ΑΓΙΟ ΦΩΣ (IΕΡΟΣΟΛΥΜΑ 2019-LIVE)

Ζωντανή μετάδοση της τελετής της αφής του Αγίου Φωτός από τον Πανάγιο Τάφο των Ιεροσολύμων (Μέγα Σάββατο, 27-4-2018, ώρα 12 το μεσημέρι) μέσω του καναλιού 4Ε.

ΚΛΙΚ ΕΔΩ:

http://www.tv4e.gr/livestreaming.php

Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ (ΧΑΡΑ ΘΕΟΥ-ΕΡΤ3)

πηγή: ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ
&
https://www.youtube.com/watch?time_continue=2729&v=e1y8wf-hUf4

Ανακοίνωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου για τις επιθέσεις στη Σρι Λάνκα

πηγή: ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ

O Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος εκφράζει τον αποτροπιασμό του για τις τρομοκρατικές επιθέσεις που σημειώθηκαν, ανήμερα του εορτασμού του Πάσχα των Δυτικών, σε Εκκλησίες και ξενοδοχεία στην ευρύτερη περιοχή της Πρωτεύουσας της Σρι Λάνκα, Κολόμπο, προκαλώντας τον θάνατο σε δεκάδες συνανθρώπους μας και τραυματίζοντας εκατοντάδες. 

Ο Παναγιώτατος καταδικάζει απερίφραστα κάθε τρομοκρατική ενέργεια καθώς και κάθε πράξη μίσους, βίας και φονταμενταλισμού, απ’ όπου και αν αυτές προέρχονται, και καλεί όλους να εργαστούν, μέσω του διαλόγου και σε πνεύμα αλληλοσεβασμού, για τη διαφύλαξη του αγαθού της ειρηνικής συνύπαρξης και συνεργασίας. 

Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία προσεύχεται για την ανάπαυση των ψυχών των θυμάτων, εκφράζοντας τα θερμά συλλυπητήριά της προς τις οικογένειές τους, ενώ εύχεται κουράγιο και ταχεία ανάρρωση στους τραυματίες. Ταυτόχρονα, εκφράζει τη συμπάθεια και τη συμπαράστασή της προς την τοπική Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, την Κυβέρνηση και τον λαό της Σρι Λάνκα.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επικοινώνησε με τον Μητροπολίτη Σιγκαπούρης Κωνσταντίνο και του ζήτησε να μεταφέρει το παραπάνω μήνυμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου προς τη Ρωμαιοκαθολική Κοινότητα, τις Αρχές και συνολικά στον λαό της Σρι Λάνκα. 

https://www.ec-patr.org/docdisplay.php?lang=gr&id=2749&tla=gr

Ο Νικόλας Σεβαστάκης για το μακελειό κατά των χριστιανών στη Σρι Λάνκα

Συγγενείς των θυμάτων στη Σρι Λάνκα (φωτό: AP )

Να ονοματίζουμε το κακό: εδώ και χρόνια έχουμε μαζικές, φονικές επιθέσεις κατά χριστιανών σε κοινωνίες που ο χριστιανισμός είναι μειοψηφικός ή σκιά του άλλοτε κραταιού εαυτού του. Υπάρχουν προφανώς ποικίλοι πολιτικοθρησκευτικοί εμφύλιοι, ενδο-μουσουλμανικές σφαγές όπως και το ζήτημα του ινδουιστικού εθνικισμού και των δικών του εγκλημάτων κατά μουσουλμάνων. Αν δούμε όμως τη μεγάλη εικόνα, η επίθεση κατά των χριστιανών είναι μια βαρβαρότητα που έχει αποκτήσει μια δική της διάσταση αυτά τα τελευταία χρόνια. 

Ας πούμε έτσι ότι η καταδίκη του θρησκευτικού φανατισμού είναι ένα γενικό και σχεδόν κοινά αποδεκτό θέμα. Αυτό δεν πρέπει να μας κρύβει το γεγονός ότι ασκείται βία και διωγμοί κατά των χριστιανών ως χριστιανών. Γιατί πρέπει κι αυτό να προκαλεί κάποια αμηχανία σε ορισμένους κύκλους με ενθέρμως κοσμική, (φιλελεύθερη ή αριστερή) αντικληρικαλιστική διάθεση;

Λέγοντας τα δεινά το καθένα με το όνομά του, αρνούμενοι τις ανώδυνες γενικεύσεις, τιμάμε τους νεκρούς και ίσως ερχόμαστε και πιο κοντά στην αλήθεια. Για τα θύματα αλλά και για τους δημίους και τους διώκτες τους.

Νικόλας Σεβαστάκης

Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ

[πηγή]

Ορθοδοξία, θρησκευτικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές

ΚΛΙΚ ΕΔΩ.

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου, Ἀποστολική Παράδοση καί Ἀποστολική Διαδοχή στό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας

πηγή: Ἱερὰ Μητρόπολις Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου

Σέ ἕνα προηγούμενο κείμενό μου ἀνήγγειλα ὅτι πρόκειται νά δημοσιεύσω ἕνα κείμενο, στό ὁποῖο θά προσπαθήσω νά ἑρμηνεύσω τί εἶναι ἡ Ἀποστολική Παράδοση καί ἡ Ἀποστολική Διαδοχή μέσα στό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτό τό κάνω μέ τό παρόν κείμενο, τό ὁποῖο δέν διεκδικεῖ αὐθεντία, ἀλλά τονίζει μερικές ἀλήθειες καί εἶναι ἐπιδεκτικό διορθώσεων. Ἄλλωστε, στήν Ἐκκλησία παραμένουμε πάντοτε ἐν φόβῳ Θεοῦ καί σέ κατάσταση μαθητείας. Οἱ Ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ παρέμειναν στούς αἰῶνες ὡς Μαθητές Χριστοῦ.

