 |
| φωτό: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ |
Κυριακή 29 Ιουλίου 2018
Τετάρτη 25 Ιουλίου 2018
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΕΩΣ π. ΑΝΘΙΜΟΥ, ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ ΑΓΙΕ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ !
Σήμερα ο Θεός θρηνεί μαζί με τους ανθρώπους. Θρηνεί για μια μεγάλη καταστροφή, που οδήγησε στην απώλεια δεκάδων αδελφών μας. Δεν βρίσκεται απέναντί μας ο Θεός, δεν τιμωρεί ο Θεός -δεν ξέρει να τιμωρεί, δεν γνωρίζει την τιμωρία- αλλά στέκεται στο πλευρό των δημιουργημάτων του, των καρπών της αγάπης του. Πονάει μαζί τους, δακρύζει μαζί τους, διαλύεται μαζί τους, σταυρώνεται ξανά μαζί τους.
Ο Θεός είναι αγάπη. Δηλαδή, οι ενέργειές του, είναι πράξεις αγάπης. Δημιούργησε τον άνθρωπο από αγάπη και με την ίδια αγάπη δημιούργησε ολόκληρη την κτίση. Γι’ αυτό η Εκκλησία διδάσκει ότι «ο Θεός αγάπη εστίν». Πράγμα που σημαίνει, πως ο πυρήνας της ύπαρξής του, όπως αποκαλύπτεται από τις ενέργειές του, είναι γεμάτος από αγάπη. Ο Θεός είναι αδύναμος να πράξει το κακό, διότι οντολογικά δεν το γνωρίζει.
Η μεγάλη «αδυναμία» του Θεού είναι ότι νικιέται από την ελευθερία των δημιουργημάτων του, που είναι πλασμένα «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» της δικής του ελευθερίας. Νικημένος, δηλαδή, από τις οποιεσδήποτε πράξεις τους, οι οποίες καταστρέφουν τη δημιουργία του και εν τέλει τον ίδιο τον άνθρωπο.
Και τώρα, τη στιγμή του θρήνου και της αλληλεγγύης, τη στιγμή που πρέπει να σταθούμε δίπλα στους ανθρώπους που διαλύονται και να προσευχηθούμε για τα πρόσωπα που χάθηκαν, αλλά και να στηρίξουμε όσους ο πόνος της απώλειας λυγίζει, κάποιοι επιλέγουν κηρύγματα μίσους, άμεση απόδοση ευθυνών και τη σύνδεση πραγμάτων ασύνδετων.
Σεβασμιώτατε,
Σήμερα, που ο άνθρωπος είναι «πιο κοντός από τη λύπη του», σήμερα που ο καλύτερος λόγος είναι η σιωπή και η προσευχή, επινοήσατε να επιδείξετε μια καρικατούρα Εκκλησίας, που δεν έχει καμιά σχέση με τον Χριστό. Επιλέξατε την επίθεση και την απόδοση προθέσεων. Επιλέξατε το δρόμο της διαίρεσης και της γενίκευσης του φόβου. Μιλήσατε για έναν Θεό οργισμένο, ο οποίος τιμωρεί τους ανθρώπους, τάχα εξαιτίας της «αθεΐας» των κρατούντων της κι όχι εξαιτίας της υποκρισίας των αξιωματούχων της.
Σεβασμιώτατε,
Διαβάσατε ποτέ πραγματικά το Ευαγγέλιο του Χριστού, διαβάσατε τους Πατέρες μας; Εμβαθύνατε ποτέ στο πως και στο γιατί των κειμένων;
Σεβασμιώτατε,
Η Εκκλησία είναι φιλάνθρωπη, διότι ο Θεός της είναι φιλάνθρωπος. Η μισανθρωπία είναι ιδιότητα του Αντιχρίστου. Δεν χαρακτηρίζει την Εκκλησία του Χριστού, δεν μπορεί να χαρακτηρίζει τους ποιμένες της, δεν μπορεί να χαρακτηρίζει τους πιστούς της. Στην Εκκλησία του Χριστού ο καθένας είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του. Πράξεις που δεν μεταβιβάζονται και δεν εκχωρούνται. Ο μηδενισμός και η τιμωρία είναι πραγματικότητες που απορρέουν από την ελευθερία του ανθρώπου και στρέφουν τον άνθρωπο εναντίον του ίδιου του εαυτού του.
Σεβασμιώτατε,
Λυπάμαι, αλλά ο «άθεος» Πρωθυπουργός μίλησε με περισσότερη ανθρωπιά και ευαγγελική πραότητα για τους πονεμένους της πυρκαϊάς από ότι εσείς. Κάλεσε τον πληγωμένο λαό μας σε ενότητα και ομοψυχία, ενώ εσείς εξαπολύσατε κήρυγμα μίσους, κήρυγμα αντιχριστιανικό, απάνθρωπο. Φτάνει πιά! Δεν είναι ο Χριστός μας, αυτός που τάχα εκφράζετε. Δεν είναι έτσι η Ορθόδοξη πίστη μας, αυτή που τάχα υπηρετείτε. Όποιος υπηρετεί την Πίστη μας, τσαλαπατώντας τον άνθρωπο, τότε αυτός μετατρέπει την Πίστη μας σε στεγνή και στυφή ιδεολογία, όπως ήταν ο φασισμός, ο ναζισμός και ο κομμουνισμός. Ορθόδοξη Πίστη ερήμην του ανθρώπου ή σε βάρος του ανθρώπου, δεν υπάρχει, δεν χρειάζεται να υπάρχει. Φτάνει, λοιπόν, άγιε Καλαβρύτων! Αντί να εκτοξεύετε μύδρους, βρείτε τη δύναμη, έστω τώρα, να σταθείτε στο πλευρό του ανθρώπου, στο όνομα της κοινής και αδιαίρετης αγάπης, του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.
Τρίτη 24 Ιουλίου 2018
ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ
Δήλωση του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου για τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Αττική και άλλες περιοχές της Ελλάδος
24 Ιουλίου 2018
«Συγκλονισμένοι παρακολουθούμε από την πρώτη στιγμή τις δραματικές εξελίξεις στην περιοχή της Αττικής εξαιτίας των μεγάλων πυρκαγιών που καταστρέφουν ανθρώπινες ζωές, τις περιουσίες των κατοίκων και κατακαίουν τον ζωτικό δασικό της πλούτο. Οι προσευχές μας, αυτές τις δύσκολες ώρες, εντείνονται και ενώνονται με εκείνες του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου, των Μητροπολιτών των πληγεισών περιοχών και όλων όσοι συμπάσχουν. Ευχόμαστε να βοηθήσει ο Θεός ώστε να σταματήσει αυτή η τεράστια ανθρώπινη και οικολογική καταστροφή, που αναμφίβολα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες, και να ενδυναμώσει τους συγγενείς των θυμάτων, τους τραυματίες και όλους τους πληγέντες. Παράλληλα, μετέχουμε στην αγωνία των επίσης δοκιμαζομένων από τις πυρκαγιές κατοίκων της Κρήτης και άλλων περιοχών της Ελλάδος, εκφράζοντας την βαθειά συμπάθεια και συμπαράσταση της Μητρός Εκκλησίας».
Παρασκευή 20 Ιουλίου 2018
Θ. Παπαθανασίου, 20 Ιουλίου: η αγιότητα, έμπρακτη απάντηση στο Nαζισμό. Ευρώπη, ακούς;
Σήμερα, μνήμη αυτών που υψώθηκαν στον ουρανό ως στάχτη και καπνός· θυμίαμα καμωμένο από ανθρώπινο κορμί. Μνήμη Ορθοδόξων που πέθαναν σε ναζιστικά στρατόπεδα επειδή δεν έκλιναν γόνυ στην ειδωλολατρία που κατηγοριοποιεί τις εικόνες του Θεού σε πλήρεις ανθρώπους, λιγότερο ανθρώπους και διόλου ανθρώπους. Μνήμη αγίων που ταυτίστηκαν με κάθε διωκόμενο, από τα σοκάκια του Παρισιού μέχρι τον Γολγοθά πίσω από το συρματόπλεγμα:
- άγιος Ηλίας Φονταμίνσκυ (+ 1942, στο Άουσβιτς).
- άγιος π. Δημήτριος Κλεπινίν (+ 1944, στο Μίτελμπαου-Ντόρα).
- άγιος Γιούρι Σκομπτσώφ (+ 1944, στο Μίτελμπαου-Ντόρα).
- αγία Μαρία Σκομπτσόβα, μητέρα του Γιούρι και μοναχή (+ 1945, στο Ράβενσμπρουκ).
Αξίζει να αναζητήσει κανείς περισσότερα για τη ζωή τους (υπάρχουν κάμποσα και στα Ελληνικά). Για να δει ότι ήταν δρόμος ολόκληρος, περπατημένος όχι με δηλώσεις, αλλά με συμμετοχή στις οδύνες των απερριμμένων. Με εντυπωσιακή αποδόμηση της τυπολατρικής θρησκευτικότητας και με παθιασμένη πίστη στον ζωντανό Χριστό. Με πράξη Ανάστασης στην καθημερινότητα.
Η πίστη αρνείται στον θάνατο να έχει αυτός τον τελικό λόγο. Οι άγιοι των καμινάδων υπογράφουν με τη στάχτη τους τη διαβεβαίωση ότι η θυσιαστική αγάπη και η αλληλεγγύη παραείναι πολύτιμα, για να γίνονται μπούρμπερη, σκωλήκων βρώμα και δυσωδία.
ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ / 19-7-2018.
[πηγή]
***
Δείτε και:
Πέμπτη 19 Ιουλίου 2018
Τετάρτη 18 Ιουλίου 2018
Κυριακή 15 Ιουλίου 2018
Η «ΑΡΟΔΑΦΝΟΥΣΑ» ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΚΑΙ ΑΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ
πηγή: Ιερά Μητρόπολις Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου
Με την ευλογία του Σεβ. Μητροπολίτου Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγενίου η Θεατρική Ομάδα της Μητροπόλεως παρουσιάζει εφέτος επί σκηνής το νέο θεατρικό έργο του κ. Γεωργίου Καλογεράκη με τίτλο «Αροδαφνούσα». Οι πρώτες δύο παραστάσεις θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο 21 και την Κυριακή 22 Ιουλίου 2018 και ώρα 9:30 μ.μ. στο θέατρο «Ερωφίλη» της Φορτέτζας Ρεθύμνου. Θα ακολουθήσουν ακόμη δύο παραστάσεις, στις 23 Ιουλίου 2018 και ώρα 9:30 μ.μ. στον Εμπρόσνερο Αποκορώνου, κατόπιν προσκλήσεως του Δήμου Αποκορώνου, καθώς και στις 24 Ιουλίου 2018 και ώρα 9:30 μ.μ. στην Ιερά Μονή Χαλέπας, στα πλαίσια του Φεστιβάλ «ΤΑΛΛΑΙΑ 2018» του Δήμου Μυλοποτάμου. Σε όλες τις παραστάσεις η είσοδος είναι ελεύθερη.
Σχετικά με το νέο του πόνημα, ο συγγραφέας κ. Γεώργιος Καλογεράκης αναφέρει τα εξής:
«Η «Αροδαφνούσα» είναι ένα μεσαιωνικό Δημοτικό Τραγούδι που συναντάται σε ολόκληρη την Κύπρο. Τυχαίνει δε μια ακόμα ιστορία όπου συγκρούονται οι δυο αρχέγονοι παράγοντες του Έρωτα και του Θανάτου. Το ίδιο το τραγούδι είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της κυπριακής Παράδοσης, αντίστοιχο στα δικά μας αναγεννησιακά αριστουργήματα του Ερωτόκριτου και της Ερωφίλης. Το λαϊκό αυτό άσμα περιγράφει το βασανισμό και τη θανάτωση της Αροδαφνούσας, μιας πανέμορφης κόρης που συμβολίζει την ίδια την Κύπρο, από τους Φράγκους άρχοντες και κατακτητές. Την κόρη ερωτεύτηκε παράφορα ο ίδιος ο βασιλιάς της Κύπρου, ενώ καταδίωξε και θανάτωσε ζηλόφθονα η βασίλισσα.Με την φετινή επιλογή μας στέλνουμε χαιρετισμό αγάπης στη δίδυμη αδερφή της Κρήτης, την Κύπρο μας, ενώ σημειολογικά οι παραστάσεις συμπίπτουν με την επέτειο της εισβολής και κατοχής της Κύπρου, τον Ιούλιο του 1974, δίνοντας συνειρμικά το δικό τους μήνυμα.Για μια ακόμα φορά, μετά την περσινή πανθομολογούμενη επιτυχία του «Διγενή Ακρίτα», η Ομάδα θα προσφέρει στο κοινό ένα δραματοποιημένο παραμύθι. Πίσω όμως από τον λόγο της παραμυθίας-παρηγοριάς, κρύβονται δύο μεγάλες αλήθειες.Πρωταρχική και αυτονόητη η κακοποίηση του Ελληνισμού και στην Κύπρο διαχρονικά, από τους εκάστοτε κατακτητές. Το παραμύθι παρουσιάζει μια Κύπρο που βασανίζεται από Φράγκους άρχοντες, με απώτερο σκοπό να ξεριζώσουν τον Ελληνισμό από τα σπλάχνα της.Σε δεύτερο επίπεδο το έργο θίγει το μεγάλο και διαχρονικό θέμα των αμβλώσεων, που δυστυχώς αποτελεί μια σκληρή πραγματικότητα στην ενεστώσα φάση.Καλούμε και εφέτος τους ανθρώπους του τόπου μας, να μας περιβάλλουν ξανά με την αγάπη τους, δίνοντας δυναμικό παρόν στις παραστάσεις.Η όλη προσπάθεια τελεί υπό την ευλογία και αμέριστη συμπαράσταση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Ευγενίου, που οχτώ χρόνια τώρα αγκαλιάζει με περισσή τρυφερότητα και στοργή την Ομάδα και την εμπνέει στο δύσκολο δρόμο της αντίστασης στη λαίλαπα των καιρών, στην ηθική, πνευματική και πολιτισμική παρακμή, ένα ισχυρό αντίδοτο στα οποία πασχίζομε να είναι το έργο που επιτελούμε στα πλαίσια της Θεατρικής Ομάδας της Μητροπόλεώς μας».
Ο κ. Καλογεράκης αξιοποιώντας στοιχεία απ’ το τραγούδι καθώς και από το «Χρονικό» του Λεοντίου Μαχαιρά, μεσαιωνικού χρονικογράφου της Κύπρου, φτιάχνει μια ποιητική και συγχρόνως δραματική σύνθεση σε παραδοσιακό στίχο και ομοιοκαταληξία, με στοιχεία κι απ’ τα δύο ιδιώματα, Κύπρου και Κρήτης.
Η Ομάδα της Μητροπόλεώς μας έχει παρουσία και δράση δεκαεπτά συναπτά έτη. Τα θέματα που επιλέγει κάθε φορά να παρουσιάσει άπτονται της θρησκευτικής και εθνικής μας παράδοσης, του Ορθοδόξου Πολιτισμού μας.
Δείτε περισσότερα εδώ
Παρασκευή 13 Ιουλίου 2018
Απολυτίκιο Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου (+14 Ιουλίου)
Σοφίας χάριτι, Πάτερ κοσμούμενος, σάλπιξ θεόφθογγος, ὤφθης τοῦ Πνεύματος, καὶ ἀρετῶν ὑφηγητής, Νικόδημε θεηγόρε, πάσι γὰρ παρέθηκας, σωτηρίας διδάγματα, βίου καθαρότητας, διεκφαίνων τὴν ἔλλαμψιν, τῷ πλούτῳ τῶν ἐνθέων σου λόγων, δι' ὧν ὡς φῶς τῷ κόσμῳ ἔλαμψας.
Οι αρχές των Σκοπίων κατέσχεσαν το διαβατήριο του Αρχιεπισκόπου Αχρίδος
πηγή: Ρομφαία, 12/7/2018
Του Αθανάσιου Θανόπουλου
Το διαβατήριο του Αρχιεπισκόπου Αχρίδος κ. Ιωάννη κατέσχεσαν οι αστυνομικές αρχές σε συνοριακό σταθμό της ΠΓΔΜ.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι αρχές κατέσχεσαν τα ταξιδιωτικά έγγραδα του Αρχιεπισκόπου Αχρίδος χωρίς να δώσουν καμία εξήγηση.
Σε ανακοίνωση της η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος αναφέρει ότι τέτοιες διακρίσεις, όπως η κατάσχεση ταξιδιωτικών εγγράφων χωρίς καμία εξήγηση είναι χαρακτηριστικές σε κράτη που δεν υπάρχουν κανόνες δικαίου.
Διαβάστε περισσότερα εδώ
Πέμπτη 12 Ιουλίου 2018
Τρεις σύγχρονοι Ορθόδοξοι Άγιοι και οι αφρικανικοί λαοί...
πηγή: ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Οι άγιοι Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης, Παΐσιος ο Αγιορείτης και Ιάκωβος της Εύβοιας είναι τρεις σύγχρονοι άγιοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας, οι οποίοι έζησαν στην Ελλάδα τον 20ό αιώνα και «κοιμήθηκαν» (δηλ. έφυγαν από αυτή τη ζωή) μετά το 1990.
Και οι τρεις ήταν ορθόδοξοι μοναχοί, που έζησαν από την παιδική τους ηλικία με τον τρόπο ζωής που δίδαξαν ο Ιησούς Χριστός, οι απόστολοι και οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας και ο οποίος διατηρείται και εφαρμόζεται εδώ και 2000 χρόνια στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Αφιερώθηκαν στο Θεό μέσω του μοναχισμού – που είναι η τελειότερη μορφή χριστιανικής ζωής, μια προσπάθεια μίμησης της ζωής των αγγέλων, σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου για τη βασιλεία των ουρανών στο Ματθ. 22, 30: «εν γαρ τη αναστάσει ούτε γαμούσιν ούτε εκγαμίζονται, αλλ’ ως άγγελοι Θεού εν ουρανώ εισί», καθώς και άλλων θεμελιωδών διδασκαλιών του Κυρίου και των αποστόλων, όπως στα Ματθ. 19, στίχοι 10-12 και 21, Α΄ Κορινθίους 7, 32-35, ενώ βλ. και κατά Λουκάν ευαγγέλιο, τελ. στίχος του κεφ. 1 – και έφτασαν σε τέτοιο πνευματικό ύψος, ώστε γέμισαν από τη θεία χάρη και ζούσαν μέσα στο θείο Φως, το άκτιστο Φως.
Έμειναν πάντα φτωχοί σε χρήμα, αλλά πλούσιοι σε αγάπη, πίστη και τα άλλα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος (Πράξεις 3, 6-7, Α΄ Κορινθίους κεφ. 12, Γαλάτας κεφ. 5). Ενώ ακόμη ζούσαν εδώ στη γη, ο Θεός τους πρόσφερε συγκλονιστικά θαυματουργικά και προφητικά χαρίσματα, όμοια με εκείνα που διέθεταν οι απόστολοι και οι προφήτες (όπως έχει συμβεί και συμβαίνει σε αμέτρητους άλλους ορθόδοξους αγίους και αγίες όλων των εποχών) και χιλιάδες άνθρωποι από πολλές χώρες έλαβαν τις σοφές συμβουλές τους και ευλογήθηκαν μέσω των προσευχών τους. Ακόμη και μετά την κοίμησή τους έχουν συμβεί πολλά θαύματα και εμφανίσεις τους, διότι ο Θεός «δεν είναι Θεός νεκρών αλλά ζώντων» (Ματθ. 22, 32).
Εδώ βλέπουμε μερικές φωτογραφίες με Αφρικανούς ορθόδοξους χριστιανούς (από το Καμερούν), που κρατούν την εικόνα των τριών αγίων, την Κυριακή των Αγίων Πάντων 2018, που εορτάζεται στην Ορθόδοξη Εκκλησία μία εβδομάδα μετά την Κυριακή της Πεντηκοστής και την εορτή του αγίου Πνεύματος. Οι τρεις άγιοι ασφαλώς ταιριάζουν απόλυτα στους λαούς της Αφρικής, όπως και σε κάθε άνθρωπο και κάθε λαό που ενδιαφέρεται για την πίστη και την αγάπη και δεν είναι άπληστος για χρήματα, σε κάθε άνθρωπο και κάθε λαό που επιθυμεί την ειρήνη και την ελευθερία που προσφέρει ο Ιησούς Χριστός και, αν και αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής και το πολύμορφο κακό που επιτίθεται και πολεμά τους καλούς ανθρώπους, όμως ζητεί πρώτα απ’ όλα τη Βασιλεία των Ουρανών, εντός της οποίας δεν υπάρχουν φυλετικές ή άλλες διακρίσεις.
Πηγή των φωτογραφιών: Στον Ορθόδοξο Αμπελώνα της Αφρικής
Δείτε και αυτό το άρθρο για τον άγιο Παϊσιο
Επίσης:
Three contemporary Orthodox Saints & the African peoples...
saints Jacob, Paisios & Porpyrios (icon from here)
Saints Porphyrios of Kafsokalyvia (an area, whose name means "the hut burner", on Holy Mount Athos), Paisios the Hagiorite and Jacob of Evia are three contemporary Saints of the Orthodox Church, who lived in Greece during the 20th century and "slept in the Lord" (=they departed from this life) after 1990.
All three of them were Orthodox Monks, who had lived since their childhood in the way of life that was taught by Jesus Christ, His Apostles, and the holy Fathers of the Church - a way of life that has been preserved and upheld for over 2000 years in the Orthodox Church.
They had dedicated themselves to God through monastic living - which is the perfect form of Christian life, and an attempt to emulate the angelic life, in accordance with the words of the Lord regarding the kingdom of heaven in Matthew 22:30: "...for in the resurrection they neither marry nor are given in marriage, but are like angels of God in heaven...", as well as other fundamental teachings of the Lord and the Apostles, as in Matthew 19:10-12 and 21 and 1 Corinthians 7:32-35, but also as observed in the last verse of chapter 1 of Luke's Gospel. They had reached such spiritual heights, that they were filled with Divine Grace and lived inside the divine light - the Uncreated Light.
They had chosen to remain poor in money, but were wealthy in love, faith and the other gifts of the Holy Spirit (Acts 3:6-7, 1 Cor. chapter 12, Galatians chapter 5). While still living here on earth God had bestowed them with overwhelming miracle-working and prophetic charismas - similar to those of the Apostles and the Prophets (as it has occurred and still occurs to innumerable other Orthodox Saints in every era) - thanks to which Saints, thousands of people from many lands had benefited from their wise counsels and had been blessed by their prayers.
Many miracles and appearances by them have taken place, even after their repose; after all, God "is not God of the deceased, but of the living" (Matthew 22:32).
We can see here several photos with Orthodox African Christians (from Cameroon), holding the icon of the three Saints, on the feast day of All Saints 2018, which is celebrated in the Orthodox Church one week after Pentecost Sunday and feast day of the Holy Spirit.
These three Saints are naturally suited to the African peoples, just as they are suited to every person and every people who are more concerned about faith and love and are not greedy for money, who desire the peace and the freedom offered by Jesus, and - albeit facing life's difficulties and the polymorphous evil that attacks and fights good people - first seek the Kingdom of Heaven where there are no racial or other discriminations.
Translation from Greek K.N.
You can see
Saint Porfyrios the Kafsokalyvitis
Saint Paisios of Mount Athos (1924-1994), Feast day: July 12
Saint Paisios of Athos in the Youth Culture of Greece (photos + video)
Saint Jacob of Evia
LIVE, BEYOND THE LIMITS!
Books about St Paisios of Holy Mount (1924-1994) in English, Albanian, Arabic, Bulgarian, French, German, Greek, Spanish, Italian, Persian, Russian, Serbian & Turkish (pdf)
"We are called to holiness!" ― Two orthodox voices from Africa about the Sunday of All Saints
"That is the purpose of the Church, to make people holy" : Sunday of All Saints
The Orthodox Church in Cameroon(tag here)
The Orthodox Church in Tanzania(tag here)
Orthodox Monasticism (tag here) "Let the mouth become basil and a rose": St. Sophia the Righteous, the "Ascetic of the Panagia" (May 6th)
World Bank working paper: Orthodox Christianity opened path to communism
Orthodox Church & Capitalism: Orthodox Fathers of Church on poverty, wealth and social justice
Is capitalism compatible with Orthodox Christianity?
Grace and “the Inverted Pyramid”
Weak, Sick, Poor, Tired: A Story for Losers
Why Orthodox Men Love Church
The Kingdom of Heaven, where racial discrimination has no place
"THE WAY" - An Introduction to the Orthodox Faith
St. Justin Popovic: Whither does humanistic culture lead?
The Church as the Liberated Zone: "All we Christians are terrorists..."
Ανθολόγιον 213: Όσιος Παΐσιος Αγιορείτης
Ἕνα μικρὸ λουλούδι τοῦ Θεοῦ ἔχει μεγαλύτερη χάρη παρὰ ἕνας σωρὸς χάρτινα ψεύτικα λουλούδια· διαφέρουν ὅσο διαφέρει καὶ τὸ ἄυλον ἀπὸ τὸ νάυλον.
Ὁσίου Παισΐου Ἁγιορείτου, Λόγοι Α': Μὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸ σύγχρονο ἄνθρωπο, 11η ἀνατύπωση, ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου "Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγος", Σουρωτή Θεσσαλονίκης 2007, σελ. 129 (ἀπόσπασμα)
Σάββατο 7 Ιουλίου 2018
Κυκλοφόρησε το βιβλίο "Τι σημαίνει να πιστεύεις σήμερα"
Σταύρος Σ. Φωτίου (επιμ.), Τι σημαίνει να πιστεύεις σήμερα, εκδόσεις Αρμός, Αθήνα 2018, ISBN: 978-960-615-115-6.
Να πιστεύεις σημαίνει να νοηματοδοτείς κάθε πτυχή της ζωής υπό το πρίσμα της χριστιανικής πίστης: να κοινωνείς την αγάπη του Θεού και να μεριμνάς για τον συνάνθρωπο· να θεωρείς τη συζυγία ως ψυχοσωματική μέθεξη και την τέχνη ως δημιουργική ανάταση· να εκλαμβάνεις την πολιτική ως τέχνη συνένωσης των ανθρώπων και την οικονομία ως προσφορά του ενός προς τον άλλο.
Να πιστεύεις σήμερα σημαίνει να αντιστέκεσαι στον ατομικισμό και τη μαζοποίηση, να απορρίπτεις την ιδιωτική ευδαιμονία και την αδιαφορία για τον άλλο, να συγκρούεσαι με ό, τι εξαθλιώνει τον άνθρωπο και ευτελίζει την κοινωνία.
[πηγή]
π. Νικόλαος Λουδοβίκος, Παγκοσμιοποίηση και Ορθοδοξία
πηγή: ΑΝΤΙΦΩΝΟ
Εἶναι ἕνα θέμα πολὺ μεγάλο, αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἐπιχειροῦμε νὰ προσεγγίσουμε. Ἔχει πάρα πολλὲς πτυχές, μποροῦμε νὰ πᾶμε πάρα πολύ μακριά. Καταρχήν, ὅταν λέμε παγκοσμιοποίηση τί ἐννοῦμε;
Στὰ μυαλὰ ὅλων σας, εἶναι δεμένη ἡ παγκοσμιοποίηση -θαρρῶ- μὲ τὴν ἔννοια τοῦ ἐκσυγχρονισμοῦ, ἔτσι δὲ λέμε; Παγκοσμιοποίηση καὶ ἐκσυγχρονισμὸς εἶναι δύο πράγματα ποὺ πᾶνε μαζί. Ὁ ἐκσυγχρονισμὸς ἔχει ὡς ἕνα ἀπὸ τὰ αἰτήματά του τὴν παγκοσμιοποίηση. Ἡ παγκοσμιοποίηση νοεῖται μέσα στὸ πλαίσιο τοῦ ἐκσυγχρονισμοῦ. Ἐγὼ θὰ πρόσθετα καὶ ἕνα τρίτο χαρακτηριστικό, τὸ ὁποῖο θὰ δοῦμε ἀμέσως μετά, εἶναι ὁ ἐκδυτικισμός.
Πράγματι, ἂν πᾶτε σήμερα στὸ Ἰρᾶν, ἂν πατε στὴν Ἀφρική, ἂν πᾶτε, ξέρω ἐγώ, στὴν νότια Ἀμερικὴ καὶ μιλήσετε γιὰ ἐκσυγχρονισμὸ ἀμέσως θὰ δεῖτε, ὅτι ὅλοι τὸν καταλαβαίνουν αὐτὸ ὡς ἐκδυτικισμό. Δηλαδὴ ὡς μὶα μίμηση, ἂς ποῦμε, τῆς προόδου καὶ τοῦ ρυθμοῦ ἀνάπτυξης, πού κατ’ ἐξοχὴν βλέπουμε πραγματοποιημένο στὸ χῶρο τὸν δυτικὸ γενικότερα. Ἔτσι; Ὑπάρχει μιὰ φορὰ ἀναπτυξιακή, τεχνολογίες καινούργιες, οἰκονομίες, ἐπιστῆμες. Ταυτόχρονα στὸν θεσμικὸ τομέα μιὰ αὐξανόμενη ἀπελευθέρωση, ὑποτίθεται, τοῦ ἀνθρώπου, μιὰ κατάφαση στὸ ἄτομο καὶ στὴν δημιουργικότητά του. Νέα ἤθη, θὰ δοῦμε παρακάτω τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς μοντέρνας ἐποχῆς, ἔτσι; Ἤθη τὰ ὁποῖα εἶναι πιὸ ἀτομικά, πιὸ προσαρμοσμένα στὶς ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου καὶ λιγότερο ἐξωτερικῶς ἐπιβαλλόμενα, τέλως πάντων, ὅλα αὐτὰ φαίνεται νὰ ἀποτελλοῦν ἴνδαλμα γιὰ πολλοὺς λαούς, γιὰ τοὺς ὁποίους ὁ ἐκσυγχρονισμὸς σημαίνει, ἡ παγκοσμιοποίηση εἶναι δεμένη μὲ τὸν ἐκσυγχρονισμὸ καὶ αὐτὸ ὅλο μὲ τὸν ἐκδυτικισμό. Προσβλέπουν στὴ Δύση σὰν ἕνα εἶδος πανάκειας καὶ ἕνα εἶδος ὑψηλοῦ προτύπου.
Τώρα, γιὰ τὴν ἴδια τὴ Δύση, δὲν ξέρω ἂν πρέπει νὰ κάνουμε τὴν ἀνάλυση, ἡ ὁποία εἶναι συναρπαστική, ἀλλὰ ταυτόχρονα εἶναι καὶ λίγο δύσκολη. Τὸ γιατί δηλαδή στὴ Δύση ὁ ἐκσυγχρονισμὸς θεωρεῖται ὅτι εἶναι οὐσία τοῦ πολιτισμοῦ καὶ ἑπομένως καὶ ἡ παγκοσμιοποίηση. Γιατί θεωρεῖται ὅτι εἶναι οὐσία τοῦ δυτικοῦ πλέον πολιτισμοῦ; Αὐτὸ τὸ πράγμα, αὐτὴ ἡ ἔκσταση, ἡ ἔξοδος πρὸς αὐτὸ ποὺ δὲν ἔχει ἀκόμη κατορθωθεῖ. Γιατί εἶναι χαρακτηριστικὸ τῆς δυτικῆς, εὐρωπαϊκῆς δηλαδή καὶ Ἀμερικανικῆς, φιλοσοφίας τῆς ἱστορίας, ὅπου βλέπουν τὴν ἱστορία αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι. Θὰ τὸ θίξω τὸ θέμα αὐτό, ἂν τὸ θέσετε ὑπὸ μορφὴ ἐρωτήσεως. Εἶναι συναρπαστικὸ νὰ δοῦμε πῶς γεννήθηκε αὐτὴ ἡ ἰδέα τῆς προόδου, τὸ μέλλον δηλ. θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἀναπόσπαστο τμῆμα τοῦ παρόντος. Τὸ τί θὰ κάνουμε στὸ μέλλον, ἡ πρόοδος μὲ τὴν ἔννοιά του, ὅτι σκοπὸς τῆς ἱστορίας εἶναι ἡ συνεχῆς πρόοδος. Καὶ τὸ ὅτι ἔχουμε ἱστορία σημαίνει ὅτι ἔχουμε πρόοδο. Ἔτσι; Αὐτοῦ τοῦ εἴδους ἡ κίνηση ὅλης, ἂς ποῦμε, τῆς ἀνθρώπινης κοινωνίας πρὸς τὸν ὁρίζοντα αὐτοῦ τοῦ ὁποίου δὲν ἔγινε ἀκόμη, καὶ πρέπει ὁπωσδήποτε γιὰ κάποιο λόγο νὰ γίνει, εἶναι χαρακηριστικὸ τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ.
Τώρα, ἡ παγκοσμιοποίηση γιὰ τὴ δύση, ἔτσι; δὲν σημαίνει τίποτα ἄλλο παρὰ τὴν τελειοποίηση τῶν δυνατοτήτων τῆς ἀνάπτυξης. Μιὰ ἀνάπτυξη, ἡ ὁποία φθάνει στὰ ἔσχατά της, δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ ἔχει νὰ κάνει μὲ μιὰ παγκόσμια κοινότητα ἡ ὁποία παρὰ τὶς ἐπιμέρους διαφωνίες της συμφωνεῖ ὁπωσδήποτε εἰς τὸ ζήτημα αὐτὸ τῆς αὐταξίας ποὺ ἔχει ἡ ἀνάπτυξη καὶ ἡ πρόοδο καὶ ἑπομένως ἡ ἀπελευθέρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ ὁ,τιδήποτε τὸν κρατᾶ δέσμιο στὸ παρελθόν. Θέλω νὰ τὸ δουλέψουμε λίγο περισσότερο αὐτό. Πῶς γεννήθηκε ὁ ἀνθρώπινος αὐτὸς τύπος στὴν δύση, ποὺ θεωρεῖ ὅτι ἡ ἀνάπτυξη εἶναι τόσο σημαντικὴ οὕτως ὥστε ἡ σχέση μὲ τὸ παρελθόν του νὰ μὴ ἔχει τόσο μεγάλη σημασία σὲ σχέση μ’αὐτό. Εἶναι μιὰ ὁλόκληρη ἐξέλιξη μέσα στὴν δυτικὴ φιλοσοφία ὅλο αὐτὸ τὸ πράγμα.
Ὅσοι ξέρουν λίγο φιλοσοφία θὰ ἔχουν ἀκούσει γιὰ τὸν Καρτέσιο γιὰ παράδειγμα, τὸν Ντεκάρτ. Ἔτσι; Τί λέει ὁ Ντεκάρτ; Ὁ Ντεκὰρτ εἶναι ὁ πρῶτος στοχαστὴς τῆς ἀνθρωπότητας, γάλλος φιλόσοφος τοῦ 16ου-17ου αἰώνα, ὁ ὁποῖος μεταφέρει τὴν ἀλήθεια ἀπὸ ἔξω ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο μέσα στὸν ἄνθρωπο. Εἶναι ὁ περίφημος πατέρας τῆς ρήσης ἐκείνης, ποὺ πιθανὸν ἔχετε ἀκούσει, «σκέφτομαι, ἄρα ὑπάρχω». Προσέξτε, σκέφτομαι ἐγώ, ἄρα ὑπάρχω, δὲν σκέφτονται οἱ ἄλλοι γιὰ μένα. Ἔτσι; Δὲν κάνω ὑπακοὴ σὲ θεσμοὺς καὶ νόμους ἔξω ἀπὸ μένα. Ἀκόμη κι ἂν εἶναι ὁ Θεὸς ὁ ἴδιος αὐτὸς ποὺ εἶναι ἔξω ἀπὸ μένα. Ἐγώ, σκέφτομαι ἐγώ, προσωπικά, κι ἀποφασίζω ἐγὼ ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ Θεός. Κι ἀποφασίζω ἐγὼ προσωπικὰ σὰν ἄτομο. Ἔτσι; Τὸ ὅτι θὰ τοῦ κάνω ὑπακοὴ ἡ δὲν θὰ τοῦ κάνω ὑπακοή. Σκέπτομαι ἐγώ, ἄρα ὑπάρχω. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ἡ σκέψη μου. Μέχρι τότε κανεὶς δὲν τὸ εἶχε πεῖ αὐτό, πάντα ἡ ἀλήθεια ἦταν ἕνα ἀντικειμενικὸ γεγονός, τὸ ὁποῖο ὑπῆρχε ἀπὸ ἔξω, εἴτε μιλᾶμε γιὰ ἀρχαία φιλοσοφία, εἴτε γιὰ θεολογίες κλπ. Ἡ ἀλήθεια εἶναι κάτι ἀντικειμενικότερο τοῦ ὑποκειμένου. Ἐδῶ αὐτοὶ ἔχουν νὰ κάνουν μὲ μιὰ ἀπόλυτη ὑποκειμενοποίηση τῆς ἀλήθειας. Σκέφτομαι ἐγώ, ἄρα ὑπάρχω. Ὑπερεξέρεται τὸ ὑποκειμένο, τὸ ἄτομο, πάνω ἀπὸ τὴν κοινωνία, πάνω ἀπὸ τὴν παράδοση, πάνω ἀπ’ τοὺς θεσμούς, γίνεται μιὰ αὐτοδύναμη μονάδα, ἡ ὁποία χρωστὰ τὴν αὐτοδυναμία της ἀκριβῶς στὸ γεγονὸς ὅτι ὅλα περνοῦν ἀπ’ τὸ μυαλό του. Κι ἀποφασίζει αὐτὸ προσωπικὰ γιὰ τὸ τί εἶναι ἀλήθεια καὶ τί εἶναι ψέμα. Αὐτὸ τὸ πράγμα εἶναι ὁ νεώτερος δυτικὸς ἄνθρωπος.
Στή συνέχεια μέ ἄλλους φιλοσόφους θά ἔλεγα, τόν Τζόν Λόκ, τόν Κάντ, ὅσοι ξέρετε ἀπό αὐτά. Τονίζεται ἀκόμη, περισσότερο ἀπ’ ὅλα, αὐτός ὁ ἀποσυνδεδεμένος ἑαυτός, πού εἶναι ἔξω ἀπό ὅλα, ἀπό παραδόσεις, ἀπό θρησκείες, ἀπό ἐκκλησίες κλπ. Καί στήν δύση αὐτό φτάνει νά ἀποτελέσει σιγά-σιγά μία μεγάλη παράδοση.
Θὰ προσπαθήσουν διάφοροι στοχαστὲς νὰ συνδέσουν ξανὰ μὲ τὸ σῶμα, μὲ τὴν κοινότητα, μὲ τὴν παράδοση, τὸν εὐρωπαῖο ἄνθρωπο. Ἀλλά, ἡ μοίρα τοῦ δυτικοῦ ἀνθρώπου ἔκτοτε εἶναι ὁ ἀτομικισμὸς αὐτός, οὕτως ὥστε ἡ κοινωνία, ὅταν λέμε κοινωνία στὴ δύση, δὲν ἐνοοῦμε τίποτα ἄλλο παρὰ ἕνα συμβόλαιο, τὸ κοινωνικὸ συμβόλαιο, τέτοιων κλειστῶν ἀτομικοτήτων, οἱ ὁποῖες ἀποφασίζουν σὲ μὶα στιγμὴ νὰ φτιάξουν κοινότητα. Καὶ τὸ ἀποφασίζουν βάση ἑνὸς συμβολαίου, τὸ ὁποῖο διασφαλίζει τὰ ἀτομικὰ τοὺς δικαιώματα, ἡ περίφημη φράση «τὰ ἀτομικὰ τοὺς δικαιώματα». Δὲν ὑποτάσσει δηλ. στὴν ὁμάδα αὐτή, στὴν κοινωνία ὡς ὑπαρξιακὸ μέγεθος. Ἡ κοινότητα-κοινωνία εἶναι ἕνα θεσμικὸ μέγεθος, στὴ δύση, ἕνα θεσμικὸ καθαρὰ μέγεθος.
Λοιπόν, ὑπαρξιακὰ τὰ ἄτομα αὐτὰ εἶναι τὰ λεγόμενα, ὅπως τὰ ὀνόμασε ἕνας πολὺ μεγάλος Γερμανὸς κοινωνιολόγος τοῦ περασμένου αἰῶνα, τὰ χωρίς ἐμεῖς-ἐγώ. Γερμανοάγγλος «we less I», γιὰ ὅσους ξέρουν ἀγγλικά. Τὰ χωρίς ἐμεῖς-ἐγώ, αὐτά, ἀπόλυτα κλεισμένα στὸ ἑαυτὸ τοὺς ἄτομα, ἀτομικὲς μονάδες. Ὅταν ἐνωθοῦν καὶ φτιάξουν ἕνα κοινωνικὸ συμβόλαιο καὶ μὶα κοινωνία. Ἀκριβῶς λόγω τοῦ ὅτι εἶναι ἀποσυνδεμένα ὡς ἐκ τῆς φύσεώς τους καὶ ἀπὸ παραδόσεις καὶ ἀπὸ κοινότητες καὶ ἀπό... καὶ, καὶ, καί. Ἔχουν ἐλευθερία ἀπόλυτη νὰ μιλᾶνε γιὰ μὶα δημιουργικότητα, ἡ ὁποία δὲν σέβεται, ἡ δὲν χρειάζεται νὰ σέβεται τὴν παράδοση. Ἔτσι, ἡ ἀνάπτυξη γίνεται αὐτοσκοπός, αὐτονόμος. Καὶ ἡ κίνηση πρὸς τὰ ἔξω, πρὸς αὐτὸ ποὺ ἀκόμη δὲν ἔχει κατορθωθεῖ εἶναι ὁ μόνος συνεκτικὸς ἱστὸς αὐτῶν τῶν ἐγώ, διότι οἱ παραδόσεις δὲν εἶναι ἀρκετά συνεκτικὸς πλέον ἱστὸς γιὰ αὐτούς. Ἂν ζήσετε σὲ ἕνα σύγχρονο δυτικὸ κράτος θὰ δεῖτε ὅτι δὲν ὑπάρχουν κοινὲς παραδόσεις, οἱ ὁποῖες νὰ δένουν τοὺς ἀνθρώπους μαζί. Θὰ τὸ διαπιστώσετε αὐτὸ μετὰ ἀπὸ κάποιο καιρὸ παραμονῆς σας ἐκεῖ.
Παρ’ ὅλα ταῦτα, οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ μοιάζουν νὰ εἶναι πολὺ συνδεδεμένοι ὅταν τοὺς θέσεις θέματα ποὺ ἀφοροῦν τὴν οἰκονομικὴ ἀνάπτυξη, τὴν θεσμικὴ ἀνάπτυξη, τὴ βελτίωση τῶν συνθηκῶν ἐργασίας, τὴν βελτίωση τῶν συνθηκῶν παιδείας, ἤ δημιουργίας γενικότερα, διότι αὐτὰ τοὺς ἐνδιαφέρουν ἀτομικά. Ἔγιναν οἱ κοινωνίες στὴ δύση ἀθροίσματα ἀτόμων, κλειστῶν ἀτόμων. Καὶ ὄχι μόνο αὐτό. Μεγάλες καὶ σπουδαίες μελέτες, ποὺ ἔχουν γίνει τὰ τελευταῖα χρόνια ἔχουν ἀποδείξει, ὅτι αὐτὸ τὸ ὁποῖο κάνει ὁ δυτικός, εἶναι μὶα ἐνδοβολή, βάζω μέσα, νὰ τὸ βάλλω στὸ ἐσωτερικό μου, τῶν ἐξωτερικῶν καταναγκασμῶν, ποὺ χρειάζεται μὶα κοινωνία γιὰ νὰ ὑπάρξει, οὕτως ὥστε, οὔτε αὐτὲς νὰ μὴν λειτουργοῦν σὰν ἐξωτερικοὶ καταναγκασμοί, ἀλλὰ νὰ βγαίνουν ἀπὸ μέσα του. Παράδειγμα: Ὁ Ἄγγλος, ὅταν δεῖ μιὰ κίτρινη γραμμὴ πλάϊ, στὴν ἄκρη τοῦ δρόμου, πού σημαίνει δὲν πρέπει νὰ παρκάρεις ἐκεῖ, βιώνει ἔντονο ἄγχος προσωπικὸ νὰ μὴ τὸ κάνει, τὸ βιώνει σὰν ἐσωτερική, ἀτομική του, -καταλάβατε;- ἀνάγκη. Ὁ Ἕλληνας ἅμα δεῖ κάτι, αὐτὸ ποὺ λέμε, μὴν παρκάρεις, νιώθει ἐσωτερικὸ ἄγχος, ἂν τυχὸν δὲν παρκάρει ἐκεῖ, ἂν δὲν καταφέρει νὰ παρκάρει ἐκεῖ...!!! Θὰ δείξουμε στὴ συνέχεια ὅτι ὑπάρχει μιὰ ὁλόκληρη διαφορὰ ἀντίληψης στὴν ἱστορία πίσω ἀπὸ αὐτό.
Δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι ποτὲ ὁ Ἄγγλος δὲν θὰ βάλει τὸν πατέρα του, τὸν ἀδελφό του πάνω ἀπὸ τὸ νόμο, ἀλλὰ οὔτε ὁ πατέρας ἤ ὁ ἀδελφὸς τοῦ Ἄγγλου περιμένει ὁ γιὸς ἤ ὁ ἀδελφὸς νὰ τὸν βάλλει πάνω ἀπὸ τὸν νόμο. Δὲν τὸ περιμένει οὔτε τὸ ζητάει. Ὁ Ἕλληνας εἶναι ἀδιανόητο ἐάν, ὁ κουμπάρος τοῦ κουμπάρου, τοῦ θείου τοῦ μπάρμπα μου, δὲν μὲ βάλλει, αὐτονοήτως, πάνω ἀπὸ τὸ νόμο. Ναί; Εἶναι μὶα διαφορὰ πολιτισμῶν αὐτή, ἡ ὁποία εἶναι πάρα πολλὴ σημαντική. Παρ’ ὅλο ποὺ καὶ ἐμεῖς τώρα συρόμαστε πρὸς τὴν παγκοσμιοποίηση, συρόμαστε πρὸς τὸν ἐκσυγχρονισμό, πρὸς τὸν ἐκδυτικισμὸ δηλαδή, ἂν δὲν γίνουν ἀντιληπτὰ αὐτά, αὐτὴ ἡ διαφορά, ἂν δὲν γίνει ἀντιληπτὴ αὐτὴ ἡ διαφορὰ τῶν μεγεθῶν, ὅτι εἶναι ἕνα εἶδος πολιτισμοῦ αὐτὸ καὶ ἕνα ἄλλο εἶδος πολιτισμοῦ ἐμεῖς. Καὶ ὅτι αὐτὰ τὰ πράγματα δὲν γίνονται σαλάτα, δὲν μπορεῖς νὰ τὰ αναμίξεις. Ὅπως δὲν μπορεῖς νὰ αναμίξεις τὸ λάδι μὲ τὸ νερὸ, ἤ τὸ πετρέλαιο μὲ τὸ νερό. Ἔτσι; Καὶ πρέπει νὰ γίνει μιὰ γόνιμη, ἐντελῶς ἄλλη διερεύνηση τῶν σχέσεων αὐτῶν, τότε θὰ μᾶς ὁδηγήσει, ὅπως μᾶς ὁδηγεῖ ἤδη, σὲ δυσκολίες μεγάλες. Τὸ νέο ἑλληνικὸ κράτος ἀντέγραψε, γιὰ παράδειγμα, τὸ δυτικό. Καὶ ἀκόμα καὶ σήμερα μιλᾶμε γιὰ διαφορὰ γένους καὶ κράτους. Ἄλλο πράγμα εἶναι τὸ γένος, ἄλλο πράγμα εἶναι τὸ κράτος. Τὸ γένος τὸ θυμοῦνται οἱ πολιτικοί μας συνήθως παραμονὴ ἐκλογῶν, ὅτι ὑπάρχει.
Τώρα, τί συμβαίνει στὴ Δύση, αὐτὴ τὴ Δύση, τὴν ἐξατομικευμένη δύση, τὴ δημιουργικὴ παρ’ ὅλα ταῦτα. Προβλήματα ἔχει αὐτὴ ἡ δύση, ἡ ὁποία ξεκίνησε τὸν ἐκσυγχρονισμό, ἡ ὁποία προκαλεῖ τὸν ἐκδυτικισμὸ καὶ ἡ ὁποία εἶναι ὁ χῶρος ὅπου ἀναπτύχθηκε ἡ θεωρία τῆς παγκοσμιοποίησης, δηλαδὴ ὅτι ὅλοι, οὐσιαστικά, πρέπει νὰ γίνουμε μιὰ κοινότητα μεγάλη, χωρὶς παραδόσεις, μὲ μόνο νόημα τὴν ἀνάπτυξη καὶ μὲ μόνο νόημα τὴν προβολή, στὸ μέλλον, αὐτὴ. Λοιπόν, τί προβλήματα; Ἀκοῦστε: Ἔτσι ὅπως τὰ ἔχω, ἔτσι κωδικοποιημένα, γιὰ μιὰ ἄλλη ἐδῶ περίπτωση ἀλλὰ ταιριάζει νὰ τὰ ποῦμε ἐδῶ. Ποιὰ εἶναι τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς δυτικῆς κοινωνίας ποὺ δημιουργοῦν καὶ προβλήματα σήμερα.
Λοιπόν, ἕνα χαρακτηριστικὸ τῆς δυτικῆς κοινωνίας εἶναι ἡ ἔνταση μεταξὺ ἀσκητισμοῦ καὶ κτητικότητας. Ὁ δυτικὸς ἐξατομικευμένος ἄνθρωπος ἔμαθε, ἀπὸ τὸν προτεσταντισμό του, κι ἀπ’ τὸν καθολικισμό του, νὰ εἶναι ἀσκητικὸς γιὰ νὰ εἶναι δημιουργικός. Δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι ὁ Φρόϋντ μίλησε γιὰ τὸν πολιτισμὸ σὰν πηγὴ δυστυχίας γιατί, κατὰ τὸν ὁ Φρόϋντ, ὁ πολιτισμὸς τί κάνει, καταπιέζει τὰ ἔνστικτα καὶ ἰδίως τὰ ἐρωτικά, ὑποτίθεται, γιὰ νὰ δημιουργήσουμε πολιτισμό, ἐπιστήμη, τεχνική, οἰκονομία κλπ. Ἀσκητισμὸς λοιπὸν γιὰ νὰ εἶναι δημιουργικὸς ὁ εὐρωπαῖος. Ἔλα ὅμως, ποὺ κάποια στιγμὴ αὐτὸ φέρνει ἀποτελέσματα. Ὅταν φέρνει ἀποτελέσματα, φέρνει περιουσία, φέρνει οἰκονομία, φέρνει ἄνθιση, αὐτὸ δημιουργεῖ κτητικότητα. Μὶα ἔνταση τοῦ εὐρωπαίου σήμερα πολὺ ἔντονη καὶ δυσεπίλυτη εἶναι ἡ δυσκολία, ἡ αἴσθηση στὸ νὰ ἔχει, τὸν ἐμποδίζει στὸ νὰ ἀποκτήσει. Ἐπειδὴ ἔχει πολλὰ καὶ αὐτὰ τὸν δένουν μ’ αὐτὸ τὸ ὁποῖο κρατᾶ στὰ χέρια του καὶ τοῦ δημιουργοῦν μιὰ ἰκανοποίηση, μιὰ τάση γιὰ ἀπόλαυσή τους, τὸν ἐγκαταλείπει ἡ ἀσκητικὴ καὶ ἐκείνη ἡ ὁποία θὰ ἐπέτρεπε τὴν δημιουργία.
Ἕνα δεύτερο στοιχεῖο εἶναι ἔνταση ἀστικῆς κοινωνίας καὶ μοντερνισμού. Καὶ τὰ δυὸ ξεκίνησαν ἀπὸ τὴν ἴδια μήτρα, ἀπὸ τὸ ἐξατομικευμένο ἄτομο. Ἀλλὰ ἡ ἀστικὴ κοινωνία γαλήνευσε, ἠρέμησε, παντρεύτηκε ἔκανε οἰκογένεια, ἔκανε περιουσία. Ὁ μοντερνισμὸς δὲν ὑποτάχθηκε σ’ αὐτό. Τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι νὰ ἔχουμε συνεχῆ χτυπήματα ἀπὸ μέρους τοῦ μοντερνισμοῦ πρὸς τὴν ἀστικὴ κοινωνία. Νὰ μιλήσουμε γιὰ τὸν Μάη τοῦ ’68, νὰ μιλήσουμε γιὰ τὸν (..............) νὰ μιλήσουμε γιὰ μιὰ ὁλόκληρη ἂς τὸ πῶ..., τὴν ρὸκ μουσική, ὅλη τὴ ρὸκ σκηνή, μιὰ ἐπανάσταση, τὰ ναρκωτικά, οἱ νέες λατρεῖες, οἱ ἀνατολικὲς θρησκεῖες, εἶναι ἕνα χτύπημα τοῦ μοντερνισμοῦ πρὸς τὴν ἀστικὴ κοινωνία, ποὺ φαίνεται νὰ εἶναι ἀνελέητο, εἶναι ἀνελέητο, δὲν ἔχει σημασία ποὺ ὁ (.......................) ὁ ἠγέτης τοῦ ’68, τοῦ Μάη τοῦ ’68, σήμερα εἶναι διευθυντικὸ στέλεχος, δὲν ξέρω τί εἶναι, σημασία ἔχει ὅτι θὰ κάνει τὴν ἐπανάστασή του μὲ ἕνα τρόπο κάποια στιγμὴ καὶ στὴν συνέχεια θὰ προσαρμοσθεῖ.
Λοιπόν, τὸ μεγαλύτερο ἀπὸ ὅλα τὰ προβλήματα, θὰ τὸ ἔλεγα, εἶναι ἡ ἀνάγκη ποὺ ἔχει ὁ δυτικὸς ἄνθρωπος σήμερα ἐνσωμάτωσης. Μετὰ ἀπὸ πολλοὺς αἰῶνες ἀνελέητης ἀτομικῆς ἀνάπτυξης θέλει νὰ ἐνσωματωθεῖ, νὰ καταλαγιάσει, ζητᾶ νέες κοινότητες. Ζητᾶ νέες κοινότητες, δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι καὶ στὸ θεολογικὸ χῶρο συναντόνται κοινότητες προτεσταντῶν, οἱ ὁποῖες ζοῦνε, στὸ (.............) τῆς Γαλλίας, γιὰ παράδειγμα, ὁλόκληρες οἰκογένειες μαζί. Ἔχουμε στὸ Ρωμαιοκαθολικισμὸ κινήματα, ποὺ ζητοῦν νὰ φτοιάξουν συνομαδώσεις, ὁμάδες ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι κάνουν τὴν δουλειά τους, τὸ ἐπαγγελμὰ τοὺς κλπ. καὶ ταυτόχρονα ἐπιστρέφουν σὲ μιὰ κοινότητα μὲ ὑπαρξιακὰ χαρακτηριστικά, νὰ μὴν εἶναι ἁπλῶς, δηλαδή, μιὰ θεσμικὴ κοινότητα, -ἔτσι;- ποὺ σκοπεύει στὴν ἀνάπτυξη καὶ τὴν ἱστορική... αὐτὴ (!), ἀλλὰ νὰ εἶναι ὑπαρξιακὴ κοινότητα, ὅπου ὁ ἄλλος εἶναι ἀδελφός, εἶναι ἀγαπημένος, εἶναι πατέρας, εἶναι ξέρω ἐγώ...(!) Αὐτὴ ἡ ἀνάγκη ἐνσωμάτωσης εἶναι τὸ φυσιολογικὸ ἀποτέλεσμα μιᾶς ὁλόκληρης σειρᾶς ἀπελευθερώσεων στὴ δύση. Ὁ δυτικὸς ἄνθρωπος ἀπελευθερώθηκε ἀπὸ πολλά, σχεδὸν ἀπ’ ὅλα. Τώρα θέλει νὰ ἐνσωματωθεῖ! Θέλει ξανὰ νὰ βρεῖ μιὰ κοινότητα, νὰ βρεῖ ἕναν ἑαυτό, νὰ βρεῖ... Ἀποξενώθηκε ἀκόμα κι ἀπ’ τὸ σῶμα του! Θὰ ἄξιζε τὸν κόπο νὰ κάνουμε μιὰ συζήτηση στὴν δυτικὴ σεξουαλικότητα, ἀνάμεσα στὴν ἐνοχὴ καὶ στὴν πορνογραφεία γιὰ παράδειγμα. Τὸ πῶς, δὲν κατάφερε νὰ βρεῖ τὴν ὁδό, ὁ εὐρωπαῖος, οὔτε ἐκεῖ. Ὅλη ἡ σύγχρονη ψυχανάλυση μαρτυρεῖ γιὰ αὐτὸ τὸ πράγμα.
Καὶ γιὰ τὸ λόγο αὐτό, ἐρχόμαστε τώρα στὴν πιὸ τωρινή, στὴν πιὸ σύγχρονη δυτικὴ κατάσταση, αὐτὴ ποὺ θὰ λέγαμε μεταμοντερνισμό, ποὺ εἶναι ἕνα βῆμα ὡς πρὸς ὅλα αὐτὰ καὶ μιλᾶμε γιὰ τὴν ἀποδόμηση. Σὲ ὅλα τὰ ἐπίπεδα στὸ δυτικὸ χῶρο, μιλᾶμε γιὰ ἀποδομήσεις, δηλαδὴ γιὰ διαλύσεις. Ἀποδόμηση τοῦ ὑποκειμένου, ἔχουμε μιὰ ὁλόκληρη σειρὰ φιλοσόφων ποὺ λένε ὅτι, τὸ κλασσικὸ ὑποκείμενο πρέπει νὰ τὸ ἀποδομήσουμε στὰ στοιχεῖα του καί, καί, καί... Ἀποδόμηση τοῦ ἀνθρώπου, ἀποδόμηση τῶν κειμένων, τὰ παραδοσιακὰ κείμενα εἶναι φορεῖς ἐξουσίας, Ντεριντά, ὅσοι ξέρετε ἀπὸ αὐτά... Νὰ ἀποδομήσουμε τὰ κείμενα. Ἀποδόμηση τοῦ κλασσικοῦ ἐγώ, ὅλη ἡ ψυχανάληση ἔρχεται καὶ λέει ὅτι, κοιτάξτε νὰ δεῖτε αὐτὸ τὸ ἄτομο, ποὺ ἔφτιαξε αὐτὴ τὴν ἀστικὴ κοινωνία, ποὺ μιλάει γιὰ τὴν ἀνάπτυξη συνεχῶς, ἔχει ἕνα ἀσυνείδητο. Καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι ἔχει ἕνα ἀσυνείδητο εἶναι ἕνα πολλὴ μεγάλο χειρόφρενο στὴν ἀνάπτυξη αὐτή, γιατί; Γιατί τὸ ἀσυνείδητο ἔχει νόμους καὶ ἀπαιτήσεις καὶ σὲ κατευθύνει ὅπου θέλει καὶ δὲν μπορεῖς νὰ τὸ ἐλέγξεις μὲ τὴν λογικὴ ἁπλῶς –καταλαβαίνετε;- καὶ σὲ πάει, ὅπου θέλει αὐτό.
Ὁ μεταμοντερνισμὸς εἶναι ἡ ἀπόλυτη διάλυση πλέον καὶ δὲν εἶναι τυχαῖο νὰ λέγαμε ὅτι αὔτη τὴν στιγμὴ στὴ δύση δὲν ἔμεινε τίποτα ὄρθιο. Δὲν ὑπάρχει τίποτα ἱερό, δὲν ὑπάρχει κάτι τὸ ὁποῖο νὰ μὴν ἀπομυθοποιήθηκε, νὰ μὴν ἀποδομήθηκε. Τί ἦταν, ἂς ποῦμε, οἱ ἀνθρώπινες σχέσεις; Δεῖτε τὶς ταινίες, τὶς δυτικὲς ταινίες, πρὶν ἀπὸ πενήντα χρόνια. Τὶς δυτικὲς ταινίες, ποὺ περιλάμβαναν σχέσεις μεταξὺ δυὸ φίλων ἂς ποῦμε καὶ δεῖτε καὶ τὶς ταινίες σήμερα. Ἡ διαφορὰ ποιὰ εἶναι; Ἡ διαφορὰ εἶναι ὅτι ὅλα ἐκεῖνα τά πρώην ἱερὰ αἰσθήματα, ἔχουν, ἐντελῶς, σήμερα διαλυθεῖ καὶ ἔχουνε, ἐντελῶς, σήμερα ἀπομυθοποιηθεῖ. Ἕνας ἀστικὸς ἀτομικὸς μύθος ἦταν ὁ γάμος. Ἔρχεται ὁ Φρόϊντ καὶ λέει ὅτι, κοίταξε νὰ δεῖς, στὸ ἀσυνείδητό σου ἔχει μιὰ κατάθεση ἀπὸ τὴν μάνα σου α’, ἔχει μιὰ κατάθεση, ξέρω ἐγὼ β’, ἀπὸ τὴν γιαγιά σου, ψάχνεις νὰ βρεῖς μιὰ γυναίκα γιὰ νὰ αὐτοθεραπευτεῖς στὴν πραγματικότητα ἀπὸ τὶς μονομέρειές σου, ἂς ποῦμε. Ποῦ εἶναι ὁ μεγάλος ἔρως, ποὺ ἦταν μιὰ ἔξοδος ἀπὸ τὸν ἑαυτό, ποὺ ἦταν μιὰ ρομαντικὴ κατάσταση καὶ φαινόταν ὅτι ἦταν ἕνα γεγονὸς πνευματικὸ ταυτόχρονα. Ὀχι, σήμερα εἶναι ψυχολογικὴ χημεία τὸ ὅλο θέμα. Ἔτσι; Εἶναι ἡ τελευταία φάση τοῦ μοντερνισμοῦ ἤ τοῦ μεταμοντερνισμοῦ, ἂν θέλετε αὐτή, ὅπου τὸ ἄτομο αὐτὸ φαίνεται νὰ διαλύεται καὶ νὰ διαλύεται καὶ νὰ διαλύεται καὶ νὰ μὴν ὑπάρχουν πλέον μύθοι, μύθοι μὲ τὴν καλὴ ἔννοια, ὄχι παραμύθια.
Θά μου πεῖτε, τὸ Λιτόχωρο δὲν εἶναι μακρυὰ ἀπὸ αὐτά, τί τὰ λέμε τώρα; Ὄντως εἶναι μακρυὰ τὸ Λιτόχωρο καὶ ἔχω πλήρη ἐπίγνωση ὅτι μιλῶ σὲ κοινωνίες, οἱ ὁποῖες δὲν ἔχουν αὐτὰ τὰ χαρακτηριστικά. Τώρα περιγράφουμε τὶς δυτικὲς κοινωνίες, θὰ ρθοῦμε καὶ στὰ καθ’ ἡμᾶς ἀμέσως μετὰ ἀπὸ αὐτά.
Ὁπότε τὸ ἐρώτημα γιὰ τὴν δύση, τὸ κατ’ ἐξοχὴν ἐρώτημα γιὰ τὴν δύση, τὸ κατεξονὴν ἐρώτημα, εἶναι τό ἐξῆς, ἐφόσον ὑπάρχει ἀνάγκη ἐνσωματώσεων καὶ ὑπαρξιακῶν καινούργιων σχέσεων, -ἔτσι;- ἐφόσον ὑπάρχει ἀνάγκη νὰ ξαναβροῦμε ἕνα προσωπικὸ νόημα, τί εἶναι αὐτὸ ποῦ μπορεῖ νὰ μᾶς ἐξασφαλίσει αὐτοῦ τοῦ εἴδους τὰ πράγματα; Ἂν δὲν μπορέσει ἡ δύση, νὰ ἐπιστρέψει σὲ παραδόσεις ἤ θρησκεῖες, τί θὰ εἶναι αὐτὸ τὸ ὁποῖο θὰ ὑποκαταστήσει αὐτὴ τὴν κοινὴ πηγὴ νοήματος ποὺ ψάχνουν οἱ δυτικοί μας νὰ βροῦν καὶ δὲν βρίσκουν; Τὴν κοινὴ πηγή, ὑπαρξιακὴ πηγὴ νοήματος. Τί εἶναι αὐτὸ τὸ ὁποῖο θὰ βάλλουμε στὴν θέση του;
Ὁ μύθος τῆς ἀνάπτυξης προέρχεται ἀπὸ τὴν ἐξατομίκευση, ἀπὸ τὴν ἐγκατάλειψη τῆς παράδοσης. Ἔρχεται ὁ μοντερνισμὸς κάνει κομμάτια αὐτὸ τὸν μύθο τῆς ἀνάπτυξης, γιατί μας λέει ὅτι εἴμαστε πολλὴ ταλαίπωροι μέσα στὸ μύθο αὐτό. Καὶ οἱ κοινωνίες ποὺ φτιάξαμε, στὴ δύση πάντοτε, εἶναι πολύ ρηχὲς καὶ δὲν μποροῦνε νὰ φιλοξενήσουν ὁλόκληρο τὸν ἄνθρωπο, οὔτε σχέσεις κλπ. Τὸ ἐρώτημα εἶναι, ποῦ θὰ βροῦμε αὐτή τὴν κοινὴ πηγὴ νοήματος; Ποῦ θὰ βροῦμε τὴν κοινὴ πηγὴ νοήματος; Γιὰ αὐτὸ σήμερα βλέπετε, νὰ ἀναζητάει ἡ δύση τόσο πολλὴ καὶ νὰ εἶναι, γιὰ πρώτη φορά, τόσο ἀνοικτή. Πρώτη φορὰ εἶναι τόσο ἀνοικτὴ καὶ πρώτη φορὰ ἔχει ταπεινωθεῖ. Καὶ ρωτάει, καὶ ρωτάει πρὸς ὅλες τὶς κατευθύνσεις, ποιὸς ἔχει νὰ μοῦ δώσει μιὰ κοινὴ πηγὴ ὑπαρξιακοὺ νοήματος γιὰ νὰ φτιάξω κοινότητα ξανὰ καὶ ὄχι ἁπλῶς ἄθροισμα ἀτόμων ποὺ ἀποσκοποῦν στὴν ἀνάπτυξη. Πῶς θὰ γίνει αὐτό;
Καὶ βλέπετε, μπαίνει τὸ ἰσλὰμ σήμερα στὴ δύση, μὲ καταλυτικὸ τρόπο. Τὸ 1970 ὑπῆρχαν 14 τζαμιὰ στὴ Γαλλία, τὸ 1990 ποὺ ἤμουν ἐγὼ στὴν Γαλλία ἦταν 1000 τὰ τζαμιά, 1000 τὰ τζαμιὰ καὶ σήμερα μπορεῖ νὰ ἔχουν φτάσει τὰ 1500! Θυμᾶμαι, ὅτι στὸ Παρίσι, ἐνῶ ποτὲ κανείς, ἤ σπανιότατα νὰ ἔβλεπες κάποιον χριστιανὸ κληρικὸ νὰ κυκλοφορεῖ ἔστω μὲ ἕνα μικρὸ σταυρό, ποὺ νὰ δείχνει ὅτι εἶναι παππᾶς... κάτι. Ὅλοι οἱ μουσουλμάνοι, ὄχι οἱ κληρικοὶ ἁπλῶς, ἀλλὰ καὶ οἱ λαϊκοὶ κυκλοφοροῦσαν μὲ τὰ καστάνια καὶ μ’ αὐτὰ... καὶ στὴν Ἀγγλία τὸ ἴδιο πράγμα εἶδα. Οἱ μουσουλμάνοι εἶναι αὐτοὶ ποὺ ἔχουν μία..., γιατί; Γιατί οἱ μουσουλμάνοι ἔχουν παραδοσιακὲς κοινότητες ἰσχυρές. Μὲ παραδοσιακὲς σχέσεις. Τὸ ἰσλὰμ μπαίνει στὴ ζωή, σοῦ φτοιάχνει ἕνα... σακατεμένο καὶ ἀνάπηρο, ἀλλὰ πάντως, σαφῆ κώδικα ζωῆς, καθημερινῆς. Σὲ δένει μὲ μιὰ παράδοση, σοῦ φτιάχνει μιὰ κοινότητα. Ἔ, ὁ εὐρωπαῖος τοῦ λείπουν αὐτά. Ἔλα ἔδω τὸ 'Ισλάμ, δῶς μου αὐτὸ ποὺ ἔχεις. Καὶ βλέπεις τὸ Ἰσλάμ νὰ ἐξαπλώνεται σὲ σημεῖο, ποὺ θυμᾶμαι στὴν Γαλλία μοῦ λέγανε ὅτι, ἂν σκεφτεῖ κανεὶς ὅτι οἱ καθολικοὶ καὶ οἱ προτεστάντες οἱ Γάλλοι, ἂς ποῦμε, οὐσιαστικὰ ψυχροὶ ὡς πρὸς τὴν πίστη τους, τὸ Ἰσλάμ εἶναι πρώτη θρησκεία σήμερα στὴ Γαλλία.
Ἔρχεται ὁ βουδισμός! Μὴ φανταστεῖτε ὅτι, ὁ βουδισμὸς στὴ δύση, ἔτσι ὅπως εἶναι σήμερα, εἶναι ὁ βουδισμὸς ποὺ θὰ μάθετε ἂν διαβάσετε τὰ βουδιστικὰ κείμενα. Καμμιὰ σχέση. Ὁ βουδισμὸς ἔχει ἀφήσει τὴν βαριὰ βουδιστικὴ μεταφυσικὴ ἀπ’ ἔξω, δηλαδὴ δὲν μιλάει οὔτε γιὰ ἐξάλειψη τοῦ ἐγώ, οὔτε γιὰ ἐξάλειψη τῆς θελήσεως, τίποτα. Φέρει τὰ ἐλαφρότερα τοῦ νόμου, τὰ ὁποῖα χρειάζεται ὁ δυτικός, τί δηλαδή; Γαλήνη, ὄχι ἄγχος, ὄχι ἀνταγωνισμό, συμφιλίωση μὲ τὸ σῶμα, συμφιλίωση μὲ τὸ περιβάλλον, εἶναι ὁ ἐγκλητικισμὸς τῶν παραδοσιακῶν θρησκειῶν γιὰ νὰ ἀρέσουν στὸ εὐρωπαῖο, ἐπειδὴ ὁ εὐρωπαῖος ζητάει νὰ ἀγοράσει παράδοση. Ζητάει νὰ ἀγοράσει παράδοση.
Ἔρχεται καὶ ἡ Ὀρθοδοξία, ἡ ὁποία γιὰ τὸν εὐρωπαῖο εἶναι ἐπίσης ἐξωτική. Αὔτη τὴ στιγμὴ ἐγὼ ἔχω σχέση μὲ τὸ Ὀρθόδοξο ἰνστιτοῦτο του Cambridge, Ὀρθόδοξο ἰνστιτοῦτο στὸ Cambridge, εἶναι προτιμότερο νὰ πέσεις ἀπὸ τὸν πέμπτο ὄροφο καὶ νὰ μὴν πάθεις τίποτα, εἶναι πιὸ πιθανὸ αὐτό, παρὰ νὰ πεῖς σὲ ἕναν ἀγγλο νὰ ἀσχοληθεῖ μὲ τὴ θρησκεία σοβαρά. Εἶναι ματαφυσικὰ ψυχρὸς λαός. Φανταστεῖτε, τί ἀναγκαιμὸς τοὺς ἔκανε νὰ φτοιάξουν ἕνα Ὀρθόδοξο ἰνστιτοῦτο στὸ μεγαλύτερό τους πανεπιστήμιο μαζὶ μὲ τῆς Oxford. Τί φοβερὸ πράγμα;...
Τὰ τηλεοπτικὰ περιοδικὰ στὴν Ἀγγλία ἔχουν ἄρθρα πάνω στὴν ἀγγλικὴ ταυτότητα, ποιοὶ εἴμαστε; Ποιοὶ εἴμαστε; Ποιοὶ εἴμαστε; Ἔτσι; Εἶναι ὁ πανικὸς ἑνὸς λαοῦ ἤ πολλῶν λαῶν, ποὺ ἔχουν φτάσει στὴν ἀνάπτυξη σὰν ἄτομα, κόψαν τὶς ρίζες μὲ τὴν παράδοση, γιὰ νὰ πετύχουν τὴν ἀνάπτυξη καὶ τώρα ξαναζητοῦν παράδοση!
Γιὰ αὐτὸ ἀκριβῶς ἔχει μεγάλη σημασία, προτοῦ ἀλλάξουμε, ὅπως θέλουν νὰ μᾶς ἀλλάξουν, νὰ μείνουμε αὐτοὶ ποὺ εἴμαστε. Ἔχει πολὺ μεγάλη σημασία νὰ μὴν κάνουμε τὰ ἴδια λάθη, ὑπάρχουν σήμερα δυστυχῶς καὶ ἄνθρωποι σοβαροί, πρώην σοβαροί, σὰν τὸν Ράμφο, ποὺ ἔφτασαν νὰ λένε ἀνοησίες. Πρέπει νὰ πουλήσει κανεὶς τὴν παράδοσή του γιὰ νὰ μπεῖ στὸ πανηγύρι αὐτό! Μά, μὲ ὅποιον τρόπο καὶ νὰ δοῦμε αὐτὸ ποὺ συμβαίνει στὴ δύση σήμερα, δὲν μποροῦμε νὰ τὸ θεωρήσουμε, πὼς τὸ λένε, ἄξιο λόγου καὶ πὼς νὰ τὸ πῶ, σωτήριο γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Δημιουργεῖ προβλήματα, δημιουργεῖ μεγάλες ἀποξενώσεις. Δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι σήμερα ἡ κατάθλιψη, γιὰ παράδειγμα, στὴ δύση, ἂν πάρετε τὴν Γαλλία, ἂς ποῦμε, ἕνας στοὺς τρεῖς παίρνει ἀντικαταθλιπτικὰ συστηματικά. Ἔτσι; Ἡ αὐτοκτονία ἔχει φτάσει στὰ ὕψη, αὐτὰ εἶναι παρενέργειες ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι δὲν ἀνήκουν ὑπαρξιακῶς πουθενά. Παρόλο ποὺ ἔχουν πολλὴ ὑψηλοὺς δεῖκτες ἀτομικὴς εὐζωΐας. Ἔτσι;
Λοιπόν, ἡ ἑλλαδικὴ ἐδῶ παράδοση δὲν πρόλαβε νὰ ἐκσυγχρονιστεῖ γιατί τὴν ἔσωσε ἡ τουρκικὴ κατοχή. Τώρα, τί θὰ κάνουμε, τί μέλλει νὰ κάνουμε; Νὰ προσέξουμε νὰ διδαχθοῦμε ἀπὸ τὰ λάθη τῆς δύσης. Χρειάζεται σὲ μᾶς, ἕνα ἄλλο εἴδους ἐκσυγχρονισμός. Ἂς ποῦμε, ὅτι ὑπάρχουν κάποια εἴδη ἐκσυγχρονισμῶν. Θὰ ἔλεγα ἐγὼ, ὅτι ὑπάρχουν τρῖα εἴδη ἐκσυγχρονισμοῦ.
Τὸ ἕνα εἶδος ἐκσυγχρονισμοῦ εἶναι ὁ ἐπιθετικὸς ἐκσυγχρονισμὸς ἤ συγκρουσιακὸς ἐκσυγχρονισμός. Εἶναι ὁ ἐκσυγχρονισμὸς ποὺ συμβαίνει σὲ μερικὲς ἰσλαμικὲς χῶρες καὶ πολλὴ φοβᾶμαι ὅτι ἐν μέρει συμβαίνει καὶ σὲ μᾶς. Εἶναι ἕνας ἐκσυγχρονισμός, ὁ ὁποῖος ἀφορᾶ μιὰ ἐλὶτ κυβερνώντων ἤ διανοουμένων, οἱ ὁποῖοι ἐπιτίθενται στὶς παραδόσεις μὲ σκοπὸ νὰ πετύχουν τὸ ξερίζωμα ἑνὸς λαοῦ καὶ νὰ τὸ ὑποτάξουν στὴν ἐγκλητιστικὴ, ἐκδυτικιστικὴ παγκοσμιοποιημένη προοπτικὴ τῶν λαῶν, τῶν δυτικῶν. Αὐτὸς εἶναι ὁ ἐπιθετικὸς ἐκσυχρονισμός. Παίρνει ἕνα σφυρί, χτυπάει στὸ κεφάλι καί σου λέει, βγάλε ἀπὸ μέσα τὴν μάνα σου καὶ τὸν πατέρα σου καὶ βάλε μέσα σου τὰ δυτικὰ πρότυπα ἀνάπτυξης. Αὐτὸ συμβαίνει στὸ Ἰσλάμ, γιὰ αὐτὸ καὶ ἔχουμε αὐτὲς τὶς φοβερὲς ἀντιδράσεις, βλέπετε «ταλιμπανισμός» ὡς ἀπάντηση, κλπ.
Ὑπάρχει ὁ λεγόμενος διστακτικὸς ἐκσυγχρονισμός, ἐπίσης, δεύτερο εἶδος ἐκσυγχρονισμοῦ. Αὐτὸ ποὺ συμβαίνει σήμερα στὴν Ἀφρική, ὅπου γίνονται δεκτὰ ὁρισμένα δυτικὰ μεγέθη. Ταυτόχρονα ὅμως, διατηρεῖται καὶ ἡ παράδοση ἀλλὰ τὰ δυὸ ὅμως, δὲν ἔχουν καταφέρει νὰ ἔρθουν σὲ συνομιλία ἀκόμα. Δὲν ἔχει καταφέρει στὸν ἴδιο τόπο νὰ συνομιλήσει ὁ ἐκσυγχρονισμὸς καὶ ἡ παράδοση. Καὶ ὑπάρχει καὶ ὁ, ἂς τὸ ποῦμε, ἰσορροπημένος ἐκσυγχρονισμός. Λίγες μόνο χῶρες τὸ ἔχουν πετύχει αὐτὸ καὶ εἶναι πρὸς τιμή τους, ἡ Ἰαπωνία καὶ τὸ Ἰσραήλ. Αὐτὲς οἱ δύο χῶρες ἀποτελοῦνται ἀπὸ πολύφ ἔξυπνους λαούς, ποὺ ἔχουν πετύχει νὰ προσλάβουν ὅ,τι καλὸ ἔχει ἡ δύση καὶ νὰ τὸ παίζουν δυτικοὶ στὴν πρώτη γραμμὴ καὶ ταυτόχρονα νὰ μὴν ἀκουμπᾶνε τίποτα, νὰ μὴν ἐπιτρέπουν κανένα νὰ ἀκουμπήσει τὴν παράδοσή τους. Ἔτσι; Αὐτὸ τὸ εἶδος τοῦ ἐκσυγχρονισμοῦ, ὅπου οὐσιαστικὰ διαλέγεται ὁ ἐκσυγχρονισμὸς μὲ τὴν παράδοση, αὐτὸ πρέπει νὰ μᾶς ἐνδιαφέρει καί μᾶς. Γιατί ὁ ἐκσυγχρονισμὸς μὲ μιὰ γενικὴ ἔννοια, οἰκονομία, ξέρω ἐγώ, τεχνική, τεχνολογία, ἐπιστήμη, εἶναι κάτι ποὺ τὸ θέλουμε, δὲν εἶναι κανένας νὰ λέει ὄχι. Ἀλλὰ τὸ θέλουμε χωρὶς νὰ πουλήσουμε αὐτὸ ποὺ εἴμαστε. Ὀχι μόνον αὐτό, ἀλλὰ θέλουμε καὶ νὰ τὸ κρίνουμε, νὰ τὸ ἔχουμε μὲ ἕνα κριτικὸ τρόπο. Μὲ κριτικὸ τρόπο πρέπει νὰ τὸν ἔχουμε τὸν ἐκσυγχρονισμό. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι πρέπει νὰ γίνει ἕνας διάλογος καὶ μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ νὰ περάσει ἡ παράδοσή μας. Ἡ πολλὴ πλούσια, ἡ περιζήτητη παράδοσή μας σήμερα στὴ δύση, διότι πρέπει νὰ ξέρετε, ὅτι, σήμερα, σὲ ὁποιοδήποτε χριστιανικὸ δόγμα συζητοῦνται μεταρυθμίσεις, στρέφονται αὐτομάτως ὅλοι στὴν Ὀρθοδοξία. Ὅταν μιλᾶν σήμερα γιὰ μεταρρυθμίσεις στὴ δεύτερη Βατικανὴ σύνοδο, μποροῦμε νὰ τὰ συζητήσουμε αὐτά, διὰ μακρὸν ἂν θέλετε μάλιστα, γιατί ξέρω πρόσωπα καὶ πράγματα, εἶναι πολὺ συναρπαστικό.
Ἔγινε ἡ δεύτερη Βατικανή, ὅλες οἱ μεταρρυθμίσεις ποὺ θελῆσαν νὰ κάνουν μερικοὶ ἄνθρωποι «ζωντανοί» ἐκεῖ μέσα ἦταν ἐμπνευσμένοι ἀπ’ τὴν πατερικὴ παράδοση οὐσιαστικά, τὴ δική μας λειτουργικὴ ἀναγέννηση, πατερικὴ ἀναγέννηση, ἑλλήνων πατέρων, ἕλληνες πατέρες διάβασαν λιγάκι οἱ Γερμανοὶ καὶ εἶπαν νὰ ἀλλάξουμε.
Στὸν προτεσταντικὸ χῶρο, ὅλες οἱ ἀλλαγές, οἱ πιὸ σημαντικὲς ἀλλαγὲς ἐμπνέονται, πᾶνε ὅλες πρὸς τὴν Ὀρθοδοξία. Εἶναι ἡ μεγάλη ὥρα τῆς Ὀρθοδοξίας στὴ δύση, νὰ τὸ ξέρετε αὐτό. Αὐτὸ δέν μας νοιάζει ἂν θὰ τὸ καταλάβουν ἔδω οἱ ἰθύνοντες, οἱ ἑκάστοτε, μπορεῖ νὰ μὴν τὸ καταλάβουν ποτέ. Δὲν ἔχουμε καὶ μεγάλα ἀναστήματα στὸν τόπο μας ἔδω, γενικά, ποὺ νὰ καταλαβαίνουν μὲ μεγάλη ἐμβέλεια, τί συμβαίνει ἔξω. Σπανιότατα νὰ συναντήσεις κανεὶς τέτοιους, ἀλλὰ τὸ καταλαβαίνουν οἱ δυτικοὶ αὐτό. Κι ἂν τὸ καταλάβουμε καὶ ἐμεῖς, ὅσοι ἀπὸ ἐμᾶς μποροῦν, θὰ καταλάβουμε τὸ μεγάλο δυτικὸ πρόβλημα, ἀλλὰ καὶ τὶς προοπτικές, λύσεις ποὺ ἔχει. Καὶ ἡ λύση εἶναι ἀκριβῶς αὐτό, ὅτι συζητώντας μὲ τοὺς πραγματικοὺς σήμερα αὐτοὺς ἀνθρώπους, ποὺ εἶναι πραγματικοὶ καὶ ἔρχονται ἐδῶ, στὸ Λιτόχωρο ἔρχονται σὰν τουρίστες, ξέρω ἐγώ, τοὺς συναντᾶτε, ἂν ὅμως βρεῖτε ἕναν τρόπο νὰ ἐπικοινωνήσετε μαζί τους θὰ δεῖται ὅτι περιμένουν πάρα πολλὰ ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, πάρα πολλὰ ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν Ὀρθοδοξία, πάρα πολλὰ πράγματα. Τί εἶναι αὐτὰ ποῦ περιμένουν; Κανένα σκαρίφημα, γιὰ νὰ τὰ ποῦμε ἔτσι μὲ λίγα λόγια, προτοῦ δώσω τὸν λόγο σὲ σᾶς γιὰ νὰ κάνουμε κάποιον διάλογο, ἂν θέλετε.
Καταρχὴν περιμένουν νὰ μάθουν ἀπὸ τὴν ἑλλαδικὴ Ὀρθοδοξία τὴν κοινότητα ὡς κοινωνία προσώπων ξανά. Ὁλόκληρη ἡ δυτικὴ ἀνάπτυξη, σᾶς εἶπα, ὑπερεξήρε, ἐδωσε ἀξία, στὴν θεσμικὴ πλευρὰ τῆς κοινωνίας. Ἂν διαβάσετε μεγάλους δυτικοὺς στοχαστές, ὅπως εἶναι ὁ Αὐγουστίνος, θὰ δεῖτε, ὅτι καὶ ὁ ἴδιος ὁ θεὸς ἀκόμα, τὰ πρόσωπα, τὰ τρῖα τοῦ Θεοῦ, ἔχουν κάποιο σκοπὸ ποὺ ἐνώνονται. Ὁ δυτικός, ὅταν δεῖ μιὰ σύναξη, ὁ δυτικὸς ἄνθρωπος, ἀνθρώπων, θὰ ρωτήσει ἀμέσως: «γιὰ ποιὸ σκοπὸ εἶστε συναγμένοι ἐδῶ;». Τὸν ἐνδιαφέρει ὁ ἱστορικὸς σκοπός. Καὶ αὐτὸ παράγει ὀργανωμένη, ἀμέσως, θεσμικὰ κοινωνία. Ἀτόμων ἀποξενωμένων μεταξὺ τοὺς κατὰ τ’ ἄλλα. Πᾶτε στὴ Γαλλία, μόλις βρεθεῖτε σὲ ἕνα ταχυδρομεῖο ἤ σὲ μὶα τράπεζα καὶ δεῖτε πῶς σᾶς ἀντιμετωπίζει ὁ ὑπάλληλος ἤ ἡ ὑπάλληλος, θὰ νομίζετε ὅτι σκοπεύει νὰ σᾶς κάνει πρόταση γάμου μὲ τὴν γλυκύτητα αὐτὴ μὲ τὴν ὁποία σᾶς ἀπευθύνεται. Τὴν ἴδια στιγμὴ εἶναι ἀπόλυτα ἀποξενωμένος ἀπό σᾶς! Γιὰ χάρη τοῦ θεσμοῦ, γιὰ νὰ λειτουργεῖ καλὰ τὸ κράτος. Ὅμως, καταλαβαίνετε, τὴν εὐγένειά του ὅλη καὶ τὴν φιλικότητα, τὴν ἐξαντλεῖ ἐκείνη τὴν στιγμή. Δὲν εἶναι ὑπαρξιακὴ ὅμως, ἡ εὐγένεια αὔτη, εἶναι μιὰ εὐγένεια τοῦ μυαλοῦ, νὰ τὸ πῶ ἔτσι, ὄχι τῆς καρδιάς. Ὅταν τὸν συναντήσετε ἔξω ἀπὸ τὸ μαγαζί, θὰ δεῖτε ὅτι εἶναι ἕνας ἀδιάφορος ἄνθρωπος πού δὲν θὰ σᾶς πεῖ οὔτε καλημέρα! Καταλαβαίνετε τί σᾶς λέω;
Ἡ κοινωνία στὴ δύση ἔχει θεσμικὸ χαρακτήρα. Ἔχει ἕναν σκοπὸ ἱστορικό, γιὰ κάποιο λόγο γίνεται, τὴν ἀνάπτυξη, τὴν πρόοδο... αὐτὰ τὰ πράγματα τελεία καὶ παύλα. Ὑπάρχουν κι ἄλλοι, οἱ ὁποῖοι βέβαια, δὲν λέμε ὅτι ὅλοι οἱ δυτικοὶ ἔχουν μόνο αὔτη τὴν πλευρά, ζητοῦν καὶ κάτι ἄλλο οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά, λέω, αὐτὸ ξέρουν, αὐτὸ εἶναι τὸ θεμελιῶδες.
Ἂς ἔρθουμε, τώρα, στὰ καθ’ ἡμᾶς. Δὲν γίνεται χωρὶς προσωπικὴ σχέση νὰ κάνεις βῆμα στὴν Ἑλλάδα. Καὶ τὸ θεωροῦμε αὐτὸ καὶ εἶναι, ἐμπόδιο. Πᾶς στὸ Πανεπιστήμιο καί σοῦ λένε ὅτι γιὰ νὰ ἐκλεγεὶς πρέπει νὰ εἶσαι γνωστὸς τοῦ γνωστοῦ, θεῖος τοῦ ἀγαπημένου, τοῦ μπάρμπα τοῦ θείου... Ἔτσι γίνονται καὶ οἱ τοποθετήσεις τῶν Ὑπουργῶν, ἔτσι καὶ οἱ τοποθετήσεις τῶν αὐτῶν..., ἔχουμε δηλαδὴ νὰ κάνουμε μὲ μιὰ κοινωνία, στὴν ὁποία ὁ σκοπὸς εἶναι μέσα στὴν κοινωνία, σκοπὸς εἶναι ἡ προσωπικὴ σχέση αὐτή. Ὅταν ἕνας ἕλληνας δεῖ μιὰ ὁμάδα ἀνθρώπων μαζὶ, δὲν ρωτάει γιὰ ποιὸν σκοπὸ εἶναι μαζί, ἀλλὰ λέει «ὡραία τὴν βρίσκουν αὐτοί», «ὡραία τὴν βρίσκουν αὐτοί», δὲν τὸν ἐνδιαφέρει, πᾶτε σὲ ἕνα ρωσσικό, οἱ ρῶσσοι εἶναι ἀδέλφια μας, μὴ νομίζετε, στὰ θέματα αὐτά, γιὰ αὐτὸ ἔχουν κι αὐτοὶ ἱστορικὲς ἀποτυχίες μεγάλες. Μόλις πᾶτε σὲ ἕνα ρωσσικὸ σπίτι, ἀμέσως ὁ χρόνος σταματάει, τὰ ραντεβοὺ ἀκυρώνονται, μπαίνει τὸ σαβουὰρ στὴ φωτιὰ καὶ τελείωσε. «Μὰ δὲν ἔχεις κανένα ραντεβού;» «Ἄσ’ τὰ ραντεβοὺ ἀπὸ κεῖ πέρα», «μὰ ἦρθες ἐσύ ἐδῶ πέρα, κάτσε δῶ». Ἡ σχέση, ἡ ἀνθρώπινη, προηγεῖται. Σᾶς εἶπα, αὐτὸ εἶναι καλό, γιατί μας κάνει ὑγιέστερους ψυχικά. Ἔχουμε λιγότερη κατάθλιψη στὴν Ἑλλάδα. Ἔτσι; Ἔχουμε πιὸ καλὲς σχέσεις μεταξύ μας, τσακωνόμαστε καὶ πολλὴ περισσότερο. Αὐτὸ εἶναι ἡ ἄλλη πλευρὰ τοῦ ἴδιου πράγματος, δὲν ἔχει σημασία, ἐκεῖ δὲν τσακώνονται, δὲν ἀγαπιοῦνται. Ἔτσι; Αὐτὸ δημιουργεῖ κατάθλιψη, ὅταν τσακώνεσαι, φεύγει ἡ κατάθλιψη διότι σαφῶς ἐκτονώνεσαι.
Λοιπόν, ἔδω ἔχουμε προβλήματα βέβαια ὀργανώσεως θεσμῶν, ἄντε νὰ φτιάξεις θεσμὸ μὲ τέτοιες συνθῆκες. Ἄντε νὰ φτιάξεις Πανεπιστήμιο. Ἄντε νὰ φτοιάξεις ἕνα Ὑπουργεῖο, νὰ τὸ ὀργανώσεις. Μπαίνει ὁ ἕνας Ὑπουργός, τί εἴχαμε στὸν προηγούμενο, εἴχαμε ἀρχίσει τρῖα, τέσσερα, πέντες, ἕξι, ἑφτά ξέρω ἐγώ... τοῦ ἴδιου κόμματος, σχέδια, ἀρχίσαμε δουλειές, πέταξέ τις ὅλες, ἐμεῖς ἀπ’ τὴν ἀρχὴ θὰ ξαναρχίσουμε. Κάθεται δυὸ χρόνια στὸ Ὑπουργεῖο, ξεκινάει κι αὐτός, δὲν ξέρω ἂν τὰ λέω καλά, τὰκ ἔρχεται ὁ ἄλλος τὰ δικά μας πάλι ἐμεῖς, μὲ τοὺς δικούς μας ἀνθρώπους. Πάσχουμε δηλαδὴ ἐμεῖς στὸ νὰ φτοιάξουμε ἕνα κράτος ἐκσυγχρονισμένο, μὲ τὴν ἔννοια αὔτη, νὰ δουλεύει, νὰ πατᾶς τὸ κουμπὶ καὶ νὰ δουλεύει, ἐδῶ δὲν δουλεύει τὸ κράτος ὅπως δουλεύει τὸ δυτικὸ κράτος. Ἔχουμε ὅμως ἕνα μεγάλο ὑπαρξιακὸ πλεονέκτημα, τὸ ὁποῖο δὲν πρέπει νὰ τὸ ἀφήσουμε, αὐτὸ θέλω νὰ πῶ. Ὅταν ἐμεῖς θὰ ξεκινήσουμε, καὶ ξεκινήσαμε ἤδη βέβαια καὶ ἔχουνε γίνει μεγάλα βήματα, νὰ φτοιάξουμε αὐτὸ τὸ κράτος, πιεζόμενοι ἀπὸ τὴν Εὐρώπη βέβαια γιατί εἴμαστε σήμερα μέλη τῆς Εὐρώπης. Ἔρχεται ὁ ἄλλος ἔδω καὶ ἀπαιτεῖ νὰ βρεῖ κάτι ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ἔχει στὴν πατρίδα του. Θὰ ‘ρθοῦν αὔριο γιὰ τοὺς Ὀλυμπιακοὺς καὶ θὰ πρέπει τὸ μετρὸ νὰ δουλεύει, τὰ ταξὶ νὰ εἶναι ἴδια μὲ τὰ ἐγγλέζικα, ὅπου ὁ ταξιτζὴς δέν σου λέει κουβέντα ποτὲ, οὔτε σὲ κοιτάει ἂν μπῆκες, καταλαβαίνει πὼς μπῆκες, καταλαβαίνει πὼς βγῆκες! Οὔτε θὰ σοῦ πεῖ τὸν πόνο τῆς ζωῆς του, οὔτε θὰ σοῦ πεῖ τὰ σχόλια του γιὰ τὴν γυναίκα του, οὔτε θὰ σοῦ πεῖ γιὰ τὴν δική σου γυναίκα νὰ τοῦ πεῖς, οὔτε τίποτα, καμμιὰ σχέση. Τὰ ξενοδοχεῖα πρέπει νὰ εἶναι... ξέρω ‘γῶ... Ὁ δυτικὸς πιέζει στὴν κατεύθυνση αὐτή. Ἕ, λοιπόν, ἐμεῖς θὰ ὑποχωρήσουμε ἀναγκαστικά, ἀλλὰ πρέπει νὰ ὑποχωρήσουμε δημιουργικά, μὲ διάλογο. Μὴ ἀφήνοντας πίσω τὴν ὑπαρξιακή μας πλευρὰ τῆς κοινωνίας, γιατί ἂν χαθεῖ αὐτὴ ἡ ὑπαρξιακὴ πλευρὰ τῆς κοινωνίας, εἶναι ἀτύχημα αὐτό. Καὶ γιὰ μᾶς, ἀλλὰ καὶ γιὰ κείνους. Γιατί κι αὐτοὶ τὸ θέλουν αὐτὸ ποὺ ἔχουμε. Ἔρχονται ἐδῶ τὰ καλοκαίρια καὶ δὲν θέλουν νὰ φύγουν. Γιατί δὲν θέλουν νὰ φύγουν; Γιατί λειτουργεῖ ἀκόμα αὐτὴ ἡ ἀνθρώπινη κατάσταση, καταλάβατε; Μπορεῖς ἀκόμα νὰ ζεῖς μιὰ ζωὴ προσωπικὰ ἀναρχική. Νὰ ἔχεις τὶς σχέσεις σου, σ’ ἀφήνουν ἀκόμα νὰ τὶς ἔχεις, νὰ ἔχεις τὸν κόσμο σου, νὰ ζεῖς τὸν κόσμος σου. Δὲν μπορεῖς νὰ ζεῖς στὸν κόσμο σου, ὅμως, εὔκολα στὴ δύση, καταλάβατε;
Ἕνα ἄλλο πράγμα τὸ ὁποῖο θὰ ζητήσουν ἀπὸ ἐμᾶς οἱ δυτικοὶ εἶναι ὁ πλήρης ἐαυτός. Τί σημαίνει αὐτό; Ὅπως σᾶς εἶπα, ὁ πλήρης ἐαυτός. Ὅπως σᾶς εἶπα, ὁ δυτικὸς γιὰ νὰ προοδεύσει ἔγινε ἄτομο καὶ ἔγινε καὶ μυαλὸ νοῦς, λόγος, διάνοια. Τὰ ἄλλα μέρη τῆς ὑπάρξεώς του ἦρθαν δεύτερα. Δηλ. τὰ συναισθήματα, ἡ σωματικότητα, ἡ σχέση μὲ τὸ φυσικὸ κόσμο, ὅλα αὐτὰ τὰ πράγματα τραυματίσθηκαν. Ἔρχετε ἐδῶ καὶ βλέπει ἀνθρώπους ποὺ ἔχουν ἀκόμα σῶμα, ἂς ποῦμε, ποὺ ἔχουν ἀκόμα συναισθήματα καὶ πιστεύουν στὰ συναισθήματα. Ἔτσι; Ποὺ ἔχουν μιὰ ἀγάπη γιὰ τὸ περιβάλλον τὸ φυσικὸ, παρ’ ὅλο ποὺ μπορεῖ ἀκόμη νὰ τὸ κακοποιοῦν, ἀλλὰ καὶ ἡ κακοποίηση εἶναι ἀκόμη μιὰ μορφὴ σχέσης. Ἔτσι; Ἔχω διατρέξει σχεδὸν ὅλη τὴν Ἀγγλία, δὲν βρῆκα χῶρο νὰ παρκάρω ποτέ, στὴν ἐξοχὴ ἐννοῶ. Στὴν ἐξοχὴ δὲν βρῆκα χῶρο ποὺ νὰ μὴν ἦταν κουρεμένο τὸ χορτάρι. Πόση εἶναι ἡ Ἀγγλία; Τεράστια. Χῶρο ποὺ νὰ μὴν εἶναι κουρεμένο τὸ χορτάρι πλάϊ στὸ δρόμο καὶ νὰ ἔχει πεζούλι ὁ δρόμος ἔτσι ὥστε νὰ μὴν μπορεῖς νὰ παρκάρεις. Νὰ μὴν μπορεῖς νὰ βγεῖς ἀπὸ τὸν δρόμο σὲ μιὰ στιγμή, νὰ μὴν ἔχεις ἕναν ἀναρχικὰ προσωπικὸ χῶρο, νὰ τρυπώσεις κάπου, δὲν λέω μόνο γιὰ τὶς κάμερες, ποὺ ὑπάρχουν παντοῦ. Κάμερες, ὅ,τι κάνεις τὸ βλέπει ἡ κάμερα καὶ θὰ σοὔρθει στὸ σπίτι τό «μπουγιουρντὶ», ἔκανες ἐκεῖνο τὴν τάδε μέρα, ἐκεῖνο τὴν τάδε μέρα. Καὶ μὲ τὸν τρόπο αὐτό, ὁ δυτικὸς ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἀποτελεσματικός, ὅτι ζεῖ μιὰ ἀποτελεσματικὴ ζωή, ἀλλὰ καὶ ἐγκλωβισμένος. Καὶ πρέπει, ὅπως σας εἶπα, νὰ ἐνσωματώσει αὐτοῦ τοῦ εἴδους τοὺς καταναγκασμούς, αὐτοῦ τοῦ εἴδους τὶς ἐπιταγές, τὶς ἔξωθεν, καὶ νὰ τοὺς κάνει νόμους λογικοὺς τῆς ὑπάρξεώς του. Ἔτσι; Δὲν μπορεῖ λοιπὸν κανεὶς νὰ ἀγνοήσει αὔτη τὴν πλευρὰ τοῦ πολιτισμοῦ, τὴν νοησιαρχική, ποὺ εἶναι πολὺ ἔντονη στὴ δύση. Βεβαίως, ὑπάρχουν καὶ οἱ ἀναπτύξεις τοῦ συναισθήματος. Θὰ μοῦ πεῖ κανεὶς καὶ σωστά, ὅτι ἔχουμε μεγάλη ἀνάπτυξη τῆς τέχνης στὴ δύση. Βεβαίως καὶ ἔχουμε, ἀλλὰ ὅλα αὐτὰ τὰ πράγματα ἐντάσσονται πάντοτε σὲ μιὰ ὀρθολογικὴ προοπτική. Αὔτη ἡ ὀρθολογικὴ προοπτικὴ σημαίνει ὅτι χρησιμοποιοῦνται γιὰ ὁρισμένο σκοπό. Γιὰ παράδειγμα, θὰ πῶ πάλι γιὰ τὴν Ἀγγλία. Ἐὰν πᾶτε στὴν Ἀγγλία καὶ δεῖτε πὼς δουλεύουν, δὲν θὰ μπορεῖτε, ὅσοι ξέρετε ἀπ’ τὸ ρόκ, οἱ νεώτεροι, νὰ προσανατολιστεῖτε καὶ νὰ καταλάβετε πῶς αὔτη ἡ χώρα παράγει ταυτόχρονα καὶ τὴν ρὸκ μουσική. Πῶς παράγεται ἡ ρὸκ μουσικὴ σὲ ἕνα περιβάλλον, ὅπως εἶναι τὸ ἀγγλικό, ὅπου ἀπολίτως καὶ ὅλα εἶναι προγραμματισμένα, τοποθετημένα, οἱ σχέσεις ὅλες εἶναι προδιεγραμμένες, οἱ νόμοι καὶ οἱ θεσμοὶ λειτουργοῦν ἄψογα, τὸ ρὸκ πῶς παράγεται; Αὐτὰ τὰ ὄντα, τὰ ὁποῖα κουρελίδικα κουνιοῦνται πάνω σκηνή, οὐρλιάζουν, σπάζουν τὶς κιθάρες καὶ τινάζονται στὸν ἀέρα. Πῶς, πῶς μποροῦν καὶ συνυπάρχουν σ’ αὐτὴν τὴν κοινωνία; Ἡ ἀπάντηση εἶναι ἁπλή. Ἡ κοινωνία αὔτη, αὔτη ἡ ἄτεγκτη καὶ ὀρθολογικὴ κοινωνία χρειάζεται τὸ ρόκ, ὅπως τὸ ἀερόστατο χρειάζεται τὴν βαλβίδα μὲ τὴν ὁποία βγαίνει ὁ ἀέρας γιὰ νὰ μὴν σκάσει. Ὁ ἴδιος ὁ ὑπάλληλος, ὁ κουστουμαρισμένος, ὁ γιάπι, ποὺ θὰ πᾶς νὰ τὸν δεῖς στὸ γραφεῖο του ἀνταγωνιστικότατο, ψυχρότατο, παγερὸ μέχρι μερικὲς φορές, γιὰ μᾶς τοὺς μεσογειακοὺς, τρέλας καὶ ἀποτελεσματικὸς στὸ ἔπακρον, ποὺ αἰσθάνεσαι ὅτι θὰ σὲ συντρίψει ἅμα χρειάζεται ἢ νὰ σοῦ δώσει ὅ,τι χρειάζεσαι ἀκόμη καὶ ἂν καταστραφεῖ ὁ ἴδιος. Λοιπόν, αὐτὸς ὁ ἴδιος, πάει στὸ σπίτι του, πετάει τὰ κουστούμια καὶ τρέχει στὴν ρὸκ συναυλία καὶ χορεύει σὰν τὸν κανίβαλο, γιὰ νὰ μπορεῖ τὴν ἄλλη μέρα νὰ εἶναι αὐτὸς ποὺ γνώρισες ἐσύ. Καταλαβαίνετε; Εἶναι ἡ βαλβίδα, χρειάζεται μιὰ βαλβίδα.
Τώρα, ἑλληνικὸ ρὸκ δὲν εἴχαμε γιὰ χρόνια στὴν Ἑλλάδα. Ἔτσι; Τὸ λέω γιατί μὲ ἐνδιέφερε ὅταν ἤμουνα νέος. Ἑλληνικὸ ρὸκ δὲν εἴχαμε στὴν Ἑλλάδα χρόνια. Ὅταν τὸ ρὸκ ἀναπτυσσόταν στὴν Ἀγγλία ἢ στὴν Γαλλία, στὸ δυτικὸ κόσμο γενικά, δεκαετίες τοῦ ’60 καὶ ‘70, δὲν εἴχαμε, ὅπως ξέρετε, παρὰ ἐλάχιστα πράγματα. Τώρα ἀρχίσαμε νὰ ἔχουμε ρόκ, γιατί ἀρχίζει ἡ κοινωνία μας νὰ γίνεται καὶ ἔδω ἀνταγωνιστική, σκληρὴ καὶ ἔχουμε καὶ ἐδῶ ἀνάγκη ἀπὸ βαλβίδες. Τὰ παλιὰ τραγούδια, βλέπετε τὸ ρεμπέτικο, ἐλᾶτε, τὸ ρεμπέτικο δὲν μπορεῖς νὰ πεῖς μόνος, γιὰ νὰ πεῖς ρεμπέτικο πρέπει νὰ εἶσαι ἀγκαλιὰ μὲ κάποιον, νὰ ἔχεις δίπλα αὐτό, πρέπει νὰ ἔχεις πέντε δέκα ἀνθρώπους, δηλαδὴ λειτουργεῖ ἀκόμη ἡ κοινότητα. Τὸ ρὸκ δὲν χρειάζεται κοινότητα παραδοσιακή. Χρειάζεται ἄτομα, τὰ ὁποῖα χρειάζεται τὰ ξεδώσουν, ἡ ντίσκο μετά, ξέρω ἐγώ, τέτοια πράγματα. Καταλαβαίνετε τί λέω; Μὲ τὴν ἔννοια αὐτή εἶναι ἀκριβῶς αὐτό, ἡ κατάθεση τῆς πλήρης ἀνάγκης τοῦ πλήρους ἀνθρώπου. Ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι ἕνας γιάπης, ποὺ ωρύεται τὸ ἀπόγευμα γιὰ νὰ βρεῖ τὴν δυνατότητα νὰ εἶναι γιάπης αὔριο τὸ πρωί. Ἀλλὰ καὶ στὴν μιὰ καὶ στὴν ἄλλη περίπτωση καὶ τὸ πρωὶ καὶ τὸ ἀπόγευμα ἔχει ἀνάγκη γιὰ μιὰ ἰσορροπημένη ὕπαρξη. Δὲν εἶναι μιὰ βίδα στὴν παραγωγή, ποὺ τοῦ δίνει τὸ δικαίωμα νὰ ξελασκάρει τὸ ἀπόγευμα γιὰ νὰ μπορέσει νὰ σφιχτεῖ τὴν ἄλλη μέρα πάλι.
Ἔτσι ἔρχονται ἔδω νὰ κάνουν διακοπὲς οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ καὶ ἀπορροῦν γιὰ τὸν χρόνο, μά, λένε, σταμάτησε ὁ χρόνος ἐδῶ; Δὲν φαίνεται νὰ κινεῖται κάτι, δὲν εἶναι παραγωγικός, ὁ χρόνος ὁ ἑλληνικός. Εἶναι παραγωγικὸς ὑπαρξιακά. Ἔτσι; Ἂν ἦταν ὁ Ζουράρης ἐδῶ, θὰ ἔλεγε ὅτι αὐτό εἶναι ἡ θεωρία ἡ ἀρχαία. Ἐντάξει, ὅτι καὶ νἆναι, δὲν εἶναι γιὰ ἕναν δυτικὸ ὁ χρόνος παραγωγικὸς ἐδῶ. Αὐτή ἡ ἀνάγκη ἰσορροπίας, λοιπόν, τοῦ ἀνθρώπου εἶναι πολλὴ σημαντική. Καὶ ἡ παράδοσή μας τὴν περιέχει. Καὶ κάτι τελευταῖο νὰ σταματήσουμε ἔτσι, νὰ μὴν σᾶς κουράσω.
Στὸ θεολογικὸ χῶρο ἔχουμε νὰ προσφέρουμε τὴν Ὀρθοδοξία, ἡ ὁποία ἔχει σχέση μὲ ὅλα αὐτὰ ποὺ εἴπαμε. Ὅλα αὐτὰ στὴν ὀρθόδοξη μήτρα γεννήθηκαν ὅλα, εἶναι ὁ ὀρθόδοξος ἄνθρωπος αὐτός. Ἡ ὁποία παρουσιάζει, αὐτὸ ποὺ μποροῦμε νὰ τὸ ποῦμε, σὲ μιὰ ἴσως θεολογικὴ ὀρολογία, πραγματοποιημένη ἐσχατολογία, δηλαδή, δὲν εἶναι ἁπλὰ νομικισμὸς ἢ ἠθικισμός. Ὁ δυτικὸς ἄνθρωπος, ὅταν πλησιάζει τὴν ἐκκλησία ζητάει αὐτὸ ποὺ ἔχει μάθει νὰ ζητάει δηλαδὴ συμβουλὲς ἢ ζητάει εἰρήνη, εἰρήνη στὴ συνείδησή του ἢ ζητάει νομικὲς ἐπιταγές. Ὅταν λέω συμβουλὲς ἐννοῶ νομικὲς ἐπιταγές, πήγαινε ἐδῶ, κᾶνε ἐκεῖνο, φτοιάξε τ’ ἄλλο. Ἂν δὲν τοῦ δώσεις συνταγῆ καὶ ρετσέτα δυσκολεύεται πάρα πολλὴ νὰ καταλάβει τί ἐννοεῖς. Ἐδῶ ὅμως μιλᾶμε γιὰ μὶα ἐνσωμάτωση, εἶναι μέσα σὲ ἕνα σῶμα Χριστοῦ. Ἔτσι; Ὑπάρχει μιὰ μυστικὴ πλευρά, ποὺ δὲν μὲ ἀρέσει ἡ λέξη, θὰ τὴν προτιμοῦσα ὑπαρξιακὴ νὰ τὴν πῶ στὴν Ὀρθοδοξία, ποὺ ὑποδέχεται ὅλο τὸν ἄνθρωπο, ψυχὴ καὶ σῶμα στὰ μυστήρια, μιλάει γιὰ καρδιακὴ καὶ νοερὰ προσευχή. Ἔτσι; Ὅπου ὅλος ὁ ἄνθρωπος λατρεύει τὸν θεό, γίνεται μέλος τοῦ σώματος, ὁλόκληρη ἡ ὕπαρξη. Γιατί γίνετε αὐτό; Γιὰ ποιὸ σκοπό; Γιὰ νὰ εἶναι παραγωγικὸς τὴν ἄλλη μέρα στὴ δουλειά του; Γιὰ νὰ εἶναι «ἠθικός»; Ὀχι, γιὰ κανένα λόγο, γιατί εἶναι παιδὶ τοῦ θεοῦ, μόνο. Αὐτοῦ τοῦ εἴδους ἡ τιμή, τοῦ θεοῦ πρὸς τὸν ἄνθρωπο καὶ τοῦ ἀνθρώπου πρὸς τὸν Θεό, εἶναι ἄγνωστη στὴ δύση σὲ μεγάλο βαθμό. Κάτι θέλει ἀπὸ μένα ὁ Θεός, λέει ὁ καθολικός, νὰ φτοιάξω τὴν πολιτεία τοῦ Θεοῦ, ὁ Αὐγουστίνος. Ἔτσι; Τὸ θεμελιῶδες ἔργο τοῦ Αὐγουστίνου «Ἡ πολιτεία τοῦ Θεοῦ», νὰ φτιάξω τὴν πολιτεία τοῦ Θεοῦ. Γίνομαι ἕνας πρόσκοπος τοῦ Θεοῦ, ἕνας στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ. Ἦρθαν καὶ δῶ αὐτὰ μὲ τὶς ὀργανώσεις, ἄλλη ἱστορία κι αὐτή, στρατιῶτες τοῦ Χριστοῦ, μάχες, σταυροί..., μεγάλες μάχες, ἰδεολογικὲς ὑποτίθεται. Λοιπόν, ἡ μιὰ πλευρὰ αὐτή, ὁ καθολικὸς μαθαίνει ὅτι πρέπει νὰ φτοιάξει μιὰ κοινωνία, ἂν δὲν φτιάξω -λέει- μιὰ κοινωνία ὑγιή, -ἔτσι- γιατί νὰ εἶμαι χριστιανός, θὰ φανεῖ τὸ τί κάνω μέσα ἀπὸ τὴν κοινωνία. Αὐτὰ τὰ πράγματα μπορεῖ νὰ ἔχουν μὶα καλὴ πλευρά, ἀλλὰ σκλαβώνουν τὸν ἄνθρωπο στὴν ἐγκοσμιότητα ταυτόχρονα, αὐτὸ θέλω νὰ πῶ, τὸν σκλαβώνουν στὰ ἐγκόσμια. Ἀληθινὴ ἀπελευθέρωση, γιὰ νὰ βρεῖ ὁ ἄνθρωπος μὶα μεταφυσικὴ πραγματικὰ μοίρα, ὅτι εἶναι παιδὶ τοῦ Θεοῦ καὶ ἔχει αὐτὸ ἀξία γιὰ αὐτὸ τὸ πράγμα. Αὐτὸ τὸ πράγμα εἶναι πολὺ δύσκολο νὰ τὸ ἀγγίξει μιὰ δυτικὴ παράδοση, ἀλλὰ ἡ Ὀρθοδοξία μας τὸ ἔχει ζωντανό, ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι παιδὶ τοῦ Θεοῦ. Καταλάβατε; «Οὐδενὸς ἕνεκεν», ἐπειδὴ ὁ Θεὸς τὸν ἀγαπάει, μόνο γιὰ αὐτό. Ἀκριβῶς γιὰ αὐτὸ καὶ μόνο γιὰ αὐτό, ὁ Θεὸς τὸν ἀγαπάει καὶ τὸν ἔχει παιδί του καὶ αὐτὸ τοῦ δίνει ἕνα αἰώνιο μέλλον καὶ μιὰ αἰώνια ἀξία. Μπορεῖ ἡ πολιτεία αὐτὸ νὰ μὴν μπορεῖ νὰ τὸ ἀναγνωρίσει, μπορεῖ νὰ μὴν εἶναι παραγωγικὸ καὶ τόσο οἰκονομικά. Ὅμως ἂν τὸ καλοσκεφτοῦμε καὶ οἰκονομικὰ παραγωγικὸ μπορεῖ νὰ γίνει καὶ κοινωνία νὰ δημιουργήσει καὶ πολιτεία νὰ φτιάξει. Σημασία ἔχει ὅτι δίνει ἕναν ὁρίζοντα στὸν ἄνθρωπο πέρα ἀπὸ τὸ μάντρωμα, τὸ θεσμικό, τὸ ὁποῖο μοιάζει νὰ εἶναι γιὰ τὴν δύση ὁ μόνος δρόμος.
Μερικοὶ κατάλαβαν ἀρκετὰ ἀπὸ αὐτὰ ποὺ εἶπα, ἄλλοι κατάλαβαν περισσότερα, ἄλλοι... αὐτό, ἀλλὰ πάντως εὐχαριστῶ γιὰ τὴν προσοχή σας ποὺ ἦταν ἀπέραντη, ὅλα αὐτὰ τὰ τρῖα τέταρτα καὶ περισσότερο καὶ σταματᾶμε ἐδῶ.
* ΟΜΙΛΙΑ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΤΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟ ΠΙΕΡΙΑΣ
πηγή: imado.gr
Παρασκευή 6 Ιουλίου 2018
Πρόγραμμα Θυρανοιξίων και Πανηγύρεως του νεόδμητου Ιερού Ναού των Αγίων Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου και Παϊσίου του Αγιορείτου
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΚΑΙ ΑΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ
Ενορία Μαρουλά
Ιερός Ναός Αγίων Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου και Παϊσίου του Αγιορείτου
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΥΡΑΝΟΙΞΙΩΝ ΚΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΕΩΣ ΤΟΥ ΝΕΟΔΜΗΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ
Το εκκλησιαστικό συμβούλιο της Ενορίας του Μαρουλά, με μεγάλη χαρά και πνευματική ικανοποίηση σας καλεί στα θυρανοίξια του νεόδμητου Ιερού Ναού όπου θα τιμώνται οι νέοι Άγιοι της εκκλησίας μας, Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης και Άγιος Παίσιος ο Αγιορείτης.
Σχετικά με το πρόγραμμα των θυρανοιξίων και των πρώτων ακολουθιών, ενημερώνουμε το πιστό πλήρωμα της ορθοδοξίας ότι αυτό έχει ως ακολούθως.
Την Τετάρτη 11 Ιουλίου 2018 και ώρα 7:00 μμ θα τελεστούν τα θυρανοίξια του νεόδμητου Ιερού Ναού των Οσίων Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου και Παϊσίου του Αγιορείτου. Στη συνέχεια θα τελεστεί ο Μέγας Πανηγυρικός Ἀρχιερατικός Ἑσπερινός, κατά τόν οποίο θά χοροστατήσει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου κ.κ. ΕΥΓΕΝΙΟΣ.
Την επόμενη ημέρα, Πέμπτη 12 Ιουλίου 2018 και ώρα 7:00 πμ, ημέρα μνήμης του Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, θα τελεστεί ο Όρθρος και ἡ Πανηγυρική Θεία Λειτουργία.
Καλούνται άπαντες οι πιστοί προς ευλογία και αγιασμό.
Η προσέλευση των πιστών στον Ναό θα γίνεται μέσω της νέας οδού Ρεθύμνου – Μαρουλά, όπου στην διακλάδωση των χωριών Μαρουλά και Άδελε, όπως και σε αυτήν του Μαρουλά με τον οικισμό της Αγίας Παρασκευής, υπάρχουν σχετικές σημάνσεις για την καθοδήγηση των πιστών.
Για το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο
Ο Εφημέριος
Πρωτοπρεσβύτερος
Νικόλαος Κοπανάκης