Συνέντευξη του Ατόμ Εγκογιάν

Ατόμ Εγκογιάν, Το γλυκόπικρο πεπρωμένο

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ online

Φωτό: www.tanea.gr

Από την Έφη Παπαζαχαρίου

Λίγο πριν από την άφιξή του στην Αθήνα για την avant première της νέας του ταινίας, ο διάσημος Καναδός –αρμενικής καταγωγής– σκηνοθέτης μάς μίλησε αποκλειστικά για ό,τι τον απασχολεί αυτό τον καιρό: για το μέλλον του σινεμά σ’ έναν ψηφιακό κόσμο, για τις αντιρρήσεις του στην υπογραφή πρωτοκόλλου μεταξύ Τουρκίας - Αρμενίας, αλλά και για την –ανεξήγητη για τον ίδιο– μανία του 16χρονου γιου του να «κατεβάζει» τα πάντα από μουσική, πριν επιστρέψει ξαφνικά στο παλιό πικ απ.

«Ηφύση της τέχνης είναι να βρίσκεται πάντα σε κατάσταση εξέλιξης. Oπότε δεν μπορείς να είσαι συντηρητικός. Oφείλεις να είσαι ικανός να κοιτάς στο μέλλον με ενθουσιασμό και κατανόηση».
 
Με τα λίγα αυτά λόγια ο Ατόμ Εγκογιάν δηλώνει πολλά. Άνθρωπος και καλλιτέχνης της εποχής του, απολαμβάνει τους ανοιχτούς ορίζοντες του 21ου αιώνα, αλλά ταυτόχρονα δηλώνει την πίστη του σε όλα εκείνα που ορίζουν τις αξίες της ζωής και της τέχνης.
O 49χρονος πολυβραβευμένος Καναδός, αρμενικής καταγωγής, σκηνοθέτης, από τους σημαντικότερους δημιουργούς του σύγχρονου κινηματογράφου, βρίσκεται μετά από χρόνια ξανά στην Αθήνα, με αφορμή την προβολή των δύο τελευταίων έργων του: το περσινό «Adoration» και το ολοκαίνουριο «Chloe» που κάνει πρεμιέρα στο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου.
Λίγο πριν έρθει, μάλιστα, στην τηλεφωνική επικοινωνία μας έδειξε να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το ελληνικό σινεμά, ρωτώντας για τον «Κυνόδοντα» του Γιώργου Λάνθιμου, που παίζεται τώρα στις αίθουσες:
«Ω, ναι, φυσικά, γνωρίζω τον Αγγελόπουλο, τον Κακογιάννη. Αλλά δεν έχω δει ακόμη τον Γιωργκ... Γιωργκ...; Αααα... “Dogtooth” δεν το έλεγαν; Πήρε βραβείο στις φετινές Κάννες. Δεν το έχω δει, αλλά ακούγεται εξαιρετικά ενδιαφέρον. Ώστε υπάρχει άνθηση τελευταία στον ελληνικό κινηματογράφο; Ω, υπέροχα! Τι άλλο θα μπορούσα να δω;»

Γεννημένος στο Κάιρο από γονείς ζωγράφους, αρμενικής καταγωγής, μεγαλωμένος στον Καναδά, όπου εξακολουθεί να ζει με τη γυναίκα του, ηθοποιό Αρσινέ Κανιγιάν, και τον γιο τους, ο Ατόμ Εγκογιάν έκανε αίσθηση από τα πρώτα του βήματα, όταν ο Βιμ Βέντερς, το 1987 στο φεστιβάλ του Μόντρεαλ, αρνήθηκε το βραβείο για τα δικά του «Φτερά του έρωτα», δίνοντάς το στον «Καναδό συνάδελφό μου» για την ταινία του «Family viewing».
Επόμενες ταινίες του, όπως «The adjuster», «Exotica», «Sweet hereafter» («Γλυκό πεπρωμένο»), πήραν διθυραμβικές κριτικές και βραβεία, κατακτώντας και το κοινό.
O άνθρωπος, η σχέση του με την τεχνολογία, τα media, την αλήθεια, το ψέμα, την αγάπη, το δίκαιο, το άδικο, η έλλειψη επικοινωνίας και προσαρμογής στην πραγματικότητα, η αποξένωση, η απομόνωση αποτελούν τις εμμονές τού κινηματογραφικού του σύμπαντος –και όχι μόνο– γιατί ο ίδιος αρπάζει τα ερεθίσματά του από τον κόσμο γύρω του.

Πριν από επτά χρόνια, στην ταινία σας «Αραράτ» μιλήσατε για την αρμενική γενοκτονία. Πρόσφατα, υπογράφηκε πρωτόκολλο, συμφωνία ανάμεσα στην Αρμενία και την Τουρκία, με το οποίο εγκαινιάζουν μια νέα περίοδο στις «παγωμένες» μέχρι σήμερα διπλωματικές τους σχέσεις. Ποια είναι η άποψή σας γι’ αυτή την εξέλιξη;

Πιστεύω ότι πολλοί Αρμένιοι της διασποράς θλίβονται ιδιαίτερα με αυτή τη συμφωνία. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι πρέπει να αποδεχθούμε αυτό που επιθυμεί να πράξει η Αρμενία. Εκείνο όμως που εμείς, της διασποράς, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να αποδεχθούμε είναι οποιαδήποτε συμφωνία δεν θα αναγνωρίζει τη γενοκτονία.
Αγωνιστήκαμε πολύ σκληρά για να αναγνωριστούμε από τις χώρες που ζούμε. Oπότε δεν μπορούμε να ξεχάσουμε αυτό το ζήτημα. Η γενοκτονία δεν αναγνωρίζεται από τους Τούρκους και αυτό αποτελεί τεράστιο πρόβλημα.
Ακόμη, οι Τούρκοι είναι εξαιρετικά καλοί και ικανοί στο χειρισμό της διπλωματικής γλώσσας. O στόχος τους είναι να γίνουν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχω πίστη πως η κυβέρνηση της Αρμενίας είναι ικανή να αντιληφθεί αυτό το κίνητρο και να κινηθεί πολύ προσεκτικά.

Ολόκληρη η συνέντευξη εδώ.