Κατά καιρούς ἀναφύονται διάφορα ἐκκλησιολογικά θέμα­τα λόγῳ συγχρόνων προβλημάτων καί ἐπιδιώκεται νά ἀντιμετω­πι­σθοῦν καί νά λυθοῦν κατά τόν καλύτερο τρόπο. Ἔτσι, καί στίς ἡμέρες μας ἀναφύονται ἐκκλησιολογικά ζητήματα καί διατυπώ­νονται πολλές ἀπαντήσεις.

Οἱ ἀποφάσεις τῶν Τοπικῶν καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων εἶναι σημαντικές, θεόπνευστες, πού δείχνουν πῶς οἱ Πατέρες ἐπέλυσαν τά θέματα πού ἀνέκυψαν στήν ἐποχή τους, κατά τόν λόγο τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου «ἔδοξε γάρ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι καί ἡμῖν» (Πράξ. ιε΄, 28). Ἀναζητεῖται ὁ φωτισμός τοῦ Ἁγίου Πνεύ­ματος πού δίνεται στούς Ἁγίους, πού εἶναι δοχεῖα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ὄργανα τοῦ Θεοῦ.

Ἔτσι, σεβόμαστε ἀπό­λυτα τίς ἀποφάσεις αὐτές καί τίς ἑρμηνεύουμε ἐκκλησιαστικά. Τό λέγω αὐτό, γιατί ὑπάρχουν σήμερα μερικοί πού μέ ὀρθολογικό πνεῦμα ἐπικαλοῦνται τούς ἱερούς κανόνας, ὡσάν νά εἶναι νόμοι τῆς Πολιτείας καί διατάξεις τοῦ Συντάγματος. Θά πρέπει κανείς, ὅμως, νά δῆ τό πνεῦμα τῶν ἱερῶν κανόνων, δηλαδή νά τούς δέχεται, χωρίς νά τούς παραθεωρῆ, νά ἀγω­νίζεται νά συναντήση τό πνεῦμα πού ζωοποιεῖ καί ὄχι τό γράμμα τοῦ νόμου πού «ἀποκτέννει» (Β΄ Κορ. γ΄, 6).

Μέ ἀφορμή τό λεγόμενο «οὐκρανικό ζήτημα» γίνεται εὐ­ρύ­τατος διάλογος γιά τόν τρόπο ἐπιλύσεώς του. Τό τελευταῖο διάστημα παρατηρῶ ὅτι ἐπικεντρώθηκε τό ἐνδιαφέρον πολλῶν στό κατά πόσον οἱ Ἐπίσκοποι πού ἀπετέλεσαν τήν Αὐτοκέφαλη Οὐκρανι­κή Ἐκκλησία ἔχουν Ἀποστολική Διαδοχή, διότι προέρχονται ἀπό καθηρημένους, σχισματικούς καί «αὐτοχειροτόνητους» Ἐπισκόπους.

Τό θέμα, ὅμως, εἶναι ὅτι σέ πολλούς παραμένει ἀδιευκρί­νιστο τί εἶναι Ἀποστολική Παράδοση καί τί εἶναι Ἀποστολική διαδοχή, ἀλλά κυρίως καί πρό παντός τί εἶναι τό μυστήριο τῆς Ἐκκλη­σίας. Ὅλα αὐτά μερικοί τά συνδέουν μέ ἕναν κατεστημένο ἀνθρώπινο θεσμό καί δέν βλέπουν τήν θεολογία πού εὑρίσκεται κάτω ἀπό αὐτά. Νομίζουν ὅτι Ἀποστολική Διαδοχή εἶναι μόνον μιά σειρά χει­ρο­τονιῶν, ἀνεξάρτητα ἀπό τό μυστήριο τῆς Πεντη­κοστῆς καί τό μυστήριο τῆς Ἀποστολικῆς Παράδοσης-παρακαταθήκης πού δίνεται στήν Ἐκκλησία.

Ἐπίσης, μερικοί ὁμιλοῦν γιά τό κατά πόσον οἱ Ἐπί­σκο­ποι πού ἀποτέλεσαν τήν Οὐκρανική Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία ἔχουν Ἀποστολική Διαδοχή. Πρέπει, ὅμως, νά ἐξετασθῆ τί εἶναι Ἀποστολική Παρά­δοση καί τό κυριότερο εἶναι ἄν αὐτοί οἱ ἴδιοι θεωροῦν ταυτοχρόνως ὅτι καί οἱ δυτικοί Χρι­στιανοί (Ρωμαιοκαθολικοί, Ἀγγλικανοί, Προτεστάν­τες) καί οἱ ἀνατολικοί Χριστιανοί (Μονοφυσίτες, Μονοθελῆτες) ἔχουν Ἀποστολική Διαδοχή καί ὅτι ἀνήκουν στήν Ἐκκλησία καί ἔχουν μυ­στήρια.

Ὅσοι ὁμιλοῦν (Προκαθήμενοι καί Σύνοδοι) γιά ἀπώλεια τῆς Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς στούς σχισματικούς Κληρικούς τῆς Οὐκρανίας, πρέπει νά ἀπαν­τήσουν εὐθαρ­σῶς ἄν οἱ Ρωμαιοκαθολικοί καί γενικά οἱ αἱρετικοί ἔχουν Ἀποστολική Διαδοχή. Δέν μποροῦν νά κρίνουν μέ δύο μέτρα καί δύο σταθμά, δηλαδή νά πιστεύουν ὅτι οἱ σχισματικοί τῆς Οὐκρανίας δέν ἔχουν Ἀποστολική Διαδοχή, ἐνῶ συγχρόνως νά διδάσκουν ὅτι οἱ Ρωμαιοκαθολικοί καί ἄλλοι Χριστιανοί ἔχουν Ἀποστολική Διαδοχή καί ἑπομένως ἔχουν μυστήρια.

Τελικά, τί εἶναι ἡ Ἀποστολική Διαδοχή; Εἶναι μόνον μιά «σειρά χειρο­τονιῶν», ἀνεξάρτητα ἀπό τήν Ἀποστολική Παράδοση, δηλαδή τήν Πεντη­κοστή; Καί γενικά τί εἶναι τό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας;

Μερικές ἀπαντήσεις θά δοθοῦν στήν συνέχεια, χωρίς νά διεκδικοῦν τό ἀλάθητο, πού τό ἔχουν οἱ θεούμενοι ἅγιοι, οἱ ὁποῖοι ἀποφαίνονται συνοδικά. Θά παρακαλοῦσα τόν ἀναγνώστη νά κατανοήση καλῶς τά πρῶτα σημεῖα καί μέσα σέ αὐτό τό πνεῦμα νά ἑρμηνεύση ὅσα θά ἐκτεθοῦν στό τέταρτο σημεῖο.

Η συνέντευξη του Γ. Κοντογιώργη στον Α. Κοκορίκο (ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ FM, 13/4/2019)

https://www.youtube.com/watch?v=OiamhO7otkw

Συνέντευξη του Καθηγητού Γ. Κοντογιώργη στον δημοσιογράφο Α. Κοκορίκο (ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ FM 90,1-13/4/2017)

Ομιλία του Κλάους Κένεθ στη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών τη Δευτέρα 15/4/2019

φωτογραφήματα 270: Σητεία

Φρούριο Καζάρμα, Σητεία
φωτό: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

φωτογραφήματα 269: Σητεία

Φρούριο Καζάρμα, Σητεία
φωτό: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου, Ἡ χορήγηση τοῦ Αὐτοκεφάλου στήν Ἐκκλησία κατ' ἀκρίβειαν καί κατ' οἰκονομίαν

πηγή: Ἱερὰ Μητρόπολις Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου

Μέ τό θέμα τοῦ Αὐτοκεφάλου στήν Ἐκκλησία ἀσχολήθηκα πρίν πολλά χρόνια, ὅταν συνέγραφα δύο βιβλία μέ τίτλους «Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος» (2002) καί «Τά Συνοδικά καί Πατριαρχικά κείμενα, Συνοδικός Τόμος 1850 καί Πατριαρχική Πράξη 1928» (2004).

Προσφάτως συνέγραψα κείμενο πού ἀπέστειλα στήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μέ ἀφορμή τήν συζήτηση γιά τό τί πρέπει νά πράξη, κατά τήν γνώμη μου, ὡς πρός τό θέμα τῆς Αὐτοκεφαλίας, πού δόθηκε ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο στήν Οὐκρανία, ὅπως εἶχα καθῆκον νά πράξω, ὡς μέλος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, καί τό ἀνήρτησα στό διαδίκτυο γιά ἐνημέρωση ὅσων ἐνδιαφέρονται γιά τό θέμα. Ἡ κίνησή μου αὐτή ἦταν προσωπική καί αὐτόβουλη, χωρίς κάποια σκοπιμότητα.

Στό κείμενο αὐτό ἐκθέτω μέ πολύ μεγάλη συντομία τέσσερα σημεῖα, ἤτοι: 1. Σύντομο ἱστορικό τῶν Αὐτοκεφαλιῶν καί τῶν Πατριαρχικῶν ἀξιῶν. 2. Οἱ Πατριαρχικοί καί Συνοδικοί Τόμοι γιά τήν χορηγία Αὐτοκεφαλίας καί Πατριαρχικῆς ἀξίας. 3. Ἡ συζήτηση γιά τόν τρόπο ἀνακηρύξεως μιᾶς Ἐκκλησίας σέ Αὐτοκέφαλη. Καί 4. Ἡ ἀντιμετώπιση τοῦ θέματος τῆς Οὐκρανίας.

Γιά τήν σύνταξη τοῦ κειμένου αὐτοῦ χρησιμοποίησα τίς πηγές τίς ὁποῖες παραθέτουν ὁ κ. Ἀναστάσιος Βαβοῦσκος δρ. Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαίου Νομικῆς Σχολῆς ΑΠΘ δικηγόρος, καί ὁ κ. Γρηγόριος Λιάντας ἐπίκουρος καθηγητής Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Θεσσαλονίκης, στό βιβλίο τους μέ τίτλο: «Οἱ θεσμοί τοῦ αὐτοκεφάλου καί τοῦ αὐτονόμου καθεστῶτος στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία (Μελέτες-Πηγές)», (Θεσσαλονίκη 2014).

Στό βιβλίο αὐτό προτάσσονται δύο μελέτες τῶν προαναφερθέντων ἐπιστημόνων καί ἀκολουθεῖ ἡ παράθεση τῶν πηγῶν, δηλαδή τόσο οἱ Πατριαρχικοί Τόμοι, πού ἐκδόθηκαν ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο γιά τίς Αὐτοκεφαλίες καί τίς Αὐτονομίες τῶν Ἐκκλησιῶν, ὅσο καί οἱ ἐπιστολές πού ἐστάλησαν ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο μέ τίς ὁποῖες ἀνακοινώνεται ἡ χορήγηση τῶν συγκεκριμένων Πατριαρχικῶν καί Συνοδικῶν Τόμων.

Μετά τήν ἀνάρτηση τοῦ κειμένου μου ἕνας ἐκ τῶν συγγραφέων τοῦ βιβλίου πού προανέφερα, ἀπό τό ὁποῖο ἄντλησα τό ὑλικό, ὁ κ. Ἀναστάσιος Βαβοῦσκος ἀνήρτησε στό διαδίκτυο ἄρθρο του μέ τίτλο «Ἕνα θεμελιῶδες κανονικό λάθος», ὅπου γράφει, μεταξύ ἄλλων, ὅτι ὁ ἰσχυρισμός «ὅτι τά Αὐτοκέφαλα καθεστῶτα, τά ὁποῖα παραχωρήθηκαν ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο εἶναι ἀτελῆ καί ὅτι τελοῦν ὑπό τήν αἵρεση τῆς ἐγκρίσεώς τους ἀπό Οἰκουμενική Σύνοδο» «εἶναι ἐσφαλμένος».

Καί ἀφοῦ ἀναπτύσσει τήν σκέψη του, στήν συνέχεια γράφει: «Ὑπό αὐτά τά δεδομένα, μέ ἐξέπληξαν οἱ προσφάτως διατυπωθεῖσες ἀπόψεις τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου περί τοῦ ἀτελοῦς χαρακτήρα τῶν παραχωρηθέντων αὐτοκεφάλων καθεστώτων». Ὑποστηρίζει δέ ὁ κ. Βαβοῦσκος ὅτι «οἱ ἀποφάσεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου εἶναι πλήρεις καί τέλειες, ὁποιαδήποτε δέ ἄποψη περί τοῦ ἀντιθέτου, θέτει ὑπό ἀμφισβήτηση τήν πλήρη ἰσχύ αὐτῶν καί κατ’ ἐπέκτασιν θέτει ὑπό ἀμφισβήτηση τό ἴδιο τό κῦρος τοῦ θεσμοῦ, πού τίς ἐκδίδει, δηλαδή τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου».

Ἡ καταληκτική δέ πρότασή του εἶναι: 

«Ἐγώ, αὐτό πού ἔχω νά πῶ, εἶναι τό ἑξῆς. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ὀφείλει ἄμεσα καί χωρίς καθυστέρηση νά ἀνακαλέσει τήν ἐντολή πρός τίς δύο Συνοδικές Ἐπιτροπές γιά διερεύνηση τοῦ θέματος τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας καί νά προχωρήσει στήν ἀπεύθυνση ἐπιστολῆς πρός τόν Προκαθήμενο τῆς νέας Ἐκκλησίας, μέ τήν ὁποία νά τόν συγχαίρει γιά τήν ἐκλογή του καί νά τόν καλεῖ νά ἐπισκεφθεῖ τήν Ἀθήνα. Ὁποιαδήποτε ἄλλη ἀπόφαση ἤ ἐνέργεια εἶναι ἀντικανονική».

φωτογραφήματα 268

φωτό: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

Αρχιμανδρίτης Γεράσιμος Φραγκουλάκης, Δυστυχώς η Ορθοδοξία έχει γίνει παιχνίδι στα χέρια της Ρωσικής Εκκλησίας!

πηγή-φωτό: ΦΩΣ ΦΑΝΑΡΙΟΥ

Η επιστολή του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου προς την ΔΙΣ της Εκκλησίας της Ελλάδος σχετικά με την Αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας τοποθετεί τα πράγματα στην σωστή εκκλησιολογική τους βάση. Είναι λυπηρό βέβαια ότι πρέπει να λέγονται και να γράφονται τόσα, για να γίνουν κατανοητά τα αυτονόητα! Όμως τι να κάνουμε, έχει προκύψει αυτή η ανάγκη εξαιτίας των σκοτεινών σκοπών και της επιμονής της Ρωσικής Εκκλησίας να βάλει στο περιθώριο το Οικουμενικό Πατριαρχείο με θεμιτά και αθέμιτα μέσα. 

Είναι πασιφανές, ότι ασκεί μια ιδιότυπη πίεση η οποία σχεδόν άπτεται του εκβιασμού, ιδιαίτερα στις Εκκλησίες που αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα και ιδιαιτέρως οικονομικά. Η άλλοτε καταπιεσμένη Εκκλησία της Σοβιετικής Ένωσης βρίσκεται σήμερα σε αγαστή συνεργασία με την πολιτική εξουσία της Ρωσίας και προσπαθεί να επιβληθεί στον Ορθόδοξο Χριστιανικό κόσμο καλλιεργώντας την εν πολλοίς ανόητη θεωρία της Τρίτης Ρώμης, η οποία δεν έχει κανένα λογικό υπόβαθρο, αλλά και καμία λογική και ιστορική συνοχή. 

Νόμισε το Πατριαρχείο της Μόσχας, ότι βρήκε την ευκαιρία με το θέμα της Αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας να υλοποιήσει τους στόχους για την περιθωριοποίηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Προσπάθησε να εμφανισθεί ότι, δήθεν αδικείται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και κήρυξε εναντίον του πόλεμο, τον οποίο βεβαίως παρουσίασε ως άμυνα και αντίσταση εναντίον των κανονικών ενεργειών του. Δεν μπόρεσε ποτέ να χωνέψει η Εκκλησία της Ρωσίας πως, παρά τις επιτήδειες τρικλοποδιές της για την ματαίωση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου το 2016, αυτή πραγματοποιήθηκε επιτυχώς. Την επιτυχία αυτή της Ορθόδοξης Εκκλησίας την θεώρησε ήττα, την οποία όπως δείχνουν τα πράγματα ακόμη δεν μπορεί να διαχειριστεί και όποτε της δίδεται η ευκαιρία όπως τώρα με την Ουκρανία, προσπαθεί να πάρει το αίμα της πίσω κατά το κοινώς λεγόμενο, έχοντας πάντα ως στόχο την αποδυνάμωση και απομόνωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Οι παράλογοι λεονταρισμοί και οι παράτυπες αντιεκκλησιαστικές και αντικανονικές ενέργειες του Πατριαρχείου της Μόσχας, που έφτασε μέχρι σημείου να διακόψει την Κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ουδαμώς πτόησαν Οικουμενικό Πατριαρχείο και Οικουμενικό Πατριάρχη. Αντιθέτως με την άσκηση των κανονικών δικαιωμάτων της η Πρωτόθρονος Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, το Οικουμενικό Πατριαρχείο έδωσε καλά πληρωμένη απάντηση στην ατακτούσα αλλοτινή θυγατέρα και τωρινή αδελφή(;) Εκκλησία της Ρωσίας η οποία χωρίς να το έχει υπολογίσει, βρίσκεται τώρα στην δυσάρεστη θέση τα κάρβουνα που άναψε να τα κρατάει αναμμένα στα χέρια της, γι' αυτό και αντιδρά σπασμωδικά και χωρίς την πρέπουσα σωφροσύνη, για μια Εκκλησία που επιδιώκει να διεκδικήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια Ορθοδοξία. 

Η δύσκολη θέση που με υπαιτιότητά του βρίσκεται το Πατριαρχείο Μόσχας φαίνεται από τις ανώριμες ενέργειες στις οποίες προβαίνει όλο αυτό το διάστημα εικοτολογώντας, ψευδολογώντας, προμηνύοντας και λασπολογώντας. Δείγματα ψεύδους, προειδοποιήσεων και λασπολογίας μπορεί κανείς να διακρίνει από την πρώτη στιγμή που άνοιξε το θέμα της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας στην συμπεριφορά της Εκκλησίας της Ρωσίας και των δορυφόρων της. 

Ανενδοίαστα και ανερυθρίαστα εκτοξεύουν λάσπη εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου και ό,τι πιάσει. Ο Μητροπολίτης Ονούφριος σε σύναξη ιερέων έφτασε στο σημείο να "προφητεύσει" ότι, "στο μέλλον θα γίνει ένωση (της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας) με τους Ουνίτες υπό το ωμοφόριο του Πάπα Ρώμης!". 

Το γεγονός ότι έχει εξαντλήσει η Εκκλησία της Ρωσίας τα "πολεμοφόδια" τα οποία νόμιζε πως είχε, φαίνεται και από τα λεγόμενα και γραφόμενά της εντός και εκτός των τειχών της. 

Σε δήλωσή της η Σύνοδος του Ονουφρίου στις 3 Απριλίου τ.έ. μεταξύ άλλων αναφέρει: "Πρέπει να δεχθούμε ότι η προβαλλόμενη από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ιστορική και κανονική επιχειρηματολογία ως προς το δικαίωμά του να επεμβαίνει στα των άλλων κατά τόπους Εκκλησιών, κρίνεται ανεδαφική, επιτηδευμένη, ανυπόστατη, ερχόμενη σε αντίθεση με τους κανόνες της Εκκλησίας. Άρα, κανένα δικαίωμα δεν είχε το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως να παρεμβαίνει στα εκκλησιαστικά της Ουκρανίας". 

Άξιο προσοχής είναι εκείνο το "πρέπει να δεχθούμε". Γιατί "πρέπει"; Ποιος το επιβάλλει αυτό; Φαίνεται ξεκάθαρα στην ίδια πρόταση λίγο παρακάτω, όπου αναφέρεται το Οικουμενικό Πατριαρχείο απλά ως Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και όχι Οικουμενικό. Με όλους τους τρόπους σχεδόν, μας έχει δείξει η Εκκλησία της Ρωσίας, ότι η Οικουμενικότητα του Πατριαρχείου την ενοχλεί, δεν την θέλει, την εποφθαλμιά, την διεκδικεί για πάρτη της, γι' αυτό και την αμφισβητεί, γι' αυτό "πρέπει". Αναφέρουν ότι η επιχειρηματολογία του Οικουμενικού Πατριαρχείου για τα κανονικά δικαιώματά του έρχεται σε αντίθεση με τους κανόνες της Εκκλησίας. Αναφορά αόριστη! Ποιους κανόνες; Μα προφανώς εκείνους της Ρωσικής Εκκλησίας. Μη έχοντας ισχυρά επιχειρήματα να προβάλλουν, υποχρεώνονται να οπισθοχωρήσουν και να αποδεχθούν την επίλυση των θεμάτων που έχουν δημιουργήσει ζητώντας πλέον Πανορθόδοξη Σύνοδο. Πίεσαν, εκβίασαν και αφού είδαν ότι το Φανάρι είναι ανυποχώρητο, προσπαθούν τώρα να καταφύγουν σε Πανορθόδοξη Σύνοδο, άποψη που κάποιοι Ιεράρχες από διάφορες Ορθόδοξες Εκκλησίες, Κύριος οίδε τους λόγους, υποστηρίζουν. Ναι και καλά το Οικουμενικό Πατριαρχείο και ο Οικουμενικός Πατριάρχης πρέπει να λογοδοτήσουν επειδή ασκούν στο ακέραιο τα καθήκοντά τους! 

Μια προσεκτική από πλευράς τους ανάγνωση της προς την ΔΙΣ της Εκκλησίας της Ελλάδος επιστολής του Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου θα ήταν αρκετή να τους λύσει τις οποιεσδήποτε απορίες έχουν, εφόσον βέβαια οι απορίες αυτές δεν τους υπαγορεύονται από άλλους. Μα προ πάντων όλοι αυτοί οι υποστηρικτές της τακτικής της Ρωσικής Εκκλησίας, θα πρέπει να καταλάβουν ότι η συζήτηση γίνεται για αυτονόητα πράγματα. Μιλάνε οι περισσότεροι για τον φόβο δημιουργίας σχίσματος στην Ορθόδοξη Εκκλησία και συντάσσονται με εκείνους που πάνε να το δημιουργήσουν.

