Η συνέντευξη του π. Νικόλαου Λουδοβίκου στην ΕΡΤ (24 Μαρτίου 2017)

πηγή: ΑΝΤΙΦΩΝΟ
&
https://www.youtube.com/watch?v=yRwN2v6zapM

π. Δ. ΜΠΟΚΟΣ, Η ΑΔΙΟΔΕΥΤΟΣ ΠΥΛΗ

Ἡ Ἱερουσαλὴμ πέφτει στὰ χέρια τῶν Βαβυλωνίων (586 π. Χ.). Καταστρέφεται ὁλοσχερῶς ἡ πόλη καὶ ὁ ναὸς τοῦ Σολομῶντος. Οἱ Ἰσραηλίτες μεταφέρονται αἰχμάλωτοι γιὰ 70 χρόνια στὴ Βαβυλώνα. Ὁ προφήτης Ἰεζεκιήλ, αἰχμάλωτος ὁ ἴδιος ἀπὸ τὸ 598 π. Χ., προσπαθεῖ μὲ τὶς προφητεῖες του νὰ στηρίξει τὸν λαό του στὴν πίστη τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ. Βλέπει «ἐν ὁράματι» μιὰ νέα κατάσταση, ποὺ ὑποδηλώνει ὄχι ἁπλῶς τὸν ἐπαναπατρισμὸ τοῦ λαοῦ του, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀπώτερη ἐποχὴ τοῦ Σωτήρα Χριστοῦ καὶ τὴν ἀκόμα πιὸ μακρινὴ ἐγκαθίδρυση τῆς αἰώνιας Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Μιὰ εἰκόνα ποὺ προφητεύθηκε καὶ ἀπὸ ἄλλους μεγάλους προφῆτες: «Ἐκ Σιὼν ἐξελεύσεται (=θὰ ἐξέλθει) νόμος καὶ λόγος Κυρίου ἐξ Ἱερουσαλὴμ» (Ἡσ. 2, 3). Καὶ «καλέσουσι (=θὰ ὀνομάσουν) τὴν Ἱερουσαλὴμ θρόνον Κυρίου καὶ συναχθήσονται (=θὰ συγκεντρωθοῦν) πάντα τὰ ἔθνη εἰς αὐτὴν» (Ἱερ. 3, 17). Λόγια ποὺ ὑποδηλώνουν τὴ μελλοντικὴ ἀντικατάσταση τῆς παλαιᾶς σκιώδους λατρείας καὶ τοῦ νόμου τοῦ Σινᾶ ἀπὸ τὴν πνευματικὴ λατρεία καὶ τὸν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου.

Ὁ Κύριος μεταφέρει σὲ ἔκσταση τὸν Ἰεζεκιὴλ στὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ τὸν τοποθετεῖ σὲ ὄρος πανύψηλο, ἀπὸ ὅπου βλέπει τὸν νέο ναὸ μὲ τὶς πολλές του οἰκοδομὲς σὰν ὁλόκληρη πόλη μπροστά του. Ἄγγελος Κυρίου τὸν παίρνει γιὰ νὰ μετρήσουν τὶς διαστάσεις ὅλων τῶν κτιρίων καὶ τοῦ δείχνει λεπτομερῶς κάθε σημεῖο, γιὰ νὰ τὰ μεταφέρει μὲ ἀκρίβεια στὸν λαό του. Ξεκίνησαν ἀπὸ τὴν ἀνατολικὴ πύλη τοῦ τείχους. Ὁ ἄγγελος τὸν περιόδευσε παντοῦ διαγράφοντας κύκλο καὶ ξαναῆρθαν στὴν πύλη ποὺ ἔβλεπε πρὸς ἀνατολάς.

Ὁ προφήτης βλέπει ξαφνικὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ τοῦ Ἰσραὴλ νὰ ἔρχεται ἀπὸ τὴν ὁδὸ ποὺ ὁδηγοῦσε στὴν ἀνατολικὴ πύλη. Ἄκουσε βοὴ ἀλαλαγμοῦ ἀπὸ στράτευμα, σὰν ἀντίλαλο ποὺ ἐπαναλαμβάνεται πολλὲς φορὲς μέσα στὶς χαράδρες. Ἦταν τόση ἡ θεϊκὴ λάμψη γύρω ἀπ’ τὸ φαινόμενο ἅρμα τοῦ Κυρίου, ποὺ ἡ γῆ ἔλαμπε ἀπὸ τὸ λαμπρὸ φεγγοβόλημά της. Ὁ Κύριος ἔρχεται πάντα σὰν φωτεινὴ ἀνατολή. Ἀνατέλλει ἀνάμεσα στὸν λαό του ὡς «φῶς τὸ ἀληθινόν». Μὲ αὐτὴ τὴ μεγαλοπρεπῆ ἐμφάνιση ἔκαμε τὴν εἴσοδό του, μέσα ἀπὸ τὴν ἀνατολικὴ πύλη, στὸν ἱερὸ χῶρο τοῦ ναοῦ. Πνεῦμα Κυρίου σήκωσε τὸν Ἰεζεκιὴλ καὶ τὸν ἔμπασε στὴν ἐσωτερικὴ αὐλή. Ἀπὸ ἐκεῖ εἶδε ὅτι ὁ ναὸς ἦταν γεμάτος ἀπὸ τὴ δόξα τοῦ Κυρίου καὶ ἔλαβε ἐντολὴ νὰ δείξει λεπτομερῶς τὸ ὅραμά του στὸν λαό, ὥστε νὰ παύσουν νὰ ἁμαρτάνουν.

Τέλος, ὁ προφήτης διηγεῖται ὅτι ὁ ἄγγελος τὸν ὁδήγησε ξανὰ στὴν ἐξωτερικὴ ἀνατολικὴ πύλη. «Καὶ αὕτη ἦν κεκλεισμένη. Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· ἡ πύλη αὕτη κεκλεισμένη ἔσται». Δὲν θὰ ἀνοιχθεῖ. Κανένας δὲν θὰ διέλθει ἀπὸ αὐτήν, διότι Κύριος ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσραὴλ θὰ εἰσέλθει περνώντας μέσα ἀπὸ αὐτὴν καὶ θὰ μείνει πάλι κλειστή. Διότι ὁ Ἄρχοντας αὐτὸς θὰ καθίσει σ’ αὐτὴν καὶ θὰ φάγει τὸν ἄρτο του ἐνώπιον τοῦ Κυρίου. Θὰ εἰσέλθει ἀπὸ τὴν εἴσοδο τῆς στοᾶς τῆς πύλης αὐτῆς καὶ ἀπὸ τὴν ἴδια ὁδὸ θὰ ἐξέλθει (Ἰεζ. κεφ. 40-44).

