Επιστολή του Π.Θ.Σ. "ΚΑΙΡΟΣ" στον ΥΠΑΙΘΑ για το εναλλακτικό μάθημα της "Ηθικής"

 

Αθήνα, 25-7-2024

Προς:

Κύριο Κυριάκο Πιερρακάκη

Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ,

Ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος «ΚΑΙΡΟΣ», του οποίου τα μέλη είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος ενεργοί θεολόγοι εκπαιδευτικοί, πληροφορήθηκε με έκπληξη, μέσω δημοσιευμάτων του τύπου, ότι το Υπουργείο Παιδείας σχεδιάζει την εισαγωγή στην Εκπαίδευση ενός ισότιμου εναλλακτικού μαθήματος, το οποίο θα παρακολουθούν οι μαθητές και οι μαθήτριες που απαλλάσσονται από το μάθημα των Θρησκευτικών. Ως αιτιολογία προβάλλεται η εφαρμογή των τελευταίων αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας για το μάθημα των Θρησκευτικών. Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα δημοσιεύματα, το μάθημα που σχεδιάζεται να εισαχθεί είναι η «Ηθική».

Ο Σύνδεσμός μας έχει εκφράσει επανειλημμένα τις θέσεις του, οι οποίες θεμελιώνονται στην ιδρυτική του Διακήρυξη και το Καταστατικό του, για μια ενιαία, συμπεριληπτική, υποχρεωτική θρησκευτική εκπαίδευση, η οποία να λαμβάνει υπόψη την τοπική θρησκευτική παράδοση και ταυτόχρονα να ανοίγεται σε ζητήματα οικουμενικού προβληματισμού, με στόχο την προετοιμασία υπεύθυνων πολιτών και την προαγωγή της ειρηνικής συνύπαρξης. Ταυτόχρονα, έχουμε επισημάνει τους κινδύνους από τυχόν μονομερείς προσεγγίσεις του ζητήματος της θρησκευτικής εκπαίδευσης, το οποίο είναι πολύπλοκο, καθότι έχει σύνθετες παιδαγωγικές, θεολογικές, πολιτικές, νομικές και κοινωνικές διαστάσεις. Η ανάδυση του θρησκευτικού φανατισμού διάφορων τύπων και της εκκοσμίκευσης καθιστά επιτακτική την ανάγκη για μια συμπεριληπτική θρησκευτική εκπαίδευση, η οποία θα προάγει την κριτική σκέψη, τον διάλογο, την αλληλογνωριμία και τον αλληλοσεβασμό και ταυτόχρονα θα ανταποκρίνεται στα παιδαγωγικά χαρακτηριστικά και στις πραγματικές ανάγκες των σύγχρονων μαθητών και μαθητριών. Οι θέσεις αυτές αντλούν επιστημονική τεκμηρίωση από τη σύγχρονη θρησκειοπαιδαγωγική. Είναι γνωστό, ωστόσο, ότι οι θέσεις αυτές πολεμήθηκαν από ακραίους φονταμελιστικούς κύκλους του θρησκευτικού χώρου, καθώς επίσης ότι δεν εισακούστηκαν από το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της χώρας.

Κύριε Υπουργέ,

Η εισαγωγή ενός ισότιμου εναλλακτικού μαθήματος μοιραία θα επηρεάσει το οργανωτικό πλαίσιο και τη λειτουργία του μαθήματος των Θρησκευτικών και του σχολείου ευρύτερα. Εάν οι πληροφορίες των προαναφερθέντων δημοσιευμάτων είναι βάσιμες, εκφράζουμε τη διαμαρτυρία μας για τον τρόπο της διαχείρισης αυτού του τόσο ευαίσθητου θέματος, με προώθηση λύσεων χωρίς διάλογο, χωρίς να κληθούν οι εκπρόσωποι των θεολόγων εκπαιδευτικών για να εκφράσουν τις απόψεις τους, ενώ το ζήτημα αυτό τους αφορά άμεσα.

Ο Σύνδεσμός μας στοχεύει καταστατικά και εργάζεται άοκνα από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα για την «αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης» στη χώρα μας. Διεκδικούμε συμμετοχή στον διάλογο γύρω από τις εξελίξεις οι οποίες αφορούν το μάθημά μας και το εκπαιδευτικό μας έργο.

Εκφράζουμε το αίτημά μας για συνάντηση μαζί σας, σε ημερομηνία και τόπο που εσείς θα ορίσετε, δια ζώσης ή εξ αποστάσεως, ώστε να σας εκφράσουμε τις θέσεις μας.

Με τιμή

Για το Διοικητικό Συμβούλιο

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                                             Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Χρήστος Καρακόλης                                                     Γεώργιος Στριλιγκάς

Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.                                                     Σύμβουλος Εκπαίδευσης – ΠΕ01

https://eduthriskeftika.blogspot.com/2024/07/blog-post_28

Ο Παγκρήτιος Σύνδεσμος Θεολόγων για το εναλλακτικό μάθημα της "Ηθικής"

πηγή: ΦΩΣ ΦΑΝΑΡΙΟΥ

ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Παγκρητίου Συνδέσμου Θεολόγων ενημερώνει για την εισαγωγή στα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ενός Μαθήματος «Ηθικής», το οποίο θα παρακολουθούν οι μαθητές και οι μαθήτριες που απαλλάσσονται από το Μάθημα των Θρησκευτικών και μεταξύ άλλων, τονίζουν τα εξής:

«Κατανοούμε τους λόγους οι οποίοι επιβάλλουν τη διδασκαλία ενός ισότιμου με το Μάθημα των Θρησκευτικών εναλλακτικού μαθήματος.

Οι εξελίξεις αυτές θέτουν ξανά και με επιτακτικό τρόπο το κρίσιμο ερώτημα για τον εκπαιδευτικό προσανατολισμό και τις επιδιώξεις του σύγχρονου σχολείου και ειδικότερα της παρεχόμενης θρησκευτικής εκπαίδευσης. Το ζήτημα των σχέσεων μεταξύ Κοινωνίας και Θρησκείας, στον χρόνο και στον τόπο, βρέθηκε πολλές φορές στα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου και επακόλουθα επηρέασε τις αναζητήσεις στον χώρο της θρησκευτικής εκπαίδευσης ως προς τον σκοπό, το γνωσιακό περιεχόμενο και τις ηθικές διαστάσεις της. Η ταυτότητα και οι σκοποί του θρησκευτικού μαθήματος και αντίστοιχα του αναμενόμενου, εάν ευσταθούν τα προαναφερθέντα δημοσιεύματα, Μαθήματος «Ηθικής» συνδέονται με το ουσιαστικό ερώτημα του τι είδους κοινωνία θέλουμε αύριο, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε πανελλαδικό επίπεδο και όλως ιδιαιτέρως, ως προς τον τόπο που εμείς εργαζόμαστε, στην Κρήτη του αύριο.

Το Μάθημα των Θρησκευτικών έχει ισότιμη θέση με όλα τα άλλα υποχρεωτικά μαθήματα και συμβάλλει με τον δικό του τρόπο στην προσπάθεια μετασχηματισμού και αναβάθμισης της δημόσιας εκπαίδευσης και του δημόσιου βίου, ωστόσο με πολλά ανθρωπολογικά ρίσκα. Και τούτο δεν εκφράζεται ως κινδυνολογία, αλλά ως συμβολή στον δημόσιο διάλογο που έχει αρχίσει και στην ελληνική κοινωνία.

