ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ

Τετάρτη 31 Μαρτίου 2010

Ἰούδας Ἰσκαριώτης, ἡ αἰώνια αὐτομόνωση

Ἰούδας: τὸ μεγάλο μυστήριο, ποὺ ἐνέπνευσε συγγραφεῖς ὅπως ὁ Καζαντζάκης («Τελευταῖος πειρασμός» – ὁ Ἰούδας ἀπαραίτητος, ἐξιλαστήριο θύμα τοῦ θείου Πάθους) καὶ ὁ Μπόρχες («Τρεῖς ἐκδοχὲς τοῦ Ἰούδα» – ὁ Χριστὸς δὲν ἦταν ὁ Ἰησοῦς, ἀλλὰ ὁ Ἰούδας, γιατί ἡ προδοσία ἦταν πιὸ μεγάλη τραγωδία ἀπὸ τὴ σταύρωση, ἑπομένως αὐτὴ ἦταν ἡ ἀληθινὴ θυσία).
Τὴ συγκίνηση ἐπιτείνει ἡ ὑποψία ὅτι ὁ Ἰούδας ἦταν ζηλωτὴς (μέλος ἐπαναστατικοῦ σώματος) ὅταν ὁ Ἰησοῦς (κάτω ἀπὸ συνθῆκες ποὺ δὲν ἀναφέρονται) τὸν κάλεσε στὴν παρέα τῶν δώδεκα. Τὴν ὑποψία αὐτὴ δημιούργησε τὸ ἐπίθετο Ἰσκαριώτης, ποὺ συνδέεται ὑποθετικὰ μὲ τὸ εἰδικὸ στιλέτο (sicarius) ποὺ χρησιμοποιοῦσαν οἱ ζηλωτὲς κατὰ τὶς ἐπιθέσεις αὐτοκτονίας τους ἐναντίον τῶν Ρωμαίων.
Φανατικοὶ ἢ ἥρωες, οἱ πρόγονοι τῶν σημερινῶν καμικάζι, ποὺ χτυποῦσαν μὲ τυφλὴ ἀπελπισία τοὺς προγόνους τῶν σημερινῶν ἀδίστακτων κατακτητῶν, προκάλεσαν τὴ συμπάθεια καὶ τὸ μύθο ὅτι ὁ Ἰούδας ἀγαποῦσε τὸν Ἰησοῦ, ἀλλὰ Τὸν πρόδωσε εἴτε ἀπὸ ἀγανάκτηση, ὅταν ἔνιωσε νὰ προδίδονται οἱ προσδοκίες του γιὰ ἀπελευθερωτῆ Μεσσία, εἴτε γιὰ νὰ Τὸν ἐξαναγκάσει ἔμμεσα νὰ ἐνεργοποιήσει τὴ θεϊκή Του δύναμη καὶ ν᾿ ἀρχίσει ἐπιτέλους ἡ ἀποτίναξη τοῦ ἀπάνθρωπου ρωμαϊκοῦ ζυγοῦ ποὺ ὀνειρευόταν τὸ ἑβραϊκὸ ἔθνος. Τὸ μύθο συντήρησαν οἱ κινηματογραφικὲς καὶ τηλεοπτικὲς παραγωγές, μὲ ἀποτέλεσμα σήμερα ὁ ἀδαὴς καὶ σχετικὰ ἀθῶος μέσος καταναλωτὴς νὰ τὸν καταναλώνει μηρυκάζοντας μαζὶ μὲ τὰ γενετικὰ τροποποιημένα προϊόντα ποὺ σερβίρονται στὸ καθημερινὸ πιάτο του.
Προσωπικὰ δὲ γνωρίζω ἂν εἶναι βάσιμη ἡ ὑπόθεση γιὰ προαποστολικὴ θητεία τοῦ Ἰούδα στὸ κίνημα τῶν ζηλωτῶν. Δὲν τὸ θεωρῶ πολὺ πιθανόν, γιατὶ δὲν ἔχω ἀκούσει τὸ χαρακτηρισμὸ Ἰσκαριώτης γιὰ τοὺς φορεῖς τοῦ σικαρίου. Ἀντίθετα, ὁ ἀπόστολος Σίμων ὁ Κανανίτης χαρακτηρίζεται καὶ Σίμων ὁ Ζηλωτής (Λουκ. 6, 15), ἑπομένως πρέπει νὰ ἀνῆκε στὸ κίνημα πρὶν γίνει ἀπόστολος. Στὰ εὐαγγέλια βέβαια δὲν ὑπάρχει νύξη γιὰ ζηλωτικὲς δραστηριότητες ἢ καὶ σκέψεις τῶν δυὸ ἀποστόλων, ὁπότε, ὅ,τι κι ἂν συνέβαινε στὴ ζωή τους πρὶν τὴν ἀποστολικὴ κλήση τους, ἡ κλήση αὐτὴ ἦταν κάτι πιὸ σημαντικὸ ἀπ᾿ ὅσο θὰ θέλαμε νὰ πιστεύουμε στὶς ἁπλουστευτικὲς ἑρμηνεῖες ποὺ δίνουμε στὰ γεγονότα τῆς Καινῆς Διαθήκης...
Ἀντίθετα, ὁ Ἰούδας χαρακτηρίζεται «κλέπτης» (Ἰω. 12, 6) καὶ εἶναι προφανὲς ὅτι οἱ εὐαγγελιστὲς θεωροῦν τὰ χρήματα ὡς τὸ μόνο κίνητρο ποὺ τὸν ὁδήγησε στὴν προδοσία. Ἴσως ἡ παρατήρηση τοῦ Ἰησοῦ, ποὺ τὸν ἔλεγξε ἔμμεσα πλὴν σαφῶς γιὰ τὴ φιλαργυρία τοῦ στὸ Ἰω. 12, 1-8, νὰ φούντωσε μέσα του τὴ φλόγα κάποιου μίσους -τοῦ ἀνεξήγητου μίσους ποὺ ἐνίοτε τρέφουμε γι᾿ αὐτὸν ποὺ μᾶς ἀγαπᾶ, ἴσως ἀπὸ ζήλια ἢ ἐπειδὴ ἔχουμε κλείσει ἑρμητικὰ τὴν καρδιά μας ἀπέναντι στὸν «ἄλλο» καὶ μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα τῆς ἀγαπητικῆς προσέγγισης. Εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ συμπτώματα τῆς πτωτικῆς παραφροσύνης τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ εὐαγγελιστὲς τὸ θεωροῦν ὑποβολιμαῖο ἀπὸ τὸ διάβολο, ποὺ ὤθησε τὸν Ἰούδα στὴν προδοσία κατὰ τὸ Λουκ. 22, 3.
Τὸ ὅτι κάτι μπορεῖ νὰ εἶναι ὑποβολιμαῖο ἀπὸ τὸ διάβολο δὲν ἀναιρεῖ τὴν εὐθύνη τοῦ ἀνθρώπου, γιατὶ ὁ διάβολος τοῦ τὸ ὑποβάλλει, δὲν τὸν κυριεύει γιὰ νὰ τὸν ἔχει ὑποχείριο. Ὁ ἄνθρωπος πάντα μπορεῖ νὰ πεῖ ὄχι.
Τὸ κρίσιμο στὰ συμπεράσματά μας γιὰ τὸν Ἰούδα εἶναι τὸ κριτήριο, μὲ τὸ ὁποῖο ἀντιμετωπίζουμε τὰ γεγονότα καὶ τὸ ὁποῖο ἔχει φυσικὰ διαμορφωθεῖ στὸ νοῦ μας ἀπὸ πρίν. Δηλαδή, οἱ σημερινοὶ «οὐδέτεροι» ἐξηγητὲς εἶναι πεπεισμένοι ὅτι κάτι ὕποπτο ὑπάρχει στὴν περίπτωση τοῦ Ἰούδα: οἱ παπάδες εἶναι πονηροί, ἡ Ἐκκλησία εἶναι μία ἀπάτη, ἑπομένως ὁ Ἰούδας εἶναι θύμα τῶν περιστάσεων. Ἀντίθετα, ἐμεῖς εἴμαστε πεπεισμένοι ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπη, ὅτι ἀγάπησε καὶ ἀγαπᾶ ἀκόμη τὸν Ἰούδα ὅσο καὶ τὸν Ἰωάννη (ὁ Ἰωάννης ἀγαποῦσε περισσότερο ἀπ᾿ ὅλους τὸν Ἰησοῦ, γι᾿ αὐτὸ ἦταν «ἀγαπημένος μαθητής Του») καὶ ὅτι μὲ πόνο προσπάθησε νὰ προειδοποιήσει τὸν Ἰούδα νὰ ἀκυρώσει τὴν προειλημμένη ἀπόφασή του, ὅταν εἶπε μπροστά του ὅτι θὰ ἦταν καλύτερο γιὰ τὸν προδότη νὰ μὴν εἶχε γεννηθεῖ (Λουκ. 22, 22, Ματθ. 26, 24). Νὰ μὴν εἶχε γεννηθεῖ, ὄχι γιατὶ ὁ κακὸς Θεὸς θὰ τὸν ὑποβάλει σὲ αἰώνια βασανιστήρια στὴ σαδιστικὴ κόλασή Του γιὰ νὰ ἐκδικηθεῖ τὴν προδοσία κατὰ τοῦ Υἱοῦ Του (οἱ ἀπόψεις αὐτὲς ποτὲ δὲν ἀνῆκαν στὴν παράδοσή μας καὶ εἶναι γιὰ μᾶς ἀπαράδεκτες), ἀλλὰ γιατὶ ὁ ἴδιος ὁ προδότης εἶχε κλείσει τὴν καρδιά του ἀπέναντι στὸ συνεχὲς ἀγαπητικὸ κάλεσμα τοῦ Ἰησοῦ κι ἑπομένως θ᾿ ἀρνιόταν νὰ βρεθεῖ μαζί Του στὸν παράδεισο. Πῶς νὰ συνυπάρχεις αἰώνια μὲ κάποιον ποὺ δὲν ἀγαπᾶς; Ἂν ὅμως ἐπιλέγεις τὴν αἰώνια μόνωση, φυλακισμένος στὴν αὐτοφυλακή σου, εἶσαι δυστυχισμένος καὶ μάλιστα ἡ τραγικότητά σου εἶναι κοσμικῶν διαστάσεων.
Τὸ ἀγαπητικὸ κάλεσμα τοῦ Ἰησοῦ δὲν περιορίστηκε στὸ νὰ πλύνει τὰ πόδια τοῦ Ἰούδα μαζὶ μὲ ὅλων τῶν ἀποστόλων στὸ μυστικὸ δεῖπνο (Ἰω. 13, 1-20) καὶ στὴ συνέχεια νὰ τοῦ μεταδώσει τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα Του, κάνοντάς τιν κοινωνὸ μιᾶς ἀπὸ τὶς πιὸ σημαντικὲς στιγμὲς στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας (ὅπως νομίζουμε βέβαια ἐμεῖς, οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ποὺ πολεμᾶμε κατὰ τῆς καταπίεσης μὲ μοναδικὸ ὅπλο μας τὴ θεία Κοινωνία, ἀκόμη κι ὅταν ἡ καταπίεση φορᾶ κίβδηλο χριστιανικὸ μανδύα), ἀλλὰ συνεχίστηκε χωρὶς δισταγμὸ καὶ τὴν ὥρα τοῦ προδοτικοῦ φιλήματος. «Φίλε», τοῦ εἶπε, «γιατί ἦρθες;» (Ματθ. 26, 50). Δὲν τὸ ἔκανε γιὰ ν᾿ ἀποφύγει τὴ σύλληψη - αὐτὸ εἶχε πλέον δρομολογηθεῖ. Τοῦ ἅπλωνε τὸ χέρι γιὰ μετὰ τὴ σύλληψη, γιὰ νὰ ἐπιστρέψει κοντά Του καὶ νὰ σωθεῖ!
Συγχωρέστε με, ἀλλὰ ἐκπλήσσομαι τόσο ἀπὸ τὸ μέγεθος τῆς πώρωσης τοῦ Ἰούδα (εἶναι κι αὐτὸς ἕνα ἀρχέτυπο, τὸ ἀρχέτυπο τοῦ πωρωμένου ἀνθρώπου), ὥστε μετὰ τὸν Ἰούδα τὸ χρῶμα τῆς πανανθρώπινης τραγικότητας ἔχει σκουρύνει στὰ μάτια μου. […] Ἐντάξει, ἂς δεχτοῦμε ὡς προτιμότερο νὰ μὴν ἀνακατεύουμε στὶς λογικὲς καὶ ἀποστασιοποιημένες ἑρμηνευτικές μας ἀπόπειρες τὰ ἄχρηστα καὶ ἐπιστημονικῶς ἀδιάφορα συναισθήματά μας.
Ὁ Ἰούδας λοιπὸν –κατὰ κάποιους γενναῖα, κατ᾿ ἐμὲ νοσηρὰ καὶ λυπηρὰ– προτίμησε νὰ κρεμαστεῖ παρὰ νὰ ἐπιστρέψει στὸ κέντρο τῆς ἀγάπης ποὺ διαρκῶς, συντετριμμένη ἀπὸ τὸν πόνο τῶν ψυχικῶν καὶ σωματικῶν τραυμάτων Της, τὸν καλοῦσε, τὸν καλοῦσε, τὸν καλοῦσε, τὸν καλοῦσε, τὸν καλοῦσε. Πέταξε τὰ ἀργύρια πίσω στοὺς ἀρχιερεῖς, γιατὶ τὸ κέρδος τῆς ἁμαρτίας του ἦταν μάταιο (ἡ ἁμαρτία δὲν ἦταν ἁπλὰ ἡ προδοσία, ἀλλὰ τὸ ἀμετάκλητο ἄνοιγμα τοῦ ἐαυτοῦ του πρὸς τὸ σκοτάδι) καὶ διέπραξε τὴ δεύτερη προδοσία, τὴ χειρότερη: πρόδωσε τὴν ψυχή του. Ἀντὶ νὰ μετανοήσει, αὐτοκαταστράφηκε.
«Ἡρωικό» λένε. Ἀντίθετα «ὁ Πέτρος κολάκευσε τὸν Ἰησοῦ καὶ ἀποκαταστάθηκε στὸ ἀξίωμα τοῦ κορυφαίου ἀποστόλου»! Ἐκπληκτικό, ἀγαπητέ μου φίλε! Ὁ Πέτρος «κολάκευσε» (θρήνησε συγκλονισμένος ἀπὸ τὸν ψυχικὸ σεισμὸ ποὺ τὸν συντάραξε μὲ τὸ λάλημα τοῦ πετεινοῦ, ἐνῶ ὁ Ἰησοῦς δικαζόταν μέσα καὶ δὲν τὸν ἔβλεπε) καὶ κέρδισε τὸ δικαίωμα νὰ σταυρωθεῖ ἀνάποδα στὴ Ρώμη μετὰ ἀπὸ μακροχρόνια εἰρηνικὴ ἀντιμετώπιση τῶν ἀνατριχιαστικῶν διωγμῶν τῆς πάμφτωχης καὶ κρυμμένης στὶς κατακόμβες Ἐκκλησίας! Ὁ δὲ Ἰούδας, τὸ παλληκάρι, ἀστόχησε, ἀρνήθηκε, ἐπέλεξε βέβαια γιὰ τὸν ἑαυτό του (καὶ καλὰ ἔκανε, ἂν τὸ θέλετε, αὐτεξούσιο ὂν ἦταν, ὅπως κι ἐσεῖς κι ἐγώ) καὶ βούτηξε μὲ τὸ κεφάλι στὴν ἄβυσσο!
Σὲ κάθε περίπτωση, ὁ δρόμος εἶναι ἀνοιχτὸς καὶ ἡ ἐπιλογὴ τῆς ἀβύσσου δὲν κάνει κανέναν ἀνάξιο τῆς ἀμέριστης καὶ ἀπροϋπόθετης ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν χριστιανῶν, ποὺ συνεχίζουν νὰ προσεύχονται καὶ γιὰ τὸν Ἰούδα! Ὁ Ἰούδας εἶναι ἄνθρωπος, εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ, τὸ γεγονὸς ὅτι κατέστη τραγικὸς δὲν μᾶς δίνει τὸ δικαίωμα νὰ τὸν μισοῦμε. Προσεύχομαι γιὰ τὴν ἀνάπαυση τῆς ψυχῆς του – ἀλλὰ ὁ ἴδιος θέλει ν᾿ ἀναπαυτεῖ; Ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ ἀνάπαυση τοῦ ἀνθρώπου.


