ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ

Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2024

Η μοίρα του μάχιμου εκπαιδευτικού




Δίνουμε οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί καθημερινά κυριολεκτικά την ψυχή μας στην τάξη και εισπράττουμε από παντού σχεδόν την απαξίωση. Ευτυχώς που υπάρχουν και τα παιδιά. Η τάξη, παρά τις όποιες αντιξοότητες της, μας ζωογονεί.



26/9/2024

Γ.Μ.Β.

Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2024

Ταλιμπάν


Επειδή πάλι έχει βγει παγανιά η γνωστή δράκα των ταλιμπάν του δήθεν "ορθολογισμού" και ψελλίζει στα social διάφορες αδολεσχίες και δοκησισοφίες στα όρια του ρατσισμού, μόλις που χρειάζεται να υπενθυμίσουμε ότι άλλο είναι η επιστήμη και άλλο ο επιστημονισμός.-



Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2024

Χρησιμοθηρία


 


φωτογραφία: Γ.Μ.Β., Απείρανθος Νάξου (2024)


Το κοινότοπο, με το κατάλληλο επικοινωνιακό υπομόχλιο, εύκολα μπορεί να καταστεί δημοφιλές. Φυσικά, άλλο το δημοφιλές και άλλο το διαχρονικό.

21/9/2024



Ανασυγκρότηση στο Δ.Σ. της Εταιρείας Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου

 


Ανασυγκρότηση στο Δ.Σ. της Εταιρείας Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου

Η σύνθεση του 5μελούς Συμβουλίου της περιόδου 2024 - 2027


Σε ανασυγκρότηση του Διοικητικού της Συμβουλίου προχώρησε η Εταιρεία Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου, μετά την υποβολή παραιτήσεως για προσωπικούς λόγους του καθηγητού Εκκλησιαστικού Δικαίου στη Θεολογική του ΑΠΘ κ. Δημ. Νικολακάκη, από τη θέση του Προέδρου και του μέλους του Συμβουλίου ταυτόχρονα.

Κατόπιν αυτού εκλήθη ν΄ αναλάβει ως μέλος του Δ.Σ. ο πρώτος επιλαχών στις εκλογές του περασμένου Απριλίου κ. Χαρ. Ανδρεόπουλος, μετά δε από συνεδρία του οργάνου που συγκάλεσε ο κ. Αθαν. Κόντης, Αντιπρόεδρος της Εταιρείας, το Δ.Σ. (της περιόδου 2024 – 2027) συγκροτήθηκε σε σώμα, με ομόφωνη απόφαση, ως ακολούθως:

Πρόεδρος: Aθανάσιος Κόντης, Δρ. Νομικής – Δικηγόρος,

Αντιπρόεδρος: Γεώργιος Ιατρού, Δρ. Νομικής – Δικηγόρος,

Γενική Γραμματέας: Ζωή Καραμήτρου, Δρ. Νομικής - Δικηγόρος - Ειδική Επιστήμων στο "Συνήγορο τoυ Πολίτη",

Ταμίας: Δημ. Κρεμπενιός, Δρ. Νομικής - Δικηγόρος, και

Έφορος Δημοσίων Σχέσεων: Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος, Δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας - Διευθυντής του Προτύπου Γενικού Λυκείου Λαρίσης.

Το Δ.Σ. συζήτησε το θέμα της διοργανώσεως επιστημονικού συνεδρίου στη Λάρισα, όπως είχε προαναγγελθεί, με τη συμβολή της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου και του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου, με θέμα την «Εκκλησιαστική Δικαιοσύνη». Το Συνέδριο προγραμματίζεται να διεξαχθεί περί τα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου.


* Σκοπός της Εταιρείας (http://www.etekkad.gr ), η οποία εδρεύει στην Αθήνα και στις τάξεις της καταλέγονται πανεπιστημιακοί, δικαστικοί, δικηγόροι και θεολόγοι αυξημένων ακαδημαϊκών προσόντων (M.Sc., Ph.D.), είναι η προώθηση και ο συντονισμός της επιστημονικής έρευνας στο χώρο του Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου. Στους ειδικότερους σκοπούς της περιλαμβάνεται η εξέταση γενικών ή ειδικών θεμάτων που άπτονται του Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου, ιδίως δε των σχετικών με τη θρησκευτική ελευθερία θεμάτων, των σχέσεων Κράτους – Εκκλησίας, της Εκκλησιαστικής Ιστορίας, καθώς και της νομικής, πολιτικής και πολιτιστικής θέσεως των θρησκευτικών συσσωματώσεων εντός και εκτός Ελλάδος, μέσω της διοργανώσεως συνεδρίων, σεμιναρίων ή επιστημονικών συμποσίων. Επιστημονικό όργανο της Εταιρείας είναι η εξαμηνιαία Επιθεώρηση Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου (τα) "Νομοκανονικά" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε.



Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2024

Ανθολόγιον 326: Ευγένιος Αρανίτσης




Ὁ στόχος εἶναι νὰ γίνει τὸ ποίημα μιὰ χορδὴ ποὺ διαπερνᾶ τὸν ἴδιο της τὸν ἦχο∙ νὰ εἶναι μόνον τὸ ὄνομα, τὸ σημεῖο τῆς ἀπόλυτης ἐναρμόνισης Μορφῆς / Περιεχομένου. Τὸ παράδειγμα αὐτῆς τῆς λογοτεχνικῆς ούτοπίας ὑπάρχει ἤδη: εἶναι ἡ προσευχή.

Ευγένιος Αρανίτσης, Φυσική, εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα 1995, σελ. 42.

Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2024

Ανθολόγιον 325: Διονύσης Χαριτόπουλος




(...) Η δυστοπία αρχίζει όταν οι άνθρωποι παύουν να ονειρεύονται. (...)

Διονύσης Χαριτόπουλος, Πολλά Μικρά Απλά, εκδόσεις Τόπος, Αθήνα 2024, σελ. 201.

Περί διαλόγου



Δεν έχουμε κουλτούρα διαλόγου σε αυτή τη χώρα. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Ωστόσο, η τάση που παρατηρείται εσχάτως είναι επιεικώς απαράδεκτη: κάποιοι από την άνεση του πληκτρολογίου τους, αντί να απαντήσουν στην όποια κριτική τους ασκείται με επιχειρήματα, προτιμούν τη δολοφονία χαρακτήρων μέσω της επίκλησης ενός οιονεί ηλικιακού ρατσισμού. Εκτίθενται, φυσικά ανεπανόρθωτα, με αυτόν τον τρόπο κάποιοι σεσημασμένοι πανάγνωστοι γραφιάδες, που χρησιμοποιούν άκριτα την καραμέλα του... "μπούμερ". Κύριοι, αφήστε κατά μέρος τους ανοίκειους χαρακτηρισμούς και ανοίξτε κανένα βιβλίο. Ποτέ δεν είναι αργά.


16/9/2024
Γ.Μ.Β.

Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου 2024

Ηθική αντί για Θρησκευτικά; - Γράφει ο Θ.Ι.Ρηγινιώτης

 


Οι πρώτες επιφυλάξεις

 

Η καθιέρωση εναλλακτικού μαθήματος για τους μαθητές που ζητούν απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται η πιο λογική επιλογή.

Κατ’ αρχάς, θεραπεύει μια ανισότητα: οι μαθητές που λαμβάνουν απαλλαγή από τα Θρησκευτικά, μέχρι στιγμής, έχουν ένα μάθημα λιγότερο και συνεπώς και μικρότερο απαιτούμενο μόχθο – ακόμη και αν οι μαθητές που παρακολουθούν τα Θρησκευτικά δεν διαβάζουν, και μόνο η παρακολούθηση του μαθήματος συνεπάγεται κάποια προσπάθεια, με τη συνακόλουθη ψυχική πίεση, προπαντός όσο πλησιάζει η Γ΄ Λυκείου με τις Πανελλήνιες. Αν όμως οι μαθητές που απαλλάσσονται παρακολουθούν ένα νέο ειδικό μάθημα, συνεχίζουν να έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις με τους συμμαθητές τους.

Επιπλέον, νομίζω πως αρκετοί μαθητές – και γονείς – που ζητούν απαλλαγή από τα Θρησκευτικά με κίνητρο να ξεφορτωθούν ένα μάθημα και όχι για λόγους θρησκευτικής συνείδησης, θα παραμείνουν στο μάθημα εφόσον δεν πρόκειται να έχουν αυτό που θέλουν.

Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2024

Ανθολόγιον 324: Κωστής Παπαγιώργης





(...) Τα ποιήματα είναι σαν τον χορό - κάνουν ορατό το αόρατο και αόρατο το ορατό. (...)


Κωστής Παπαγιώργης, Τα βιβλία των άλλων - 1: Έλληνες συγγραφείς, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2020, σελ. 351.

Χρ. Γιανναράς: Η ριζοσπαστική κληρονομιά ενός συντηρητικού διανοούμενου

 Πηγή: ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, 7/9/2024


Του Βασίλη Ξυδιά





Έχω την εντύπωση ότι ο Χρήστος Γιανναράς αποχώρησε από κοντά μας την πιο κατάλληλη στιγμή· τη στιγμή που ο λόγος του μπορεί να αποδειχθεί όσο ποτέ άλλοτε επίκαιρος. Και παρ’ όλο που για μένα υπήρξε δάσκαλος και πατέρας πνευματικός, καταλαβαίνω πως δεν ήταν εύκολος άνθρωπος. Ιδίως στον δημόσιο λόγο του, που ήταν πολυεπίπεδος και με αρκετές οξείες γωνίες, μπορεί κάποια στιγμή να συμφωνούσες σε κάτι μαζί του και την αμέσως επόμενη να έλεγε κάτι που να σε έκανε έξω φρενών. Ίσως λοιπόν η φυσική απουσία του, η μοιραία απόσυρσή του από την τριβή της επικαιρότητας, να δημιουργεί έναν «κενό χώρο» που να επιτρέπει την επικέντρωση στα ουσιώδη του έργου του. Και αυτό, σε συνδυασμό με τις προκλήσεις των καιρών, μπορεί να αποδειχθεί η πιο κατάλληλη συνθήκη για να καρπίσει η πνευματική κληρονομιά που μας έχει αφήσει.

***

Ο Γιανναράς ήταν χωρίς αμφιβολία ο πιο σημαντικός από μια γενιά θεολόγων που εμφανίστηκαν στα ελληνικά γράμματα τη δεκαετία του ’60, κάνοντας μια μεγάλη τομή σε σχέση με τον ευσεβιστικό και ηθικιστικό χριστιανισμό των κυρίαρχων τότε παρεκκλησιαστικών οργανώσεων (Ζωή και Σωτήρας). Ο ίδιος εργάστηκε σε δύο κυρίως χωράφια: το θεολογικό και το πολιτισμικό· που για αυτόν, βέβαια, συναποτελούσαν τις δύο πλευρές – την υπαρξιακή και την ιστορική – ενός και του αυτού ζητήματος.

