π. Δ. Μπόκος, Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε (α): Το σφραγισμένο βιβλίο

Στο πρώτο κιόλας τροπάριο του κανόνα του Ακαθίστου Ύμνου η παρουσία της Υπεραγίας Θεοτόκου, ευφρόσυνα παρηγορητική μέσα στο κατανυκτικό φόντο του Τριωδίου, προβάλλει δυναμικά με έναν ολοζώντανο συμβολισμό από τα προφητικά κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης: 

«Χριστού βίβλον έμψυχον, 

εσφραγισμένην σε Πνεύματι, 

ο μέγας αρχάγγελος, 

Αγνή, θεώμενος…» 

Ο Γαβριήλ, υπουργός (=υπηρέτης) του μεγάλου μυστηρίου της Γεννήσεως του Χριστού, βλέπει την Παναγία σαν ζωντανό βιβλίο του Χριστού, σφραγισμένο από το Άγιο Πνεύμα. 

Τα λόγια αυτά θυμίζουν τη συνήθη προτροπή του Θεού να γράψουν οι προφήτες τους λόγους του σε βιβλίο και εν συνεχεία να το κλείσουν και να το σφραγίσουν, ώστε να φυλαχθούν με ασφάλεια για τις μελλοντικές γενιές. Έτσι, π. χ., «και συ, Δανιήλ, λέγει, κλείσε τους λόγους μου “και σφράγισον το βιβλίον” έως τον καιρό του τέλους» (Δαν. 12, 4). Αντιστοίχως και στον προφήτη Ησαΐα λέγει: «Οι λόγοι αυτοί του Κυρίου θα είναι σαν τους λόγους του βιβλίου που μένει σφραγισμένο και κλεισμένο. Αν δοθεί αυτό σε άνθρωπο που γνωρίζει γράμματα και του ειπούν: “Διάβασε αυτά που περιέχει το βιβλίο”, εκείνος θα απαντήσει: “Δεν μπορώ να τα διαβάσω, γιατί το βιβλίο είναι κλεισμένο και σφραγισμένο”» (Ησ. 29, 11). 

Η Εκκλησία συνδέει άμεσα τις προφητικές αυτές εικόνες με την Παρθένο Μαρία, για να τονίσει την απόλυτη καθαρότητά της, την αμόλυντη παρθενία της. Αυτή είναι το κλειστό (σφραγισμένο) βιβλίο, όπως λέγεται στα προεόρτια της Γέννησής της: «“Το εσφραγισμένον νυν βιβλίον αποτίκτεται, όπερ αναγνώσεται ουδόλως φύσεως νόμω βροτός”, το οποίο κανένας θνητός δεν θα αναγνώσει κατά τον φυσικό νόμο, αφού φυλάσσεται (κλειστό) για κατοίκηση του Λόγου του Θεού, όπως προφήτευσαν τα βιβλία των θεοφόρων προφητών διά του Αγίου Πνεύματος» (Κανών 7ης Σεπτ., ωδή ε ). 

Η προφητική ρήση του Ησαΐα εκπληρώνεται τη στιγμή ακριβώς του Ευαγγελισμού, όταν αποστέλλεται υπό του Θεού ο αρχάγγελος Γαβριήλ, κομίζων «χαράς ευαγγέλια», προς την Παρθένο Μαρία, αρραβωνιασμένη ήδη με τον Ιωσήφ. 

«Άκουσε τί λέγει ο προφήτης γι’ αυτόν τον άνθρωπο και γι’ αυτήν την παρθένο: “Θα δοθεί αυτό το σφραγισμένο βιβλίο σε άνθρωπο, που γνωρίζει γράμματα”. Τί άλλο εκτός από την αμόλυντη παρθένο σημαίνει το σφραγισμένο βιβλίο; Από ποιους θα δοθεί; Είναι φανερό πως θα δοθεί από τους ιερείς. Σε ποιον; Στον Ιωσήφ τον ξυλουργό. Αυτός ο Ιωσήφ προηγουμένως είχε συνάψει σεμνό γάμο και απέκτησε τέκνα. Αφού όμως έχασε τη γυναίκα του, ζούσε την υπόλοιπη ζωή του με σωφροσύνη, ανατρέφοντας τα τέκνα του “εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου”. Οι ιερείς λοιπόν αρραβώνιασαν τη Μαρία με τον Ιωσήφ λόγω της σωφροσύνης του και την εμπιστεύτηκαν σ’ αυτόν, αναμένοντας τον καιρό του γάμου. Αυτός όμως, αφού έλαβε την Παρθένο, έμελλε να τη φυλάξει αμόλυντη. 

Αυτό προαναφώνησε από πολύ παλιά ο προφήτης: “Θα δοθεί, λέγει, αυτό το σφραγισμένο βιβλίο σε άνθρωπο που γνωρίζει γράμματα”, δηλαδή που έχει λάβει πείρα του γάμου και εκείνος θα πει: “Δεν μπορώ να το διαβάσω”. “Γιατί, Ιωσήφ, δεν μπορείς;” “Δεν μπορώ, θα απαντήσει ο Ιωσήφ, να το διαβάσω, γιατί το βιβλίο έχει σφραγισθεί (είναι κλειστό)”. “Για ποιον φυλάσσεται;” “Φυλάσσεται για κατοικητήριο του Δημιουργού των όλων”» (αγ. Ιω. Χρυσόστομος κ. α.). 

Με την έλευση του αρχαγγέλου στην Παρθένο και την αποκάλυψη της αρχαίας βουλής του υψίστου Θεού, φανερώνεται ακριβώς ο λόγος για τον οποίο η Παναγία σφραγίστηκε από το Άγιο Πνεύμα και παραμένει κλειστό πλέον βιβλίο, απρόσιτο σε κάθε άνθρωπο. Η ταπεινή κόρη θα είναι στο εξής Νύμφη ανύμφευτη του Πλαστουργού της, πάντοτε παρθένος στο σώμα και στην ψυχή, διά βίου πάναγνη σε παντέλειο βαθμό. «Αειπάρθενος». Γι’ αυτό και αξιώνεται να εγγράψει μέσα της και να φανερώσει με αληθινό και μοναδικό τρόπο τον Χριστό. Να γίνει «Χριστού βίβλος έμψυχος, εσφραγισμένη» διά του Πνεύματος. 

Ας διδαχθούμε από τον τρόπο της για να γίνουμε κι εμείς βιβλίο Χριστού. Να γραφτεί «επιστολή Χριστού» και μέσα σε μας, «εν πλαξί καρδίας σαρκίναις», στις σάρκινες πλάκες της καρδιάς μας. Όχι με μελάνι, «αλλά Πνεύματι Θεού ζώντος» (Β΄ Κορ. 3, 3). 

Τί μας εμποδίζει να μαθητεύσουμε κοντά της; 

(ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, αρ. φ. 380, Μάρτιος 2015 - επηυξημένο)