Ἡ συγκλονιστικὴ αὐτὴ προφητεία ἐπαληθεύεται στὸ πρόσωπο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Αὐτὴ εἶναι ἡ «κατὰ ἀνατολὰς πύλη», ποὺ μετὰ τὴ γέννηση καὶ εἴσοδό της στὸν ναὸ «προσμὲνει τὴν εἴσοδον τοῦ ἱερέως τοῦ μεγάλου, μόνη καὶ μόνον εἰσάγουσα Χριστὸν εἰς τὴν οἰκουμένην». Εἶναι ἡ «πύλη Κυρίου ἡ ἀδιόδευτος» (=ἀπ’ τὴν ὁποία δὲν διῆλθε κανένας). «Δι’ αὐτῆς διῆλθεν ὁ Κύριος, ἐξ αὐτῆς προῆλθεν ὁ Ὕψιστος, καὶ πάλιν ἐσφραγισμένην κατέλιπεν».

Ἐδῶ «νικᾶται φύσεως τάξις» καὶ κάθε νόμος φυσικὸς μένει στὸ περιθώριο, ἀνενεργός. «Τὰ ὑπὲρ ἄνθρωπον» αὐτὰ γεγονότα, δηλαδὴ «τὸ ἀπ’ αἰῶνος μυστήριον» τοῦ Θεοῦ, «τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὸ κεφάλαιον», κατὰ τὸ ὁποῖο «ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ Υἱὸς τῆς Παρθένου γίνεται», φανερώνεται στὸν κόσμο ἀπὸ τὸν πρωτοστάτη ἀρχάγγελο Γαβριήλ, ὁ ὁποῖος πεμπόμενος «οὐρανόθεν… τῇ Θεοτόκῳ …τὴν χάριν εὐαγγελίζεται» καὶ ἀποκαλύπτει «βουλὴν προαιώνιον» τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος δὲν θὰ μποροῦσε νὰ σιωπήσει μπρὸς στὸ ὑπέροχο αὐτὸ γεγονὸς καὶ ὑμνεῖ τὴν Θεοτόκο μὲ τὰ λόγια: «Χαῖρε πύλη μόνη», τὴν ὁποία «διώδευσε» (=πέρασε) μόνο ὁ Λόγος (Χριστὸς) καὶ ἡ ὁποία, συντρίβοντας μὲ αὐτὴ τὴ γέννηση τοὺς μοχλοὺς καὶ τὶς πύλες τοῦ Ἄδη, ἔγινε «ἡ θεία εἴσοδος τῶν σῳζομένων». Τὸ κλείσιμο τῆς πύλης αὐτῆς μετὰ τὴ διέλευση τοῦ Θεοῦ Λόγου δηλώνει τὴν τριπλῆ ἀειπαρθενία τῆς Θεοτόκου: Πρὸ τοῦ τόκου, κατὰ τὸν τόκο καὶ μετὰ τὸν τόκο.

Αὐτὴν τὴ σωτήρια πύλη, ἀπ’ τὴν ὁποία δὲν διῆλθαν οὔτε κἂν λογισμοὶ πονηροὶ («λογισμοῖς ἀδιόδευτος»), ἂς τιμοῦμε, ἂς ὑμνοῦμε, ἂς ἐπικαλούμαστε καὶ ἐμεῖς.

«Χαῖρε ἡ πύλη τῆς σωτηρίας»!

(ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, ἀρ. φ. 392, Μάρτ. 2016, ἐπηυξημένο) 

Εκδήλωση-συζήτηση με τον Βασίλη Καραποστόλη με θέμα: "Ηθικές αξίες και εργασία στη σημερινή Ελλάδα" τη Δευτέρα 20/3/2017 στην Αθήνα

Θ.Ι.Ρηγινιώτης: Μεγάλη Σαρακοστή, αρχαία ελληνική γραμματεία και Ελληνική Παιδεία

πηγή: ΑΕΝΑΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι για το λαό μας (τον ορθόδοξο ελληνικό λαό – αλλά και κάθε ορθόδοξο λαό ή ορθόδοξη χριστιανική κοινότητα, σε όλο τον πλανήτη) μία από τις ωραιότερες περιόδους του έτους, αν όχι η ωραιότερη. Συναγωνίζεται σε ομορφιά την περίοδο των Χριστουγέννων και του Δεκαπενταύγουστου, που νομίζω πως είναι οι δύο άλλες ωραιότερες περίοδοι του έτους για το λαό μας.

Η ομορφιά της Μ. Σαρακοστής έγκειται κυρίως όχι στο γεγονός της νηστείας (αν και η νηστεία επίσης αποτελεί ολόκληρο πολιτισμό με τη δική του ομορφιά), αλλά στις υπέροχες τελετές που γίνονται αυτή την περίοδο στις ορθόδοξες εκκλησίες, σε καθημερινή ή εβδομαδιαία βάση, τελετές που δεν επαναλαμβάνονται καμία άλλη χρονική περίοδο μέσα στο έτος.

Οι πρόγονοί μας – αλλά ευτυχώς και σήμερα αρκετοί άνθρωποι – συμμετείχαν στις τελετές αυτές με μεγάλη συνέπεια και απολάμβαναν τη συμμετοχή τους, ακριβώς όπως ο σύγχρονος άνθρωπος, και μάλιστα ο έφηβος, απολαμβάνει τη συμμετοχή του στη συναυλία του αγαπημένου του συγκροτήματος. Και, συμμετέχοντας, οι πρόγονοί μας έρχονταν σε επαφή (κάθε μέρα και κάθε εβδομάδα της Μ. Σαρακοστής, κάθε χρόνο) με ορισμένα από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά, φιλοσοφικά και μουσικά επιτεύγματα του ελληνικού πολιτισμού, γεμάτα κάλλος, σοφία και διαχρονικά μηνύματα για την τελειοποίηση του ανθρώπου και ολόκληρης της ανθρωπότητας.

Πρόκειται για αξεπέραστα αριστουργήματα θεολογίας και ανθρωπολογίας, γραμμένα από ορισμένους από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μουσικούς, θεολόγους και φιλοσόφους (που συγχρόνως είναι και άγιοι και Πατέρες της Εκκλησίας μας), όπως οι άγιοι Ιωάννης Δαμασκηνός, Κοσμάς ο Μελωδός, Ρωμανός ο Μελωδός, Ιωσήφ ο Υμνογράφος, Κασσιανή η Υμνογράφος, Ανδρέας Κρήτης κ.ά., πολύπλευρες προσωπικότητες μεγάλης μόρφωσης και ανοιχτού πνεύματος, που έδωσαν οδυνηρούς αγώνες και για την προσωπική τους καλλιέργεια και για να διασώσουν τη σωστή άποψη της Εκκλησίας για τον άνθρωπο (όπως ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, που οι λόγοι του υπέρ των εικόνων τεκμηριώνουν την αποδοχή της ανθρώπινης φύσης του Ιησού Χριστού και την καταξίωση του ανθρώπου και του υλικού κόσμου γενικότερα) και την αληθινή τελειοποίησή του εν Χριστώ.

Τα έργα αυτών των σπουδαίων διανοητών είναι εφάμιλλα των επιτευγμάτων της κλασικής αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας, όπως των φιλοσόφων και των τραγικών ποιητών, και θα μπορούσε κάλλιστα να διδάσκονται στα ελληνικά σχολεία, αν το εκπαιδευτικό σύστημα της πατρίδας μας δεν είχε σχεδιαστεί από δυτικούς και από Έλληνες δυτικού πνεύματος, ήδη από την εποχή της Βαυαροκρατίας, οι οποίοι γνώριζαν και θαύμαζαν την αρχαία Ελλάδα, αλλά περιφρονούσαν το Βυζάντιο, το οποίο αγνοούσαν και – το χειρότερο – αγνοούσαν ότι το αγνοούσαν, επηρεασμένοι από τη μεσαιωνική προκατάληψη του καθολικισμού ενάντια στην ορθόδοξη πνευματική παράδοση.

Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα η προκατάληψη αυτή δεν έχει εκλείψει στα ελληνικά σχολεία και πανεπιστήμια, αν και ευτυχώς τις τελευταίες δεκαετίες έχουν ανατείλει σημαντικοί μελετητές του βυζαντινού πολιτισμού, που αναγνωρίζουν και καταδεικνύουν την αξία του.

Μάλιστα, ο βυζαντινός πολιτισμός, όπως εκφράζεται στην εκκλησιαστική λατρεία, υπερτερεί της κλασικής και της ομηρικής κληρονομιάς μας σε δύο σημεία: στο ότι μας συνδέει με το Χριστό και μας οδηγεί στην ενότητα με το Θεό, το συνάνθρωπο και όλη την κτίση (αυτό βέβαια θα το αποδεχτεί μόνον ο ορθόδοξος χριστιανός), καθώς και στο ότι είναι ακόμη ζωντανός.

Τα αριστουργήματα της κλασικής και της ομηρικής εποχής (έπη, τραγωδίες, ποιήματα, φιλοσοφικά και ιστορικά έργα), όσο σπουδαία και διαχρονικά και αν είναι, έχουν πάψει να λειτουργούν ως κάτι ζωντανό. Ανήκουν στο χθες και μελετώνται ως μνημεία του παρελθόντος. Αντίθετα, τα κορυφαία έργα των αγίων μελωδών και υμνογράφων που εκτελούνται στις εκκλησίες μας τη Μ. Σαρακοστή (και αντίστοιχα όλο το έτος) δεν έχουν πάψει ούτε στιγμή να εκτελούνται όλους τους αιώνες, εδώ και περισσότερα από χίλια χρόνια, ακριβώς όπως γράφτηκαν, και ο λαός μας συμμετέχει σε αυτές τις υψηλές εκφράσεις του πολιτισμού μας κάθε χρόνο, αιώνες τώρα, αναβαπτίζεται στη σοφία και την ομορφιά τους, καλλιεργείται και μορφώνεται, συχνά μάλιστα μέσα σε εκκλησίες (μεγάλες ή μικρές) ηλικίας χιλίων ετών ή και περισσότερων, που είναι και οι ίδιες αρχαιολογικά μνημεία (και μάλιστα με σοφή αρχιτεκτονική γεμάτη συμβολισμούς), μόνο που δεν έχουν πέσει ποτέ σε αχρησία, όπως η Ακρόπολη π.χ., αλλά συνεχίζουν να είναι λειτουργικοί χώροι, όπου δραματουργείται η ένωση ανθρώπου και Θεού χωρίς διακοπή μέχρι και σήμερα!

Πολλοί συνάνθρωποί μας, συντοπίτες μας, θαυμάζουν τον αρχαίο πολιτισμό της Ινδίας και του Θιβέτ και ταξιδεύουν εκεί «αναζητώντας αυτογνωσία», ενώ οι ίδιοι είναι κληρονόμοι ενός εξίσου αρχαίου σοφού και υψηλού πολιτισμού, που είναι ζωντανός ακριβώς δίπλα τους. Αν αυτό δεν είναι ένδειξη της αληθινής κρίσης που βιώνουμε ως κοινωνία και ως χώρα, η οποία οδήγησε στη γνωστή κοινωνική και οικονομική κρίση και στην υποδούλωσή μας σε ξένα κέντρα αποφάσεων, τι άλλο είναι;

Οι πρόγονοί μας, συμμετέχοντας σταθερά και ενεργά σε όλες αυτές τις πνευματικές δραστηριότητες, μορφώνονταν και καλλιεργούνταν ηθικά και πνευματικά, ακόμη κι αν ήταν αναλφάβητοι, έστω κι αν δεν καταλάβαιναν όλα τα λόγια των ύμνων και των λειτουργικών ευχών (προσευχών), ακριβώς όπως θα συνέβαινε αν παρακολουθούσαν σε όλη τους τη ζωή ομηρικά έπη ή αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες από το πρωτότυπο. Γι’ αυτό – ας μου επιτραπεί ο ισχυρισμός – γεννούσαν και ανάθρεφαν αγίους και ήρωες. Αντίθετα, εμείς, οι Έλληνες του σήμερα, έχοντας χάσει σχεδόν 100% την επαφή μας με τον πολιτισμό αυτό, φτωχοί θαμώνες του Facebook και των «πρωινάδικων», προσπαθώντας να σβήσουμε τη δίψα μας με εκπομπές μαγειρικής, γιόγκα, ωροσκόπια, φενγκ σούι και μουσικά talent sow, είμαστε εύκολα θύματα των πολυεθνικών και μεγαλώνουμε τα παιδιά μας ως την επόμενη γενιά εύκολων θυμάτων.

Δεν υπάρχει ελπίδα να ελευθερωθούμε, αν δεν αναβαπτιστούμε στα αγιασμένα νερά αυτού του χρυσοφόρου ποταμού, που είναι εξάλλου η ένθεη, χριστιανική συνέχεια της κλασικής και της ομηρικής αρχαιότητας.

Από τα αριστουργήματα του ορθόδοξου χριστιανικού πολιτισμού της Μ. Σαρακοστής, θα προσπαθήσουμε να απαριθμήσουμε λακωνικά τα εξής:

Το Μεγάλο Απόδειπνο, μια τελετή που τελείται στις εκκλησίες μας τη Μ. Σαρακοστή κάθε απόγευμα, πλην του Σαββάτου, στο οποίο ψάλλεται και ένα από τα πιο αγαπημένα στο λαό μας «τραγούδια του Θεού», το τροπάριο «Κύριε των δυνάμεων», που οι πρόγονοί μας (και οι σημερινοί χριστιανοί που ζουν αυτή την παράδοση) γνώριζαν και έψαλλαν από στήθους. Εκεί επίσης διαβάζεται και η θρυλική ευχή (προσευχή) του αγίου Εφραίμ του Σύρου, ενός από τους μεγάλους συρόφωνους Πατέρες της Εκκλησίας, που το έργο του μεταφράστηκε στα ελληνικά ήδη κατά τη βυζαντινή εποχή, ευχή με μεγάλο ηθικό και φιλοσοφικό βάθος, στην οποία περιλαμβάνεται και το περίφημο «Κύριε, δος μοι του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου» (= Κύριε, δώσε μου το δώρο να βλέπω τα δικά μου αμαρτήματα και να μην καταδικάζω τον αδελφό μου, δηλ. το συνάνθρωπό μου). Ομοίως, η αγαπημένη του λαού μας ευχή προς την Παναγία «Άσπιλε, αμόλυντε» κ.τ.λ. και η ακόλουθή της προς τον Ιησού Χριστό.

Η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων, μια σύντομη θεία λειτουργία, στην οποία ο ιερέας προσφέρει στο λαό θεία κοινωνία, την οποία έχει διαφυλάξει ως θησαυρό από την προηγούμενη Κυριακή. Ο λόγος είναι ότι η κανονική ορθόδοξη λειτουργία (δηλαδή η τελετή, κατά την οποία τελείται η θεία μετάληψη) είναι αναστάσιμη και πανηγυρική (δεν είναι σπουδαίο αυτό το μήνυμα για το βασανισμένο λαό μας;), γι’ αυτό δεν τελείται τη Μ. Σαρακοστή (που είναι περίοδος σταυρώσιμη), παρά μόνο το Σάββατο (υπέρ των ψυχών των κεκοιμημένων) και την Κυριακή, που έτσι κι αλλιώς είναι ημέρα αναστάσιμη όλο το χρόνο. Επειδή όμως οι αγωνιζόμενοι χριστιανοί επιθυμούσαν να κοινωνούν και μεσοβδόμαδα, συντάχθηκε η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, την οποία η παράδοση αποδίδει τον άγιο Γρηγόριο το Μέγα ή Διάλογο, Πάπα Ρώμης (η άποψη αυτή αμφισβητείται βάσιμα, αλλά ίσως έχει βαθύτερα ερείσματα – ίσως π.χ. η ιδέα να ήταν δική του και εκείνοι που την υλοποίησαν του απέδωσαν την πατρότητα από σεβασμό και εντιμότητα).

Η βραδινή Προηγιασμένη που τελείται κάθε Τετάρτη, με χαμηλό φωτισμό και εξαιρετική ατμόσφαιρα, είναι μια αριστουργηματική τελετή, που αξίζει να παρακολουθήσει κάθε άνθρωπος, ακόμη κι αν δεν πιστεύει στο Χριστό, έστω και μια φορά στη ζωή του.

Στην Προηγιασμένη ψάλλεται επίσης ένα από τα πιο αγαπημένα άσματα του λαού μας, ο ύμνος «Κατευθυνθήτω η προσευχή μου», που οι άνθρωποί μας, ακούγοντάς τον, αντιδρούν όπως οι έφηβοί μας στη συναυλία του αγαπημένου τους συγκροτήματος (ας κάνω ξανά τον παραλληλισμό). Δεν εννοώ φυσικά ότι χορεύουν και ανάβουν αναπτήρες, αλλά αντιδρούν με έντονη σωματική εκφραστικότητα μέσα στα εκκλησιαστικά πλαίσια – «έρχου και ίδε» (κατά Ιωάννην 1, 47, φράση από το ευαγγελικό ανάγνωσμα της 1ης Κυριακής της Μ. Σαρακοστής), δηλ. πηγαίνετε να δείτε.

Ομοίως, κάθε Παρασκευή βράδυ στις εκκλησίες ο λαός μας συμμετέχει στους Χαιρετισμούς της Θεοτόκου και ακούει το υπέροχο μουσικό και ποιητικό έργο του αγίου Ιωσήφ του Υμνογράφου, το οποίο ψάλλουν οι ψάλτες (τον «κανόνα των Χαιρετισμών», που ο Οδυσσέας Ελύτης έχει γράψει άσμα στο «Άξιον εστί» εμπνευσμένος από αυτόν), και κατόπιν τους ίδιους τους Χαιρετισμούς, που απευθύνει ο ιερέας προς την Παναγία, έργο κατά την επικρατούσα άποψη του αγίου Ρωμανού του Μελωδού. Δηλαδή έχουμε εδώ έργα δύο από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές όλων των εποχών, γραμμένα πριν από περισσότερους από δέκα αιώνες.

Επίσης, εδώ ψάλλονται άλλα δύο πολυαγαπημένα άσματα του λαού μας, το «Τη Υπερμάχω» (ένα επικό απελευθερωτικό άσμα), και το «Την ωραιότητα της παρθενίας σου», που προκαλεί ρίγη συγκινήσεως στο άκουσμά του και τη μουσική του η Εκκλησία έχει βάλει στο τροπάριο «Πόρνη προσήλθε σοι», το πρώτο βραδινό τροπάριο της Μεγάλης Τρίτης που μιλάει για την πόρνη που άλειψε με μύρο τα πόδια του Κυρίου, συγκλονισμένη από τις αμαρτίες της. Δηλαδή τη μελωδία ενός από τα σημαντικότερα τροπάρια για την Παναγία έβαλε η Εκκλησία στο πρώτο τροπάριο της βραδιάς που είναι αφιερωμένη στη δικαίωση και τη σωτηρία της πόρνης – καταλαβαίνετε για τι σοφία και αγάπη μιλάμε;

Σήμερα τα παιδιά μας τα απογεύματα και βράδια της Τετάρτης και της Παρασκευής (και κάθε μέρας) έχουν δραστηριότητες: φροντιστήρια, ξένες γλώσσες, αθλήματα, μπαλέτο, μουσική, σκάκι… Έτσι, ποτέ δε θα δουν την Προηγιασμένη, ποτέ δεν θ’ ακούσουν τους Χαιρετισμούς. Θα μεγαλώσουν και θα ζήσουν σ’ έναν κόσμο που ολοένα και περισσότερο μοιάζει με κόλαση, αγνοώντας ίσως ακόμη και την ύπαρξη αυτών των εξαίρετων, απελευθερωτικών έργων. Οργουελική τραγωδία! Τα πνευματικά και ειρηνικά όπλα είναι δίπλα μας, κι όμως το σύστημα μας έχει κάνει έτσι, που να μην τα βλέπουμε καν!

Αξίζει όμως έστω μια φορά το χρόνο (ταπεινά θα πω: πολλές φορές, όχι μία) να μην πάνε εκεί που πάνε κάθε εβδομάδα, αλλά να πάνε στην εκκλησία που βρίσκεται δίπλα στο σπίτι τους για να ζήσουν τη συμμετοχή τους στην Προηγιασμένη και τους Χαιρετισμούς. Αν μάλιστα πάνε μαζί με τους γονείς τους, ακόμη καλύτερα. Φυσικά, αυτά πρέπει να ξεκινάνε από τότε που τα παιδιά μας είναι μικρά (η Θέτις, αν μου επιτρέπεται ο παραλληλισμός, βούτηξε τον Αχιλλέα στο νερό της Στύγας, που τον έκανε άτρωτο, όταν ήταν μωρό, δεν περίμενε να φτάσει στην εφηβεία), αλλά ποτέ δεν είναι αργά. Δηλαδή σήμερα δεν είναι αργά. Αύριο ίσως είναι.

Μια άλλη σπουδαία πνευματική εκδήλωση της Μ. Σαρακοστής είναι ο Μεγάλος Κανόνας, ένα συγκλονιστικό μουσικό και ποιητικό έργο του αγίου Ανδρέα Κρήτης, που ψάλλεται στις εκκλησίες μας το βράδυ της Τετάρτης της 5ης εβδομάδας της Μ. Σαρακοστής, ημέρα που από το λαό μας χαρακτηρίζεται «του Μεγάλου Κανόνος». Το έργο αυτό, που είναι μεγάλο σε έκταση και παρουσιάζει ενδιαφέρον και από ψυχολογική άποψη, αναφέρεται στην αγωνία ενός αμαρτωλού, που συνειδητοποιεί την τραγικότητα της ηθικής του κατάστασης και αναζητά το δρόμο της λύτρωσης και της σωτηρίας.

Τέλος, όλες οι Κυριακές της Μεγάλης Σαρακοστής, σαν να είναι σταθμοί στον πνευματικό ταξιδιώτη, που ταξιδεύει από την καμένη Τροία του προπατορικού αμαρτήματος (Κυριακή της Τυρινής) στην αναστάσιμη Ιθάκη της ένωσης με το Χριστό, τιμούν πρόσωπα ή γεγονότα, που περιέχουν μηνύματα για τη συμμετοχή του ανθρώπινου σώματος και του υλικού κόσμου στην ένωση με το Θεό εν Χριστώ και για την τελειοποίηση και θέωση του ανθρώπου, ακόμη και του πιο διεφθαρμένου και αμαρτωλού.

Είναι οι Κυριακές της Ορθοδοξίας, του αγίου Γρηγορίου Παλαμά, της Σταυροπροσκύνησης, του αγίου Ιωάννη της Κλίμακος και της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας και φυσικά των Βαΐων, όπου ο Χριστός ανατρέπει τις εθνικιστικές μεσσιανικές προσδοκίες των Ιουδαίων, φέρνει τη βασιλεία των ουρανών (άοπλος ιππέας ενός ταπεινού όνου, ακολουθούμενος από άοπλους και φτωχούς μαθητές), αντί για την πολιτική επανάσταση και το εθνικό μεγαλείο που ονειρευόταν ο όχλος και το πληρώνει με το ζωή Του λίγες μέρες μετά, κάτω από το μπαλκόνι του Πιλάτου, για να καλέσει στη σωτηρία κι εκείνους τους ίδιους ανθρώπους του όχλου που άσπλαχνα τον δίκασε και τον καταδίκασε (βλ. και Πράξεις των Αποστόλων, 2, 36-40).

Υπάρχουν κι άλλα, πολλά ακόμη, αλλά θα σταματήσουμε εδώ. Να μνημονεύσουμε μόνο τις αναφορές στον ουράνιο Νυμφίο Χριστό, που γίνονται τη Μεγάλη Εβδομάδα (σημάδι ότι η Εκκλησία καλεί τον κάθε άνθρωπο να ενωθεί με το Χριστό, τον ενανθρωπήσαντα και σταυρωθέντα Θεό, όπως ο γαμπρός με τη νύφη), και δύο ακόμη απελευθερωτικές αναφορές:

(Α) «Δικαιοσύνην μάθετε οι ενοικούντες επί της γης» – «Πρόσθες αυτοίς κακά, Κύριε, πρόσθες αυτοίς κακά, τοις ενδόξοις της γης»: με αυτούς τους βαρυσήμαντους βιβλικούς στίχους από το κεφ. 26 του προφήτη Ησαΐα (που πρέπει να κατανοηθούν βέβαια στο χριστιανικό πνεύμα της συγχώρησης κι όχι της εκδίκησης) αρχίζουν οι βραδινές ακολουθίες της Μ. Εβδομάδας, που η καθεμιά τους είναι ο Όρθρος της επόμενης μέρας.

(Β) Τα συγκινητικά βιβλικά αναγνώσματα της ωραιότερης – κατ’ εμέ – λειτουργίας του έτους, της θριαμβευτικής πρωινής λειτουργίας του Μ. Σαββάτου (εσπερινός του Πάσχα ενωμένος με τη θεία λειτουργία που έγραψε ο Μ. Βασίλειος), τα οποία προτυπώνουν την ανάσταση του Χριστού, αλλά μεταφέρουν και τα επιμέρους μηνύματά τους: η ιστορία του Ιωνά, που δείχνει την αγάπη και την ευσπλαχνία του Θεού για τους αμαρτωλούς και ειδωλολάτρες κατοίκους της Νινευή, και η ιστορία των Τριών Παίδων, με τη συγκλονιστική αυτοκριτική για τη δουλεία του λαού τους (τόσο επίκαιρο για μας), τη γενναία δήλωσή τους στον αυτοκράτορα της Βαβυλώνας «γνωστόν έστω σοι, βασιλεύ, ότι τοις θεοίς σου ου λατρεύομεν και τη εικόνι τη χρυσή, η έστησας, ου προσκυνούμεν», και το θρυλικό ύμνο τους, όπου καλούν όλα τα πλάσματα και τα στοιχεία της φύσης να ενωθούν και να δοξάσουν το Θεό.

Ως επίλογο υπενθυμίζω το βιβλίο «Ένθεοι περίπατοι στην Ομήρου Οδύσσεια» του αρχιμανδρίτη π. Αρσένιου Κωτσόπουλου και ζητώ συγγνώμη για το συναισθηματικό τόνο. Απλώς αυτά αφορούν σε πράγματα που αγαπώ και πονώ και γράφονται για τα παιδιά και τους αδελφούς μου, τους οποίους επίσης, κατά το μέτρο της αδυναμίας μου, αγαπώ και πονώ. Ευχαριστώ.

Αρχιμανδρίτου Ζαχαρία του Essex, Η θεία λειτουργία ως υποστατική προσευχή

πηγή: ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ

Ο π. Ανδρέας Κονάνος στο Σπήλι Ρεθύμνης (βίντεο, 29-1-2017)

https://www.youtube.com/watch?v=aS8uVExKJrA

φωτογραφήματα 154: Μετέωρα

φωτό: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

Γ. Κοντογιώργης: "Αριστερά δηλώνουν...Ελάχιστη κοινωνική ευαισθησία μπορούν να δείξουν;"

http://contogeorgis.blogspot.gr/2017/03/blog-post_10.html
&
https://www.youtube.com/watch?v=p6UxWnhy-mQ

Συνέντευξη του καθηγητή Γ. Κοντογιώργη στον Γ. Σαχίνη (ΡΑΔΙΟ 984, 9/3/2017)

Εκδήλωση με θέμα «Έκτρωση: Τραγωδία και τραύμα ή ελευθερία;» στις 18 Μαρτίου 2017 στο Ρέθυμνο

Μια ιδιαίτερα σημαντική εκδήλωση, με θέμα «Έκτρωση: Τραγωδία και τραύμα ή ελευθερία;», διοργανώνει η Ενορία Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων Ρεθύμνου το Σάββατο 18 Μαρτίου, από ώρα 5.30 μ.μ.

Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου και θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα εκδηλώσεων, κάτω από τον ιερό ναό των αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων.

Θα μιλήσουν ο γιατρός Παναγιώτης Αποστολάκης, μαιευτήρας – γυναικολόγος, από το Γενικό Νοσοκομείο Ρεθύμνου, με θέμα «Έκτρωση και επιπτώσεις», η θεολόγος και συγγραφέας Αναστασία Κοπανάκη, με θέμα «Από τις ωδίνες του τοκετού στις οδύνες της ψυχής», και η πρεσβυτέρα Βαρβάρα Μεταλληνού, πρόεδρος του Συλλόγου Προστασίας Αγέννητου Παιδιού «Η Αγκαλιά», με θέμα «Το αγέννητο παιδί και η μητρική αγάπη».

Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης, Η βαρυσήμαντη τοποθέτηση της Εκκλησίας της Ελλάδος "Προς τον Λαό" και η εν Κρήτη Αγία και Μεγάλη Σύνοδος του Ιουνίου 2016

πηγή: ΟΟΔΕ/  αναδημοσίευση: ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Ένα αξιοπρόσεκτο συμβάν στη σύγχρονη εκκλησιαστική ιστορία της Ελλάδας, κατά τη γνώμη μου, είναι η έκδοση του πρόσφατου φυλλαδίου Προς τον Λαό (17 Ιανουαρίου 2017), όπου η Εκκλησία της Ελλάδος παρουσιάζει στο πλήρωμά της τις αποφάσεις της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Κρήτης (στο εξής: Α.Μ.Σ.), δίνοντας μάλιστα ιδιαίτερη έμφαση στην εκκλησιολογία της.

Το περιεχόμενο του φυλλαδίου δίδεται εδώ: (1)

Iερά Σύνοδος: Προς το Λαό για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης

Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος απευθύνεται σε όλους τους πιστούς προκειμένου να τους ενημερώσει για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο των Ορθοδόξων Εκκλησιών, η οποία συνήλθε τον Ιούνιο του 2016 στην Κρήτη. Κύριος σκοπός της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου ήταν η ενίσχυση και η φανέρωση της ενότητας όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών αλλά και η αντιμετώπιση διαφόρων συγχρόνων ποιμαντικών ζητημάτων.

Με βάση τα συμπεράσματα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου:

Η Ορθόδοξη Εκκλησία εκφράζει την ενότητα και την καθολικότητά Της δια των Ιερών Μυστηρίων. Η συνοδικότητα υπηρετεί την ενότητα και διαπνέει την οργάνωση της Εκκλησίας, τον τρόπο που λαμβάνονται οι αποφάσεις Της και καθορίζει την πορεία Της. Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι η Αγία Σύνοδος δεν αναφέρθηκε μόνον στο κύρος των γνωστών Οικουμενικών Συνόδων, αλλά σε αυτήν για πρώτη φορά αναγνωρίσθηκαν ως Σύνοδοι «καθολικού κύρους», δηλαδή ως Οικουμενικές, η Μεγάλη Σύνοδος επί Μεγάλου Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως (879-880), οι επί αγίου Γρηγορίου του Παλαμά Μεγάλες Σύνοδοι (1341, 1351, 1368), και οι εν Κωνσταντινουπόλει Μεγάλες και Αγίες Σύνοδοι για την αποκήρυξη της ενωτικής Συνόδου της Φλωρεντίας (1438-1439), των προτεσταντικών δοξασιών (1638, 1642, 1672, 1691) και του εθνοφυλετισμού ως εκκλησιολογικής αιρέσεως (1872).

Οι Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες δεν αποτελούν συνομοσπονδία Εκκλησιών, αλλά την Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία. Για την Ορθόδοξη Διασπορά στις διάφορες χώρες του κόσμου αποφασίσθηκε να συνεχισθεί η λειτουργία των Επισκοπικών Συνελεύσεων με εκπροσώπους των Αυτοκεφάλων Εκκλησιών προκειμένου να διασφαλίζεται η αρχή της συνοδικότητας, μέχρι να εφαρμοσθεί η κανονική ακρίβεια.

Για την ορθόδοξη Εκκλησία η οικογένεια αποτελεί καρπό της «εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν» μυστηριακής ενώσεως ανδρός και γυναικός και είναι η μόνη εγγύηση της γεννήσεως και της ανατροφής των τέκνων.

Η Εκκλησία τονίζει διαρκώς την αξία της εγκρατείας, της χριστιανικής ασκήσεως. Η χριστιανική άσκηση δεν διακόπτει την σχέση του ανθρώπου με την ζωή και τον συνάνθρωπο, αλλά τον συνδέει με την μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας. Δεν αφορά μόνον τους μοναχούς. Το ασκητικό ήθος είναι χαρακτηριστικό της χριστιανικής ζωής.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία καταδικάζει τους διωγμούς, την εκδίωξη και δολοφονία μελών θρησκευτικών κοινοτήτων, τον εξαναγκασμό σε αλλαγή θρησκευτικής πίστεως, την εμπορία προσφύγων, τις απαγωγές, τα βασανιστήρια, τις απάνθρωπες εκτελέσεις, τις υλικές καταστροφές. Ιδιαίτερα εκφράζει την αγωνία Της για την κατάσταση των Χριστιανών και όλων των διωκωμένων μειονοτήτων στην Μέση Ανατολή και σε άλλα σημεία του κόσμου.

Βασικό έργο της Εκκλησίας είναι η Ιεραποστολή, δηλαδή ο αγώνας Της να δίνει συνεχώς την μαρτυρία της πίστεως και να κηρύττει το ευαγγέλιο είτε στους πιστούς που ζουν μέσα στις σύγχρονες εκκοσμικευμένες κοινωνίες είτε σε όσους δεν έχουν γνωρίσει ακόμη τον Χριστό.

Ο διάλογος κυρίως με τους ετεροδόξους χριστιανούς (άλλες χριστιανικές ομολογίες – αιρέσεις) γίνεται με βάση το χρέος της Εκκλησίας να μαρτυρεί προς κάθε κατεύθυνση την αλήθεια και την αποστολική πίστη. Έτσι γίνεται γνωστή σε αυτούς η γνησιότητα της Ορθόδοξης Παράδοσης, η αξία της πατερικής διδασκαλίας, η λειτουργική εμπειρία και η πίστη των Ορθοδόξων. Οι διάλογοι δεν σημαίνουν ούτε και θα σημαίνουν ποτέ οποιονδήποτε συμβιβασμό σε ζητήματα πίστεως.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, όπως αυτή ομολογείται στο Σύμβολο της Πίστεως. Δεν νοείται αγιότητα του ανθρώπου εκτός του Σώματος του Χριστού, δηλαδή εκτός της Εκκλησίας (Εφ. α 23). Η αγιότητα είναι μετοχή στο μυστήριο της Εκκλησίας και στα ιερά μυστήριά της με επίκεντρο την Θεία Ευχαριστία. Οι άγιοι εικονίζουν την Βασιλεία του Θεού.

Η Εκκλησία είναι μία, η Ορθόδοξη. Κατά τον Μ. Βασίλειο «εις λαός πάντες οι εις Χριστόν ηλπικότες και μία Εκκλησία νυν οι Χριστού, καν εκ διαφόρων τόπων προσαγορεύηται». Η Εκκλησία αναμένει πάντοτε την επιστροφή όλων των ανθρώπων, ετεροδόξων και αλλοδόξων σε Αυτήν.

Τα κείμενα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας αποτελούν αντικείμενο εμβαθύνσεως και περαιτέρω μελέτης. Αυτό ισχύει για όλες τις Συνόδους της Εκκλησίας. Ο θεολογικός διάλογος δεν διακόπτεται. Προϋπόθεση απαραίτητη βεβαίως είναι να διατηρείται αλώβητη η θεολογική αλήθεια και ο διάλογος αυτός να πραγματοποιείται χωρίς φανατισμούς και διαιρέσεις, χωρίς παρασυναγωγές και σχίσματα, τα οποία πληγώνουν την ενότητα της Εκκλησίας. Τα σχίσματα είναι δυσίατες πνευματικές ασθένειες. Σύμφωνα με τον ιερό Χρυσόστομο: «το σχίσαι Εκκλησίαν, και φιλονείκως διατεθήναι, και διχοστασίας εμποιείν, και της συνόδου διηνεκώς εαυτόν αποστερείν, ασύγγνωστον και κατηγορίας άξιον και πολλήν έχει την τιμωρίαν» (PG 48, 872). Γι αυτό προτρέπονται οι πιστοί να μη δίνουν βαρύτητα στα λόγια εκείνων που τους παρακινούν να απομακρυνθούν από Αυτήν προκειμένου να αποτελέσουν ξεχωριστή ομάδα έξω από το πλήρωμα της Εκκλησίας, επικαλούμενοι φανταστικούς λόγους δογματικής ακριβείας.

Κατακλείοντας το μήνυμα αυτό, επιθυμούμε να σας διαβεβαιώσουμε ότι όλοι οι Επίσκοποι της Εκκλησίας της Ελλάδος αγρυπνούμε και παραμένουμε αμετακίνητοι στην Ορθόδοξη πίστη και αφοσιωμένοι στην Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία.

«Αδελφοί, χαίρετε, καταρτίζεσθε, παρακαλείσθε, το αυτό φρονείτε, ειρηνεύετε, και ο Θεός της αγάπης και ειρήνης έσται μεθ ημών» (Β΄ Κορ. 13,11).

Οι αντιδράσεις για το κείμενο και η ιστορική σημασία του, κατά τη γνώμη μας

Το κείμενο του φυλλαδίου αντιμετωπίστηκε με ομοβροντία πυρών από τους επικριτές της Α.Μ.Σ. (μια αναζήτηση στο Διαδίκτυο αρκεί, δεν επιθυμώ να δώσω παραπομπές), οι οποίοι κατέκριναν την Εκκλησία της Ελλάδος ότι εξωράισε τις αποφάσεις της Συνόδου, απαλείφοντας τα οικουμενιστικά στοιχεία που εντοπίζουν σε αυτές οι επικριτές της, και ουσιαστικά παραπλανά το λαό, αντί να καταδικάσει τη Σύνοδο ως ληστρική και φυσικά να απορρίψει τις αποφάσεις της. Όμως το κείμενο επικρίθηκε και από τον καθηγητή κ. Γρηγόριο Λαρεντζάκη (2), που φέρεται ως υπέρμαχος της Α.Μ.Σ., ο οποίος καταλογίζει στην Εκκλησία της Ελλάδος ότι παρερμήνευσε το πνεύμα της Α.Μ.Σ. χαρακτηρίζοντας «ομολογίες – αιρέσεις» αντί για «Εκκλησίες» τις εκτός της Ορθοδοξίας χριστιανικές κοινότητες (κυρίως Ρωμαιοκαθολικούς και Προτεστάντες) και ερμηνεύοντας τον όρο «σύνοδοι καθολικού κύρους», που χρησιμοποίησε η Α.Μ.Σ. για κάποιες σημαντικές ορθόδοξες συνόδους του παρελθόντος, ως ισοδύναμο με το «οικουμενικές σύνοδοι».

Επιτρέψτε μου, παρακαλώ, να εξομολογηθώ ως απλός θεολόγος τις σκέψεις, στις οποίες με οδηγούν τα παραπάνω. Εκ των προτέρων σας ευχαριστώ θερμά.

Α) Με την τοποθέτησή του ο κ. Λαρεντζάκης, κατά τη γνώμη μου, εμφανίζεται ως απροκάλυπτος οικουμενιστής, πράγμα που ειλικρινά μου προκαλεί απορία και αλγεινή εντύπωση. Αν έχει δίκιο και οι Ρωμαιοκαθολικοί, καθώς και οι ποικίλες – συχνά αντιφάσκουσες – προτεσταντικές παραφυάδες του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών συνιστούν όντως Εκκλησίες, τότε η κάθε μία από αυτές διαθέτει και το πλήρωμα της αληθείας, οπότε όχι μόνο ακυρώνεται το Σύμβολο της Πίστεως (που μιλάει για «Μία Εκκλησία», αλλά και διατυπώνει δόγματα που έχουν σχετικοποιηθεί στον προτεσταντισμό, για να μην αναφερθούμε και στην προσθήκη του Filioque), αλλά αυτοκαταργείται ο χριστιανισμός, γιατί δεν είναι δυνατόν όλοι να αληθεύουν ταυτόχρονα.

Αν λοιπόν το πνεύμα της Α.Μ.Σ. είναι όπως το ερμηνεύει ο κ. Λαρεντζάκης, τότε φοβούμαι πως έχουν δίκιο οι επικριτές της και έχουμε ενώπιόν μας μια σύνοδο μη ορθόδοξη.

Β) Οι θέσεις που διατυπώνει η Εκκλησία της Ελλάδος δεν γνωρίζω αν όντως εκφράζουν το πνεύμα της Α.Μ.Σ. και αν θα είχαν προσυπογραφεί από αυτήν, όμως το σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι διατυπώθηκαν και προφανώς εκφράζουν την Εκκλησία που τις διατύπωσε (3).

Με τις θέσεις αυτές φρονώ ταπεινά ότι η Εκκλησία της Ελλάδος αναδεικνύεται σε θεματοφύλακα της Ορθοδοξίας και το συγκεκριμένο κείμενό της είναι ίσης εκκλησιολογικής σπουδαιότητας με την Εγκύκλιο της Α.Μ.Σ. και πολύ μεγαλύτερης από το διπλωματικά γραμμένο και ασαφές κείμενο για τις «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπό χριστιανικό κόσμο».

Συνεπώς, κατά τη γνώμη μου, οι αντιδρώντες κατά των οικουμενιστικών τάσεων ορθόδοξοι χριστιανοί θα έπρεπε να αγκιστρωθούν από το κείμενο αυτό, αντί να το επικρίνουν, και να το αξιοποιήσουν για να απευθύνουν επίσημες θέσεις ορθόδοξης εκκλησιολογίας προς κάθε ενδιαφερόμενο.

Εκτός αυτού, θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό αν τοποθετούνταν ως προς αυτό το κείμενο όλες οι τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες (πατριαρχεία και αυτοκέφαλες), πράγμα που θα καταδείκνυε και πώς ακριβώς αντιλαμβάνονται εντέλει τις αποφάσεις τις Α.Μ.Σ.: «λαρεντζάκεια» ή ορθόδοξα;

Η ίδια δε η Εκκλησία της Ελλάδος αναμένω να υποστηρίξει έντονα τις θέσεις που η ίδια εξέφρασε με το συγκεκριμένο κείμενο, οριοθετώντας τις σχέσεις της Εκκλησίας με τον λοιπό χριστιανικό κόσμο, κατά τη γνώμη μου, με ακρίβεια χιλιοστόμετρου.

Το κείμενο αυτό εξάλλου δεν είναι μεμονωμένο και η εκκλησιολογία του δεν πίπτει ως κεραυνός εν αιθρία, αλλά έπεται τουλάχιστον μιας προηγούμενης απόφασης της Εκκλησίας της Ελλάδος, του ίδιου πνεύματος, που ανακοινώθηκε στις 26 Μαΐου 2016 (4). Αυτό πιστεύω ότι πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν από τους αδελφούς μας του πατρώου εορτολογίου, που αυτοχαρακτηρίζονται «γνήσιοι ορθόδοξοι χριστιανοί» και εγκαλούν την Εκκλησία της Ελλάδος για οικουμενισμό.

Οι διαχριστιανικοί διάλογοι και η διαχριστιανική συνεργασία με βάση αυτό το κείμενο μπορούν, νομίζω, να λάβουν όντως εποικοδομητική τροπή, αν φυσικά δεν είναι εποικοδομητικοί μέχρι στιγμής, για το πραγματικό ζήτημα που πρέπει να μας απασχολεί όλους, δηλαδή την προσέγγιση της αλήθειας και της αληθινής Εκκλησίας του Ιησού Χριστού από πλευράς των αιρέσεων, για τα σφάλματα των οποίων εξυπακούεται ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία πονεί, γι’ αυτό και διαλέγεται.

Γ) Θα ήθελα να πω στους επικριτές της Α.Μ.Σ. ότι οι θέσεις που εκφράζει η Εκκλησία της Ελλάδος με το συγκεκριμένο κείμενό της είναι σύμφωνες με το γράμμα των κειμένων της Α.Μ.Σ., η δε αναφορά της τελευταίας σε «αποδοχή της ιστορικής ονομασίας» των διαφόρων χριστιανικών Εκκλησιών (δηλαδή της αποδοχής των ονομάτων τους ως τεχνικών όρων) δεν σημαίνει αυτονόητα ότι τις αποδέχεται ως όντως Εκκλησίες, διότι τότε δεν θα υπήρχε καν λόγος ακοινωνησίας τους, για να μην πω ούτε καν θεολογικών διαλόγων, γιατί, αν επρόκειτο για Εκκλησίες, θα μετείχαν εξ ολοκλήρου στην αλήθεια του Χριστού, όπως η Ορθόδοξη.

Δ) Τέλος, ας μου επιτραπεί να επισημάνω ότι μετά το παραπάνω κείμενο της Εκκλησίας της Ελλάδος, τουλάχιστον το πλήρωμά της πρέπει πλέον να αναφέρεται σε τουλάχιστον δώδεκα Οικουμενικές Συνόδους και όχι επτά (όπως θα ήθελαν οι όντως αδελφοί μας, ως πρόσωπα, Ρωμαιοκαθολικοί), δηλαδή τις συνόδους «καθολικού κύρους», των οποίων η Α.Μ.Σ. αυτοπροσδιορίζεται ως συνεχιστής (παράγρ. 3 της Εγκυκλίου), «άρα οικουμενικές», όπως αποφαίνεται η Εκκλησία της Ελλάδος. Πρόκειται για την επί αγίου Φωτίου Μεγάλη Σύνοδο (879-880) και τις επί αγίου Γρηγορίου Παλαμά Μεγάλες Συνόδους των ετών 1341, 1351, 1368 (λογιζόμενες ως μία Οικουμενική Σύνοδος), καθώς και την Α.Μ.Σ. του 1484 (για την αποκήρυξη της ενωτικής ψευδοσυνόδου της Φλωρεντίας), τις Α.Μ.Σ. των ετών 1638, 1642, 1672 και 1691 (λογιζόμενες ως μία, για την αποκήρυξη προτεσταντικών δοξασιών) και την Α.Μ.Σ. του 1872, για την καταδίκη του εθνοφυλετισμού ως αίρεσης.

----------------------------------------------------------

Παραπομπές

1. Δημοσιεύεται, μεταξύ άλλων, ΕΔΩ

2. Το άρθρο του ΕΔΩ

3. Εγκρίθηκαν από τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος στις 11 Ιανουαρίου 2017, όπως αναφέρεται ΕΔΩ

4. Δημοσιεύεται ΕΔΩ

Θ. Ι. Ρηγινιώτης

Θεολόγος

φωτογραφήματα 153: Μετέωρα