«Νομοκανονικά»: Επιθεώρηση
Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου
Κυκλοφορήθηκε το νέο τεύχος με αφιέρωμα στο μακαριστό Μητροπολίτη Περγάμου και πανεπιστημιακό Καθηγητή Ιωάννη Ζηζιούλα
Με ευλαβικό αφιέρωμα στη μνήμη του προσφάτως εκπλιπόντος Μητροπολίτου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Γέροντος Περγάμου κυρού Ιωάννου Ζηζιούλα (10.01.1931-02-02.2023), καθηγητού Πανεπιστημίων (Εδιμβούργου, Γλασκώβης, Θεσσαλονίκης [ΑΠΘ], Γρηγοριανού της Ρώμης και Γενεύης) και διατελέσαντος Προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών, κυκλοφορήθηκε το νέο τεύχος (1/2023) της εξαμηνιαίας Επιθεωρήσεως Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου (τα) «Νομοκανονικά».
Το τεύχος προλογίζει ο ιδρυτής και διευθυντής του περιοδικού, ομ. καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών κ. Ιωάννης Κονιδάρης με το «Εις μνημόσυνον αιώνιον» κείμενό του για τον αοίδιμο Ιεράρχη, την γνωριμία τους από το 1965 και για τη λαμπρή εξέλιξη του μακαριστού Ιεράρχη, τόσο ως διαπρεπούς θεολόγου και διακεκριμένου μέλους της Ιεραρχίας του Πανσέπτου Οικουμενικού Θρόνου, όσο και ως ακαδημαϊκού δασκάλου με την καθ΄ όλα επιτυχή σταδιοδρομία στο εξωτερικό και αργότερα στη χώρα μας, ως καθηγητής Πανεπιστημίου, μέλος (1993) και διατελέσας Πρόεδρος (ο πρώτος κληρικός Πρόεδρος, εν έτει 2002) της Ακαδημίας Αθηνών.
ΜΕΛΕΤΕΣ – ΑΡΘΡΑ
Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου κατά το 40μερο μνημόσυνο του μακαριστού Ιωάννου Ζηζιούλα, που εκφωνήθηκε στην αίθουσα του Θρόνου, στο Φανάρι στις 11.03.2023, ο οποίος ευστόχως χαρακτηρίζει τον αείμνηστο Ιεράρχη ως το «σιδηρούν θεολογικό βραχίονα του Οικουμενικού Θρόνου». Εν συνεχεία τρείς διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί δάσκαλοι, διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων, συμβάλλουν με τα κείμενά τους - που συνέγραψαν ειδικώς για το αφιέρωμα αυτό - στην ανάδειξη πτυχών της πολυδιάστατης θεολογικής και όχι μόνο σκέψεως του μακαριστού Ιεράρχη. Ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου (ΑΠΘ) κ. Ευάγγελος Βενιζέλος επιχειρεί μια πολυσήμαντη, ξεχωριστή προσέγγιση με θέμα «Η ευχαριστιακή εκκλησιολογία του Ιωάννη Ζηζιούλα και οι σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας». Ακολουθεί ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης (ΕΚΠΑ) κ. Πασχάλης Κιτρομηλίδης που αναπτύσσει το ζήτημα «Ελευθερία και διάλογος στη σκέψη του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη», καταληκτικώς δε αναφέρεται και σε άγνωστα στοιχεία για την ιστορία της Μητροπόλεως Περγάμου. Τις συμβολές κατακλείει ο αναπλ. καθηγητής Δογματικής (ΕΚΠΑ) Σταύρος Γιαγκάζογλου, μαθητής και στενός συνεργάτης του αειμνήστου Ιεράρχου, με τη διεξοδική μελέτη του «“Η Κτίση ως Ευχαριστία”. Αναφορά στο έργο του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα για τη σχέση θεολογίας και φυσικού περιβάλλοντος».
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ
Στο νέο τεύχος παρουσιάζονται και αναλύονται σημαντικές δικαστικές αποφάσεις που άπτονται ζητημάτων εκκλησιαστικής και ευθύτερα θρησκευτικής φύσεως, όπως:
•η υπ’ αριθμ. 1670/2021 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ, Τμ. Δ΄) περί της αναφοράς του όρου «ονοματοδοσία» στη ληξιαρχική πράξη γεννήσεως, ως αντικειμένης στο αρθ. 9 της Ε.Σ.Δ.Α. (Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) [ανάλυση – σχολιασμός υπό Γεωργίου Κ. Ιατρού, δικηγόρου, Διδάκτορος Νομικής],
•η υπ΄αριθμ. 1752/2021 (ΣτΕ, Δ΄) περί ακυρώσεως υπουργικής αποφάσεως που ερρύθμιζε το ζήτημα της σφαγής ζώων στο πλαίσιο λατρευτικών τύπων, διότι κατά παράβαση της οικείας κοινοτικής νομοθεσίας δεν διελάμβανε προηγουμένη ρύθμιση μεταξύ της ορθής μεταχειρίσεως (αναισθητοποιήσεως) των ζώων προ της σφαγής τους και των αντιστοίχων δικαιωμάτων των θρησκευτικών κοινοτήτων (ανάλυση – σχολιασμός υπό Θεοδοσίου Χ. Τσιβόλα, δικηγόρου, Δρος Ν.),
•η υπ΄ αριθμ. 1478/2022 (Ολομ. ΣτΕ) που αφορά στην υποχρέωση της Πολιτείας (Υπ. Παιδείας και Θρησκευμάτων) να θεσπίσει ένα ισότιμο μάθημα συναφούς (“θρησκειολογικού” / “φιλοσοφικού”) περιεχομένου για τους μαθητές που απαλλάσσονται από το υποχρεωτικό (“oμολογιακού” περιεχομένου) μάθημα των Θρησκευτικών (ΜτΘ), παρεχομένου ως ευλόγου χρόνου για τη ρύθμιση του θέματος το διάστημα μέχρι το τέλος του σχολικού έτους 2022-2023 (ανάλυση – σχολιασμός υπό Ζωής Ι. Καραμήτρου, δικηγόρου, Δρος Ν., Ειδικής Επιστήμονος στην Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Πολίτη»),
•η υπ΄ αριθμ. Α336/2022 απόφαση του Διοκητικού Εφετείου Πειραιώς περί επιβολής της ποινής οριστικής παύσεως σε ιεροψάλτη ως ενεργείας ανηκούσης στην αρμοδιότητα και ανέλεγκτη κρίση του οικείου Μητροπολίτου (ανάλυση – σχολιασμός υπό Δημ. Γ. Κρεμπενιού, δικηγόρου, Δρος Ν.).
Τέλος, δημοσιεύεται η υπ΄ αριθμ. 2/2022 απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, βάσει της οποίας για την απαλλαγή μαθητή από τη διδασκαλία του ΜτΘ δεν απαιτείται η αναφορά των θρησκευτικών του πεποιθήσεων, αρκουμένης της επικλήσεως λόγων συνειδήσεως, γενικώς.
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
Στη στήλη των Βιβλιoκρισιών του παρόντος τεύχους δημοσιεύονται οι ακόλουθες βιβλιοπαρουσιάσεις:
- του Ιωάννη Μ. Κονιδάρη για το βιβλίο του καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης (ΕΚΠΑ) Πασχάλη Μ. Κιτρομηλίδη «Θρησκεία και πολιτική στον Ορθόδοξο κόσμο. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και οι προκλήσεις της νεωτερικότητας. Προλεγόμενα: Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης», Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Επίκεντρο, 2021 (σσ. 252) και
- του ιδίου, για το βιβλίο του αναπλ. καθηγητή Εκκλησιαστικού Δικαίου Νομικής (ΕΚΠΑ) Γεωργίου Ι. Ανδρουτσοπούλου, Το νομικό καθεστώς Μονών και Ησυχαστηρίων στην ελληνική επικράτεια. Ι. Εκκλησία της Ελλάδος [= Βιβλιοθήκη Εκκλησιαστικού Δικαίου. Σειρά Β΄: Μελέτες, 10]», Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Σάκκουλα, 2023 (σσ. 423).
* Τα «Νομοκανονικά» είναι η εξαμηνιαία Επιθεώρηση που επιδιώκει να καλύψει δύο σύνθετους και δυσχερείς επιστημονικούς κλάδους, το Εκκλησιαστικό και το Κανονικό Δίκαιο, τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και δικαστηριακής πράξεως. Αποτελούν το επιστημονικό όργανο της Εταιρείας Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου (http://www.etekkad.gr), διευθύνονται υπό του ομ. καθηγητού Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Αθηνών και Προέδρου της Εταιρείας κ. Ιωαν. Μ. Κονιδάρη, εκδίδονται από τις ευφήμως γνωστές εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε. (https://www.sakkoulas.gr) και κυκλοφορούν Νοέμβριο/Δεκέμβριο και Μάϊο/Ιούνιο κάθε έτους.
Απευθύνονται σε δικηγόρους, δικαστές, θεολόγους και σε ερευνητές επιστήμονες από τον χώρο των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών (ιστορικούς, κοινωνιολόγους, κ.λ.π.) οι οποίοι είτε εντρυφούν στο πεδίο των σχέσεων Πολιτείας – Εκκλησίας / θρησκευτικών κοινοτήτων, είτε ασχολούνται με θέματα της Εκκλησιαστικής Ιστορίας και δη της νεότερης. Εκδίδονται ανελλιπώς από τον Μάιο του 2002 και ήλθαν, σύμφωνα με την πρόθεση του ιδρυτού και Διευθυντού τους να καλύψουν την απουσία, που είχε από ικανού χρόνου καταστεί ευκρινώς ορατή, μιας περιοδικής εκδόσεως, η οποία να προάγει την επιστήμη στα ζητήματα του Εκκλησιαστικού και του Κανονικού Δικαίου και ευρύτερα τον δημόσιο διάλογο στα ζητήματα των σχέσεων Πολιτείας και Εκκλησίας.
_______________________________________________* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι Δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας του ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr ), μέλος της Εταιρείας Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου. Υπηρετεί στη Β/θμια Εκπ/ση ως Σχολικός Σύμβουλος κλ. ΠΕ01 – Θεολόγων Ανατ. Αττικής, Φθιώτιδας & Καρδίτσας (https://blogs.sch.gr/xandreo).
.jpeg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου