ΝΙΚΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ, ΑΡΧΕΙΟΝ

Ο Ν. Γ. Πεντζίκης διαβάζει απόσπασμα από το πεζογράφημα του "Αρχείον".
https://www.youtube.com/watch?v=ALfda_gMkDQ&t=9s

Έφυγε από τη ζωή ο λυράρης Γιώργης Καλομοίρης (1931-2019)

πηγή: Rethemnos.gr

Γ. Καλομοίρης (1931-2019)

Έφυγε από την ζωή σήμερα (26/2/2019), σε ηλικία 88 ετών, ένας από τους τελευταίους μεγάλους καλλιτέχνες της κρητικής μουσικής, ο λαοφιλής λυράρης Γιώργος Καλομοίρης.

Ο Γιώργης Καλομοίρης (Γιώργαντος) γεννήθηκε στα Ανώγεια το 1931. Τα πρώτα βήματα στη μουσική, έγιναν από μικρό παιδί, στο Περαχώρι, εκεί που όλοι οι μερακλήδες του χωριού, στην παρέα τους έπαιρναν μαζί και τους πιτσιρικάδες λυράρηδες, για να συμμετέχουνε και αυτοί, σε κείνη την πανδαισία της αντιστοίχησης των συναισθημάτων. Ο Στραβός (Πασπαράκης Μανόλης), ο Κουρκούτης (Μανουράς Γιώργης), ο Κίτσος (Ξυλούρης ο Γιώργης), και ο Σωκράτης ο Κοκορδούλης, είναι οι πρώτοι παλιοί λυράρηδες της εποχής που επηρέασαν τον Καλομοίρη το Γιώργη.

Ηταν ο Γιωργαντός μόλις 12 χρονών που έπαιξε για πρώτη φορά λύρα, με τους μερακλήδες σε παρέα. Οι συνθήκες μέσα στην κατοχή, για ένα παιδί μόλις 12-13 χρονών, δεν ήταν οι κατάλληλες για να αποδώσει στη “θεά λύρα”, αλλά έχοντας δίπλα του, σε όλο το χωριό αυτούς τους αγγέλους μερακλήδες, δεν μπορούσε παρά να επηρεασθεί και να γενεί αποδέκτης, των συναισθημάτων του λαϊκού πολιτισμού και της ευαισθησίας που κουβαλάει ο Ανωγειανός και να διδαχθεί από τους γλεντζέδες, που ανάθρεφαν τόσους και τόσους καλλιτέχνες.

Το πρώτο επαγγελματικό γλέντι έγινε στ’ Ανώγεια το 1948, σ’ ένα γάμο και έπαιξαν μαζί με τον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη. Που σαν κοπέλια ετότεσας μαθαίνανε μαζί τη λύρα. Ηταν η απαρχή της προοπτικής του καλλιτέχνη, για να ξεπεράσει τα σύνορα του χωριού και άρχισε να κατεβαίνει στο Ηράκλειο, στην Πεδιάδα, στο Μονοφάτσι, στο Ρέθυμνο και σ’ όλη την Κρήτη.

Πρώτη φορά παίζει στο Ηράκλειο, στου Χαρίλαου τη ταβέρνα στον Πόρο. Στη συνέχεια έπαιξε στο πρώτο κρητικό κέντρο του Ηρακλείου στον “Ερωτόκριτο”. Ο Καλομοίρης ο Γιώργης είναι από τους πρώτους λυράρηδες στο Ηράκλειο, που επέβαλαν τη λύρα και γενικότερα την κρητική μουσική την δεκαετία των ονείρων, της ευαισθησίας, των τεχνών και των γραμμάτων, την δεκαετία του '60.

Στην συνέχεια η Κρήτη της Αθήνας, το 1970 τον “απέσπασε” προσφέροντας για εφτά χρόνια την σφραγίδα του στη κρητική μουσική, στην Αττική στα κρητικά κέντρα “Κονάκι” και “Αγρίμια” και ξαναγιαέρνει στο Ηράκλειο το 1977 στο “Λιμενικό Περίπτερο” όπου μέχρι και το 1995, δημιουργεί ένα αξεγόραστο και απλό στέκι των μερακλήδων της Κρητικής Μουσικής, δίπλα στην ώρες ώρες φουσκοθάλασσα του Κρητικού πελάγους και άλλες στιγμές, στην απαστράπτουσα από φως και ηρεμία, απέραντη θάλασσα του Μεγάλου Κάστρου, δίπλα στα κάστρα της αρμύρας και του φωτός, τραγουδώντας τους καημούς και τις λαχτάρες ετούνουνε του τόπου. Το 1996 μέχρι 1998 ξαναεπιστρέφει στην Αθήνα, για δυό χρόνια στο κέντρο “Ζορμπάς”.

Ο Καλομοίρης ο Γιώργης, σε όλη του τη διαδρομή, συνεργάστηκε με κορυφαίους λαγουθιέρηδες μεταξύ άλλων και οι: Φασουλάς Ζάχαρης, Κουμιώτης Γιώργης, Τσαγκαράκης Δημήτρης, Νίκος Μανιάς, Μαρκογιαννάκης Γιάννης, Ξυλούρης Γιάννης, Λαρετζάκης Μανώλης, Χαριτάκης Λάμπρος, Κουμιώτης Μανώλης, Ξυλούρης Βασίλης.

Πρώτος δίσκος του, 78 στροφών, το 1958 με το εκπληκτικό τραγούδι “Εγινες μάγισσα για με” και “Δυστυχισμένος βρίσκομαι”, επόμενος δίσκος 78 στροφών “Κυπριωτοπούλα μου” το 1959, δίσκους μικρούς 45 στροφών έγραφε από το 1958 μέχρι και το 1968 γύρω στους 50. Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένα τραγούδια, “Μ’ άνοιξες στο κορμί πληγές”, “Τα δυό σου χέρια να κρατώ”, “Τσάκι τσάκι”, “Μ’ ένα σου όχι στη ζωή”, “Πάει και πάει το σταμνί στη βρύση”, “Χριστέ και Παναγία μου”, “Βαστά καλό λογαριασμό”, “Φιλενάδες”, “Ηρθε στη βρύση το νερό” και άλλα, συνολικά από το 1969, έγραψε, μέχρι σήμερα, 21 μεγάλους δίσκους.

Διαβάστε περισσότερα εδώ.

φωτογραφήματα 261

φωτό: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

Brandenburg, School Bus

Brandenburg - School Bus
https://www.youtube.com/watch?v=CepZUii0tmM

Ἐγκύκλιος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος "Περί τῆς χρήσεως ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τῷ ἱερῷ ἀναλογίῳ κατά τήν Θείαν Λατρείαν"

πηγή: ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Πρωτ. 5080/2018

Ἀριθμ.Διεκπ. 304 

Ἀθήνῃσι 14ῃ Φεβρουαρίου 2019

ΕΓΚΥΚΛΙΟΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Πρός

τήν Ἱεράν Ἀρχιεπισκοπήν Ἀθηνῶν καί

τάς Ἱεράς Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Θέμα: «Περί τῆς χρήσεως ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τῷ ἱερῷ ἀναλογίῳ κατά τήν Θείαν Λατρείαν»

Ἐκ Συνοδικῆς Ἀποφάσεως, ληφθείσης ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 5ης μηνός Φεβρουαρίου ἐ.ἔ., γνωρίζομεν ὑμῖν, ὅτι ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος, ἐν τῇ ῥηθείσῃ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς, διεξελθοῦσα τό ὑπ' ἀριθ. πρωτ. 59/11.12.2018 ἔγγραφον τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Θείας Λατρείας καί Ποιμαντικοῦ Ἔργου, ἀπεφάσισεν ὅπως γνωρίσῃ ὑμῖν τά ὡς κάτωθι ἀφορῶντα εἰς τήν χρῆσιν ἠλεκτρονικῶν μέσων ὑπό τῶν ἱεροψαλτῶν ἐν τῷ ἱερῷ ἀναλογίῳ, κατά τήν Θείαν Λατρείαν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Κατά τά τελευταῖα ἔτη παρατηρεῖται, ὅλο ἕν καί περισσότερον, ἡ χρῆσις ὑπό τινων ἱεροψαλτῶν ἠλεκτρονικῆς συσκευῆς ὑπό τήν ὀνομασίαν «ψηφιακός ἰσοκράτης» ἤ «μηχανικός ἰσοκράτης», ἡ ὁποία παράγει ἦχον προσομοιάζοντα εἰς τήν ἀνθρωπίνην φωνήν, καί τοῦτο προκειμένου νά ἀναπληρώσουν τό κενόν τῆς παρουσίας βοηθοῦ, ὁ ὁποῖος θά ἐκτελέσῃ τό ἴσον. Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐγκαίρως, ἀπό τοῦ ἔτους 1992, διά τοῦ ὑπ' ἀριθ. 1630/726/11.5.1992 Ἐγκυκλίου Σημειώματος αὐτῆς, κατεδίκασεν «τήν ἐν τοῖς Ἱεροῖς Ναοῖς καινοφανῆ χρῆσιν “μηχανικοῦ ἰσοκράτου” ὡς μή συνᾴδουσαν πρός τε τήν ζῶσαν λατρείαν τοῦ Θεοῦ καί τήν ἔκπαλαι καθεστηκυῖαν ἐκκλησιαστικήν παράδοσιν καί τάξιν καί ὡς ὀλισθηράν ἀπαρχήν εἰσαγωγῆς ὀργάνων ἐν ταῖς ἱεραῖς τῆς Ἐκκλησίας ἀκολουθίαις». 

Ἐπί πλέον, ἡ κατά τά τελευταῖα ἔτη παρατηρουμένη αὔξησις τῆς χρήσεως ἠλεκτρονικῶν ὑπολογιστῶν καί δή εἰς τήν μορφήν τῶν φορητῶν αὐτῆς ὑλοποιήσεων (κυρίως smartphones καί tablets), ἔχει ὁδηγήσει ἀρκετούς ἱεροψάλτας, κυρίως νέους εἰς τήν ἡλικίαν, εἰς τήν χρῆσιν τοιούτων συσκευῶν, καί τοῦτο πρός διευκόλυνσιν αὐτῶν, ἐφ' ὅσον, εἰς μίαν καί μόνον συσκευήν, δύνανται νά περιληφθοῦν ἅπαντα τά λειτουργικά καί μουσικά κείμενα μιᾶς ἡμέρας, ἐνῷ εἰς τό ἱερόν ἀναλόγιον ὑπάρχει ἀνάγκη παραλλήλου χρήσεως πολλαπλῶν βιβλίων.

Τά ὡς ἄνω ζητήματα, ἀνήκοντα εἰς τό πεδίον τῆς Θείας Λατρείας, διά τήν ὁποίαν ἡ ποιμαίνουσα Ἐκκλησία μεριμνᾷ ἰδιαιτέρως, ὡδήγησαν τήν Διαρκῆ Ἱεράν Σύνοδον νά λάβῃ τάς ὡς κάτωθι ἀποφάσεις:

1) Ἀνανεώνει τήν κατά τά ὡς ἄνω Συνοδικήν ἀπαγόρευσιν (ὑπ' ἀριθ. 1630/726/11.5.1992 Ἐγκύκλιον Σημείωμα) τῆς χρήσεως τῶν ἠλεκτρονικῶν ἰσοκρατῶν (μηχανικῶν ἤ ψηφιακῶν) εἰς ὅλους τούς Ἱερούς Ναούς τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ἡ καινοτομία αὕτη δέν συνάδει πρός τόν ΟΕ΄ Κανόνα τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου συνιστῶντα: «Τούς ἐπί τῷ ψάλλειν ἐν ταῖς ἐκκλησίαις παραγινομένους, βουλόμεθα... μήτε τι ἐπιλέγειν τῶν μή τῇ ἐκκλησίᾳ ἁρμοδίων τε καί οἰκείων...». Ἀντί τῆς χρήσεως ἠλεκτρονικῶν ἰσοκρατῶν, ἡ Ἱερά Σύνοδος προτρέπεται ὅπως, μερίμνῃ τῶν ἐνοριῶν καί τῶν ἱεροψαλτῶν, ἐκπαιδευθοῦν νέοι μαθηταί τῆς πατρῴας Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς, ὥστε νά ἐπιλυθῇ φυσικῶς καί οὐχί τεχνικῶς τό πρόβλημα τῆς ἐλλείψεώς των.

2) Ἐπειδή τά λειτουργικά βιβλία, ὅπως καί ὅλα τά ὑπόλοιπα ἱερά ἀντικείμενα τά χρησιμοποιούμενα εἰς τήν Θείαν Λατρείαν, θεωροῦνται ὡς ἀντικείμενα ἔχοντα ἱερότητα, ἡ Ἱερά Σύνοδος ἐμμένει εἰς τήν χρῆσιν αὐτῶν ὑπό τῶν ἱεροψαλτῶν εἰς τά ἱερά ἀναλόγια. Ἡ ἀπόφασις αὕτη ἐπ' οὐδενί ἐρείδεται εἰς μανιχαΐζουσαν ἀπόρριψιν τῶν ἠλεκτρονικῶν μέσων, λόγῳ τῆς διαφορετικῆς ὑλικῆς συστάσεώς των, ἀφοῦ ἄλλωστε εἰς τήν μακραίωνα ἱστορικήν πορείαν Της, ἡ Ἐκκλησία ἐχρησιμοποίησε ἅπαντα τά διαθέσιμα μέσα γραφῆς καί ἀναγνώσεως (χειρόγραφα ἤ ἔντυπα). Διά τοῦτο καί δύναται νά ὑπάρξῃ κατ' οἰκονομίαν ἡ λελογισμένη καί μετά φειδοῦς χρῆσις τῶν ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τοῖς ἱεροῖς ἀναλογίοις κατά τήν Θείαν Λατρείαν, δίχως νά ὑποκαθίστανται ἐπ’ οὐδενί τά λειτουργικά βιβλία. Εἰς τοιαύτας δέ περιπτώσεις, δέον ὅπως αἱ ἐν λόγῳ συσκευαί τοποθετοῦνται ἐπί τῷ ἀναλογίῳ ἀποκλειστικῶς, ὥστε νά μήν κρατοῦνται ἤ καί περιφέρονται ἀνά χεῖρας ὑπό τῶν ψαλλόντων ἤ ἀναγιγνωσκόντων, μέ ἀποτέλεσμα τόν σκανδαλισμόν ἔστω καί ἑνός ἐκ τῶν πιστῶν. Ταυτοχρόνως, θεωρεῖται ἀπολύτως ἀπαραίτητον, ὅπως αἱ ἐν λόγῳ συσκευαί χρησιμοποιοῦνται ἀποκλειστικῶς διά τήν Θείαν Λατρείαν καί οὐχί διά διαφόρους χρήσεις, αἱ ὁποῖαι μάλιστα ἀπάδουν εἰς τήν λειτουργικήν διακονίαν, ὡς λ.χ. κοσμική μουσική, συλλογή προσωπικῶν καί ἄλλων φωτογραφιῶν, ἀναζήτησις εἰς τό διαδίκτυον κ.λπ. καί δή κατά τήν ὥραν τῆς Θείας Λατρείας, ὅπερ συνιστᾷ ἐκκοσμίκευσιν, ἥτις προκαλεῖ μέγιστον σκανδαλισμόν εἰς τάς συνειδήσεις τῶν πιστῶν.

Ταῦτα πάντα γνωρίζοντες ὑμῖν, παρακαλοῦμεν διά τά καθ' ὑμᾶς.

Ἐντολῇ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου

Ὁ Ἀρχιγραμματεύς

† Ὁ Μεθώνης Κλήμης

Εκοιμήθη ο Μητροπολίτης Γλυφάδας κυρός Παύλος

πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Εκοιμήθη τα ξημερώματα σε ηλικία 76 ετών ο Μητροπολίτης Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης κυρός Παύλος.

Ο Μητροπολίτης Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης κυρός Παύλος γεννήθηκε το 1943 στην Ερμούπολη Σύρου. Σπούδασε στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Χειροτονήθηκε Διάκονος το 1966 και Πρεσβύτερος το 1969 και υπηρέτησε επί 36 έτη ως Ιεροκήρυξ των Ιερών Μητροπόλεων Νικοπόλεως-Πρεβέζης και Νικαίας, του Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου και της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών.

Από το 1999 διετέλεσε Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Ασωμάτων Πετράκη.

Την 14η Οκτωβρίου 2002 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης.

Η Εξόδιος Ακολουθία του μακαριστού Μητροπολίτου Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης κυρού Παύλου θα ψαλεί, σύμφωνα με ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου, την Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου στις 12.00 στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.

Τοποτηρητής της χηρευούσης Μητροπόλεως Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης ορίσθηκε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος.

http://www.kathimerini.gr/1010796/article/epikairothta/ellada/ekoimh8h-o-mhtropoliths-glyfadas-paylos

Ο άγιος Ματθαίος Ρεθύμνου και ο Κρυπτοχριστιανισμός στην Κρήτη

πηγή: ΕΥΧΗ

Του Θ. Ι. Ρηγινιώτη, θεολόγου

[Το παρόν είναι απόσπασμα εκτενέστερης μελέτης, με επιμέλεια του γράφοντος, η οποία περιλαμβάνεται στο Ημερολόγιο 2019 της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ].

Ο χριστιανισμός είναι Εκκλησία μαρτύρων και δεν υπάρχει εποχή χωρίς μάρτυρες, διότι ο Εχθρός του ανθρώπου (ο διάβολος) δεν παύει στιγμή να πιέζει τους φίλους του αληθινού Θεού, τους υιούς του φωτός, ν’ αρνηθούν την πίστη τους και να πέσουν στα νύχια του. Το τέλος του 19ου αιώνα και ο 20ός αιώνας λαμπρύνονται με το αίμα εκατομμυρίων μαρτύρων, αρχίζοντας από τους 222 Κινέζους αγίους νεομάρτυρες του Πεκίνου (Ιούνιος 1900) και συνυπολογίζοντας τα πλήθη των Ελλήνων ορθοδόξων που βασανίστηκαν και θανατώθηκαν ποικιλοτρόπως (αλλά δεν τούρκεψαν) στον Πόντο, την Καππαδοκία και τα μικρασιατικά παράλια, τις εκατοντάδες χιλιάδες Σέρβους που κατεσφάγησαν από τους Ουστάσι κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (αλλά δεν εκλατινίστηκαν) και τους αναρίθμητους ορθοδόξους μάρτυρες που θυσιάστηκαν ως χριστιανοί στα διάφορα αθεϊστικά καθεστώτα, όπου γης, καθώς και στα φασιστικά καθεστώτα και τις κατεχόμενες από τους ναζί χώρες (όπως οι άγιοι ορθόδοξοι μάρτυρες των Παρισίων, 20 Ιουλίου, o άγιος Γρηγόριος Περάντζε του Άουσβιτς, 6 Δεκεμβρίου, ο άγιος Αλέξανδρος Σμορέλ – 13 Ιουλίου – στη ναζιστική Γερμανία κ.ά.).

Ο 21ος αιώνας εξάλλου είναι ήδη αιώνας πολλών μαρτύρων, που σφαγιάζονται, αλλά δεν αρνούνται το Χριστό, στην Ασία (ιδίως στη Συρία) και την Αφρική (Β. Αφρική, Νιγηρία, Κένυα κ.α.) κάτω από τη σπάθη του τζιχαντισμού. Οι μάρτυρες αυτοί είναι είτε ορθόδοξοι, είτε Κόπτες και Σύριοι «αντιχαλκηδόνιοι» χριστιανοί (δηλ. απόγονοι των αρχαίων μονοφυσιτών, που έχουν σχηματίσει στην Αίγυπτο, τη Συρία κ.α. συμπαγείς χριστιανικές κοινότητες εκατομμυρίων χριστιανών ήδη από τον 5ο αιώνα μ.Χ.), είτε άλλοι, ενώ υπάρχουν και μεμονωμένα μαρτύρια, όπως του ιεραποστόλου π. Δανιήλ Συσόεφ στη Μόσχα στις 19 Νοεμβρίου 2009.

Πόσοι από όλους αυτούς είναι άγιοι, ο Θεός το ξέρει. Ορισμένοι ήδη έχουν επισημανθεί από την Αγία μας Εκκλησία και η αγιότητά τους έχει διακηρυχθεί.

Αλλά και στις δικές μας «ειρηνικές» κοινωνίες, καθημερινά ζούμε το «μαρτύριο της συνειδήσεως»: τους χριστιανούς, όταν όντως προσπαθούν να εφαρμόσουν την εντολή του Χριστού, δεν τους καίνε ζωντανούς, δεν τους αποκεφαλίζουν, ακόμη δεν τους απολύουν από την εργασία τους (σε δυτικές χώρες παρατηρείται και αυτό), αλλά τους υποτιμούν, τους χλευάζουν, τους εκβιάζουν ψυχικά, τους θέτουν στο περιθώριο ως «ιδιόρρυθμους», αντί να τους υψώσουν ως παραδείγματα προς μίμησιν για να πάψει η κοινωνία όλων των χωρών να μετατρέπεται ολοένα και περισσότερο σε κόλαση. Ποιοι τα πράττουν αυτά; Οι πολλοί, είτε επιθετικοί αθεϊστές, είτε επίσης «χριστιανοί», αλλά υποκριτές – «χριστιανοί», επαναπαυμένοι στην ψευδαίσθηση ότι οι ίδιοι είναι δίκαιοι και πως, όποιος λαμβάνει σοβαρά υπόψιν την εντολή για αγάπη στους εχθρούς και όποιος νηστεύει, εξομολογείται, εκκλησιάζεται, δεν κλέβει, δεν μοιχεύει, δεν εξαπατά κ.τ.λ., είναι ακατάλληλος για την εκτίμησή τους.

Έτσι είναι, αδελφοί μου χριστιανοί. Όπως επισημαίνει ένας σύγχρονος ορθόδοξος ιερέας: «Κάθε άγιος, όταν είναι ζωντανός, βρίσκεται πάντα επι-κηρυγμένος, διότι ως αληθινός και τίμιος είναι πάντα απρόβλεπτος και μία ωρολογιακή βόμβα για τα ανθρώπινα στεγανά καθεστώτα (βλ. άγιο Αθανάσιο, άγιο Νεκτάριο, άγιο Γαβριήλ εκ Γεωργίας κ.ά.). Μετά θάνατον όμως καθίσταται εξ αντιθέτου ανα-κηρυγμένος, αφού ως νεκρός είναι ακίνδυνος και ασφαλής για την ψευτιά αυτού του κόσμου.

Κάθε Χριστιανός λοιπόν, ως μιμητής του ίδιου του αντιλεγόμενου Χριστού (Λουκ. β΄ 34), πρέπει πάντα να είναι και ετούτος αντιλεγόμενος, μη προσδιορίσιμος σε ανθρώπινα καλούπια, κατηγορίες και ομοιομορφίες, και να μην τον συλλαμβάνει κανένας πουθενά, ως αεικίνητο μέσα στην θεϊκή απέραντη αλήθεια, πράγμα το οποίο θα τον καθιστά πάντα απρόβλεπτο και επικίνδυνο, λαμβάνοντας μοιραίως τον δρόμο της απόρριψης και της αποδοκιμασίας» (π. Διονύσιος Ταμπάκης, άρθρο «Μπήκες στα συρταράκια σου;», στο Διαδίκτυο).

π. Ευάγγελος Γκανάς, O χριστιανισμός ως έσχατο εξιλαστήριο θύμα

πηγή: ΑΝΤΙΦΩΝΟ

[Εισήγηση του π. Ευαγγέλου Γκανά κατά την παρουσίαση του βιβλίου του Ρενέ Ζιράρ, Βία και Θρησκεία: Αιτία ή αποτέλεσμα; μετάφραση Αντώνιος Καλατζής, εκδόσεις Νήσος, Αθήνα 2017, Άγιος Παύλος (Αγγλικανική Εκκλησία Αθηνών) 30/11/2018]

Ένα παράθεμα, κάπως εκτενές, το οποίο δεν προέρχεται από τον Ζιράρ, θα μας βάλει στο θέμα:

«Επιτρέψτε μου… να επαναλάβω πως ο Θεός, ενώ πάντα υπήρξε ένα πρόβλημα, τώρα είναι το πρόβλημα… Όταν μιλάμε για συμμαχία πολιτισμών, σκεφτόμαστε ειδικά τους χριστιανούς και τους μουσουλμάνους, αυτούς τους εχθρούς αδελφούς που εναλλάσσονται, στη διάρκεια της Ιστορίας, μια ο ένας, μια ο άλλος, στους τραγικούς και κατά τα φαινόμενα ατέρμονους ρόλους του δήμιου και του θύματος. Επομένως, είτε το θέλουμε είτε όχι, ο Θεός ως πρόβλημα, ο Θεός ως εμπόδιο στη μέση του δρόμου, ο Θεός ως πρόσχημα για το μίσος, ο Θεός ως φορέας διχόνοιας… Αυτό το Θεό δεν μπορούμε να τον ξεριζώσουμε απ’ τα κεφάλια μας, δεν το μπορούν καν οι άθεοι, μεταξύ των οποίων με συγκαταλέγω. Τουλάχιστον όμως ας τον αμφισβητήσουμε... Ας αμφισβητήσουμε αυτή την επινόηση, ας λύσουμε αυτό το πρόβλημα, ας αναγνωρίσουμε έστω πως υπάρχει. Προτού τρελαθούμε όλοι. Κι έπειτα — ποιος ξέρει; — ίσως υπάρξει τρόπος ώστε να μη συνεχίσουμε να σκοτωνόμαστε μεταξύ μας». 

Και λίγο παρακάτω ο ίδιος συγγραφέας θα δει τον Θεό της Βίβλου ως τον αποχρώντα λόγο της απάνθρωπης πολιτικής του σύγχρονου κράτους του Ισραήλ απέναντι στους Παλαιστινίους: «Καταλαβαίνουμε καλύτερα τον βιβλικό θεό όταν γνωρίζουμε τους οπαδούς του. Ο Ιεχωβάς, ή Γιαχβέ, ή όπως τον λένε, είναι ένας θεός μνησίκακος κα άγριος που οι Ισραηλινοί κρατούν διαρκώς επίκαιρο».

Ο συγγραφέας των παραπάνω γραμμών δεν ανήκει στους κάπως μονόχνωτους και δίχως επαρκή φιλοσοφικά εύσημα συγγραφείς που απαρτίζουν το ρεύμα των λεγόμενων Νέων Αθεϊστών, τους Ditchkins, όπως συμπτύσσει και παρωδεί τους Dawkins και Hitchens ο Terry Eagleton. Οι γραμμές που σας διάβασα ανήκουν στον διάσημο για την φαντασία του και βραβευμένο με Νόμπελ Λογοτεχνίας Ζοζέ Σαραμάγκου και προέρχονται από ένα βιβλίο των τελευταίων χρόνων της ζωής του που βρίθει από καθ’ όλα ειλικρινείς εκκλήσεις για καλοσύνη, δικαιοσύνη και συμπόνια. Με αυτή τη σειρά προτίμησης, όπως ο ίδιος δηλώνει.

Τα προέταξα για να δείξω πόσο έντονα μπορεί να διαβρώσει και τις ευγενέστερες και πιο ευφάνταστες συνειδήσεις η άποψη πως μια ανθρωπότητα απαλλαγμένη από το προπατορικό αμάρτημα της προσκόλλησης στη θρησκεία, και δη την ιουδαιοχριστιανική παράδοση, σίγουρα θα έχει ωφεληθεί πολλαπλά, αν δεν έχει αγγίξει την ίδια την ουτοπία επί της γης. Αρκεί, λοιπόν, μονάχα οι απλοί και ανεπιτήδευτοι άνθρωποι να παραμείνουν ελεύθεροι από το καταθλιπτικό βάρος της θρησκείας.

Τέτοιες τοποθετήσεις, οι οποίες δεν αποτελούν καθόλου την εξαίρεση στους μοντέρνους και μεταμοντέρνους καιρούς που ζούμε, φανερώνουν πόσο μεγάλο είναι το επίτευγμα το Ρενέ Ζιράρ, ακόμα και όταν αποτυπώνεται με τον πιο μινιμαλιστικό τρόπο, όπως συμβαίνει στο μικρό αυτό βιβλίο που σήμερα παρουσιάζουμε.

Από τα πολλά θέματα στα οποία ανοίγεται το πολύπλευρο έργο του Ζιράρ, του οποίου το βιβλίο που παρουσιάζουμε συνιστά μια χρησιμότατη σύνοψη, επιλέγω να ασχοληθώ με ένα μόνο που φέρει όμως δυο όψεις: το εξιλαστήριο θύμα ως σταθερό τοπόσημο της αρχαίας οδού των ασεβών και τον χριστιανισμό ως έσχατο εξιλαστήριο θύμα. Κάνω αυτή την επιλογή όχι γιατί εμφορούμαι από διάθεση απολογητική, αλλά γιατί το θεωρώ θέμα ιδιαίτερα για την αυτοσυνειδησία της εποχής μας. Και θα αναφερθώ σ’ αυτό χρησιμοποιώντας ως επί το πλείστον λόγια του ίδιου του Ζιράρ.

Το εξιλαστήριο θύμα

Γράφει ο Ζιράρ: «[O]ι αρχαϊκές θρησκείες δεν είναι (ή καλύτερα: ήταν) με κανέναν τρόπο η αιτία της βίας, αλλά από τη μια πλευρά ήταν επακόλουθα αυτής της βίας και από την άλλη προσέφεραν προστασία από αυτή. Για τις μεγαλύτερες περιόδους της ιστορίας και της προϊστορίας μας οι αρχαϊκές θρησκείες βοήθησαν τις ανθρώπινες κοινότητες να επιβιώσουν από την ίδια τους τη βία. Οι αρχαϊκές θρησκείες είναι κατά βάση ο συνδυασμός θυσιών και απαγορεύσεων. Οι απαγορεύσεις απέτρεπαν την άμεση βία, αλλά συχνά αποδεικνύονταν μη δραστικές και γι’ αυτόν τον λόγο οι αρχαϊκοί πολιτισμοί κατέφευγαν στη δεύτερη γραμμή άμυνάς τους: τη θυσία… Πίστευαν εσφαλμένα ότι ήταν οι θεοί αυτοί οι οποίοι έπρεπε να εξευμενιστούν και όχι η ίδια τους η κοινότητα». Την αλήθεια αυτή αποτυπώνει με διαύγεια και εμβρίθεια και το κλασικό έργο του Walter Burkert Homo Necans, έργο με το οποίο ο Ζιράρ βρίσκεται σε διάλογο, και το οποίο σχετικά πρόσφατα μεταφράστηκε και στη γλώσσα μας.

Κατά τον 19ο αιώνα οι μελετητές της συγκριτικής θρησκειολογίας έδιναν μεγάλη έμφαση στις εντυπωσιακές, όπως θεωρούσαν, ομοιότητες ανάμεσα στη Βίβλο και τους μύθους από όλο τον κόσμο κι αυτό τους οδηγούσε στο βιαστικό και επιπόλαιο συμπέρασμα πως η Βίβλος δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μια συλλογή μύθων παρόμοια με κάθε άλλη. 

Κατά τον Ζιράρ, όμως, μπορεί μεν όλες οι θρησκείες να αποσκοπούν στον περιορισμό της βίας, αλλά μονάχα ο ιουδαιοχριστιανισμός αποκαλύπτει τον βαθύτερο μηχανισμό της βίας και δημιουργεί έτσι τις προϋποθέσεις για την εξουδετέρωσή του θέτοντας τα προγενέστερα θρησκευτικά συστήματα στο περιθώριο:

«Όλες οι θρησκείες αποτελούν κατά κάποιο τρόπο νίκες απέναντι στη βία». «Όταν εισχωρεί [όμως] ο χριστιανισμός τα μυθικοτελετουργικά συστήματα παρακμάζουν και εκλείπουν». Με άλλα λόγια: εισερχόμαστε στην εποχή Μετά Χριστόν, όρο που χρησιμοποιούμε χωρίς να συνειδητοποιούμε το εύρος της σημασίας του. 

Στους ποικίλους αυτούς θρησκευτικούς μύθους η λύση που προκρίνεται όταν η μιμητική αντιπαλότητα πυροδοτεί τη βία είναι να επικεντρώνεται το φονικό μίσος σ’ ένα εξιλαστήριο θύμα, το οποίο αναλαμβάνει, ως αποδιοπομπαίος τράγος, την ενοχή και θυσιάζεται προς χάριν της κοινότητας. Με τα λόγια του Καϊάφα προς τους Ιουδαίους, τα οποία ο Ζιράρ συχνά-πυκνά μας υπενθυμίζει, όταν αναφέρεται στην περίπτωση του Ιησού: «Συμφέρει ένα άνθρωπον αποθανείν υπέρ του λαού» (Ιω. 18, 14).

Ο Ιουδαϊσμός, αρχικά, (ας θυμηθούμε τον Ισαάκ, τον Ιωσήφ, τον Ιώβ) και ο χριστιανισμός, εντέλει και εναργέστερα, αποκαλύπτουν πως τα θύματα της συλλογικής βίας είναι αθώα. Η λέξη Παράκλητος, που αποδίδεται στο Πνεύμα του Θεού, είχε ως αρχική σημασία τον δικηγόρο υπεράσπισης στο δικαστήριο, αντιθέτως με τον Διάβολο που σήμαινε τον κατήγορο ενός δικαστηρίου. Ο Παράκλητος μαρτυρεί για την αθωότητα των θυμάτων ενώ ο Διάβολος εμμένει στην ενοχή και στη δίκαιη, άρα, καταδίκη τους.

«Η Ανάσταση δεν είναι απλώς και μόνο θαύμα, υπερφυσικό φαινόμενο, καταστρατήγηση των φυσικών νόμων, είναι το θεαματικό σημάδι της εισόδου στην παγκόσμια σκηνή μιας δύναμης ανώτερης από τις μιμητικές εξάρσεις. Αντίθετα απ’ αυτές, την εν λόγω δύναμη δεν τη διακρίνει κανένα παραισθησιακό ή κίβδηλο στοιχείο. Αντί να παραπλανεί τους πιστούς, τους δίνει τη δυνατότητα να καταλάβουν αυτό που δεν διέκριναν προηγουμένως και να ψέξουν εαυτούς για την αξιοθρήνητη παρελθοντική φυγομαχία τους, να παραδεχτούν την ενοχή τους εξαιτίας της συμμετοχής τους στη μιμητική έξαρση με στόχο τον Ιησού».

Κάθε άνθρωπος υπεισέρχεται έτσι στη θέση του αποστόλου Παύλου όταν στην πορεία προς τη Δαμασκό ανακαλύπτει πως διώκει τον Ιησού. «Είμαστε όλοι συνένοχοι στη Σταύρωση μόνο και μόνο επειδή ζούμε σε έναν κόσμο που δομείται πάνω σε μιμητικές και τελετουργικές διαδικασίες, από τις οποίες όλοι μας επωφελούμαστε εν αγνοία μας».

Εντελώς ανάλογα ο απόστολος Πέτρος ενώ αρχικά χρησιμοποιεί το μαχαίρι του νομίζοντας πως έτσι θα υπερασπιστεί τον Ιησού, που απειλείται από την ανθρώπινη βία, πολύ σύντομα καταλήγει να τον προδώσει ο ίδιος.

«Η Ανάσταση διδάσκει στον Πέτρο και τον Παύλο, καθώς και σε όλους τους πιστούς που έπονται, πως κάθε οχύρωση πίσω από την ιερή βία ισοδυναμεί με βία κατά του Χριστού. Ο άνθρωπος δεν πέφτει ποτέ θύμα του Θεού, ο Θεός είναι πάντοτε θύμα του ανθρώπου».

