Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης, Η γιόγκα στη ζωή μας

Η διάδοση της γιόγκα και πολλών μορφών διαλογισμού έχει πάρει πια μορφή χιονοστιβάδας στο δυτικό κόσμο και στη χώρα μας. Παντού βλέπεις ανθρώπους να κάνουν γιόγκα – σε διαφημίσεις, ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, πρωινές εκπομπές, ακόμη και κινούμενα σχέδια. Παντού διαφημίζεται η γιόγκα: γιόγκα κατά του άγχους, γιόγκα για ψυχοσωματική αρμονία, ακόμη και γιόγκα για εγκύους, ενώ γίνονται προσπάθειες να ενταχθεί και σε προγράμματα δημόσιων νηπιαγωγείων, πράγμα που ήδη έχει γίνει στο εξωτερικό… Πάρα πολλά γυμναστήρια (αν όχι όλα) έχουν εντάξει τη γιόγκα στα προγράμματα γυμναστικής τους, ενώ ελεύθεροι «δάσκαλοι γιόγκα» κυκλοφορούν τις διαφημίσεις τους σε τουριστικά κέντρα και μεγαλουπόλεις.

Δεν ξέρω τι είδους γιόγκα εφαρμόζεται στα γυμναστήρια και κατά πόσον οι προπονητές του είδους έχουν καταφέρει να την αποκόψουν από τις ινδουιστικές θρησκευτικές αντιλήψεις και πρακτικές και να τη μετατρέψουν σε καθαρή και πραγματική μορφή γυμναστικής. Ξέρω όμως πως η πραγματική γιόγκα είναι μια μορφή λατρείας των ειδωλολατρικών θεών του ινδουισμού και αποσκοπεί στη «σωτηρία» του πιστού της ινδουιστικής θρησκείας, γι’ αυτό και είναι ακατάλληλη για τους χριστιανούς.

Ο πραγματικός σκοπός της γιόγκα

Ο πραγματικός σκοπός της γιόγκα δεν είναι η απόχτηση υγείας, ευεξίας κ.τ.λ., αλλά ο μηδενισμός της ύπαρξης. Η αληθινή γιόγκα –όπως εφαρμόζεται στον ινδουισμό, όπου γεννήθηκε– είναι «ένας τρόπος για να πεθάνεις» [βλ. Γιοχάννες Άαγκααρντ, καθηγητή Θρησκειολογίας στο Πανεπιστήμιο Άαρχους της Δανίας, «Τι είναι πραγματικά η γιόγκα;» (άρθρο στο Διαδίκτυο: http://o-nekros.blogspot.com/2010/09/blog-post_11.html)].

Εξηγούμαι: οι ινδουιστές πιστεύουν στη μετενσάρκωση, το δόγμα ότι οι ψυχές γεννιούνται ξανά και ξανά σε σώματα ανθρώπων, ζώων, φυτών κ.λ.π., ανάλογα με το «κάρμα» τους, δηλ. τη θετική ή αρνητική ενέργεια που έχουν συγκεντρώσει με τις πράξεις της «προηγούμενης ζωής» τους. Όμως αυτές οι αιώνιες αναγεννήσεις είναι μαρτύριο για τις ψυχές. Η λύτρωση απ’ αυτό το μαρτύριο είναι η αποκοπή από τον υλικό κόσμο, ώστε να μη γεννηθούμε ξανά, αλλά να σβήσουμε και να χαθούμε, ενωμένοι με την «παγκόσμια ψυχή», το «μπράχμαν». Ο ινδουιστής λοιπόν κάνει γιόγκα, ώστε να σβήσει τον εαυτό του, να μη γεννηθεί ξανά, αλλά να πεθάνει τελειωτικά.

