Η ποίηση, η λογοτεχνία, η μουσική, η φιλοσοφία, η θεολογία δεν είναι καθόλου εύκολα μεγέθη, αλλά είναι ζείδωρα. Εξ ού και δεν προσφέρονται για εξυπνακισμούς και αδολεσχίες από αγράμματους, ημιμαθείς ή εμπαθείς.-
Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2022
Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2022
Προς... επίδοξους θεολόγους
[Με αφορμή την ηθελημένη παρανάγνωση του Κανόνα 17 της εν Γάγγρα Συνόδου από μη θεολόγο πανεπιστημιακό]
 |
Ο Κανών 17 της εν Γάγγρα Συνόδου [πηγή: Α. Αλιβιζάτου, Οι Ιεροί Κανόνες, εκδόσεις Αποστολικής Διακονίας, τρίτη έκδοση, Αθήνα 1997, σελ. 280] |
Μόλις που χρειάζεται να υπενθυμίσουμε ότι ο 17ος Κανών αλλά και όλοι οι Κανόνες της εν Γάγγρα Συνόδου αναφέρονται στους αιρετικούς Ευσταθιανούς, ήτοι τους οπαδούς του Ευσταθίου Σεβαστείας, τους οποίους και απερίφραστα καταδικάζουν.
Παρατηρεί σχετικά ο Αρχιμανδρίτης Θεόφιλος Λεμοντζής:
"(...) Αν παρατηρήσουμε τη συνάφεια των κανόνων θα διαπιστώσουμε ότι η σύνοδος αντιτίθεται στις εγκρατιτικές τάσεις του Ευσταθίου και των οπαδών του, οι οποίοι ακολουθώντας τους εγκρατίτες Γνωστικούς μέμφονταν και καταδίκαζαν τον γάμο και την τεκνογονία. Ως συνέπεια αυτής της αντικοσμικής τους στάσης ήταν ότι πολλές γυναίκες που ανήκαν στους οπαδούς τους μέμφονταν το φύλο που ανήκαν και ενδύονταν ανδρικά ενδύματα χάριν κάποιας δήθεν ασκήσεως η οποία δεν ήταν εναντίον των παθών αλλά εναντίον του σώματος και της τεκνογονίας. Μάλιστα έφταναν στο σημείο να παρατούν τα παιδιά τους «προφάσει της ασκήσεως», όπως μας πληροφορεί ο 15ος κανόνας. Η ανδρόγυνη τάξη πραγμάτων που προσπαθούσαν να επιβάλλουν οι Ευσταθιανοί φανερώνεται και από το γεγονός ότι οι γυναίκες οπαδοί του Ευσταθίου, αντίθετα με τα κοινωνικά ειωθότα της εποχής για τις γυναίκες, δεν έτρεφαν κόμη αλλά μιμούνταν τους άνδρες, όπως αναφέρει ο 17ος κανόνας της συνόδου προσπαθώντας μέσω αυτών των πρακτικών να μεταβούν στο αντίθετο φύλο. Κατά συνέπεια, η απαγόρευση της συνόδου ήταν ενάντια σε αυτή την ενοφυλία και την άρση της οντολογικής διάκρισης των φύλων που επιχειρούσαν οι Ευσταθιανοί και η οποία ως απώτερο σκοπό είχε την αποφυγή του γάμου, της τεκνογονίας που έφτανε ακόμα και στην αποφυγή ανατροφής των τέκνων. Η σύνοδος τόνισε την αξία του γυναικείου φύλου το οποίο δεν πρέπει να ξεφεύγει από τα οντολογικά του όρια και να συγχέεται με το ανδρικό κάτι το οποίο κατέληγε σε καταδίκη του σώματος και του γάμου. Ενώ οι οπαδοί του Ευσταθίου ταύτιζαν το κακό με το σώμα και το φύλο που φέρει, οι Πατέρες της συνόδου επέμεναν ότι ο πιστός δεν πρέπει να καταδικάζει το σώμα και το φύλο χάριν κάποιας δήθεν ευσέβειας η οποία οδηγούσε στην υπερηφάνεια, όπως επισημαίνει ο 21ος κανόνας (...) "
Βλ. αναλυτικά εδώ:
Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2022
Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2022
Κυκλοφόρησε το τεύχος 163 της "Σύναξης"
Σύναξη, τεύχος 163, Ιούλιος- Σεπτέμβριος 2022
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α
– Μητροπολίτης Κορέας ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ, «Κένωση καὶ μαρτυρία».
– ΝΑΪΡΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥ, «Κρυπτοθρησκευτικὴ συμπεριφορὰ στὴν σύγχρονη τέχνη».
– π. ΣΕΡΓΚΕΪ ΜΠΟΥΛΓΚΑΚΩΦ, «Ἀπὸ τὸν μαρξισμὸ στὴν σοφιολογία».
– ΖΑΝ-ΚΛΩΝΤ ΛΑΡΣΕ, «Γιὰ τὴν ἀγάπη πρὸς τοὺς ἐχθρούς».
– ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, «Ἡ ἱεραποστολὴ στὰ κείμενα τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου καὶ μετὰ ἀπ’ αὐτήν».
– ΝΕΡΣΕΣ Ο ΧΑΡΙΤΩΜΕΝΟΣ, «Ὁμολογῶ μὲ πίστη» (μτφρ. Λεβόν Ουνανιάν).
– ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΦΟΥΝΤΗΣ, «Ἀφηγηματικὴ κριτικὴ στὸ ἔργο τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη “Τὸ νησὶ τῆς Οὐρανίτσας”»
– Ὁ σιωπηλὸς Ἑβραῖος (μτφρ. Ελένη Ταμαρέση).
– π. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΛΛΙΑΝΟΣ, «Οἱ συχνοὶ προβληματισμοὶ ἑνὸς παπᾶ ἡλικιωμένου».
– ΚΩΣΤΗΣ ΜΟΣΚΩΦ, «Λόγος προφητικός».
– Ἀναγνώσεις του βιβλίου του H. T. Engelhardt, Μετά Θεόν: Ηθική και βιοηθική στον αιώνα της εκκοσμίκευσης, εκδ. Μονςή Βατοπαιδίου 2018: Γράφουν οι π. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΘΕΡΜΟΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΡΝΑΡΑΚΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΡΑΝΙΔΙΩΤΗΣ.
– π. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΘΕΡΜΟΣ, «π. Ἀδαμάντιος Αὐγουστίδης (1957-2022)».
– ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, για το: Χρύσα Τζιαφέτα, «Padre Camilo. Η σκέψη και η δράση του Καμίλο Τόρες». – Νίκος Μανωλόπουλος, για το «Ιεροσύνη, εθνεγερσία, σύγχρονη ζωή» (συλλογικός τόμος). – Κωστας Γάλλος, για το: «Ματθαίος Μουντές, Η αντοχή της ποίησης». – Χριστίνα Κούνα, για το: «Χριστιανές γυναίκες στην αγία Τράπεζα» (συλλογικός τόμος). – Φανή Κουτσοβίτη, για το: Δημήτρης Μαυρόπουλος, «Σχόλια στην Αποκάλυψη του Ιωάννη». – Σπυριδούλα Αθανασοπούλου-Κυπρίου, για το: Ιωάννης Βογιατζής, «Η Εκκλησία πάει σινεμά».
Τα «Ένθετα Τέχνης» (ιαπωνική «Προσευχή για βροχή») είναι του Στέλιου Παπαλεξανδρόπουλου.
Σύναξη 162: Μεταλλάξεις στον δημόσιο χώρο
Σύναξη, τεύχος 162, Απρίλιος- Ιούνιος 2022
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ...3
Διαβάστε το προλογικό εδώΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΚΛΗΡΗΣ
Θεολογίες τῆς μετα-εκκοσμίκευσης ...5
π. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΚΑΝΑΣ
Ἀναζητώντας θέση μέσα στὸν χρόνο: ἡ περίπτωση τῶν χριστιανῶν ...12
π. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΑΘΡΕΛΛΟΣ
Ὑποταγή ...19
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Ἡ θρησκεία στὴ θεωρία τῆς ἐκκοσμίκευσης καὶ ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία ἀπέναντι στὶς προκλήσεις τῆς μετα-κοσμικῆς ἐποχῆς ...26
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΒΕΝΤΗΣ
Ἕνα σύντομο σχόλιο στὸ φαινόμενο τῆς «μετα-εκκοσμίκευσης» ...34
ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
Δημόσιος χῶρος καὶ Μέσα Κοινωνικῆς Δικτύωσης ...42
ΒΑΣΙΛΗΣ ΞΥΔΙΑΣ
Τὸ δικαίωμα τοῦ αὐτοπροσδιορισμοῦ ...49
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΖΙΑΚΑ
Θρησκευτικὴ ἐκπαίδευση καὶ μετα-εκκοσμίκευση ...57
Συζήτηση ἑνὸς κειμένου
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
«Ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς»: Ἕνα τολμηρὸ κείμενο γιὰ τὸ κοινωνικὸ ἦθος τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ...65
π. ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΑΥΓΗΣ
Ὀρθοδοξία καὶ σύγχρονες προκλήσεις μὲ βάση τὸ ἐπίσημο κείμενο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου γιὰ τὸ κοινωνικὸ ἦθος ...68
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ν. ΜΑΚΡΙΔΗΣ
Ὁ ἀναδυόμενος «Ὀρθόδοξος κοσμοπολιτισμός» ...75
ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Γιὰ μιὰ μαρτυρία προφητική, ἀπελευθερωτικὴ καὶ ἔμπρακτη ...82
ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ
Ἡ τριαδικὴ θεολογία τοῦ π. Μπόρις Μπομπρίνσκοϋ ...87
Διάλογος μὲ τοὺς ἀναγνῶστες ...101
Τὸ Βιβλίο ...102
Οἱ συνεργάτες τοῦ 162ου τεύχους ...110
Πολιτισμικές ακρότητες
 |
| Μάχσα Αμίνι (φωτό από εδώ) |
Δεν πρέπει να περάσει ασχολίαστη η εξέγερση που εξελίσσεται αυτές τις μέρες στο Ιράν, με αφορμή τον θάνατο μιας 22χρονης κοπέλας, της Μαχσά Αμίνι, που συνελήφθη και ξυλοκοπήθηκε από την ‘Αστυνομία Ηθών’ γιατί, λέει, ξέφευγαν μερικές τούφες από μαλλιά από το χιτζάμπ, την μαντίλα που φορούσε στο κεφάλι της. Οι διαμαρτυρίες στη χώρα γενικεύθηκαν, η αντίδραση του ισλαμικού κράτους είναι βίαιη, και ήδη έχουν καταγραφεί πάνω από 30 θάνατοι διαδηλωτών, από ένα καθεστώς που δεν υπολογίζει ιδιαίτερα την ανθρώπινη ζωή, όπως έχει δείξει σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν. Αν η ‘πολιτισμένη’ Δύση έχει πιάσει το άκρο της χωρίς όρια έκθεσης και εμπορευματοποίησης του γυναικείου σώματος εν ονόματι κάποιας κακέκτυπης ‘ελευθερίας’ και ισότητας, η φανατική ισλαμική Ανατολή είναι αντιδιαμετρικά ακραία, με την καταστολή και την πλήρη περιφρόνηση και καταπίεση του μισού πληθυσμού της και με τα τραγικά αποτελέσματα που κάθε τόσο βλέπουμε σε διάφορες χώρες. Η μέση οδός της αλληλοαναγνώρισης, του αμοιβαίου σεβασμού των δυο φύλων και της στοιχειώδους αξιοπρέπειας φαίνεται να είναι άγνωστο είδος σ’ έναν κόσμο που έχει χάσει – αν την είχε ποτέ – την αίσθηση του μέτρου και σ’ αυτό, όπως και σε τόσα άλλα θέματα.
Ευχής έργο θα είναι κάποια στιγμή να ξεφύγουμε από τα άκρα, και να μπορέσει να ζήσει όλος ο κόσμος, σε Ανατολή και Δύση, σε μια πιο ομαλή, πιο ισορροπημένη, πιο λογική πραγματικότητα. Στο μεταξύ ας βλέπουν το Ιράν και το Αφγανιστάν όσοι ανέχονται και υποστηρίζουν την ανεξέλεγκτη ισλαμοποίηση της Ευρώπης.
Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2022
Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του Γ. Καραμπελιά με τίτλο "1909-1922, Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ελλάδα"
Γ. Καραμπελιάς, 1909-1922, Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ελλάδα, Εναλλακτικές εκδόσεις, Αθήνα 2022, ISBN: 978-960-427-235-8.
Εκατό χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο επαναστατικός χαρακτήρας της περιόδου 1909-1922, ως της συνέχειας του ’21, συχνά παραθεωρείται. Και όμως, η Μεγάλη Ιδέα του Ρήγα, της Φιλικής και του Βενιζέλου –η συνεύρεση των Ελλήνων σε ένα ενιαίο κράτος– αποτέλεσε το ζητούμενο του 19ου και του 20ού αιώνα, το διακύβευμα της «μεγάλης δεκαετίας».