Εδώ στη Γερμανία, χώρο της διακονίας μου, οι Ρωμαιοκαθολικοί και οι Προτεστάντες καταλαβαίνουν τις διαφωνίες που μπορούν να υπάρχουν μεταξύ Ορθοδόξων Εκκλησιών, δεν μπορούν όμως με τίποτα να κατανοήσουν το γεγονός της διακοπής της Κοινωνίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο με πρωτοβουλία του Πατριαρχείου Μόσχας, τους είναι αδιανόητο! Το ίδιο παράξενο φαίνεται και στους Ορθοδόξους, όταν συμμετέχουν σε Ορθόδοξα συλλείτουργα και βλέπουν τους ιερείς της Εκκλησίας της Ρωσίας ή να αποχωρούν ή να μην λαμβάνουν μέρος.

Δυστυχώς η Ορθοδοξία έχει γίνει παιχνίδι στα χέρια της Ρωσικής Εκκλησίας!

φωτογραφήματα 267

φωτό: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος γιά τό Οὐκρανικό

πηγή: Ἱερὰ Μητρόπολις Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου

Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος ἀπέστειλε στήν Διαρκῆ Ἱερά Σύνοδο ἔγγραφο μέ τό ὁποῖο διατυπώνει τίς ἀπόψεις του γιά τό πῶς νομίζει ὅτι πρέπει ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος νά ἀποφασίση γιά τό θέμα τῆς Αὐτοκεφαλίας πού ἔδωσε τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο στήν Οὐκρανία.

Στό ἔγγραφο αὐτό δίνει ἕνα σύντομο ἱστορικό τῶν Αὐτοκεφαλιῶν καί Πατριαρχικῶν ἀξιῶν, παρουσιάζει τό πῶς χορηγήθηκαν στίς Ἐκκλησίες οἱ Πατριαρχικοί καί Συνοδικοί Τόμοι, ἀναφέρεται σέ συζήτηση πού ἔγινε γιά τόν τρόπο ἀνακήρυξης μιᾶς Ἐκκλησίας ὡς αὐτοκέφαλης καί τέλος προσδιορίζει πῶς, κατά τήν γνώμη του, θά ἔπρεπε νά ἀντιμετωπίση ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τό θέμα αὐτό. 

Ἀκολουθεῖ τό κείμενο τῆς Ἐπιστολῆς:

* * *

     Ὁ Μητροπολίτης
Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου
      ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Ναύπακτος, 30 Μαρτίου 2019

Πρός

Τήν Ἱεράν Σύνοδον

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Ἰωάννου Γενναδίου 14

Ἀθῆναι

Μακαριώτατε Πρόεδρε, Σεβασμιώτατοι Συνοδικοί,

Γνωρίζω ὅτι αὐτόν τόν καιρό συζητεῖται ἀπό δύο Συνοδικές Ἐπιτροπές, ἤτοι τήν Συνοδική Ἐπιτροπή ἐπί τῶν Διορθοδόξων καί Διαχριστιανικῶν Σχέσεων καί τήν Συνοδική Ἐπιτροπή ἐπί τῶν Δογματικῶν καί Νομοκανονικῶν Ζητημάτων τό θέμα τῆς Αὐτοκεφαλίας πού δόθηκε ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο στήν Οὐκρανία, προκειμένου νά καταρτισθῆ ἡ εἰσήγηση στήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, γιά νά ἀποφασίση σχετικῶς ὡς τό ἁρμόδιο ἐκκλησιαστικό ὄργανο.

Ἐπειδή δέν ἔχω τήν τιμή νά εἶμαι τακτικό ἤ ἀναπληρωματικό μέλος στίς δύο αὐτές σημαντικές Συνοδικές Ἐπιτροπές, οὔτε εἶμαι αὐτήν τήν περίοδο μέλος τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, ὅμως ὡς μέλος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, εὐσεβάστως καταθέτω καί τήν δική μου ἄποψη, πού ἀφορᾶ τό ἐκκλησιολογικό θέμα στήν Οὐκρανία, γιά περαιτέρω ἐπεξεργασία.

Τό θέμα τῆς Αὐτοκεφαλίας μιᾶς Ἐκκλησίας καί τῆς Πατριαρχικῆς ἀξίας ἔχει μιά ἱστορία διά μέσου τῶν αἰώνων, καί φυσικά μέσα σέ αὐτό τό ἱστορικό καθορίζεται ὁ τρόπος πού δίνεται τό Αὐτοκέφαλο καί ἡ Πα­τριαρ­χική ἀξία καί τιμή σέ μιά Ἐκκλησία. Τό θέμα εἶναι πολυεπίπεδο καί πολύπλευρο, ὅμως θά σημειώσω μερικά βασικά σημεῖα, χωρίς νά εἰσδύσω σέ λεπτο­μέρειες.

