Giorgio Agamben, Κομμουνιστικός καπιταλισμός

 Πηγή: ΑΝΤΙΦΩΝΟ

[Το κείμενο του Giorgio Agamben δημοσιεύθηκε στο Quodlibet με τίτλο "Capitalismo comunista": https://www.quodlibet.it/giorgio-agamben-capitalismo-comunista]

Μετάφραση: Γιώργος Πινακούλας

[Το βιβλίο "Που βρισκόμαστε; Η επιδημία ως πολιτική" του Giorgio Agamben σε εξαιρετική μετάφραση Τάσου Θεοφιλογιαννάκου και Παναγιώτη Καλαμαρά, κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Αλήστου μνήμης]

Ο καπιταλισμός που εδραιώνεται σε πλανητική κλίμακα δεν είναι ο καπιταλισμός με τη μορφή που προσέλαβε στη Δύση: είναι μάλλον ο καπιταλισμός στην κομμουνιστική εκδοχή του, που συνδυάζει μια εξαιρετικά ταχεία παραγωγική ανάπτυξη μ’ ένα ολοκληρωτικό πολιτικό καθεστώς. Αυτή είναι η ιστορική σημασία του ηγετικού ρόλου που αναλαμβάνει η Κίνα, όχι μόνο στην οικονομία με τη στενή έννοια, αλλά επίσης, όπως έδειξε εύγλωττα η πολιτική χρήση της πανδημίας, ως παράδειγμα διακυβέρνησης των ανθρώπων. Ότι τα καθεστώτα που εγκαθιδρύθηκαν στις υποτιθέμενες κομμουνιστικές χώρες ήταν ένας ιδιαίτερος τύπος καπιταλισμού, ειδικά προσαρμοσμένος σε οικονομικά καθυστερημένες χώρες και χαρακτηρισμένος γι’ αυτό το λόγο ως κρατικός καπιταλισμός, ήταν απόλυτα γνωστό σε όποιον ξέρει να διαβάζει ιστορία· εντελώς απροσδόκητο, αντίθετα, ήταν ότι αυτός ο τύπος καπιταλισμού, που φαινόταν να έχει ολοκληρώσει το έργο του και συνεπώς να έχει ξεπεραστεί, προοριζόταν, παρ’ όλα αυτά, να γίνει, σε τεχνολογικά εκσυγχρονισμένη μορφή, η δεσπόζουσα αρχή στην παρούσα φάση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό ότι σήμερα παρακολουθούμε μια σύγκρουση μεταξύ του δυτικού καπιταλισμού, που συνυπήρχε με το κράτος δικαίου και την αστική δημοκρατία, και του νέου κομμουνιστικού καπιταλισμού, απ’ την οποία αυτός ο τελευταίος φαίνεται ν’ αναδεικνύεται νικητής. Αυτό που είναι βέβαιο, ωστόσο, είναι ότι το νέο καθεστώς θα ενώσει εν εαυτώ την πιο απάνθρωπη όψη του καπιταλισμού με την πιο βάρβαρη πλευρά του κρατικού κομμουνισμού, συνδέοντας την ακραία αποξένωση στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων μ’ έναν κοινωνικό έλεγχο άνευ προηγουμένου.

15 Δεκεμβρίου 2020

Giorgio Agamben