Οι χριστιανοί δεν πιστεύουμε στη μετενσάρκωση, αλλά στην αιώνια ζωή. Ο άνθρωπος, αφού γεννηθεί, δεν παύει ποτέ να υπάρχει με την ίδια προσωπικότητα που έχει σ’ αυτή τη ζωή. Πεθαίνει προσωρινά, αλλά (λόγω της ανάστασης του Χριστού) θα αναστηθεί, μαζί με όλους τους άλλους ανθρώπους στο τέλος της Ιστορίας, όταν όλη η ανθρωπότητα θα έχει γεννηθεί και θα έχει ολοκληρωθεί το ενιαίο πανανθρώπινο σώμα, που ενώνεται μέσω της θείας χάριτος, της αγαθής ενέργειας του Θεού, που κάνει τα όντα να υπάρχουν και ενώνει με Αυτόν εκείνους που το επιθυμούν.

Αυτό δίδαξε ο Χριστός και όχι κάποια μετενσάρκωση και εναλλαγή ψεύτικων προσωπικοτήτων (ανθρώπινων, ζωικών και φυτικών) σε μια ανώνυμη προαιώνια ψυχή… Αλλά και οι άγιοι διδάσκαλοί μας, ακόμη και στις κορυφαίες πνευματικές εμπειρίες τους από την ουράνια πραγματικότητα, δεν είδαν πουθενά μετενσάρκωση, αλλά μόνο τον παράδεισο και την κόλαση, δηλαδή τη διαφορετική αντιμετώπιση του θείου Φωτός από τους καλούς ανθρώπους (που το δέχονται ως χαρά - παράδεισο) και τους εγωιστές (που το απορρίπτουν ως οδύνη - κόλαση). Τέλος, οι εμφανίσεις και τα θαύματα αγίων που έζησαν πολλούς αιώνες πριν, φανερώνουν πως δεν υπάρχει μετενσάρκωση, γιατί, αν υπήρχε, θα έπρεπε να έχουν γεννηθεί ξανά ή να έχουν εξαφανιστεί μέσα στον «ποταμό των υπάρξεων»…

Η γιόγκα ως λατρεία ειδωλολατρικών θεών

Η πραγματική γιόγκα είναι μια μορφή λατρείας των πολλών θεών του ινδουισμού, της ειδωλολατρικής θρησκείας των Ινδιών. Στη Μπαγκαβάντ Γκιτά, την ιερή βίβλο που, κατά τον ινδουισμό, περιέχει την αποκάλυψη του «θεού» Κρίσνα προς το μαθητή του, τον Αρτζούνα, από το κεφ. 6 αρχίζει η διδασκαλία της γιόγκα, που έχει σκοπό «τη γνώση του Κρίσνα» και την ένωση του «σοφού» (γιόγκι) με αυτόν. Στο κεφ. 8, στίχ. 13, ο Κρίσνα λέει: «Έτσι, έχοντας πραγματοποιήσει την εξάσκηση του γιόγκα και απαγγέλλοντας την ιερή συλλαβή ομ, που είναι ο υπέρτατος συνδυασμός γραμμάτων, εκείνος που, τη στιγμή του θανάτου, σκέπτεται Εμένα, το Θεό, το Υπέρτατο Πρόσωπο, θα φθάσει σίγουρα στους πνευματικούς πλανήτες».

Κατά τη γιόγκα ο ασκούμενος συνηθίζει να προφέρει τα περίφημα «μάντρα», τις μυστικές φράσεις στα σανσκριτικά (αρχαία ινδικά), που τον βοηθούν στην αυτοσυγκέντρωση. Τα μάντρα όμως δεν είναι απλά φράσεις «ενεργειακά φορτισμένες», αλλά προσευχές σε ινδικούς θεούς. Γιατο γνωστότερο μάντρα, το «ομ»,

ο σχολιαστής της Μπ. Γκιτά, Σουάμι (=ινδουιστής άγιος) Πραμπουπάντα, γράφει: «Το ομ δεν είναι παρά η απρόσωπη απεικόνιση του Κυρίου (εννοεί τον Κρίσνα) και περιέχεται στο μάχα-μάντρα Χάρε Κρίσνα» (1).