Το έργο του στο θεολογικό πεδίο ήταν ο εκσυγχρονισμός της χριστιανικής μαρτυρίας· η διαμόρφωση ενός θεολογικού λόγου που να αναμετριέται έντιμα, χωρίς υπεκφυγές, με τα υπαρξιακά ερωτήματα του σύγχρονου ανθρώπου: με το πρόβλημα της ζωής και του θανάτου (τι θα πει να υπάρχεις και να μην υπάρχεις), και με το πρόβλημα της κοινωνίας με την ουσιαστικότερη δυνατή έννοια (της κοινωνίας ως απάντησης στο πρόβλημα της ζωής και του θανάτου). Εχθροί του ήταν ο ατομισμός και η νοησιαρχία (ρασιοναλισμός). Μίλησε για τον άνθρωπο ως «πρόσωπο»· σαν μια ατομικότητα μεν, που όμως δεν μπορεί να υπάρχει παρά μόνο σε σχέση, σε αναφορά προς τους άλλους ανθρώπους, σε αναφορά προς τον κόσμο, το φυσικό σύμπαν, και εν τέλει σε αναφορά προς την πηγή της ύπαρξης, αυτήν που ονομάζουμε Θεό ή Αγάπη (που είναι το ίδιο). Στο πλαίσιο αυτό μίλησε για την «εκκλησία» όπως την ξέρουμε από το Ευαγγέλιο και τους εκκλησιαστικούς πατέρες· όχι σαν «θρησκεία», όχι σαν ατομική διανοητική πίστη, αλλά σαν κοινότητα όσων επιθυμούν να μετέχουν στον «τριαδικό» τρόπο ζωής που άφησε κληρονομιά στους μαθητές του ο Ιησούς Χριστός. Μίλησε επίσης και για πολλά άλλα· για την πνευματική και πολιτισμική άβυσσο που χώρισε τη Χριστιανική Ανατολή από τη Χριστιανική Δύση, για τη σημασία της «αποφατικής» και «εικονολογικής» εκκλησιαστικής γλώσσας που δίνει προτεραιότητα στην εμπειρία και όχι στους νοητικούς ορισμούς, κ.λπ.

Το άλλο πεδίο εργασίας του Χρ. Γιανναρά ήταν η εμβάθυνση στα ουσιώδη της νεοελληνικής ταυτότητας, η σπουδή στην τραγική μοίρα του σύγχρονου Ελληνισμού. Έπιασε το νήμα της Γενιάς του ’30 παίρνοντας τη σκυτάλη από τον Ζήσιμο Λορεντζάτο· ξεκινώντας δηλαδή από το σημείο που η συζήτηση περί «ελληνικότητας» συνάντησε τη λαϊκή εκκλησιαστική παράδοση. Και υπ’ αυτό το πρίσμα αναζήτησε τα ουσιώδη του νέου ελληνισμού στη γλώσσα, στον τρόπο ζωής, στα λαϊκά ήθη, στην κοινότητα, στο πανηγύρι, και πάνω απ’ όλα στην εκκλησιαστική σύναξη. Στη γραμμή αυτή που στα νεώτερα χρόνια περνά από τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και φτάνει στον Χρήστο Βακαλόπουλο, τον Κωστή Μοσκώφ, τον Κώστα Ζουράρι και πολλούς άλλους σημερινούς εργάτες του λόγου και της τέχνης, η ιδιαίτερη συμβολή του Χρ. Γιανναρά βρίσκεται στη σύνδεση του νεοελληνικού προβλήματος με την κρίση και τα αδιέξοδα του Δυτικού Πολιτισμού. Από την άποψη αυτή ακόμα και η αδιάκοπη πολεμική του προς τον χριστιανικό ευσεβισμό των παρεκκλησιαστικών οργανώσεων δεν ήταν παρά μια απόπειρα πνευματικής απεξάρτησης του ελληνικού λαού από μια ιδιαίτερη έκφραση του πολιτιστικού ιμπεριαλισμού της Δύσης.

***

Σε αυτό ακριβώς το σημείο νομίζω ότι το έργο που αφήνει πίσω του ο Γιανναράς αποκτά μια ιδιαίτερη αξία για τη σύγχρονη ελληνική αριστερά. Αν και ο ίδιος ήταν φορέας μιας μεσοαστικής συντηρητικής κουλτούρας των μέσων του 20ου αιώνα, με βαθιά πίστη σε αξίες όπως η ιεραρχία, ο σεβασμός των θεσμών κλπ, όντας επίσης πολύ δύσπιστος έως εχθρικός προς κάθε εξεγερτική λογική, ωστόσο η οξυδέρκεια και η εντιμότητά του ως πνευματικού ανθρώπου τον έκανε ασυμβίβαστο εχθρό της νεοελληνικής αστοκρατίας, της ξενοδουλείας και του πολιτισμικού πιθηκισμού που βρίσκονται στο υπέδαφος του ελληνικού υπαρξιακού προβλήματος.

Το θέμα δεν είναι βέβαια να πάρει κανείς τοις μετρητοίς κάθε επιμέρους ιδέα ή πρότασή του, αλλά να διαλεχθεί με το βάθος της σκέψης του, που ήταν μια διαρκής αναμέτρηση με τον «εξευρωπαϊσμό», τον νόθο «εκσυγχρονισμό», την «εξατομίκευση» και τον φιλελεύθερο «δικαιωματισμό». Αναμετρήθηκε με όλα αυτά στο όνομα ενός ιθαγενούς λαϊκού αντιπαραδείγματος, με κέντρο την κοινοτική και την εκκλησιαστική εμπειρία. Πολλοί τον κατηγορούν ότι η κοινότητα και όλα τα υπόλοιπα για τα οποία έκανε λόγο ήταν πλάσματα της φαντασίας του. Αλλά αυτοί που το λένε αυτό είναι οι γνωστοί «αντιλαϊκιστές». Κατ’ εμέ τα ζητήματα που έθεσε ο Γιανναράς θα έπρεπε, αν μη τι άλλο, να είναι ανοικτά ερωτήματα στην ατζέντα μιας αυθεντικά λαϊκής σύγχρονης αριστεράς. Και απ’ αυτή την άποψη ήταν τεράστιο λάθος και δείγμα φοβερής ανωριμότητας η επιθετική στάση που κράτησε μεγάλο μέρος της αριστεράς τη δεκαετία του ’80 απέναντι στον Γιανναρά και στους υπόλοιπους «νεορθόδοξους» (ότι δήθεν ήταν σκοταδιστές κτό).

Χάθηκε έτσι μια σπουδαία ευκαιρία για τη μεταπολιτευτική αριστερά να βρει γέφυρες για να περάσει στη νέα «εκσυγχρονισμένη» και «εξατομικευμένη» εποχή έχοντας ανανεώσει τη σχέση της με τη δική της προδικτατορική πατριωτική λαϊκή παράδοση: τον κοινοτισμό του ΕΑΜ, τον δημοκρατικό ήθος του 114, τη λαϊκότητα της μεταπολεμικής καλλιτεχνικής γενιάς (που τη βρίσκουμε όχι μόνο στους Θεοδωράκη, Χατζηδάκη, Ξαρχάκο κλπ, αλλά και στην ποίηση και στη λογοτεχνία και σε μεγάλο μέρος του τότε ελληνικού κινηματογράφου). Και πρέπει βέβαια να προσθέσουμε τη θεωρητική κληρονομιά των κοινοτιστών, Κωνσταντίνο Καραβίδα και Νίκο Πανταζόπουλο, των αριστερών ιστορικών, Νίκο Ψυρούκη και Νίκο Σβορώνο (ειδικά αυτόν ο Γιανναράς τον είχε διαρκή αναφορά), και πολλών άλλων νεώτερων, όπως ο Κώστας Βεργόπουλος, και τολμώ να πω και ο πολύ αντίπαλός του Άγγελος Ελεφάντης (που στα τελευταία του έχω την εντύπωση πως κατάλαβε τον πολιτικό και πολιτισμικό κίνδυνο που διέτρεχε η ελληνική αριστερά και η χώρα – βλ. τη σημερινή κατάντια των περισσότερων «μαθητών» του). Με όλους αυτούς ο Γιανναράς είχε μια ανοιχτή συζήτηση, άλλοτε ρητή και άλλοτε ανεπίγνωστη. Και αυτό είναι μια ειδική πτυχή του έργου του που μένει να ανακαλυφθεί.

Εν πάση περιπτώσει, αν η ευκαιρία του ’80 και του ’90 χάθηκε, προκύπτει τώρα μια νέα. Στον αντίποδα εκείνων των χρόνων, το υπαρξιακό αδιέξοδο της Ελλάδας συμπίπτει τώρα με το ανάλογο αδιέξοδο ολόκληρου του δυτικού κόσμου. Όλες οι εξωγενείς σταθερές του ελληνικού αστισμού, αλλά και της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας, κλονίζονται: η γεωπολιτική κυριαρχία της Δύσης αμφισβητείται σοβαρά, και οι ίδιες οι δυτικές κοινωνίες βιώνουν τεράστιο ηθικό και πολιτισμικό αδιέξοδο. Σε αυτή λοιπόν την ιστορική συγκυρία ο πολιτισμικός, και θα τολμούσα να πω και ο θεολογικός-υπαρξιακός προβληματισμός του Χρ. Γιανναρά – το πρόσωπο, η κοινότητα, το αίτημα μιας βαθύτερης υπαρξιακής κοινωνίας, η κριτική στον ατομισμό και στον ρασιοναλισμό, ο λαός σαν βιωματικός φορέας μιας ζωντανής πνευματικής παράδοσης, η ελληνική διαφορά προς τη Δύση – όλα αυτά, συνιστούν ένα γόνιμο θεωρητικό έδαφος για την ανάπτυξη της σκέψης, του διαλόγου, της δράσης, όσων αναζητούν μια λαϊκή δημοκρατική διέξοδο στο υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας· μια ουσιαστική απάντηση στην ηθική, πολιτισμική και πολιτική κρίση του Ελληνισμού στα χρόνια που έρχονται.

Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2024

Η.Χ.Παπαδημητρακόπουλος, [Η ελληνική κακοδαιμονία]



(...) Ζοῦμε αἰωνίως χωρίς πληροφόρηση, ἕρμαιοι παγίως κάθε παραπληροφόρησης, παρακολουθώντας ἀδιάφοροι τήν προϊούσα δῄωση καί τόν μόνιμο κατεξευτελισμό τοῦ τόπου καί τῶν ἀνθρώπων του - ὅλα αὐτά καί πάμπολλα ἄλλα, τά ὑφιστάμεθα ἀγογγύστως, τά ἀποδεχόμεθα, τά ἀνάγουμε σέ κανόνες ζωῆς. (...)




Ἠ. Χ. ΠαπαδημητρακόπουλοςΒουστροφηδόν, ἐκδόσεις ὕψιλον / βιβλία, Ἀθήνα 1987, σελ. 52.

Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2024

Θα ξαναγίνει τιμή το να είμαστε Κρητικοί; - Γράφει ο Θ.Ι.Ρηγινιώτης

πηγή-φωτό: Rethemnos.gr




Τα σοκαριστικά περιστατικά βίας, που σημειώθηκαν στην Κρήτη το καλοκαίρι 2024, αναμφίβολα προκαλούν θλίψη και αγανάκτηση σε κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο, Κρητικό και μη! Τουρίστες ξυλοκοπήθηκαν, κόπηκε η γλώσσα ανθρώπου 70 χρονών, πολλοί μαζί δέρνουν έναν – αυτά προστίθενται στο κάδρο της βίας και της εγκληματικότητας στο Νησί μας, που ολοένα και περισσότερο ξεφεύγει από τα όρια της λογικής.

Κάποτε ήταν τιμή να είμαστε Κρητικοί. Η Κρήτη ήταν συνδεδεμένη με το φιλότιμο, την ανθρωπιά, τη φιλοξενία, την αυτοθυσία για την πατρίδα και την ελευθερία. Σήμερα, δυστυχώς, στα μάτια των υπόλοιπων ανθρώπων, κοντεύει να καταντήσει ντροπή το να πει κάποιος πως είναι Κρητικός! Η Κρήτη συνδέεται πλέον με το καπετανιλίκι, τη βία, την εγκληματικότητα κάθε είδους, την οπλοχρησία, τον εγωισμό, ακόμη και την αφιλοξενία (γιατί είναι αφιλοξενία το να γδέρνεις οικονομικά τον φοιτητή που έρχεται στον τόπο σου να σπουδάσει ή τον εκπαιδευτικό που έρχεται να διδάξει τα ίδια τα παιδιά σου – στην αληθινή Κρήτη, όλα τα σπίτια θα άνοιγαν να τον φιλοξενήσουν ΔΩΡΕΑΝ! Εγώ δεν σου λέω «δωρεάν», αλλά όχι και να του πίνεις το αίμα).

Ξέρω πως η Κρήτη δεν είναι η μόνη περιοχή που έχει «ξεφύγει». Επίσης πως όλη η χώρα έχει περιέλθει σε απελπιστική κατάσταση, λόγω της απαράδεκτης πολιτικής διακυβέρνησης, και ο κόσμος – προδομένος και εξουθενωμένος – δεν ξέρει πού και πώς να ξεσπάσει! Αυτό όμως δεν είναι λόγος να μην αγανακτούμε και να μη λυπούμαστε γι’ αυτά τα φαινόμενα παρακμής, που παίρνουν μορφή χιονοστιβάδας! Φυσικά και το κράτος έχει ευθύνη και είναι κοινό μυστικό πως δεκαετίες πολιτικής προστασίας διαμόρφωσαν μια ανεξέλεγκτη κατάσταση!

Πάντα η Κρήτη ήταν «ζόρικη», πάντα ήταν δύσκολη. Αλλά η Κρήτη που αγαπήσαμε, αγαπάμε και νοσταλγούμε, είχε εκείνες τις αρετές που αναφέρω πιο πάνω. Γι’ αυτό και ανέδειξε Αρκάδια, Μακεδονομάχους και Γερμανομάχους! Σήμερα, πού είναι αυτές οι αντρειωμένες καρδιές; Εκτός αν αισθάνεται «αντρειωμένος» εκείνος που έκοψε τη γλώσσα του άλλου ή που έδειρε έναν ανύποπτο τουρίστα, αυτός που καλλιεργεί χασίσι, κυκλοφορεί με το πιστόλι στη μέση (ενώ ΔΕΝ κάνει αντίσταση σε κανέναν κατακτητή) ή πουλάει «τσαμπουκά» σε κάποιον φιλήσυχο συνάνθρωπό του…

Ας θυμόμαστε τη μαντινάδα που λέει:

«Ο άντρας μπαίνει φυλακή μόνο για μιαν αιτία,

μονάχα για τη λευτεριά και τη δημοκρατία».

Είναι απαραίτητο ν’ αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι νοοτροπία και να ξαναγίνει τιμή το να είσαι Κρητικός. Αλλιώς, τι τα θέλουμε τα μουστάκια, τα μαχαίρια και τα στιβάνια; Τι τους θέλουμε τους χορευτικούς ομίλους και τις μαντινάδες;

Νιώθω την ανάγκη να σημειώσω ότι αυτά τα γράφω (όπως και άλλοι) εδώ και τριάντα χρόνια! Όσοι με γνωρίζουν, το ξέρουν. Σήμερα βρήκα ένα από τα πολλά άρθρα μας, «Τα επαναστατικά τραγούδια στην Κρήτη», σε αναδημοσίευση του 2011, αλλά κι αυτό είναι παλαιότερο. Τότε τουλάχιστον οι προβληματικές περιπτώσεις, λίγο πολύ, ήταν εξαιρέσεις. Τώρα τείνουν να γίνουν ο κανόνας που θα καταπιεί τα πάντα.

Πριν λοιπόν γίνουν ο κανόνας, ας αντιδράσει η ίδια η κοινωνία, απομονώνοντας, περιθωριοποιώντας και καταγγέλλοντας τις παραβατικές συμπεριφορές – ας αντιδράσουν οι πολλοί, για να μην τους καταπιούν οι λίγοι. Και για να μη γίνουν τα παιδιά μας λύκοι, αντί για λιοντάρια, και σκάρες αντί αετοί! Και τότε θα δούμε πώς θα αναβαθμιστεί σε μεγάλο βαθμό η ζωή μας και θα μπορέσουμε να πάμε λίγο παραπάνω και τον τόπο μας και την Ελλάδα.



Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης

Εκπαιδευτικός – συγγραφέας

Λογοκρισία διαρκείας

φωτογραφία: Λουκάς Βασιλικός


Οι σύγχρονοι λογοκριτές αυξάνονται και πληθύνονται με γεωμετρική πρόοδο. Έχουν καταστεί σεσημασμένοι πλέον. Μην τολμήσει κανείς να "ακουμπήσει" τις "ιερές αγελάδες" ή τις "προστατευόμενες" υπ' αυτών συνομοταξίες, διότι χάθηκε! Θα τον φάνε ζωντανό! Ευχαριστούμε πολύ κύριοι αλλά δεν θα πάρουμε! Δεν είμαστε όλοι ίδιοι! Δεν είμαστε υπάλληλοι σας! Ούτε φυσικά ετεροκαθοριζόμαστε από τις ιδεοληψίες του κάθε τυχάρπαστου. Πείτε μας συντηρητικούς, αποκαλέστε μας όπως θέλετε. Εμείς, σε πείσμα των καιρών, θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε την ελευθερία του λόγου και τις δημοκρατικές αρχές και αξίες.

8/9/2024
Γ.Μ.Β. 

Ανθολόγιον 323: Χρήστος Γιανναράς, Αόριστη Ελλάδα




(...) Δεν είναι σέκτα ο Ελληνισμός, γκέτο συντήρησης μπαλσαμωμένων παραδόσεων. Έλληνας θα πει, να αναλαμβάνεις δυναμικά και δημιουργικά την ευθύνη της παράδοσης σου μέσα στις οποιεσδήποτε συνθήκες πολιτισμού. (...)

Χρήστος Γιανναράς (1935-2024), Αόριστη Ελλάδα, εκδόσεις Δόμος, Αθήνα 1994, σελ.145.


Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου 2024

Ανθολόγιον 322: Ευγένιος Αρανίτσης

 



Ἡ μεταμφίεση ἐκφράζει τὴ γνώμη τῶν ἄλλων.


Εὐγένιος Ἀρανίτσης, Φυσική, ἐκδόσεις Ἴκαρος, Ἀθήνα 1995, σελ. 49.

Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου 2024

Ανθολόγιον 321: Ευγένιος Αρανίτσης


Ἡ ἑρμηνεία εἶναι ἡ ἀντίθεσή μας στὴν πείρα.

Ευγένιος Αρανίτσης, Φυσική, εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα 1995, σελ. 25.

Πέμπτη 5 Σεπτεμβρίου 2024

Το δέντρο που ’χει τον καρπό, αυτό πετροβολάνε

Πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 1/9/2024



Του Θεόδωρου Ε. Παντούλα*

Δεν θυμάμαι η εκδημία άλλου συγγραφέα να προκάλεσε τόσες αντιδράσεις όσο αυτές που σημειώθηκαν μετά τον θάνατο του Χρήστου Γιανναρά. Σημείο αντιλεγόμενο, όχι τόσο το έργο του όσο το πρόσωπό του! Νομίζω ωστόσο ότι οι απρέπειες και οι συναισθηματικές τσιγκουνιές καλό είναι να μένουν αναπάντητες. Οι παλιότεροι θα θυμούνται ότι οι «συντηρητικοί» τον λογάριαζαν για «προοδευτικό». Σήμερα οι «προοδευτικοί» τον αποστρέφονται σαν «συντηρητικό»! Οπως και να έχει, το δέντρο που ‘χει τον καρπό, αυτό πετροβολάνε. Κι από το γιανναρικό δέντρο χόρτασαν αρκετοί. Αλλοι στάθηκαν ευγνώμονες κι άλλοι αγνώμονες – μες στη ζωή είναι αυτά.

Ο Χρ. Γιανναράς στάθηκε για πολλούς Δάσκαλος. Δεν αναφέρομαι σε καμιά μετάγγιση σοφίας αλλά σε εκείνο το σπάνιας γενναιοδωρίας φέρσιμο που μετράει τις κουβέντες του, όχι από οπισθοβουλία αλλά για να αφήσει χώρο να ξεπεταχτούν γύρω του βλαστάρια και παραβλάσταρα. Γνωρίζω ανθρώπους που τους άλλαξε, όχι απλώς τον προσανατολισμό σπουδών αλλά τη ζωή. Εντούτοις, δεν γνωρίζω κανέναν που να μετάνιωσε γι’ αυτό.

Η δημοφιλία του δεν σημαίνει ότι ήσαν βατός ο δρόμος του. Κάθε άλλο. Δεν υπήρχε καν δρόμος! Μόνος τον άνοιξε αποτινάζοντας με ευτολμία τους ακαδημαϊκούς και θρησκευτικούς –ισμούς. Στην κόψη πορεύτηκε πάντοτε σοδειάζοντας αμυχές και χαρακιές, για της ζωής τα ουσιώδη.

«Δεν είναι η δεοντολογία που πλάθει τη ζωή». Ούτε καιρό ούτε διάθεση είχε για εκπτώσεις. Δεν επρόκειτο για στενοκεφαλιά ενός δύστροπου γραφιά, αλλά για επαγρύπνηση ενός γενναίου που δεν άλλαζε όνομα ούτε στα σύκα ούτε στη σκάφη.

Υπάρχει το κυρίως έργο του για το οποίο θα μιλήσουν άλλοι περισσότερο αρμόδιοι. Γεγονός πάντως είναι ότι δεν αναμετρήθηκαν και πολλοί συγκαιρινοί του με αυτό, κι ας είναι εκτός από μοναδικό και το μοναδικό στο είδος του εξαγώγιμο προϊόν μας. Ακόμη και αυτοί που ψέλλισαν ενστάσεις, τις ψέλλισαν ευκαιριακά, στην πραγματικότητα φτύνοντας αμάσητα δικά του δωρήματα. Από τα πολλά χαρίσματά του ας κρατήσουμε την προτεραιότητα της αγαπητικής διακινδύνευσης έναντι της εγωτικής κατασφάλισης. Μιας διακινδύνευσης διόλου θεωρητικής και καθόλα ψηλαφητής. Ο έρωτας ως μοναδική οδός υπαρκτικής γνησιότητας. Και κοντά στην ένσαρκη μεταφυσική του, ας κρατήσουμε και την απότοκό της: τη φυσική, ήγουν επιχώρια, παράδοση του ελληνικού τρόπου, αυτή που δεν φιλιώνει ούτε με τον θάνατο ούτε με τη θανατίλα.

