ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ

Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου 2017

π. Δ. Μπόκος, Το χέρι που δίνει



Ἐσεῖς ποὺ βρήκατε τὸν ἄνθρωπό σας 

κι ἔχετε ἕνα χέρι νὰ σᾶς σφίγγει τρυφερά, 

ἕναν ὦμο ν’ ἀκουμπᾶτε τὴν πίκρα σας, 

ἕνα κορμὶ νὰ ὑπερασπίζει τὴν ἔξαψή σας, 

κοκκινίσατε ἄραγε γιὰ τὴν τόση εὐτυχία σας, 

ἔστω καὶ μιὰ φορά; 

Εἴπατε νὰ κρατήσετε ἑνὸς λεπτοῦ σιγὴ 

γιὰ τοὺς ἀπεγνωσμένους; 

Ἕνα αἰχμηρότατο βέλος ρίχνει κατευθείαν στὴν καρδιὰ τῆς βολικῆς μας ἐπανάπαυσης ὁ ποιητὴς Ντίνος Χριστιανόπουλος μὲ τοὺς στίχους αὐτούς. Ποιὸς κάθεται νὰ σκεφθεῖ τὸν ἄλλο, τὴ στιγμὴ ποὺ ἐμεῖς εἴμαστε μιὰ χαρά; 

Κι ὅμως αὐτὴ θά ’πρεπε νὰ εἶναι ἡ μόνιμη ἀγωνία καὶ ἀνησυχία μας. Πῶς γίνεται νὰ χαιρόμαστε τὴ ζωή μας ἀνέμελα, ὅταν ἄλλοι παραδίπλα ὑποφέρουν; Ἡ ἀδιαφορία δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει θέση στὴ ζωὴ τοῦ Χριστιανοῦ. Χριστιανὸς σημαίνει νὰ εἶσαι τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ὁ Χριστὸς ἔζησε μόνο γιὰ τοὺς ἄλλους. Καθόλου γιὰ τὸν ἑαυτό του. «Ἑαυτὸν ἐκένωσεν» (Φιλ. 2, 7). Τὸν σταύρωσε γιὰ μᾶς. 

Ἔδειξε μὲ τὸν τρόπο αὐτό, ὅτι ἀξία δὲν ἔχει μιὰ ζωὴ μὲ καλοπέραση, ἀλλὰ μιὰ ζωὴ προσφορᾶς στὸν ἄλλο. Ὕψιστο σκοπό της, βαθύτατο νόημά της, ἀπόλυτη πληρότητά της ὅρισε τὴν ἀγάπη. 

Μὰ ἐμεῖς διαστρέψαμε καὶ τὸ περιεχόμενο τῆς ἀγάπης. Στὸν δικό μας κόσμο, ὅπου κέντρο βάλαμε τὸν ἑαυτό μας, ἀκόμα καὶ ἡ ἀγάπη δὲν εἶναι ἀκριβῶς ἀγάπη. «Ἡ ἀγάπη γιὰ τὸν συνάνθρωπό μας δὲν εἶναι τάχα ἐπιτακτικὴ ἀνάγκη γιὰ μιὰ καινούργια ἰδιοκτησία;» 

Εἶναι ὁ Νίτσε αὐτὸς ποὺ ἀναρωτιέται. Καὶ συνεχίζει τὴ σκέψη του, λέγοντας ὅτι σὲ μιὰ τέτοια ἀγάπη συμβαίνει ὅ,τι καὶ σὲ κάθε μας ἐπιθυμία γιὰ ὁτιδήποτε καινούργιο: «Κουραζόμαστε μὲ τὸ παλιό, γιὰ ὅ,τι γνωρίζουμε καλὰ καὶ σίγουρα. Ἔχουμε ἀνάγκη νὰ τεντώσουμε τὰ χέρια μας ἀκόμα πιὸ μακριά. Καὶ τὸ πιὸ ὄμορφο τοπίο, ὅταν τὸ ζήσουμε, ὅταν τὸ ἔχουμε μπροστὰ στὰ μάτια μας γιὰ τρεῖς ὁλόκληρους μῆνες, μᾶς κουράζει, δὲν εἴμαστε βέβαιοι γιὰ τὴν ἀγάπη μας γι' αὐτό. Κάποια ἄλλη μακρινὴ ὄχθη, μᾶς τραβάει περισσότερο. Γενικότερα, μιὰ κατοχὴ μειώνεται μὲ τὴ χρήση». 

Μιὰ ἀγάπη λοιπὸν ποὺ εἶναι ἐπιτακτικὴ ἀνάγκη ἰδιοκτησίας, κατοχῆς τοῦ ἄλλου γιὰ εὐχαρίστηση τοῦ ἑαυτοῦ μας, γρήγορα καταντάει πράγμα βαρετό. Δὲν ὑπάρχει εὐχαρίστηση, ποὺ νὰ μὴ γίνεται μὲ τὸν χρόνο ἀνιαρή. Γίνεται βαρετὸς ὁ ἄλλος καὶ πρέπει νὰ ἀντικαθίσταται συνεχῶς, ὅταν, ἀντὶ νὰ τὸν κάνουμε ἀποδέκτη τῆς ἀγάπης μας, τὸν μεταβάλλουμε σὲ ἁπλὸ ὄργανο τῆς εὐχαρίστησής μας. Εἶναι ἡ κατάρα τῆς ἐγωκεντρικῆς μας ἀναζήτησης. Νὰ μὴ σταματάει ποτέ. Νὰ ψάχνει ἀκόρεστη γιὰ νέους τρόπους καὶ εἴδη εὐχαρίστησης. 

Μὰ εἶναι κάτι διαφορετικὸ ἡ ἀγάπη ποὺ προσφέρεται, τὸ χέρι ποὺ δίνεις γιὰ νὰ στηριχτεῖ κάποιος ἐπάνω του, ὄχι γιὰ νὰ πάρεις κάτι ἐσύ. Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο γιὰ ὅ,τι ἀκριβῶς εἶναι αὐτὸς ὁ ἄλλος, ὄχι γιὰ δική σου εὐχαρίστηση. Αὐτὸ εἶναι κάτι ποὺ θὰ σὲ γεμίζει πάντοτε χαρά. Μιὰ ἐμπειρία ποὺ θὰ παραμένει ζωντανή, ἀξέχαστη, ἀκόμα κι ὅταν ὅλα βουλιάξουν στῆς λήθης τὸν ἀπύθμενο βυθό. Τὸ περιγράφει ὄμορφα ὁ ποιητής: 

Κι ἔπειτα τὰ χρόνια θὰ περάσουν 

ὄγκοι βουνῶν καὶ πέτρας θὰ παρεμβληθοῦν 

θὰ ξεχαστοῦνε ὅλα 

ὅπως ξεχνιέται τὸ καθημερινὸ φαΐ 

ποὺ μᾶς κρατάει ὀρθούς. 

Ὅλα, ἔξω ἀπὸ κείνη τὴ στιγμὴ 

ποὺ μέσα στὸ συνωστισμὸ τοῦ ὑπόγειου τρένου 

κρατήθηκες στὸ μπράτσο μου. 

(Τίτος Πατρίκιος) 

Ἐμεῖς προσφέρουμε τὸ μπράτσο μας σὲ ὅποιον τὸ χρειάζεται νὰ κρατηθεῖ; Τί μᾶς ἐμποδίζει νά ΄ναι γεμάτη ἡ ζωή μας ἀπὸ ὄμορφες στιγμὲς προσφορᾶς; Μόνο αὐτὲς ἔχουν ἀξία πολύτιμη, θὰ παραμείνουν αἰώνια στὴ μνήμη τοῦ Θεοῦ, ὅταν ὅλα τὰ ἄλλα ξεχαστοῦν. Τὸ χέρι ποὺ προσφέρεται γιὰ ἀγάπη, γράφει ἀνεξίτηλα τὸ ὄνομά μας στὸ Βιβλίο τῆς Ζωῆς. Ἐνῶ τὸ χέρι ποὺ δὲν τὸ ἔμαθε αὐτό, σβήνει γιὰ πάντα τὸ ὄνομά μας ἀπὸ τὴ μνήμη τοῦ Θεοῦ. Καιρὸς νὰ διδάξουμε καλὰ στὸ χέρι μας τὸ μάθημα αὐτό, νὰ γράφει χωρὶς λάθη τῆς ἀγάπης τὴ σωτήρια γραφή. 

Ὁ Κύριός μας τρέχει, ἐπείγεται ν’ ἁπλώσει τὰ χέρια του πάνω στὸν σταυρό, νὰ μᾶς ἀγκαλιάσει ὅλους, νὰ μᾶς σώσει. Ἂς βιαστοῦμε ν’ ἁπλώσουμε τὰ χέρια μας κι ἐμεῖς μὲ σταυρικὴ διάθεση σὲ ὅσους τὰ χρειάζονται. «Κύριε, τὰς χεῖρας ἡμῶν ἔκτεινον πρὸς ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν σου». 

