Πέμπτη 7 Ιανουαρίου 2021

π. Χ. Παπαδόπουλος, Η Θεία λειτουργία είναι η ταυτότητα μας

πηγή-φωτό: π. Λίβυος




Είναι φανερό από την ειδησιογραφία των ημερών, ότι θα προσπαθήσουν πάντες να αποδώσουν την αύξηση των επιδημικών κρουσμάτων στην Εκκλησία. Κι αυτό για να τιμωρήσουν την «απείθεια» της. Δεν είμαι βέβαια από εκείνους που θεωρούν ότι η Εκκλησία δεν κάνει ποτέ λάθη. Ωστόσο έχω την αίσθηση όπως κάθε λογικός άνθρωπος που βλέπει και ακούει τι συμβαίνει καθημερινά γύρω του, ότι είναι ελάχιστοι εκείνοι που πειθαρχούν στα υγειονομικά μέτρα. Μια βόλτα στις μεγαλουπόλεις των Αθηνών και Θεσσαλονίκης, στα μέσα μαζικής μεταφοράς και σούπερ μάρκετ, θα μας πείσει για του λόγου το αληθές. Βέβαια, σε όλα αυτά ας συνυπολογίσουμε και όλα τα κρυφά ρεβεγιόν των εορταστικών ημερών. Πάντως όπως κι εάν έχει, το μόνο σίγουρο είναι πως δεν θα ευθύνεται η εκκλησία με τις δυο ώρες λατρείας την ημέρα των Θεοφανείων για την αύξηση των κρουσμάτων. Είναι αστείο και μόνο να το λέμε. 

Ας έρθουμε τώρα στο θέμα που πάλιν και πολλάκις τίθεται στον δημόσιο διάλογο και έχει να κάνει με τον τρόπο μεταλήψεως της Θείας Κοινωνίας. Ας ξεκαθαρίσουμε εξ αρχής κάτι που είναι σημαντικό, μια και δίχως αυτή την κατανόηση δε μπορεί να υπάρξει καμία σοβαρή προσέγγιση στο θέμα.

Για την Ορθόδοξη εκκλησία και την θεολογία αυτής, το θέμα μετάδοσης της θείας κοινωνίας, μπορεί να μην είναι ζήτημα δογματικό, αλλά είναι θεολογικό και ανθρωπολογικό. Και τι εννοώ με αυτό. Η ορθόδοξη θεολογία, αναπτύχθηκε από λαούς που ανήκουν στην Ανατολή. Αυτό σημαίνει ότι πρακτικές και αντιλήψεις των λαών αυτών έχουν μεταφερθεί στην παράδοση της. 

Οι ιστορικές κοινωνίες της Ανατολής, θεωρούσαν ότι η μετοχή στο κοινό ποτήριο φανερώνει ένα άλλο τρόπο υπάρξεως και σχέσεως. Όταν πίνουμε από το ίδιο ποτήρι δηλώνουμε φιλία, οικειότητα και εγγύτητα. Μιλάμε με όρους κοινότητας και οικογένειας. Ήταν λοιπόν φυσιολογικό αφού η εκκλησία φανερώνεται μέσα στην Θεία Ευχαριστία ως σώμα Χριστού, ως κοινότητα πίστεως, να μετέχει με κοινό τρόπο στην μετάληψη του Σώματος και Αίματος του Χριστού. Οι κοινοτικές και αδελφικές σχέσεις των μελών της ταυτοποιούνταν μέσα στην Θ. Λειτουργία στην μετοχή του κοινού ποτηρίου. 

Ας μην ξεχνάμε ότι θεολογικά η Θεία Ευχαριστία είναι η μετοχή στην δόξα της Βασιλείας Του Θεού. Τα πάντα και οι πάντες ενώνονται στο σώμα του Αναστημένου Χριστού. Η διασκορπισμένη και κατακερματισμένη από την αμαρτία και τον θάνατο ανθρωπότητα, ενώνεται και πάλι σε ένα σώμα, το σώμα της εκκλησίας, δηλαδή του Χριστού. Αυτή η ενοποίηση συμβολίζεται από την μετοχή στο κοινό ποτήριο. 