Δίπλα σε αυτό το κοπιώδες έργο υπάρχει και η για δεκαετίες τακτική παρέμβασή του, πάντοτε «εν ανθηρώ Ελληνι λόγω», στον κυριακάτικο, κυρίως, Τύπο. Βλέπω με έκπληξη ότι η αρθρογραφία του θεωρείται από κάποιους πάρεργο που δεν αξίζει να το πολυπαίρνουμε στα σοβαρά. Αυτή η θεώρηση φέρνει τον Γιανναρά στα μέτρα και στα γούστα όσων την εκφέρουν, αλλά μου φαίνεται επιπόλαιη και άδικη. Αδικη, όχι μόνο γιατί τεμαχίζει έναν αξεχώριστο συγγραφικό κάματο που περιφρονούσε την προχειρογραφία, αλλά γιατί παραθεωρεί μια τακτική δραστηριότητα και επιπόλαιη γιατί δεν αναγνωρίζει σε αυτή τη δραστηριότητα τη διακινδύνευση που συνεπάγεται η αναμέτρηση με τα τρέχοντα. Και δεν μου έρχεται στον νου κανείς άλλος που για περισσότερο από μισό αιώνα κατέθεσε, όχι βεβαιότητες αλλά αγωνίες για τα εκτός του γραφείου του ζητήματα. Αν τα βιβλία τον αντάμειψαν με φίλους, οι επιφυλλίδες τού προσπόρησαν εχθρούς. Προφανώς και δεν έλειψαν οι αστοχίες (τις οποίες με μικρόψυχη σπουδή επισημαίνουν οι αναμάρτητοι), όμως δεν απόλειψε ποτέ η πείνα και η δίψα να μη σπαταληθεί και να μη μαγαριστεί η ιερότητα της ζωής. Ακόμα και η οξύτητα κάποιων διατυπώσεων, όπως το προφητικό «Finis Graeciae», δεν έχει μνησικακία, αλλά σπαραγμό –φωνή πατρίδας ποθεινής– στον οποίο έχουν δυσανεξία και οι νεοεθνικόφρονες και οι πολέμιοί τους.

Και κάτι τελευταίο – επιτρέψτε μου. Είχαμε αγάπη με τον Γιανναρά. Και θα με μάλωνε που δεν κάνω ζάφτι τον αποχωρισμό και θα μου λείψει το πιο τίμιο – η μορφή του. Κρατώ τις μνήμες φυλαχτό και ψευτοπαρηγοριέμαι φυλλομετρώντας βιβλία. Και συνομολογώ με μπόλικους ομηλίκους μου ότι στον τόπο μας δεν είμαστε όλοι αυτοδίδακτοι. Μετά τη θανή του Γιανναρά είμαστε ορφανεμένοι, αυτοδίδακτοι όμως όχι.

A Dio ∆άσκαλε. Καλή αντάμωση.

____________________________
*Ο κ. Θεόδωρος Ε. Παντούλας είναι συγγραφέας.

Χρῆστος Γιανναρᾶς (1935-2024): «Ἔφερε τὴ θεολογία μέσα στήν κοινωνία»

Πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 1/9/2024




Tου Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου Β΄



Θέλω τὴ στιγμὴ τῆς τελευταίας μου πνοῆς, 
νὰ φύγω μὲ τὴ λαχτάρα τοῦ γυρισμοῦ στὴν πατρίδα.

Χρῆστος Γιανναρᾶς
«Τὰ καθ’ ἑαυτὸν»



Ὁ Χρῆστος Γιανναρᾶς τελείωσε στὶς 24 Αὐγούστου 2024 τὴν ἐπίγεια ζωή του. Ἄφησε ἔντονα τὰ χνάρια του στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας μας, στὴ Θεολογία μας, στὸν χῶρο τῆς διανόησης καὶ στὸ πανεπιστήμιο, στὴν κοινωνία, στὴ ζωή μας καὶ στὶς ψυχές μας.