Τὸ κατανυκτικὸ Τριῴδιο, παράλληλα μὲ τὴν παντοειδῆ νηστεία, δὲν παύει νὰ μᾶς παρακινεῖ καὶ στὴ θεοτερπῆ εὐποιία, μιὰ θητεία προσφορᾶς καὶ ἀγάπης στὸν ἄνθρωπο. Μιὰ στάση ζωῆς ποὺ ἀναφέρεται εὐθέως στὸν Χριστό: «Θρέψον δὴ τὸν Κύριον, ψυχή, τῇ εὐπραξίᾳ, ἀρετῆς ἐδέσματα ὡς εὐώδεις θυσίας προσκομίζουσα τούτῳ» (Πέμπτη Τυρινῆς, ᾠδὴ η΄). 

Ἔμεινε ἄραγε σὲ μᾶς καθόλου διάθεση νὰ θρέψουμε τὸν Κύριο μὲ μοσχομύριστα ἐδέσματα ἐλεημοσύνης; 



Καλὴ Σαρακοστή!

π. Δ. Μπόκος, Μια όαση στην έρημο

Ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ ἔχει μόλις διασωθεῖ ἀπὸ τὴν αἰγυπτιακὴ ἀπειλή, διαβαίνοντας θαυματουργικὰ τὴν Ἐρυθρὰ θάλασσα. Μπροστά του ἁπλώνεται τώρα ἡ ἀπέραντη ἔρημος. Ἀρχίζει μιὰ ἐπίπονη πορεία δύο περίπου μηνῶν, μέχρι νὰ φτάσουν στὸ ὄρος Σινᾶ. Ὅμως τὰ πράγματα δὲν εἶναι καθόλου ἁπλᾶ. Ἡ πορεία μέσα στὴν ἄνυδρη καυτὴ ἄμμο εἶναι πραγματικὸ μαρτύριο. Περισσότερο γιὰ τοὺς γέρους, τὰ μικρὰ παιδιά, τὶς γυναῖκες. «Οὐαὶ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ ταῖς θηλαζούσαις…». Οἱ δυσκολίες τοὺς ταλαιπωροῦν ἀφάνταστα. Πιὸ ἔντονα ἀπ’ ὅλα αἰσθάνονται τὴν ἔλλειψη τοῦ νεροῦ. Εἶναι τὸ πρῶτο ποὺ κάνει αἰσθητὴ τὴν ἀπουσία του μέσα στὴν καυτή, φονικὴ ἔρημο. Καὶ τότε ἀρχίζουν οἱ γογγυσμοὶ καὶ τὰ παράπονα. Ἐναντίον τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ πιστοῦ του δούλου Μωυσῆ. 

Ἀναχωρώντας λοιπὸν ὁ Μωυσῆς ἀπὸ τὴν Ἐρυθρὰ θάλασσα, «ἤγαγεν αὐτοὺς εἰς τὴν ἔρημον Σούρ». Τρεῖς ὁλόκληρες μέρες βάδιζαν μέσα στὴν ἔρημο αὐτή, χωρὶς νὰ βρίσκουν πουθενὰ νερό. Ἡ δίψα, ὅταν προστίθεται στὴν κοπιαστικὴ ὁδοιπορία, συνθέτει ἐφιαλτικὸ σενάριο. Ἐπιτέλους φτάνουν στὴν τοποθεσία Μερρά, ὅπου ὑπῆρχε νερό. Μὰ ὅταν διψασμένοι ἔσκυψαν νὰ πιοῦν, εἶδαν πὼς τὸ νερό, γεμάτο ἀπὸ τὰ νιτρικὰ ἅλατα ποὺ σὲ μεγάλες ποσότητες βρίσκονται στὴν περιοχὴ τοῦ Σινᾶ, ἦταν πικρὸ καὶ δὲν πινόταν. Γι’ αὐτὸ καὶ ὀνόμασαν τὸν τόπο ἐκεῖνο Πικρία. Στὶς νέες διαμαρτυρίες τους ὁ Θεὸς ὑπέδειξε στὸν Μωυσῆ νὰ ρίξει στὸ νερὸ ἕνα κλαδὶ ἀπὸ κάποιο δέντρο καὶ τὸ νερὸ γλύκανε, ἔγινε πόσιμο. Στὴ συνέχεια τοὺς ὁδήγησε στὴν Αἰλείμ, δέκα χιλιόμετρα νοτιότερα τῆς Μερρᾶς, ὅπου στρατοπέδευσαν γιὰ ἀρκετὲς μέρες καὶ ξεκουράστηκαν. Γιατὶ ἡ Αἰλεὶμ ἦταν μιὰ δροσερὴ ὄαση ἐν μέσῳ τῆς ἐρήμου. Δώδεκα κρυστάλλινες πηγὲς καὶ ἑβδομήντα θαλεροὶ φοίνικες χάριζαν τὴν πολύτιμη δροσιά τους στοὺς καταπονημένους ὁδοιπόρους (Ἐξ. 15, 22-27). 