Εάν οι φήμες περί εισαγωγής ενός Μαθήματος «Ηθικής» σχετίζονται με την πραγματικότητα, εκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας για όσα φαίνεται ότι σχεδιάζονται και μάλιστα χωρίς ενημέρωση ή διάλογο με τις επιστημονικές ενώσεις των εμπλεκόμενων ειδικοτήτων, ουσιαστικά ερήμην των θεολόγων εκπαιδευτικών.

Παρακαλούμε να δεχθείτε τη συμμετοχή εκπροσώπων των θεολόγων εκπαιδευτικών στον διάλογο που διεξάγεται, οι οποίοι να γνωρίζουν τις διαστάσεις του ακανθώδους αυτού ζητήματος, και συγκεκριμένα τη συμμετοχή Θεολόγων στην Επιτροπή, η οποία σύμφωνα με τα δημοσιεύματα έχει συσταθεί ή που πρόκειται να συσταθεί, με σκοπό να κάνει προτάσεις σχετικά με την εισαγωγή ενός ισότιμου με τα Θρησκευτικά εναλλακτικού μαθήματος».

Εκ της Γραμματείας

https://fosfanariou.gr/index.php/2024/07/27/pagkritios-syndesmos-theologwn-gia-to-mathima-thriskeftikwn/

Ανακοίνωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι

Οι Ολυμπιακοί αγώνες αποτελούν κορυφαίο αθλητικό γεγονός, το οποίο προσελκύει το ενδιαφέρον εκατομμυρίων συνανθρώπων μας από κάθε γωνία της υφηλίου και η τελετή έναρξής τους έχει βαρύνουσα σημασία, καθώς προσφέρεται για την ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού της διοργανώτριας χώρας και τη διάχυση θετικών μηνυμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Με πολλή θλίψη παρακολουθήσαμε να προβάλλονται, κατά τη διάρκεια της τελετής στο Παρίσι, προσβλητικές παραστάσεις για τον Χριστιανισμό και το ιερό Ευαγγέλιο, αλλά και για κάθε πολιτισμένο άνθρωπο, ο οποίος αναγνωρίζει το δικαίωμα της πίστης και του σεβασμού στα θρησκευτικά σύμβολα.

Οι εικόνες αυτές όχι μόνο δεν ελάμπρυναν την τελετή αλλά την αμαύρωσαν. Δεν είναι πρόοδος η βλασφημία προς τον Θεό, ούτε δικαίωμα η προσβολή των θρησκευτικών πεποιθήσεων των συνανθρώπων μας. Η αυθόρμητη έκφραση αποστροφής και αποδοκιμασίας από πλευράς του κόσμου, ευελπιστούμε ότι έστειλε ένα αρκούντως ηχηρό μήνυμα στους ιθύνοντες και αποτελεί πηγή ελπίδας για αποφυγή παρόμοιων ενεργειών στο μέλλον.

Φανάρι, 29 Ιουλίου 2024

Αντίδοτο ΙΙ

Αντίδοτο στη γενικευμένη κρίση των καιρών, στο μεταμοντέρνο σχετικισμό και στον αλλόκοτο μηδενισμό: οι ταινίες του Ταρκόφσκι, του Γκοντάρ, του Αντονιόνι, του Ερίθε και του Μπέργκμαν, η μουσική του Μπαχ, του Προκόφιεφ και του Σοστακόβιτς, το σύνολο του έργου του Keith Jarrett, τα δοκίμια του Κωστή Παπαγιώργη, η συστηματική σκέψη του Κονδύλη και του Αξελού, τα βιβλία του Joseph Roth, της Flannery O’ Conor και του G. Bernanos, η οιονεί sui generis θεολογική σκέψη του Χ. Γιανναρά και του Θ. Ι. Ζιάκα, το πρωτότυπο έργο του Γιώργου Κοντογιώργη, οι φωτογραφίες του Μπρεσόν και του Κερτέζ, η φιλοσοφία του Ε. Levinas, του E. Cioran, του G. Agamben και του J. – L. Marion, η σκέψη του Z. Bauman, του Charles Taylor και του George Steiner, η γραφή του Ευγένιου Αρανίτση και του Θάνου Σταθόπουλου, το βλέμμα του Θ. Αγγελόπουλου και του Αλέξη Δαμιανού, τα γραπτά του Γιώργου Μακρή και του Γιώργου Μανιάτη, τα σκίτσα του Ακριθάκη, η ποίηση του Εμπειρίκου, του Εγγονόπουλου, του Σεφέρη, του Χ. Λάσκαρη και του Αργύρη Χιόνη, η ζωγραφική του Μαγκρίτ, του Γκωγκέν και του Νταλί, τα βιβλία του Καχτίτση, του Πεντζίκη, του Ε. Χ. Γονατά, του Η. Πετρόπουλου, του Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλου, του Χ. Βακαλόπουλου.

Ηράκλειο 13/4/2024 – Απείρανθος 23/7/2024

Γ. Μ. Βαρδαβάς

Και πάλι για το εναλλακτικό μάθημα

Το κείμενο του Κοσμήτορα της Θεολογικής του ΕΚΠΑ, που δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή, δεν κομίζει τίποτε το ιδιαίτερο στη σχετική συζήτηση για το λεγόμενο εναλλακτικό μάθημα. Απλά επαναλαμβάνει τις σχετικές αποφάσεις του ΣτΕ και προτείνει το εναλλακτικό μάθημα να είναι θρησκειολογικού χαρακτήρα.

26/7/2024

Γ.Μ.Β.

***

Δείτε και: 

Αθανασίου Ι. Καλαμάτα, Τα Θρησκευτικά στην επιτραπέζια αντισφαίριση

διαΚρητικά 65: Θανάσης Σκορδαλός

Θανάσης Σκορδαλός, Σπηλιανός Συρτός (1946)

πηγή: https://www.youtube.com/watch?v=eYeK520QF5g

 

Εχθροπάθεια

 

Μαθαίνω, διότι πλέον δεν μπαίνω, ότι σε "ομάδα εκπαιδευτικών" (οθντκ)* έχουν αρχίσει και πάλι κάποιοι σεσημασμένοι "συνάδελφοι" τις γνωστές ύβρεις και λοιδορίες, στα όρια της εχθροπάθειας και του ρατσισμού, για τους θεολόγους. Όλοι κρίνονται. Προσωπικά τέτοια άτομα δεν τα θεωρώ συναδέλφους μου. Λυπάμαι πολύ για το χαμηλό επίπεδο αυτών των ατόμων. Οι άνθρωποι δεν είναι απλώς ανεκδιήγητοι... Είναι ταλιμπάν! 

__________________________

*οθντκ= ο Θεός να την κάνει

20/7/2024

Γ. Μ. Βαρδαβάς

Απεβίωσε ο Κύπριος σκηνοθέτης και συγγραφέας Άντης Ροδίτης

πηγή: Φιλελεύθερος

Έφυγε από τη ζωή την Κυριακή 21 Ιουλίου 2024 σε ηλικία 78 ετών ο βραβευμένος σκηνοθέτης και συγγραφέας Άντης Ροδίτης.