Κατά την περίοδο 1909-1922, η αποσύνθεση του οθωμανισμού «συναντήθηκε» με την ενίσχυση του ελληνισμού ο οποίος είχε την ιστορική ευκαιρία να ολοκληρώσει το 1821, ενώ ο τουρκισμός θα περιοριζόταν σε μια μικρασιατική δύναμη στα όρια του κράτους των Σελτζουκιδών. Άλλωστε, για πρώτη φορά, οι «Δυνάμεις» είχαν εγκαταλείψει τον «μεγάλο Ασθενή».
Η ανανεωτική δυναμική προερχόταν από τον αλύτρωτο ελληνισμό, τους ομογενείς, τα Επτάνησα, τη Μακεδονία, την Κρήτη. Aντίθετα, η ολιγαρχία, με πόλο πύκνωσης το Παλάτι, αντιμετώπιζε ως απειλή τη συμπερίληψη των αλύτρωτων Ελλήνων στο κράτος. Και μόνο η Επανάσταση του 1909 –οι κατώτεροι αξιωματικοί με τη στήριξη του λαού και συνδετικό κρίκο την εμβληματική μορφή του Ελευθερίου Βενιζέλου– θα εκφράσει τη συνάντηση του αλύτρωτου ελληνισμού με το ελλαδικό κράτος. Αυτή θα οδηγήσει στους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους, στην Ανατολική Θράκη, τη Σμύρνη.
Δυστυχώς όμως, οι ολιγωρίες της επαναστατικής ηγεσίας, το 1909-1910, το 1915 και το 1920, επέτρεψαν την ανάκαμψη της «μικροελλαδικής» ολιγαρχίας, με συνέπεια ο ελληνισμός να απωλέσει οριστικά τον μικρασιατικό πνεύμονα, τον Βόσπορο και την ιστορική του πρωτεύουσα. Το εμπόδιο στην υλοποίηση «τῆς μεγάλης ταύτης ἰδέας» υπήρξε ο Εθνικός Διχασμός – κορύφωση της διαμάχης ελληνισμού-ελλαδισμού που συνεχίζεται από το 1821. H Καταστροφή δεν αποτέλεσε ένα fatum, μια αναπόφευκτη εξέλιξη.
Σήμερα, ο νεοοθωμανισμός διεκδικεί την «ολοκλήρωση του 1922» (sic) – «σας ρίξαμε στη θάλασσα» είναι καιρός να «την πάρουμε και αυτή». Και μόνο αν μετασχηματίσουμε το χαμένο εύρος του ελληνισμού σε βάθος, απαντώντας δημιουργικά, στη μεγάλη απώλεια του 1922 –όπως το οραματίστηκε η Γενιά του ’30– ίσως μπορέσουμε να υπερβούμε την παρακμή.
Ανθολόγιον 274: Ο Νίκος Ματσούκας για τον Β. Στογιάννο
(...) Δεν ένιωθα ούτε καν έκπληξη καθώς [ο Στογιάννος] με καταλάβαινε, όταν του εξηγούσα πως δόγμα και ανελευθερία είναι πράγματα ασυμβίβαστα. Συνήθως εδώ συναντώ πολλές δυσκολίες, όταν το ίδιο πράγμα επιχειρώ ν' αναπτύξω σε αρκετούς διανοούμενους λόγου χάρη. Συγχέουν ή καλύτερα ταυτίζουν το δόγμα με το δογματισμό, ενώ συμβαίνει το εντελώς αντίθετο· το δόγμα αποκρούει κάθε ιδεόληπτη κυριαρχικότητα του δογματισμού. Γιατί στην προκειμένη περίπτωση το δόγμα είναι ο ίδιος ο τρόπος μιας ελεύθερης και δημιουργικής ζωής ή η συμμετοχή σε τούτη τη συντελεσμένη και συντελούμενη πραγματικότητα. (...) Ο Στογιάννος ζούσε την ελευθερία του πνεύματος. Και τώρα και πάλι θυμάμαι πως κατά τα πρόσφατα χρόνια της γνωστής πολιτικής τυραννίας ο Στογιάννος είχε υποβάλει στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου υφηγεσία με περιεχόμενο και τίτλο την ε λ ε υ θ ε ρ ί α. Διόλου παράδοξο ότι το τόλμημα του αυτό είχε ακριβό τίμημα. Οι όντως ελεύθεροι είναι οι εκλεκτοί.
Νίκος Ματσούκας, Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β, εκδόσεις Πουρναρά, γ' έκδοση, Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 15.
Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2022
Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2022
Σρέντερ και Σρέντερ (ή με θεολογική ορολογία: άλλος και άλλος, αλλά όχι άλλο και άλλο)
Η έπαρση, η αλαζονεία, η αναισχυντία, η χυδαιότητα, η έλλειψη αθλητικού πνεύματος πληρώνονται, νεαρέ μου, κ. Σρέντερ. Δεν στο είπαν ποτέ αυτό οι αενάως πιετιστές, προτεστάντες συμπατριώτες σου; Ας πρόσεχες! Κι ας μάθεις επιτέλους κάτι και συ από την ήττα!
Αλλά τι να περιμένει κανείς από κάποιον που έχει το προνόμιο της συνωνυμίας με τον αποτυχημένο, σε όλα τα επίπεδα, πρώην καγκελάριο; Αλήθεια, παραιτήθηκε αυτός ο κύριος από τη Gazprom; Ρητορικό βεβαίως το ερώτημα. Εδώ ταιριάζει γάντι mutatis mutandis η θεολογική ρήση "άλλος και άλλος, αλλά όχι άλλο και άλλο", που συνήθιζε να αναφέρει στις παραδόσεις του στη Θεολογική Σχολή του Ε. Κ. Π. Α. ο εξ Οξφόρδης ορμώμενος, αείμνηστος δάσκαλος μας Μ. Α. Ορφανός.
Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2022
Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου 2022
Περί εκπαιδευτικών ομίλων και άλλων "καινοτομιών"
Η πρόσφατη ΥΑ της ΥΠΑΙΘ για τους εκπαιδευτικούς ομίλους, τους "μέντορες" κ.α.π. σηματοδοτεί ότι οι εκπαιδευτικοί οδηγούνται σε νέα, έμμεση, αύξηση του ωραρίου τους, με ό, τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για το απρόσκοπτο της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Περιττό να ειπωθεί ότι πολλά από τα "καινοτόμα" του ΥΠΑΙΘ τα υλοποιούν οι εκπαιδευτικοί εδώ και πολλά χρόνια. Τα κάνουν όμως από φιλότιμο και εθελοντικά, όχι ετσιθελικά ή εξαιτίας του βραχνά της αξιολόγησης. Ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω τι νομίζουν εκεί στο Υπουργείο για τους εκπαιδευτικούς. Νομίζουν, ας πούμε, ότι όλοι θέλουν να γίνουν διευθυντές λες και είμαστε σε εταιρεία; Και μάλιστα με μισθούς πείνας; Με τρεις και εξήντα;
Ο μάχιμος εκπαιδευτικός επιζητεί την παιδαγωγική ελευθερία. Θέλει να επιτελεί απρόσκοπτα το έργο του. Νοιάζεται ειλικρινά για την πρόοδο των μαθητών του. Ανατροφοδοτείται από αυτούς. Αγωνίζεται για αυτούς. Αυτοσχεδιάζει για αυτούς. Χαίρεται όταν μαθαίνουν. Ακόμα και μια εκπαιδευτική ανεπάρκεια του μπορεί να λειτουργήσει μεταγνωστικά.-
Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2022
Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου 2022
Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2022
Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου 2022
Αλληλεγγύη στους θεολόγους
Όταν κάποιος δέχεται επίθεση από ταλιμπάν (είτε του χώρου του, είτε όχι) προφανώς λέει κάτι σωστό που ενοχλεί αμφότερους.
Η αλληλεγγύη μας στους συναδέλφους που εδέχθησαν χυδαιότατες ειρωνείες από γνωστούς αντιχριστιανικούς κύκλους είναι δεδομένη!
Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2022
Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2022
3η Σεπτεμβρίου: η πολυτραγουδισμένη, αλλά ξεχασμένη επέτειος!
 |
| Η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου. Διακρίνεται έφιππος ο Δημήτριος Καλλέργης (Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών - Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία, Αθήνα). Πηγή: Βικιπαίδεια. |
Του Θεόδωρου Ι. Ρηγινιώτη
Η ημερομηνία 3 Σεπτεμβρίου είναι μία από τις σημαντικότερες επετείους της νεότερης ιστορίας της πατρίδας μας. Η επέτειος ενός γεγονότος που άλλαξε την ίδια την ελληνική ιστορία και διαθέτει τεράστιας σημασίας κοινωνικά και πολιτικά μηνύματα. Δυστυχώς όμως, αν και έχει αφήσει ίχνη ακόμη και στην καθημερινή μας ζωή, είναι πλέον ξεχασμένη από τη συλλογική μνήμη του λαού μας, αφού η άγνοια της ιστορίας μας (με ευθύνες και του εκπαιδευτικού συστήματος και των ΜΜΕ, αλλά και του καθενός μας προσωπικά) αγγίζει τα όρια της απελπισίας.
Στις 3 Σεπτεμβρίου 1843 ξέσπασε στην Αθήνα επανάσταση του ίδιου του ελληνικού λαού ενάντια στον βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα, με την απαίτηση να δοθεί στους Έλληνες σύνταγμα, δηλαδή ο θεμελιώδης νόμος του κράτους, που ορίζει τις βασικές αρχές της νομοθεσίας και με τον οποίο πρέπει να συμφωνούν όλοι οι υπόλοιποι νόμοι για να είναι έγκυροι. Το αίτημα της επανάστασης δηλαδή ήταν να πάψει ο Όθωνας να κυβερνά ανεξέλεγκτα όπως ήθελε και (ακόμη και αν ήταν βασιλιάς) κάθε απόφασή του να θεωρείται άκυρη αν δεν είναι σύμφωνη με το σύνταγμα που θα ψηφιζόταν. Έτσι, το πολίτευμα της Ελλάδας, από απόλυτη μοναρχία (ένας μονάρχης – βασιλιάς δηλαδή – που θα κυβερνά μόνο με τις δικές του αποφάσεις), μετατράπηκε σε συνταγματική μοναρχία.
Πρωτεργάτης της επανάστασης ήταν ο στρατηγός Μακρυγιάννης, ένας από τους σημαντικότερους αγωνιστές της Επανάστασης του 1821, ενώ συμμετείχαν και πλήθος άλλοι «συνομώτες», οι οποίοι προετοίμαζαν την εξέγερση πολύ καιρό. Ανάμεσα στους πιο βασικούς πρέπει να αναφέρουμε και τον Ρεθεμνιώτη συνταγματάρχη και ήρωα του 1821 Δημήτριο Καλλέργη (1803-1867).
Να διευκρινίσουμε ότι το ελληνικό κράτος είχε τότε μόλις 13 χρόνια ζωή. Είχε ιδρυθεί το 1830, με τη λήξη της Τουρκοκρατίας, αλλά περιελάμβανε μόνο τη Στερεά Ελλάδα, μαζί με την Εύβοια, την Πελοπόννησο και κάποια άλλα νησιά. Όλος ο υπόλοιπος ελληνικός χώρος ήταν τουρκοκρατούμενος. Οι Έλληνες γνώριζαν πολύ καλά τι σημαίνει σύνταγμα, δεδομένου ότι κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 οι Εθνικές Συνελεύσεις των αγωνιστών και του λαού είχαν συντάξει συντάγματα (τα «Συντάγματα της Επανάστασης»), τα οποία μάλιστα χαρακτηρίζονται ιδιαιτέρως προοδευτικά.
Κυβερνήτης της Ελλάδας ορίστηκε με απόφαση της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης ο Ιωάννης Καποδίστριας, μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες ολόκληρης της ελληνικής ιστορίας, ο οποίος επίσης κυβερνούσε χωρίς σύνταγμα, με ένα συμβουλευτικό σώμα Γερουσίας, που ονομάστηκε «Πανελλήνιον». Η διαφορά όμως είναι ότι την αναστολή του συντάγματος δεν την επέβαλε ο Καποδίστριας, αλλά τη ζήτησε από τους ίδιους τους εκπροσώπους του νεογέννητου ελληνικού κράτους, για να μπορεί να ελέγξει το χάος και τις αντιμαχόμενες παρατάξεις που κυριαρχούσαν στην πατρίδα μας. Επίσης, ο Καποδίστριας τα έδωσε όλα για την Ελλάδα, και τελικά δολοφονήθηκε το 1832, ενώ η βασιλεία, που μας επιβλήθηκε στη συνέχεια από τις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, κυβερνούσε κατά το συμφέρον της.
Μετά τον αδικοχαμένο Κυβερνήτη, στην Ελλάδα επιβλήθηκε βασιλεία, με αναγκαστική αποδοχή ενός βασιλιά που θα ερχόταν από την Ευρώπη και θα ήταν μέλος των «γαλαζοαίματων» βασιλικών οικογενειών που κυβερνούσαν τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες. Αυτό ήταν απαίτηση των ευρωπαϊκών δυνάμεων για την αναγνώριση της Ελλάδας ως νόμιμου και ανεξάρτητου (υποτίθεται) κράτους. Στη χώρα μας βέβαια κυριαρχούσαν επίσης μερίδες που υποστήριζαν την προσκόλληση της Ελλάδας στην επιρροή και την «προστασία» κάποιας ευρωπαϊκής δύναμης («αγγλόφιλο», «ρωσόφιλο» και «γαλλόφιλο» κόμμα, δηλ. μερίδα, ομάδα).
