Μανώλης Κοττάκης, Ὁ Τζών Λέννον τῆς Ἐκκλησίας

πηγή: ΕΣΤΙΑ, 16/3/2020

ΕΚΕΙ πίσω ἀπό τό Τουρκικό Προξενεῖο στήν Θεσσαλονίκη, στό σημεῖο πού γεννήθηκε ὁ διώκτης τοῦ Ἑλληνισμοῦ Κεμάλ Ἀτατούρκ  βρίσκεται κρυμμένη μιά ὄμορφη καί ἀπέριττη Ἐκκλησία: ἡ Παναγία ἡ Λαοδηγήτρια πού κτίστηκε τό 1802. Ἐφημέριός της εἶναι ὁ πατήρ Βαρνάβας Γιάγκου. Ἕνας φωτισμένος, γλυκύτατος Ἑλληνοκύπριος τοῦ ὁποίου οἱ γονεῖς ἔφθασαν στήν Θεσσαλονίκη τό 1973, λίγο πρίν ἀπό τά τραγικά γεγονότα στήν Μεγαλόνησό μας. Τό κήρυγμα τοῦ πατέρα Βαρνάβα θά μποροῦσα νά τό ἀποκαλέσω «μοντέρνος ἐκκλησιαστικός λόγος», ἔχει ὑπερβεῖ καιρό τώρα τά τείχη τοῦ Ναοῦ καί πάλλει τίς καρδιές τῶν νέων ἀνθρώπων στό Facebook. Μπορεῖ νά μήν τόν ξέρουν οἱ τηλεοράσεις, τόν γνωρίζει ὅμως τό διαδίκτυο καί ἡ νεολαία. Τό πλήρωμά του κάθε Κυριακή στήν Ἐκκλησία εἶναι κατά 50% νέοι ἄνθρωποι, ζευγάρια νυμφευμένα ἤ ἀνύμφευτα, 18-35 ἐτῶν πού καταφθάνουν ἀπό ὅλη τήν Θεσσαλονίκη γιά νά ἐκκλησιαστοῦν καί νά προσευχηθοῦν.

Γνώρισα τόν πατέρα Βαρνάβα πρό ἔτους –προσφάτως παρουσιάστηκαν στήν Στοά τοῦ Βιβλίου «Μακαρισμοί. Ἡ ἀπάντηση στόν κόσμο» (Ἀρχονταρίκι), τό τελευταῖο πόνημά του– καί ἔκτοτε διατηρῶ τακτική ἐπαφή μαζί του. Τό Σάββατο καί ἀφοῦ εἶχαν τελεστεῖ οἱ τελευταῖοι Χαιρετισμοί τοῦ τηλεφώνησα, ἤθελα νά ἀκούσω πῶς εἶναι τό κλῖμα στήν Ἐκκλησία καί στό πλήρωμά της μετά τόν θόρυβο τῆς ἑβδομάδος. Μοῦ διηγήθηκε ἀρχικῶς τί εἶπε στούς πιστούς ἀπό τήν Ὡραία Πύλη τό βράδυ τῆς Παρασκευῆς. Εὐτυχῶς οἱ εὐπαθεῖς ὁμάδες εἶχαν ὑπακούσει καί τό ἐκκλησίασμα ἀπετελεῖτο στήν πλειονότητά του ἀπό νέους καί νέες: «Χαίρομαι πού εἶστε νέοι ὅσοι εἶστε ἐδῶ» παρατήρησε καί ἀναφερόμενος στίς εὐπαθεῖς ὁμάδες προσέθεσε: «Ὁ Χριστιανός δέν εἶναι Χριστιανός ὅταν εἶναι ἐδῶ αὐτό τόν καιρό». Καί συνέχισε: «Ἡ ἀπειλή εἶναι εὐλογία. Μπήκαμε σέ δοκιμασία μέσα στήν Σαρακοστή. Ὁ Θεός μᾶς ἔβαλε μέ τό ζόρι νά προσευχηθοῦμε. Ἡ Παναγία εἶναι τό ἀμυντήριό μας. Πρέπει νά ἀναγνωρίσουμε τήν πτώση μας καί νά σηκωθοῦμε ψηλά. Καμμία ἀπελπισία, καμμία ἀπόγνωση. […] Δέν θά πᾶμε στήν κόλαση ἐπειδή δέν ἤρθαμε νά κοινωνήσουμε. Μένουμε σπίτι μας γιά νά μάθουμε καί τήν καρδιακή προσευχή. Ὅπως οἱ ἐρημῖτες! Τί ὡραῖο νά προσευχόμαστε γιά τούς ἄλλους. Τί ὡραῖο πού ἔκλεισαν τά κέντρα, πῶς τά οἰκονόμησε ὁ Θεός γιά νά σκεφτοῦμε. Συγχωρέστε με. Μήν προσκυνήσετε τίς εἰκόνες σήμερα! Ὄχι γιατί δέν ἐμπιστευόμαστε τήν Παναγία. Ἀλλά νά μήν τήν προκαλοῦμε κιόλας». Ἔπειτα ὁ πατήρ Βαρνάβας μοῦ προσέθεσε: «Ἀγαπητέ μου Μανώλη, καλός Χριστιανός δέν εἶναι αὐτός πού μετρᾶ τίς μετάνοιες. Ξέρεις, δέν “κολλᾶ” ἡ Θεία Κοινωνία. “Κολλᾶ” ὅμως ὁ συγχρωτισμός. “Κολλοῦν” οἱ Εἰκόνες. Ἴσως πρέπει νά σκεφτοῦμε τί θά πρέπει νά κάνουμε μέ τούς ναούς, πῶς θά λειτουργήσουμε, γιά νά σώσουμε τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα! Θεωρῶ πώς ἡ Ἱερά Σύνοδος θά λάβει τήν σωστή ἀπόφαση».

Μοῦ ἄρεσε ὁ τρόπος πού μιλοῦσε ὁ πατέρας Βαρνάβας, ἠχοῦσε μετά ἀπό τόσους καυγάδες ὡς μουσική στά αὐτιά μου. Ὅσο ἀποστρέφομαι τούς ἀναρχοφιλελεύθερους κοσμικούς οἱ ὁποῖοι ἀναζητοῦν εὐκαιρία γιά νά πλήξουν τήν Ἐκκλησία μας ὡς θεσμό, ἄλλο τόσο δέν ἀντέχω καί τούς δεσποτάδες ὅταν ὀχυρώνονται πίσω ἀπό τό δόγμα καί δέν τό κουνᾶνε «ρούπι». Ὁ πατέρας Βαρνάβας Γιάγκου ὅσο καιρόν τόν ξέρω ὑπηρετεῖ τήν Ὀρθοδοξία μας χωρίς ἀπολυτότητες. Φέρνοντας κόσμο στήν Ἐκκλησία χωρίς νά διατάζει. Δεῖτε προσεκτικά τήν φωτογραφία του. Τόν ὀνομάζω χαϊδευτικά «Τζών Λέννον τῆς Ἐκκλησίας». Εἶναι τό ὑπόδειγμα τοῦ Imagine γιά τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Ἡ ἀπήχηση τοῦ λόγου του στούς νέους φοιτητές εἶναι ἄγνωστη πιθανόν καί στόν ἴδιο. Εἶμαι βέβαιος ὅτι μέσα στό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας μας ὑπάρχουν ἀρκετοί σάν τόν πατέρα Βαρνάβα, οἱ ὁποῖοι ἀπέχουν ἀπό τόν ἐκκλησιαστικό λαϊκισμό καί τό μητροπολιτικό ἀλάθητο. Ὑπάρχουν γύρω μας. Ἀρκεῖ νά κοιτάξουμε γύρω μας προσεκτικά καί θά τούς ἀνακαλύψουμε. Τούς χρειαζόμαστε αὐτή τήν ἐποχή. Ὅταν τελειώνουν οἱ ἀπαντήσεις «ἐκτός», ἀρχίζεις καί τίς ἀναζητᾶς «ἐντός». Τώρα πού ὁ ἰός δοκιμάζει τίς ψυχές μας καί τίς ἀντοχές μας ἄς τούς ἀναζητήσουμε.

Γιά τήν ἱστορία παραθέτω ἕνα ἀπάνθισμα σκέψεων τοῦ πατέρα Βαρνάβα. Τώρα πού ἔχουμε κλειστεῖ στούς ἑαυτούς μας καί βλέπουμε ὁ ἕνας τόν ἄλλο ὡς «ὕποπτο», ἴσως καί νά χρειαζόμαστε ὀλίγη ἐναλλακτική χριστιανική σκέψη.

• «Ἀγάπη δέν εἶναι ἡ ἀνάγκη καί ἡ ἀπαίτησή μας νά ἀλλάξουμε τόν ἄλλον, ἀλλά ὁ πόθος νά ἑνωθοῦμε μέ τόν ἄλλον. Δέν ὑπάρχει ἀγάπη χωρίς ἐλευθερία καί ἐλευθερία χωρίς ἀγάπη. […] Καί ὅταν ἀγαπῶ ἀληθινά τόν ἄλλο, δέν νοιάζομαι ἄν θά μέ ἀναγνωρίσει ἀφοῦ ἀναγνώριση γιά μένα εἶναι ἡ χαρά πού τόν πλημμυρίζει μέσα ἀπό τό ἄνοιγμά μου, μέσα ἀπό τήν κίνηση τῆς προσφορᾶς μου».

• «Χάνεται ἀπό τήν ζωή μας ἡ ἁπλότητα καί ἡ εὐθύτητα γιατί φοβόμαστε τήν κρίση καί τήν ἀπόρριψη. Γινόμαστε μετά μανίας πολυπράγμονες γιά νά καλύψουμε τό ὑπαρξιακό μας κενό ἀποκαλύπτοντας ἔτσι τήν ἐσωτερική μας φτώχεια. Δόξα τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ Σταυρός. Ὁ Χριστός κενώνεται ἑκούσια καί προσφέρεται στόν κόσμο. Ὅποιος ἀπό ἐμᾶς προσφέρεται στούς ἄλλους ἑκούσια καί μέ ἐπίγνωση μαρτυρεῖ τήν ἀληθινή ἀγάπη. Δέν μπαίνω στό δίλημμα πόσο ἀρέσω ἤ δέν ἀρέσω. […] Πρωταρχική μας ἀσθένεια δέν εἶναι ἡ ὑποκρισία ἀλλά ἡ μετά μανίας ἐπιδίωξη τῆς ἀποδοχῆς καί ἀναγνώρισης τῶν ἄλλων».

• «Μποροῦμε νά δώσουμε δυνατότητα σωτηρίας στόν ἄλλο μόνο ἄν τοῦ δώσουμε τήν ἄνεση νά μᾶς πλησιάσει πρῶτος ἐκεῖνος. Ἀλλά γιά νά θελήσει νά ζητήσει τήν βοήθειά μας πρέπει προηγουμένως νά τόν ἔχουμε ἐμπνεύσει. Καί τόν ἐμπνέουμε μέ τήν ὅλη μας παρουσία, μέ ὅλο μας τό ἦθος, μέ ὅλη μας τήν ζωή, ὄχι μόνο μέ τά λόγια μας ἀλλά καί μέ τήν σιωπή μας».

• «Στήν Ἐκκλησία ταυτίζουμε συνήθως τήν ἁμαρτία μέ τά σαρκικά πάθη καί ἀγνοοῦμε τήν ὑπερηφάνεια καί τήν κενοδοξία, τήν φιλαργυρία καί τόσες ἄλλες ἐμπαθεῖς καταστάσεις».

• «Ὅπου δέν ὑπάρχει ταπείνωση δέν ὑπάρχει ἀγάπη. Ὁ ὑπομονετικός ἄνθρωπος νιώθει πώς βρίσκεται μέσα σέ ἕνα κάστρο πού δέν μπορεῖ νά τό πατήσει κανένας ὀχτρός καί εἶναι ἀτάραχος στίς ἀνεμοζάλες πού τό χτυποῦνε».

• «Ταπείνωση σημαίνει ἀρνοῦμαι τήν δική μου δύναμη καί ἀποδέχομαι τήν δύναμη τοῦ Θεοῦ. Ταπεινός εἶναι αὐτός πού ἔμαθε νά λέει στό Θεό “νά εἶναι εὐλογημένο”, ὅ,τι καί ἄν τοῦ συμβεῖ. Ἀφήνεται στήν πρόνοια καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, σέ χαρές καί σέ λῦπες, σέ πειρασμούς καί βάσανα. Δέν δέχεται κανέναν λογισμό. Σταυρώνει τήν λογική καί τό θέλημά του. Δέν ταράσσεται. Στηρίζει τά πάντα στήν χάρη Του».

• «Ὁ ταπεινός ἄνθρωπος ἀπολαμβάνει μιά ἐσωτερική πληρότητα. Δέν ἀπαιτεῖ, δέν συγκρούεται. Ἐνῶ προσφέρει τόν δικό του χῶρο στόν ἄλλον, ἡ καρδιά του διευρύνεται τόσο ὥστε νά χωρᾶ ὅλη τήν οἰκουμένη».

• «Τί νά ἀνταγωνιστῶ; Δέν ἔχω τίποτε νά κατακτήσω!»…

Βάλσαμο!