Συνεπώς, ο νεαρός ή η νεαρή που διαλογίζεται, για «αρμονία, ευεξία» κτλ., ψάλλοντας το «ομ», κάνει κάτι που οι πρόγονοί της πιθανόν προτίμησαν βασανιστήρια και θάνατο (και αγίασαν) για να μην το κάνουν: απευθύνει μια προσευχή σε ειδωλολατρικό «θεό».

Οι χριστιανοί την ώρα του θανάτου μας θέλουμε να έχουμε στο νου μας το Χριστό και να πάμε στο δικό Του βασίλειο, όχι στον Κρίσνα, ούτε στους «πνευματικούς πλανήτες» του, που δεν ξέρουμε τι είναι (το λέω με μετριοπάθεια, για να μη φανώ «φανατικός») και καλύτερα να μας λείπει το βύσσινο. Ο Κρίσνα δεν είναι ο Χριστός, αλλά μια διφορούμενη πνευματική οντότητα με τερατώδη μορφή, από την οποία εκπορεύεται «και το καλό και το κακό» και που διδάσκει τον Αρζτούνα να σκοτώσει ανελέητα τους εχθρούς του, γιατί έτσι «θα εκπληρώσει το σκοπό του», και τον βεβαιώνει πως «αφού υπάρχει μετενσάρκωση, δε διαπράττει φόνο, γιατί οι νεκροί εχθροί του θα γεννηθούν ξανά»! (αρχή Μπ. Γκιτά).

Εκτός των άλλων, ο μαθητής της γιόγκα λατρεύει ως θεό το γκουρού του, δηλ. τον πνευματικό του διδάσκαλο, τον οποίο προσκυνά, του ανάβει καντήλι και κάνει γι’ αυτόν προσφορές λουλουδιών ή δώρων – αντίθετα με τους χριστιανούς, που δε λατρεύουμε τους αγίους, αλλά μόνο τους τιμάμε, αποδίδοντας όλη τη λατρεία στον Τριαδικό Θεό διά του Χριστού.

Κάποιοι που γύρισαν πίσω

Επαναλαμβάνω ότι δεν ξέρω τι είδους γιόγκα διδάσκεται σε κάθε γυμναστήριο της πατρίδας μας. Ξέρω όμως τα εξής:

Εδώ και περίπου εξήντα χρόνια (με προάγγελους πριν εκατό χρόνια) ο δυτικός κόσμος (και η Ελλάδα) υφίσταται μια καταιγίδα προσηλυτισμού στον ινδουισμό και το βουδισμό. Από το Μαχαρίτσι ώς το Σάι Μπάμπα, εκατοντάδες ινδουιστές και βουδιστές διδάσκαλοι κατέκλυσαν τη δύση, εξαπλώνοντας τη φιλοσοφία των θρησκειών τους στο δικό μας κόσμο, που είχε πια ξεχάσει τη δική του χριστιανική κληρονομιά κι αναζητούσε εξωτικά στηρίγματα.

Τις τελευταίες δεκαετίες οι προσπάθειες αυτές έχουν συστηματοποιηθεί από μια νέα «θρησκεία», που ανακατεύει όλες τις ειδωλολατρικές θρησκείες (Ινδιάνων, Αιγυπτίων, Ινδών, Κινέζων κ.τ.λ.) και τις προσφέρει στον κόσμο ως μια εναλλακτική πρόταση «σοφίας και γνώσης». Η νέα αυτή «παν-θρησκειακή» σούπα είναι το λεγόμενο «Κίνημα New Age» («Νέα Εποχή»), στο οποίο οφείλεται η μόδα με την αστρολογία, τα μέντιουμ, την τηλεπάθεια, το φενγκ σούι, το τάι τσι, τις πολεμικές τέχνες (με καλλιέργεια των παραψυχολογικών δυνάμεων που περιέχουν στην πραγματική ασιατική τους μορφή), αλλά και η μανία με τους εξωγήινους (που έχει μορφή θρησκείας στις ΗΠΑ και συνδέεται με παραψυχολογικά φαινόμενα), όπως και η διαρκής αναφορά σε «κάρμα», «προηγούμενες ζωές», «θετική ενέργεια», «αύρα» και πολλά άλλα στοιχεία των θρησκειών της Ινδίας, του Θιβέτ και της Κίνας.