Το τελευταίο διάστημα αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα υγείας.

Η κηδεία του Άντη Ροδίτη θα τελεστεί την Τρίτη 23 Ιουλίου και ώρα 10π.μ. στον Ναό Αγίας Βαρβάρας στο Καϊμακλί. Η οικογένεια θα δεχτεί συλλυπητηρια από τις 9π.μ.

Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ. 

https://www.philenews.com/politismos/kipros-politismos/article/1492526/apeviose-o-kiprios-skinothetis-ke-singrafeas-antis-roditis/

Παρά θίν’ αλός... για τα Θρησκευτικά μας!

πηγή: ΕΝΔΟΤΟΠΟΣ

Του Α. Ι. Καλαμάτα

Παρά θίν’ αλός όσα γράφω παρακάτω, με το 38χτάρι Κελσίου ακατέβατο, γύρω στις 6 το απόγευμα, με ανά χείρας την Ταυτότητα του Μίλαν Κούντερα.

Από την ώρα που ανακοινώθηκε πως παράλληλα με τα Θρησκευτικά, νωρίτερα από το 2027, θα υπάρξει παράλληλο διδασκόμενο εναλλακτικό μάθημα, με τίτλο «Ηθική», και το οποίο θα απευθύνεται σε μαθητές που θα επιθυμούν απαλλαγή από το καθαυτό μάθημα των Θρησκευτικών, οι θεολόγοι βρισκόμαστε σε πανικό. Το ερώτημα που μας βασανίζει είναι ποιος θα διδάξει το νέο μάθημα. Μα, φυσικά, όχι εμείς. Δεν είμαι αισιόδοξος. Πως θα διδάξουμε ένα μάθημα που θα απευθύνεται σε άθεους, αγνωστικιστές, αλλόθρησκους και ετερόθρησκους μαθητές; Αυτό λέει η «λογική» του ΣτΕ και των θιασωτών των αποφάσεων ακύρωσης των πρότερων του 2019 Προγραμμάτων Σπουδών.

Αντί σοβαρά να μας απασχολεί το γιατί και πως φτάσαμε εδώ, ποιοι είναι οι ηθικοί αυτουργοί - συντελεστές που έκαναν τα Θρησκευτικά μπαλάκι του πινγκ πονγκ ανάμεσα στο εκάστοτε ΥΠΑΙΘΑ και στο ΣτΕ, επιχαίροντας και αξιώνοντας -ακόμα και σήμερα, την ύστατη ώρα, που το μάθημά μας κινδυνεύει να εξοβελιστεί από το ωρολόγιο πρόγραμμα υποχρεωτικών μαθημάτων- τη θέσπιση παράλληλου μαθήματος για παιδιά και εφήβους μια άλλης πολιτισμικής, ηθικής, κοινωνικοπολιτικής και θρησκευτικής κουλτούρας, παιδιά και εφήβους που πάντοτε είχαμε και θα έχουμε στις σχολικές τάξεις μας, κι είναι ευτύχημα που υπάρχουν κι αυτά, μιας και το μάθημά μας πάντοτε είναι ανοιχτό στο διάλογο με τον Άλλο, τον οποιοδήποτε Άλλο, στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, η συζήτηση μεταξύ συναδέλφων θεολόγων, στην κυριολεξία, έχει ανάψει για τα καλά, μόνο ως προς το πρώτο σκέλος, στο ποιος (θεολόγος, φιλόλογος, κοινωνιολόγος;) θα διδάξει την «Ηθική». Ως προς το δεύτερο ζήτημα, των ηθικών αυτουργών – συντελεστών, άκρα του τάφου σιωπή. Γιατί; Τι φοβόμαστε;

Αυτό που, προς το παρόν, υποστηρίζω είναι το εξής: αντί να κλαίμε τη μοίρα μας, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να διασώσουμε ότι σώζεται αν, βέβαια, σώζεται. Η ύπαρξη των Θρησκευτικών ως υποχρεωτικό μάθημα στα σχολειά μας, μάθημα ανθρωπιστικής παιδείας και πολιτισμού, μάθημα άκουσμα και λάλημα ελευθερίας, μέσα σ’ ετούτη τη νέα Βαβυλώνα της Ελλάδας, εξαρτάται από τον καθένα και την καθεμιά θεολόγο, τι πρόσωπο δείχνει, εντός και εκτός των σχολικών τειχών. Στη σχεσιοδυναμική του προσώπου: «Μήπως, λοιπόν, είναι τελικά ένα (και όχι δύο) μαθητής και δάσκαλος, χθεσινός μαθητής, σημερινός δάσκαλος, αυριανός δάσκαλος, σημερινός μαθητής – μια συνέχεια; Νόμος της τέχνης», κατά Ζήσιμο Λορεντζάτο.

Φίλες και φίλοι, συνάδελφοι θεολόγοι, έχουμε δρόμο μπροστά μας! Υπομονή και ελπίδα!

https://endotopos.blogspot.com/2024/07/blog-post_82.html

Από το 2027 το εναλλακτικό μάθημα "Ηθικής" για τους απαλλαγμένους από τα Θρησκευτικά

Σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα της "Καθημερινής" (https://www.kathimerini.gr/.../mathima-ithikis-gia-osa.../) θεσπίζεται μάθημα "Ηθικής" για όσους απαλλάσσονται από το μάθημα των Θρησκευτικών. Για να συγκροτηθεί τμήμα απαραίτητα πρέπει να υπάρχουν 10 τουλάχιστον απαλλαγές ανά τάξη. Το μάθημα κατά το ρεπορτάζ μάλλον θα το διδάσκουν θεολόγοι και φιλόλογοι, χωρίς να αποκλείεται η ανάθεση στους αποφοίτους τμημάτων κοινωνικής ανθρωπολογίας. Τη θέσπιση εναλλακτικού μαθήματος απαιτούσε εδώ και πολλά χρόνια η ένωση αθέων, που είχε καταφύγει και στο ΣτΕ. Ακατανόητη και αλλοπρόσαλλη ήταν η στάση της ΠΕΘ, που... σχεδόν πανηγύριζε το 2022 για την απόφαση του ΣτΕ και την καθιέρωση του εναλλακτικού μαθήματος. Προφανώς βρισκόμενη στον κόσμο της νόμιζε ότι το εναλλακτικό μάθημα θα το δίδασκαν αποκλειστικά θεολόγοι. Αμ, δε! Τα λάθη πληρώνονται...

Δυστυχώς φτάσαμε σε αυτό το ζοφερό για το μάθημα των Θρησκευτικών αποτέλεσμα εξαιτίας ενός αρτηριοσκληρωτικού φονταμενταλισμού από τη μια πλευρά κι ενός αφελούς μαξιμαλισμού από την άλλη. Είναι αργά πια για δάκρυα και αυτομαστιγώματα. Όσοι έχουν πραγματική έγνοια για το μάθημα, ο καθένας από το μετερίζι του, οφείλουν, έστω και τώρα, να αγωνιστούν για την ουσιαστική βελτίωση και αναβάθμιση του μαθήματος.-

Απείρανθος, 19 Ιουλίου 2024

Γ. Μ. Βαρδαβάς

***

Διαβάστε επίσης:

Αθ. Ι. Καλαμάτας, Μάθημα Ηθικής για όσα παιδιά δεν διδάσκονται Θρησκευτικά

Χίλια μπράβο στη Δέσποινα Βανδή! "Για μένα ο Κεμάλ είναι σφαγέας των Ελλήνων"!

