, οικείες συμπεριφορές, ήθη και έθη ανεξίτηλα. Με
δύο λόγια, βρίσκει ο καθένας μας ατομικά, συμπυκνωμένο όπως μόνο η
λογοτεχνία το μπορεί, κάτι απ' τον ίδιο του τον εαυτό.
Ομως,
Παπαδιαμάντη μνημονεύουμε και για έναν άλλο λόγο, εξίσου, μπορεί και
περισσότερο βαρύνοντα. Οπως συμβαίνει με τους δημιουργούς που
περιέρχονται στη μικρή εκείνη ομάδα των σημαδιακών, ο Παπαδιαμάντης
είναι ένας από τους νοηματοδότες της νεότερής μας ταυτότητας, ένας από
τους στυλοβάτες της συλλογικής μας αυτοκατανόησης. Το έργο του μας
συναρπάζει επειδή εικονογραφεί όσο λίγα τη σταθερότερη απ' τις σταθερές
του νεοελληνικού βίου, τη μόνιμη διελκυστίνδα ανάμεσα στη Δύση και στη
δική μας, καθ' ημάς, Ανατολή. Και ό,τι αυτή συνεπάγεται. Η αμφιθυμία
λ.χ. ανάμεσα στο άστυ και την ύπαιθρο, μεταξύ της αλληλέγγυας αλλά
ασφυκτικής Κοινότητας και της απρόσωπης πλην ανεκτικής Κοινωνίας, μεταξύ
της πίστης στην Πρόνοια απ' τη μια, και της πίστης στην Πρόοδο απ' την
άλλη, όλα αποτυπώνονται ανάγλυφα στο έργο του.
Ο Παπαδιαμάντης,
βέβαια, έχει κι αυτός τις προτιμήσεις του· συχνά παίρνει θέση. Γι' αυτό,
κάποιοι τον είδαν σαν ιδεολογικό ταγό. Κάποιοι άλλοι, τον αναγόρευσαν
εχθρό. Δεν έχει σημασία. Δική του νίκη, νίκη του συγγραφέα, είναι ότι
και οι μεν και οι δε δεν σταματούν να τον διαβάζουν.
πηγή: Καθημερινή,16-1-2011
Διαβάστε επίσης το αφιέρωμα της Καθημερινής "Γιατί διαβάζουμε Παπαδιαμάντη σήμερα".
.jpeg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου