Βίος Μύρωνος Αγίου του θαυματουργού

Του Γ. Μ. Βαρδαβά

Μύρων ο θείος, άρετῆς μύρου πνέων,
Ευωδίας πρόσεισιν οσμή Κυρίω.

Ο Αγιος Μύρων γεννήθηκε στην Κρήτη επι Δεκίου κατά τα Acta Sanctorum. Ως προς τον τόπο γεννήσεως του Αγίου δεν υπάρχει ομοφωνία στις πηγές. Συγκεκριμένα ο Αγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφέρει ότι ο Αγιος γεννήθηκε στην πόλη Αυρακία, η οποία ευρίσκετο πλησίον της Κνωσού.

Την ίδια πληροφορία βρίσκουμε και σε άλλους συναξαριστές καθώς και στο Μηναίον της Η’ Αυγούστου. Από τον Codex Sancti Sepuleri, αρ. 17, της Πατριαρχικής βιβλιοθήκης των Ιεροσολύμων, που ανάγεται στον ιβ’ αιώνα και στον οποίο περιέχεται “Βίος του οσίου πατρός ημών Μύρωνος επισκόπου Κρήτης του θαυματουργού” πληροφορούμαστε ότι ο Αγιος γεννήθηκε στην πόλη Ραύκια. Στα Acta Sanctorum ως τόπος γέννησης του Αγίου αναφέρεται η πόλη Ραύκια. Η ίδια πληροφορία παρέχεται και από τον Σωφρόνιο Ευστρατιάδη. Η ΘΗΕ αναφέρει ότι Αγιος “εγεννήθη εν τη κώμη Ραύκω (ή κατ’ άλλους Ραυκεία)”, η οποία ευρίσκετο νοτιοδυτικά της Κνωσού. Αξιοσημείωτη είναι η πληροφορία του Lambecius, ο οποίος αναφέρει ότι ο Αγιος μαρτύρησε επί Δεκίου.

Ο Αγιος καταγόταν από ευγενή οικογένεια. Ο Codex αναφέρει ότι οι γονείς του Αγίου ήταν “θεοφιλείς άμα και χριστεπώνυμοι”.

Ο Αγιος ήταν γεωργός στο επάγγελμα και πρόσφερε ένα μεγάλο μέρος της σοδειάς του στους φτωχούς. Ο Συναξαριστής αναφέρει χαρακτηριστικά ότι όσο ο Αγιος ελεούσε τους φτωχούς τόσο και οι καρποί των αγρών του αυξάνονταν. Ο Αγιος Μύρων ήταν έγγαμος με “γυναίκα νόμιμον” κατά τον Νικόδημο Αγιορείτη.

Βασικές αρετές του Αγίου ήταν η ευσέβεια, η ευσπλαχνία και η υπομονή. Χαρακτηριστικό είναι το περιστατικό της σύλληψης επ’ αυτοφώρω των 10 κλεφτών (κατ’ άλλους επρόκειτο για 12). Οι κλέφτες από την πλεονεξία τους είχαν γεμίσει τόσο πολύ τα σακιά με σίτο ώστε δεν μπορούσαν να τα σηκώσουν. Ο Αγιος όχι μόνο δεν είχε την αναμενόμενη αντίδραση αλλά και τους βοήθησε έναν - έναν να σηκώσουν τα σακιά τους και τους παρακάλεσε να μην αναφέρουν σε κανένα το περιστατικό.

Μετά τον πρόωρο θάνατο της συζύγου του, ο όσιος εντάχθηκε στον ιερό κλήρο και χειροτονήθηκε πρεσβύτερος κατά την περίοδο των διωγμών του Δεκίου. Ακολούθως ο Αγιος χειροτονείται “ψήφω παντός λαού” επίσκοπος Κνωσού από τον επίσκοπο Πινύτου στη Ραυκία. Κατ’ άλλους, ο Αγιος κατέστη Αρχιερεύς της Κρήτης και “πρόεδρος Κρήτης” (ήτοι αρχ. Γορτύνης). Η άποψη ότι ο Αγιος διετέλεσε επίσκοπος Κρήτης, έχει απορριφθεί ήδη από το 1966 για τους εξής λόγους: α) κατά το χρόνο που φέρεται ο Αγιος αρχιερατεύων ως πρώτος στην Μεγαλόνησο, αναφέρεται άλλος ως κατέχων τον θρόνο, β) η τοπική παράδοση θεωρεί τον Αγιο Μύρωνα ως επίσκοπο Κνωσού και όχι Γορτύνης. Είναι χαρακτηριστική η μαρτυρία του εκδότη των ακολουθιών των Κρητων Αγίου επισκόπου Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Ιλαρίωνος, που εξεδόθηκαν το 1877 στην Αθήνα: “Ακολουθία του εν αγίοις πατρός ημών Μύρωνος επισκόπου Κνωσού Κρήτης του θαυματουργού”. Στη εν λόγω ακολουθία ο Άγιος εξυμνείται ως επίσκοπος Κνωσού στον οίκο, στο συναξάριο και σε ένα μεγαλυνάριο. Η γνώμη του αρχιεπισκόπου Φινλανδίας Σεργίου (Πλήρες Μηνολόγιον, Β’ τμήμα β, σελ. 316 γραμμένο ρωσσιστί) ότι ο Αγιος διετέλεσε επίσκοπος Ραύκου δεν ευσταθεί διότι πουθενά στις πηγές δεν αναφέρεται τέτοια επισκοπή. Πιθανότατα λοιπόν ο Αγιος διετέλεσε επίσκοπος Κνωσού γεγονός με το οποίο συμφωνεί και η τοπική παράδοση αλλά και δεδομένου ότι η γενέτειρά του, όπου και ετάφη, ορίσθηκε ως έδρα της επισκοπής Κνωσού.

Παρά το υψηλό του αξίωμα ο Αγιος παραμένει φιλάνθρωπος και ταπεινόφρων: “του θρόνου τοίνυν επιβάς άρα προς οφρύν έβλεψεν, οία δη φιλεί γίνεσθαι τοις πολλοίς αρ’ υπερόπτης εγένετο και υπέρογκος; Ου μεν ουν αλλά και λίαν ταπεινότερος του προτέρου και μετριώτερος και προς άπαν οτιούν των καλών σπουδαιότερος” (Codex 17). Ετσι, “επιρρεί τούτω του πνεύματος η ενέργεια και θαυμαστά πλείστα τελεί”. Στις πηγές αναφέρονται δυο θαύματα (εκδίωξη δράκοντος, έλεγχος των υδάτων του ποταμού Τρίτωνος): “εδίωξεν ένα δράκοντα, ο οποίος έβλαπτε την χώραν εκείνην εις την οποίαν εφώλευεν”, “ποταμού ρείθρον έστησε της ορμής τω όξει της φοράς είργοντος αυτόν της εις το πρόσω διαβάσεως και ου πρότερον εκκίνησε το ρείθρον ο ποταμός πριν αυτός ο μέγας την εκκλησίαν καταλαβών ήν επεφέρετο ράβδον έστειλε και παρα ταύτης διεταράχθη το ύδωρ”. Ο Αγιος “διανύσας θεοφιλώς και οσίως” το υπόλοιπον της ζωής του, πέθανε σε ηλικία 100 ετών κατά τον συναξαριστή, κατ’ άλλους σε ηλικία 70 ετών (Σιρλετανό Μηνολόγιο), που είναι και το πιθανότερο. Ο Αγιος κατά τα Acta Sanctorum “κατακλιθείς τοίνυν εν νόσω και διαθέμενος τα υπολειφθέντα αυτώ της χρείας πράγματα δοθήναι πτωχοίς, εν ειρήνη ανεπαύσατο”.

Εν κατακλείδι, αξίζει να αναφερθεί ότι η Ραυκεία μετονομάσθηκε προς τιμή του Αγιος Μύρων, ονομασία που μέχρι τις μέρες μας διατηρείται.

Βιβλιογραφία (Κατ’ επιλογήν)

Acta Sanctorum, 36, Augusti, Tomus Secundus, Parisiis et Romae, 1867

Δουκάκη Κωνσταντίνου, Ο μέγας Συναξαριστής, τόμος ιβ’, Αύγουστος, έκδοση β, Αθήναι 1966.

Ευστρατιάδου Σωφρονίου, Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Αθήναι 1960

Θ.Η.Ε., τόμος 7, Αθήναι 1965, λ. “Κρήτης Μητρόπολις”, στ 1013-1030

Θ.Η.Ε., τόμος 9, Αθήναι 1966, λ “Μύρων” στ. 218-219

Λαούρδα Βασ., Κρητικά Παλαιογραφικά, στο περιοδικό “Κρητικά Χρονικά”, ΣΤ’, Ηράκλειο 1952

Ματθαίου Βίκτωρος, Ο μέγας συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τόμος η’, Αύγουστος, έκδοση β’, 1963

Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού, τόμος β’, Αθήνησι 1868

Τωμαδάκη Νικολάου, Η Αποστολική Εκκλησία της Κρήτης κατά τους αι. Η’ - ΙΓ’, εν ΕΕΒΣ, έτος ΚΔ’, Αθήναι 1954

Φειδά Βλασίου, Εκκλησιαστική Ιστορία, Α, Αθήναι 1992.

Το μικρό αυτό σημείωμα αρχικά φιλοξενήθηκε στην εφημερίδα "Πατρίς" του Ηρακλείου στις 12-8-2003.