Θεόδωρος Ρηγινιώτης, ἀπὸ τὸ βιβλίο «Ἐναντίον τοῦ Θεοῦ», ἐκδ. Ὄμορφος Κόσμος, Ρέθυμνο 2006.



Ύμνοι της Μεγάλης Εβδομάδος

Ερχόμενος ο Κύριος...

 
Ιερός Ναός Αγ. Παρασκευής Χαλκίδος, Πάσχα 2009.
uploader: ieropsaltesevias
http://www.youtube.com/watch?v=1fLHdPEstbo&feature=player_embedded

Ἐρχόμενος ὁ Κύριος πρὸς τὸ ἑκούσιον πάθος, τοῖς Ἀποστόλοις έλεγεν ἐν τῇ ὀδῶ˙ Ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα, καὶ παραδοθήσεται ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου, καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ. Δεῦτε οὒν καὶ ἠμεῖς, κεκαθαρμέναις διανοίαις, συμπορευθῶμεν αὐτῶ, καὶ συσταυρωθῶμεν, καὶ νεκρωθῶμεν δί΄αὐτὸν ταὶς τοῦ βίου ἠδοναῖς˙ ἴνα καὶ συζήσωμεν αὐτῶ καὶ ἀκούσωμεν βοῶντος αὐτοῦ. Οὐκέτι εἰς τὴν ἐπίγειον Ἱερουσαλήμ διὰ τὸ παθεῖν, ἀλλὰ ἀναβαίνω πρὸς τὸν Πατέρα μου, καὶ Πατέρα ὑμῶν, καὶ Θεόν μου καὶ Θεὸν ὑμῶν. Καὶ συνανυψῶ ὑμᾶς εἰς τὴν ἄνω Ἱερουσαλήμ, ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν Οὐρανῶν.


Εν ταις λαμπρότησι των αγίων σου...

 

Πρωτοψάλτης Παν.Χριστοδουλόπουλος
uploader: kontosth
http://www.youtube.com/watch?v=_sZ5fICtPiA&feature=player_embedded
http://ierosnaosagandreou.blogspot.com/2010/03/blog-post_3148.html

Εν ταις λαμπρότησι των Αγίων σου, πώς εισελεύσομαι ο ανάξιος; εάν γάρ τολμήσω συνεισελθείν εις τον νυμφώνα, ο χιτών με ελέγχει, ότι ουκ έστι του γάμου, και δέσμιος εκβαλούμαι υπό των Αγγέλων. Καθάρισον Κύριε, τον ρύπον της ψυχής μου, και σώσόν με ως φιλάνθρωπος.

Ο τρόπος σου δολιότητος γέμει...


 


uploader: promoNVC
http://www.youtube.com/watch?v=FX_sCDsz9rs

Ψάλλει η Νεκταρία Καραντζή
Δίσκος: Επικράνθη, εκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, 2006
(40 βυζαντινοί εκκλησιαστικοί ύμνοι της Μ. Εβδομάδας με τον Χρόνη Αηδονίδη και τη Νεκταρία Καραντζή).

Ὁ τρόπος σου δολιότητος γέμει, παράνομε Ἰούδα· νοσῶν γὰρ φιλαργυρίαν, ἐκέρδησας μισανθρωπίαν· εἰ γὰρ πλοῦτον ἠγάπας, τί τῷ περὶ πτωχείας διδάσκοντι ἐφοίτας; εἰ δὲ καὶ ἐφίλεις, ἵνα τί ἐπώλεις τὸν ἀτίμητον, προδιδοὺς εἰς μιαιφονίαν; Φρῖξον ἥλιε, στέναξον ἡ γῆ, καὶ κλονουμένη βόησον· Ἀνεξίκακε Κύριε δόξα σοι.


Τρίτη 30 Μαρτίου 2010

Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις...



uploader:  ieropsaltesevias

Δοξαστικό Αποστίχων Όρθρου Μ. Τετάρτης.
Ποιήμα Κασσιανής 
Ήχος πλ. δ΄
Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας  Κώνσταντίνου Πρίγγου.
Ιερός Ναός Αγ. Παρασκευής Χαλκίδος, Πασχα 2009.
http://www.youtube.com/watch?v=TY6d7EcRGO0

Κείμενο από το βιβλίο του Τριωδίου


Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή, τήν σήν αἰσθομένη θεότητα, μυροφόρου ἀναβαλοῦσαν τάξιν, ὀδυρομένη μύρα σοι πρό τοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει.
Οἴμοι, λέγουσα, ὅτι νύξ μοι ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας, ζοφώδης τε καί ἀσέληνος ἔρως τῆς ἁμαρτίας.
Δέξαι μου τάς πηγάς τῶν δακρύων, ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης τό ὕδωρ.
Κάμφθητί μοι πρός τούς στεναγμούς τῆς καρδίας, ὁ κλίνας τούς οὐρανούς τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει.
Καταφιλήσω τούς ἀχράντους σου πόδας, ἀποσμήξω τούτους δέ πάλιν τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις΄ὧν ἐν τῷ παραδείσῳ Εὔα τό δειλινόν, κρότον τοῖς ὠσίν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη.
Ἁμαρτιῶν μου τά πλήθη καί κριμάτων σου ἀβύσσους τίς ἐξιχνιάσει, ψυχοσῶστα Σωτήρ μου; Μή με τήν σήν δούλην παρίδης, ὁ ἀμέτρητον ἔχων τό μέγα ἔλεος.

Μετάφραση από τον Κωστή Παλαμά

Κύριε, γυναίκα αμαρτωλή, πολλά, πολλά, θολά, βαριά τα κρίματά μου. Μα, Ω Κύριε, πώς η θεότη Σου μιλά μέσ’την καρδιά μου! Κύριε, προτού Σέ κρύψ’η εντάφια γη από τη δροσαυγή λουλούδια πήρα κι απ’της λατρείας την τρίσβαθη πηγή Σού φέρνω μύρα.
Οίστρος με σέρνει ακολασίας... Νυχτιά, σκοτάδι αφέγγαρο, άναστρο με ζώνει, το σκοτάδι της αμαρτίας΄ φωτιά με καίει, με λιώνει.
Εσύ που από τα πέλαα τα νερά τα υψώνεις νέφη, πάρε τα, Έρωτά μου, κυλάνε, είναι ποτάμια φλογερά τα δάκρυά μου.
Γύρε σ’ εμέ. Η ψυχή μου πώς πονεί! Δέξου με Εσύ που δέχτηκες και γείραν άφραστα ως εδώ κάτου οι ουρανοί και σάρκα επήραν.
Στ’άχραντά Σου τα πόδια, βασιλιά μου Εσύ θα πέσω και θα στα φιλήσω και με της κεφαλής μου τα μαλλιά θα στα σφουγγίσω.
Τ’άκουσεν η Εύα μέσ’στο αποσπερνό της παράδεισος φως ν’αντιχτυπάνε, κι αλαφιασμένη κρύφτηκε... Πονώ, σώσε, έλεος κάνε.
Ψυχοσώστ’, οι αμαρτίες μου λαός΄ τα ξεδιάλυτα ποιός θα ξεδιαλύση; Αμέτρητό Σου το έλεος, ο Θεός! Άβυσσο η κρίση.

Πηγή: Το μελέτημα του κ. Χριστοφόρου Αρβανίτη, Το τροπάριο της Κασσιανής.
Δείτε το  ολόκληρο  στους Θεολόγους Κρήτης, πατώντας εδώ .

Τι σημαίνει «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται…»

Θ. Ι. Ρηγινιώτης

Δύο από τα πιο γνωστά τροπάρια της Μ. Εβδομάδας είναι τα «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται» και «Τον νυμφώνα Σου βλέπω». Ποια είναι όμως η σημασία τους;


Το πρώτο απ’ αυτά λέει:
«Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός, και μακάριος ο δούλος, ον ευρήσει γρηγορούντα. Ανάξιος δε πάλιν ον ευρήσει ραθυμούντα. Βλέπε ουν, ψυχή μου, μη τω ύπνω κατενεχθείς, ίνα μη τω θανάτω παραδοθείς και της βασιλείας έξω κλεισθείς. Αλλά ανάνηψον κράζουσα• Άγιος, Άγιος, Άγιος ει ο Θεός ημών, διά της Θεοτόκου ελέησον ημάς».


Στα νέα ελληνικά, το τροπάριο λέει (κάπως ελεύθερα):
«Δείτε, έρχεται ο Γαμπρός (Νυμφίος) καταμεσίς της νύχτας, και καλότυχος ο δούλος, που θα τον βρει ξύπνιο, αλλά ανάξιος εκείνος που θα πιαστεί στον ύπνο. Πρόσεχε λοιπόν, ψυχή μου, μην αφεθείς στον ύπνο, για να μην παραδοθείς στο θάνατο και κλειστείς έξω από τη βασιλεία. Αλλά σύνελθε και φώναξε: Είσαι Άγιος, Άγιος, Άγιος, Θεέ μας, μέσω της Θεοτόκου ελέησέ μας».

Ποια είναι η σημασία αυτού του τροπαρίου;

Οι στίχοι παραπέμπουν σε δύο παραβολές, δηλαδή ιστορίες με κάποιο νόημα που είπε ο Χριστός. Η πρώτη φράση προέρχεται από την παραβολή των δέκα παρθένων (κατά Ματθαίον, κεφ. 25, στίχοι 1-13). Λέει ότι δέκα κορίτσια είχαν βγει να προϋπαντήσουν το γαμπρό σε κάποιο γάμο. Όμως εκείνος άργησε και αποκοιμήθηκαν. Και καταμεσίς της νύχτας ακούστηκε φωνή: «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται!». Οι κοπέλες ξύπνησαν, αλλά «οι λαμπάδες τους» έσβηναν. Οι πέντε απ’ αυτές (οι «φρόνιμες» = συνετές) είχαν μαζί τους λάδι και ανανέωσαν τη φλόγα, αλλά οι άλλες πέντε (οι «μωρές» = επιπόλαιες) δεν είχαν. Έτσι, μέχρι να βρουν να αγοράσουν, ο Γαμπρός μπήκε στο σπίτι του γάμου, έκλεισε η πόρτα και έμειναν απ’ έξω.
Όπως φαίνεται στα λόγια του Χριστού, ο γαμπρός της ιστορίας συμβολίζει το Χριστό, που όλοι περιμένουμε τη Δευτέρα Παρουσία Του, αλλά αυτή καθυστερεί. Θα έρθει ξαφνικά («μέσα στη νύχτα») και τότε κάποιοι θα είναι έτοιμοι να εμφανιστούν μπροστά Του, γιατί θα είναι καλοί άνθρωποι, ενώ κάποιοι άλλοι θα είναι ανέτοιμοι (επειδή φέρθηκαν ανόητα και δε φρόντισαν να καθαρίσουν την καρδιά τους) και θα μείνουν έξω από «το γάμο», δηλαδή τη βασιλεία του Θεού (τον παράδεισο).
Η δεύτερη παραβολή (κατά Λουκάν, κεφ. 12, στίχοι 36-46) μιλάει για κάποιους δούλους, που περιμένουν τον κύριό τους να επιστρέψει από γάμο. Καλότυχος, λέει ο Ιησούς, εκείνος ο δούλος, που ο κύριος θα τον βρει σε επιφυλακή να τον περιμένει, ενώ αλίμονο σ’ εκείνον που θα σκεφτεί «αργεί ο κύριος» και θ’ αρχίσει να μεθοκοπάει, να δέρνει και να καταπιέζει τους άλλους δούλους. Και αυτή η παραβολή δηλώνει ότι ο Χριστός θα επιστρέψει «ως κλέπτης εν νυκτί», σε στιγμή που κανείς δε θα Τον περιμένει.
Εννοείται ότι η στιγμή, για την οποία ο καθένας πρέπει να είναι έτοιμος, είναι η στιγμή του θανάτου μας, που πιθανότατα θα προηγηθεί της Δ. Παρουσίας και είναι ουσιαστικά η στιγμή της κρίσης μας μπροστά στο Θεό. Ας είμαστε έτοιμοι, έχοντας καθαρίσει την καρδιά μας από τα ελαττώματα που μας εμποδίζουν να αγαπήσουμε το Θεό και τον πλησίον μας.
Αυτό ακριβώς είναι και το νόημα του τροπαρίου. Ο ποιητής καλεί την ίδια την ψυχή του να μετανοήσει και να αφεθεί στα χέρια του Θεού, ζητώντας τη βοήθειά Του μέσω της Θεοτόκου, των αγίων και των φωτεινών αγγέλων (η τελευταία φράση λέγεται με όλες αυτές τις παραλλαγές). Το τριπλό «Άγιος, Άγιος, Άγιος» είναι από τον ύμνο των αγγέλων (των Σεραφείμ) που άκουσε ο προφήτης Ησαΐας (Ησαΐας, κεφ. 6) και υποδηλώνει την Αγία Τριάδα.

«Τον νυμφώνα Σου βλέπω…»



Το δεύτερο τροπάριο λέει:

«Τον νυμφώνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον, και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ. Λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής, Φωτοδότα, και σώσον με».

Σε νέα ελληνικά:

«Σωτήρα μου, βλέπω στολισμένο το σπίτι του γάμου, αλλά δεν έχω κατάλληλα ρούχα για να μπω μέσα. Κάνε λαμπερή τη στολή της ψυχής μου, Εσύ που δίνεις το φως, και σώσε με».

Οι στίχοι είναι εμπνευσμένοι από μια άλλη παραβολή του Χριστού, στο κατά Ματθαίον, κεφ. 22, στίχοι 1-14: ένας βασιλιάς παντρεύει το γιο του, αλλά οι καλεσμένοι «αγρόν ηγόρασαν» (η φράση είναι από το Λουκ. 14, 18, όπου υπάρχει η ίδια παραβολή ή μια παρόμοια – εκεί κάποιος λέει: «αγόρασα ένα αγρό (χωράφι) και πρέπει να πάω να τον δω, γι’ αυτό δε μπορώ να έρθω») και δεν πήγαν. Τότε εκείνος έστειλε και κάλεσαν όλους τους φτωχούς και περιθωριακούς, που ήρθαν αντί για τους επίσημους. Είδε όμως κάποιον με ρούχα ακατάλληλα για γάμο και έβαλε να τον πετάξουν έξω, και μάλιστα «στο σκοτάδι»!...

Εννοείται ότι, αφού οι τελικοί καλεσμένοι ήταν φτωχοί, ο Ιησούς δεν εννοούσε ότι ο άνθρωπος διώχτηκε επειδή είχε «κακά ρούχα». Το νόημα είναι ότι είχε κακή ψυχή.

Εδώ λοιπόν ο ποιητής του τροπαρίου παρακαλεί το Χριστό να τον βοηθήσει να γίνει λαμπερή η ψυχή του, να τη «φορέσει» (ως το καταλληλότερο ένδυμα) και να μπορέσει να μπει στο γλέντι του γάμου, δηλ. στον παράδεισο.

Ο Ιησούς ως Νυμφίος

Ο ίδιος ο Χριστός συχνά παρομοίασε τον ερχομό Του με γάμο και τον εαυτό Του με Νυμφίο (γαμπρό). Και στο τέλος της Αποκάλυψης ο παράδεισος συμβολίζεται με μια «πόλη στολισμένη σα νύφη», μέσα στην οποία δεν μπαίνει τίποτε κακό.
Η σημασία αυτής της παρομοίωσης είναι ότι στο πρόσωπο του Χριστού συντελείται ένας «ιερός γάμος» Θεού και ανθρωπότητας: στο γάμο οι δύο σύζυγοι ενώνονται, ενώ στο Χριστό ενώθηκαν Θεός και άνθρωπος, γι’ αυτό ο Χριστός είναι Θεάνθρωπος. Γι’ αυτό ο Χριστός ονομάζεται «Νυμφίος της Εκκλησίας», η σχέση του αντρόγυνου παρομοιάζεται από τον απόστολο Παύλο με τη σχέση Χριστού και Εκκλησίας (στην επιστολή προς Εφεσίους, κεφ. 5, που διαβάζεται κατά την τελετή του γάμου), ενώ το «Άσμα Ασμάτων» (το ερωτικό τραγούδι του βασιλιά Σολομώντα που βρίσκεται στην Παλαιά Διαθήκη) ερμηνεύτηκε από τους χριστιανούς αγίους ως αλληγορία του έρωτα του Θεού και του ανθρώπου.
Ο Θεός, κατά τους αγίους μας, είναι «ερωτευμένος με τον άνθρωπο», γιατί μόνο ένας ερωτευμένος θα μπορούσε να κάνει τέτοια θυσία: να γίνει ταπεινός άνθρωπος (ενώ είναι ο παντοδύναμος Θεός) και ν’ αφήσει να τον βασανίσουν μέχρι θανάτου για να σώσει το δημιούργημά Του. Επίσης, η αγάπη του Θεού είναι «έρως», γιατί Τον κινεί σε ένωση με τον άνθρωπο, όπως οι δύο ερωτευμένοι ενώνονται «οι δύο εις σάρκα μίαν».
Όλα αυτά δεν σκανδαλίζουν τους χριστιανούς, γιατί δεν περιέχουν τίποτε κακό: μιλάνε για την αγάπη του Θεού και για την ένωσή Του με τους ανθρώπους (την αγιότητα). Αυτή την ένωση καλείται να έχει ως σκοπό της ζωής του κάθε χριστιανός. Έτσι, αξιολογεί κάθε πράξη του, στην προσωπική, οικογενειακή, επαγγελματική κ.τ.λ. ζωή του, με γνώμονα αν συμβάλλει σ’ αυτή την ένωση ή την εμποδίζει: στην ένωση με τον Τριαδικό Θεό διά του Χριστού.
Γι’ αυτό ο Χριστός δεν θα μπορούσε να έχει παντρευτεί ή ερωτευτεί μια γυναίκα: όχι γιατί «ήταν ανέραστος» (δεν ήταν, όπως μόλις είπαμε), αλλά γιατί είναι ο Νυμφίος της Εκκλησίας, ερωτευμένος και ενωμένος με τη Νύμφη Του, την ανθρωπότητα. Μόνο αν δεν ήταν Θεός, αλλά ένας κοινός άνθρωπος, τότε δεν ισχύει αυτός ο ιερός γάμος. Γι’ αυτό και οι (λανθασμένες) ιδέες ότι δήθεν ήταν παντρεμένος με την αγία Μαρία τη Μαγδαληνή, είναι αντίθετες με τη διδασκαλία και την εμπειρία των αγίων όλων των εποχών για τη Θεότητα του Θεανθρώπου Νυμφίου Ιησού.

Καλή ανάσταση σε όλους μας.



(ΑΠΑΝΤΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ): ΥΠΟΜΟΝΗ ΘΑ ΠΕΙ...

 
Να πονάς, αλλά να μην καταβάλλεσαι.
Να πονάς, αλλά να μην παραφέρεσαι.

Να πονάς, αλλά να μην μεμψιμοιρείς.
Να πονάς, αλλά να μην γκρινιάζεις.

Να πονάς, αλλά να μην γίνεσαι αντικοινωνικός.
Να πονάς, αλλά να μην γίνεσαι πρόβλημα στο
περιβάλλον σου.

Να πονάς, αλλά να μένεις ολόρθος.
Να πονάς, αλλά να χαμογελάς.

Να πονάς, αλλά να δοξολογείς.
Να πονάς, αλλά να προσφέρεις.
Να πονάς, αλλά να προσεύχεσαι

Ν
α πονάς, αλλά να θυμάσαι ότι τον πόνο τον διαδέχεται η χαρά ..
τον Σταυρό τον διαδεχεται η Ανάσταση. Αμήν!
 

Πέμπτη 25 Μαρτίου 2010

Ανθολόγιον 35: Νίκος Σβορώνος

Οι αξιόλογες προσπάθειες της Ορθόδοξης Εκκλησίας για την εκπαίδευση, η οποία στους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας βρίσκεται αποκλειστικά στα χέρια της από τη στοιχειώδη εκπαίδευση, με μοναδικούς δασκάλους τους μοναχούς και τον κατώτερο κλήρο (στα σχολεία που λειτουργούσαν στις εκκλησίες και στα μοναστήρια ως την κάποιαν ανώτερη παιδεία των διαφόρων μητροπόλεων και της Πατριαρχικής Ακαδημίας, που ίδρυσε αμέσως μετά την άλωση ο Γεννάδιος και αναδιοργάνωναν οι διάδοχοι του), οι αγώνες για τη διαφύλαξη της χριστιανικής πίστης και την καθαρότητα της Ορθοδοξίας, τα μέτρα για το σταμάτημα των εξισλαμισμών, αποτελούν θεμελιακή συμβολή για τη διατήρηση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων. Οι Νεομάρτυρες, συχνό φαινόμενο της εποχής, που δέχονται τον μαρτυρικό θάνατο για τη χριστιανική τους πίστη, είναι συγχρόνως και οι πρώτοι εθνικοί ήρωες του νέου ελληνισμού(…). Άλλωστε στους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας η Εκκλησία όχι μόνο δεν αντιτίθεται στα απελευθερωτικά κινήματα από τις δυτικές χριστιανικές δυνάμεις, αλλά συχνά συμμετέχει ενεργά και πολλές φορές τα κατευθύνει. 

Τρίτη 23 Μαρτίου 2010

Εκκλησία, φορολογία, ελληνική κοινωνία


Γράφει ο Θ. Ι. Ρηγινιώτης


Η παράδοση της αρχαίας Εκκλησίας, και της Ορθόδοξης (που είναι η ιστορική συνέχεια της αρχαίας), μας θέλει όλους ίσους. Έτσι, μπορεί ένας απλός πολίτης να ελέγχει ακόμη και τον οικουμενικό πατριάρχη. Παραδείγματα: Ο λαϊκός (=όχι ιερέας) Ευσέβιος, τον 5ο αιώνα, διέκοπτε τον πατριάρχη ΚΠόλεως Νεστόριο κατά το κήρυγμά του, μέσα στη λειτουργία, και τον διόρθωνε για τις αιρετικές ιδέες που κήρυττε στο λαό. Οι απλοί μοναχοί Μάξιμος Ομολογητής (7ος αι.) και Ιωάννης Δαμασκηνός (8ος αι.) τα έβαλαν με τους τότε πατριάρχες, που επίσης ήταν αιρετικοί, με αποτέλεσμα διώξεις και βασανιστήρια – δικαιώθηκαν όμως αυτοί οι απλοί άνθρωποι, στην 6η και την 7η Οικουμενική Σύνοδο αντίστοιχα.
Σε μας λοιπόν, Εκκλησία ΔΕΝ είναι μόνο οι παπάδες ή οι δεσποτάδες, είναι το «Σώμα του Χριστού», που αποτελείται από όλους τους πιστούς χριστιανούς, όσο αμαρτωλοί κι αν είναι. Το ότι είμαστε αμαρτωλοί, είναι φυσικό. Το πρόβλημα υπάρχει όταν δεν θέλουμε να καταπολεμήσουμε τα πάθη μας (δηλ. τις πνευματικές μας εξαρτήσεις) που μας οδηγούν στην αμαρτία, δηλαδή μας κινούν ενάντια στο Θεό και τον πλησίον μας. Σε όλη αυτή τη θεραπευτική προσπάθεια (θεραπεία από τα πάθη, που μας διαχωρίζουν από το Θεό και το συνάνθρωπο) οι ιερείς και οι επίσκοποι (παπάδες και δεσποτάδες) είναι απαραίτητοι, γιατί η Εκκλησία έχει κέντρο τη συνάντησή μας κατά τη θεία Μετάληψη. Και η θεία Μετάληψη γίνεται μέσω των ιερέων.
Αν κάποιος νομίζει ότι οι ορθόδοξοι ιερείς δεν είναι σωστοί και άξιοι, ας γίνει ο ίδιος ιερέας, ώστε να βοηθήσει και τον κοσμάκη να πλησιάσει το Θεό αλλά και την εξυγίανση του κλήρου (= των ιερέων). Ή ας αναθρέψει τα παιδιά του έτσι, ώστε να τους εμπνεύσει αγάπη για όλα όσα συγκροτούν την ορθόδοξη πνευματική παράδοση και κάποιο από τα παιδιά του να γίνει σωστός και άξιος (δηλαδή άγιος) ιερέας ή ακόμη και επίσκοπος (αρχίζοντας από μοναχός φυσικά).
Αν δεν θέλει να κάνει τέτοιες θυσίες, ας ψάξει να βρει άξιους και σωστούς ιερείς. Σίγουρα θα βρει. Παντού υπάρχουν ιερείς που αγαπούν το Θεό και τον πλησίον περισσότερο από τον εαυτό τους. Ακόμη και στην πόλη μας.
Αν ούτε κι αυτό είναι πρόθυμος να κάνει, τότε ας βολευτεί με τους ιερείς που έχει κοντά του κι ας μην βρίσκει δικαιολογία το αν φαίνονται στα μάτια του σωστοί ή μη σωστοί – αυτούς έχει και με τη δική τους βοήθεια θα σωθεί. Εξάλλου, αν είναι αληθινά χριστιανός, κι όχι στα λόγια, θα πρέπει να προσεύχεται στο Θεό και για τους ιερείς του κι όχι μόνο για τον εαυτό του και τα παιδιά του ή για όσους νομίζει ότι «το αξίζουν». Ο Χριστός (άρα και οι μαθητές Του, οι χριστιανοί) αγωνίστηκε πιο πολύ γι’ αυτούς που «δεν το άξιζαν», δηλαδή για τους πολύ αμαρτωλούς – αυτούς που εμείς, οι «ενάρετοι», τους πετάμε στα σκουπίδια της συνείδησής μας, με το συμπάθιο.

Η φορολόγηση της Εκκλησίας

Επί του θέματος: προσωπικά (αν και ίσως δεν ενδιαφέρει κανένα η άποψή μου) είμαι αρκετά μπερδεμένος με το ζήτημα της «εκκλησιαστικής περιουσίας». Δεν ξέρω αν, στ’ αλήθεια, η Εκκλησία έχει οικονομικό απόθεμα, που θα πρέπει να φορολογηθεί, ή αν όλα τα χρήματα που περισσεύουν, αφού καλύψει τα λειτουργικά έξοδα ναών, γραφείων κ.λ.π., πηγαίνουν στα πάρα πολλά ανθρωπιστικά της ιδρύματα, πράγμα που θα σημαίνει ότι το κράτος δεν πρέπει να τα αγγίξει, γιατί ουσιαστικά ΔΕΝ υπάρχουν χρήματα για να πάρει.
Το πράγμα γίνεται πολύ περίπλοκο λόγω της περίφημης «μετατροπής» της Ελλάδας από χριστιανικό κράτος σε ευρωπαϊκό «ουδετερόθρησκο» (δηλ. αθεϊστικό) κράτος! Ένα ορθόδοξο κράτος δικαιούται να παρέμβει στα εσωτερικά και στα οικονομικά της Εκκλησίας (αφού αποτελεί κομμάτι της) αλλά ένα μη ορθόδοξο κράτος, αυτό που θέλει είναι να υποτάξει την Εκκλησία, δηλαδή εμένα και την πνευματική μου κληρονομιά. Άρα στέκεται απέναντί μου.
Για τη μετατροπή αυτή πανηγυρίζουν πολλοί συμπατριώτες μας, επηρεασμένοι από τις ιδέες της «φωτισμένης» δύσης, αλλά οι χριστιανοί ανησυχούμε, γιατί ένα αθεϊστικό κράτος σύντομα θα υποσκάψει την πνευματική μας παράδοση, δηλαδή την Ορθοδοξία, και θα μας καταντήσει δούλους στα μεγάλα διεθνή οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα. Ή, για να το πω σωστότερα, είμαστε ήδη δούλοι και μόνο ένα χριστιανικό κράτος θα μπορούσε να αγωνιστεί για να μας απελευθερώσει, σώζοντας και καλλιεργώντας την ελληνική πολιτισμική και πνευματική κληρονομιά, που είναι η Ορθοδοξία και όλα τα παιδιά της (μέσα σ’ αυτά και οι λογοτέχνες, ζωγράφοι, μουσικοί κ.τ.λ. της παλαιότερης και νεώτερης Ελλάδας). Και κάτι τέτοιο δυστυχώς δεν φαίνεται πια καθόλου στον ορίζοντα.
Όχι ότι το παλιό ελληνικό κράτος της «ελληνορθόδοξης» Δεξιάς ήταν αληθινά χριστιανικό – κάθε άλλο! Μάλλον το αληθινό χριστιανικό πνεύμα του λαού μας σώθηκε περισσότερο στους παραδοσιακούς Έλληνες αριστερούς, παρά στους δήθεν «εθνικόφρονες» και «ελληνορθόδοξους» δεξιούς. Αυτό βέβαια δεν πρέπει να το απολυτοποιούμε, γιατί και στους μεν και στους δε θα έβρισκες και ειλικρινείς ανθρώπους γεμάτους ανθρωπιά και καιροσκόπους γεμάτους ιδιοτέλεια και υποκρισία. Αλλά ας αφήσω το παρελθόν. Το παρόν και το μέλλον με ανησυχεί ιδιαίτερα.
Εδώ λοιπόν, δε με ανησυχεί αν θα φορολογηθεί ή όχι η Εκκλησία, ούτε και με τρομάζει τόσο η οικονομική κρίση (πέρα από τα νοικοκυριά που καταστρέφονται και τους ανθρώπους που αυτοκτονούν, μη έχοντας κανένα χριστιανό να τους βοηθήσει). Βέβαια το κράτος θα μπορούσε να προστατεύσει τους πολίτες αντί να ενδιαφέρεται μόνο για το δικό του ταμείο και να προσκυνά τους Ευρωπαίους «εταίρους» (δηλ. αφέντες) μας. Αυτό όμως που με ανησυχεί πιο πολύ είναι ότι βλέπω την ελληνική κοινωνία ΚΑΙ πολιτεία δέσμια σε μια αθεϊστική αιχμαλωσία.
Αυτή η αιχμαλωσία είναι ο μόνος λόγος, που πολλοί συμπατριώτες μας δεν εμπιστεύονται την Ορθοδοξία, δεν την αγαπούν, δε νιώθουν μέλη της Εκκλησίας, δεν πιστεύουν στον Τριαδικό Θεό: επειδή μπερδεύουν την Ορθοδοξία (ό,τι ευγενέστερο συνέβη στο λαό μας) με το δυτικό ηθικισμό, ευσεβισμό, σκοταδισμό και φανατισμό.

Ευρωπαίος ή Ρωμιός;

Ως Ρωμιός (κληρονόμος του Βυζαντίου) είμαι δεμένος με όλους τους Βαλκανικούς λαούς: Σέρβοι, Βούλγαροι, Ρουμάνοι, Μαυροβούνιοι, ακόμη και οι Αλβανοί (μέχρι την Τουρκοκρατία) είναι ορθόδοξοι λαοί, αδέρφια μου, με την ίδια πολιτισμική παράδοση και με πάρα πολλούς ορθόδοξους αγίους. Επίσης, έχω κοινούς αγίους με τους Αρμένιους (μέχρι που υιοθέτησαν το μονοφυσιτισμό) και με τους Παλαιστίνιους και τους αραβικούς λαούς, μέχρι που υιοθέτησαν το Ισλάμ. Όλοι αυτοί είναι πρώην Βυζαντινοί, όπως κι εγώ, πολύ πιο δικοί μου άνθρωποι από τους δυτικούς Ευρωπαίους. Για την ακρίβεια, όλοι οι παραπάνω είναι αδέρφια μου, ενώ οι Ευρωπαίοι είναι αφέντες μου (δήθεν «εταίροι», αλλά στην πραγματικότητα υποχείρια των πολυεθνικών).
Επίσης είμαι ένα πράγμα με τους Ρώσους, τους Ουκρανούς, τους Γεωργιανούς και όλους τους άλλους ορθόδοξους χριστιανούς. Τέλος, οι πνευματικές ρίζες της δύσης, με τα πλήθη ορθόδοξων αγίων όλων των δυτικών λαών πριν το Σχίσμα του 1054, κάνουν το δυτικοευρωπαϊκό παρελθόν πολύ πιο δικό μου παρά συγγενές με το παρόν της Ευρώπης, αφού η Ευρώπη είναι σε ρήξη με το παρελθόν της, ευρισκόμενη σε αιρετική αιχμαλωσία από το 10ο αιώνα και σε αθεϊστική αιχμαλωσία από το 17ο αιώνα.
Με τους σύγχρονους Ευρωπαίους είμαστε αδέρφια, λόγω της πανανθρώπινης αδελφοσύνης, που πάλι από την Ορθοδοξία τη διδάσκομαι. Δεν έχω όμως να περιμένω τίποτα από τη δύση. Η δύση είναι εκείνη που με κατέσφαξε το 1204, με πρόδωσε το 1453, με ξεγέλασε με τη δήθεν ανεξαρτησία του 1830, με οδήγησε στον Εμφύλιο το 1945, με εκμεταλλεύτηκε στον Ψυχρό Πόλεμο. Η δύση κατέσφαξε τους Ινδιάνους της Αμερικής και σκλάβωσε τους ιθαγενείς της Αφρικής. Η δύση κατέκτησε όλο τον πλανήτη με την αποικιοκρατία, έστυψε τους βιομηχανικούς εργάτες του 19ου αιώνα (προλετάριους), έφερε την αστυφιλία, κατέστρεψε το περιβάλλον, και σήμερα ακόμη μετατρέπει τους πολίτες της σε άβουλους καταναλωτές και στηρίζει τη δική τους καταναλωτική αφθονία στη φρικτή εκμετάλλευση των λαών του τρίτου κόσμου, Ασίας, Αφρικής και Λατινικής Αμερικής. Όχι, δεν ανήκω στη δύση, δεν έχω να περιμένω τίποτα από τη δύση!
Είμαι στην «Ενωμένη Ευρώπη» (δήθεν «των λαών», μα στην πραγματικότητα των αγορών και των πολυεθνικών) μόνο και μόνο επειδή η πατρίδα μου είναι αιχμάλωτη των δυνατών της Ευρώπης και περιμένω (μέρες που είναι, 25 Μαρτίου) πότε θ’ απελευθερωθούμε με το καλό!...
Αν η χώρα μου έχει κότσια, ας αξιοποιήσει με σωστό τρόπο την τεχνολογία, που τόσο αναπτύχθηκε στη δύση για την καταστροφή των ανθρώπων (για να ξετινάξει το περιβάλλον και να απομονώσει τον άνθρωπο, να του προκαλέσει πάσης φύσεως εξαρτήσεις και να εισπράττουν οι πολυεθνικές). Ο ορθόδοξος ρωμέικος πολιτισμός της γιαγιάς σου, κύριε και κυρία Υπουργέ, έχει όλες τις αξίες που θα του επέτρεπαν να σεβαστεί το περιβάλλον και τον άνθρωπο και να πραγματοποιήσει π.χ. μια αληθινή πράσινη ανάπτυξη, που σημαίνει πόλεμο κατά των πολυεθνικών. Ένα «ουδετερόθρησκο» δυτικό κράτος δε θα κάνει τέτοιο πόλεμο, γιατί δεν έχει ρίζες και πίστη.
Η Ευρώπη έχει, ως ανώτερους φιλοσόφους της, άξιους ανθρώπους που όμως φτάνουν μέχρι τον προβληματισμό και την καταγγελία ότι δεν πάνε καλά τα πράγματα. Εμείς έχουμε ως ανώτερους φιλοσόφους μας τους αγίους που δίνουν τη λύση για να πάνε καλά τα πράγματα. Και η λύση αυτή δεν είναι η άνοδος του δείκτη ανάπτυξης ή του κατά κεφαλήν εισοδήματος. Είναι η αγάπη, που δεν είναι ανταγωνιστική, δεν κοιτάζει το συμφέρον της, δε ζητάει όλα όσα μπορεί να πάρει, δεν κάνει όλα όσα μπορεί να κάνει, αλλά θυσιάζεται για τον πλησίον. Νηστεύει, όχι για να χάσει βάρος και «πόντους», αλλά για να ταΐσει τον πεινασμένο.
Η αγάπη που οδηγεί τον άνθρωπο στο Χριστό, είτε πεινάει, είτε χρωστάει, είτε είναι άστεγος, είτε είναι χορτάτος και πλούσιος. Δεν τον οδηγεί όμως στο συμβιβασμό με την αδικία και τη διαφθορά, αλλά ούτε και στο να αφανίσει τους άδικους και να γίνει αυτός στη συνέχεια άδικος και διεφθαρμένος, πράγμα που έκανε π.χ. η ευρωπαϊκή αστική τάξη του 18ου αιώνα, που οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι (κι εμείς μαζί) καμαρώνουν που την έχουν μητέρα τους.
Η σύγχρονη Ευρώπη (κι εμείς μαζί) τα έχασε με την πανσπερμία λαών, πολιτισμών και θρησκειών που μαζεύτηκαν σ’ αυτήν με τη μετανάστευση. Εγώ όμως, ο κληρονόμος του Βυζαντίου, ξέρω ότι η πατρίδα μου πάντα είχε πολλούς λαούς, που συνυπήρχαν, άλλοτε αρμονικά, άλλοτε με συγκρούσεις, μέχρι το 19ο αιώνα που οι τότε Ευρωπαίοι αφέντες μας μάς ξεγέλασαν και μας χώρισαν με το μύθο των «εθνικών κρατών» (που τώρα, πάλι οι Ευρωπαίοι, τον απορρίπτουν και τον αντικαθιστούν με το νέο μύθο της ενιαίας «Ευρώπης των λαών»).
Ακούτε, παπάδες; Ακούτε, γιαγιάδες; Ξυπνάτε! Εσείς είστε το μέλλον του τόπου – επειδή εσείς ξέρετε πώς να μεταδώσετε αυτές τις αξίες στα νέα παιδιά, για να έχει μέλλον ο τόπος.
Ας κλείσω μόνο με την παρατήρηση ότι στα σχολεία (που έχουν εξευτελιστεί, ώστε να μην απειλούν τους αφέντες μας), μόνο το μάθημα των Θρησκευτικών έχει απομείνει να μεταδώσει κάτι από όλο τον ελληνικό θησαυρό στα παιδιά σας. Είναι βλέπετε υποβαθμισμένο, γι’ αυτό και ΕΛΕΥΘΕΡΟ. Στα μαθήματα της Ιστορίας και της Λογοτεχνίας (που θα μπορούσαν να προσφέρουν πολλά) καταβάλλεται προσπάθεια από το ίδιο το (αιχμάλωτο) κράτος να μη μεταδίδονται μηνύματα, εκτός αν βρεθεί κάποιος φωτισμένος δάσκαλος ή καθηγητής που θα αγωνιστεί ενάντια στη γενική αγραμματοσύνη και κόντρα στο εκπαιδευτικό σύστημα που μεθοδικά και απάνθρωπα τον υποσκάπτει.
Καλή Μεγάλη Εβδομάδα και ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ, μέρες που είναι.

Δευτέρα 22 Μαρτίου 2010

Οι τρόμοι του προσώπου και τα βάσανα του έρωτα


π. Νικόλαος Λουδοβίκος, Οι τρόμοι του προσώπου και τα βάσανα του έρωτα-Κριτικοί στοχασμοί για μια μετανεωτερική θεολογική οντολογία, Εκδ. Αρμός, Αθήνα 2010,ISBN:978-960-527-560-0

Το βιβλίο αυτό επιχειρεί μια συνολική κριτική αναθεώρηση του νεώτερου Ορθόδοξου θεολογικού προσανατολισμού, αλλά και των εσχάτων ιδεαλιστικών μεταλλάξεων του Ορθόδοξου στοχασμού: το έργο του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννου Ζηζιούλα, του Χρήστου Γιανναρά, του Στέλιου Ράμφου και του Γέροντος Σωφρονίου επανεξετάζεται μέσα στις ίδιες πηγές της έμπνευσής του, αλλά από την πλευρά των τρόμων και των βασάνων του πραγματικού υποκειμένου, πράγμα το οποίο εγκαινιάζει μιαν άλλη θεολογική του κατανόηση. Ο σκοπός είναι να τεθεί ξανά μ’ έναν συνθετικό τρόπο η προοπτική μιας μετανεωτερικής θεολογικής οντολογίας, η οποία θα ήθελε να αναμοχλεύεσει κριτικά τόσο τη μετανεωτερικότητα όσο και τη θεολογία.

Σάββατο 20 Μαρτίου 2010

(To χαμομηλάκι): Είναι η Μακεδονία Ελληνική ΝΑΙ ή ΟΧΙ;



Ψηφίστε ΟΛΟΙ!

Στην παρακάτω Αμερικανική τοποθεσία, γίνεται «δημοσκόπηση» για το αν
η Μακεδονία είναι Ελληνική ή όχι. 

Μπείτε, ψηφίστε και διαδώστε το σε όσους ξέρετε!  






Είναι πολύ απλό. Ούτε όνομα πρέπει να βάλετε, ούτε στοιχεία, ούτε τίποτε. 
Μόνο επιλέγετε το Yes και μετά βλέπετε το ως τώρα αποτέλεσμα.

Θ. Ρηγινιώτης: Ο τάφος του δικαίου Ιωσήφ στην Αίγυπτο

Βρέθηκε ο τάφος του δικαίου Ιακώβ στην Αίγυπτο


Επιμέλεια: Θ. Ι. Ρηγινιώτης 


Όταν, το 2007, ο κινηματογραφικός σκηνοθέτης Τζέιμς Κάμερον, οικειοποιούμενος μια παλαιότερη αρχαιολογική ανακάλυψη, ανακοίνωσε παγκόσμια ότι ένας κοινός οικογενειακός τάφος στην Ιερουσαλήμ είναι «ο άγνωστος τάφος του Ιησού», στον οποίο αναγραφόταν και το όνομά του (λες και οι χριστιανοί ήταν τόσο αφελείς, ώστε να το γράψουν φαρδιά πλατιά), πολλά διεθνή και ελληνικά ΜΜΕ διακινδύνευσαν την εγκυρότητά τους παρουσιάζοντας με πηχυαίους τίτλους το «γεγονός».


Όμως τον ιστορικό τύμβο της Ραμεσσή, που όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι πρόκειται για τον τάφο του αγίου και δικαίου Ιωσήφ του Παγκάλου, γιου του πατριάρχη Ιακώβ της Παλαιάς Διαθήκης, και που η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως λίγο μετά το 1970, οι προπετείς τρομπέτες της διεθνούς ενημέρωσης σιωπούν… Και, όταν προβλήθηκε σχετικό ντοκιμαντέρ του BBC στη χώρα μας, ανήμερα του Πάσχα (19 Απριλίου 2009) από το τηλεοπτικό κανάλι της ελληνικής Βουλής, κανείς δεν το διαφήμισε – τουλάχιστον όχι τόσο, ώστε να γίνει αντιληπτό και να μην πέσουμε πάνω του «κατά τύχη».



Το πρόβλημα

Όπως είναι γνωστό, στο παρελθόν πολλοί αρχαιολόγοι, κυρίως δυτικοευρωπαίοι και αμερικανοί, αναζήτησαν τους τόπους και τους λαούς της Παλαιάς Διαθήκης. Η αναζήτηση αυτή σε γενικές γραμμές έχει στεφθεί με εντυπωσιακή επιτυχία, όπως μπορεί κάποιος να διαβάσει στην εξαίρετη μελέτη του Νικολάου Βασιλειάδη Αρχαιολογία και Αγία Γραφή, εκδ. Σωτήρ 1999, όπου θα βρει συγκεντρωμένες αναφορές για μεγάλο πλήθος αρχαιολογικών ευρημάτων, που επιβεβαιώνουν όλες τις διηγήσεις της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, είτε άμεσα (ανακάλυψη των ίδιων των πόλεων ή στοιχείων για συγκεκριμένα πρόσωπα και γεγονότα που αναφέρονται στη Βίβλο) είτε έμμεσα (ανακάλυψη της ιστορικής βάσης εθίμων και λοιπόν πολιτισμικών στοιχείων που αναφέρονται στη Βίβλο, διαπίστωση της παρουσίας κάποιων συγκεκριμένων λαών σε μια περιοχή κ.τ.τ.).


Εξίσου πολλά στοιχεία επιβεβαιώνουν –έμμεσα αλλά πολύ ισχυρά– την πραγματική ύπαρξη των «πατριαρχών», δηλαδή των πρώτων πιστών του αληθινού Θεού, που προσκλήθηκαν από Αυτόν να εγκαταλείψουν το χαλδαϊκό πολυθεϊσμό και να ιδρύσουν το μονοθεϊστικό λαό Ισραήλ, στους κόλπους του οποίου επρόκειτο να γεννηθεί ο Χριστός. Οι πατριάρχες της Παλαιάς Διαθήκης είναι: ο Αβραάμ, ο Ισαάκ, ο Ιακώβ και οι 12 γιοι του Ιακώβ, στα χρόνια των οποίων, με την πώληση ως δούλου του ενός από αυτούς (του Ιωσήφ) από τα αδέρφια του και τις συνακόλουθες περιπέτειες (γνωστές στους πολλούς), η οικογένεια μετοίκησε στην Αίγυπτο και παρέμεινε εκεί μέχρι που ο Θεός την οδήγησε πίσω με επικεφαλής το Μωυσή.


Παρόλα αυτά, τα ίχνη των ίδιων των πατριαρχών δεν έχουν ανακαλυφθεί άμεσα και πολλοί θεωρούν ότι δεν είναι παρά πρόσωπα του μύθου. Η απουσία πληροφοριών στα τεράστια αρχαία αιγυπτιακά αρχεία για τον Ιωσήφ (που κατέληξε άρχοντας της Αιγύπτου) και για την Έξοδο των Ισραηλιτών με το Μωυσή είναι για πολλούς «απόδειξη» ότι αυτά τα γεγονότα «δεν έγιναν», αλλά επινοήθηκαν μόλις τον 6ο αιώνα π.Χ. από το εβραϊκό ιερατείο, με αρχηγό τον Έσδρα, όταν ο λαός απελευθερώθηκε από τη βαβυλώνιο αιχμαλωσία και επέστρεψε στην πατρίδα του.


Κι όμως, πριν από λίγες δεκαετίες, οι αρχαιολόγοι άγγιξαν τα ίχνη του Ιωσήφ. Ας δούμε την ιστορία.


Η ανακάλυψη

Η Αγία Γραφή (Γένεσις, μζ/47, 11) αναφέρει πως ο Ιωσήφ και η οικογένειά του εγκαταστάθηκαν στην «εκλεκτή γη» Ραμεσσή, στο Δέλτα του Νείλου. Η Ραμεσσή ανακαλύφθηκε το 1970, όμως η χρονολόγηση των ανακαλύψεων έδειξε πως ήταν τρεις αιώνες μεταγενέστερη από τα γεγονότα που αφηγείται η Αγία Γραφή, τα οποία τοποθετούνται, όπως θα δούμε, γύρω στο 1700 π.Χ. Ωστόσο, με τη συνέχιση των ερευνών, ανακαλύφθηκε λίγο νοτιότερα η Άβαρις, πρωτεύουσα των Υξώς, που από τους αρχαιολόγους ταυτίζεται με τη Ραμεσσή της εποχής του Ιωσήφ (βλ. Ν. Βασιλειάδη, ό.π., σελ. 101-102). Η Άβαρις είχε τα εξής ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά:


1) Χτίστηκε τη περίοδο του Ιωσήφ.


2) Τα ερείπιά της φέρουν ίχνη σημιτικής παρουσίας.


3) Παρότι τα περισσότερα κτίριά της είναι αιγυπτιακά, υπάρχει μια περιοχή μέσα σε αυτή εντελώς χαναανιτική (από τη Χαναάν, τη χώρα προέλευσης των πατριαρχών της Παλαιάς Διαθήκης).


Σκελετοί που βρέθηκαν δείχνουν ότι οι νεκροί θάβονταν σε πλάγια στάση, σύμφωνα με τη σημιτική παράδοση, ενώ ήταν στολισμένοι με αντικείμενα καταφανώς σημιτικά, συχνά συνδυασμένα με αιγυπτιακά. Στη περιοχή εκείνη υπάρχει μία μίξη των δύο πολιτισμών. Η παρουσία Σημιτών (δηλαδή της φυλής, στην οποία ανήκουν οι Εβραίοι) ήταν το πρώτο στοιχείο που οδηγούσε στην επιβεβαίωση της διήγησης της Γένεσης.


Οι αρχαιολόγοι χαρτογράφησαν και φωτογράφησαν το χώρο και τον επέστρεψαν στους γεωργούς της περιοχής.


Όμως το πιο σημαντικό ίσως εύρημα ήταν το δάπεδο μιας πολυτελέστατης έπαυλης, που φαινόταν ότι δεν ανήκε στη βασιλική οικογένεια, αλλά σε κάποιον αξιωματούχο. Και, το ακόμη πιο σημαντικό, στο πίσω μέρος της έπαυλης ανακαλύφθηκε ένας τάφος, με μια μικρή πυραμίδα στη κορυφή του. Περιλάμβανε ένα μικρό ναό, μέσα στον οποίο βρέθηκαν τα απομεινάρια ενός κατεστραμμένου αγάλματος.


Η αποκατάσταση του αγάλματος έδειξε, προς μεγάλη έκπληξη των αρχαιολόγων, ότι το πρόσωπο που παρίστανε δεν ήταν Αιγύπτιος, αλλά Σημίτης!


Το κόκκινο χρώμα που χρησιμοποιήθηκε για τα μαλλιά και το κίτρινο για το μέτωπο είναι στοιχεία που οι Αιγύπτιοι έδιναν σε αναπαραστάσεις ξένων από τον Βορρά, και που επίσης τα συναντάμε στις αιγυπτιακές τοιχογραφίες για την απεικόνιση Χαναανιτών. Το πολύ ιδιαίτερο όμως στο άγαλμα αυτό είναι πως βαφή δεν υπάρχει μόνο στο πρόσωπο και στα μαλλιά. Βρέθηκαν ίχνη κόκκινης και μαύρης βαφής στην ενδυμασία η οποία είχε επίσης ένα χαρακτηριστικό σχέδιο, που επιβεβαιώνει τις υποψίες ότι ο κάτοχος της έπαυλης και ένοικος του τάφου ήταν Σημίτης.


Η Αγία Γραφή αναφέρει ότι ο Ιωσήφ πέθανε στην Αίγυπτο σε ηλικία 110 ετών και ενταφιάστηκε στην Αίγυπτο, έχοντας αφήσει παραγγελία στα παιδιά του να πάρουν μαζί τους τα οστά του όταν ο Θεός τους επιστρέψει στην πατρίδα τους (Γένεσις ν/50, 24-26).


Αν και στον τάφο δε βρέθηκε επιγραφή, ωστόσο ο Ντέιβιντ Ρολ, ειδικός στη βιβλική και αρχαία ιστορία, ο οποίος μελέτησε προσεχτικά και αξιολόγησε τα ευρήματα, είναι βέβαιος ότι πρόκειται για τον τάφο του Ιωσήφ. Χαρακτηριστικά αναφέρει:


«Δεν υπάρχει άλλο ανάλογο παράδειγμα. Δεν υπάρχει άλλος παρόμοιος τάφος αξιωματούχου. Δεν υπάρχει άλλη τέτοια έπαυλη. Αυτά τα πράγματα γίνονται συνήθως για τους ηγεμόνες. Δεν υπάρχουν άλλα τέτοια παραδείγματα για ξένο. Αν όμως φανταστούμε την ανταμοιβή του ανθρώπου που έσωσε την Αίγυπτο από το λιμό, θα μπορούσε κάλλιστα να του προσφέρθηκε κάτι τέτοιο».


Υπάρχει όμως ένα στοιχείο ακόμη, που θεωρείται επιβεβαιωτικό της όλης υπόθεσης: 


Όπως οι περισσότεροι αιγυπτιακοί τάφοι, ο τάφος της Ραμεσσή ανακαλύφθηκε συλημένος. Όλα τα πιθανά πολύτιμα αντικείμενα είχαν κλαπεί. Σε αυτή την περίπτωση όμως συνέβη κάτι αξιοπερίεργο: λείπουν και τα λείψανα του ανθρώπου που βρισκόταν μέσα στον τάφο! Τα λείψανα των νεκρών δεν έχουν χρηματική αξία, γι’ αυτό και κατά κανόνα μένουν απείραχτα. Εδώ όμως τα οστά λείπουν, κάτι που επιβεβαιώνει την αφήγηση της Αγίας Γραφής (Έξοδος ιγ/13, 19), σύμφωνα με την οποία ο Μωυσής πήρε μαζί του τα λείψανα του Ιωσήφ κατά την αποχώρηση του Ισραήλ από την Αίγυπτο.


Ολοκληρώνοντας τη μελέτη του ο Ντέιβιντ Ρολ γράφει: «Έχω έναν τάφο σε μια σημιτική περιοχή της Αιγύπτου. Ανήκει σε κάποιον ηγεμόνα, που δεν είναι Αιγύπτιος. Φορά πολύχρωμο ένδυμα, και τα οστά του λείπουν. Πρέπει να είναι ο τάφος του Ιωσήφ».


Συμπληρωματικά στοιχεία


Αναφέρουμε περιληπτικά μερικά από τα στοιχεία που ενισχύουν την ιστορικότητα της αφήγησης της Αγίας Γραφής για τον Ιωσήφ:

-Η παρουσία Σημιτών δούλων ήταν κάτι πολύ συνηθισμένο στην αρχαία Αίγυπτο, όπως φαίνεται από παπύρους, τοιχογραφίες και επιγραφές. Ένας αρχαίος πάπυρος στο μουσείο του Μπρούκλιν αναφέρει 79 δούλους ενός Αιγύπτιου άρχοντα, από τους οποίους οι 40 είχαν σημιτικά ονόματα (Ν. Βασιλειάδης, ό.π., σελ. 90). Μάλιστα, η τιμή, στην οποία πούλησαν τον Ιωσήφ τα αδέρφια του, 20 χρυσά νομίσματα (Γένεσις λζ/37, 28), ήταν η τιμή πώλησης ενός δούλου την εποχή εκείνη.


-Οι τίτλοι των αξιωματούχων και των υπηρετών που αναφέρονται στη Βίβλο, όπως «αρχιοινοχόος» και «αρχισιτοποιός» (Γέν. μ/40, 1), είναι όντως τίτλοι που δίδονταν στην αρχαία Αίγυπτο. Το ίδιο και το αξίωμα που έδωσε στον Ιωσήφ ο αφέντης του, ο Πετεφρής: «κατέστησεν αυτόν επί του οίκου αυτού και πάντα όσα ην αυτώ έδωκε διά χειρός Ιωσήφ» (λθ/39, 4).

-Η προαγωγή του Ιωσήφ σε αντιβασιλέα της Αιγύπτου, όπως περιγράφεται στο Γένεσις μα/41, 41-43, ακολουθεί σωστά το αιγυπτιακό πρωτόκολλο, όπως απεικονίζεται σε τοιχογραφίες και ανάγλυφα, όπως ένας θαυμάσιος πίνακας που παριστάνει ακριβώς αυτή την τελετή και χρονολογείται στην εποχή του Φαραώ Σέτι Α΄ (1308-1290): ο Φαραώ του φόρεσε το δαχτυλίδι με την προσωπική του σφραγίδα, τον έντυσε με βυσσινί στολή και του κρέμασε στο λαιμό χρυσή αλυσίδα. Κατόπιν τον ανέβασε στο δεύτερο άρμα του και προπορευόταν κήρυκας, που σάλπιζε και καλούσε το λαό να γονατίσει μπροστά του.


-Χαναναίοι αξιωματούχοι μνημονεύονται στην αρχαία Αίγυπτο, οι οποίοι μετονομάζονταν από τους Αιγύπτιους και λάμβαναν ονόματα αιγυπτιακά, επειδή ίσως η προφορά των χαναανιτικών ονομάτων ήταν δύσκολη για τους Αιγύπτιους. Ένα παράδειγμα είναι Χαναναίος Μερί-Ρα, υπασπιστής του Φαραώ, ο Σημίτης πρωθυπουργός Hur (Ουρ) του 17ου αιώνα π.Χ., ο Χαναναίος Γιανκχάμου, πληρεξούσιος του Φαραώ στην περιοχή των σιτοβολώνων της Αιγύπτου (αξίωμα που υπενθυμίζει το αξίωμα του Ιωσήφ), αλλά και ο «πρώτος εκφωνητής της Α. Μεγαλειότητος», που έλαβε το αιγυπτιακό όνομα «Ραμσής στο ναό του Ρε». Ομοίως, ο Ιωσήφ μετονομάστηκε από το Φαραώ σε «Ψονθομφανήχ» (Γέν. μα/41, 45).


-Υπάρχει πλήθος μαρτυριών για περιόδους ξηρασίας και λιμού στο αιγυπτιακό βασίλειο, καθώς και αποδείξεις ότι πληθυσμοί από γύρω λαούς έρχονταν και προμηθεύονταν σιτηρά από τους Αιγύπτιους σε δύσκολες περιόδους. Πάπυρος από την εποχή του Φαραώ Σέτι Β΄ π.χ. (περίπου 1210 π.Χ.) μαρτυρεί για την παροχή άδειας σε μια φυλή της Εδώμ να περάσουν στην Αίγυπτο «για να ζήσουν αυτοί και τα κοπάδια τους στα κτήματα του Φαραώ».

-Για την περίπτωση του Μωυσή, γνωρίζουμε ότι όντως στην Αίγυπτο δούλοι κατασκεύαζαν τούβλα με λάσπη και άχυρο, ακριβώς όπως αναφέρει η Αγία Γραφή. Στον λεγόμενο «πάπυρο anastasi» σώζεται η αναφορά του προβλήματος ενός αξιωματούχου, που έπρεπε να κατασκευάσει οικοδομήματα αλλά δε μπορούσε, γιατί «δεν υπάρχουν άνθρωποι να κατασκευάσουν πλίνθους και δεν υπάρχουν άχυρα στην επαρχία» (Ν. Βασιλειάδη, ό.π., σελ. 103).


-Επίσης, τα αιγυπτιακά ονόματα που αναφέρει η Αγία Γραφή, όπως τα ονόματα του Πετεφρή, της Ασεννέθ (μστ/46, 20) και του Μωυσή, προέρχονται πράγματι από την αρχαία αιγυπτιακή γλώσσα (βλ. αναλυτικά στο Ν. Βασιλειάδη, ό.π., σελ. 97 και 102).


Γιατί όμως τα αρχαία αιγυπτιακά αρχεία σιωπούν για τον Ιωσήφ, την παρουσία των Εβραίων στην Αίγυπτο και το Μωυσή;

Η απάντηση στην ερώτηση αυτή είναι ότι η όλη αυτή ιστορία τοποθετείται στα χρόνια των Υξώς. Οι Υξώς κατέκτησαν τη χώρα του Νείλου και κυριάρχησαν τα έτη 1720-1580/70 ή 1750-1600/1550 π.Χ. Πρωτεύουσά τους ήταν η Άβαρις (Ραμεσσή). Την κυριαρχία των Υξώς τη γνωρίζουμε από αρχαιολογικά ευρήματα, από τα οποία και φαίνεται ότι ήταν σημιτικός λαός. Τα έτη πριν από το 1750 και μέχρι το 1550 δεν υπάρχουν γραπτές πληροφορίες για την Αίγυπτο. Μετά την απελευθέρωση της πατρίδας τους, οι Αιγύπτιοι έσβησαν κάθε γραπτό στοιχείο που να μνημειώνει στο χρόνο την περίοδο της ξένης κατοχής.

Τα παραπάνω μας βοηθούν να καταλάβουμε:

α) γιατί ήταν τόσο εύκολο να ανέλθει ένας Σημίτης στο υψηλότερο αξίωμα της Αιγύπτου μετά το Φαραώ (επειδή και οι Υξώς ήταν Σημίτες),

β) πώς εξηγείται ότι ξαφνικά βασίλεψε ένας Φαραώ «που δε γνώριζε για τον Ιωσήφ» (Έξοδος, 1, 8) και ο οποίος υποβίβασε σε δούλους τους Εβραίους, που τους έβλεπε σαν κατάλοιπο της προηγούμενης κατάστασης!

Η παρουσία τόσων σωστών ιστορικών και πολιτισμικών στοιχείων από το αιγυπτιακό παρελθόν στην αφήγηση της Γένεσης μαρτυρεί ότι δεν είναι ένας μύθος που κατασκευάστηκε… χίλια χρόνια αργότερα, την εποχή του Έσδρα, σε εντελώς άλλο πολιτισμικό πλαίσιο, αλλά πρόκειται για καταγραφές σύγχρονες των γεγονότων που αφηγούνται, διασωθείσες (έστω και προφορικά) από γενιά σε γενιά – προφανώς μέχρι το Μωυσή, συγγραφέα της Γένεσης, που είναι και ο πιο κατάλληλος από τα γνωστά σε μας πρόσωπα για να τα καταγράψει.


Ο άγιος και δίκαιος Ιωσήφ ο Πάγκαλος: τύπος του Χριστού

Η έκθεση όλων των αρχαιολογικών στοιχείων που επιβεβαιώνουν, άμεσα ή έμμεσα, την ιστορικότητα των γεγονότων της Βίβλου απαιτεί έναν ογκώδη τόμο. Στο μικρό αυτό άρθρο επιχειρήσαμε την αναφορά λίγων μόνο, και σχεδόν αποκλειστικά για την ιστορία του αγίου και δικαίου Ιωσήφ του Παγκάλου (=πανέμορφου). Να σημειώσουμε κλείνοντας ότι ο Ιωσήφ κατανοείται στο διάβα των αιώνων από τους αγίους διδασκάλους του χριστιανισμού ως ένας από τους αμέτρητους «τύπους» που περιέχονται στην Παλαιά Διαθήκη και οι οποίοι «προτυπώνουν» (προεικονίζουν) τον ερχομό του Χριστού.

Οι τύποι είναι πρόσωπα ή γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης, αληθινά, όχι μυθικά, που αντιστοιχούν σε πρόσωπα ή γεγονότα της Καινής, τα οποία προεικονίζουν. Άλλοι τύποι του Χριστού είναι ο δίκαιος Άβελ (ο αθώος βοσκός που θανατώθηκε από τον αδελφό του λόγω φθόνου) και ο μικρός Ισαάκ, στην περίπτωση της «θυσίας του Αβραάμ» (ο πατέρας οδηγεί προς θυσία το γιο του, ο οποίος μάλιστα μεταφέρει στους ώμους του τα ξύλα, όπως ο Χριστός μετέφερε το σταυρό).

Ο Ιωσήφ είναι τύπος του Χριστού, επειδή, αν και αθώος, πουλήθηκε από τα αδέρφια του λόγω φθόνου και οδηγήθηκε στη φυλακή συκοφαντημένος από τη σύζυγο του Πετεφρή, η οποία ήθελε να τον κάνει εραστή της. Παρόλα αυτά συγχώρησε τους αδελφούς του και με την οδυνηρή και πολυετή περιπέτειά του τους έσωσε από το λιμό. Ως τύπος του Χριστού τιμάται τη Μεγάλη Δευτέρα.

Ας σημειωθεί επίσης ότι ο άγιος και δίκαιος Ιωσήφ δεν είναι «Εβραίος». Τον αναφέρουμε συμβατικά έτσι, όμως το πρόσωπό του τοποθετείται στην εποχή που οι «Εβραίοι» δεν ήταν παρά η οικογένεια των απογόνων του Αβραάμ. Είναι ένας Σημίτης χαλδαϊκής καταγωγής, πιστός του αληθινού Θεού, με την καρδιά γεμάτη αγάπη, η οποία του επέτρεπε να λαμβάνει αποκαλύψεις από το Θεό, ή μάλλον να αναγνωρίζει την αποκάλυψη του Θεού, η οποία απευθύνεται προσωπικά στον καθένα μας.

Για μας εξάλλου δεν υπάρχουν «Εβραίοι». Δεν τιμούμε «Εβραίους αγίους» ούτε και «Έλληνες αγίους», παρά μόνο κατά τη συμβατική ιστορική τους τοποθέτηση. Τιμούμε χριστιανούς αγίους όλων των λαών, που ο καθένας από αυτούς (ας έχουν την ευχή τους κι εκείνοι που την απορρίπτουν με εθνικιστική υπεροψία) είναι ένας παγκόσμιος άνθρωπος εν Χριστώ.



Βοηθήματα:


-Το ντοκιμαντέρ του BBC «Τα μυστικά της Βίβλου», στο επεισόδιο που προβλήθηκε την Κυριακή του Πάσχα 19.4.2009 από το κανάλι της Βουλής των Ελλήνων.


-Νικολάου Βασιλειάδη, Αρχαιολογία και Αγία Γραφή, εκδ. Σωτήρ 1999, σελ. 87-115, όπου πλήρης βιβλιογραφία και συγκεκριμένες αρχαιολογικές αναφορές, καθώς και φωτογραφικό υλικό.


-Σχετικά άρθρα βλ. στο http://www.oodegr.com/oode/grafi/grafi.htm.

Ίδρυση Συλλόγου "Κώστας Μουντάκης"

 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Εν όψει των 20 χρόνων από το χαμό του  μεγάλου μουσικού Κώστα Μουντάκη πρόκειται να ιδρυθεί νέος πολιτιστικός σύλλογος με το όνομα του. Καλείται ο κάθε φίλος της Κρητικής μουσικής και κάθε Κρητικός που τιμά την προσφορά του μεγάλου αυτού δάσκαλου να εγγραφεί στο νέο μη κερδοσκοπικό πολιτιστικό σύλλογο. Σκοπός μας είναι η περισυλλογή αρχειακού υλικού, η προβολή του έργου του και όχι μόνο. 
Στείλετε με  SMS την προεγγραφή σας στο τηλ 6976891854.
Πληροφορίες:  2831026919  
                                                              
  Το προσωρινό διοικητικό συμβούλιο 

Εικόνα:last.fm

Ανθολόγιον 34



Θέλομε την ελευθερία που αρμόζει στη φύσι μας. Σεβασμό σ’ αυτό που είμαστε ως άνθρωποι. Και μετά όλα τα άλλα. Τι να κάμω την επιτυχία και ευτυχία που μου εύχονται και μου υπόσχονται, τη στιγμή που δε νικά το θάνατο;

Το Άγιον Όρος και η παιδεία του γένους μας, εκδ. Ι. Μ. Ιβήρων, 2003, σελ. 58

Κρήτες Μαΐστορες: Απολυτίκια Κατανυκτικών Εσπερινών



uploader: kakavelakis
Κατανυκτικός Εσπερινός Γ΄ Κυριακής Νηστειών, 7 Μαρτίου 2010, στον Ιερό Ναό Αγίου Τίτου Ηρακλείου, χοροστατούντος του Σεβ. Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. Ειρηναίου. Ψάλλει ο Χορός Ψαλτών «Οι Κρήτες Μαΐστορες», υπό τη διεύθυνση του χοράρχη τουκ. Αντώνιου Πλαΐτη.

Τετάρτη 17 Μαρτίου 2010

Ανθολόγιον 33: Κωνσταντίνος Τσάτσος



Καὶ ἔτσι πρέπει: ἕνας ἔρωτας νὰ μᾶς ὁδηγῆ. Ἀρκεῖ τὸ ἀντικείμενο του νὰ εἶναι μιὰ ἰδέα αἰώνια. Τότε εἴμαστε καὶ ἐμεῖς οἱ πορευόμενοι πρὸς αὐτὴν ἄξιοι. Γιατὶ τίποτε ἄλλο δὲν εἶναι ὁ ἄνθρωπος, παρὰ ὁ σκοπὸς του. Ἀπὸ τοὺς πολλοὺς ποὺ ἰσχυρίζονται πὼς σκοπὸς τῆς πράξης τους εἶναι μιὰ ἰδέα, πόσο λίγοι εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ πραγματικὰ τὴν ἔχουν ἐγκολπωθῆ καἰ διευθύνονται ἀπ’ αὐτήν. Πόσο τρομακτικὰ λίγοι! Ἀλλὰ καὶ τί λίγη σημασία ἔχουν οἱ πολλοί. Δοῦλοι τοῦ Μαμμωνᾶ, δοῦλοι τοῦ Κόμμοδου, δοῦλοι τῆς Ἀστάρτης, δοῦλοι του Τριμαλκίωνα. Λίγη σκόνη μέσα στὸ πειρο.


δωδέκατη έκδοση, Αθήνα 2002, σελ.35.