Ιωάννη Αντ. Παναγιωτόπουλου: «Γεννά αμφισβήτηση της Εκκλησίας της Αλβανίας»

«Γεννά αμφισβήτηση της Εκκλησίας της Αλβανίας»

Του Ιωάννη Αντ. Παναγιωτόπουλου,

Επίκουρου Καθηγητή Γενικής Εκκλησιαστικής Ιστορίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

[Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ", 1/4/2019, σελ. 13]

Η διείσδυση του Ευσεβισμού στην Ελλαδική Εκκλησία του 20ού αιώνα συνιστούσε κίνδυνο θεολογικής αλλοίωσης με πολλαπλές εκκλησιαστικές συνέπειες. Δημιούργησε δε κρίση στις σχέσεις με την ελληνική κοινωνία, σχεδόν καταστροφική, όταν μεγάλη μερίδα εκπροσώπων του Ευσεβισμού υποστήριξαν τη δικτατορία των συνταγματαρχών (1967-1974). Αυτή ειδικά η κρίση γέννησε διάφορα ρεύματα «απόκλισης» από το κίνημα του Ευσεβισμού. Ένα μεγάλο μέρος «εκκλησιοποιήθηκε» με την προσέλευση στο μοναχισμό, ο οποίος γνώρισε νέα άνθηση. Άλλοι πάλι επέλεξαν τις αγκάλες των «νεορθοδόξων», ενώ πολλοί εξ αυτών γοητεύτηκαν από τη θεολογική παραγωγή των σλαβόφιλων θεολόγων που είχαν καταφύγει στη Δύση μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση (1917). Το περίεργο είναι πως οι εν Ελλάδι θαυμαστές τους αγνοούσαν ότι η παραγωγή αυτή είχε «ενισχυθεί» δραστήρια από τις δυτικές κυβερνήσεις, προκειμένου να ανακοπεί ο προελαύνων τότε κομμουνιστικός κίνδυνος.

Το πρόβλημα, όμως, που γεννούσε η πνευματοκεντρική ευχαριστιακή εκκλησιολογία των σλαβόφιλων θεολόγων ήταν η αποσύνδεση από τη χριστοκεντρική εκκλησιολογία της Πατερικής Παράδοσης. Απέρριπταν τη χριστοκεντρική οντολογία της Εκκλησίας, αλλά και της θείας Ευχαριστίας. Έτσι, μεταξύ άλλων, οδηγούνταν στο καθόλα αυθαίρετο συμπέρασμα ότι ο επίσκοπος ασκεί εξουσία στην τοπική εκκλησία επειδή προΐσταται της ευχαριστιακής σύναξης, ενώ η εξουσία του προέρχεται από την αποστολική διαδοχή που χορηγήθηκε πλήρως από τον ίδιο τον Χριστό στους αποστόλους και στους διαδόχους τους, τους επισκόπους· «καὶ ἐγὼ τὴν δόξαν ἥν δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, ἵνα ὦσιν ἕν καθὼς ἡμεῖς ἕν ἐσμεν» (Ιω. 17, 22).

Υπό τους ανωτέρω όρους κρινόμενη η επιστολή του Αρχιεπισκόπου Τιράνων Αναστασίου προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο (14.01.2019) στερείται ασφαλούς τεκμηρίωσης, καθώς προβάλει πλαγίως πλην σαφώς το εκκλησιολογικά μη παραδεκτό επιχείρημα ότι η Ενωτική Σύνοδος του Κιέβου (15.12.2018) κατέστη ατελής, αφού μετείχαν σε αυτήν επίσκοποι καθαιρεθέντες ή χειροτονηθέντες από καθαιρεθέντες. Βρίσκεται δε σε αναντιστοιχία προς τη Συνοδική Παράδοση της Ανατολής, αφού ακόμη και ιστορικά πρόσφατα η λύση του Σχίσματος της Βουλγαρικής Εκκλησίας (1945), παρά τον αφορισμό των πρωταίτιων του Σχίσματος από την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως του 1872, δεν έθετε ζητήματα κανονικότητας του κλήρου ή των τελεσθέντων μυστηρίων.

Η αμφισβήτηση από την Εκκλησία της Αλβανίας της κανονικότητας της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξης απονομής της Αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας από τον Οικουμενικό Θρόνο (6.1.2019), είναι αμφισβήτηση του ίδιου του καθεστώτος της Εκκλησίας της Αλβανίας, η οποία ανασυγκροτήθηκε με ενέργειες και αγώνες του Οικουμενικού Πατριαρχείου (1992) παρά τις αντιδράσεις νεόκοπων φίλων της. Παράλληλα τότε είχε αρχίσει να ξεδιπλώνεται η στείρα και έμμεση αμφισβήτηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου από τους σλαβόφιλους κύκλους, που κορυφώθηκε με την άρνηση της Ρωσικής Εκκλησίας να συμμετάσχει στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Κρήτη (2016). Εκεί, και με τη συμμετοχή της Εκκλησίας της Αλβανίας, διασώθηκε η ενότητα της Ορθοδοξίας, και αποτράπηκαν τελικά τα σχέδια μετατροπής της σε μια «Ομοσπονδία Εκκλησιών», όπως ονειρευόταν κάποτε ο Τίτο και άλλοι κομμουνιστές ηγέτες των Βαλκανίων.

Αλλά όπως τότε αμφισβητήθηκε η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας (2016) από ευσεβιστικούς κύκλους, έτσι και τώρα οι ίδιοι κύκλοι αμφισβήτησαν την επίλυση του ουκρανικού προβλήματος από το Οικουμενικό Πατριαρχείο!

[πηγή]

Βρέθηκε στο Ιράκ χειρόγραφο Ευαγγέλιο γραμμένο στα ελληνικά

πηγή-φωτό: orthodoxianewsagency.gr

Ένα μοναδικό αντίγραφο του Ευαγγελίου, γραμμένο με το χέρι στα ελληνικά και μεταφρασμένο σε Αραμαϊκά, βρέθηκε στην Μοσούλη του Ιράκ, αναφέρει η Ένωση Ορθοδόξων Δημοσιογράφων.