Είναι σημαντικό να καταλάβουν οι επικριτές της εκκλησίας την θεολογική και ανθρωπολογική αντίληψη που υπάρχει πίσω από την λατρευτική πράξη. Η Ορθόδοξη εκκλησία από τις απαρχές της μέχρι και σήμερα, δεν γνωρίζει άλλο τρόπο να πραγματώνεται σε σώμα και κοινότητα πίστεως πέρα από την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας. Είναι ο τρόπος που λαμβάνει ταυτότητα μέσα στην ιστορία και πορεύεται στα έσχατα. 

Εδώ όμως τίθεται ένα σημαντικό ερώτημα. Ποιος αλήθεια είναι αυτός που ζητάει την αλλαγή αυτή; Οι πιστοί; Είναι θέμα της κοινότητας; Ζήτησε η Ευχαριστιακή κοινότητα από τους Επισκόπους και Πρεσβυτέρους, να αλλάξουν τον τρόπο μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας; Όχι βέβαια. Δεν συνέβη ποτέ κάτι τέτοιο. Το αίτημα αυτό είναι στην συντριπτική του πλειοψηφία όλων εκείνων που είτε δεν έχουν καμία σχέση με την πίστη της λατρεύουσας κοινότητας, είτε αυτών που εθιμικά και απολύτως πολιτισμικά μετέχουν σε κάποιες εορτές αυτής. 

Κλείνοντας λοιπόν ας ξεκαθαρίσουμε λοιπόν κάποιες βασικές αρχές: 

1. Η Ορθόδοξη εκκλησία είναι συντριπτικά μια λατρεύουσα κοινότητα.

2. Η Εκκλησία υπάρχει εκεί που τελείται Θεία Ευχαριστία. 

3. Για τον Ορθόδοξο χριστιανό η μετοχή στην Θ. Ευχαριστία είναι ταυτοτικό ζήτημα. Όταν του λες δεν μπορείς να μετέχεις στην Θεία Λειτουργία τον ακυρώνεις, διότι δεν γνωρίζει ιστορικά άλλο τρόπο να λαμβάνει εκκλησιολογική ταυτότητα. 

4. Μέλος της εκκλησίας δεν σε κάνει η ηθική αλλά η μετοχή στην Θεία Ευχαριστία. 
Η σωτηρία δεν νοείται ως ηθικό μέγεθος αλλά ως οντολογική αλλαγή. Γι΄ αυτό και η μετοχή στα δυο μυστήρια της εκκλησίας Βάπτισμα και Ευχαριστία, δεν είναι πράξη ηθική ή ψυχολογική αλλά οντολογική. Συντελείται μια νέα γέννα που ξεπερνάει την βιολογική. Η βιολογικότητα οδηγεί στον θάνατο, ενώ η εκκλησιαστικότητα την υπέρβαση του θανάτου. 

5. Ο τρόπος μετάδοσης του σώματος και αίματος του Χριστού, μπορεί να μην είναι θέμα δογματικό, αλλά έχει θεολογικές και ανθρωπολογικές διαστάσεις. Μπορεί να αλλάξει ο τρόπος μετάδοσης, αλλά μονάχα εάν αυτό είναι αίτημα της κοινότητας των πιστών δια των πρεσβυτέρων και του Επισκόπου τους και σε καμία περίπτωση όλων εκείνων που ονειρεύονται την περιθωριοποίηση της εκκλησίας από το δημόσιο βίο.


3 σχόλια:

ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ είπε...

Εξαιρετικό άρθρο! Εύγε, πάτερ, και ευχαριστούμε για την αναδημοσίευση, αδελφέ.
Ίσως σε κάποιους δεν αρέσει, επειδή δίνει έντονη ανθρωπολογική και πολιτισμική διάσταση στη σημασία του κοινού ποτηρίου, όμως κι αυτή η διάσταση είναι σημαντική, ιδίως για να κατανοηθεί από τους έξω η σπουδαιότητα της ορθόδοξης πνευματικής κληρονομιάς.
Είναι γεγονός ότι η Εκκλησία δεν είναι μόνο πνευματικό ζήτημα, αλλά και πολιτισμός. Ένας πολιτισμός σχέσεων. Και αυτή η διάστασή της δεν πρέπει ούτε να απολυτοποιείται, ούτε όμως να παραθεωρείται, προπαντός στο διάλογο με τους έξωθεν.
Ευχαριστώ θερμά. Καλή χρονιά!

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ είπε...

Θα συμφωνήσω ότι πρόκειται για καίρια παρέμβαση! Καλή χρονιά!

Ανώνυμος είπε...

