Δρ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ Μ. ΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΟΥ
To ζήτημα των «12»
Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση του προβλήματος των εκπτώτων Μητροπολιτών από την Επταετία (1967-1974) έως και τη Μεταπολίτευση (1990-1996), εκδ. Αιακός, Πειραιάς, 2022, σσ. 196.
[Διάθεση του e-Book μέσω της "Χριστιανικής". Δωρεάν στους συνδρομητές της εφημερίδας]
Στην παρούσα μελέτη του Δρος Εκκλησιαστικής Ιστορίας του ΑΠΘ Σχολικού Συμβούλου Θεολόγων Στερεάς Ελλάδος Χαραλάμπους Μ. Ανδρεοπούλου αναπτύσσεται το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο δημιουργήθηκε το εκκλησιαστικό πρόβλημα, το οποίο ταλάνισε την ελλαδική διοικούσα Εκκλησία εσωτερικά, αλλά και δημιούργησε τριβές στις σχέσεις της με την Πολιτεία, σχεδόν επί μια 30ετία. Συγκεκριμένα πρόκειται για την περίοδο από το 1967 (με τo διορισμό από τη δικτατορία – και σε αντικατάσταση της κανονικής 56μελούς Ιεραρχίας – της λεγομένης 8μελούς «Αριστίνδην» Συνόδου εκ της οποίας εξελέγησαν ο νέος Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Κοτσώνης και 29 νέοι Μητροπολίτες) μέχρι το 1996 (οπότε το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της χώρας απέρριψε τις προσφυγές των λεγομένων «ιερωνυμικών» Mητροπολιτών, εκείνων που διεκδικούσαν την επάνοδό τους στις έδρες απ’ τις οποίες εξέπεσαν το 1974, μετά τη πτώση του Aρχιεπισκόπου Ιερωνύμου Κοτσώνη και την ανάρρηση στην Αρχιεπισκοπή του από Ιωαννίνων Μητροπολίτου Σεραφείμ Τίκα). Εξετάζονται και αναλύονται οι πολιτικές και εκκλησιαστικές συνθήκες που το προκάλεσαν. Παράλληλα με την ιστορική παράθεση των γεγονότων εξετάζονται υπό το πρίσμα των ιερών κανόνων και των νόμων οι πράξεις της κεντρικής (Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας) εκκλησιαστικής διοίκησης της επίμαχης περιόδου, χωριζομένης με αντίστοιχα κεφάλαια σε τρία διαστήματα:
α) από το 1967 – έτος κατά το οποίο δημιουργήθηκε το πρόβλημα με την ανάρρηση σε επισκοπικούς θρόνους υποψηφίων, όχι από κανονική Ιεραρχία, αλλά από τη λεγόμενη «Aριστίνδην» Ιερά Σύνοδο – μέχρι και το 1974, οπότε οι ούτω πως εκλεγέντες αρχιερείς (οι δέκα τον αριθμό «ιερωνυμικοί», απολέσαντες μαζί με τους δύο, επίσης, κηρυχθέντες εκπτώτους προϊερωνυμικούς Μητροπολίτες, την λεγόμενη ομάδα των «12») κηρύχθηκαν έκπτωτοι,
β) από το 1974 μέχρι το 1989, οπότε το πρόβλημα είχει μπεί στο αρχείο και, ουσιαστικά, τελούσε σε «λήθαργο», παρά τις παρασκηνιακές κινήσεις για επανεξέτασή του, η οποία επιδιώχθηκε μέσω επαφών των εκπτώτων – σχολαζόντων αρχιερέων με πολιτικούς και εκκλησιαστικούς παράγοντες, επί σκοπώ την επάνοδό τους στην ενεργό δράση και
γ) από το 1989 μέχρι το 1996, διάστημα, κατά τη διάρκεια του οποίου παραχωρήθηκε το δικαίωμα προσφυγής των εκπτώτων στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) και εκδόθηκε απόφαση που τους δικαίωνε (1990), ωστόσο, το 1996 εκδόθηκε (μέσω νομικών ελιγμών εκ μέρους της πολιτείας, συνεργούσης της τότε διοικήσεως της Εκκλησίας) νέα, καταδικαστική απόφαση από το ίδιο το δικαστήριο (ΣτΕ), που σήμανε ουσιαστικά την λήξη του ζητήματος από νομικής, τουλάχιστον, πλευράς, και την οριστικοποίηση της αρχικώς επιβληθείσας ποινής της έκπτωσης από το θρόνο των «12» (δύο «προ – ιερωνυμικών» και δέκα υπό της λεγομένης «Aριστίνδην» Συνόδου εκλεγέντων – επί Αρχιεπισκοπείας Ιερωνύμου) Μητροπολιτών.
Στη μελέτη έχουν περιληφθεί (μετά σχολιασμού και κριτικών παρατηρήσεων) και οι κύριες αποφάσεις των εκκλησιαστικών πειθαρχικών οργάνων της Εκκλησίας της Ελλάδος καθώς και του ανωτάτου διοικητικού δικαστηρίου της χώρας (ΣτΕ), οι οποίες εκδόθηκαν μ’ αφορμή το «πρόβλημα των δώδεκα» (1967 και εντεύθεν) και αποτελούν τη σύγχρονη νομολογία σε θέματα εκλογής, αναγνώρισης και κατάστασης αρχιερέων της Εκκλησίας της Ελλάδος. Aποτελεί, ουσιαστικά, πρόεκταση του σχετικού Κεφαλαίου 3 του βιβλίου Χαρ. Ανδρεόπουλου "H Eκκλησία κατά τη δικτατορία 1967-1974", Θεσσαλονίκη, 2017, εκδ. Επίκεντρο (σσ. 424), καθώς στη νέα αυτή έκδοση (e-Book) καταγράφεται και η πλέον πρόσφατη περίοδος 1990-1996 του Ζητήματος που ταλαιπώρησε εκ νέου την διοικούσα Εκκλησία και δοκίμασε τις σχέσεις της με την Πολιτεία.
To βιβλίο (σσ.196) έχει κυκλοφορήσει (Απρίλιος 2022) από τις Εκδόσεις «ΑΙΑΚΟΣ», οδ. Σουρή Γ. 20 – 18547 Πειραιάς. ISBN: 978-618-5666-48-4. Με την άδεια του συγγραφέα προσφέρεται σε ψηφιακή μορφή (e-Book), μέσω της εφημερίδας «Χριστιανική» («Χ»), δωρεάν στους συνδρομητές της εφημερίδας ενώ στους φίλους αναγνώστες της διατίθεται στη συμβολική τιμή των 5 ευρώ ως έσοδο-ενίσχυση για τη «Χ». Η προσφορά-διάθεση γίνεται σε μορφή CD-ROM. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με τα Γραφεία της «Χ», στο τηλ.: 210-3806863 ή στο e-mail: efim.xristianiki@gmail.com
.jpeg)
6 σχόλια:
Προπέρσινα ξινά σταφύλια... 🍇 Δεν αρκούν όσα έχουν γραφεί εδώ και 30 χρόνια; 🤔 Ποιός νοιάζεται για ένα τόσο παρωχημένο θέμα; 🤔Οι μαχόμενοι θεολόγοι εκπαιδευτικοί έχουν άλλες ανάγκες και προτεραιότητες. Εστιάστε καλύτερα στο περιεχόμενο των 'νέων' βιβλίων Θρησκευτικών που τώρα ετοιμάζονται, ώστε να μην ξαναβρεθούμε προ εκπλήξεων...
Αγαπητέ ανώνυμε, η άποψη σας καταγράφηκε. Σας ευχαριστούμε πολύ.
Aγαπητέ "Ανώνυμε", συνάδελφε Στέφανε, σέβομαι τη κριτική σου, και, φυσικά, είναι καλοδεχούμενη, καθώς θεωρώ ότι είναι καλοπροαίρετη. Αλλά πλανάσαι φίλε μου, με το "Ζήτημα των 12"... Η μόνη επιστημονική μονογραφία που κυκλοφορεί είναι αυτό το βιβλίο, που αποτελεί εμπλουτισμένη μορφή της Διπλωματικής μου Εργασίας - που αποτέλεσε το "σκαλί" να συνεχίσω σε διδακτορικό επίπεδπ θέμα των Σχέσεων Εκκλησίας - Πολιτείας κατά την Επταετία. Υπάρχουν πολλοί που νοιάζονται για το θέμα, το δε βιβλίο μου (διδακτορική) προσφέρεται ως διδακτικό εγχειρίδιο στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία ΑΘήνας (μάθημα: Εκκκλησιαστική Ιστορία της Ελλάδος).
Φυσικά, λοιπόν, και θα πρέπει να αγωνισθούμε για το κλάδο-ειδικότητά μας, αλλά όχι και να εγκαταλείψουμε την έρευνα, τη συγγραφή.
Έρρωσο!
Καλό καλοκαίρι!
Θερμά σας ευχαριστώ κύριε Ανδρεόπουλε για το σχόλιο και την παρουσία σας!
Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι, Γιώργο και Χάρη, καλησπέρα!
Κάθε ανώνυμος σχολιαστής, στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης γράφει ό,τι θέλει, ό,τι του κατεβάσει η γκλάβα του. Ταπεινή μου γνώμη είναι να μη δημοσιεύονται ανώνυμα σχόλια. Γιατί τα περισσότερα είναι πικρόχολα και πολλές φορές κακόβουλα. Πριν δυό – τρεις μέρες, για το ίδιο θέμα, σε άλλο ιστολόγιο, από τη γνωστή ιστοσελίδα «+Μητροπολίτης Αττικής και Μεγαρίδος Νικόδημος» αναδημοσιεύθηκε μικρό αρθράκι που χαρακτήριζε το Ζήτημα των 12 «μύθο». Καλοπροαίρετα και επωνύμως – αυτό κάνω πάντοτε – σχολίασα το αρθράκι. Το σχόλιό μου, όμως, έγινε η αφορμή, αρκετοί ανώνυμοι, μαζί με τον διαχειριστή του ιστολογίου, να οδηγήσουν τη διαδικτυακή συζήτηση εκτός θέματος, μακριά από τα σημαντικά και ουσιώδη επί του Ζητήματος των 12.
Το βιβλίο τού αγαπητού Χάρη, αποτελεί σημαντική συνεισφορά στην τόσο φτωχή ειδική βιβλιογραφία για τους «12». Είναι προς τιμήν του, η δια της ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ, δωρεάν σχεδόν προσφορά του στους αναγνώστες.
Όσο για τα βιβλία των ΝΠΣ στο μτΘ, ο ανώνυμος σχολιαστής, καλό είναι από τώρα να αγωνιά για το δυσοίωνο μέλλον τού μαθήματός μας. Ο καλός συνάδελφος Σταύρος Γιαγκάζογλου, σε πρόσφατο άρθρο του, δημοσιευμένο στο «πολυμερώς και πολυτρόπως», με σαφήνεια καταγράφει γιατί το μτΘ για ακόμα μια φορά βρίσκεται σε περιδίνηση.
Εγκαρδίως Αθανάσιος Ι. Καλαμάτας.
Σε ευχαριστώ πολύ Θανάση για το εμπεριστατωμένο σχόλιο!
Δημοσίευση σχολίου