Ο Ιερέας μίας από τις ορθόδοξες εκκλησίες τη Μοσούλης, στον οποίο μεταφέρθηκε το χειρόγραφο, θεωρεί αυτό το εύρημα ανεκτίμητο.

«Χρησιμεύει ως μια επιπλέον επιβεβαίωση του Χριστιανισμού στο Ιράκ και ως σύμβολο του γεγονότος ότι οι Χριστιανοί θέλουν να επιστρέψουν στη Μοσούλη στα σπίτια τους», δήλωσε ο κληρικός και παρότρυνε όλους βρουν θρησκευτικά βιβλία στην πόλη να επικοινωνήσουν προσωπικά μαζί του.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, οι Χριστιανοί αποτελούν περίπου το 3% των 38 εκατομμυρίων κατοίκων του Ιράκ. Μετά τον πόλεμο το 2003 και την επικράτηση των φανατικών ισλαμιστών, δεκάδες χιλιάδες χριστιανοί έφυγαν από το Ιράκ, εκατοντάδες εκτελέστηκαν ή εξαναγκάστηκαν να ασπαστούν το Ισλάμ, διατηρώντας ωστόσο κρυφά στην καρδιά τους την πίστη στον Ιησού Χριστό.

https://www.orthodoxianewsagency.gr/epikairotita/vrethike-sto-irak-xeirografo-eyaggelio-grammeno-sta-ellinika/

Νικολάος Παπαδογιαννάκης, ΕΞΟΔΙΟΝ (Μνήμη Στυλιανού Χαρκιανάκη)

ΕΞΟΔΙΟΝ

(Μνήμη Στυλιανού Χαρκιανάκη)

Υπό Νικολάου Παπαδογιαννάκη,

Ομοτίμου Καθηγητού του Πανεπιστημίου Κρήτης,

Προέδρου της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Ρεθύμνης (Ι.Λ.Ε.Ρ.)

[πηγή]

Ανθολόγιον 230: π. Μιχαήλ Καρδαμάκης (1932-2008)

π. Μιχαήλ Καρδαμάκης, Κεφάλαια κατανυκτικά, εκδόσεις Ακρίτας, β' έκδοση, Αθήνα 1995, ISΒΝ: 960-328-033-Χ.

[...] είναι προτιμότερο να πέφτει κανείς στα χέρια του Θεού παρά στα χέρια της απελπισίας. 

π. Μιχαήλ Καρδαμάκης, Κεφάλαια κατανυκτικά, εκδόσεις Ακρίτας, β' έκδοση, Αθήνα 1995, σελ. 38

Ανθολόγιον 229: π. Μιχαήλ Καρδαμάκης (1932-2008)

π. Μιχαήλ Καρδαμάκης, Κεφάλαια κατανυκτικά, εκδόσεις Ακρίτας, β' έκδοση, Αθήνα 1995, ISΒΝ: 960-328-033-Χ.

[...] Όλος ο Χριστιανισμός, ως ορθόδοξο δόγμα και ήθος, είναι ένας διαρκής ασκητισμός. Από την πίστη ως την αγάπη ή από τη νήψη ως την απάθεια, απλώνεται ο ατελεύτητος δρόμος, η ενώδυνη ζωή, η επίπονη εργασία της ασκήσεως. Της ασκήσεως που δεν νοείται ως ένα κλειστό-τεχνητό σύστημα αυξήσεως και τελειώσεως των ανθρώπινων δυνατοτήτων και ικανοτήτων, αλλά ως αγώνας ελευθερίας και μεταμορφώσεως ολόκληρου του ανθρώπου, αγώνας επανόδου του στην προπτωτική ακεραιότητα και το αρχέγονο κάλλος του. Η άσκηση, μ' όλη την ποικιλία των εκφράσεων της, που αγκαλιάζουν ολόκληρη τη ζωή, είναι η οδός του Θεού, που γνωρίζεται ως καθημερινός σταυρός. Στην εκκλησιαστική και με την εκκλησιαστική άσκηση η ζωή κατορθώνει τον κατακαίοντα και εκρηκτικό ορισμό της: Είναι όλη οφθαλμός και όλη φλόγα. Ζωή, έλεγε ο Νίτσε, είναι το να μετασχηματίζουμε αδιάκοπα σε διαύγεια και σε φλόγα όλη μας την ύπαρξη, καθώς και το κοντινό περιβάλλον μας.

Η άσκηση δεν πρέπει να συγχέεται με την ηθικολογία ή την αρετολογία, να ταυτίζεται με την ηθική φιλοσοφία ή μ' ένα σύστημα αρετών, στην ανθρωποκεντρική ή ιδεολογική διάσταση του. Η άσκηση, επισημαίνει ο Χρ. Γιανναράς, αποβλέπει στη δοκιμασία της ανθρώπινης ελευθερίας, που επιμένει να στρέφεται προς το Θεό, παρά την επαναστατημένη αντίπραξη της ίδιας της φύσεως του ανθρώπου. Πρόκειται για την αδιάλειπτη προσπάθεια της απόλυτης μεταβολής του ανθρώπου στη χάρη και με τη χάρη, για την αδιάκοπη εργασία της θεώσεως του όλου ανθρώπου στην αγάπη και με την αγάπη. Στο βάθος, η άσκηση νοείται ως κινητοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού από τη θεία Φιλανθρωπία, ως καρποφορία των χαρισμάτων του Θεού στον άνθρωπο εν Αγίω Πνεύματι. [...]

π. Μιχαήλ Καρδαμάκης, Κεφάλαια κατανυκτικά, εκδόσεις Ακρίτας, β' έκδοση, Αθήνα 1995, σελ. 16-17 (απόσπασμα)

φωτογραφήματα 266

φωτό: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