Τὸν θυμόμαστε ἀπὸ τὴν πρώτη του νιότη νὰ πεινᾶ καὶ νὰ διψᾶ γιὰ τὴ Θεολογία. Προικισμένος μὲ ἀσυνήθιστα διανοητικὰ χαρίσματα ἡγήθηκε μιᾶς γενιᾶς νέων τότε θεολόγων, αὐτῶν ποὺ σήμερα ὀνομάζουμε ἐκπροσώπους τῆς Θεολογίας τοῦ ’60. Μὲ λόγο σαγηνευτικὸ γοήτευσε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τοὺς ἀναγνῶστες του, ὅπως καθήλωνε μεγάλα ἀκροατήρια. Μεθοῦσε μὲ τὸ ὅραμα μιᾶς Θεολογίας γεμάτης ἀπὸ χυμοὺς ἀληθινῆς ζωῆς, γιὰ τὴν ὁποία θὰ ἄξιζε νὰ πάσχει κανείς. Τὰ 12 τεύχη τοῦ περιοδικοῦ «Σύνορο» κέρδισαν μὲ τὸ ζωντανὸ γλωσσικό τους ἰδίωμα καὶ μὲ τὸν φρέσκο θεολογικό τους λόγο περίοπτη θέση στὶς συνειδήσεις μας. Οἱ σπουδὲς φιλοσοφίας στὴν Εὐρώπη καὶ ἀργότερα ἡ σύνδεσή του μὲ αὐτὸ ποὺ ὀνομάστηκε νεορθόδοξο κίνημα, ὁ ὄγκος τῶν συγγραμμάτων του μεταφρασμένων σὲ πολλὲς γλῶσσες, ἡ πολυσυζητημένη ἐκλογή του ὡς καθηγητῆ στὸ Πάντειο Πανεπιστήμιο, ἡ διδασκαλία του σὲ ἅλλα ἑλληνικὰ καὶ ξένα πανεπιστήμια, οἱ σχετικὲς βραβεύσεις, οἱ παρεμβάσεις στὰ πολιτικὰ καὶ κοινωνικὰ δρώμενα μέσα ἀπὸ τὴν ἀρθρογραφία σὲ ἐφημερίδες καὶ τὴν τηλεοπτικὴ παρουσία, τὸν καθιέρωσαν ὡς ἕνα σημαντικὸ στοχαστὴ μὲ σαφεῖς πάντα ἀναφορὲς στὴ Θεολογία καὶ στὴν Ἐκκλησία.

Παρότι ἄλλοι θὰ μιλήσουν ἁρμοδίως γιὰ τὸν διανοητὴ καὶ φιλόσοφο Χρῆστο Γιανναρᾶ, δὲν μποροῦμε νὰ μὴν ἐπισημάνουμε ὅτι ἔφερε τὴ Θεολογία σὲ διάλογο μὲ τὴν Τέχνη, τὰ Γράμματα καὶ τὴ Λογοτεχνία καὶ βέβαια μὲ τὴν Πολιτική. Τὴν ἔφερε μέσα στὴν κοινωνία, τὴν ἐπέβαλε ὡς ἕνα, ἂν μή τι ἄλλο, πολιτισμικὸ μέγεθος, σεβαστὸ ἀπὸ πιστοὺς καὶ ἀθέους, ἀπὸ μέλη τῆς Ἐκκλησίας καὶ μή, ὡς συνεπὴ καὶ ὁλοκληρωμένη πρόταση ὀντολογίας.

Ὕμνησε τὴ ζωντανὴ ἐμπειρία ὡς τὴ μόνη ἔγκυρη ὁδὸ γιὰ τὴ γνώση. Ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ, ἔλεγε σχολιάζοντας τὶς ἀρεοπαγιτικὲς συγγραφές, χαρακτηρίζεται ὄχι ὡς ἁπλῆ μάθηση, ἀλλὰ ὡς ἐμπειρία προσωπικῆς μετοχῆς.

Στὴ θεώρηση τῆς ἑλληνικότητας ποὺ ἐπεχείρησε, τοῦ ἑλληνικοῦ τρόπου, ὅπως τὸν ὀνόμαζε, εἶδε τὴν ἑλληνικὴ Πόλη ὡς τὴν κατὰ λόγον σχέση καὶ συνύπαρξη, ὅπου ἡ κοινωνία τῶν ἀναγκῶν γίνεται τρόπος τοῦ ἀληθοῦς.

Ἔχει εὐγένεια, λαχταρᾶ τὴν ἐμπειρία τῆς ἀλήθειας ὁ Χρῆστος Γιανναρᾶς. Οἱ θέσεις του –καὶ οἱ θεολογικές– ἀσφαλῶς ἐπιδέχονται ἀντίλογο. Ἔργο τῶν θεολόγων καὶ τῶν στοχαστῶν εἶναι καὶ θὰ εἶναι ἡ κριτικὴ θεώρηση τοῦ ἔργου του.

Ὁ ἴδιος ὑπῆρξε ἀνυποχώρητος. Στὴν κριτικὴ προσώπων καὶ καταστάσεων τοῦ δημόσιου καὶ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ βίου δὲν χαριζόταν. Τὸν συνεῖχε ὁ πόθος τῆς γνησιότητας, ὡστόσο ἡ κριτική του δὲν ἦταν πάντα ἀποδεκτή. Στὸ συναρπαστικὸ ἐξ ἄλλου «Καταφύγιο ἰδεῶν» δὲν ἀπέφυγε, ἐνδεχομένως, λανθασμένους προσωπικοὺς χαρακτηρισμούς.

Κανεὶς ὡστόσο δὲν μπορεῖ νὰ ἀμφισβητήσει τὸν καημό του γιὰ τὴν ἀλήθεια, τὴ Θεολογία καὶ τὴν Ἐκκλησία. Κρατῶ στὴν καρδιά μου τὸν ἔντιμο ἀναζητητή, τὸν γίγαντα τοῦ πνεύματος ποὺ χάρισε στὴν Ἐκκλησία τὰ τάλαντά του. Γεμάτος συγκίνηση ἄκουσα τὴ μαρτυρία γιὰ τὴν ὁσιακότητα τῶν τελευταίων του στιγμῶν. Ὁ Θεὸς ἂς πληρώνει τὴν πεῖνα καὶ τὴ δίψα του.


Μετ’ εὐχῶν διαπύρων.

Τρίτη 3 Σεπτεμβρίου 2024

15 ΧΡΟΝΙΑ "ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ"

 



Στις 3 Σεπτεμβρίου 2009 ξεκίνησε το ταξίδι μας στη μπλογκόσφαιρα.

448.000 page views
4800+ αναρτήσεις

Θερμές ευχαριστίες σε όλους τους αναγνώστες μας!