Εικονογραφικοί τύποι του Ιησού Χριστού - Η απεικόνιση του Ιησού Χριστού στην εκκλησιαστική ζωγραφική (αγιογραφία)

πηγή: https://www.sophia-ntrekou.gr/2022/06/painting-Jesus-Christ.html

Του Θ. Ι. Ρηγινιώτη

Τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, τους αιώνες των διωγμών, η χριστιανική ζωγραφική στις κατακόμβες ήταν κατά κύριο λόγο συμβολική. Έτσι, ο Χριστός απεικονιζόταν ως αρνάκι (ο θυσιαθείς Αμνός του Θεού) ή ψάρι (επειδή οι χριστιανοί χρησιμοποιούσαν τη λέξη ιχθύς ως ακροστιχίδα της φράσης «Ιησούς Χριστός, Θεού Υιός, Σωτήρ»), αλλά και με τη μορφή του Ορφέα, του μουσικού που, σύμφωνα με τους αρχαίους ελληνικούς μύθους, με τη μουσική του γοήτευε ακόμη και τα άγρια ζώα – όπως ο Κύριος, με τη διδασκαλία του, μπορούσε να εξημερώσει και άγριες ψυχές. Αρκετές φορές απεικονιζόταν ως φιλόσοφος, με τήβεννο (τον χαρακτηριστικό μανδύα των αρχαίων φιλοσόφων), καθώς και με τη μορφή του καλού ποιμένα (βοσκού), που μεταφέρει στους ώμους του το κουρασμένο πρόβατο, που είχε χαθεί και Εκείνος το αναζήτησε για να το διασώσει και να το φροντίσει (παραβολή που διηγήθηκε ο ίδιος ο Ιησούς, βλ. στο κατά Λουκάν ευαγγέλιο, κεφ. 15, στίχ. 1-7). Έχουμε επίσης ανάγλυφες στάσεις με τον Ιησού Χριστό σε μαρμάρινες χριστιανικές σαρκοφάγους, ιδίως του 4ου αιώνα. Σε αυτές τις απεικονίσεις ο Ιησούς παριστάνεται γενικά ως νέος αγένειος (χωρίς γένια).

Από τους επόμενους αιώνες ωστόσο έχουμε προσωπογραφίες του Ιησού Χριστού με την εμφάνιση που γνωρίζουμε και σήμερα, με κοντά γένια και μακριά μαλλιά, χτενισμένα στη μέση και τυλιγμένα πίσω από την κεφαλή σε πλεξούδα. Η αρχαιότερη γνωστή απεικόνισή του με αυτή τη μορφή είναι η πασίγνωστη εικόνα του 6ου αιώνα από την ιερά μονή του όρους Σινά, που τον παρουσιάζει από τη μία πλευρά γλυκό και γαλήνιο και από την άλλη αυστηρό, συμβολίζοντας τις δύο όψεις που βλέπουν οι άνθρωποι στον Θεό, την αγάπη και τη δικαιοσύνη.

Άραγε, πόσο κοντά στην πραγματική του εμφάνιση μπορεί να είναι οι απεικονίσεις αυτές;

Διαβάστε τη συνέχεια εδώ.