Άγιο Φως: θαύμα ή απάτη;

Του Θεόδωρου Ι. Ρηγινιώτη

Ομάδα αθέων διαφημίζει αυτή την περίοδο ένα βιβλίο για το φαινόμενο του Αγίου Φωτός, στον Άγιο Τάφο, στα Ιεροσόλυμα, το οποίο, όπως ισχυρίζονται, «αποδεικνύει» ότι το Άγιο Φως είναι «ο μεγαλύτερος θρησκευτικός μύθος», μια καλοστημένη απάτη της Εκκλησίας, που «διαιωνίζεται» για οικονομική εκμετάλλευση των αφελών. 

Το βιβλίο, όπως και τα διαφημιστικά βίντεο, παρουσιάζουν ηχογραφημένες δηλώσεις κληρικών του πατριαρχείου Ιεροσολύμων, που βεβαιώνουν ότι η κανδήλα του Αγίου Τάφου ανάβει με αναπτήρα και όχι θαυματουργικά. 

Επειδή όλος αυτός ο θόρυβος δημιουργεί εντυπώσεις, επιτρέψτε μου να μοιραστώ μαζί σας κάποιες επισημάνσεις επί του θέματος. 

Το καλοκαίρι του 1993, μια ομάδα περίπου 30 τελειόφοιτων της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών επισκεφτήκαμε τους Αγίους Τόπους και ξεναγηθήκαμε επίσημα στο ναό της Αναστάσεως του Χριστού (μέσα στον οποίο βρίσκεται ο Άγιος Τάφος) από αρχιμανδρίτη του πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Δυστυχώς, μετά από τόσα χρόνια λησμονώ το όνομά του. Εκείνος μας είπε ότι η ακοίμητη κανδήλα του Αγίου Τάφου είναι αναμμένη από πριν κατά την τελετή αφής (ανάμματος) του Αγίου Φωτός και ότι είναι μύθος ότι γίνεται έρευνα στον πατριάρχη, για να μην έχει πάνω του σπίρτα όταν μπαίνει στο «ιερό κουβούκλιο» (στον Άγιο Τάφο). Όμως, εξήγησε, το Άγιο Φως είναι όντως θαύμα, διότι, πριν ακόμη ο πατριάρχης βγει από το κουβούκλιο, έχουν αρχίσει ν’ ανάβουν μόνα τους καντήλια του ναού και κεριά που κρατούν οι άνθρωποι στο χέρι και το Άγιο Φως έχει εμφανιστεί και στριφογυρίζει ψηλά, στις κολώνες του ναού! 

Χρόνια μετά, ένας Ρεθεμνιώτης φίλος, εκπαιδευτικός (όχι θεολόγος), μου είπε: «Πήγα στα Ιεροσόλυμα χωρίς να πιστεύω τα σχετικά με το Άγιο Φως, όμως τώρα πιστεύω, γιατί έβλεπα λάμψεις να εκτινάσσονται από την πόρτα του Αγίου Τάφου και ν’ ανάβουν τα κεριά των ανθρώπων». 

Όπως αντιλαμβάνεστε, είναι φανερό πως η εμφάνιση του Αγίου Φωτος είναι ένα θαύμα, άσχετα πώς ανάβουν η κανδήλα και οι λαμπάδες του πατριάρχη, επειδή υπάρχουν αμέτρητες μαρτυρίες ανθρώπων που βλέπουν τα φωτεινά φαινόμενα εκείνη την ώρα έξω από το κουβούκλιο του Αγίου Τάφου (συν την ακαΐα, δηλ. ότι η φλόγα αυτή δεν καίει και δεν βάζει φωτιά τα πρώτα λεπτά, ενώ προηγουμένως χιλιάδες κεριά έχουν ανάψει από την ίδια φλόγα). 

Μάλιστα οι μαρτυρίες αυτές έρχονται και από το παρελθόν (ανήκουν και σε μουσουλμάνους Άραβες κατακτητές και σε Λατίνους εχθρούς των ορθοδόξων) και από την εποχή μας. Υπάρχουν και αναλυτικές περιγραφές άλλων κληρικών, όπως του μοναχού Μητροφάνη (που κρύφτηκε μέσα στον Άγιο Τάφο το 1926 και τα είδε όλα) και του τέως πατριάρχη Διόδωρου, που βεβαιώνουν ότι η φλόγα ανάβει θαυματουργικά. Το ίδιο βεβαιώνουν και αλλόθρησκοι κατακτητές των μεσαιωνικών χρόνων, όπως είπαμε, που το καντήλι άναβε μπροστά στα μάτια τους, και μάλιστα κάποιοι από αυτούς, για να το εμποδίσουν, είχαν αντικαταστήσει το φιτίλι με μεταλλικό σύρμα. 