Από τους πολλούς δυτικούς που μυήθηκαν στη γιόγκα ή έγιναν και κανονικοί πιστοί του ινδουισμού ή του βουδισμού, κάποιες αξιόλογες περιπτώσεις εγκατέλειψαν αυτούς τους δρόμους και έγιναν (ή ξαναέγιναν) ορθόδοξοι χριστιανοί. Έγραψαν μάλιστα και βιβλία, όπου καταγγέλλουν ευθέως τις θρησκείες της Ασίας και τις μεθόδους τους (όπως η γιόγκα και ο διαλογισμός κάθε είδους) ως σκοτεινές και επιβλαβείς, γράφοντας πολύ αναλυτικά ότι είδαν εκεί να ενεργοποιούνται δαιμονικές δυνάμεις και ότι οι δήθεν φωτεινή «πνευματική πρόοδος», που επιτελείται σ’ αυτές, είναι, στην πραγματικότητα, παγίδα πονηρών πνευμάτων. Τέτοιες τρομακτικές εμπειρίες καταγράφουν στα βιβλία τους οι πρώην πιστοί ανατολικών θρησκειών (τώρα ορθόδοξοι χριστιανοί) Κλάους Κένεθ και Διονύσιος Φαρασιώτης, ο Γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ (με πολυετή θητεία στον υπερβατικό διαλογισμό), ο πρώην άθεος και μελετητής του βουδισμού ζεν π. Σεραφείμ Ρόουζ (που φιλοξενεί σε βιβλίο του και ένα μακροσκελές κείμενο Αμερικανίδας ανθρωπολόγου, πρώην ινδουίστριας, που έγινε ορθόδοξη χριστιανή), η Γερόντισσα Γαβριηλία Παπαγιάννη, που υπηρέτησε ως ανθρωπίστρια νοσοκόμα και φυσικοθεραπεύτρια στις Ινδίες και έζησε σε ινδουιστικές μονές (άσραμ), και άλλοι (2).

Αυτοί οι άνθρωποι, που γύρισαν πίσω έχοντας ζήσει πολλά και σκοτεινά, γράφουν προς τους χριστιανούς: «Μακριά από τη γιόγκα – είναι παγίδα για να σας τραβήξουν προς τον ινδουισμό και το βουδισμό, απομακρύνοντάς σας απ’ το Χριστό, που είναι η μόνη Οδός προς την αλήθεια, τη σοφία και την αγάπη!»

Εναλλακτική πρόταση;

Ναι, υπάρχει!

Θέλεις να νιώσεις ελεύθερος, να είναι υγιής, να γίνεις σοφός; Ν’ αποχτήσεις γαλήνη και ψυχοσωματική αρμονία; Εντάξει. Πήγαινε εδώ δίπλα, στη μονή Αρκαδίου, βρες τη Γερόντισσα Μάρθα και γίνε μαθητής της. Μάθε απ’ αυτήν να προσεύχεσαι, ν’ αγαπάς και να είσαι ταπεινός, να στρέφεσαι ολόπλευρα προς το Χριστό (το Θεό της αγάπης), σκέψου όπως αυτή και (αν είναι δυνατόν) ζήσε όπως αυτή.

Έφερα τη Γερόντισσα Μάρθα ως παράδειγμα (ως Ρεθεμνιώτης), αλλά πολύ πιο κοντά σου απ’ το Αρκάδι είναι η ενορία σου, εκεί όπου (άγνωστοι και περιφρονημένοι ως «θρησκόληπτοι» και «θεούσες») υπάρχουν σίγουρα αγνοί και ειλικρινείς χριστιανοί, αγωνιστές, γεμάτοι αγάπη και καλοσύνη. Αυτοί είναι οι δάσκαλοί σου, αρκεί να τους αναζητήσεις. Μπορείς να ξεκινήσεις πηγαίνοντας ένα δεκαπενταύγουστο στην Παράκληση της Παναγίας ή ένα απόγευμα στην εβδομαδιαία συνάντηση και συζήτηση που διοργανώνουν οι πιο πολλές ενορίες, τουλάχιστον στην πόλη (αλλά και σε μερικά χωριά). Ρώτα τον παπά (δε δαγκώνει): «Βρες μου έναν αληθινό χριστιανό, για να τον ακολουθήσω». Ψάξε (ανεπηρέαστος από τη φοβία για τους παπάδες και τους πιστούς, που καλλιεργούν έξυπνα μερικοί) και θα εκπλαγείς μ’ αυτά που θ’ ανακαλύψεις.

Στον τόπο μας υπάρχουν άνθρωποι που ταξιδεύουν στην Ινδία ή στα Ιμαλάια, για να διδαχτούν γιόγκα και διαλογισμό από ινδουιστές και βουδιστές μοναχούς, ώστε να αποχτήσουν «ευεξία», «αρμονία», «σοφία», «ανώτερη συνειδητότητα» κ.τ.λ., αλλά δεν κάνουν τον κόπο να πηγαίνουν κάθε Κυριακή στην εκκλησία, να παρακολουθούν την πνευματική ζωή ενός ορθόδοξου μοναστηριού, να νηστεύουν, να εξομολογούνται και να μεταλαβαίνουν, νομίζοντας πως αυτά ταίριαζαν μόνο στην αγράμματη γιαγιά τους, τη σοφία της οποίας αγνοούν, αφού δεν προβάλλεται από την τηλεόραση και δε διαφημίζεται σε φυλλάδια ευεξίας και υγιεινής ζωής… Τους αγίους, ιδιαίτερα της εποχής μας (όπως τόσοι πολλοί θεοφόροι και θαυματουργοί γέροντες), τους αγνοούν ή τους παρερμηνεύουν ως ένα είδος χριστιανών «γκουρού»…

Έχεις δίπλα σου την πολύτιμη πνευματική κληρονομιά των προγόνων σου ορθόδοξων χριστιανών (κληρονομιά που οδήγησε χιλιάδες ανθρώπους στην αγιότητα, ενώ ακόμη ζούσαν εδώ στη γη κι όχι μόνο αφού πήγαν στον ουρανό) και δε χρειάζεται να στρέφεσαι σε ξένους κήπους.

ΥΓ. Αυτό το άρθρο δε στρέφεται κατά των γυμναστηρίων, γιατί η γιόγκα δεν είναι ούτε η μόνη ούτε η κυριότερη δραστηριότητά τους.

(1) Από το: Η Αυτού Θεία Χάρη Α. Τσ. Μπακτιβεντάντα Σουάμι Πραμπουπάντα, Η Μπαγκαβάντ Γκιτά όπως είναι, Bhaktivedanta Book Trust 1980, σελ. 224.

(2) Δες τα βιβλία:

Κλάους Κένεθ, Χιλιάδες μίλια προς τον τόπο της καρδιάς, Εν πλω 2009.

Διονύσιος Φαρασιώτης, Οι γκουρού, ο νέος και ο γέροντας Παΐσιος, Παναγόπουλος 2009.

Γαβριηλία μοναχή, Η ασκητική της Αγάπης, εκδ. Τάλαντο 2000.

π. Σωφρόνιος Σαχάρωφ, Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστί, έκδ. Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου, Essex Αγγλίας (δες και απόσπασμα στο Διαδίκτυο, στο άρθρο «Ιστορίες πλάνης»).

π. Σεραφείμ Ρόουζ, Η Ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος, Μορφή Εκδοθείτω 2006 [ολόκληρο εδώ ].

π. Δαμασκηνός Κρίστενσεν, «Από τον απρόσωπο στον προσωπικό Θεό», στο συλλογικό έργο Από το βουδισμό στο Χριστό, εκδ. «Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος», Μήλεσι 2008.