Η Θεία Λειτουργία, η Θεία Κοινωνία "είναι η ζωή μου, η αναπνοή μου" (όπως λέει και το λαϊκό άσμα). "Χωρίς νερό μπορώ, χωρίς Εσένα (Θεέ μου) όχι" (κι άλλο λαϊκό άσμα).

Ευχαριστούμε, Πάτερ. Καλή κι Ευλογημένη Χρονιά να έχουμε και η Παναγιά μαζί μας.

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ

1. Οι ενυπόγραφες αναρτήσεις (άρθρα, ομιλίες, κριτικές βιβλίων, επιφυλλίδες, δοκίμια, μελετήματα κλπ) που φιλοξενούνται ή αναδημοσιεύονται στο ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν κατά κύριο λόγο τους συγγραφείς τους και όχι απαραίτητα το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ».

2. Τα σχόλια των αναγνωστών του ιστολογίου «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν τους ίδιους προσωπικά και όχι το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ». Σχόλια άσχετα με το περιεχόμενο των αναρτήσεων δεν θα δημοσιεύονται.

3. Υπάρχουν στο ιστολόγιο μας πολλές προτάσεις (σύνδεσμοι, links) προς άλλους δικτυακούς τόπους. Το ιστολόγιο μας δε φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο των αναρτήσεων ή των σχολίων που γίνονται εκεί.

Αρχείο

Φίλοι κι αδελφοί

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

ΣΥΝ-ΙΣΤΟΛΟΓΕΙΝ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Ένα ιστολόγιο αφιερωμένο στους 57 αη-Γιώργηδες της Ορθόδοξης Εκκλησίας

ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΧΑΡΝΩΝ

Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται...

Τοῦτο σᾶς λέγω πάλιν καὶ σᾶς παραγγέλλω: κἂν ὁ οὐρανὸς νὰ κατέβη κάτω κἂν ἡ γῆ νὰ ἀνέβη ἀπάνω κἂν ὅλος ὁ κόσμος νὰ χαλάση καθὼς μέλλει νὰ χαλάση σήμερον αὔριον, νὰ μὴ σᾶς μέλη τί ἔχει νὰ κάμη ὁ Θεός. Τὸ κορμὶ ἂς σᾶς τὸ καύσουν, ἂς σᾶς τὸ τηγανίσουν, τὰ πράγματά σας ἂς σᾶς τὰ πάρουν, μὴ σᾶς μέλη, δῶστε τα, δὲν εἶναι ἐδικά σας. Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται. Ἐτοῦτα τὰ δύο ὅλος κόσμος νὰ πέση, δὲν ἠμπορεῖ νὰ σᾶς τὰ πάρη, ἔξω ἂν τύχη καὶ τὰ δώσετε μὲ τὸ θέλημά σας. Αὐτὰ τὰ δύο νὰ τὰ φυλάγετε νὰ μὴν τύχη καὶ τὰ χάσετε.

Ἅγιος Κοσμᾶς Αἰτωλός, Διδαχὴ Γ' (ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἰωάννη Β. Μενούνου, Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Διδαχὲς καὶ Βιογραφία, ἐκδόσεις Ἀκρίτας, ζ' ἔκδοση, Ἀθήνα 2004, σελ.154)

Επισκέπτες από 17/9/2009

Free counters!

ΠΕΡΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Περί θεολογίας

Περί θεολόγων και Θρησκευτικών

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ
ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ Θ. Ι. ΡΗΓΙΝΙΩΤΗ «ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟ ΑΘΕΟ»

Κ. ΤΣΑΤΣΟΣ, ΠΕΡΙ "ΕΙΔΙΚΩΝ"

Τοῦτο εἶναι τὸ δρᾶμα τῆς ἐποχῆς μας: ὅτι ἡ πρόοδος της δὲν βρίσκεται στὰ χέρια τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ τῶν εἰδικῶν, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι πνευματικοὶ ἄνθρωποι.

Κωνσταντίνος Τσάτσος, Ἀφορισμοὶ καὶ διαλογισμοί, τέταρτη σειρά, εκδ. Βιβλ. τῆς Ἑστίας, Ἀθήνα 1972, σελ. 92.

台灣基督東正教會 The Orthodox Church in Taiwan

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Μετεωρίτικη Βιβλιοθήκη

ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΚΡΗΤΗΣ

ΕΛΛΟΠΟΣ

Αξίζει να διαβάσετε

9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