Αν και υπήρξαν και άλλοι πιθανοί βασιλείς, εν τέλει ήρθε ο ανήλικος πρίγκιπας της Βαυαρίας Όττο, το όνομα του οποίου εξελληνίστηκε σε Όθων. Η Βαυαρία είναι ένα από τα ομόσπονδα κρατίδια που συναπαρτίζουν τη Γερμανία. Επειδή ο Όθων ήταν ανήλικος, μέχρι την ενηλικίωσή του, η χώρα κυβερνήθηκε από τρεις «αντιβασιλείς», τους Άρμανσπεργκ, Μάουρερ και Χάιντεκ, η σκληρή και αυθαίρετη διακυβέρνηση των οποίων προκάλεσε τεράστια αναστάτωση και δυσαρέσκεια στον ελληνικό λαό, που έβλεπε να καταπιέζεται πλέον από «νέους δυνάστες» αντί για τους Τούρκους!
Με την ενηλικίωσή του το 1835 ο Όθων κυβέρνησε καλοπροαίρετα, αλλά ανεπαρκώς: «Οκτώ χρόνια μετά την ενηλικίωση του Όθωνα, η κατάσταση στον ελλαδικό χώρο ήταν δραματική. Μεγάλα προβλήματα, όπως η αγροτική γη, οι εθνικές γαίες, η εκπαίδευση κ.ά. συνέχισαν να ταλανίζουν τη χώρα, με αποτέλεσμα την δικαιολογημένη δυσφορία του λαού. Η χώρα είχε περιέλθει σε δεινή οικονομική θέση, στα πρόθυρα πτωχεύσεως, λόγω αδυναμίας αποπληρωμής του δανείου 60 εκατομμυρίων γαλλικών φράγκων που είχε λάβει το 1833 με την εγγύηση των τριών προστάτιδων δυνάμεων.
Ο βασιλιάς Όθωνας είχε υποχρεωθεί σε σκληρή οικονομική πολιτική, με απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων και ευρείες περικοπές μισθών. Επίσης, είχε μειώσει την ετήσια βασιλική χορηγία κατά 20% και είχε ανακαλέσει τους Έλληνες πρέσβεις στο εξωτερικό. Στην Αθήνα, τη νέα πρωτεύουσα του ελληνικού βασιλείου, οι τιμές της γης και των ακινήτων είχαν φτάσει στα ύψη, ενώ κυριαρχούσε η τοκογλυφία. Περαιτέρω, ο απολυταρχικός τρόπος άσκησης της εξουσίας του παλατιού πολλές φορές οδηγούσε σε μικροεξεγέρσεις, οι οποίες καταστέλλονταν αμέσως από τον κυβερνητικό στρατό. Το παλάτι συγκέντρωνε το γενικό μίσος και αποτελούσε τον στόχο της πολιτικής και κοινωνικής πάλης» (από το λήμμα «Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου» στη Βικιπαίδεια).
Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου πέτυχε το στόχο της παραχώρησης συντάγματος στον ελληνικό λαό. Ωστόσο, ο στόχος αυτός ήταν και σύμφωνος με τις επιθυμίες των μεγάλων δυνάμεων (Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας), που η κάθε μία πίστευε για λογαριασμό της ότι η εξέλιξη αυτή θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντά της. Όμως η παραχώρηση συντάγματος αποτελεί ένα γεγονός εξαιρετικής σπουδαιότητας στη νεότερη πολιτική ιστορία της πατρίδας μας, ενώ η ίδια η εξέγερση περιέχει το μήνυμα του λαϊκού ξεσηκωμού απέναντι στην κρατική εξουσία – και μάλιστα σε μια ξενόφερτη εξουσία – με τη συμμετοχή ως πρωτεργατών των ίδιων των ηρώων της απελευθέρωσης της χώρας μας κατά την επανάσταση του πρόσφατου παρελθόντος (του 1821).
Ίχνη της Επανάστασης της 3ης Σεπτεμβρίου αποτελούν η μετονομασία της Πλατείας των Ανακτόρων σε Πλατεία Συντάγματος (είναι η γνωστή κεντρική πλατεία της Αθήνας, τα δε ανάκτορα είναι το κτήριο της σημερινής Βουλής), αλλά και η ονομασία της Οδού 3ης Σεπτεμβρίου δίπλα στην Ομόνοια.
Το γεγονός έχει αποτυπωθεί σε τραγούδια που αγαπήθηκαν πολύ από τον ελληνικό λαό κατά το παρελθόν, όπως το τραγούδι «Φίλοι κι αδέρφια», που τραγούδησε ο Νίκος Ξυλούρης, από την ιστορικής σημασίας επιθεώρηση «Το μεγάλο μας τσίρκο» (στίχοι Ιάκωβου Καμπανέλλη, μουσική Σταύρου Ξαρχάκου), το τραγούδι «Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες» των Ηλία Ανδριόπουλου και Μάνου Ελευθερίου, από το δίσκο «Γράμματα στο Μακρυγιάννη» του 1979, όπου τραγούδησαν ο Αντώνης Καλογιάννης και η Άλκηστις Πρωτοψάλτη.
Στο «Μεγάλο μας τσίρκο», το οποίο παίχτηκε στο θέατρο κατά την περίοδο της δικτατορίας, μεταφέροντας πολύτιμα μηνύματα ελευθερίας μέσα από μια χιουμοριστική (ή καλύτερα γλυκόπικρη) ματιά ολόκληρης της νεότερης ιστορίας μας, περιλαμβάνεται και ο περίφημος διάλογος ανάμεσα στις προσωποποιημένες μεγάλες δυνάμεις «Να έχουν σύνταγμα ή να μην έχουν;», που φανερώνει τα διαχρονικά διεθνή πολιτικά παιχνίδια σε βάρος των αδύναμων και εξαρτημένων χωρών και των μικρών λαών και εν προκειμένω σε βάρος της χώρας μας.
Για την ιστορία, ας πούμε ότι ο Όθων αναγκάστηκε να παραιτηθεί και να αποχωρήσει από την Ελλάδα, μαζί με τη σύζυγό του βασίλισσα Αμαλία, περίπου είκοσι χρόνια αργότερα, το 1862. Ο «ελληνικός θρόνος» δόθηκε σε έναν άλλο ξένο πρίγκιπα (από τη Δανία), τον Γεώργιο, από τον Οίκο των Γλύξμπουργκ, ο οποίος ονομάστηκε Γεώργιος Α΄ βασιλεύς των Ελλήνων. Η δυναστεία των Γλύξμπουργκ βασίλεψε στην Ελλάδα μέχρι το 1973, οπότε η βασιλεία στη χώρα μας καταργήθηκε με δημοψήφισμα της χούντας (για τα δικά της συμφέροντα) και το πολίτευμα άλλαξε σε «Προεδρική δημοκρατία» με πρόεδρο τον δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλο, ενώ το 1974, μετά την πτώση της χούντας, με νέο δημοψήφισμα, μετατράπηκε σε «Προεδρευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία» (το σημερινό μας πολίτευμα, με «ανώτατο άρχοντα» τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας).
Κατά πόσον στη χώρα μας επικρατεί όντως δημοκρατία ή κυριαρχία συγκεκριμένων οικογενειών, πολυεθνικών εταιριών και ξένων δυνάμεων, ας το αφήσουμε στην κρίση κάθε αναγνώστη αυτών των γραμμών και γενικά κάθε Έλληνα. Ευχαριστώ.
Χρειάζεται μεταρρύθμιση η Ορθόδοξη Εκκλησία;
Του Θ. Ι. Ρηγινιώτη
Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι στάσιμη. Οι άγιοι διδάσκαλοι του χριστιανικού αγώνα, όχι μόνο πάντα μιλούν τη γλώσσα της εποχής τους (τη γλώσσα που έχει ανάγκη ο άνθρωπος), αλλά πολλές φορές ξεπερνούν την εποχή τους. Αυτό το βλέπουμε και στα βυζαντινά χρόνια (με τον Μέγα Αντώνιο και τους Τρεις Ιεράρχες, που είναι οι πιο γνωστοί, αλλά και πολλούς άλλους), και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, με αγίους όπως η αγία Φιλοθέη η Αθηναία, ο άγ. Κοσμάς ο Αιτωλός κ.π.ά., αλλά και στα νεώτερα χρόνια, καθώς και σήμερα, που έχουμε επίσης πολλούς αγίους.
Έχουμε επίσης και πολλές περιπτώσεις πλάνης και πνευματικής σύγχυσης, επειδή βιαζόμαστε να νιώσουμε «τέλειοι» χωρίς πολύ κόπο και δεν έχουμε ούτε υπομονή, ούτε ταπεινότητα, την οποία χρειάζεται κάθε καλό έργο – από το να σπείρεις ένα χωράφι ή να ζυμώσεις ένα ψωμί, μέχρι να μεγαλώσεις τα παιδιά σου, και από το να φυτέψεις ένα δέντρο μέχρι να αγαπήσεις τον εχθρό σου (δηλ. να αγαπήσεις το Χριστό πρώτα και κατόπιν να προσπαθήσεις να κάνεις αυτό που ζητάει από όλους μας) και να γίνεις άγιος.
Ναι, υπάρχουν περιπτώσεις πλάνης (κυρίως σε διάφορα «πνευματικά» και «φιλοσοφικά» συστήματα, εκτός της Εκκλησίας), αλλά υπάρχουν και πολλοί άγιοι. Ερευνώντας με σοβαρότητα και χωρίς έπαρση περιπτώσεις αγίων, όπως η αγία Μαρία Σκόμπτσοβα, ο άγιος Λουκάς ο Ιατρός (της Κριμαίας), ο άγ. Ιωάννης Μαξίμοβιτς, η αγία Σοφία της Κλεισούρας, η αγία Ματρώνα η Αόμματη, ο άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης, ο άγιος Νεκτάριος, ο άγ. Ιουστίνος Πόποβιτς, οι νεομάρτυρες των ρουμανικών φυλακών Βαλέριος Γκαφένκου και Κωνσταντίν Οπρισάν, αλλά και η σύγχρονη γερόντισσα Γαλακτία της Μεσαράς ή η γερόντισσα Γαβριηλία, ο π. Σεραφείμ Ρόουζ κ.λ.π. και φυσικά οι πασίγνωστοι άγιοι Πορφύριος, Παΐσιος και Ιάκωβος της Εύβοιας (παρά το ότι συχνά παρερμηνεύονται, χλευάζονται και συκοφαντούνται), θα δούμε ότι υπάρχει κάτι βαθύ και πολύ ανθρώπινο σε αυτό που μας φαίνεται απολιθωμένο και «ξεπερασμένο».
Ας δούμε τη ζωή και το έργο των δύο σύγχρονων ορθοδόξων επισκόπων της Αγγλίας, Αντωνίου Μπλουμ (γιατρού επίσης) και Κάλλιστου Γουέαρ (καθηγητή της Οξφόρδης), ο οποίος κοιμήθηκε πρόσφατα. Παρακολουθήστε το έργο του π. Ειρηναίου Δεληδήμου, του π. Νικολάου Λουδοβίκου, του μακαριστού επισκόπου Σισανίου και Σιατίστης Παύλου και άλλων, και πιστεύω ότι θα διαπιστώσετε ότι βρίσκει κέντρο – είτε αυτό το κέντρο είναι η καρδιά του ανθρώπου, είτε ο νους. Αλλά χρειάζεται και διάθεση από τον κάθε άνθρωπο να ακούσει, και αυτή η διάθεση δεν υπάρχει πάντα.
Η Ορθοδοξία δεν είναι στάσιμη. Η προσφορά της Μητρόπολής στην οποία ζείτε (όποια κι αν είναι) και κάθε Ορθόδοξης Μητρόπολης στις ανάγκες κάθε ταλαιπωρημένου ανθρώπου που ζητά βοήθεια, δείχνει με τον καλύτερο τρόπο πόσο κοντά είναι η καρδιά της Εκκλησίας στην καρδιά της κοινωνίας.
Η Ορθοδοξία δεν είναι στάσιμη. Δείτε πώς μπολιάζεται με τον πολιτισμό των Αφρικανών αδελφών μας, οι οποίοι βαπτίζονται ορθόδοξοι χριστιανοί επειδή ακριβώς διαπιστώνουν ότι είναι αυτό που έψαχναν τόσον καιρό. Προτείνω μια αναζήτηση (στο διαδίκτυο) των άρθρων «Ουγκάντα – Κένυα: Η συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Αφρικής» και «Η τιμή του Σίμωνος Κυρηναίου ως αγίου από τους Ορθοδόξους Αφρικανούς της Αμερικής».
Μήπως όμως χρειάζεται μεταρρύθμιση του τρόπου συμπεριφοράς της, του ύφους της, της προσέγγισής τους προς τους ανθρώπους;
Για να καταλάβουμε ότι τέτοια μεταρρύθμιση δεν μπορεί να γίνει, επειδή θα προκαλέσει μόνον αρνητικά αποτελέσματα αντί για θετικά, ας επισημάνουμε ότι η Εκκλησία διαθέτει τρία στοιχεία: το δόγμα (δηλ. τη διδασκαλία της για την ύπαρξη και την ταυτότητα του Θεού, για τον Ιησού Χριστό, για το τι είναι ο άνθρωπος κ.τ.λ.), τον ηθικό δρόμο και τις τελετές. Κάθε στοιχείο σε αυτά τα τρία είναι ακριβώς όπως πρέπει να είναι για να βοηθήσει κάθε άνθρωπο να φτάσει στον επιθυμητό στόχο, που είναι η ένωσή του με τον Θεό, η οποία φυσικά έχει ως συνέπεια και την ένωσή του με κάθε άνθρωπο – αφού ο Θεός, στον οποίο αναφερόμαστε, είναι ο Θεός της αγάπης.
Ο κόσμος έχει «εξελιχθεί» και αλλάζει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Όμως δεν φαίνεται να εξελίσσεται προς το καλύτερο, διότι οι άνθρωποι δεν αντιμετωπίζουμε τα πάθη μας, δηλ. τις σωματικές και πνευματικές (και ηθικές) εξαρτήσεις μας, που μας αποκόπτουν και από τον Θεό, και από τον συνάνθρωπο και από το περιβάλλον, αλλά και από τον εαυτό μας. Γι’ αυτό είναι πάντα επίκαιρο το Ευαγγέλιο φυσικά, αλλά και έργα όπως η «Κλίμαξ» του αγίου Ιωάννη του Σιναΐτη, αλλά ακόμη και οι Χαιρετισμοί της Θεοτόκου, η τελετή του γάμου και η νεκρώσιμη ακολουθία, έργα που αν καθόμασταν να τα μελετήσουμε, να συνειδητοποιήσουμε το νόημά τους, να βάλουμε στην καθημερινότητά μας την ομορφιά τους και να ακολουθήσουμε τα μηνύματά τους, κυριολεκτικά θα άλλαζε η ζωή μας προς το καλύτερο.
Στην εποχή μας οι άνθρωποι, επειδή αντιλήφθηκαν σε μεγάλο βαθμό ότι η «εξέλιξη» δεν τους οδηγεί στην ευτυχία, ούτε στην ελευθερία, στρέφουν το βλέμμα στους αρχαίους πολιτισμούς και αναζητούν τη σοφία των Ιθαγενών της Αμερικής ή της Αφρικής, των Ινδών, των Κινέζων κ.τ.λ. Όμως ξεχνούν τη σοφία των δικών μας διδασκάλων, των αγίων. Ξεχνούν επίσης τη σοφία των άμεσων προγόνων μας, των παππούδων και γιαγιάδων μας, των γονιών μας, των ηλικιωμένων που πέρασαν μέσα από τις φλόγες πολέμων, ξεριζωμών, φτώχειας κ.τ.λ., αλλά επιβίωσαν, επειδή ήξεραν και να μαζεύουν άγρια χόρτα, να τα μαγειρεύουν νόστιμα και να τα τρώνε για μεσημεριανό, και να πολεμούν και να πεθαίνουν για την πατρίδα και την οικογένειά τους, αλλά και να νηστεύουν (βλ. τα χόρτα που λέγαμε) και να κάνουν το σταυρό τους πριν ζυμώσουν ψωμί, πριν σπείρουν το χωράφι τους (ή το μικροσκοπικό χωραφάκι τους), πριν φυτέψουν δέντρο, πριν κάνουν ερωτική σχέση (βλ. γάμος!), πριν γεννήσουν τα (πολλά) παιδιά τους, πριν κάνουν οτιδήποτε.
Τη σοφία αυτή δεν τη λογαριάζουμε, αλλά ζητάμε να προσαρμοστεί η Εκκλησία και να μοιάζει με το τρελοκομείο, που έχει καταντήσει η κοινωνία του δυτικού κόσμου, ή με το πολύχρωμο τσίρκο των δήθεν «χριστιανικών Εκκλησιών» Ευρώπης, Αμερικής κ.τ.λ., που δεν ξέρουν πλέον ούτε τι πιστεύουν οι ίδιες… Μάλλον θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας και κάθε άλλο άνθρωπο γύρω μας αν αποφεύγουμε επίμονα ό,τι μπορεί να μας κάνει να μοιάζουμε με όλα αυτά (προσοχή: ό,τι καλό μπορεί να εντοπίσουμε στο σύγχρονο κόσμο, ό,τι κι αν είναι, ήδη υπάρχει στην Ορθόδοξη Εκκλησία και μάλιστα εδώ και πολλούς αιώνες).
Ήθελα να δώσω και παραδείγματα καταστάσεων, τις οποίες η Εκκλησία δεν πρέπει να αλλάξει (σε πείσμα των αξιώσεων κάποιων), αλλά έχω ήδη μακρηγορήσει ανεπίτρεπτα. Επιτρέψτε μου να πω μόνο τούτο: ας προσπαθήσουμε να πλησιάσουμε τον Θεό και τον συνάνθρωπο όπως τους πλησιάζουν ο άγιος Πορφύριος και η χριστιανή γιαγιά μας – με απλότητα, με καλοσύνη, με νηστεία, θεία κοινωνία, εξομολόγηση, καντήλι, θυμιατό κ.τ.λ. Στην αρχή ίσως νιώσουμε αποστροφή και ταραχή, γιατί ο εγωισμός μέσα μας ίσως επαναστατήσει και επειδή μας πολεμάει και κάποιος άλλος, «αόρατος» αντίπαλος (δεν θα πω ποιος είναι), αλλά, αν επιμείνουμε (με τη βοήθεια πνευματικού διδασκάλου φυσικά, δηλ. εξομολόγου), είμαι βέβαιος ότι θα δούμε τη ζωή μας να αλλάζει εκπληκτικά και η ζωή μας και η ζωή των παιδιών μας και η κοινωνία γύρω μας.
«Βρες την ειρήνη και χιλιάδες άνθρωποι θα ειρηνεύσουν μαζί σου» έλεγε ο Ρώσος άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ του 19ου αιώνα. «Αγάπησε τον Ένα και θα σε αγαπήσουν όλοι», πρόσθετε ο σύγχρονος άγιος της Πάτμου Αμφιλόχιος Μακρής. «Και δεν θα σε αγαπούν μόνον, αλλά και θα σε σέβονται – και μάλιστα, όχι μόνον οι άνθρωποι, αλλά και τα ζώα».
Ελπίζω να μου δοθεί η δυνατότητα, πρώτα ο Θεός, να επανέλθω για παραδείγματα. Ευχαριστώ για την αφορμή και τη φιλοξενία.
Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου 2022
Περί απροϋπόθετων απαλλαγών και συνείδησης
Η συνείδηση φυσικά δεν τεκμαίρεται.
Το κίνητρο ωστόσο της φυγοπονίας και της επίτευξης "ενός λιγότερου μαθήματος" από τους μαθητές φυσικά και τεκμαίρεται. Περί αυτού πρόκειται. Όσοι συνηγορούν σε μια τέτοια κατάσταση να αναλάβουν και την ανάλογη ευθύνη της απασχόλησης των μαθητών, τουλάχιστον μέχρι τη θέσπιση του εναλλακτικού μαθήματος. Το δε εναλλακτικό μάθημα, εν αντιθέσει με τους αφελείς πανηγυρισμούς της ΠΕΘ, συνιστά αρνητικότατη εξέλιξη που θα τη βρούμε μπροστά μας. Τι νομίζουν οι κύριοι αυτοί; Πως αυτόματα θα μας δώσει το Υπουργείο το εναλλακτικό μάθημα; Φρίξον ήλιε! Το εναλλακτικό είναι αυτονόητο ότι θα το διεκδικήσουν και άλλες ειδικότητες. Αυτό δεν είναι αθέμιτο. Αθέμιτος θα είναι ένας ενδεχόμενος παντελής αποκλεισμός των θεολόγων από τη διδασκαλία του εναλλακτικού μαθήματος.
Ως προς το άλλο ζήτημα τώρα. Το διακύβευμα είναι το εξής: οι απροϋπόθετες απαλλαγές θα οδηγήσουν με μαθηματική ακρίβεια στην κατάργηση της υποχρεωτικότητας του μαθήματος και στην ομοσπονδιοποίηση του. Αυτό θέλουμε; Τους ταλιμπάν στα σχολεία; Την κάθε θρησκευτική κοινότητα να κάνει το "δικό" της μάθημα; Μη γένοιτο!
***
Και για να προλάβω την προπέτεια ορισμένων:
Κεραμέως: Παραμένει υποχρεωτικό το μάθημα των Θρησκευτικών για τους χριστιανούς ορθοδόξους μαθητές - Bγήκε και η Εγκύκλιος για το πλαίσιο των απαλλαγών (2022-2023)
(δείτε για τα Θρησκευτικά από 01:12:39 και μετά)
«Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) είναι υπέρτερη αρχή της ανεξάρτητης Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) και, συνεπώς, αυτό που είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόσουμε είναι οι αποφάσεις του ΣτΕ που ορίζουν ότι το μάθημα των Θρησκευτικών είναι - και, άρα, θα παραμείνει - υποχρεωτικό για τους χριστιανούς ορθοδόξους, με το δικαίωμα απαλλαγής της παρακολούθησής του να περιορίζεται στους αλλόθρησκους, αλλόδοξους, αθέους και αγνωστικιστές, ότι δηλ. ισχύει σήμερα».
Tα παραπάνω δήλωσε σήμερα, Παρασκευή το πρωϊ στην εκπομπή «Δεκατιανοί» του ΣΚΑΙ η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Νίκη Κεραμέως δίνοντας ένα τέλος στο “σήριαλ” που αφορά στο θέμα των απαλλαγών από το μάθημα των Θρησκευτικών (ΜτΘ), επισημαίνοντας ότι αφ΄ ής στιγμής υπάρχουν και είναι ισχυρές νομικά οι αποφάσεις του ΣτΕ δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής η Γνωμοδότηση της Αρχής ΠΔΠΧ για απαλλαγές χωρίς προϋποθέσεις, δηλ. απαλλαγές σε όλους ακόμη και σε χριστιανούς, διότι αυτό αντιβαίνει στις όχι μια (1) και δυό (2), αλλά σε τέσσερις (4) αποφάσεις το ΣτΕ τις οποίες ως Διοίκηση είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόζουμε».
Στις αρχές της ερχομένης εβδομάδος αναμένεται και η έκδοση της σχετικής εγκυκλίου που θα ορίζει το σχετικό πλαίσιο (διατηρώντας ουσιαστικά το σημερινό, δηλ. υποχρεωτικότητα παρακολούθησης για τους χριστιανούς ορθοδόξους μαθητές και παροχή δυνατότητας απαλλαγής για αλλοθρήσκους, ετεροδόξους, αθέους, αγνωστικιστές, κλπ., με την επίκληση λόγων "θρησκευτικής συνείδησης".
* Αργά σήμερα το απόγευμα - και εν όψει της ενάρξεως των μαθημάτων τη Δευτέρα, 12 Σεπτεμβρίου – εκδόθηκε και η σχετική με Α.Π 106646/ΓΔ4/02-09-2022 υπουργική εγκύκλιος-απόφαση που ορίζει το σχετικό πλαίσιο, διατηρώντας ουσιαστικά το μέχρι τώρα υφιστάμενο, δηλ. υποχρεωτικότητα παρακολούθησης του ΜτΘ για τους χριστιανούς ορθοδόξους μαθητές και παροχή δυνατότητας απαλλαγής για αλλοθρήσκους, ετεροδόξους, αθέους, αγνωστικιστές, κλπ., δια της υποβολής σχετικής αιτήσεως προς τον Δ/ντή του σχολείου και με την επίκληση λόγων "θρησκευτικής συνείδησης".
***
Πέμπτη 1 Σεπτεμβρίου 2022
Αντιχριστιανικός φονταμενταλισμός
Ο φονταμενταλισμός δεν έχει μόνο θρησκευτική χροιά. Λαμβάνει ενίοτε την παρωχημένη μορφή μιας μεταμοντέρνας κοραϊκής (και για τούτο μεταπρατικής) «μετακένωσης». Καταντά ένας αδιέξοδος και αλυσιτελής διδακτισμός και μια απολογία του τίποτα.
Οι άνθρωποι με τέτοιου είδους εμμονές δεν είναι απλά ελλειμματικοί.
Είναι α φ ό ρ η τ ο ι. Είναι γεμάτοι κοινοτοπίες, ναρκισσισμό και μνησικακία. Είναι απολογητές και ταλιμπάν της δικής τους απόλυτης «αλήθειας». Όλοι οι άλλοι είναι εχθροί τους (ορατοί ή αόρατοι, αδιάφορον).
Γ.Μ.Β.
1/9/2022
[πηγή]