Επίσης έχουμε την έρευνα του καθηγητή Φυσικής Αντρέι Βολκώφ, που διαπίστωσε ανεξήγητες ενεργειακές διακυμάνσεις στο χώρο κατά την εμφάνιση του Αγίου Φωτός, καθώς και δύο ανεξάρτητες μελέτες ισάριθμων καθηγητών της Μηχανικής των Θραύσεων πάνω στη ραγισμένη κολώνα του ναού της Αναστάσεως, στην οποία άναψε το Άγιο Φως τον 16ο αιώνα, όταν οι Τούρκοι είχαν απαγορεύσει στον ορθόδοξο πατριάρχη να μπει στο ναό. 

Αυτά και πολλά άλλα θα τα διαβάσει ο αναγνώστης σε ένα πραγματικά σοβαρό βιβλίο περί του θέματος, το βιβλίο του αρχιτέκτονα Χάρη Σκαρλακίδη «ΑΓΙΟΝ ΦΩΣ – ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. Εβδομήντα ιστορικές μαρτυρίες (4ος-16ος αι.)», ο οποίος ερεύνησε πολλές βιβλιοθήκες ανά τον κόσμο και βρήκε τα ίδια τα χειρόγραφα των συγγραφέων που παραθέτει, με συγκλονιστικές μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων. Λεπτομέρειες για το βιβλίο, και μερικά κεφάλαια, μπορείτε να διαβάσετε στην ιστοσελίδα του συγγραφέα: http://www.skarlakidis.gr/el.html. 

Αν κάποιος θέλει οπωσδήποτε να πειστεί και να πείσει τους άλλους ότι στο Άγιο Φως δεν έχουμε περίπτωση θαύματος, ας διαβάσει αυτό το βιβλίο κι ας το αναιρέσει. Όσο υπάρχει αυτό το βιβλίο, δεν καταρρίπτεται το θαύμα του Αγίου Φωτός. 

Ο κ. Σκαρλακίδης, όπως αναφέρει, έχει παραστεί στην τελετή του Αγίου Φωτός έντεκα φορές. Αναρωτιέμαι πόσες φορές πήγε ο συγγραφέας του πρόσφατου βιβλίου, που τόσο διαφημιστικό θόρυβο προκαλεί… Και, αν πάει και δεν δει τίποτε, άραγε αυτόματα ακυρώνονται οι δεκάδες σύγχρονες μαρτυρίες ανθρώπων που είδαν και βλέπουν; Έχει κανένα χαρτί από ψυχολόγο για κάποιον από αυτούς ότι βλέπει παραισθήσεις; Είναι πιο έξυπνος και πιο μορφωμένος από (όλους ανεξαιρέτως) αυτούς; Τους εξέτασε όλους για ειλικρίνεια ή ψεύδος; Αν όχι, έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά του πριν μιλήσει για μύθο ή απάτη. 

Φυσικά, τα περισσότερα κεριά ανάβουν με φυσικό τρόπο, από το ένα στο άλλο. Δεν έπεται ότι «όλα» ανάβουν θαυματουργικά. Κι όμως, ακόμη κι αυτά τα κεριά, που τους έχει μεταδοθεί η φλόγα από ένα άλλο κερί, δεν βάζουν φωτιά τα πρώτα λεπτά, όταν οι άνθρωποι ακουμπούν τη φλόγα στα γένια ή στα μαλλιά τους, στα χέρια τους ή στα ρούχα τους. 

Ας μη βιαζόμαστε λοιπόν να κρίνουμε και ας μην είμαστε φανατικοί και προκατειλημμένοι. Η αμφισβήτηση κάθε φαινομένου που φαίνεται ως θαύμα είναι πέρα για πέρα θεμιτή, μάλιστα και αναγκαία. Όμως με καλή πρόθεση. Μια αυτοψία νομίζω ότι θα είναι διαφωτιστική για κάθε καλοπροαίρετο ερευνητή – εύχομαι σε κάθε ενδιαφερόμενο να κάνει Πάσχα στον Άγιο Τάφο. Και, μαζί με τον Ιησού Χριστό, να αναγεννηθεί και ο ίδιος και ν’ ανακαλύψει το βαθύτερο νόημα της ζωής, μιας φωτεινής ζωής που δεν τελειώνει ποτέ. Αυτό, νομίζω, είναι το άγιο φως με τη μεγαλύτερη σημασία, το φως του Χριστού μέσα στην καρδιά μας και στην καρδιά των αδελφών μας. 

Καλή ανάσταση.