Ο χριστιανισμός ως εξιλαστήριο θύμα

Κατά φαινομενικά παράδοξο τρόπο ο Ζιράρ πιστεύει πως η εποχή μας είναι μακράν η καλύτερη, αλλά και η χειρότερη κάθε άλλης εποχής. Η χειρότερη, γιατί καμία άλλη δεν μέτρησε περισσότερα θύματα. Η καλύτερη, γιατί ποτέ η μέριμνα για τα θύματα δεν ήταν πιο εμφανής. Ταυτοχρόνως όμως η μέριμνα για τα θύματα λειτουργεί και ως όπλο στη δημόσια σφαίρα καθώς ποτέ στην ιστορία οι άνθρωποι δεν αφιέρωσαν περισσότερο χρόνο επιτιθέμενοι ο ένας στον άλλο αντικαθιστώντας τα όπλα με τη μνήμη των θυμάτων. Μονάχα εντός ενός χριστιανικού κόσμου κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει δυνατόν. 

Ο Ζιράρ θεωρεί πως οι δυτικές κοινωνίες στο βαθμό που αποδέχονται, άλλοτε συνειδητά, αλλά συνήθως ασυνείδητα, τη (μετα)νιτσεϊκή κληρονομιά βρίσκονται σε μια παράδοξη θέση. Ενώ ονομαστικά υπερασπίζονται τα θύματα στην πραγματικότητα επιλέγουν ένα νέο εξιλαστήριο θύμα, τον χριστιανισμό, στον οποίο αποδίδουν, όπως είδαμε και στην περίπτωση του Σαραμάγκου, πλήθος δεινών, εξάγοντας το κατ’ αυτούς αναντίρρητο συμπέρασμα πως ένας κόσμος χωρίς τον χριστιανισμό θα ήταν ένας κόσμος σαφώς καλύτερος, ένας κόσμος ακόμα πιο φιλόξενος και φιλικός προς τα θύματα, ίσως ακόμα-ακόμα ένα κόσμος δίχως καν θύματα. 

Ο Ζιράρ ονομάζει αυτή την πνευματική τάση, που τοποθετεί τον χριστιανισμό στη θέση του έσχατου εξιλαστήριου θύματος, «άλλο ολοκληρωτισμό» της αριστεράς. Πιο συγκεκριμένα γράφει: «Η βασική στρατηγική αυτού που χαρακτηρίζω ως «άλλο ολοκληρωτισμό» της αριστεράς συνίσταται στην ανακήρυξη ως θυμάτων της κοινωνίας όλων αυτών που η συμπεριφορά τους, οι πράξεις τους και οι πεποιθήσεις τους αποτελούν αμαρτία με βάση τις θεμελιώδεις αρχές της εκκλησίας».

«Στην αρχή θρηνούμε τα θύματα τα οποία αλληλοκατηγορούμαστε ότι πλήξαμε ή αφήσαμε να πληγούν. Κατόπιν θρηνούμε την υποκρισία κάθε θρηνολογίας. Τέλος, θρηνούμε το χριστιανισμό, απαραίτητο αποδιοπομπαίο τράγο αφού δεν υπάρχει τελετουργία δίχως θύμα και, στις μέρες μας, το θύμα είναι πάντοτε αυτός: είναι the scapegoat of last resort, και σε έναν τόνο ευγενούς θλίψης διαπιστώνουμε ότι δεν έκανε τίποτα για να «λύσει το πρόβλημα της βίας»».

«Στην ουσία πρόκειται περί της επιθυμίας να απωθηθεί μια για πάντα η ιουδαιοχριστιανική σκέψη. Αυτή η επιθυμία εκφράζεται σε τελείως διαφορετικές παραλλαγές. [Η χειρότερη εξ αυτών είναι η] σημερινή καταδίκη του μονοθεϊσμού από ανθρώπους που ούτε καν πιστεύουν στον Θεό, εκτός από τη στιγμή που τον καθιστούν υπεύθυνο για τη δική τους βιαιότητα… Καθιστούμε το θείο το μοναδικό και αποκλειστικό εξιλαστήριο [θύμα], για να το συκοφαντήσουμε»

Η στρατηγική αυτή υποτίθεται πως καταλήγει σε μια ολόπλευρη αντιπαράθεση με τον μονοθεϊσμό, ο οποίος γίνεται αντιληπτός ως πηγή της μισαλλοδοξίας και βασική αιτία της έλλειψης ανεκτικότητας, στην πραγματικότητα όμως αντίπαλος είναι η ιουδαιοχριστιανική παράδοση. Αντ’ αυτής προκρίνεται ένας «χαρούμενος» παγανισμός που θεωρείται κοινωνικά συμπεριληπτικός και πνευματικά γενναιόδωρος.

«Από την εποχή του Ολοκαυτώματος… δεν τολμούμε πλέον να θίξουμε τον ιουδαϊσμό, κι έτσι ο χριστιανισμός προήχθη στο ρόλο του υπ’ αριθμόν ένα αποδιοπομπαίου τράγου. Όλοι εκστασιάζονται μπροστά στη χάρη και τον αέρα, στην υγιή αθλητική πνοή του ελληνικού πολιτισμού, σε αντίθεση με το κλειστό, καχύποπτο, μουντό καταπιεστικό κλίμα του ιουδαϊκού και χριστιανικού σύμπαντος».

Η τελική ετυμηγορία του Ζιράρ είναι ριζικά διαφορετική: «Ο χριστιανισμός είναι η μοναδική δύναμη στον σημερινό κόσμο που κατονομάζει την αλήθεια, και γι’ αυτό ακριβώς είναι αντικείμενο τέτοιου μίσους, γιατί αναγκάζει τους ανθρώπους να έρθουν αντιμέτωποι με τις ευθύνες τους».

Η μυστική πηγή αυτής της πνευματικής αντιδικίας είναι, κατά τον Ζιράρ, η νιτσεϊκή αντιπαράθεση Χριστού και Διονύσου. Ο Νίτσε το διατύπωσε με αφοπλιστική και τρομακτική ακρίβεια:

«Το άτομο ελήφθη τόσο πολύ στα σοβαρά, καθιερώθηκε τόσο πολύ ως απόλυτη αξία από το χριστιανισμό, ώστε ήταν πλέον αδύνατον να θυσιαστεί: το είδος όμως δεν επιβιώνει παρά μόνο χάρη στις ανθρωποθυσίες… Η πραγματική φιλανθρωπία απαιτεί τη θυσία για το καλό του είδους — είναι σκληρή, επιβάλλει τον αυτοέλεγχο επειδή χρειάζεται την ανθρωποθυσία. Κι αυτός ο ψευδοανθρωπισμός που τιτλοφορείται χριστιανισμός θέλει ακριβώς να επιβάλει το ότι κανείς δεν θα θυσιάζεται».

Στην τοποθέτηση αυτή του Νίτσε ο Ζιράρ αντιπαραθέτει τη δική του εκτίμηση για τις ιστορικές εξελίξεις στον ευρωπαϊκό κόσμο:

«Ο πνευματικός σκοπός του χιτλερισμού ήταν, κατά τη γνώμη μου, να απομακρύνει τη Γερμανία και κατόπιν ολόκληρη την Ευρώπη από τον προορισμό που τους καθορίζει η θρησκευτική τους παράδοση, τη μέριμνα για τα θύματα».

Για τον Ζιράρ ο θρίαμβος του Σταυρού ενάντια στη μιμητική βία είναι οριστικός και μη αναστρέψιμος. Όμως ο Ζιράρ ταυτοχρόνως συνειδητοποιεί ότι το σύγχρονο κίνημα του φιλανθρωπισμού θεωρεί έναν τέτοιο ισχυρισμό αλαζονικό και παράλογο, αποδίδοντας σ’ αυτή την πίστη των χριστιανών τη μομφή του «θριαμβευτισμού» (triumphalism). Ο Ζιράρ δίνοντας φωνή στο ρεύμα αυτό των σύγχρονων «ανθρωπιστών» φιλανθρώπων διατυπώνει την ένστασή τους ως εξής:

«Γιατί η πραγματική αρχή του αποφενακισμού δεν διατυπώθηκε παρά μόνο σε μια θρησκευτική παράδοση, τη δική μας; Δεν πρόκειται για μια αβάσταχτη αδικία, την εποχή μάλιστα του «πλουραλισμού» και της «πολυπολιτισμικότητας»; Το σημαντικότερο δεν είναι να μην προκαλούμε το φθόνο; Δεν πρέπει άραγε να θυσιάζουμε την αλήθεια στο βωμό της ειρήνης του κόσμου. Ώστε να αποφύγουμε τους τρομερούς θρησκευτικούς πολέμους που ετοιμάζομε, κατά πώς φημολογείται παντού, εφόσον υπεραμυνόμαστε αυτού που θεωρούμε αληθές;»

