πηγή: ΑΝΤΙΦΩΝΟ
Μετάφραση: Αναστάσιος Θεοφιλογιαννάκος
Όπως ήταν ήδη αναμενόμενο και προεξοφλημένο, η Φάση 2 επιβεβαιώνει με υπουργικό διάταγμα τις ίδιες -λίγο ή πολύ- περικοπές των συνταγματικών ελευθεριών που μπορούν να περιοριστούν κανονικά μόνο με νόμο. Αλλά δεν είναι λιγότερο σημαντικός ο περιορισμός ενός ανθρώπινου δικαιώματος που δεν κατοχυρώνεται από κανένα Σύνταγμα: το δικαίωμα στην αλήθεια, η ανάγκη για μια λέξη αλήθειας.
Αυτό που βιώνουμε, πριν ακόμα γίνει ανήκουστη χειραγώγηση των ελευθεριών του καθενός, είναι ουσιαστικά μία γιγαντιαία επιχείρηση παραποίησης της αλήθειας. Εάν οι άνθρωποι συγκατατίθενται να περιορίσουν τις προσωπικές τους ελευθερίες, τούτο συμβαίνει, στην πραγματικότητα, επειδή αποδέχονται, άνευ οιουδήποτε ελέγχου επαλήθευσης, τα δεδομένα και τις απόψεις που παρουσιάζουν τα μέσα ενημέρωσης. Η διαφήμιση μας είχε εθίσει για πολύ καιρό σε εκφορά λόγων που δρούσαν τόσο αποτελεσματικότερα όσο λιγότερο αξίωναν να έχουν αντίκρισμα αλήθειας. Και για μεγάλο, επίσης, χρονικό διάστημα, οι πολιτικοί παρείχαν τη συναίνεσή τους χωρίς βαθιά πεποίθηση, εκλαμβάνοντας ως -τρόπον τινά- δεδομένο ότι στις εκλογικές ομιλίες η αλήθεια δεν αμφισβητείται, καθότι αυτή η ίδια δεν τίθεται ως ζήτημα. Αυτό που ξετυλίγεται τώρα μπροστά στα μάτια μας είναι, ωστόσο, κάτι νέο, αν μη τι άλλο, γιατί από την αλήθεια ή το ψεύδος των λεγομένων που γίνονται παθητικά αποδεκτά, επηρεάζεται ή μάλλον εξαρτάται ο τρόπος της ζωής μας, ολόκληρη η ύπαρξή μας, στην καθημερινότητά της. Για αυτόν τον λόγο, είναι επείγουσα ανάγκη να προσπαθήσει ο καθένας από εμάς να περάσει από την κρησάρα μίας τουλάχιστον στοιχειώδους επαλήθευσης ό, τι του υπαγορεύεται.
Δεν είμαι ο μόνος που παρατηρεί ότι τα δεδομένα για την επιδημία παρέχονται με γενικό τρόπο και χωρίς κανένα επιστημονικά κριτήριο. Από επιστημολογική άποψη, είναι προφανές, για παράδειγμα, ότι το να ανακοινώνεται ένας αριθμός εκλιπόντων, χωρίς να συσχετίζεται με την ετήσια θνησιμότητα κατά την αντίστοιχη περίοδο και χωρίς να προσδιορίζεται η πραγματική αιτία του θανάτου τους, δεν έχει νόημα. Και όμως, αυτό ακριβώς εξακολουθεί να γίνεται καθημερινά δίχως να φαίνεται ότι το αντιλαμβάνεται κανείς, πράγμα που προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη διότι τα δεδομένα που επιτρέπουν την επαλήθευση είναι προσβάσιμα σε όλους. Έχω δε αναφέρει ήδη, σε αυτήν την ενότητα άρθρων, την έκθεση του Προέδρου της Ιταλικής Στατιστικής Υπηρεσίας, Δρ. Gian Carlo Blangiardo, στην οποία καταδεικνύεται ότι ο αριθμός των θανάτων από τον Covid-19 είναι μικρότερος από εκείνον που είχε καταγραφεί αναφορικά με τους θανάτους από αναπνευστικές ασθένειες κατά τα δύο προηγούμενα έτη. Εντούτοις, αν και δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση, η εν λόγω έκθεση είναι σαν να μην υπήρξε ποτέ, όπως επίσης δεν λαμβάνεται υπόψη το γεγονός, μολονότι τούτο έχει δηλωθεί, ότι συναριθμείται στους νεκρούς από Covid-19 ακόμα και ο θετικός στον ιό ασθενής που πέθανε από καρδιακή προσβολή ή από οποιανδήποτε άλλη αιτία. Γιατί, ακόμα και αν τεκμηριώνεται το ψεύδος, εξακολουθούμε να το εμπιστευόμαστε; Φαίνεται ότι το ψέμα εκλαμβάνεται ως αλήθεια, ακριβώς επειδή, όπως η διαφήμιση, αδιαφορεί για την απόκρυψη του ψεύδους. Όπως συνέβη και με τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πόλεμος κατά του ιού είναι δυνατόν να έχει μόνο απατηλά κίνητρα.
Η ανθρωπότητα εισέρχεται σε μια φάση της ιστορίας της κατά την οποία η αλήθεια περιορίζεται στην στιγμιαία εκφορά του ψεύδους. Aληθινός είναι εκείνος ο ψευδής λόγος που πρέπει να εκλαμβάνεται ως αληθινός ακόμα και όταν δεν αποδεικνύεται η αλήθεια του. Αλλά με αυτόν τον τρόπο είναι η ίδια η γλώσσα των ανθρώπων που, ως τόπος εκδήλωσης της αλήθειας, κατάσχεται. Μπορούμε τώρα να παρατηρούμε βουβοί την -αληθινή καθότι πραγματική- εκφορά του ψεύδους. Για να σταματήσει, όμως, αυτή η ροή του ψεύδους, χρειάζεται ο καθένας από εμάς να έχει το θάρρος να αναζητήσει χωρίς συμβιβασμό το πιο πολύτιμο αγαθό: μια αληθινή λέξη.
28 Απριλίου 2020
Giorgio Agamben
.jpeg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου