Του Χρήστου Γιανναρά
πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 17/4/2022
Την Πέμπτη 7 Απριλίου του 2022, σε συνεδρία ολομέλειας της Βουλής των Ελλήνων, είχε κληθεί και παρίστατο η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η παρουσία της Προέδρου είχε καίρια συμβολική σημασία: Το κοινοβουλευτικό σώμα θα δεξιωνόταν τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι και η παρουσία της Προέδρου υπογράμμιζε τον χαρακτήρα καθολικότητας της τιμής, που το ελληνικό Κοινοβούλιο ήθελε να αποδώσει στον προσκεκλημένο.
Η υποδοχή είχε οργανωθεί, με ακρίβεια, το τελετουργικό τυπικό τηρήθηκε άψογα. Όμως ο κεκλημένος και τιμώμενος δεν ήρθε, ούτε ανακοινώθηκε η αιτία – μια, τυπική έστω, δικαιολόγηση και αίτηση συγγνώμης για την απροσδόκητη απουσία. Η εικόνα του κ. Ζελένσκι εμφανίστηκε σε μια οθόνη, τοποθετημένη στο βήμα της Βουλής, και οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι της ελλαδικής δημοκρατίας άκουσαν τον Ουκρανό πρόεδρο να εκφωνεί το λογύδριό του. Η αμφίεσή του, ένα κοντομάνικο και χωρίς γιακά αθλητικό φανελάκι (t-shirt), δήλωνε εκείνη την επιδεικτική ανεμελιά, που μπορεί να ερμηνευθεί ως οικειότητα ή ως περιφρόνηση, χωρίς έγνοια για την ευαισθησία του δέκτη.
Υπήρχε και δεύτερη έκπληξη: Το από την οθόνη λογύδριο του Ουκρανού ηγέτη συνοδεύτηκε απρόοπτα (ως κάτι εντελώς αυτονόητο) από τις παρεμβάσεις δύο «στρατιωτών της Εθνοφρουράς της Ουκρανίας», ο ένας εκ των οποίων δηλώθηκε ότι «ανήκει στο Τάγμα Αζόφ». Αν εμπιστευθούμε την πληροφόρηση που προσφέρει το Διαδίκτυο (Google), θα μάθουμε ότι «το Τάγμα Αζόφ είναι μια εθελοντική ακροδεξιά, νεοναζιστική ομάδα, εθνικής φρουράς της Ουκρανίας, η οποία εδρεύει στη Μαριούπολη, στην παράκτια περιοχή της Αζοφικής θάλασσας».
Η οργανωμένη δομική πολυμορφία της Άκρας Δεξιάς, όπως και η νομοτελειακά συνακόλουθη της Ακρας Αριστεράς, συνοδεύουν, ως ιστορική αναγκαιότητα, τα φρικώδη εκτρώματα που γέννησε στους δύο τελευταίους αιώνες, και σε παγκόσμια κλίμακα, ο Ιστορικός Υλισμός – στη θεωρία και στην πράξη. Ως θεωρία, ίσως καταδικάζεται, κατά πλειοψηφία, ο Ιστορικός Υλισμός, όμως, στην πράξη, η προτεραιότητα της Οικονομίας είναι καθολικά επιβεβλημένη, αυτονομημένη από κάθε έλεγχο – «ελεύθερη αγορά». Όχι μόνο η οργάνωση και λειτουργία της συλλογικότητας, αλλά και οι αυτονόητες πρακτικές (τα «αντανακλαστικά») της ατομικής συμπεριφοράς είναι συναρτήσεις του οικονομικού παράγοντα. Οι σπουδές και το επάγγελμα, οι φιλίες και οι σχέσεις μετοχής στα κοινά, οι στόχοι της πολιτικής, του συνδικαλισμού, της «διά βίου μάθησης», όλα, είναι στόχοι απεξαρτημένοι, συνεχώς και περισσότερο, από την ατομική βούληση και τις αρετές της συνέπειας, του ταλέντου, της ελπίδας, των οραματισμών.
Όταν η απανθρωπία απειλεί την ανθρωπότητα, το ζητούμενο δεν μπορεί να είναι ο ανταγωνισμός: ποιος θα πετύχει τέτοια ισχύ επιβολής, ώστε να υποχρεώσει σε αναδίπλωση τον αντίπαλο. Το κρίσιμο κατόρθωμα είναι η συνειδητοποίηση του προβλήματος. Το τραγωδικό στοιχείο στη σύγκρουση ΝΑΤΟ και Πούτιν μοιάζει να είναι ότι και οι δύο μάλλον αγνοούν ποιο είναι το ζητούμενο στην αντιμαχία τους και τι διακυβεύεται. Οι Αμερικανοί έφτασαν στη γελοιότητα να αντιμάχονται και να απαγορεύουν τα Μπαλέτα Μπολσόι, έχοντας λησμονήσει ή αγνοώντας τους «Δαιμονισμένους». Όπως, από την άλλη, και ο Πούτιν δείχνει να μάχεται τους Νεοναζί με τη δαιμονική έπαρση του Σταβρόγκιν. Και οι δυο ολότελα ανυποψίαστοι για τις αντιφάσεις τους.
Έλληνες και Ρώσοι έχουμε το προνόμιο (ή το είχαμε για αιώνες) να μαθαίνουμε την Εκκλησία, όχι σαν ιδεολόγημα, ατομικές πεποιθήσεις, δεοντολογία συμπεριφοράς – δεν μαθαίνουμε, μετέχουμε σε τρόπο που μας χαρίζεται σαν Γιορτή. Η γλώσσα της πίστης μας είναι ποίηση, τραγούδι, εμπειρία αδελφοσύνης, κάλλος προσιτό ως κοινωνούμενη χαρά. Οι Έλληνες μάθαμε, για τέσσερις ολόκληρους αιώνες, να ζούμε, κάτω από σκλαβιά, την εμπειρική ψηλάφηση της πίστης-εμπιστοσύνης – ψηλαφητή ευφροσύνη, όχι νοητική πεποίθηση και συνταγή συμπεριφοράς. Οι Ρώσοι, άλλη ιδιοσυγκρασία, εγγύτερη στον νοησιαρχικό εγκλωβισμό-νομικισμό της ατομοκεντρικής θρησκείας.
Εδώ και μερικά χρόνια είναι φανερό ότι η ρωσική Εκκλησία έχει φιλοδοξίες απόσχισης από τον ενιαίο κορμό ενότητας της «πενταρχίας» των λεγόμενων Ορθόδοξων Εκκλησιών. Βασίζεται στην πληθυσμική υπεροχή της, εξαγοράζει, με την οικονομική της υπεροχή, τη μία μετά την άλλη τις κρατικές αυτοκέφαλες, ιδεολογικά «ορθόδοξες» εθνικές Εκκλησίες. Πριν μερικούς μήνες τόλμησε και την εισπήδηση στην Αφρική, καταλύοντας προκλητικά τις δικαιοδοσίες του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.
Έχει περικόψει κάθε λειτουργικό σύμβολο αναφοράς στη συνάρτησή της με την «κατά την οικουμένην» ενότητα της Μιας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Δεν μπορεί πια να διακρίνει τη θεμελιώδη αλήθεια, ότι το εκκλησιαστικό Γεγονός δεν υποτάσσεται στη λογική της εξουσίας, αλλά στη σταυρική αυταπάρνηση που κάνει τη «δύναμη να τελειούται εν ασθενεία». Πρώτος είναι ο πάντων έσχατος, ηγούμενος, ο πάντων διάκονος. «Ανατροπή όλων των αξιών» (Umwertung aller Werte), όπως λαχταρούσε ο Νίτσε, ορίζοντας με τη δίψα του εναργέστατα τη χριστιανική «όντως αλήθεια».
Ανεπίγνωστα, κάτι ζωτικό κυοφορείται. Ασφαλώς ακριβοπληρωμένο.
.jpeg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου