https://www.youtube.com/watch?v=Rguhd0cqqes
Διαδικτυακή ομιλία του π. Χ. Παπαδόπουλου στο πλαίσιο τη σειράς ομιλιών "Καιρός του ποιήσαι" της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου (Τετάρτη, 24/2/2021)
Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2021
Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2021
Φώτης Σχοινάς, «Λειτουργική γλώσσα: αξία και παράδοση» (βίντεο)
https://www.youtube.com/watch?v=hvjH16aa08A
Εισήγηση του κ. Φώτη Σχοινά με θέμα: «Λειτουργική γλώσσα: αξία και παράδοση», στο πλαίσιο της ημερίδας που διοργάνωσε η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Νέων της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού, στο Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλίας, το Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2012, με θέμα: "Το ζήτημα της γλώσσας στη λατρεία".
Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2021
ΦΩΣ ΙΛΑΡΟΝ (ΑΡ.Φ.87/ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2021)
Δείτε το κείμενο σε ηλεκτρονική μορφή εδώ: https://vardavas.blogspot.com/2021/02/blog-post_15.html
Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2021
Τρεις μοναδικές ψηφιακές βιβλιοθήκες
πηγή: ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ
Τρία σημαντικά ιστολόγια, τρεις ψηφιακές βιβλιοθήκες, με ελεύθερη πρόσβαση σε όλους τους αναγνώστες, τόσο στους ερευνητές όσο και στους απλούς φιλίστορες.
Εκατοντάδες άρθρα, αλλά και βιβλία ολόκληρα, ελληνικά και ξενόγλωσσα, τα οποία αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να κατεβάσει κανείς δωρεάν σε μορφή PDF.
Οι δύο πρώτες βιβλιοθήκες αναφέρονται στα δύο μεγαλύτερα μοναστικά κέντρα: το Άγιον Όρος και τα Μετέωρα.
Η τρίτη αναφέρεται στην ιστορία και την τέχνη της Δυτικής Μακεδονίας (τα παρά τον Αλιάκμονα ιερά, τα βυζαντινά μνημεία της Καστοριάς, τα ασκηταριά των Πρεσπών, η Αχρίδα κ.λπ.).
Αποτελούν έργο της Αγιορειτικής Βιβλιοθήκης που επιμελούνται μοναχοί της Σιμωνόπετρας.
Ακολουθούν οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις:
Αγιορειτική Βιβλιοθήκη: www.athoslibrary.gr
Μετεωρίτικη Βιβλιοθήκη: www.meteoralibrary.gr
Ζαβορδινή Βιβλιοθήκη: www.zavordalibrary.gr
Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2021
Γ. Κοντογιώργης: «Ελληνισμός και ελλαδικό κράτος - Δύο αιώνες αντιμαχίας, 1821-2021» (3/2/2021, βίντεο)
https://contogeorgis.blogspot.com/2021/02/1821-2021.html
&
https://www.youtube.com/watch?v=cGCZK_1kyf4
Ο Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και πρώην Πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Γιώργος Κοντογιώργης με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του «Ελληνισμός και ελλαδικό κράτος - Δύο αιώνες αντιμαχίας, 1821-2021» από τις Εκδόσεις Ποιότητα, συζητά με τον δημοσιογράφο Πάνο Παναγιωτόπουλο (ΚΟΝΤΡΑ, 3.2.2021 )
Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2021
Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2021
Γέρων Χαλκηδόνος Αθανάσιος- Το άδοξο τέλος ενός μοναχικού Ιεράρχη
πηγή-φωτό: ΕΞΑΨΑΛΜΟΣ
Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Εμβληματική μορφή στην Ορθοδοξία, φάρος του Πατριαρχείου στο Φανάρι, στις Μητροπολιτικές θέσεις, στις οποίες εξελέγη ή διορίσθηκε, πρόεδρος και μέλος πολλών Συνοδικών Επιτροπών, με βάθος στοχασμού, επίμονος στις θέσεις του, διακριτικός στις σκέψεις του και χείμαρρος στην έκφρασή του, αρχαιότερος του Οικουμενικού Πατριάρχου στην εκλογή και χειροτονία αλλά και στην ηλικία, ήταν πάντα ισορροπιστής και λάτρης της τάξης και της τέχνης, ξεκινώντας από την παρατήρηση της λεπτομέρειας, για να φθάσει στην μελέτη του όλου.
Γαλουχήθηκε από τον μεγάλο Χαλκηδόνος Μελίτωνα, όπως και ο Πατριάρχης και ο Γέρων Νικομηδείας Ιωακείμ. Σε αντίθεση με τους άλλους, ο Αθανάσιος επέλεξε τον δρόμο της σιωπής και της διάκρισης.
Λάτρευσε την Συνοδική έκφραση της Ορθοδοξίας, και αντιπάθησε τον αυταρχισμό. Εισηγήθηκε καινοτόμες ρυθμίσεις για το καθεστώς του Αγίου Όρους (που ποτέ δεν υλοποιήθηκαν, γιατί κάποιοι φρέναραν τον Πατριάρχη).
Τίμησε τον Μητροπολιτικό Θρόνο της Χαλκηδόνος ως διάδοχος μεγάλων προκατόχων, οι οποίοι συνήθως έφευγαν από την Χαλκηδόνα ως Πατριάρχες. Αυτοί που είχαν άδοξο τέλος ως Γέροντες Χαλκηδόνος, ήταν ο Μελίτων (εξέπνευσε ως Χαλκηδόνος αλλά ήταν επί πολλά έτη ασθενής), ο Ιωακείμ που βρίσκεται σε κώμα 20 ολόκληρα χρόνια αλλά εξελέγη τιμητικώς ως Γέρων Νικομηδείας και ο Αθανάσιος που κηρύχθηκε έκπτωτος και κατατάχθηκε στους σχολάζοντες Αρχιερείς του Θρόνου, ως πρώην Χαλκηδόνος.
Όσο αψύς ήταν στις θέσεις του σε θέματα που έπρεπε να υποστηρίξει, τόσο νουνεχής και ήρεμος ήταν στην αποδοχή κάθε άποψης, που θα τον έπειθε για το δέον και το πρέπον.
Ήξερε να τιμά τους φίλους του και να υπομένει τους εχθρούς του. Δεν μπορούσε να ζήσει με ανθρώπους που τον περιθωριοποιούσαν ως άνθρωπο, πιστό και σκεπτόμενο.
Δεν άξιζε σε ένα Αρχιερέα, που ενσάρκωσε μέσα του, έναν συνοδικό τρόπο έκφρασης, μία ποικιλία δυνάμεων του λόγου, της σκέψης, της τέχνης, της καλλιτεχνίας, της επικαιροποίησης των παραδόσεων με την σύγχρονη ζωή, της λεπτής ευαισθησίας που κέντριζε τους νευρώνες του νοός και της ψυχής του, που υπηρέτησε την Εκκλησία περισσότερο από άλλους νεόκοπους Αρχιερείς- πολλοί εκ των οποίων ανήλθαν «γλείφοντας και έρποντας» αφού δεν είχαν άλλα τάλαντα και ικανότητες- να κηρυχθεί έκπτωτος από το θρόνο του, με αυτό τον υποτιμητικό τρόπο, επειδή δεν ήταν αρεστή η συμπεριφορά του στα κακώς κείμενα ή δεν γινόταν δεκτή η αντίθετη άποψη που ενδεχομένως να είχε από άλλους Αρχιερείς του Φαναρίου.
Το Φανάρι, τελικά απέδειξε για μια ακόμη φορά, ότι δεν ξέρει να τιμά τα τέκνα του, που αφιέρωσαν την ζωή τους στην διακονία του Οικουμενικού Πατριαρχείου απανταχού.
Ήταν αρεστός, όταν αποστελλόταν ως πρόεδρος εξαρχίας στο Άγιον Όρος, σε συνέδρια, σε Εκκλησίες, εκπροσωπώντας το σεπτό Κέντρο και ξαφνικά έγινε απειθής, ασεβής και αγνώμων σε αυτό; Πότε έγινε αυτό; Τώρα; Τώρα που είναι εις τας δυσμάς του βίου του, γέροντας και ανήμπορος και γι' αυτό ακίνδυνος για να κάνει κακό σε κανέναν!
Μάλλον, είναι προσωπικοί οι λόγοι, που έκαναν τον Οικουμενικό Πατριάρχη να λάβει μία τέτοια σκληρή απόφαση. Ποιο το «ογκώδες αποδεικτικό υλικό» που επικαλούνται στο ανακοινωθέν; Ποια η κατηγορία; Και γιατί δεν υπήρξε απολογία του κατηγορουμένου; Τόσο κατά το Δίκαιο, όσο και από τους κανόνες της Εκκλησίας, «Ουδείς άκριτος και αναπολόγητος τιμωρείται»! Επιπλέον, μπορεί ο κατήγορος να γίνεται και δικαστής που θα αποδώσει δικαιοσύνη; (στα πολιτικά δικαστήρια αυτό δεν γίνεται). Και πόσο άμεμπτη μπορεί είναι μια τέτοια απόφαση όταν στηρίζεται σε υποκειμενικά κριτήρια;
Ασύστολες και αψυχολόγητες κινήσεις, σε μία εποχή μάλιστα όπου η συστολή των ταγών της Εκκλησίας μπροστά στις μάστιγες που επέτρεψε ο Θεός, θα έπρεπε να είχαν μαλακώσει την ψυχή μας, που ταλαιπωρήθηκε τα τελευταία χρόνια με διαιρέσεις και σχίσματα.
Αλλά οι άνθρωποι όποια θέση και αν κατέχουμε, σε όποια έπαλξη και αν υπηρετούμε πρέπει να σκεφτόμαστε πάντα δίκαια. Οι δε Ποιμένες μας θα έπρεπε να εμπνέονται και να ενεργούν με γνώμονα το ιερό Ευαγγέλιο. Αγάπη κηρύττουν! Με αγάπη θα έπρεπε και να ενεργούν. Για να μας διδάσκουν «έργοις» και όχι μόνο «λόγοις». Κι ας μη λησμονούμε ότι δεν πρέπει να προσβλέπουμε μόνο έως το αύριο αλλά στο μεθαύριο. Μια μέρα θα κριθούμε όλοι. Κι εκείνο το κριτήριο είναι αλάνθαστο και θα αποδώσει «εκάστω κατά τα έργα» του.
https://www.exapsalmos.gr/2021/02/16/%EF%BB%BFgeron-chalkidonos-athanasios-to-adokso-telos-enos-monachikou-ierarchi
Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2021
Αφορμή η άρνηση του εμβολίου
πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 14/2/2021 / αναδημοσίευση: NULA DIES SINE LINEA
Του Χρήστου Γιανναρά
Μεγάλο μέρος του ιατρικού προσωπικού των δημόσιων νοσοκομείων στην Ελλάδα και μεγαλύτερο (ίσως) του νοσηλευτικού προσωπικού αρνούνται να εμβολιαστούν για προστασία από τον εφιάλτη του κορωνοϊού – ο Τύπος και τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ έδωσαν έμφαση στην πληροφορία. Τα ερωτήματα που γεννώνται από αυτή την εντυπωσιακή, αυθόρμητη άρνηση είναι πολύ δύσκολο να βρουν ξεκάθαρη, πειστική απάντηση.
Φοβίζει, ασφαλώς, η διαπλοκή της ιδιοφυούς υπερσύγχρονης εργαστηριακής έρευνας με ένα ιλιγγιώδες οικονομικό κόστος, αλλά και με μια μυθώδη κερδοφορία, που ασφαλώς θα προκύψει από τέτοιας εμβέλειας εμπόρευμα. Φοβούνται οι έμπειροι των «επιστημών υγείας», γιατροί και νοσηλευτές, μήπως ένας τέτοιος εξωφρενικός πλουτισμός ξεστρατίσει την έρευνα (και τις βιομηχανικές εφαρμογές της) σε προτεραιότητες κυρίως ορέξεων πλούτου και δευτερευόντως στόχων δημόσιας υγείας.
Από την πρώτη κιόλας στιγμή, τα πανίσχυρα, μεγάλα στρατόπεδα που περίπου μοιράζονται τον πλανήτη σε επιρροή ισχύος «μοίρασαν» αυτονοήτως και την εκμετάλλευση της επιστημονικής έρευνας και των αποτελεσμάτων της σε τρία προϊόντα του ανταγωνισμού τους: κινέζικο εμβόλιο, ρώσικο, γερμανο-αμερικανικό. Τώρα η κυρία Μέρκελ, με τον απαιτούμενο «ανέμελο» ενθουσιασμό, συνδιαλέγεται, επιδιώκοντας κάτι σαν επανασχεδιασμό της παραγωγής και κατανομής των εμβολίων. Είναι μια κίνηση που μάλλον σχετικοποιεί τον ιατρικό και νοσηλευτικό σχεδιασμό, για χάρη της εξισορρόπησης παγιωμένων φιλοδοξιών ισχύος.
Φυσικά, οι διεθνείς πρωτοβουλίες, από μόνες τους, δεν δικαιολογούν γιατρούς και νοσηλευτές να παραγνωρίζουν τον εξ ορισμού φιλάνθρωπο (ακόμα και με αφελή νοο-τροπία «ανθρωπισμού») χαρακτήρα του εμβολίου. Ισως παραμονεύει η καχύποπτη πάντοτε φοβία όλων μας για τους ραγδαία πλουτίζοντες: Πρέπει να εμβολιαστεί περίπου το 60% του πληθυσμού της γης, για να δημιουργηθεί «ανοσία αγέλης» και ο γήινος πληθυσμός υπερβαίνει τα επτάμισι δισεκατομμύρια ατόμων. Επομένως, η παραγωγή και η διάθεση του εμβολίου σε τέτοιες ποσότητες ιλιγγιώδεις εύκολα θα καταστήσουν κάποιες μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες ισχυρότερες οικονομικά από ένα κράτος –ικανές να εκβιάσουν οργανωμένα κράτη.
Ασφαλώς υπάρχουν ήδη σήμερα ιδιώτες που η περιουσία τους ξεπερνάει το ΑΕΠ κρατών. Αυτή η υπεροχή καθεαυτήν δεν συνιστά οπωσδήποτε απειλή, ακυρώνει ωστόσο προκλητικά την κοινωνική λειτουργία και σκοποθεσία του χρήματος. Κοινωνία συγκροτείται, είχε ορίσει ο Αριστοτέλης, όταν η «χρεία» των ανθρώπων καλύπτεται με αμοιβαία αλληλεξυπηρέτηση των αναγκών τους («το αντιπεπονθός κατ’ αναλογίαν»): Οι ανάγκες μπορούν να κοινωνούνται, όταν συγκρίνονται και η σύγκριση – μέτρηση αποτυπώνεται σε κοινό νόμισμα (το νόμισμα μετράει «πόσα παπούτσια έχουν ίση αξία με ένα σπίτι ή με συγκεκριμένη ποσότητα τροφίμων»). Οταν το συγκεκριμένο νόμισμα-χρήμα αυτονομηθεί από την αμοιβαία αλληλεξυπηρέτηση (από μεγέθη πραγματικών αναγκών – την ανταλλαγή και τη δοσοληψία), αναιρείται το κοινωνικό γεγονός, η κοινωνία της χρείας, οι σχέσεις κοινωνίας της ζωής.
Στον 21ο αιώνα, όπου βρισκόμαστε, είναι πια φανερό ότι η λειτουργία της οικονομίας έχει αυτονομηθεί από τον στόχο της κοινωνίας των αναγκών. Ο κοινός τρόπος του βίου (πολιτισμός μας) καυχάται που είναι ατομοκεντρικός, πολιτισμός του cogito. Σκέπτομαι άρα υπάρχω, και υπάρχω σημαίνει κατέχω, κυριαρχώ, απολαμβάνω. Η χαρά της ζωής αντλείται από την κατοχή, κυριαρχία, ηδονή, όχι από τη σχέση, τη δημιουργική αυτοπροσφορά, τον αυθυπερβατικό έρωτα.
Ασφαλώς και συντηρούμε τη χρηστική ανάγκη να τιθασεύεται η εγωτική απληστία με συμβάσεις, «συντάγματα», νομοθεσίες. Συντηρούμε προσχήματα «δημοκρατίας», δήθεν «ελεύθερων επιλογών», κοινής χρησιμότητας θεσμών, αλλά ταυτόχρονα η ατομική κατασφάλιση θωρακίζεται με την απόλυτη προτεραιότητα του «ατομικού δικαιώματος». Για να υπάρξει και να λειτουργήσει «κοινωνία» σχέσεων, αναγκών, ελπίδας, χρειάζεται άλλη λογική, όχι ο εγωτισμός του ενστίκτου αυτοσυντήρησης.
Στον σημερινό πολιτισμό του «δικαιώματος» ο άνθρωπος λογαριάζεται απρόσωπο άτομο, ουδέτερη μονάδα ομοειδούς συνόλου – δεν παράγει μοναδικότητα μέσα από τη δυναμική σχέσεων κοινωνίας, αντλεί χρηστική μοναδικότητα από έναν αριθμό Δελτίου Ταυτότητας, Αριθμό Φορολογικού Μητρώου, ΑΜΚΑ ή όποια άλλη σύμβαση. Επαρκεί ως ταυτότητα η συμβατικά αριθμημένη διαφορά, η νομική (κρατική) υπηκοότητα. Και «υπήκοος» σημαίνει: υποταγή σε όποιο κράτος (εξουσία) μας αντιπαρέχει ταυτότητα.
Η ίδια χρηστική λογική παρέχει στο άτομο και πολλαπλή υπηκοότητα – η ταυτότητα δεν απηχεί υπαρκτική μοναδικότητα, μόνο επιλογή αυτοκαθορισμού. Η ισχύς του «δικαιώματος» υπερβαίνει το πεδίο επιλογών συμπεριφοράς, διεκδικεί και το πεδίο της ύπαρξης: η εξουσία θεσμοποιεί πολλαπλούς γάμους, επιλογή αλλαγής του φύλου, αλλαγή της επωνυμίας. Τίποτε σήμερα, σε πανανθρώπινη κλίμακα, δεν προϋποθέτει τον άνθρωπο ως «ζώον κοινωνικόν». Ο ατομισμός είναι ο αυτονόητος υποχρεωτικός άξονας της λογικής του βίου. Το άτομο ξέρει μόνο να επιλέγει, όχι να κοινωνεί.
Το ατομοκεντρικό μας, σήμερα, ακοινωνησίας «παράδειγμα» είναι παγιδευμένο στον αυγουστίνειο και προτεσταντικό νομικισμό (ατομική αξιομισθία, ατομική σωτηρία) – αυτόν κηρύττουν (προπαγανδίζουν) σχεδόν η ολότητα επισκόπων και ιεροκηρύκων μας. Το προσδοκώμενο δεν είναι ένας χαρισματικός πρωθυπουργός, αλλά ίσως κάποιοι εκκλησιαστικής αυθεντικότητας επίσκοποι. Ίσως.
Η Ιερά Μητρόπολις Θήρας, Αμοργού και Νήσων για την ανακοίνωση του ΙΣΚΕ και το περιστατικό στο Καμάρι Θήρας
Η Ιερά Μητρόπολις Θήρας, Αμοργού και Νήσων, σχετικά με το θλιβερό περιστατικό επιβολής προστίμου σε κληρικό της στο Καμάρι Θήρας καθώς και σε πιστό που μετέλαβε των Αχράντων Μυστηρίων, και κατόπιν της δημοσιότητας που έλαβε το περιστατικό από την παρέμβαση του Ι.Σ.Κ.Ε., η οποία προκάλεσε κύμα ερωτημάτων από πιστούς προς ημάς για το τί ακριβώς συνέβη, επισημαίνει τα κάτωθι:
Την Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2021 στον Ιερό Ναό Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης Καμαρίου, αστυνομικό όργανο με πολιτική αμφίεση, εισήλθε στο Ναό και επέβαλε πρόστιμο ύψους 1.500 € στον ιερέα του Ναού και 300 € σε έναν πιστό που έφερε το μικρό παιδί του στο Ναό για να μεταλάβει των Αχράντων Μυστηρίων, μετά το πέρας της «κεκλεισμένων των θυρών» Θείας Λειτουργίας, κατά την επιθυμία του ίδιου του παιδιού, το οποίο τυγχάνει ΑΜΕΑ.
Στη σχετική πράξη επιβολής προστίμου αναφέρεται ως «παράβαση» η συμμετοχή σε θρησκευτική τελετή (Μυστήριο Θείας Κοινωνίας). Ο δε ηλικιωμένος ιερέας, μετά την επιβολή του προστίμου, οδηγήθηκε στο αστυνομικό τμήμα, όπου σχηματίσθηκε ποινική δικογραφία.
Ωστόσο, στην ισχύουσα εκείνη τη στιγμή υπ’ αρ. Δ1α/Γ·Π.οικ. 8378/2021 (ΦΕΚ 454/Β/5-2-2021) Κοινή Υπουργική Απόφαση που αφορά τα μέτρα για τον περιορισμό μετάδοσης του κορωνοϊού, σε κανένα σημείο δεν αναφέρεται απαγόρευση εισόδου στο Ναό για ατομική προσευχή, ούτε απαγόρευση της Θείας Κοινωνίας, η οποία για την Εκκλησία μας, όπως εκφράστηκε επανειλημμένως από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, αποτελεί «κόκκινη γραμμή». Η «ποινικοποίηση» του κεντρικού πυρήνα της Ορθοδόξου Πίστεως, προκαλεί την δίκαιη αγανάκτηση κάθε χριστιανού, έχει απασχολήσει δε την Ελληνική Δικαιοσύνη, η οποία απεφάνθη ότι δεν αποτελεί άδικη πράξη η μετάδοση της Θείας Κοινωνίας, ούτε το κάλεσμα σε Αυτήν (1641/2020 ΜΠλΚερκ.).
Η Ιερά Μητρόπολις Θήρας, από την πρώτη στιγμή στάθηκε αθόρυβα στο πλευρό τόσο του ιερέως όσο και του πιστού, αναλαμβάνοντας αφενός τόσο την τακτοποίηση των προστίμων και αφετέρου χρησιμοποιώντας κάθε νόμιμο μέσο για την παύση της προδήλως ανεπέρειστης ποινικής δίωξης κατά του κληρικού. Παράλληλα, διαμαρτυρήθηκε εντόνως προς τα αρμόδια για την τήρηση των μέτρων όργανα, ζητώντας να ασκούν τα καθήκοντά τους με σεβασμό στα δικαιώματα των ανθρώπων και στην Ορθόδοξη πίστη μας.
Η καθ’ ημάς Ιερά Μητρόπολις δηλώνει προς πάσα κατεύθυνση ότι θα εξακολουθεί να διαφυλάττει με κάθε νόμιμο μέσο τα δικαιώματα των κληρικών και των πιστών της, απέναντι στη συγκεκριμένη και σε παρόμοιες αυθαιρεσίες και καταχρηστικές συμπεριφορές, που προκαλούν το αίσθημα δικαίου, διχάζουν και διαταράσσουν το λαό της πατρίδας μας, σε μία εποχή που η ενότητα και η σύνεση είναι πιο απαραίτητες από ποτέ.
Ο Μητροπολίτης,
† Ο Θήρας, Αμοργού και Νήσων ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ
ΙΣΚΕ: Καταγγέλλει ότι επιβλήθηκε πρόστιμο σε ιερέα που κοινώνησε πιστούς μετά τη Θ. Λειτουργία
πηγή: ORTHODOXIA.INFO, 14-2-2021
Του Ζάχου Καρεκλά
Την επιβολή προστίμου 1.500€ αλλά και τον ορισμό δικασίμου σε βάρος ιερέα της Σαντορίνης ο οποίος κοινώνησε πιστούς μετά το τέλος της θείας λειτουργίας καταγγέλει ο Ιερός Σύνδεσμος Κληρικών Ελλάδος.
Ο ΙΣΚΕ, με ανακοίνωσή του, καταδικάζει το περιστατικό που έλαβε χώρα την προηγούμενη Κυριακή (7.2.2021) στο Καμάρι της Σαντορίνης, όπου – σύμφωνα με την ανακοίνωση – αφού τελείωσε η κεκλεισμένων των θυρών θ. λειτουργία, κάποιοι πιστοί προσήλθαν στον ναό για να κοινωνήσουν. Στον ναό φαίνεται πως βρέθηκε όμως και ο διοικητής της Αστυνομίας, ο οποίος σημείωσε διοικητικό πρόστιμο σε βάρος του ιερέα αλλά και τον οδήγησε στο αστυνομικό τμήμα.
Ο ΙΣΚΕ κάνει λόγο για “ωμή παρέμβαση και περιφρόνηση της λατρείας της Εκκλησίας”, αλλά και για “ακατανόητη, απαράδεκτη και παράνομη” ενέργεια, αφού “καμία ΚΥΑ δεν απαγορεύει και δεν μπορεί να απαγορεύσει τη Θεία Κοινωνία στους πιστούς”.
Η ανακοίνωση του ΙΣΚΕ
Το Δ.Σ. του ΙΣΚΕ με θλίψη πληροφορήθηκε ένα περιστατικό σε βάρος αδελφού συμπρεσβυτέρου, ο οποίος λειτουργεί στην Παναγία Μυρτιδιώτισσα στο Καμάρι Σαντορίνης. Κατόπιν επικοινωνίας με τον π. Γεώργιο Φύτρο μας πληροφόρησε πως το συμβάν διαδραματίστηκε την Κυριακή 7/2/2021 μετά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας.
Ο πατήρ Γεώργιος Φύτρος είναι εδώ και πολλά χρόνια εφημέριος της Μυρτιδιώτισσας στο Καμάρι Θήρας και παρά την ηλικία του και τα όποια προβλήματα υγείας είναι φιλακόλουθος και ακούραστος ιερέας και βρίσκεται πάντα επί των επάλξεων και κοντά σε κάθε πάσχοντα συνάνθρωπο. Με τη νέα κατάσταση που έχει δημιουργηθεί λόγω του COVID -19 είχε προσαρμοστεί και εκείνος όπως όλοι οι κληρικοί μας, στις εντολές και στα κυβερνητικά μέτρα και σε τακτά χρονικά διαστήματα καλούσε τους εκκλησιαζόμενους να προσέχουν και να τηρούν τις αποστάσεις. Επίσης δεν ήθελε να κατηγορηθεί η Εκκλησία καθώς η Σαντορίνη είναι στο βαθύ κόκκινο. Ο ναός της Μυρτιδιώτισσας στο Καμάρι λόγω των μέτρων κλείδωσε ακόμη μια φορά.
Την Κυριακή 7/2/21 έγινε η θεία λειτουργία κεκλεισμένων των θυρών με 4 μόνο άτομα, τα απολύτως απαραίτητα. Μετά το πέρας της λειτουργίας μια οικογένεια με 2 μικρά παιδιά ζήτησε να κοινωνήσουν. Εκείνη την ώρα εμφανίστηκε και εισήλθε στον Ναό ο διοικητής της αστυνομίας με πολιτικά ρούχα. Ο ιερέας πήγε στην Αγία Πρόθεση να παραλάβει την Θεία Κοινωνία για να κοινωνήσει τα δύο παιδιά (το ένα με ειδικές ανάγκες). Μετά τη Θεία Κοινωνία ο διοικητής ζήτησε την ταυτότητα του ιερέα και του είπε να τον ακολουθήσει στο τμήμα.
Ο διοικητής επέβαλε πρόστιμο 1500€ στον ιερέα.
Στο Α.Τ. πήραν αποτυπώματα και από τα 10(!!) δάκτυλα του ιερέα, ο οποίος παρέμεινε μιάμιση ώρα στο τμήμα και του απαγγέλθηκε η κατηγορία της παραβίασης της ΚΥΑ και ορίστηκε τακτική δικάσιμος. Όταν ρώτησε τι παραβίασε του είπαν γιατί …κοινώνησε ανθρώπους.
Επειδή η ως άνω ενέργεια του εν λόγω Αστυνομικού Διευθυντού αποτελεί ωμή παρέμβαση και περιφρόνηση της λατρείας της Εκκλησίας μας και ειδικότερα στο ουσιαστικότερο μέρος Αυτής που είναι η συμμετοχή στη Θεία Κοινωνία, μάλιστα ανθρώπων με ειδικές ανάγκες, και επειδή ουδείς έχει το δικαίωμα να αφαιρεί από το λειτουργό το αυτονόητο, δηλαδή την τέλεση και κατ’ επέκταση τη μετάδοση της Θείας Κοινωνίας, ερωτάται ο Αστυνομικός Διευθυντής, με ποία αρμοδιότητα προέβη στην ως άνω ενέργεια, η οποία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο ως εξάντληση της αυστηρότητας των μέτρων στην Εκκλησία, αλλά κυρίως ακατανόητη, απαράδεκτη και παράνομη. Καμία ΚΥΑ δεν απαγορεύει και δεν μπορεί να απαγορεύσει τη Θεία Κοινωνία στους πιστούς. Οι συγκεκριμένοι πολίτες προσήλθαν στον Ιερό Ναό μετά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας και στο πλαίσιο της ατομικής προσευχής.
Ο Ιερός Σύνδεσμος Κληρικών Ελλάδος στέκεται αρωγός και συμπαραστάτης στον εν λόγω πολυσέβαστο και κατά πάντα άξιο Λειτουργό της Εκκλησίας μας και θα βρίσκεται απέναντι σε παρόμοιες απαράδεκτες, απαξιωτικές και υβριστικές για την Ορθόδοξη πίστη μας συμπεριφορές απ’ όπου και αν προέρχονται. Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ (Μάτθ. κβ’ 21).
Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2021
Αν είμαστε χριστιανοί, ας μη φοβόμαστε!
Γράφει ο Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης
Αυτό το κείμενο είναι το περιεχόμενο του νέου τεύχους του φυλλαδίου «Φως Ιλαρόν», αρ. 87, που εκδίδεται από την ενορία Αγίου Γεωργίου Περιβολίων Ρεθύμνου (Άγιοι Ανάργυροι) για το Φεβρουάριο 2021. Επειδή ο κόσμος είναι δύσκολο τώρα να έρθει στην εκκλησία και να το λάβει, το προσφέρουμε για δημοσίευση στις τοπικές μας εφημερίδες και στο Διαδίκτυο.
Ας το καταλάβουμε κι ας το πούμε χωρίς δισταγμό: το σημαντικότερο πράγμα δεν είναι να μην πεθάνουμε, αλλά να μη ζούμε μακριά από το Χριστό.
Αυτό φυσικά έχει νόημα μόνο για τους χριστιανούς… Για τους υπόλοιπους συνανθρώπους μας πιθανόν υπάρχουν άλλες προτεραιότητες: αυτά που μπορεί να ζήσει και να απολαύσει ο άνθρωπος σ’ αυτόν τον κόσμο. Αυτά δεν είναι κατ’ ανάγκην κακά – περιλαμβάνουν όμορφα αισθήματα, αγάπη, μουσική, αθλητισμό, ζωή κοντά στη φύση, την υγεία και την επιτυχία των παιδιών μας και τόσα άλλα. Όλα αυτά δεν τα αρνούμαστε κι εμείς οι χριστιανοί. Τα δεχόμαστε και είμαστε ευγνώμονες όχι τόσο «στις δυνάμεις μας», όσο στον ίδιο το Θεό γι’ αυτά. Δεν τα αρνούμαστε. Όμως όλα τα παραπάνω έχουν σίγουρη ημερομηνία λήξεως, όπως και η ίδια η ζωή μας πάνω στη γη έχει σίγουρη ημερομηνία λήξεως.
Έτσι, οι περισσότεροι άνθρωποι, κυρίως εκείνοι που δεν είναι χριστιανοί ή είναι μόνον τυπικά χριστιανοί, θεωρούν ότι τα σημαντικότερα αγαθά που μπορεί να έχει ο άνθρωπος είναι η υγεία και η μακροζωία – να ζήσει χωρίς να υποφέρει και τελικά να πεθάνει σε βαθιά γεράματα.
Οι χριστιανοί δεν το βλέπουν έτσι. Στη ζωή τους έχουν πάντα μια βαθιά χαρά και μια βαθιά θλίψη. Χαρά, λόγω της αγάπης του Χριστού, που μεταμορφώνει τα πάντα (και τις ίδιες τις ψυχές μας) σε ολόλαμπρο φως. Και θλίψη, αφενός για τις δικές τους αμαρτίες – όποιες κι αν είναι – και αφετέρου επειδή πονάνε για όλους τους άλλους ανθρώπους που υποφέρουν και θλίβονται.
Ναι, ας το πούμε κι αυτό: δεν μπορεί να είναι τέλεια η χαρά μας μόνο αν εμείς και τα παιδιά μας είμαστε καλά, γιατί πάντα υπάρχουν άνθρωποι που υποφέρουν. Αν είμαστε χριστιανοί, δηλαδή άνθρωποι του Θεού, μέσα στη χαρά μας υπάρχει πάντα μια θλίψη, που δε ρωτάει αν εκείνος που υποφέρει είναι γνωστός μας ή άγνωστος, ούτε ακόμη μήπως ευθύνεται μόνος του για όσα παθαίνει. Το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να είναι όλοι καλά, και ο ίδιος βοηθάει όσους μπορεί και όπως μπορεί (εντάξει, πολλοί θα τον θεωρούν ανόητο, αλλά εκείνο που τον νοιάζει είναι η αγάπη του Χριστού και όχι η γνώμη του κόσμου που κρίνει χωρίς να ξέρει και χωρίς να καταλαβαίνει).
Έτσι, ξεκινάμε απ’ αυτό: δεν υπάρχει ζωή χωρίς θλίψη, γιατί ακόμη κι αν εμείς οι ίδιοι «δεν έχουμε πρόβλημα», έχουν προβλήματα κάποιοι άλλοι, κοντά ή μακριά μας, κι αυτοί οι άλλοι είναι κι εκείνοι παιδιά του Θεού και αδέλφια του Ιησού Χριστού, δηλαδή αδέλφια μας.
Το δεύτερο που χρειάζεται να σκεφτούμε είναι πως η ζωή μας δεν κινδυνεύει μόνο τώρα, εξαιτίας του νέου κορωνοϊού… Κινδύνευε πάντα, ακόμη και τις τελευταίες δεκαετίες, που η χώρα μας, δόξα τω Θεώ, δεν έχει πόλεμο και που η πολιτική κατάσταση στην πατρίδα μας έχει ηρεμήσει. Εδώ και δεκαετίες η ζωή μας κινδυνεύει από τον ίδιο τον τρόπο ζωής μας, που έχει προκαλέσει την εξάπλωση νέων θανατηφόρων ασθενειών, όπως οι διάφορες μορφές καρκίνου, οι καρδιοπάθειες, τα εγκεφαλικά επεισόδια ή η κατάθλιψη. Κινδυνεύει από την απρόσεκτη οδήγηση, από τους διάφορους κακοποιούς, από τις αυτοκαταστροφικές τάσεις που οδηγούν αμέτρητους ανθρώπους να κάνουν κακό στον εαυτό τους.
Μας συγχωρείτε, αλλά δεν κινδυνεύουμε μόνον τώρα – σε όλες τις εποχές πρέπει να είμαστε κάθε μέρα έτοιμοι για αναχώρηση. Έτοιμοι: να έχουμε εξομολογηθεί, να κοινωνούμε τα άγια μυστήρια (τη θεία μετάληψη), να είμαστε τίμιοι, να συγχωρούμε τους εχθρούς μας, να μη νοιαζόμαστε μόνο για το δικό μας συμφέρον, να ζούμε όπως πραγματικά δίδαξε ο Χριστός, όπως γράφει το Ευαγγέλιο και όπως έζησαν οι άγιοί μας (και ζουν ακόμη πολλοί άνθρωποι του Θεού) κι όχι όπως νομίζουμε εμείς ότι δίδαξε ο Χριστός, δήθεν ν’ αγαπάμε μόνο εκείνους που μας αγαπούν και να μην πατάμε στην εκκλησία επειδή είμαστε προκατειλημμένοι εναντίον «των παπάδων». Και τότε, πιστέψτε με, και μεγάλη χαρά θα έχουμε στην ψυχή μας και κανένας φόβος δεν θα υπάρχει «μήπως πεθάνουμε». Κι αυτό, γιατί τότε για μας δεν θα υπάρχει καθόλου θάνατος – μόνο αναχώρηση από αυτόν τον κόσμο και ταξίδι προς το φωτεινό βασίλειο του Ιησού Χριστού, τον παράδεισο.
Και δεν είναι μόνον ο κίνδυνος του θανάτου που μας βασανίζει, αλλά και τα οδυνηρά προβλήματα υγείας κάθε είδους, που ταλαιπωρούν αμέτρητα πρόσωπα και οικογένειες ολόκληρη ζωή: αναπηρίες, διαταραχές, ανίατες ασθένειες… Όλα αυτά τα πρόσωπα και οι οικογένειες σηκώνουν το βαρύ σταυρό τους χρόνια τώρα δίπλα μας (ίσως κι εσείς που διαβάζετε αυτή τη στιγμή είστε από αυτούς) κι εμείς τις περισσότερες φορές δεν τους βλέπουμε καν ή τους βλέπουμε με την άκρη των ματιών μας και αμέσως μετά προσπαθούμε να τους ξεχάσουμε.
Είναι ανθρώπινο να φοβόμαστε και δεν κατηγορούμε κανέναν επειδή είναι άνθρωπος και φοβάται. Αλλά ένας χριστιανός δεν πρέπει να είναι κοινός άνθρωπος. Πρέπει να είναι άνθρωπος του Θεού και να μη φοβάται.
Αυτοί λοιπόν είναι οι λόγοι, για τους οποίους ένας χριστιανός δεν φοβάται ούτε τα βάσανα, ούτε τη συκοφαντία, ούτε τη φτώχεια ή το θάνατο: πρώτον, επειδή εμπιστεύεται την αγάπη και τη φροντίδα του Θεού στη ζωή μας. Και δεύτερον, επειδή ξέρει ότι δεν υπάρχει θάνατος – σημασία δεν έχει πότε θα πεθάνω, αλλά να μην πεθάνω μακριά απ’ το Χριστό. Αν είμαι κοντά σ’ Εκείνον, όποτε κι αν πεθάνω, δεν πέθανα, αλλά μπήκα κατευθείαν στην αιώνια ζωή.
Υπάρχουν πράγματα πολύ πιο σημαντικά από την υγεία μας κι απ’ αυτή την ίδια τη ζωή μας. Τα παιδιά μας, για παράδειγμα, είναι πιο σημαντικά από την υγεία μας κι από τη ζωή μας. Ο σύζυγος ή η σύζυγός μας, αν πραγματικά αγαπάμε, είναι επίσης πιο σημαντικός από την υγεία μας και τη ζωή μας. Η πατρίδα μας; Τα ιδανικά μας; Όλα αυτά, για τα οποία θα δεχόμασταν να θυσιάσουμε τη ζωή μας ή να θέσουμε σε κίνδυνο την υγεία μας για να τα υπερασπιστούμε, είναι σίγουρα πιο σημαντικά από την υγεία μας και τη ζωή μας. Και το πιο σημαντικό απ’ όλα, εφόσον είμαστε χριστιανοί, είναι να μη χάσουμε τη σχέση μας τον Θεό διά του Χριστού.
Το να μην αδικήσουμε κάποιον, να μη βάλουμε χέρι σε ξένα χρήματα, να μην πέσουμε στη διαφθορά και την αμαρτία και φυσικά να μην αρνηθούμε την πίστη μας είναι απείρως πιο σημαντικό από την υγεία μας και τη ζωή μας. Αυτός είναι κι ο λόγος που τόσοι άγιοι προτίμησαν να υποστούν βασανιστήρια και θάνατο (ακόμη και κορίτσια δεκαπέντε και δεκαέξι ετών, όπως η αγία Κυριακή ή η αγία Παρασκευή) παρά ν’ αρνηθούν το Χριστό έστω και με τα λόγια τους. Και τελικά δεν πέθαναν: έχουν περάσει αιώνες από τον επίγειο μαρτυρικό θάνατό τους και ακόμη και σήμερα δεν έχουν πάψει να εμφανίζονται και να κάνουν θαύματα. Αυτή είναι η αληθινή ζωή, όχι η στενή και συχνά φοβισμένη, γεμάτη άγχος και θυμό, ζωή που ζούμε.
«Δυο πράγματα μόνο μας χρειάζονται, αδελφοί μου: ψυχή και Χριστός», έλεγε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, όταν οι Τούρκοι εξουσίαζαν τον τόπο μας και τυραννούσαν το λαό μας. «Και αυτά, κανείς δεν μπορεί να μας τα πάρει, εκτός αν τα δώσουμε με τη θέλησή μας».
«Τι μπορεί να μας χωρίσει από την αγάπη του Χριστού;» έγραφε ο απόστολος Παύλος, που πρόσφερε τη ζωή του για το Χριστό και τους συνανθρώπους του πριν από δύο χιλιάδες χρόνια. «Μήπως θλίψη ή στενοχωρία ή διωγμός ή πείνα ή γύμνια ή μαχαίρι;» (προς Ρωμαίους επιστολή, κεφάλαιο 8, στίχος 35). Και ο ίδιος ο Χριστός είχε πει: «Στον κόσμο θα έχετε θλίψη, αλλά να έχετε θάρρος, γιατί εγώ έχω νικήσει τον κόσμο» (κατά Ιωάννην, 16, 33). «Δεν θα χαθεί ούτε μια τρίχα από το κεφάλι σας. Με την υπομονή σας θα κερδίσετε τη ζωή σας» (κατά Λουκάν 21, 18).
Και για το θάνατο, ο Κύριος είπε: «Εγώ είμαι η ανάσταση και η ζωή. Όποιος πιστεύει σ’ εμένα, ακόμη και αν πεθάνει, θα ζήσει· και όποιος ζει και πιστεύει σ’ εμένα, δεν θα πεθάνει ποτέ» (Ιωάννην 11, 25-26). Και: «Αλήθεια σας λέω, ότι έρχεται ώρα, και ήδη ήρθε, που οι νεκροί στα μνήματα θ’ ακούσουν τη φωνή του υιού του Θεού και θα ζήσουν (…). Μην απορείτε, γιατί έρχεται ώρα, που όλοι όσοι βρίσκονται στα μνήματα θ’ ακούσουν τη φωνή του και θα πάνε, όσοι έκαναν το καλό, σε ανάσταση ζωής, και, όσοι έκαναν το κακό, σε ανάσταση κρίσης» (Ιωάννην, 5, 25-29).
Και ο ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει «Μέσα στην αγάπη δεν υπάρχει φόβος, γιατί η τέλεια αγάπη βγάζει έξω το φόβο. Ο φόβος περιέχει κόλαση και όποιος φοβάται δεν έχει γίνει τέλειος στην αγάπη» (Α΄ επιστολή Ιωάννου 4, 18).
Ας μάθουμε κάτι για την αγία Ματρώνα της Μόσχας, που ήταν αόμματη (χωρίς μάτια) και μεγάλο μέρος της ζωής της παράλυτη, χωρίς δεκάρα, χωρίς ταυτότητα, στο περιθώριο της κοινωνίας – όμως με την καρδιά γεμάτη δοξολογία στο Θεό και αγάπη στο συνάνθρωπο. Ας μάθουμε για τον άγιο Νικηφόρο το Λεπρό από το Σηρικάρι Χανίων († 1964), για τη Δήμητρα Κόντου, τη «Μαρία την Ψηλή» (Μαρία Στυλιανοπούλου) και άλλους χριστιανούς, που υπέφεραν από βαριά νοσήματα και πέθαναν απ’ αυτά, όμως όσο ζούσαν ήταν γεμάτοι χαρά από την παρουσία του Χριστού στην ψυχή τους και από τη βεβαιότητα ότι (ιδίως για όσους είναι κοντά στο Χριστό) δεν υπάρχει θάνατος. Ας μάθουμε για τους μάρτυρες όλων των εποχών, και του 20ού αιώνα, ανθρώπους κάθε ηλικίας, φύλου και κοινωνικής τάξης, που φυλακίστηκαν (πολλοί απ’ αυτούς χρόνια ολόκληρα), βασανίστηκαν και τελικά θανατώθηκαν αρνούμενοι ν’ αλλαξοπιστήσουν, και κέρδισαν την αιωνιότητα. Ας μάθουμε για την αγία Χρυσή, τους Τέσσερις Μάρτυρες, τους σύγχρονους μάρτυρες της Ρουμανίας Βαλέριο Γκαφένκου και Κωνσταντίν Οπρισάν και τόσους άλλους.
Και στην πόλη μας, το Ρέθυμνο, ας γνωρίζουμε ότι υπάρχουν γύρω μας αγιασμένες ψυχούλες, που σηκώνουν για χρόνια το σταυρό του πόνου, της ασθένειας, του πένθους, της φτώχειας, της ορφάνιας, με την καρδιά γεμάτη δοξολογία και αγάπη, με ασταμάτητη εσωτερική προσευχή, που ζουν αθόρυβα, αλλά πεθαίνουν σαν πυρκαγιές θείας χάριτος – τι λέω, «πεθαίνουν»; Δεν πεθαίνουν, αλλά πηγαίνουν από το θάνατο στη ζωή, όπως είπε ο Χριστός!
Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι αρνούμαστε την Ιατρική. Φυσικά και τη δεχόμαστε και ευγνωμονούμε τους γιατρούς, τους νοσηλευτές και όλους τους εργαζόμενους για την υγεία και δοξάζουμε το Θεό για το δώρο της επιστήμης στον ανθρώπινο νου. Αλλά απλώς, αν είμαστε χριστιανοί, δεν φοβόμαστε. Ξέρουμε ότι είμαστε θνητοί, ότι αργά ή γρήγορα θα πεθάνουμε, και οπλιζόμαστε με την πανοπλία εναντίον του θανάτου, που λέγεται χριστιανική ζωή, πνευματική ζωή, εκκλησιαστική ζωή. Και, όταν έρθει η ώρα (χωρίς να βιαζόμαστε), θα πεθάνουμε, όχι απλώς τραγουδώντας μαντινάδες ή χορεύοντας ζεϊμπέκικο (συγγνώμη, αλλά αυτά, όσο εντυπωσιακά κι αν είναι, δεν μας προσφέρουν κανένα ουσιαστικό όφελος σχετικά με το θάνατο), αλλά κάνοντας το σταυρό μας, ευλογώντας τα παιδιά μας, συγχωρώντας τους εχθρούς μας και ψάλλοντας το «Χριστός ανέστη»!
Σάββατο 13 Φεβρουαρίου 2021
"ΘΡΗΣΚΕΙΑ- ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ- ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ": ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΕΛ. ΑΡΒΑΝΙΤΗ
Χριστόφορος Ελ. Αρβανίτης, Θρησκεία - ιδεολογία - πολιτισμός στη σύγχρονη εποχή, εκδόσεις Επίκεντρο (σειρά: CEMES 27), Θεσσαλονίκη 2020, ISBN: 978-960-458-513-7.
H ανθρώπινη κατανόηση, όσον αφορά στο θρησκευτικό φαινόμενο, δεν είναι ενιαία. Ποικίλλει ανάλογα με τις πολιτισμικές της καταβολές, τις ιδεολογικές της αναφορές, τις συλλογικότητες που το προσλαμβάνουν και το εκφράζουν αξιακά, τις ατομικές ιδιαιτερότητες των προσώπων, τις υπαρξιακές προσωπικές ανάγκες των ατόμων.
Στο τελευταίο, πιο ειδικά, το οποίο έχει να κάνει με το ατομικό, τις ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν το πολυταυτοτικό του περιεχόμενο και τις προσωπικές υπαρξιακές ανάγκες του, ορίζεται και η πρόσληψη και η αποδοχή της θρησκείας από τον νεωτερικό μοντέρνο άνθρωπο, ο οποίος ορθολογικοποιεί μεν τα δεδομένα του, απορρίπτοντας τα μαγικά θρησκευτικά περιεχόμενα του κόσμου, υπαρξικοποιεί δε, όμως, την προσωπική του σχέση με τον Θεό και την πίστη του προς αυτόν, χωρίς αυτά τα δύο να τα εμπλέκει συγκρουσιακά ή αντιφατικά.
Η θρησκεία, επομένως, θέτει συνεχώς ερωτήματα προς τον άνθρωπο και ο άνθρωπος θέτει συνεχώς ερωτήματα προς τη θρησκεία. Ο άνθρωπος δηλ. θέτει συνεχώς ερωτήματα προς τον άνθρωπο, προς τον εαυτό του.
Η επιστημονική έρευνα καταγράφει τις διαδικασίες μέσα από τις οποίες η θρησκεία, οι θρησκείες, συναρπάζουν την ανθρώπινη πολιτισμική αρχιτεκτονική και μελετά την ανθρώπινη ροπή προς το θρησκευτικό. Και θα συνεχίσει να το πράττει, καθώς το θρησκευτικό συνεχίζει να μας εκπλήσσει.
Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2021
Θαύματα στη ζωή των σύγχρονων μαρτύρων
Επιμέλεια: Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης
Ως σύγχρονους μάρτυρες προσδιορίζουμε σ’ αυτή τη μελέτη τους ορθόδοξους χριστιανούς μάρτυρες που μαρτύρησαν σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα, καθώς και τον 21ο αιώνα, κατά τον οποίο, αν και ακόμη βρίσκεται στην αρχή του, έχουμε ήδη πάμπολλους μάρτυρες, ιδίως στις περιοχές του κόσμου που στέναξαν ή στενάζουν κάτω από τη σπάθη του τζιχαντισμού.
Από την πιο πρώιμη εποχή της ύπαρξης σύγχρονων μαρτύρων μας έρχεται η πιο εντυπωσιακή και δύσκολη στην αποδοχή της διήγηση, η ανάσταση ενός νεομάρτυρα (και μάλιστα αποκεφαλισθέντος!) στη Ρωσία του 1918.
Τετάρτη 10 Φεβρουαρίου 2021
Ευάγγελος Βενιζέλος: "Ο ορθός λόγος έχει τον δικό του φονταμενταλισμό"
[...] Κάθε κλειστό σύστημα αρχών (παραδοχών) οδηγεί σε μια ολιστική προσέγγιση. [...] Ο ορθός λόγος έχει τον δικό του φονταμενταλισμό· γι' αυτό και παύει να είναι ορθός λόγος. Ο Διαφωτισμός σε πάρα πολλές περιπτώσεις εμφανίστηκε ως θρησκεία. Η laïcité στην Γαλλία, ο δεϊσμός (deismus) ως κίνημα είναι μια εκδοχή θρησκευτική. Αλλά βεβαίως και κάθε είδους πολιτικός δηλ. ιδεολογικός και αξιακός ολοκληρωτισμός είναι επικίνδυνος· κάθε ολοκληρωτισμός. Η δημοκρατία από τη φύση της δηλαδή και το κράτος δικαίου είναι σχετικιστικά, επιφυλακτικά. [...]
Εισήγηση του Ευάγγελου Βενιζέλου στη διαδικτυακή εκδήλωση του CEMES με κεντρικό θέμα: "Θεολογία και Ιατρική" (27/1/2021)
***
Δείτε ολόκληρη την εκδήλωση εδώ.
Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2021
Καλοθελητές ρουφιάνοι
Καλοθελητές πάντα υπήρχαν! Η χώρα μας δεν έβγαλε μόνο ήρωες αλλά και δοσίλογους. Κάποιοι φαίνεται ότι ζήλεψαν την απανθρωπιά των τελευταίων. Χρήσιμοι ηλίθιοι ή εκ πεποιθήσεως ρουφιάνοι; Πάντως, η ρουφιανιά το διάστημα της κρίσης δίνει και παίρνει. Τελευταίο δείγμα η χτεσινή επέμβαση της χωροφυλακής στη Φανερωμένη Χολαργού. Ερωτάται: συνελήφθησαν οι τεντιμπόηδες που πήγαν να ακούσουν την παραβολή των ταλάντων;
O tempora, o mores!
Δείτε και:
Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2021
Κατάντια! Eπενέβη η Χωροφυλακή στην Παναγία Φανερωμένη Χολαργού!
Εμείς τα λέγαμε από τον περασμένο Δεκέμβριο:
Η χαρά του ρουφιάνου! Εδώ ο κόσμος καίγεται (όρα Ικαρία) αλλά ο "ρουφ" το χαβά του. Χωροφυλακίστικα "προληπτικά" μέτρα σε εκκλησίες μετά από "καταγγελίες" αγανακτισμένων "πολιτών"! Ο Αρτέμης Μάτσας μπροστά τους είναι μειράκιον!
Έλεος! O tempora, o mores!
Σε σχετικό σημερινό (7/2/2021) ρεπορτάζ του orthodoxia.info διαβάζουμε τα εξής:
Επέμβαση της Αστυνομίας πραγματοποιήθηκε το πρωί κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας στον ναό Παναγίας Φανερωμένης Χολαργού.Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ναού, οι αστυνομικοί βρέθηκαν στο χώρο μετά από καταγγελία και, αν και δεν βεβαίωσαν κάποιο διοικητικό πρόστιμο, εντούτοις “απαίτησαν να απομακρυνθούν άμεσα οι εκκλησιαζόμενοι και από το προαύλιο του Ιερού Ναού”.Ο προϊστάμενος του ναού, π. Συμεών Βενετσιάνος, σημείωσε με νόημα πως “σήμερα μάθαμε ότι ο κορονοϊός δεν μεταδίδεται στην πλατεία της Φανερωμένης σε όλη τη διάρκεια της εβδομάδας, όταν είναι γεμάτη οικογένειες και ηλικιωμένους που χαίρονται τη βόλτα τους –και καλά κάνουν- αλλά μόνο την Κυριακή το πρωί όταν στην πλατεία της Φανερωμένης βρίσκονται εκκλησιαζόμενοι”
https://orthodoxia.info/news/epemvasi-tis-astynomias-stin-panagia/
ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ BLOGGER ΜΕ ΤΑ LINK
Ο νέος blogger παρουσιάζει ένα bug με τους συνδέσμους. Ενώ ακολουθούμε τη συνήθη διαδικασία για τα link o blogger δεν τα συμπεριλαμβάνει.
Αν διαπιστώσετε ότι λείπει κάποιο link σε κάποια ανάρτηση σας παρακαλούμε θερμά να μας ενημερώσετε.
Καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να διορθώσουμε το πρόβλημα χειροκίνητα.
Σας ευχαριστούμε πολύ για την κατανόηση.
Ο άγιος Γεώργιος ο Νεομάρτυς εξ Αλικιανού (+7 Φεβρουαρίου)
πηγή: larissanet.gr/ 7-2-2020
Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου
Δασκάλου, συγγραφέα
“Αθλήσει γεώργιον καινόν εδείχθης Κυρίω, Γεώργιε, ώ συναγάλλη.
Εβδομάτη Γεώργιος μελεϊσθείς Κυρίω έστη.”
ΚΑΤΑΓΩΓΗ – ΝΕΟΤΗΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Ο Άγιος Γεώργιος ο Νεομάρτυς του Χριστού γεννήθηκε στην Κρήτη, χωριό Αλικιανού Κυδωνίας, την 24η Μαΐου του 1846 από ευγενείς γονείς, τον Ιερέα Νικόλαο Διβόλη, που καταγόταν από τη Φολέγανδρο, και την Αικατερίνη Μπουζιανοπούλου, καταγόμενη από την σηματικότερη οικογένεια του Θέρισσου της Κυδωνίας. Στο Θέρισσο μετέβη και ο πατέρας του ως εφημέριος. Εκεί ο Γεώργιος ανετράφη εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Ο Γεώργιος έμαθε και λίγα γράμματα, ίσα-ίσα να μπορεί να διαβάζει. Κι όμως εκείνα τα λίγα τον ωφέλησαν ιδιαίτερα. Ο Νεομάρτυς του Χριστού, εργαζόταν ως γεωργός. Μετά τη σκληρή ολοήμερη δουλειά στα αμπέλια και έπειτα από το δείπνο, διάβαζε συναξάρια των Αγίων της Ορθοδοξίας μας, ιδιαιτέρως δε των Μαρτύρων. Αυτό το έκανε κάθε βράδυ, μέχρι τα μεσάνυχτα. Του έλεγαν μάλιστα συχνά οι γονείς του: “Παιδί μου πρέπει να κοιμηθείς, να ξεκουραστείς, αύριο πάλι έχεις εργασία”. Και ο Γεώργιος συνήθιζε να τους απαντά: “Δεν αναπαύομαι ούτε κοιμούμαι ευχάριστα, εάν πρώτα δεν χορτάσω από θεία ανάγνωση”.
Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΤΥΦΛΟ ΑΔΕΛΦΟ: Κατά το τέλος του 1865, ένα βράδυ, διάβασε τον βίο ενός Μάρτυρα και γέμισε η καρδιά του από θείο έρωτα. Τότε, στέναξε βαθειά και είπε με κατάνυξη: “Χριστέ μου, αξίωσε κι εμένα να χύσω το αίμα μου για την αγάπη σου”. Ο αδελφός του Ιωάννης, ο οποίος ήταν τυφλός και άκουγε την ανάγνωση, του είπε: “Τι λές εκεί αδελφέ μου; Δεν ξέρεις ότι για να γίνει αυτό που είπες πρέπει να εγερθεί διωγμός κατά των Χριστιανών; Και εσύ μπορεί να υποφέρεις τα μαρτύρια, αλλά πόσοι θα αρνηθούν τον Χριστό μας και θα χαθούν;” Ο Γεώργιος αναστέναξε βαθειά και είπε: “Ναι Χριστέ μου, αν είναι θέλημά σου, αξίωσέ με να χύσω το αίμα μου για την αγάπη σου, όπως κι Εσύ έχυσες το αίμα Σου για τη δική μου αγάπη”. Ο αδελφός του φύλαξε στην καρδιά του τους λόγους του αυτούς, μυστικούς. Και να λοιπόν πως τελικά εκπληρώθηκε η επιθυμία του Αγίου.
ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1866: Όταν στα 1866, ξεκίνησε η γνωστή επανάσταση στην Κρήτη, ο Γεώργιος βοηθούσε τον αγώνα ως αγγελιαφόρος μεταφέροντας επιστολές από τον έναν οπλαρχηγό στον άλλο, ή όπως αλλιώς μπορούσε. Την Κυριακή 5η Φεβρουαρίου του 1867, βρέθηκε στο χωριό Φουρνέ της επαρχίας Κυδωνίας, μαζί με πολλούς επαναστάτες, οι οποίοι όμως επροδόθηκαν από έναν “Χριστιανό”, στον Τούρκο πασά. Ο τελευταίος έστειλε πολυάριθμο στρατό που περιέζωσε το χωριό και συνέλαβε πολλούς, οδηγώντας τους στο στρατόπεδό του. Μάλιστα, δύο επαναστάτες απ’ το Φουρνέ, τους βασάνιζαν ανηλεώς για να μαρτυρήσουν από ποιο χωριό καταγόταν ο καθένας. Έπειτα, φυλάκισε τους κατοίκους των ορεινών χωριών, ενώ τους υπόλοιπους τους έστειλε στα Χανιά στο Μουσταφά πασά, ο οποίος παρακληθείς από τον φίλο του Ιωάννη Τσαπάκη ή Γιάννακα, απέστειλε επιστολή στον πασά που τους συνέλαβε για να απολύσει όσους κρατούσε. Αυτός όμως ο αιμοβόρος, διέταξε τον σκοπό του στρατοπέδου του να κρατήσει τον αγγελιοφόρο του Μουσταφά με διάφορες δικαιολογίες, μέχρι να εκτελέσει την απάνθρωπη απόφασή του, καθώς την νύχτα της Κυριακής προς την Δευτέρα, τους κατέσφαξε όλους! Και δεν τους σκότωνε απλώς, αλλά κατέκοβε πρώτα τα αυτιά, την μύτη, τη γλώσσα, τα χέρια, τα πόδια, τα απόκρυφα μέλη, εξώρυσε τα μάτια και τελευταία έκοβε και την κεφαλή! Αυτό το τέλος έλαβαν όλοι αδιακρίτως οι γενναίοι εκείνοι αγωνιστές της Κρήτης.
ΟΙ ΟΘΩΜΑΝΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΕΞΩΜΟΤΗ ΤΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟ: Κάποιος Μουλατζιμπαχρής, αξιωματικός από το χωριό Αλικιανού, που γνώριζε από παιδί τον Γεώργιο, πλησίασε και του λέει: “Έλα μωρέ Γιωργάκη, να κάμεις μια δουλειά που θα σου πώ, για να γλυτώσεις τη ζωή σου, εάν θέλεις, διότι σε γνωρίζω από μικρό παιδί, και σε λυπούμαι να αποθάνεις”. Τότε ο Γεώργιος τον ρώτησε: “τι δουλειά είναι αυτή, Μπαχρή Αγά”; Κι εκείνος του αποκρίθηκε: “Να γίνεις Τούρκος. Έτσι θα σωθείς”! Ο Γεώργιος γέλασε και του λέει: “Δεν αλλάξω την Πίστη μου, όχι μόνο αν μου χαρίσετε τη ζωή, αλλά και όλο τον κόσμο”. Τότε ο Αγάς πρόσθεσε: “Εγώ ήθελα να σου κάμω αυτό το καλό, διότι, όταν ήμουν μικρός ακόμη θυμούμαι ότι έσπασε το πόδι του ο αδελφός μου Αρίφ και του το θεράπευσε ο πατέρας σου. Αλλά αφού δεν δέχεσαι τη συμβουλή μου, μ’ άλλον τρόπο δε μπορώ να σε σώσω κι ας είναι η αμαρτία του θανάτου σου δική σου. Όμως, δεν λυπάσαι τουλάχιστον τους γονείς σου ή την αδελφή σου και τον τυφλό αδελφό σου που θα μείνουν απροστάτευτοι; Ο πατέρας σου είναι γέρος κι άμα εσύ πεθάνεις με τέτοιο σκληρό θάνατο, οπωσδήποτε θα πεθάνει κι αυτός απ’ τη λύπη του”. Όμως, ο ευλογημένος Γεώργιος έκλεισε το διάλογο ως εξής: “Αν είναι καλό αυτό που θέλεις να μου κάμεις, έχε το για τον εαυτό σου, κι εγώ Τούρκος δεν γίνομαι. Χριστιανός γεννήθηκα, χριστιανός είμαι και χριστιανός θα αποθάνω! Μάθε δε ότι πρό πολλού επεθύμησα το Μαρτύριο και ζήτησα απ’ τον Χριστό μου να με αξιώσει να απολαύσω το Ματύριο. Και τώρα, ας είναι δοξασμένος που με αξίωσε, να φανώ τόσο άφρων, να καταφρονήσω τη θεία δωρεά; Μάθε μάλιστα πως εσύ έπρεπε να γίνεις Χριστιανός που είσαι γεννημένος από μητέρα Χριστιανή και γνωρίζεις απ’ αυτήν πολύ καλά τα της αγίας μας Πίστεως. Για τους γονείς, τον αδελφό και την αδελφή μου μη σε μέλει, διότι ίσα-ίσα, άμα πεθάνω για τον Χριστό θα εύρω παρρησία προς Αυτόν και τότε θα τους προστατεύω περισσότερο και καλύτερα”! Τότε τον παρέλαβε κατ’ ιδίαν ένας Χριστιανός αξιωματικός, ονομαζόμενος Χατζηεμμανουήλ Φουγλανάκης και του λέει: “Βρε Γιωργάκη, κάνε αυτό που σου λέει ο Μπαχρή Αγάς, έστω για να τον ξεγελάσεις, να γλυτώσεις τη ζωή σου και όταν επιστρέψεις στο σπίτι σου, πάλι Χριστιανός είσαι και ο Θεός σε συγχωρεί, διότι βλέπει την ανάγκη”. Τότε του λέει και ο Γεώργιος: “Δεν φοβάσαι τον Θεό Καπετάν Μανώλη, να μου λες αυτά τα λόγια; Αν και δεν τα λές από κακία αλλά από πλάνη, δεν ξέρεις τι λέει το Ευαγγέλιο για αυτές τις περιστάσεις; Άκουσε τι λέει ο Χριστός: «Πας ουν όστις ομολογήσει εν εμοί έμπροσθεν των ανθρώπων, ομολογήσω καγώ εν αυτώ έμπροσθεν του Πατρός μου του εν Ουρανοίς. Όστις δ’ αν αρνήσηταί με έμπροσθεν των ανθρώπων, αρνήσομαι αυτόν καγώ έμπροσθεν του Πατρός μου του εν Ουρανοίς». Λοιπόν, εάν πράξω όπως μου λέγεις, πρέπει ύστερα να χύσω το αίμα μου για τον Χριστό, για να αποπλύνω την άρνηση και μάλιστα εάν πράξω αυτό τώρα, θα οργισθεί ο Χριστός και θα με καταδικάσει ως καταφρονητή της μεγάλης Χάριτός του, την οποία μου έδωσε καθώς του ζήτησα. Λοιπόν ας μην έχει ελπίδα ο Μπαχρής ότι θα γίνει το θέλημά του”.
ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Μετά απ΄αυτά, οι στρατιώτες οδήγησαν τον Άγιο στον Αγά, ο οποίος τον ρώτησε τι αποφάσισε. Ο Γεώργιος απάντησε με χαρά και θάρρος: “Ό,τι σου είπα και πρίν, αυτό σου λέω και τώρα και αυτό θα λέω και μέχρι τελευταίας μου αναπνοής. Χριστιανός γεννήθηκα, Χριστιανός είμαι και Χριστιανός θέλω να αποθάνω. Δεν αρνούμαι τον Χριστό μου, δεν γίνομαι Τούρκος, δεν αφήνω την υπέρλαμπρη Πίστη μου για να πιστεύσω στην ζωώδη και σκοτεινή δική σας σατανική πλάνη”. Ο Μπαχρή Αγάς, απελπισμένος, παρέδωσε τον Άγιο στους δημίους, οι οποίοι τον παρακινούσαν να πιεί μια φιάλη ρούμι, ίσως για να μην υποφέρει, αλλά αυτός γέλασε και τους είπε: “σας ευχαριστώ, δεν θέλω ρούμι να πιώ, διότι έχω να βαδίσω μεγάλο δρόμο και πρέπει να έχω σώας τας φρένας μου”. Τότε άρχισαν να τον κακοποιούν μαζί με άλλους αιχμαλώτους. Κι όπως τον βασάνιζαν, οι άλλοι Χριστιανοί έκλαιγαν και θρηνούσαν, ο ένας τη ζωή του, ό άλλος την γυναίκα του και τα παιδιά του, αυτός ο ευλογημένος στεκόταν σαν πέτρα και όχι μόνο δεν εφώναζε αλλά ούτε καθόλου στέναζε ή δάκρυζε. Αντιθέτως, το γενναίο κρητικόπουλο, έχαιρε σαν να στεκόταν γαμπρός στην ώρα της στέψης και δόξαζε τον Θεό και τον ευχαριστούσε διότι τον αξίωσε να φθάσει σ’ αυτή την ώρα και να πάθει για την αγάπη του. Ευχαριστούσε και τους δημίους γιατί με το μαρτύριο του προξενούσαν μεγάλη δόξα και χαρά, μ’ αυτούς τους λίγους πόνους. Τους παρακαλούσε μάλιστα να του αυξήσουν την βάσανο διότι έλεγε, “όσο πιο πολύ υποφέρει για την αγάπη του Χριστού, τόσο περισσότερη τιμή θα λάβει από τον Θεό”. Αφού πρώτα του έκοψαν κι αυτού όλα του τα μέλη, τέλος του έκοψαν και την τιμία του κεφαλή, και έτσι έλαβε ο ανδρείος Γεώργιος, το στέφανο του μαρτυρίου. Ήταν η 7η Φεβρουαρίου του 1867. Το τίμιο και ιερό λείψανό του, το έριξαν οι Αγαρηνοί μαζί με τά άλλα λείψανα των φονευθέντων Χριστιανών, όλα μαζί, σε τόπο άγνωστο, μέχρι σήμερα.
ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ: Το μαρτύριο του Γεωργίου και οι διάλογοι που προηγήθηκαν τα διηγήθηκαν αυτόπτες και αυτήκοοι αξιόπιστοι μάρτυρες. Αυτά κατορθώνει η δυνατή πίστη. Οι πιστοί άγιοι του Κυρίου Μάρτυρες θυσιάζουν ακόμη και αυτή τη ζωή τους, υπέρ της ορθοδόξου ομολογίας του αγαπημένου Νυμφίου της Εκκλησίας, του Κυρίου και Θεού ημών Ιησού Χριστού. Αξίζει να προσθέσουμε, πως οι Μάρτυρες του Κυρίου, μάλιστα οι Νεομάρτυρες, είναι οι πλησιέστεροι σ’ εμάς, μεταξύ όλων των Αγίων. Στην συγκεκριμένη περίπτωση του Αγίου Γεωργίου, χαίρουν μαζί με την Μεγαλόνησο και η Φολέγανδρος και η Σίκινος καθώς υπάρχουν απόγονοι του Αγίου Νεομάρτυρος που φέρουν και το ίδιο επώνυμο. Είθε οι βίοι των Αγίων Μαρτύρων να φαιδρύνουν την ψυχή μας και να φωτίζουν με το παράδειγμά τους τις δύσκολες ατραπούς της ζωής μας γιατί: “Ζήτησε να εύρεις τον εαυτόν σου μέσα εις τους βίους των Αγίων. Θα τον εύρεις οπωσδήποτε μέσα εις αυτούς. Ακόμη θα εύρεις εκεί και τα «φάρμακα», με τα οποία ημπορείς να τον θεραπεύσεις από όλας τας πνευματικάς αρρωστίας και να τον κάνεις υγιή δια παντός. Υγιή και εις τους δύο κόσμους, εις τρόπον ώστε να μην ημπορέσει να σε βλάψει κανένας θάνατος. Θα εύρεις ακόμη μέσα εις τους βίους των Αγίων, όλα όσα χρειάζονται εις σε ώ άνθρωπε, που είσαι μία αθάνατος ύπαρξις, μία αιωνία ύπαρξις, μία θεανθρώπινη ύπαρξις, άνθρωπε! Άνθρωπε! Άνθρωπε!” [π. Ιουστίνος Πόποβιτς, «Άνθρωπος και Θεάνθρωπος»].
https://www.larissanet.gr/2020/02/07/o-agios-neomartys-georgios-divolis-o-ex-alikinou-kydonias-kritis-72-18671/
Εκκλησιολογικές παγίδες εν μέσω πανδημίας
πηγή-εικόνα: ΑΝΤΙΦΩΝΟ
Του π. Χ. Παπαδοπούλου
Όλο αυτό το διάστημα της υγειονομικής κρίσης η εκκλησία προσπαθεί να διακονήσει τις κοινότητές της, κάτω από ειδικές συνθήκες, να κάνει οικονομία σε θέματα που γνωρίζει ότι θεολογικά είναι κρίσιμα, αλλά δεν γίνεται να πράξει διαφορετικά, μιας και όντως οι καταστάσεις είναι πρωτόγνωρες και ειδικές. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να ακούγονται συμβουλές και προτροπές από κληρικούς που ποτέ δεν θα γινόταν κάτω από κανονικές συνθήκες εκκλησιαστικής ζωής. Και εδώ χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Διότι σαφέστατα κατανοούμε ότι διάγουμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση που κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος, οπότε και οι αντιδράσεις ή οι πρακτικές έχουν μεγάλη δόση αυτοσχεδιασμού ή ποιμαντικού αιφνιδιασμού, ωστόσο όμως, καλό είναι να προσέξουμε το πως διατυπώνουμε κάθε ποιμαντική πρόταση προς το σώμα της εκκλησίας ώστε να μην στέλνουμε λανθασμένα θεολογικά μηνύματα που στο μέλλον ίσως εξελιχθούν σε εκκλησιολογικές παγίδες.
«Μείνετε σπίτι δεν πειράζει που δεν θα έρθετε στην εκκλησία….»
Η παραπάνω ποιμαντική προτροπή ακούστηκε κατά κόρον από χείλη κληρικών και θεολόγων αυτή την περίοδο της υγειονομικής κρίσης. Θα γινόταν ποτέ κάτω από φυσιολογικές συνθήκες; Σαφέστατα όχι. Είναι μια προτροπή ποιμαντικής οικονομίας κάτω από ιδιάζουσες συνθήκες και ως τέτοια είναι κατανοητή και ανεχτή από το πλήρωμα της εκκλησίας. Ενώ όμως έτσι έχουν τα πράγματα, δεν παύει η συγκεκριμένη τοποθέτηση, «μείνετε σπίτια σας, ο Θεός είναι παντού, δεν πειράζει που δεν θα έρθετε στην εκκλησία…» σε μια άκρως ατομοκρατική εποχή όπως την σημερινή, να αποτελεί μια εκκλησιολογική παγίδα που θα επιφέρει σοβαρές συνέπειες για την ταυτότητα της εκκλησίας.
Ο σύγχρονος ατομοκρατικός άνθρωπος υποστηρίζει ότι , «..ο Θεός είναι παντού και έτσι δεν είναι απαραίτητη η εκκλησία για να συναντηθείς μαζί του..». Σαφέστατα κι ο Θεός είναι παντού, είναι ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών, αυτό άλλωστε μας το έχει αποκαλύψει ο ίδιος πολλές φορές μέσα στην ιστορία. Όμως ο ίδιος αυτός Θεός που μας είπε ότι είναι πνεύμα, «Πνεύμα ο Θεός, και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν[1]», ο ίδιος είναι κι εκείνος που μας είπε ότι δεν μπορεί κανείς να φτάσει σε Αυτόν εάν δεν περάσει μέσα από την αγάπη προς τον πλησίον. Δηλαδή μέσα από την σχέση με την κοινότητα. Και μάλιστα την κοινότητα εκείνη που φέρει ως ταυτότητα της την αναφορά στον πρόσωπο του Χριστού. Διότι ο Χριστός είναι εκείνος που λυτρώνει την ιστορία, που ενώνει το κτιστό με το άκτιστο και αναφέρει δια του Αγίου Πνεύματος, λυτρωτικά τα πάντα στον Θεό πατέρα Του. «Το Πνεύμα όπου θέλει πνει, αλλά ξέρουμε ότι θέλει να πνέει προς την κατεύθυνση του Χριστού (Ιωάν.16,14). Την ίδια στιγμή είναι το Πνεύμα κοινωνίας, και όπου πνέει δημιουργεί όχι καλούς χριστιανούς ως άτομα, αλλά κοινότητα(Πραξ.κεφ. 2)[2]».
Η ταυτότητα της Ορθοδόξου εκκλησίας είναι κοινοτική. Πραγματώνεται στην Θεία Ευχαριστία. Εκεί όπου πάντες συνάσσονται μέσα σε ένα πλέγμα σχέσεων και κοινωνίας, με σημείο αναφοράς τον Χριστό. Ο Χριστός είναι αυτός που τους ενώνει σε μια νέα ανθρωπότητα και κτίση εν Θεώ. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίσει τον Θεό έξω από τον Χριστό[3], και κανείς δεν μπορεί να γνωρίσει τον Χριστό έξω από την Εκκλησία. «Δεν υπάρχει περίπτωση να συναντηθείς με τον Χριστό χωρίς να «σκοντάψεις» στην Εκκλησία, ούτε υπάρχει περίπτωση να είσαι στην εκκλησία και να μην «σκουντουφλήσεις» στον Χριστό. [4]».
Η εκκλησία είναι μια κοινωνία σχέσεων, ένας νέος τρόπος να υπάρχεις. Να ζεις με αγάπη και ελευθερία. Μια ελευθερία εν Χριστώ, που ξεπερνάει κάθε μορφή αναγκαιότητος της φύσης. Στην εκκλησία μαθαίνω υπαρξιακώ τω τρόπω ότι η σωτηρία μου περνάει μέσα από τον άλλον. Δεν υπάρχει υπάρχει ατομική, απευθείας σχέση με τον Χριστό. Κάθε μορφή σχέσης μαζί του, περνάει μέσα από την εκκλησία, από την κοινότητα και κοινωνία των σχέσεων. Αναφέρει ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης στα Δογματικά του μαθήματα, «θα πρέπει πριν από όλα να απαλλαγούμε από μια εσφαλμένη αντίληψη που έχουμε, ότι δηλαδή το Άγιο Πνεύμα ενεργεί επί μεμονωμένων ατόμων. Η αντίληψη αυτή είναι τόσο διαδεδομένη ώστε να ξενίζει ίσως το ότι την αποκαλούμε εδώ «εσφαλμένη». Όσοι την υποστηρίζουν παραγνωρίζουν μια θεμελιώδη διάκριση μεταξύ της ενεργείας του Αγ. Πνεύματος στην Παλαιά Διαθήκη και εκείνης στην Καινή Διαθήκη. Στην Π.Δ. το Πνεύμα δίδεται σε ορισμένα άτομα (προφήτες, βασιλείς κλπ) και όχι στο σύνολο του λαού του Ισραήλ. Στη Μεσσιανική όμως εποχή που εισάγεται στην Κ.Δ. με την έλευση του Μεσσία, το Πνεύμα αναμενόταν να δοθεί σε όλο το λαό του Θεού. Γι’ αυτό στην εξιστόρηση της Πεντηκοστής, ο Λουκάς χρησιμοποιεί τη φράση του προφήτη Ιωήλ: «εν ταις εσχάταις ημέραις εκχεώ από του Πνεύματός μου επί πάσαν σάρκα… λέγει Κύριος Παντοκράτωρ»[5].
Ακόμη και όταν προσεύχομαι στο δωμάτιο μου, προσεύχομαι ως μέλος του σώματος της εκκλησίας, σε κοινωνία με τους άλλους, «ότι είναι ο χριστιανός είναι αυτό που είναι σαν μέλος του σώματος του Χριστού, κι όχι καθευατόν. Ακόμη και στην μοναξιά και στο «ταμείον» μέσα ο χριστιανός προσεύχεται σαν μέλος της εκκλησίας[6]». Ο Χριστός δεν είναι ατομικός αλλά συλλογικός. Είναι Εκείνος που εν Αγίω Πνεύματι, ενώνει τους πάντες και τα πάντα στο σώμα του.
«Θεία Λειτουργία χωρίς πιστούς…»
Μπορεί να υπάρξει Θ. Λειτουργία χωρίς πιστούς; Σαφέστατα και όχι. Στην Ορθόδοξη εκκλησία δεν υπάρχει η έννοια της ιδιωτικής λειτουργίας ή της ατομικής σωτηρίας, πέρα ότι πολλές φορές φανερώνονται τέτοιες εκκλησιολογικές παρατυπίες. Και δεν μπορεί να υπάρξει για ένα απλό λόγο, ότι Χριστός και ατομισμός δεν πάνε μαζί. Χριστός σημαίνει κοινότητα, κοινωνία, σχέση, συλλογικότητα. Εκεί που οι πολλοί γίνονται ένας. Αυτό είναι το έργο του, έργο της Θείας Οικονομίας. Ο Χριστός δεν σώζει κάποιον αλλά την ανθρωπότητα. Δεν υπάρχει σωτηρία που να μην περνάει μέσα από την σχέση μου με τον άλλον.
Ωστόσο είναι παρήγορο το γεγονός ότι στις Θ. Λειτουργίες που τελούνται εν μέσω πανδημίας, τουλάχιστον επιτρέπεται η παρουσία ψαλτών και νεωκόρων που στην προκειμένη περίπτωση λειτουργούν ως το σώμα του λαού που είναι απολύτως απαραίτητο για τελεστεί το μυστήριο της Ευχαριστίας. «Στην Ορθόδοξη Εκκλησία κάθε βαπτισμένος λαμβάνει αμέσως χρίσμα και Ευχαριστία: ο λαϊκός πρέπει από εκείνη τη στιγμή που γίνεται λαϊκός δια του βαπτίσματος και μετά, να ασκήσει το αξίωμα του. Αυτό το αξίωμα είναι τόσο θεμελιώδες και σημαντικό, που στην Ορθόδοξη Εκκλησία καμία Ευχαριστία δεν μπορεί να τελεσθεί χωρίς την παρουσία λαϊκών. Ο λαϊκός, που λέει στην Ευχαριστία το «Αμήν», είναι το ίδιο απαραίτητος, όπως ο ιερεύς. Γιατί η Ευχαριστία είναι μια κοινωνία που ενσαρκώνει την παρουσία του Χριστού στο κόσμο και, όπως η κοινωνία των Αγίων, που θα τον περιστοιχίζει στην Βασιλεία Του, Τον περιστοιχίζει ήδη από τώρα στην Ευχαριστία[7]».
«Ελάτε να κοινωνήσετε στο τέλος της Θ. Λειτουργίας»
Το ακούμε πλέον κι αυτό συχνά εν καιρώ πανδημίας. Όμως η θεία κοινωνία δεν είναι ένα ατομικό, ηθικό ή ψυχολογικό γεγονός. Δεν είναι μία πράξη ιδιωτικής ευσέβειας. Πως θα κοινωνήσεις το σώμα και το αίμα του Χριστού χωρίς πρώτα να έχεις μετάσχει στο μυστήριο της σύναξης, της Θείας Λειτουργίας; Πως κάποιος θα κοινωνήσει τον Θεό χωρίς πρώτα να έχει κοινωνήσει με τους συνανθρώπους του; Της θείας κοινωνίας προηγείται η κοινωνία με το μυστήριο του αδελφού. Πρώτα προηγείται η σύναξη, η σχέση με την κοινότητα, και έπειτα έρχεται η θεία κοινωνία. Δεν μπορώ να κοινωνώ ατομικά, αλλά πάντα ως μέλος της εν Χριστώ σύναξης. Διότι η Θεία μετάληψη του σώματος και αίματος του Χριστού, δεν είναι μια εξατομικευμένη πράξη ευλάβειας, αλλά η κορύφωση της μετοχής μας στην κοινότητα, στην σχέση με τους άλλους και τον Θεό.
«Η εμπειρία της Θ. Ευχαριστίας είναι ότι κάνει την σχέση του ανθρώπου με τον Θεό σχέση που περνάει μέσα από τους άλλους. Μπορεί κανείς εύκολα να δημιουργήσει μια σχέση με τον Θεό, η όποια να παραγνωρίζει, να παραμερίζει τον πλησίον. Αυτή είναι μια επικίνδυνη κατάσταση, η οποία μπορεί εύκολα να συμβεί έξω από την ευχαριστιακή εμπειρία. Αλλά και στην ευχαριστιακή εμπειρία παρεισφρέει πολλές φορές η ευσεβιστική ατομοκρατία, και βλέπει κανείς πολλές φορές έναν πιστό να πηγαίνει στην Θεία Ευχαριστία και να απομονώνεται από το υπόλοιπο σώμα της εκκλησίας για να προσευχηθεί δήθεν καλύτερα πράγμα που θα μπορούσε να το κάνει καλύτερα στο σπίτι του. Στην Θεία Λειτουργία δεν πηγαίνουμε για να προσευχηθούμε ως άτομα, πηγαίνουμε για να προσευχηθούμε μαζί με τους άλλους ως κοινότητα. Πρέπει λοιπόν να έχουμε διαρκώς συνείδηση ότι ο διπλανός μας είναι και αυτός μέλος του ίδιου σώματος και ότι δια μέσου της σχέσεως αυτής με τον διπλανό μας επικοινωνούμε με τον Θεό..[8]» .
«Κάθε ενορία και μια τηλεόραση….»
Την περίοδο της πανδημίας, είδαμε να κορυφώνεται η ποιμαντική πρακτική της τηλεοπτικής μετάδοσης της Θείας Λειτουργίας και της παρακολούθησης αυτής από το σπίτι. Στις μέρες μας σχεδόν κάθε ενορία κάνει και μια αναμετάδοση προσπαθώντας με αυτόν τον τρόπο να απαλύνει την οδύνη των πιστών για την απαγόρευση της μετοχής τους στην Ευχαριστία.
Όμως τίθεται και πάλι το ερώτημα και πλέον σε μεγαλύτερη ένταση εάν τελικά με αυτόν τον τρόπο διαμορφώνεται μια συνείδηση ασώματης λατρείας. Δηλαδή μήπως κυοφορείται η αντίληψη ότι μπορώ να παρακολουθώ χωρίς να μετέχω. Εάν τελικά η εικόνα κερδίζει την πραγματικότητα της ζωής.
Γνωρίζουμε πολύ καλά, ότι η μετοχή στην Θεία Ευχαριστία, προϋποθέτει την σωματική παρουσία των πιστών εν τόπω και χρόνω. Δηλαδή δεν μπορείς να μετέχεις άυλα, εικονικά ή φαντασιακά στην Θ. Ευχαριστία. Είναι απαραίτητη η μετοχή του σώματος και της υλικότητας σου στην εκκλησία. Στην εκκλησία και συγκεκριμένα στην ευχαριστιακή πνευματικότητα, δεν καταργείται η ύλη και η κτίση αλλά μεταμορφώνεται σε κοινωνία με τον Θεό.
«Η τεχνολογία αποτελεί απειλή για την ταυτότητα της Εκκλησίας, διότι εισάγει μια ιδιόμορφη, την πιο επικίνδυνη, μορφή ατομισμού, ο οποίος καταργεί την σωματική κοινωνία των ανθρώπων καλλιεργώντας μια μορφή επικοινωνίας, απαλλαγμένης από την ύλη…… η σωματική σύναξη των ανθρώπων «επι το αυτό», που είναι η ίδια η φύση της Εκκλησίας, αντικαθίσταται με μια «πνευματική» επαφή, στην οποία όλα τα υλικά σύμβολα της Εκκλησίας, με τα οποία εκφράζεται ο εικονισμός των σχέσεων, καταργούνται…..Έτσι προσφέρεται μια ψυχολογική ικανοποίηση στους ανθρώπους, με την οποία όμως, η Εκκλησία αλλοιώνει την οντολογική πραγματικότητα της ταυτότητας της, αφού η Λειτουργία είναι Σύναξις «επί το αυτό» και η Εκκλησία κοινότητα..[9]»
Είναι λοιπόν κατανοητό ότι ως ποιμένες της εκκλησίας βρεθήκαμε κάτω από πρωτόγνωρες και ακραίες καταστάσεις, που ωστόσο όμως πρέπει να τις χειριστούμε με θεολογική διάκριση έτσι ώστε να μην επιφέρουν θεμελιώδεις αλλαγές στον πυρήνα της εκκλησιαστικής ζωής. Μια πρόταση είναι να εξηγήσουμε επαρκώς στους πιστούς των εκκλησιών μας, ότι οι πρακτικές του μένω σπίτι και βλέπω την Θ. Λειτουργία από την τηλεόραση ή του κοινωνάω στο τέλος της Ευχαριστίας, είναι αυστηρά προσωρινές και κατ' άκρα οικονομία πράξεις και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να γίνουν μέρος της φυσιολογικής εκκλησιαστικής ζωής μας. Το μόνο βέβαιο είναι ότι κάθε πράξη ποιμαντικής οικονομίας θα πρέπει να μην θίγει την ταυτότητα της εκκλησίας.
Σημειώσεις
[1] (Ιω. δ΄ 5-42)
[2] Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα, Έργα Α': Εκκλησιολογικά Μελετήματα, «Η Πνευματολογική διάσταση της Εκκλησίας».
[3] «Ο εωρακώς εμέ εώρακε τόν Πατέρα» , «Εγώ εν τω Πατρί καί ο Πατήρ εν εμοί εστι» (Ιω. ιδ΄ 8-14)
[4] Αλ. Κατσιάρας- Μάρω Βαμβουνάκη, Όταν ο Θεός πεθαίνει, Αρμός, σελ. 156.
[5] Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα, Δογματική, «Το έργο του Αγίου Πνεύματος στη διατύπωση των δογμάτων»
[6] π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, Θέματα Ορθοδόξου Θεολογίας, «Ορθόδοξος Λατρεία», σελ.160-161
[7] Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννου Ζηζιούλα, Έργα Α: ΄Εκκλησιολογικά Μελετήματα, «Το ευχαριστιακό θεμέλιο της ιεροσύνης», εκδόσεις Δόμος, σελ.604.
[8] Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννη, «Η βίωση του Μυστηρίου της Εκκλησίας».
[9] Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννη, Ευχαριστίας Εξεμπλάριον, «Τρεις Ιεράρχες, η ταυτότητα της Εκκλησίας», σελ.205-206