Η τελική θέση του Ζιράρ σχετικά με την ανάδειξη του χριστιανισμού ως έσχατο εξιλαστήριο θύμα της εποχή μας είναι η εξής: «Το κραταιότερο αντιχριστιανικό κίνημα είναι αυτό που αναλαμβάνει εκ νέου και «εκτραχύνει» τη φροντίδα των θυμάτων με σκοπό να την καταστήσει ειδωλολατρική. Οι εξουσίες και οι αρχές εμφανίζονται ως «επαναστατικές» και προσάπτουν στο χριστιανισμό έλλειψη θέρμης στην υπεράσπιση των θυμάτων. Στο χριστιανικό παρελθόν δεν βλέπουν παρά μόνο διωγμούς, καταστολές, ιερές εξετάσεις. Ο άλλος απολυταρχισμός παρουσιάζεται ως ελευθερωτής της ανθρωπότητας και θέλοντας να σφετεριστούν τη θέση του Χριστού, οι εξουσίες τον μιμούνται με τρόπο ανταγωνιστικό: καταγγέλλουν τη χριστιανική φροντίδα των θυμάτων για υποκριτική και άτονη μίμηση της αυθεντικής σταυροφορίας ενάντια στην καταπίεση και τις διώξεις, της οποίας οι ίδιοι αποτελούν το επίλεκτο σώμα… Ο νεοπαγανισμός θέλει να παρουσιάσει τον Δεκάλογο καθώς επίσης και κάθε ιουδαιοχριστιανική ηθική ως μια αβάσταχτη βιαιότητα, ενώ η ολοσχερής εξάλειψή της είναι ο υπ’ αριθμόν ένα στόχος της… Ο εν λόγω νεοπαγανισμός εντοπίζει την ευτυχία στον αμετροεπή κορεσμό των επιθυμιών και, κατά συνέπεια, στην κατάργηση όλων των απαγορεύσεων. Η αντίληψη αυτή κερδίζει μια πλασματική αληθοφάνεια στον περιορισμένο τομέα των καταναλωτικών αγαθών, των οποίων η υπερπροσφορά, χάρη στην τεχνολογική πρόοδο [και τη συνακόλουθη υπέρβαση της σπάνης των αγαθών μοιάζει να] αμβλύνει ορισμένες μιμητικές αντιπαλότητες, με αποτέλεσμα να καθιστά φαινομενικά αποδεκτή την άποψη σύμφωνα με την οποία κάθε ηθικός νόμος είναι καθαρά ένα όργανο καταπίεσης και καταδίωξης». 

Συμπέρασμα

Η Βίβλος, κατά τον Ζιράρ δεν μας παρέχει μια πολιτική συνταγή για να ξεφύγουμε μια για πάντα από τη βία μετατρέποντας έτσι τον κόσμο σε πραγματοποιημένη ουτοπία. Η Βίβλος αποκαλύπτει συγκεκριμένες αλήθειες σχετικά με τη βία τις οποίες οι άνθρωποι οφείλουν να θέσουν σε εφαρμογή. Γεγονότα κεκρυμμένα από καταβολής κόσμου, όπως μας θυμίζει ο Ζιράρ. Η αποκάλυψη της αλήθειας και η πρόσληψή της από τους ανθρώπους είναι όμως δυο διαφορετικά πράγματα, Έτσι δεν είναι καθόλου απίθανο η επίκληση της Βίβλου να γίνεται, και όντως έγινε και συνεχίζει να γίνεται, από ανθρώπους που πιστεύουν πως η βία είναι κοινωνικά απαραίτητη, πως αποτελεί ιδίωμα του ίδιου του Θεού της Βίβλου ως θεού τιμωρού. Ο ντοστογιεφσκικός Μεγάλος Ιεροεξεταστής μάς έδειξε πως η θρησκευτική αλήθεια και η κοινωνική χρησιμότητα δεν βαδίζουν κατ’ ανάγκην χέρι με χέρι. Η ανάγκη για εξεύρεση θυμάτων που θα οδηγηθούν στην πυρά προς ικανοποίηση του όχλου, χάριν δηλαδή μιας προσωρινής καταλλαγής της κοινότητας, δεν εξαλείφεται αυτομάτως επειδή το ημερολόγιο μας θυμίζει πως ζούμε στη μετά Χριστόν εποχή. Η Καινή Διαθήκη μας λέει πως η αλήθεια δεν είναι ανθρώπινη υπόθεση. Η αλήθεια εισέρχεται εντός του πολιτισμού άνωθεν και πρέπει να εισαχθεί κόντρα στο κυρίαρχο ρεύμα του πολιτισμού.

Θα κλείσω λέγοντας πως θεωρώ πως είναι απόλυτα αρμόζον και συνιστά ευτυχή συγκυρία να σας απευθύνω τον λόγο, εγώ ένας χριστιανός ιερέας, εντός ενός χριστιανικού ναού. Οι ιερείς όπως μας θύμισε τόσο εμφατικά ο Ζιράρ, αλλά και ο Μπούρκερτ, ήταν αυτοί που τελούσαν τις θυσίες, οι σφαγιαστές των ζώων, στην, πάντοτε ατελέσφορη, προσπάθεια να μην χρειαστεί να θυσιαστούν άνθρωποι, μια που η ανάγκη για ποικίλων μορφών ανθρωποθυσίες συνεχώς ερχόταν στο προσκήνιο. Εντός όμως του χριστιανικού ναού τελείται μια θυσία που είναι αναίμακτος, μια θυσία της οποίας ο προσφέρων και προσφερόμενος μας κοιτά πάνω από το σταυρό και μας δίνει την αιωνίως, απολύτως και αδιακρίτως ισχύουσα εντολή: ου φονεύσεις.

Γ. Κοντογιώργης: «Έχουμε απόλυτη μοναρχία αιρετού τύπου»

πηγή: livemedia.gr

Γ. Καραμπελιάς, Εκκλησία και γένος εν αιχμαλωσία (Αθήνα 13/2/2019-βίντεο)

Βίντεο από την παρουσίαση του βιβλίου του Γ. Καραμπελιά "Εκκλησία και γένος εν αιχμαλωσία" (Αθήνα 13/2/2019). 

Για το βιβλίο μίλησαν:

κ. Ιερόθεος, Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου
Γιώργος Κοντογιώργης, ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου
Κωνσταντίνος Χολέβας, πολιτικός επιστήμονας,
και ο συγγραφέας του βιβλίου.

Τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Μανόλης Κοττάκης, δ/ντης της εφημερίδος "Εστία".

https://www.youtube.com/watch?v=ZlnelWFAGtw

https://www.youtube.com/watch?v=xEYluKpK_Kc

Τιμητική εκδήλωση για τον Θεόδωρο Βασιλικό την Τετάρτη 20/2/2019 στη Θεσσαλονίκη

Τον κοινό εορτασμό πάντων των Στρατιωτικών Αγίων αποφάσισε το Οικουμενικό Πατριαρχείο

πηγή: ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ News Agency/ 15-2-2019

Συνήλθε χθες [14/2/2019] η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου. Μεταξύ των αποφάσεων που ελήφθησαν ήταν και το ζήτημα της καθιέρωσης της 8ης Ιουλίου εκάστου έτους ως ημέρας κοινού εορτασμού πάντων των Στρατιωτικών Αγίων.

Αναλυτικά το κείμενο που εξέδωσε η Αγία και Ιερά Σύνοδος:

Συνῆλθεν, ὑπό τήν προεδρίαν τῆς Α. Θ. Παναγιότητος, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος εἰς τήν τακτικήν συνεδρίαν αὐτῆς τήν Πέμπτην, 14ην Φεβρουαρίου 2019, πρός ἐξέτασιν τῶν ὑπολοίπων ἐν τῇ ἡμερησίᾳ διατάξει ἀναγεγραμμένων θεμάτων, ἐφ’ ὧν καί ἐλήφθησαν αἱ προσήκουσαι ἀποφάσεις.

Κατ᾿ αὐτήν, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος, ὁμοφώνως ἀποδεχθεῖσα εἰσήγησιν τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ρόδου κ. Κυρίλλου, ὥρισεν ὅπως ἡ ἀπουσιάζουσα ἐκ τοῦ Ἑορτολογίου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἱερά μνήμη πάντων τῶν Στρατιωτικῶν Ἁγίων ἐπιτελῆται τήν 8ην Ἰουλίου ἑκάστου ἔτους.

Ἐν τέλει τῆς τελευταίας ταύτης συνεδρίας, ἀντηλλάγησαν μεταξύ τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Βρυούλων κ. Παντελεήμονος, ἐκ μέρους τῶν ἀποχωρούντων μελῶν τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου, καί τῆς Α. Θ. Παναγιότητος προσφωνήσεις καί ἀντιφωνήσεις ἐπί τῇ λήξει τῆς παρούσης συνοδικῆς περιόδου.

https://www.orthodoxianewsagency.gr/patriarxeia/oikomeniko_patriarxio/ton-koino-eortasmo-panton-ton-stratiotikon-agion-apofasise-to-oik-patriarxeio/

https://www.ec-patr.org/docdisplay.php?lang=gr&id=2709&tla=gr

π. Σταμάτης Σκλήρης, Η Τέχνη και ο Πολιτισμός στην αγωγή παιδιών και νέων

πηγή: ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ

Εισήγηση του πρωτοπρεσβυτέρου π. Σταμάτη Σκλήρη, Θεολόγου, Ιατρού, Αγιογράφου, με θέμα: «Η Τέχνη και ο Πολιτισμός στην αγωγή παιδιών και νέων» στις Τριήμερες Εκδηλώσεις για την εορτή των Τριών Ιεραρχών του Ιδρύματος Νεότητος και Οικογένειας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών με τίτλο: «Η Τέχνη στην Αγωγή Παιδιών και Νέων», 1-3 Φεβρουαρίου 2019 στο Πολιτιστικό Κέντρο Ι. Α. Αθηνών.

Νίκος Λυγερός, Η δυναμική πορεία της Κύπρου

Πηγή: Ιστότοπος Νίκου Λυγερού

Με τα νέα συμβόλαια, στα νέα θαλάσσια οικόπεδα, η Κύπρος προχωρά θεαματικά στην αξιοποίηση της κυπριακής ΑΟΖ. Όλο αυτό το πλαίσιο άρχισε με την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την ένταξη στην Ευρωζώνη, τη θέσπιση της ΑΟΖ, τις τρεις οριοθετήσεις με την Αίγυπτο, τον Λίβανο και το Ισραήλ, τα συμβόλαια με τις πετρελαϊκές εταιρείες τα οποία έγιναν με την κυπριακή κυβέρνηση και όχι βέβαια μόνο με την ελληνοκυπριακή κοινότητα. Επίσης το γεγονός ότι τεράστιες πετρελαϊκές εταιρείες εμπιστεύονται τα κοιτάσματα της κυπριακής ΑΟΖ, είναι μία αντικειμενική απόδειξη της αξίας τους. Με άλλα λόγια η Κύπρος δεν είναι πια απομονωμένη, αλλά έχει δημιουργήσει ισχυρές συμμαχίες πάνω στην ενεργειακή σκακιέρα της ΑΟΖ της. Με αυτόν τον τρόπο μάλιστα, θα αποκτήσει και τερματικό σταθμό υγροποίησης φυσικού αερίου, που θα λειτουργεί συμπληρωματικά με τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed. Ποτέ στην ιστορία της Κύπρου μετά την εισβολή του 1974, το νησί δεν είχε αναπτύξει τέτοιες δυνατότητες. Έτσι η Κύπρος δυναμώνει όλο και περισσότερο τη θέση και αποκτά μία αντικειμενική αξία που ενδιαφέρει όχι μόνο την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και το ΝΑΤΟ, πράγμα το οποίο αποτελεί ένα στρατηγικό άνοιγμα.

http://www.lygeros.org/articles.php?n=42188&l=gr

Νίκος Λυγερός, Τα σκοπιανά προβλήματα

Πηγή: Ιστότοπος Ν. Λυγερού

Από τη στιγμή που η Ελλάδα, τουλάχιστον η επίσημη, δηλαδή το κυβερνών κόμμα, υπερψήφισε το Προσύμφωνο των Πρεσπών και το Πρωτόκολλο Εισδοχής των Σκοπίων, τα σκοπιανά προβλήματα με τις εσωτερικές τριβές θα αρχίσουν και πάλι, διότι τον Απρίλιο του 2019 έχουν προεδρικές εκλογές και θα είναι το πλαίσιο για τη μεγάλη αντιπαράθεση μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων. Και σε αυτό το επίπεδο θα φανεί πόσο ευάλωτο είναι το Προσύμφωνο των Πρεσπών, αφού δεν θα μπορεί να ηρεμήσει ούτε τις εσωτερικές τριβές. Και το πρόβλημα θα είναι πιο επώδυνο και λόγω της ύπαρξης του αλβανικού στοιχείου που αδιαφορεί παντελώς για το θέμα του ονόματος, απλώς το εκμεταλλεύεται για δικό του όφελος. Η αντιπαράθεση θα είναι μεγάλη, διότι δεν έχουν να χάσουν τίποτα αν ζητούσαν ακόμα περισσότερα. Σε κάθε περίπτωση η Αλβανία έχει ήδη αλλάξει τα δεδομένα με το Κοσσυφοπέδιο και σίγουρα θέλει να κάνει το ίδιο με το Τέτοβο. Έτσι θα υπάρξει και αυτό το ζήτημα, μαζί με αυτό της ονομασίας. Με αυτήν την έννοια το πρόβλημα όχι μόνο δεν είναι απλό, αλλά θα είναι και εκρηκτικό. Το Προσύμφωνο των Πρεσπών θα δείξει την ανικανότητά του όσον αφορά στο θέμα σταθεροποίησης. Αυτό θα έχει κόστος και στην Ελλάδα για όσους το υποστηρίζουν, διότι θα φανεί η αναξιοπιστία τους και μάλιστα σε προεκλογική περίοδο. Έτσι και να ήθελαν ν’ αλλάξουν την ατζέντα για να ξεμπερδέψουν με το θέμα του Σκοπιανού, πάλι με αυτό θα πρέπει να διαχειριστούν τα προβλήματα τους.

http://www.lygeros.org/articles.php?n=42183&l=gr

Δημήτρης Μπαλτάς, Ex Libris

Δημήτρης Μπαλτάς, Ex Libris, εκδόσεις s@mizdat, Αθήνα 2018, ISBN: 978-618-5220-16-7. 

Μελετήματα, ομιλίες και άρθρα του γνωστού συγγραφέα Δημήτρη Μπαλτά που διαπραγματεύονται σημαντικές προσωπικότητες της ρωσικής σκέψης του 19ου και 20ού αιώνα. 

Κείμενα για τον Νικολάι Γκόγκολ, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Λέοντα Τολστόι, Νικολάι Τσερνισέφσκι, Μιχαήλ Μπακούνιν, Πιότρ Κροπότκιν, Σεργκέι Μπουλγκάκοφ, φωτίζουν διάφορες πλευρές της προσωπικότητας και του έργου των μεγάλων αυτών εκπροσώπων της ρωσικής σκέψης. 

Παράλληλα, ο συγγραφέας ασχολείται διάφορα άλλα λογοτεχνικά, κοινωνικά, θρησκευτικά, φιλοσοφικά και ιστορικά θέματα, τα οποία κυριάρχησαν στις αναζητήσεις και τους διαλόγους των Ρώσων διανοουμένων κατά τον 19ο και 20ό αιώνα και αναδεικνύει λιγότερο συζητημένες πλευρές τους. 

Τέλος, στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται δύο κείμενα του συγγραφέα που εστιάζουν το ενδιαφέρουν τους στη σχέση των Ρώσων απέναντι στην επανάσταση του 1821. 

Το βιβλίο του Δημήτρη Μπαλτά μπορεί να αποτελέσει αφορμή για μία ευρύτερη προσέγγιση του Έλληνα αναγνώστη των Ρώσων συγγραφέων, της σκέψης τους, αλλά και του τρόπου με τον οποίο συμμετείχαν και συνδιαμόρφωσαν την κοινή ευρωπαϊκή, πολιτισμική κληρονομιά.

φωτογραφήματα 260

φωτό: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

"Από τα κριτικά": Το νέο βιβλίο του Δημήτρη Μπαλτά

Δημήτρης Μπαλτάς, Από τα κριτικά, εκδόσεις s@mizdat, Αθήνα 2019, ISBN : 978-618-5220-24-2.

Στον παρόντα τόμο παρουσιάζονται ξενόγλωσσα βιβλία πού ἀφοροῦν πρόσωπα (Χέρτσεν, Τολστόι, Σ. Μπουλγκάκωφ) ἀλλά καί γενικότερα τούς Ρώσους θρησκευτικούς φιλοσόφους (Ἀχμάτοβα, Μαντελστάμ, Χοντασέβιτς, Πιλνιάκ, Ζαμιάτιν, Μπάμπελ) καί ζητήματα τῆς ἱστορίας τῆς Ρωσίας (Ἱστορία τῆς δυναστείας τῶν Ρομάνωφ, ἡ πολιτιστική παρουσία τῆς Ἁγίας Πετρούπολης, ἡ Σιβηρία ὡς τόπος ἐξορίας, τά ἐπαναστατικά ρεύματα στήν Ρωσία τῶν τελευταίων ἑκατό ἐτῶν, οἱ «Λευκοί» τό 1917, ὁ «Μεγάλος Τρόμος»).

Στό Παράρτημα τοῦ τόμου παρουσιάζονται επίσης ξενόγλωσσα βιβλία πού ἑστιάζουν σέ διάφορα φιλοσοφικά ζητήματα λ.χ. την τέχνη στον σύγχρονο καπιταλισμό, την ἠθική τοῦ χριστιανισμοῦ καί την ἱστορία τοῦ ἀντισημιτισμοῦ.

Παρουσίαση του βιβλίου "Εκκλησία και γένος εν αιχμαλωσία" του Γ. Καραμπελιά την Τετάρτη 13/2/2019 στην Αθήνα

Οι Εναλλακτικές Εκδόσεις παρουσιάζουν την Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2019 στις 19:00 το βιβλίο του Γιώργου Καραμπελιά, Εκκλησία και γένος εν αιχμαλωσία.

Θα μιλήσουν οι:

κ. Ιερόθεος, Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου

Γιώργος Κοντογιώργης, ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου

Κωνσταντίνος Χολέβας, πολιτικός επιστήμονας,

και ο συγγραφέας του βιβλίου.

Συντονιστής: Μανώλης Κοττάκης, διευθυντής της εφ. Εστία

Στον χώρο πολιτικής και πολιτισμού, «Ρήγας Βελεστινλής», Ξενοφώντος 4, Σύνταγμα

Αθανάσιος Ι. Καλαμάτας: Ψαλτική Τέχνη· ιερή τέχνη, στους ρυθμούς του Κτίστη, ορθώς και μουσικώς

πηγή: Ενδότοπος

Κάθε απόπειρα προσδιορισμού των χαρακτηριστικών της σημερινής εικόνας της ψαλτικής τέχνης, κυρίως αυτής που κάθε Κυριακή ο πιστός γεύεται όταν εκκλησιάζεται σ’ ένα ναό, δεν μπορεί παρά να γίνεται σε σύγκριση με τη μακραίωνη παράδοση της βυζαντινής και μεταβυζαντινής μουσικής. Εδώ, είναι εύκολο να ξεχωρίσουμε γενικά (για τη βυζαντινή μουσική) και ειδικά (για την ψαλτική τέχνη), τη σημερινή εικόνα από την παλαιότερη, την παραδοσιακή όπως συχνά την ονομάζουμε, η οποία διατηρήθηκε αναλλοίωτη μέσα στους αιώνες. Σήμερα, όμως, υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα, που ενώ όλοι το βλέπουμε, δυστυχώς δεν κάμουμε σχεδόν τίποτα για να το επιλύσουμε. Δεν χρειάζεται να έχει κανείς γεγυμνασμένα εκκλησιαστικά και θεολογικά κριτήρια για να διαπιστώσει την τραγική εικόνα που παρουσιάζουν αρκετοί ψάλτες κατά τις ώρες τέλεσης της Θείας Λειτουργίας. Οι νεωτερισμοί τους είναι αρκετοί και προκαλούν, γιατί βεβηλώνουν την ιερότητα της βυζαντινής μουσικής και δείχνουν μια εικόνα ψαλτικής τέχνης άκρως απογοητευτική. 

Ένας από αυτούς τους νεωτερισμούς είναι η αντικατάσταση των λειτουργικών βιβλίων με tablet, όπου με εγκατεστημένη τη βυζαντινή σημειογραφία, τοποθετούν στα ψαλτήρια και ψάλλουν μέσα από αυτά, προκαλώντας μάλιστα τον εκκλησιαζόμενο πιστό να ακούει έναν ψεύτικο ήχο κρατημάτων και τεριρέμ. Η απογοήτευση γίνεται ακόμη πιο ισχυρή και από την κομπορρημοσύνη αρκετών ψαλτών, που με ύφος πολλών καρδιναλίων, ψάλλουν λες και βρίσκονται στη Σκάλα του Μιλάνου. Ετούτη την κομπορρημοσύνη, αν ζούσε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο πατήρ Φιλόθεος Ζερβάκος και ο Φώτης Κόντογλου, θα την καυτηρίαζαν με την πρέπουσα γλώσσα. 

Δυστυχώς, καθώς φαίνεται, και ο εκκλησιαστικός χώρος έχει αλωθεί από τα επιτεύγματα και τη μη λελογισμένη χρήση της τεχνολογίας. Κι όχι μόνο με τη χρήση των tablet στα ψαλτήρια αλλά και με τη χρήση των μεγαφώνων εντός και εκτός των ναών, που και αυτών η μη συνετή χρήση, θυμίζει «ψάλτες» μουεζίνηδες σε τζαμί. Επειδή, λοιπόν, οι ψάλτες αναλαμβάνουν το έργο της ιερής υμνωδίας, που εντός της Θείας Λειτουργίας σκοπό έχει να αποδεσμεύσει τον πιστό χριστιανό από τα εγκόσμια – σ’ αυτό άλλωστε συμβάλλει η λειτουργική γλώσσα, ο εικονογραφικός διάκοσμος και προπάντων η βυζαντινή μουσική - καλόν είναι να σέβονται τη μακραίωνη παράδοση της εκκλησιαστικής μουσικής και να μην αποβλέπουν στην επίδειξή τους προς τους εκκλησιαζόμενους πιστούς και στον έπαινο από αυτούς. Κι ετούτο το λέγω διότι πολλοί είναι οι εκκλησιαζόμενοι που προβαίνουν σε επαίνους και φιλοφρονήσεις προς τους ψάλτες, επειδή οι τελευταίοι έχουν το προσόν της καλής φωνής, ενώ πολλές είναι οι περιπτώσεις που τους λείπει το προσόν της γνώσης της υμνογραφίας και της υμνολογίας. Όχι τίποτε άλλο αλλά η Θεία Λειτουργία είναι μια προσωπική συνάντηση όλων των πιστών με το Θεό. Γι’ αυτό ας έχουν κατά νου το εξής απλό: ο Θεός δεν ενεργεί μόνο μέσω αυτών και των ιερέων αλλά κυρίως μέσω της προσευχόμενης συνάξεως των πιστών. Υπ’ αυτή την έννοια ας είμαστε πιστοί στον παπαδιαμαντικό λόγο, που θέλει τη βυζαντινή μουσική: «μουσική των Αγγέλων».

Α.Ι. Καλαμάτας

https://endotopos.blogspot.com/2019/02/blog-post_4.html

***

Δείτε και:

http://vardavas.blogspot.com/2018/09/blog-post_27.html

https://fanarion.blogspot.com/2018/09/blog-post_43.html

Παριουσίαση της σειράς βιβλίων "Θρησκειοφιλοσοφική Βιβλιοθήκη" του Μάριου Μπέγζου την Τετάρτη 6/2/2019 στην Αθήνα

Οι Εκδόσεις ΠΕΔΙΟ - PEDIO Publishing και Ellinika Grammata εορτάζοντας τα 35 χρόνια συγγραφικής δραστηριότητάς του Μάριου Μπέγζου, σάς προσκαλούν στην παρουσίαση της επανέκδοσης πέντε βιβλίων του, την Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2019 και ώρα 19:00 στο βιβλιοπωλείο BΟΟΚS PLUS (Πανεπιστημίου 37, έναντι Εθνικής Βιβλιοθήκης).

Είσοδος Ελεύθερη

Τα βιβλία είναι τα ακόλουθα:

1. Νεοελληνική φιλοσοφία της θρησκείας,

2. Ψυχολογία της θρησκείας,

3. Φαινομενολογία της θρησκείας,

4. Διόνυσος και Διονύσιος – Ελληνισμός και Χριστιανισμός,

5. Κώστας Αξελός – Το άνοιγμα της σκέψης

Συντονίζει η Κατερίνα Δασκαλάκη, δημοσιογράφος, πρώην Ευρωβουλευτής και Πρέσβειρα της Ελλάδος στην ΟΥΝΕΣΚΟ.

Αποσπάσματα των βιβλίων θα διαβάσει ο Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, σκηνοθέτης, ηθοποιός, καθηγητής δραματικών σχολών & θεολόγος.

Ομιλητές (αλφαβητικώς):

- Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας κ. Γαβριήλ

- Θανάσης Καραβάτος, Ομότιμος Καθηγητής Ψυχιατρικής ΑΠΘ,

- Ιωάννης Μάζης, Καθηγητής Γεωπολιτικής, Πρόεδρος Τμήματος Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών ΕΚΠΑ,

- Παναγιώτης Νούτσος, Ομότιμος Καθηγητής Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

[πηγή]

https://www.facebook.com/events/1866137656845723/

φωτογραφήματα 259

Άγιος Τίτος, Ηράκλειο Κρήτης
φωτό: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

Παράταση έκθεσης "Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο" στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών

Λόγω της μεγάλης προσέλευσης επισκεπτών, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και η Διεπιστημονική Ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου που είχε την επιστημονική ευθύνη του έργου της συντήρησης και αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου στον Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, συμφώνησαν εκτάκτως για την παράταση της ψηφιακής έκθεσης προηγμένης τεχνολογίας "Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο".

Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή για το κοινό το Σάββατο και την Κυριακή 2 και 3 Φεβρουαρίου.

Είσοδος ελεύθερη

Ωράριο λειτουργίας έκθεσης: 08:30 – 15:30

Γ. Κοντογιώργης, Η οικονομική κρίση ως κρίση του πολιτικού συστήματος της εποχής μας και η ανάγκη των κοινωνιών να μεταβούν στο μέλλον

πηγή: Ιστολόγιο Καθηγητού Γ. Κοντογιώργη
&
https://www.youtube.com/watch?v=V_6dY6soqaQ

Διάλεξη του Οµότιµου Καθηγητή Πολιτικής Επιστήµης και πρώην Πρύτανη του Παντείου Πανεπιστηµίου κ. Γιώργου Κοντογιώργη με θέμα «Η οικονομική κρίση ως κρίση του πολιτικού συστήματος της εποχής μας και η ανάγκη των κοινωνιών να μεταβούν στο μέλλον», η οποία έγινε στις 28.1.2019, στην Αίθουσα εκδηλώσεων Κοινωνικών Δομών Δήμου Χαλανδρίου.