 

Βανδή σε Τούρκους διοργανωτές συναυλίας: Για μένα ο Κεμάλ είναι σφαγέας των Ελλήνων!

Λεπτομέρειες εδώ: https://www.iefimerida.gr/zoi/bandi-apantisi-kemal-sfageas-ellinon

Φενάκη

Οι επιλήσμονες σε τίποτε σχεδόν δεν διαφέρουν από τους αχάριστους πάρα μόνο στις αυταπάτες τους.

Απείρανθος, 16 Ιουλίου 2024

Γ.Μ.Βαρδαβάς

Τουρισμός, αυτή η μάστιγα! (II)

φωτογραφία: Λουκάς Βασιλικός

Το ανέκδοτο της ημέρας

Εθεάθη Buick Suv στη Λεωφόρο 62 Μαρτύρων! Στο ύψος του "Καζαούλιου" έκανε αναστροφή αγνοώντας επιδεικτικά το σχετικό απαγορευτικό σήμα.

10/7/2024

Γ.Μ.Β.

Διάλογος για τη Γενιά του '30 στο Πανεπιστήμιο της Τελ ελ-Αμάρνα

-Η γενιά του '30 αναντιλέκτως συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάδειξη της ελληνικής πολιτισμικής ταυτότητας.

-Αυτό όμως με όρους σημερινούς υποκρύπτει ένα είδος ελληνοκεντρισμού.

-Εξαρτάται! Πώς ακριβώς ορίζουμε τον ελληνοκεντρισμό;

-Μα με την έννοια που έχει προσδώσει στον όρο ο Κωστής Παπαγιώργης!

-Θα γνωρίζετε ασφαλώς ότι έλαβε την αρμόζουσα απάντηση επ' αυτού του ζητήματος από το Ζήσιμο Λορεντζάτο. Εν συνεχεία, τω όντι, άλλαξε ρότα∙ ήταν σαφώς φίλα προσκείμενος στα μετέπειτα γραπτά του.

-Ναι, έχετε δίκιο!

-Αυτό βεβαίως ουδόλως σημαίνει ότι επιβάλλεται κανονιστικά ένα είδος προσκόλλησης στη γενιά του '30. Το αντίθετο ακριβώς ισχύει: λαμβάνουμε από κει πολύτιμα πετράδια και τα συνδέουμε με το σήμερα. Διότι, εν τέλει, άλλο παράδοση και άλλο παραδοσιαρχία. Η πρώτη, υπό προϋποθέσεις, δύναται να είναι δημιουργική∙ η δεύτερη εκβάλλει στην ειδωλοποίηση και στην εργαλειοποίηση του παρελθόντος.

-Ακριβώς! Η παράδοση δεν είναι αποστεωμένη ακινησία αλλά δημιουργική προσαρμογή. Κατά συνέπεια, οι παρακαταθήκες αυτής της Γενιάς είναι, με βάση τις προϋποθέσεις που προαναφέραμε, κτῆμα ἐς ἀεί.

-Οψόμεθα!

Ηράκλειο Κρήτης, Μάιος - Ιούνιος 2024

Γ. Μ. Βαρδαβάς

Περί αναγωγισμών

Ένας άκρατος και αυθαίρετος συρμός αναγωγισμών αναδύεται με μορφή γεωμετρικής προόδου. (Είχα κάνει σκληρή και ίσως άδικη κριτική κάποτε στο Ράμφο γι' αυτό το θέμα). Τώρα όμως η κατάσταση έχει ξεφύγει. Βγαίνει ο καθείς πετάει την αποψάρα του και από δω παν κι οι άλλοι.

Και τι δεν έχουμε διαβάσει (ακόμα και από θεολόγους - κυρίως στα κοινωνικά δίκτυα)!

Από μια πληθώρα ακύρων κράτησα το εξής αμίμητο: τη σύνδεση του γκεμπελισμού με τον "αντιιουδαϊσμό" των πατέρων της Εκκλησίας! Φρίξον ήλιε! [Σπεύδω να διευκρινίσω ότι δεν την έκανε θεολόγος].

Δηλαδή για να καταλάβω: ένας ναζί, ένας εγκληματίας διάβαζε νυχθημερόν την PG και την PL; Σοβαρά τώρα; Αντέχουν αυτά σε σοβαρή κριτική;

Ελλάς το μεγαλείο σου!

Είναι εν τέλει να τρελαίνεσαι με τέτοιους αναγωγισμούς ή εγώ είμαι φύσει ιδιότροπος;

8/7/2024

Γ.Μ.Β.

Περί αναγνωστικής ελευθερίας

"Για να διαβαστεί ένα βιβλίο, δεν χρειάζεται να συνοδεύεται από συντηρητικό εγχειρίδιο ανάγνωσης, που να μας υποδεικνύει πώς να διαβάζουμε", γράφει η Ρ. Λ. στην "Καθημερινή" (30/6/2024, σελ. 26).

Ας μας επιτραπεί να τονίσουμε ότι το ίδιο ισχύει αν η λέξη "συντηρητικό" στο ανωτέρω κείμενο αντικατασταθεί από τη λέξη "προοδευτικό". Λυπάμαι που θα το πω αλλά όλα αυτά δεν αντέχουν σε καμία σοβαρή κριτική.

Και κάτι τελευταίο: Θα διαβάζουμε ό, τι θέλουμε και ό, τι μας αρέσει ελεύθερα. Δόξα τω Θεώ δημοκρατία έχουμε.

1/7/2024

Γ.Μ.Β.

Τουρισμός, αυτή η μάστιγα!

 

Κατεβαίνω το πρωί στην πλατεία Κορνάρου στο Ηράκλειο και διαπιστώνω εμβρόντητος ότι έχει παρκάρει σχεδόν παράλληλα με το Βαλιδέ Τζαμί ένα ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο! Οι τουρίστες μέσα ατάραχοι, χαλαροί με αλάρμ, σα να μην συμβαίνει τίποτε! Ο ορισμός του... "πενταλεπτάκια"!

Έρχονται εδώ οι τουρίστες και αποκτάνε αυτόματα την ελληνική νοοτροπία. Θα τολμούσαν να κάνουν τέτοια καραμπινάτη παρανομία στο Λονδίνο ή στο Μόναχο; Η δημοτική αστυνομία, φυσικά, ανύπαρκτη. Τα συμπεράσματα δικά σας...

1/7/2024

Γ.Μ.Β.

Ανθολόγιον 319: Χρήστος Γιανναράς

φωτό: Απείρανθος Νάξου 

(...) Αυτό που κόμισε ο Χριστιανισμός και άρπαξαν οι Έλληνες αμέσως, είναι ότι έδωσε οντολογικό περιεχόμενο στην ελευθερία. (...)

Οντολογικό θα πει ότι δεν είναι η ελευθερία μια δυνατότητα επιλογών - διαλέγω αυτό και όχι εκείνο. Ελευθερία είναι να μην είσαι υποταγμένος σε καμία ανάγκη. (...)

Συνέντευξη του Χρήστου Γιανναρά στον Δ. Δανίκα  ("Πρώτο Θέμα", 7/7/2024)

***

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη εδώ: 

https://www.protothema.gr/greece/article/1517291/hristos-giannaras-ston-danika-i-tehniti-noimosuni-einai-to-telos-tis-anthropotitas/

Στη ζωντανή πλέον μονή Ασωμάτων θα γιορταστεί φέτος ο άγιος Μεθόδιος, επίσκοπος Λάμπης (9 Ιουλίου)

Γράφει ο Θ. Ι. Ρηγινιώτης

Μια ιστορική στιγμή είναι φέτος (2024) για τη μνήμη αγίου ιερομάρτυρα Μεθοδίου, επισκόπου Λάμπης, η οποία τιμάται με αρχιερατική λειτουργία στις 9 Ιουλίου στην ιερά μονή Ασωμάτων, στην καρδιά της επαρχίας Αμαρίου.

Η Ιερά Μονή Ασωμάτων στο Αμάρι Ρεθύμνης

Για πρώτη φορά φέτος ο άγιος θα γιορταστεί, όχι σε ένα ερειπωμένο μοναστήρι χωρίς μοναχούς, αλλά σε ένα αναστημένο μοναστήρι, ζωντανό ξανά, αφού πριν από λίγες εβδομάδες είχαμε τη χαρά να εγκατασταθεί εκεί, με την ευλογία του Μητροπολίτη Λάμπης Ειρηναίου, μια νέα (γυναικεία) μοναστική αδελφότητα. Έτσι η ιερά μονή Ασωμάτων αποτελεί το μοναδικό εν λειτουργία μοναστήρι του δήμου Αμαρίου και το Αμάρι έχει πάλι το μοναστήρι του!

Ο άγιος Μεθόδιος, κατά το επίθετο Σιλιγάρδος, με καταγωγή από το χωριό Βιζάρι, δολοφονήθηκε άγρια από τους Τούρκους στις 9 Ιουλίου 1793 στο σπίτι της αδελφής του, στο κοντινό χωριό Νευς Αμάρι. Οι Τούρκοι τον μισούσαν, γιατί προστάτευε όσο μπορούσε την επαρχία του από τις βαρβαρότητες και τις αυθαιρεσίες τους. Η δράση του αυτή φαίνεται από τα γεγονότα που γνωρίζουμε γι' αυτόν, όπως:

α) Ότι ενθάρρυνε μια χριστιανή, που ένας Τούρκος την είχε αρπάξει και παντρευτεί με τη βία, να τον εγκαταλείψει και να ανακτήσει την ελευθερία της. Εκείνη διέφυγε εκτός Κρήτης, παίρνοντας μάλιστα και τα παιδιά της, τα οποία βάφτισε χριστιανούς. Ο αδελφός του "συζύγου" της ήταν ένας από τους δολοφόνους του αγίου.

β) Ότι παρεμπόδιζε με τις αντιδράσεις του την αρπαγή της εκκλησιαστικής περιουσίας από τους Τούρκους.

γ) Ότι αρνήθηκε επίμονα να μεταθέσει τον ηγούμενο της ιεράς μονής Καλόειδαινας στη μονή Ασωμάτων, επειδή δεν τον θεωρούσε κατάλληλο γι' αυτό το πόστο, και εκείνος δυστυχώς έγινε ο προδότης που, με τις πληροφορίες που έδωσε στους Τούρκους, οδήγησε στη δολοφονία του.

Νωρίτερα ξέρουμε ότι ο άγιος ήταν μοναχός στη μονή Ασωμάτων, ήταν πολύ μορφωμένος και πρόσφερε υπηρεσίες στον τοπικό πληθυσμό ως δάσκαλος.

Για το μαρτύριό του γράφτηκε ήδη από την εποχή του ένα κρητικό τραγούδι, ενώ από το ξύλο του κυπαρισσιού, στη ρίζα του οποίου σφαγιάστηκε και το οποίο κόπηκε σε ανύποπτο χρόνο, έγιναν τέμπλα και άλλος εξοπλισμός ιερών ναών, εικόνες και σταυροί, αφου το ξύλο είχε στάθηκε αδύνατον να κοπεί όταν επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς. Τέλος, οι πέτρες του σπιτιού της Βερνάδαινας (της αδελφής του), έξω από το οποίο δολοφονήθηκε ο άγιος, όταν κάποια στιγμή - με το πέρασμα των αιώνων - γκρεμίστηκε, συγκεντρώθηκαν και οικοδομήθηκε με αυτές ένα εκκλησάκι του αγίου Νεκταρίου στο Νευς Αμάρι.

Ο Άγιος Νεκτάριος στο Νευς Αμάρι

Να προσθέσουμε ότι στις 9 Ιουλίου γιορτάζουν άλλοι δύο άγιοι ηρωικοί νεομάρτυρες, θανατωθέντες από τους Τούρκους:

Α) Ο άγιος Μιχαήλ Πακνανάς, ο 18χρονος περβολάρης από την Αθήνα, ο οποίος αποκεφαλίστηκε κάτω από τους στύλους του Ολυμπίου Διός (στο κέντρο της Αθήνας) στις 9 Ιουλίου 1771, αρνούμενος να αλλαξοπιστίσει. Μάλιστα σε έναν από τους στύλους υπήρχε χαραγμένη (δυστυχώς δεν διασώζεται) η φράση "1771, Ιουλίου 9, απεκεφαλίσθη ο Μπακνανάς Μιχάλης". Ο άγιος αναγνωρίζεται στην εποχή μας ως προστάτης άγιος των διαιτολόγων και διατροφολόγων.

Β) Ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός, που είχε χαρακτηριστεί "φύλακας άγγελος των ομοεθνών του" και τον απαγχόνισαν οι Τούρκοι στις 9 Ιουλίου 1821.

Πρόσωπα της πίστης και της ιστορίας, που νομίζω πως αξίζει να αποτελούν παραδείγματα για μας και τα παιδιά μας - κάτι έχουν να μας δώσουν για να πορευτούμε στο παρόν και το μέλλον με αγάπη, αξιοπρέπεια και θάρρος, όχι μόνο για τον εαυτό μας, μα και για όλο τον κόσμο.

"Ο Τεχνοπίθηκος και η αλήθεια": Το νέο βιβλίο του π. Ν.Λουδοβίκου

 

π. Νικόλαος Λουδοβίκος, Ο Τεχνοπίθηκος και η αλήθεια - Ερμηνευτική της Θρησκείας στον καιρό της τεχνητής νοημοσύνης, εκδόσεις Αρμός, Αθήνα 2024, ISBN: 978-960-615-709-7.

Το βιβλίο αυτό δεν ενδιαφέρεται για κανενός είδους Απολογητική της Θρησκείας απέναντι στην σύγχρονη Επιστήμη ή την Τεχνολογία. Θεωρεί μάλιστα ότι ο καιρός για ένα τέτοιο εγχείρημα παρήλθε ανεπιστρεπτί. Από την άλλη ωστόσο θεωρεί τις παραπάνω, εκ των οποίων, εάν πιστέψουμε τον όψιμο Heidegger (στη διάλεξή του για την «τεχνική γλώσσα», του 1962) είναι η πρώτη που προέρχεται από την δεύτερη και όχι, όπως οι περισσότεροι πιστεύουν, το αντίθετο, ως προνομιακούς, γόνιμους και απαραίτητους συνομιλητές της Θρησκείας (στην οποία ο συγγραφέας συμπεριλαμβάνει, κατά την ρητή υπόδειξη του Αριστοτέλη, και την φιλοσοφική Μεταφυσική). Τούτο σημαίνει μια αμφίδρομη νοηματοδοτούσα σχέση: η (πάντοτε, ούτως ή άλλως) θεολογική μεταφυσική και γλώσσα, προμηθεύει προνομιακά την πνευματική εμπλαισίωση των επιστημονικοτεχνικών εγχειρημάτων και της γλώσσας τους, αφενός, και αφετέρου χειρίζεται εννοιολογικά τις ανακαλύψεις και εφαρμογές τους, προκειμένου να βαθύνει και να εκσυγχρονίσει τις ενοράσεις της. Εάν λοιπόν, όπως πολλοί παραδεχόμαστε, η διυποκειμενικότητα υπήρξε η μεγαλύτερη ανακάλυψη του περασμένου αιώνα, τόσο για την Φιλοσοφία, όσο και για τις Επιστήμες του Ανθρώπου ταυτόχρονα, τότε το πλαίσιο παραγωγής και ανάπτυξης της διυποκειμενικότητας δεν είναι ακριβώς η ανθρώπινη κοινότητα; Και είναι δυνατόν να νοηθεί ανθρώπινη κοινότητα, όπως έλεγε ήδη ο Ηρόδοτος, «ανίερος», χωρίς δηλαδή πείρα Θεού; Ούτε η επιστημονική, ούτε η φιλοσοφική, ούτε η καλλιτεχνική, ούτε καν η πολιτική ή εθνική κοινότητα φαίνεται ιστορικά πως αφορούν τόσο μαζικά την ανθρωπότητα, όσο η θρησκευτική κοινότητα – γι’ αυτό και δεν είναι τυχαίο πως η Ιουδαιοχριστιανική σκέψη συνέβαλε ιδιαζόντως στην μεγάλη αυτή ανακάλυψη της διυποκειμενικότητας, από μέρους της Φιλοσοφίας και των παραπάνω επιστημών. Και είναι ακριβώς στον χώρο της ανθρώπινης διυποκειμενικότητας που αυτή η Ερμηνευτική της Θρησκείας που εγκαινιάζεται με τον τόμο αυτόν, επιχειρεί να τοποθετήσει την επιστημονικο-τεχνική συνείδηση.

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ 

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: (ΒΙΟ)ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΟΡΙΕΣ

• Κεφ. 1: Διαλογική (Βιο)τεχνολογία; Η οριστική και αμετάπτωτη ουτοπία και το σκοτεινό άστρο της Επιθυμίας
• Κεφ. 2: Ο Τεχνοπίθηκος και η αλήθεια: το ερώτημα για έναν νέο ανθρωπισμό
• Κεφ. 3: Το φάντασμα στη μηχανή

ΜΕΡΟΣ ΔΕYΤΕΡΟ: ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ

• Κεφ. 1: Ασκώντας το ομοούσιο: Η Θεοτόκος και Αειπάρθενος Μαρία μεταξύ Συνεργίας και Σοφίας, κατά τον άγιο Νικόλαο Καβάσιλα και τον Σέργιο Μπουλγκάκωφ και σε μια Μεταμοντέρνα Προοπτική
• Κεφ. 2: Εισαγωγικά στην Εκκλησιολογία: η έννοια του Πρωτείου στην Δυτική και Ανατολική Παράδοση
• Κεφ. 3: Μπορούμε να ξεπεράσουμε τον Προτεσταντισμό;
• Κεφ. 4: Η αγιότητα σήμερα
• Κεφ. 5: Ο άνθρωπος δύει
• Κεφ. 6: Πένθος και Ελευθερία: Η θεολογία του θανάτου
• Κεφ. 7: Η πνευματικότητα των αισθήσεων
• Κεφ. 8: Η Επανάσταση της Ηθικής του Γούστου
• Κεφ. 9: Ο Μάξιμος ο Ομολογητής μέσα στο τίποτα
• Κεφ. 10: Ο χρόνος, η εσχατολογία, το Είναι του Θεού, και το Είναι του ανθρώπου
• Κεφ. 11: Διαλογική φύση, ενούσιο πρόσωπο και μη εκστατικό θέλημα στον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή: Ο επίλογος μιας μακράς συζήτησης

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΑΣ

• Κεφ. 1: Ισλάμ: Mundus Imaginalis ή ηθικολογική τύρβη; Γρηγόριος Παλαμάς και Μολλά Σαντρά
• Κεφ. 2: Ερευνώντας τα βάθη του Ινδουϊσμού: Bhagavat Gita και Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, σε σημερινή προοπτική
• Κεφ. 3: «Άδεια Πρόσωπα»: Βουδισμός και η θεολογική έννοια του Εαυτού σε μια σύγχρονη προοπτική
• Κεφ. 4: Η Κινέζικη Φιλοσοφία, ο Κομφούκιος, ο Λάο Τσε και το ερώτημα για το Τάο
• Κεφ. 5: Τρόποι σχέσης με τον Θεό στην αρχαία φιλοσοφία, στους τρεις Ιεράρχες και σήμερα

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: ΠΟΛΙΤΙΚΟ-ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ

• Κεφ. 1: Μικρό σχόλιο για την Ρωσική ιδεολογία: ο Πολιτικός Ησυχασμός και η Ρωσική κρατική αυτοσυνειδησία από το Μοσχοβιτικό Κράτος ως τον Αλεξάντρ Ντούγκιν
• Κεφ. 2: Η Ελλάδα ως Ανατολή της Δύσης και ως Δύση της Ανατολής, ο Ricoeur, ο Dugin, κι εμείς
• Κεφ. 3: Σε τι συνίσταται ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός
• Κεφ. 4: Ανθρωπολογικά και πολιτειολογικά μεγέθη της Ελληνικής Επανάστασης σε μια σύγχρονη προοπτική

ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ: ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ-ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ

• Κεφ. 1: Ορθόδοξη θεολογία και ψυχολογία του βάθους
• Κεφ. 2: Ψυχανάλυση και Ορθόδοξη Θεολογία: μία εισαγωγή
• Κεφ. 3: Το πραγματικό σώμα και ο πραγματικός άλλος
• Κεφ. 4: Η υγεία ως θεμελιώδης πνευματική μεταφορά
• Κεφ. 5: Η φαντασίωση της ηδονής από τον Επίκουρο ως τον Μάξιμο τον Ομολογητή και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
• Κεφ. 6: Ιδιωτική νοηματοδότηση και σαδομαζοχισμός για καθημερινή χρήση

ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Η ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΉ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΊΑΣ ΣΉΜΕΡΑ ΚΑΙ Η «ΤΕΧΝΙΚΉ ΓΛΩΣΣΑ» 

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

https://armosbooks.gr/shop/%ce%bd%ce%ad%ce%b5%cf%82-%ce%b5%ce%ba%ce%b4%cf%8c%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82/o-texnopithikos-kai-i-alitheia/

"Οι απόρρητοι φάκελοι Καραμανλή" - Ομιλίες των Μ. Κοττάκη, Α. Σαμαρά, Κ. Καραμανλή (1/7/2024)

Παρουσίαση του βιβλίου του Μανόλη Κοττάκη, Οι απόρρητοι φάκελοι Καραμανλή – Η αθέατη συγκλονιστική διακυβέρνηση (εκδόσεις Λιβάνη), Πολεμικό Μουσείο, Αθήναι, 1/7/2024.

Οι ομιλίες των Μ. Κοττάκη, Α. Σαμαρά, Κ. Καραμανλή

πηγή: https://www.youtube.com/watch?v=k-gEd_kuDoo&t=21s

Τα «Νομοκανονικά» περί εκκλησιαστικής περιουσίας

 

Η συγκριτική θεώρηση των διαφορετικών νομικών καθεστώτων στις Εκκλησίες Κύπρου και Ελλάδος στο νέο τεύχος της Επιθεωρήσεως Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου

Του Χάρη Ανδρεόπουλου*

Με αφιέρωμα στην Ημερίδα που συνδιοργάνωσαν η Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και η Εταιρεία Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου με θέμα «Η Εκκλησιαστική περιουσία στις Εκκλησίες Κύπρου και Ελλάδος: Συγκριτική θεώρηση» κυκλοφορήθηκε το νέο τεύχος (1/2024) της εξαμηνιαίας Επιθεωρήσεως Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου (τα) «Νομοκανονικά».

Η Ημερίδα που ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Κύπρου κυρού Χρυστοστόμου Β΄ πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στη Κυπριακή πρωτεύουσα με κεντρικό θεματικό άξονα τη συγκριτική θεώρηση ενός μείζονος ζητήματος, εκείνου της εκκλησιαστικής περιουσίας στο σύνολό της, μεταξύ δύο ομοδόξων και ομογλώσσων Ορθοδόξων Εκκλησιών, οι οποίες, όμως, διαφέρουν ριζικά στο εσωτερικό τους δίκαιο, όπως και στο θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας, καθώς ενεργούν εντός διαφορετικών συστημάτων σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας.

Το τεύχος προλογίζει ο ιδρυτής και διευθυντής του περιοδικού, ομ. καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών κ. Ιωάννης Κονιδάρης, του οποίου η δημοσιευομένη εναρκτήρια ομιλία, με θέμα «Η εκκλησιαστική περιουσία στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Απόπειρα περιθριγκώσεως μιας αχανούς θεματικής», αποτελεί το προοίμιο των επιστημονικών παρεμβάσεων της ημερίδας στη διάρκεια της οποίας ειδικοί επιστήμονες του Εκκλησιαστικού Δικαίου, νομικοί, θεολόγοι και αξιωματούχοι της Εκκλησίας της Κύπρου εξέτασαν συγκριτικά σειρά επιμέρους θεματικών.

ΜΕΛΕΤΕΣ

Συγκεκριμένα, σε αντίστοιχες συνεδρίες αναλύθηκαν οι ακόλουθες ενότητες με τις σχετικές εισηγήσεις (οι οποίες και καταχωρίζονται στην ύλη του περιοδικού):

- «Δυνατότητα κρατικής παρέμβασης στη Εκκλησιαστική περιουσία»: Γεωρ. Ιατρού, Δρ. Νομικής, δικηγόρος, για την περίπτωση της Ελλάδος, Αχ. Αιμιλιανίδης, Κοσμήτωρ της Νομικής Σχολής Λευκωσίας, για την περίπτωση της Κύπρου,

- «Η εσωτερική διαχείριση της εκκλησιαστικής περιουσίας»: Γεωρ. Ανδρουτσόπουλος, αναπλ. καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής ΕΚΠΑ για τα εν Ελλάδι, Δημ. Δήμου, Οικονομικός Δ/ντής Ι. Αρχιεπισκοπής Κύπρου, για τα εν Κύπρω,

- «Η Εκκλησία ως επιχειρηματική οντότητα»: Zωή Kαραμήτρου, Δρ. Ν. - δικηγόρος, ειδική επιστήμων στην Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Πολίτη») για την Εκκλησία της Ελλάδος και Κων. Κατσαρός, δικηγόρος – Νομικός Σύμβουλος Ι. Αρχιεπισκοπής Κύπρου, για την οικεία Εκκλησία,

- «Μισθοδοσία του κλήρου»: Πρωτοπρεσβύτερος π. Βασίλειος Τρομπούκης, Ε.ΔΙ.Π. Νομικής Αθηνών (για τον κλήρο της Ελλάδος) και Ιωαν. Χαριλάου, Διευθυντής Εκκλησιαστικού Ταμείου Κύπρου (για τον κλήρο της μεγαλονήσου),

- «Δικαίωμα ιδιωτικής ιδιοκτησίας και ρυθμίσεις για την περιουσία κληρικών/μοναχών»: Aθ. Κόντης, Δρ. Ν., δικηγόρος (για τα εν Ελλάδι), Ιωαν. Καστανάς, Δρ. Ν, διδάσκων στη Νομική Λευκωσίας (για τα εν Κύπρω), και, τέλος,

- “Φορολογική μεταχείριση της Εκκλησίας»: Θεοδ. Τσιβόλας, Δρ. Ν., δικηγόρος (για Ελλάδα), Θεογνωσία Κούσπη, Δρ. Ν., διδάσκουσα στη Νομική Λευκωσίας (για Κύπρο).

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

Στο νέο τεύχος παρουσιάζονται και αναλύονται σημαντικές δικαστικές αποφάσεις που άπτονται ζητημάτων εκκλησιαστικής και ευρύτερα θρησκευτικής φύσεως, όπως οι αποφάσεις:

• 1536/2023 του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ, Ολομ.) περί του δικαιώματος απαλλαγής από τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών μέσω της επικλήσεως λόγων θρησκευτικής συνειδήσεως για μαθητές ετεροδόξους, αλλοθρήσκους, αθρήσκους, αθέους και αγνωστικιστές, δια της οποίας εκρίθη νόμιμη η αίτηση απαλλαγής - καθώς και η επεξεργασία των προσωπικών τους δεδομένων – προβλεπομένης για τους απαλλασσομένους μαθητές της θεσπίσεως και οργανώσεως, υπό του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, «ισότιμου εναλλακτικού μαθήματος συναφούς περιεχομένου» (ΣτΕ, 1478/2022, Ολομ.). [ανάλυση – σχολιασμός υπό Μιχ. Τσαπόγα, Διδάκτορος Νομικής – δικηγόρου, Ειδικού Επιστήμονα στην Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Πολίτη» και Ελένης Παλιούρα, δικηγόρου, Μ.Sc. και υποψ. Δρος Εκκλησιαστικού Δικαίου],

• 2137/2023 του ΣτΕ (Ολομ.) δια της οποίας εκρίθησαν ως ανεκτά κατά το Σύνταγμα, υπό προϋποθέσεις, μέτρα που συνιστούν σοβαρή επέμβαση στη θρησκευτική ελευθερία σε κατάσταση υγειονομικής κρίσεως. Πρόκειται για τη “νομολογία της πανδημίας” (κορωνοϊού / covid-19) που περιλαμβάνει ενδιαφέρουσες και πρωτοποριακές κρίσεις, τόσο εξ επόψεως δικονομίας, όσο και ουσίας, τις οποίες επισημαίνει και αναλύει σε εκτενές σχόλιό του ο κ. Γεώργιος Ανδρουτσόπουλος, αναπλ. καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών,

• 589/2023 του Τριμελούς Εφετείου Πειραιώς (Τμ. 2ο) με την οποία στην κατηγορία των εκτός συναλλαγής (res extra commercium) πραγμάτων θείου δικαίου (res divini iuris) των εξυπηρετούντων θρησκευτικούς σκοπούς κατατάσσονται και οι ιδιόκτητοι ναοί που ανήκουν στο σωματείο των ΓΟΧ («Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών», των λεγομένων “παλαιοημερολογιτών”) [ανάλυση – σχολιασμός υπό Δημ. Κρεμπενιού, Δρος Ν. – δικηγόρου). Για το ίδιο θέμα, αναφορικώς, με τους ναούς της Εκκλησίας της Ελλάδος, η υπ. αριθμ. 3567/2023 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, στην οποία επιπροσθέτως, ορίζεται ότι οι αγνώστου ιδιοκτήτου ναοί και τα παρεκκλήσια ελλείψει νομίμου τίτλου ανήκουν στη κυριότητα του οικείου εκκλησιαστικού νομικού προσώπου και συγκεκριμένα στον πλησιέστερο ενοριακό ναό (ανάλυση-σχολιασμός υπό Ευαγ. Παπαηλία, Μ. Sc. Εκκλησιαστικού Δικαίου – δικηγόρου),

• 60/2023 του Μονομελούς Εφετείου Δωδεκανήσου αφορώσα σε περίπτωση διαφωνίας γονέων ως προς την επιλογή ονόματος και τόπου βαπτίσεως του ανηλίκου τέκνου τους, καθοριζομένων αμφοτέρων υπό του δικαστηρίου με γνώμονα το συμφέρον του τέκνου,

• 6170/2023 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης σύμφωνα με την οποία τα προ του Ν. 4301/2014 υφιστάμενα καθιδρύματα της (Ρωμαιο-) Καθολικής Εκκλησίας στην Ελλάδα αναγνωρίζονται αυτοδικαίως ως ίδια θρησκευτικά νομικά πρόσωπα, η λειτουργία των οποίων διέπεται από το Κανονικό Δίκαιο της εν λόγω Εκκλησίας (Codex Iuris Canonici), συνεπεία δε τούτων ο κάθε, εν Ελλάδι, Ηγούμενος Ιεράς Μονής Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας αποκτά δικαίωμα εκπροσωπήσεως με μόνο το διορισμό του κατά το Δίκαιο αυτό (ανάλυση – σχολιασμός υπό Ζωής Καραμήτρου, δικηγόρου, Δρος Ν., Ειδικής Επιστήμονος στην Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Πολίτη»).

Τέλος, δημοσιεύεται η υπ. αριθμ 140/2023 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Χανίων η οποία που αφορά στα κριτήρια για την επιλογή θρησκεύματος ανηλίκου σε περίπτωση διαφωνίας των αλλοθρήσκων γονέων του (ανάλυση-σχολιασμός υπό Γεωργίου Ζιαζοπούλου, Μ. Sc. Εκκλησιαστικού Δικαίου – δικηγόρου).

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

Στη στήλη των Βιβλιoκρισιών του παρόντος τεύχους δημοσιεύονται οι ακόλουθες βιβλιοπαρουσιάσεις:

* του καθ. Ιωάννη Μ. Κονιδάρη για το βιβλίο του Μητροπολίτου Σελευκείας κ. Θεοδώρου (Μεϊμάρη) [του και καθηγητού Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Πατριαρχικής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης], «Η αναδιοργάνωσις της Γεροντικής Μητροπόλεως Εφέσου. Το Εφεσιακόν ή Κυδωνιακόν Μητροπολιτικόν Ζήτημα (1905-1908)», Θεσσαλονίκη: Εκδ. οίκος Κ. & Μ. Σταμούλη, 2023, σσ. 364) και

* του Μητροπολίτου Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου (Σαββάτου) [του και καθηγητού στο γνωστικό αντικείμενο «Ιστορία Δογμάτων και Συμβολική», της Θεολογικής του ΕΚΠΑ], για το βιβλίο του αναπλ. καθηγητή της Δογματικής στην ίδια Σχολή, κ. Σταύρου Γιαγκάζογλου «Θεολογία και Νεωτερικότητα. Δοκίμια για τη συνάντηση της Ορθόδοξης Θεολογίας με τον σύγχρονο κόσμο»: Aθήνα, Εκδ. Αρμός, 2023, σσ. 610,

* Τα «Νομοκανονικά» είναι η εξαμηνιαία Επιθεώρηση που επιδιώκει να καλύψει δύο σύνθετους και δυσχερείς επιστημονικούς κλάδους, το Εκκλησιαστικό και το Κανονικό Δίκαιο, τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και δικαστηριακής πράξεως. Αποτελούν το επιστημονικό όργανο της Εταιρείας Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου (http://www.etekkad.gr), διευθύνονται υπό του ομ. καθηγητού Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Αθηνών και Προέδρου της Εταιρείας κ. Ιωαν. Μ. Κονιδάρη, εκδίδονται από τις ευφήμως γνωστές εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε. (https://www.sakkoulas.gr) και κυκλοφορούν Νοέμβριο/Δεκέμβριο και Μάϊο/Ιούνιο κάθε έτους.

Απευθύνονται σε δικηγόρους, δικαστές, θεολόγους και σε ερευνητές επιστήμονες από τον χώρο των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών (ιστορικούς, κοινωνιολόγους, κ.λ.π.) οι οποίοι είτε εντρυφούν στο πεδίο των σχέσεων Πολιτείας – Εκκλησίας / θρησκευτικών κοινοτήτων, είτε ασχολούνται με θέματα της Εκκλησιαστικής Ιστορίας και δη της νεότερης. Εκδίδονται ανελλιπώς από τον Μάιο του 2002 και ήλθαν να καλύψουν την απουσία, που είχε από ικανού χρόνου καταστεί ευκρινώς ορατή, μιας περιοδικής εκδόσεως, η οποία να προάγει την επιστήμη στα ζητήματα του Εκκλησιαστικού και του Κανονικού Δικαίου και ευρύτερα τον δημόσιο διάλογο στα ζητήματα των σχέσεων Πολιτείας και Εκκλησίας.

____________________________________________

* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι Δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας του ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr), μέλος της Εταιρείας Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου. Υπηρετεί στη Β/θμια Εκπ/ση ως Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων.