Προς... επίδοξους θεολόγους

[Με αφορμή την ηθελημένη παρανάγνωση του Κανόνα 17 της εν Γάγγρα Συνόδου από μη θεολόγο πανεπιστημιακό]

Ο Κανών 17 της εν Γάγγρα Συνόδου

[πηγή: Α. Αλιβιζάτου, Οι Ιεροί Κανόνες, εκδόσεις Αποστολικής Διακονίας, τρίτη έκδοση, Αθήνα 1997, σελ. 280]

Μόλις που χρειάζεται να υπενθυμίσουμε ότι ο 17ος Κανών αλλά και όλοι οι Κανόνες της εν Γάγγρα Συνόδου αναφέρονται στους αιρετικούς Ευσταθιανούς, ήτοι τους οπαδούς του Ευσταθίου Σεβαστείας, τους οποίους και απερίφραστα καταδικάζουν.

Παρατηρεί σχετικά ο Αρχιμανδρίτης Θεόφιλος Λεμοντζής:

"(...) Αν παρατηρήσουμε τη συνάφεια των κανόνων θα διαπιστώσουμε ότι η σύνοδος αντιτίθεται στις εγκρατιτικές τάσεις του Ευσταθίου και των οπαδών του, οι οποίοι ακολουθώντας τους εγκρατίτες Γνωστικούς μέμφονταν και καταδίκαζαν τον γάμο και την τεκνογονία. Ως συνέπεια αυτής της αντικοσμικής τους στάσης ήταν ότι πολλές γυναίκες που ανήκαν στους οπαδούς τους μέμφονταν το φύλο που ανήκαν και ενδύονταν ανδρικά ενδύματα χάριν κάποιας δήθεν ασκήσεως η οποία δεν ήταν εναντίον των παθών αλλά εναντίον του σώματος και της τεκνογονίας. Μάλιστα έφταναν στο σημείο να παρατούν τα παιδιά τους «προφάσει της ασκήσεως», όπως μας πληροφορεί ο 15ος κανόνας. Η ανδρόγυνη τάξη πραγμάτων που προσπαθούσαν να επιβάλλουν οι Ευσταθιανοί φανερώνεται και από το γεγονός ότι οι γυναίκες οπαδοί του Ευσταθίου, αντίθετα με τα κοινωνικά ειωθότα της εποχής για τις γυναίκες, δεν έτρεφαν κόμη αλλά μιμούνταν τους άνδρες, όπως αναφέρει ο 17ος κανόνας της συνόδου προσπαθώντας μέσω αυτών των πρακτικών να μεταβούν στο αντίθετο φύλο. Κατά συνέπεια, η απαγόρευση της συνόδου ήταν ενάντια σε αυτή την ενοφυλία και την άρση της οντολογικής διάκρισης των φύλων που επιχειρούσαν οι Ευσταθιανοί και η οποία ως απώτερο σκοπό είχε την αποφυγή του γάμου, της τεκνογονίας που έφτανε ακόμα και στην αποφυγή ανατροφής των τέκνων. Η σύνοδος τόνισε την αξία του γυναικείου φύλου το οποίο δεν πρέπει να ξεφεύγει από τα οντολογικά του όρια και να συγχέεται με το ανδρικό κάτι το οποίο κατέληγε σε καταδίκη του σώματος και του γάμου. Ενώ οι οπαδοί του Ευσταθίου ταύτιζαν το κακό με το σώμα και το φύλο που φέρει, οι Πατέρες της συνόδου επέμεναν ότι ο πιστός δεν πρέπει να καταδικάζει το σώμα και το φύλο χάριν κάποιας δήθεν ευσέβειας η οποία οδηγούσε στην υπερηφάνεια, όπως επισημαίνει ο 21ος κανόνας (...) "

Βλ. αναλυτικά εδώ: 

1.https://www.pemptousia.gr/2018/05/gnostikes-egkratitikes-tasis-ke-i-ierotita-tou-somatos-kata-tin-ekklisia/

2. https://www.pemptousia.gr/vivliothiki/lemontzis_book/mobile/index.html