Κατά τη δεκαετία της σημιτικής αυθαιρεσίας και του διαβόητου "ξεβλαχέματος" η δημοσιογραφία του τίποτε και του lifestyle κυριαρχούσε. Θυμάμαι λοιπόν την εξής αλησμόνητη σκηνή: οι δημοσιογράφοι κυνηγούν γνωστή ηθοποιό για μια δήλωση. Εκείνη περνά βιαστικά μπροστά από τα μικρόφωνα και με ύφος λίαν απαξιωτικό και μπλαζέ λέει "Ιούδες" και απομακρύνεται.
Τα γράμματα θέλουν δουλειά, εντρύφηση και ταπείνωση (όχι έπαρση ή υπερβολική αυτοπεποίθηση). Δεν είναι δυνατόν να χαϊδεύουμε αυτιά. Αυτός είναι ο μεγαλύτερος ίσως κίνδυνος: η αποθέωση της ήσσονος προσπάθειας, ο εξισωτισμός προς τα κάτω και τελικά η κατάφαση στον απόλυτο λαϊκισμό.
Άλλο ψυχραιμία και άλλο λοιδορία. Την επιφυλακτικότητα σε ένα λογικό πλαίσιο την κατανοώ. Δυσφορώ όμως με τη λοιδορία και την απαξίωση. Χασκογελούν πάλι κάποιοι όψιμοι "φωταδιστές" από την άνεση του πληκτρολογίου τους και αποφαίνονται με ύφος χιλίων καρδιναλίων για θέματα που δεν γνωρίζουν.
Θα το επαναλάβουμε: σαφώς και δεν είναι υποχρεωτικό να έχει κάποιος γνώσεις αγιολογίας ή να γνωρίζει τα περί ανακομιδής, διαμελισμού και διασποράς των ιερών λειψάνων. Εκτίθεται, εντούτοις, όταν δεν γνωρίζει στοιχειωδώς τα βασικά. Το γνωστικό του έλλειμμα μετατρέπεται παραχρήμα σε φτηνή λοιδορία.-
Ποτέ δεν είμαστε τόσο ευτυχισμένοι όσο φανταζόμαστε∙
ποτέ δεν είμαστε τόσο δυστυχισμένοι όσο νομίζουμε.
Λα Ροσφουκώ, Αξιώματα[1]
Στο νέο του βιβλίο Μαργαρίτα Ιορδανίδη (εκδόσεις Κίχλη) ο Μιχάλης Μακρόπουλος καταπιάνεται με το ακανθώδες και διαχρονικά προκλητικό ζήτημα της προσωπικής ταυτότητας. Ως γνωστόν η ταυτότητα δεν είναι ένα μέγεθος στιλπνό και συμπαγές∙ μεταμορφώνεται εξαιτίας πολυποίκιλων παραγόντων (αστάθμητων ή μη, αδιάφορον) και είναι «η συναγωγός εκφορά της ελευθερίας» [2].
Δεν είναι στις προθέσεις μας να υπεισέλθουμε σε πραγματολογικές λεπτομέρειες ή σε «αποκαλύψεις» για την πλοκή του έργου («spoiler» νομίζω πως το αποκαλούν οι νεώτεροι). Αφήνουμε στη διακριτική ευχέρεια του αναγνώστη τον τρόπο «ανάγνωσης» της ιστορίας της Μαργαρίτας. Σημειώνουμε, ωστόσο, ότι ο Μακρόπουλος δεν γράφει τίποτα τυχαία. Τίποτα δεν είναι περιττό: κάθε λέξη, κάθε περιγραφή, κάθε στιγμιότυπο, κάθε λεπτομέρεια, κάθε θραύσμα, κάθε συμβολισμός εξυπηρετεί την οικονομία του έργου. Αυτό, εντούτοις, δεν διαφαίνεται εξαρχής. Χρειάζεται δεύτερη και ίσως τρίτη ανάγνωση για του λόγου το ασφαλές.
Η νέα νουβέλα του Μιχάλη Μακρόπουλου διακρίνεται για τη λιτότητα, τη λακωνικότητα και την υπαινικτικότητα στο ύφος της. Με απλότητα και χωρίς φιοριτούρες ο συγγραφέας ικανοποιεί και τις πλέον «αδηφάγες» απαιτήσεις και προσδοκίες του αναγνώστη. Πέραν του ιδιαίτερα αμφίσημου και αλλόκοτου χαρακτήρα της, η Μαργαρίτα Ιορδανίδου είναι και αναγνώστρια. Αυτό, νομίζω, έχει ιδιαίτερη σημασία. Ας μας επιτραπεί λοιπόν μια αναγνωστική παρέκβαση, που αθέλητα ίσως, δίδει κάποιες απαντήσεις στο αίνιγμα της ταυτότητας της: «Αναγνωρίζουμε μονάχα όψεις του εαυτού μας – και ακόμα περισσότερο των άλλων: κανένα δεν γνωρίζουμε σε βάθος, ούτε τον εαυτό μας ούτε τους άλλους. Είναι αστόχαστο όταν λέμε ότι γνωρίζουμε τον άλφα ή το βήτα. Είναι καλύτερα να πούμε ότι γνωρίζουμε τον άλφα ή το βήτα μέχρις ενός σημείου, κι ας έχουμε ίσως περάσει μαζί τους μια ζωή» [3].
Εν συνεχεία, δίνουμε για λίγο τον λόγο στον συγγραφέα: «Ένιωθε πιο κοντά της τους ανθρώπους στο ράδιο, που είχαν μονάχα φωνή, ενώ με το που αποχτούσαν και εικόνα στην τηλεόραση σαν ν’ απομακρύνονταν από τη Μαργαρίτα –εκείνοι στον κόσμο τους, αυτή στον δικό της. Στο ραδιόφωνο, όπως και στα βιβλία, οι άνθρωποι ήταν οι λέξεις τους» (Μαργαρίτα Ιορδανίδη, σελ. 104). Σε άλλο σημείο του βιβλίου ο Μακρόπουλος σκιαγραφεί με υπαρξιακή ένταση τον σύζυγο της Μαργαρίτας: «Τώρα που και η μάνα του δεν ζούσε πια, είχε ολότελα χάσει εκείνο το κομμάτι του εαυτού του που υπήρχε μέσ’ απ’ τους άλλους – τόσο αυθύπαρκτος, που έφτανε να’ ναι ανύπαρκτος» (ό.π., σελ. 42-43). Επισημάναμε παραπάνω ότι η ταυτότητα συνδέεται άμεσα με την ελευθερία. Διόλου τυχαία λοιπόν η επιλογή του ονόματος Ελευθερία από το συγγραφέα: «“Στους Αγίους Σαράντα μ’ έλεγαν Ματζλίντα. Τέτοια ονόματα είχαμε μέσα. Όμως είμαι Ελληνίδα και χριστιανή, βαφτισμένη. Εγώ διάλεξα το όνομα Ελευθερία”» (ό.π., σελ. 46). Το ίδιο ισχύει και για την Ευτυχία: «Παραδόξως, η αρνητική κρίση της Ευτυχίας για τον Κώστα έδωσε στη Μαργαρίτα μιαν ώθηση, όπως δεν θα της την έδινε ίσως καμία θετική γνώμη» (ό.π., σελ. 60).
Η Μαργαρίτα Ιορδανίδη του Μιχάλη Μακρόπουλου είναι ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα, μια κατάδυση στην πολυπλοκότητα και την αινιγματικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Μια ύπαρξη που, ειρήσθω εν παρόδω, απαιτεί διαρκή σπουδή. Δικαίως λοιπόν ο Λα Ροσφουκώ αποφαίνεται ότι «είναι πιο απαραίτητο ανθρώπους να μελετάμε παρά βιβλία» [4].
Ηράκλειο Κρήτης, 19-20 Μαΐου 2024
Σημειώσεις
1. Βλ. Λα Ροσφουκώ, Αξιώματα ή αφορισμοί και αξιώματα ηθικής, μετάφραση-σημειώσεις: Γιώργος- Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδόσεις Ερατώ, Αθήνα 2002, σελ. 27.
2. Βλ. Γιώργος Κοντογιώργης, Κομματοκρατία και δυναστικό κράτος – Μια ερμηνεία του ελληνικού αδιεξόδου, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2012, σελ. 343.
3. Βλ. Θάνος Σταθόπουλος, Η διασκευή του εαυτού μου στις 06:30, εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα 2023, σελ. 224. Πρβλ. και ό.π., σελ. 104.
Η πλησμονή της αυτοδικαίωσης, που δίκην φίλαυτου γούστου κυριαρχεί ένθεν και ένθεν, απολήγει στο απόλυτο υπαρξιακό κενό. Πρόκειται για το διαβόητο «σημείο μηδέν».
Είναι ανάγκη επιτακτική η εκ βάθρων αναπλαισίωση της ταυτότητας (ατομικής και συλλογικής) με την αρωγή της παράδοσης (όπου χρειάζεται), την αξιοποίηση των θετικών ελκυστών και προταγμάτων του παρόντος και εκ παραλλήλου την καταπολέμηση του αδιεξόδου παροντισμού. Tertium non datur.-
11:00 Επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού στην Μητρόπολη Αθηνών- Ομιλία από τον Πρόεδρο της Π.Ο.Ε., κ. Γεώργιο Βαρυθυμιάδη.
12:00 Επίσημη αλλαγή της Προεδρικής Φρουράς στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, με ευζώνους ενδεδυμένους με τη φορεσιά του Πόντιου Αντάρτη.
– Επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.
– Χαιρετισμός του Προέδρου της Π.Ο.Ε. κ. Γεώργιου Βαρυθυμιάδη.
– Χαιρετισμός του Περιφερειάρχη Αττικής κ. Νικόλαου Χαρδαλιά.
– Χαιρετισμοί εκπροσώπων φορέων.
– Ομιλία από τον Δρ. Κλέαρχο Κυριακίδη, επισκ. Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο UCLan Cyprus.
12:45 Κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.
13:00 Πορεία προς την Τούρκικη Πρεσβεία και επίδοση Ψηφίσματος.
***
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σάββατο 18 Μαΐου 2024
Πλατεία Αριστοτέλους
20:30 Μουσικοαφηγματικό αφιέρωμα στο ενημερωτικό περίπτερο της Συντονιστικής Επιτροπής Νεολαίας της Π.Ο.Ε. Θα μεταδοθεί ζωντανά από το Livemedia, παράλληλα με την εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί από την Ομοσπονδία στο « Πυρρίχιο Πέταγμα» στον Πειραιά.
«Ξημερώνει 19 Μαΐου»
Λιμάνι Θεσσαλονίκης
23:00 Συγκέντρωση νεολαίας και ανύψωση φαναριών για τις 353.000 ψυχές
Κυριακή 19 Μαΐου 2024
Πλατεία Αγίας Σοφίας
Κεντρική εκδήλωση Μνήμης
18:30 Επιμνημόσυνη Δέηση για τα θύματα της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου στο μνημείο Γενοκτονίας του Δήμου Θεσσαλονίκης
Κατάθεση Στεφάνων
19:00 Χαιρετισμοί
19:20 Ομιλία από τον Δρ. Χρίστος Κληρίδης, Καθηγητής – Πρόεδρος Τμ. Νομικής Πανεπιστημίου Frederick.
20:15 Πορεία διαμαρτυρίας προς το Τούρκικο Προξενείο και επίδοση Ψηφίσματος.
Οι κεντρικές εκδηλώσεις της 19ης Μαΐου θα μεταδοθούν ζωντανά από το Livemedia https://www.livemedia.gr/genocide24 καθώς και μέσω της επίσημης σελίδας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος στο Facebook και στο YouTube.
Τις τελευταίες ημέρες ηγέρθη λόγος εξ αφορμής της ενεργείας του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ζιμπάμπουε και Αγκόλας κ. Σεραφείμ, ο οποίος προέβη κατά την παρελθούσα Μ. Πέμπτη, 2α Μαΐου 2024, σε χειροτονία διακονίσσης για τις ιεραποστολικές ανάγκες της κατ’ αυτόν Ιεράς Μητροπόλεως.
Το γεγονός προκάλεσε πλήθος αντιδράσεων, έδωσε δε αφορμή για την διατύπωση ελευθέρως διαφόρων απόψεων και προσεγγίσεων.
Προς αποφυγήν συγχύσεων λοιπόν διευκρινίζονται τα κάτωθι:
- Η ιεραποστολή στην Αφρική έχει ανάγκη τις διακόνισσες, κυρίως για το ποιμαντικό έργο και για τις βαπτίσεις των ενηλίκων γυναικών, καθώς και σε ιδιαίτερες περιπτώσεις, ως της χηρείας, σε αυστηρότερα ανδροκρατούμενα περιβάλλοντα, όπου επί μακρόν η χήρα γυναίκα απεκόπτεται του κοινωνικού και εκκλησιαστικού βίου.
-Η Εκκλησία γνωρίζει άριστα την θέση, την τάξη και τους όρους-προϋποθέσεις καταστάσεως μίας διακονίσσης, όπως αυτοί περιγράφονται στα Ευχολόγια, τους Κανόνες των Αποστολικών Διαταγών και της εν Τρούλω Συνόδου.
Επισημαίνεται ιδιατέρως ότι οι διακόνισσες δεν κατεστάθησαν ποτέ στην ιστορία της Εκκλησίας ως γυναίκες- λειτουργοί των Ιερών Μυστηρίων, αλλά ως αφιερωμένες γυναίκες-βοηθοί του εν γένει ποιμαντικού, λειτουργικού και αγιαστικού έργου της Εκκλησίας, απευθυνομένων μόνον σε γυναίκες, όπου οι τοπικές συνθήκες και τα ήθη τις απέκλειαν από την εκκλησιαστική ζωή.
Η πρώτη Εκκλησία ευρέθη μπροστά στο ποιμαντικό αυτό πρόβλημα και βρήκε την λύση, διά των διακονισσών.
Όταν βεβαίως οι κοινωνίες προχώρησαν πνευματικώς, ωρίμασαν, ανεγνώρισαν τα δικαιώματα των γυναικών, ο θεσμός των διακονισσών περιήλθε σε αχρησία.
Αλλά τεκμηριωμένως ο θεσμός υπήρξε και σίγουρα παραμένει στο "πνευματικό οπλοστάσιο" της Εκκλησίας προς αντιμετώπιση παρομοίων καταστάσεων και σήμερα, υπό ειδικές τοπικές συνθήκες.
-Ενώπιον της αδιακόπου εξαπλώσεως του Ευαγγελικού λόγου στην Αφρική και της διαρκούς προσελεύσεως γηγεγών αδελφών στην Ορθοδοξία ηγέρθησαν ποιμαντικά ζητήματα, αφορώντα τις Αφρικανές γυναίκες, ακριβώς όμοια με αυτά που αντιμετώπισε η Εκκλησία των πρώτων χριστιανικών χρόνων.
Η Ιερά Σύνοδος του Πρεσβυγενούς Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής έλαβε κατ’ αρχήν την απόφαση της αναβιώσεως και ενεργοποιήσεως του θεσμού των Διακονισσών εντός της ποιμαντικής δικαιοδοσίας του.
Ομως, παραπέμφθη η Απόφαση αυτή σε περαιτέρω μελέτη προς τελική διαμόρφωση των επιμέρους λεπτομερειών, όπως είναι η αμφίεση, ο τρόπος διακονίας και η λειτουργική θέση των διακονισσών στην ζωή της Εκκλησίας σήμερα.
Ωστόσο, ο Σεβ. Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε κ.Σεραφείμ, επί σειρά πολλών ετών ιεραπόστολος στην Αφρική, προσχώρησε στην υλοποίηση της αρχικής αποφάσεως της Ιεράς Συνόδου, η οποία όμως δεν έχει καταστή ενεργή έως σήμερα, αφού δεν έχει ολοκληρωθή η επί του θέματος μελέτη προς λήψη της τελικής Συνοδικής Αποφάσεως.
Ας έχουμε εμπιστοσύνη στην Εκκλησίας μας και δη στο Πρεσβυγενές Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, το οποίο θυσιαστικώς, αθορύβως και ανιδιοτελώς κηρύσσει Χριστόν και τούτον Εσταυρωμένον στα πέρατα της Αφρικανικής γης, βασισμένο στην παράδοση και στην πράξη της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας.
Μακάρι να επιδεικνύετο η ίδια ευαισθησία, η οποία τώρα εμφανίζεται στην περίπτωση της προθέσεως ορθής αναβιώσεως μιας αρχαίας ποιμαντικής πράξεως της Αγιωτάτης Εκκλησίας μας και στα θέματα στελεχώσεως του ιερού κλήρου του Πατριαρχικού Θρόνου του Αγίου Μάρκου, της συστηματικής και εμπράκτου συναρωγής του Αποστολικού έργου στην Αφρική ή στο μείζον θέμα της αντικανονικής εισπηδήσεως ετέρας Αυτοκεφάλου Εκκλησίας στα όρια δικαιοδοσίας του Παλαιφάτου Πατριαρχείου Αλεξάνδρειας και στην βλάσφημη προσπάθεια της διασπάσεως του γηγενούς ποιμνίου Του, το οποίο εγνώρισε τον Χριστό μέσα από την έμπονη θυσιαστική διακονία και τον θάνατο ακόμη ταπεινών Ελλήνων ιεραποστόλων, προς δόξαν Θεού και φωτισμό των ευρισκομένων «εν σκότει και σκιά θανάτου» Αφρικανών αδελφών μας.
Εκ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής
(...) Εκεί στη Βασιλεία του Πατέρα και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος πρέπει να κατοικεί ο νους μας. Πρέπει να διψάμε και να πεινάμε την είσοδο μας σ' αυτή την εξαίσια Βασιλεία. Τότε θα υπερνικήσουμε μέσα μας την αμαρτία της αρνήσεως της αγάπης του Πατέρα, όπως αυτή μας αποκαλύφτηκε από τον Υιό (Ιω. 8,24). Όταν διαλέξουμε το Χριστό, θα μεταφερθούμε πέρα από χρόνο και τόπο, πέρα απ' αυτό το γεγονός, που ονομάζεται "τραγωδία" (...)
Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου (Σαχάρωφ), Η ζωή Του ζωή μου, εκδόσεις Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2005, σελ. 52.
(...) Ο απόλυτος σχετικισμός των αξιών, που εκφράζεται στη μεταμοντέρνα αρχή του anything goes, ο συνδυασμός των πάντων με τα πάντα σ' ένα παγκόσμιο πολιτιστικό χωνευτήρι, η ανάδειξη του αυθορμητισμού και του ηδονοθηρικού καταναλωτισμού σε ανώτατες αξίες, αποτελούν το πλαίσιο που καθορίζει τη νοοτροπία και τον τρόπο ζωής στις λεγόμενες μαζικές δημοκρατίες κατά την εποχή της μετανεωτερικότητας. (...)
(...) Αυτό όμως που κάνει το λόγο της Εκκλησίας ενεργό και επίκαιρο και στην δική μας εποχή είναι το γεγονός πως απευθύνεται στον αναλλοίωτο, βαθύτερο χαρακτήρα της ανθρώπινης φύσης. (...)
π. Ευάγγελος Γκανάς, «Από τη νεωτερικότητα στη μετανεωτερικότητα», στον συλλογικό τόμο: Ορθοδοξία και Νεωτερικότητα, εκδόσεις Ίνδικτος, Αθήναι 2007, σελ. 425.
Εκδήλωση αφιερωμένη στη μνήμη του πεζογράφου και ποιητή Νίκου Γ. Πεντζίκη (1993-2023), θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Τρίτη (14/5) στη Ροτόντα. Την εκδήλωση, με τίτλο «Υπάρχω εις ό,τι με περιέχει», διοργανώνουν η Κοσμητεία της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης και το Ίδρυμα Ορμύλια, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και την Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ.
English - Christ is Risen! Indeed, He is Risen! Old English (Anglo-Saxon) - Crist aras! Crist sodhlice aras! (Lit: Christ arose! Christ surely arose!) Middle English - Crist is arisen! Arisen he sothe! Iyaric Patwa - Krestos a uprisin! Seen, him a uprisin fe tru! Frisian - Kristus is opstien! Wis is er opstien! High German German - Christus ist auferstanden! Er ist wahrhaftig auferstanden! Yiddish - Der Meschiache undzer iz geshtanen! Avade er iz ufgeshtanen! Low German Dutch - Christus is opgestaan! Hij is waarlijk opgestaan! Afrikaans - Kristus het opgestaan! Hom het waarlik opgestaan! North Germanic languages Danish - Kristus er opstanden! Sandelig Han er Opstanden! Icelandic - Kristur er upprisinn! Hann er vissulega upprisinn! Norwegian - Kristus er oppstanden! Han er sannelig oppstanden! Swedish - Kristus är uppstånden! Ja, Han är verkligen uppstånden! Italic languages Latin - Christus resurrexit! Resurrexit vere! Romance languages Italian - Cristo è risorto! È veramente risorto! Catalan - Crist ha ressuscitat! Veritablement ha ressuscitat! French - Le Christ est ressuscité! Vraiment Il est ressuscité! Portuguese - Cristo ressuscitou! Verdadeiramente ressuscitou! Romanian - Hristos a înviat! Adevărat a înviat! Spanish - Cristo ha resucitado! Verdaderamente, ha resucitado! Slavic languages Church Slavonic - (Christos Voskrese! Voistinu Voskrese!) East Russian - Христос Воскресе! Воистину Воскресе! (Christos Voskrese! Voistinu Voskrese!) Belarusian - Хрыстос уваскрос! Сапраўды ўваскрос! (Khrystos Uvaskros! Saprawdy Wvaskros!) Ukrainian - Христос Воскрес! Воістину Воскрес! (Christos Voskres! Voistinu Voskres!) South Bulgarian - Христос Возкресе! Воистина Возкресе! (Christos Vozkrese! Voistina Vozkrese!) Serbian - Христос Воскресе! Ваистину Воскресе! (Christos Voskrese! Vaistinu Voskrese!) West Czech - Kristus Vstal A Mrtvych! Opravdi Vstoupil! Slovak - Kristus vstal zmŕtvych! Skutočne vstal! Polish - Chrystus Zmartwychwstał! Prawdziwie Zmartwychwstał! Baltic languages Lithuanian - Kristus prisikėlė! Tikrai prisikėlė! Celtic languages Goidelic languages Old Irish - Asréracht Críst! Asréracht Hé-som co dearb! Irish - Tá Críost éirithe! Go deimhin, tá sé éirithe! Manx - Taw Creest Ereen! Taw Shay Ereen Guhdyne! Scots Gaelic - Tha Crìosd air èiridh! Gu dearbh, tha e air èiridh! Brythonic languages Breton - Dassoret eo Krist! E wirionez dassoret eo! Welsh - Atgyfododd Crist! Yn wir atgyfododd! Indo-Iranian languages Indic languages Sanskrit - (Kristo’pastitaha! Satvam Upastitaha!) Southern Zone Marathi - (Yeshu Khrist uthla ahe! Kharokhar uthla ahe!) Albanian (Tosk) - Krishti u ngjall! Vërtet u ngjall! Armenian - Քրիստոս յարեաւ ի մեռելոց՜ Օրհնեալ է յայտնութիւնն Քրիստոսի՜ (Christos harjav i merelotz! Orhniale harutjun Christosi! — Christ is risen! Blessed is the resurrection of Christ!) Greek - Χριστος Aνεστη! Aληθως Aνεστη! (Christos Anesti! Aleithos Anesti!) Altaic languages Turkish - Hristós diril-Dí! Hakíkatén diril-Dí! Austronesian languages Malayo-Polynesian Western Chamorro - La’la’i i Kristo! Magahet na luma’la’ i Kristo! Filipino (Tagalog) - Si Cristo ay nabuhay! Siya nga ay nabuhay! Indonesian - KrÍstus tÉlah Bangkit! Benár día têlah Bángkit! Central-Eastern Carolinian - Lios a melau sefal! Meipung, a mahan sefal! Hawaiian - Ua ala hou ´o kristo! Ua ala ´i ´o no ´oia! Basque - Cristo Berbistua! Benatan Berbistua! Dravidian languages Malayalam - (Christu uyirthezhunnettu! Theerchayayum uyirthezhunnettu!) Eskimo-Aleut languages Aleut - Kristus aq ungwektaq! Pichinuq ungwektaq! Yupik - Xris-tusaq Ung-uixtuq! Iluumun Ung-uixtuq! Japanese - ハリストス復活！実に復活！ (Harisutosu fukkatsu! Jitsu ni fukkatsu!) Korean - (Kristo Gesso! Buhar ha sho Nay!) Na-Dené languages Athabaskan languages Navajo - Christ daaztsáádéé’ náádiidzáá! T’áá aaníí, daaztsáádéé’ náádiidzáá! Tlingit - Xristos Kuxwoo-digoot! Xegaa-kux Kuxwoo-digoot! Niger-Congo languages Luganda Kristo Ajukkide! Kweli Ajukkide! Swahili - Kristo Amefufukka! Kweli Amefufukka! Quechuan Languages Quechua - Cristo causarimpunña! Ciertopuni causarimpunña! Afro-Asiatic languages Semitic languages Central Semitic languages Aramaic languages Syriac - (Meshiha qam! Bashrira qam!) South Central Semitic languages Arabic languages Arabic (Fus’hah, i.e., “standard” ) - (Al-Masih-Qam! Hakkan Qam!) Maltese - Kristu qam! Huwa qam tassew! Canaanite languages Hebrew (modern) - (Ha Masheeha houh kam! A ken kam!) South Semitic languages Ethiopian languages North Ethiopian languages Tigrigna - (Christos tensiou! Bahake tensiou!) South Ethiopian languages Amharic - (Kristos Tenestwal! Bergit Tenestwal!) Sino-Tibetan languages Mandarin - 基督復活了 他確實復活了 (Jidu fuhuo-le! Ta queshi fuhuo-le!) South Caucasian languages Georgian - ქრისტე აღსდგა! ჭეშმარიტად აღსდგა!(Kriste aghsdga! Cheshmaritad aghsdga!) Uralic languages Estonian - Kristus on ülestõusnud! Tõesti on ülestõusnud! Finnish - Kristus nousi kuolleista! Totisesti nousi! Hungarian - Krisztus feltámadt! Valóban feltámadt! Unclassified A Nigerian language (of many spoken there) - Jésu Krísti Ébilíwõ! Ézia õ´ Bilíwõ! Constructed languages Esperanto - Kristo leviĝis! Vere Li leviĝis! Quenya - (Ortanne Laivino! Anwa ortanne Laivino!)