Μὲ αὐτὰ καὶ ἄλλα πολλὰ ὁ Θεὸς ἔδειξε ὅτι δὲν ἐγκαταλείπει ποτὲ τὸν λαό του. Ἔχει τὴν ἔγνοια του καὶ τὸ σχέδιό του γι’ αὐτόν. Ἐνεργεῖ ὅμως μὲ τὸν τρόπο του. Ὄχι ὅπως σκέφτονται καὶ θέλουν οἱ ἄνθρωποι. Φροντίζει γιὰ ὅλα, ἀλλὰ θέτοντας συνεχῶς ὑπὸ δοκιμασία τὴν πίστη τους ἀπέναντί του. Δὲν τοὺς καλομαθαίνει μὲ τὸ κουταλάκι στὸ στόμα. Τοὺς ἐκπαιδεύει νὰ ἀγωνίζονται, νὰ ὑπομένουν, νὰ ἔχουν ἐμπιστοσύνη στὸ πρόσωπό του, νὰ ὑπακούουν στὶς ἐντολές του. Δὲν τὸ κάνει αὐτό, ἐπειδὴ τοῦ ἀρέσει νὰ τοὺς ταλαιπωρεῖ. Ἀλλὰ γιὰ νὰ προοδεύουν, νὰ γυμνάζονται πνευματικά, νὰ ἀναπτύσσουν στὸ ἔπακρο ὅσες ἱκανότητες τοὺς ἔχει δώσει. Ὁ δάσκαλος ποὺ δὲν ἀξιοποιεῖ ὅλες τὶς δυνατότητες τοῦ μαθητῆ, τὸν ζημιώνει. Εἶναι κακὸς δάσκαλος. Καὶ ὁ προπονητὴς κάνει καλὰ τὴ δουλειά του, ὅταν «ταλαιπωρεῖ» μὲ σκληρὴ προπόνηση τὸν ἀθλητή του, ἀντὶ νὰ τὸν ἀφήνει νὰ τεμπελιάζει. 

«Ἐν γῇ ἐρήμῳ καὶ ἀβάτῳ καὶ ἀνύδρῳ» πορευόμαστε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἀναζητώντας μὲ ἀγωνία μιὰν ὄαση. Τὰ χρόνια τῆς ζωῆς μας μοιάζουν συνήθως μὲ πορεία στὴν καυτὴ ἄμμο. «Τὸ πλεῖον αὐτῶν κόπος καὶ πόνος» (Ψαλμ. 89, 10). Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν θέλησε νὰ εἶναι ἄχαρος μόνο ὁ βίος μας καὶ ἀνεόρταστος, μιὰ «μακρὰ ὁδὸς ἀπανδόκευτος», χωρὶς πανδοχεῖο (Δημόκριτος). Σκόρπισε καὶ ὀάσεις δροσερές, ἀναζωογονητικὰ νάματα μέσα στὶς ἄνυδρες ἐρήμους τῆς ζωῆς μας. 

Μιὰ τέτοια ὑπέροχη ὄαση μέσα στὴν κόπωση τοῦ χρόνου εἶναι καὶ τὸ κατανυκτικὸ Τριώδιο. Ἔρχεται νὰ ἀναζωογονήσει τὸν φλογισμένο ἀπ’ τὴν κακία ὁδοιπόρο, τὸν «πεφορτισμένο» ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἄνθρωπο. Εἶναι ἡ χρονικὴ περίοδος ποὺ μᾶς ἀναψύχει ἀπὸ τὸν κόπο ὅλου τοῦ χρόνου. Ποὺ εὐλογεῖ καὶ ἁγιάζει τὸ ὑπόλοιπο ἔτος. Καὶ στὴν ἀρχὴ μὲν φαίνεται λίγο πικρή, μὲ τὴ νηστεία καὶ τὸν ἀγώνα κατὰ τῶν παθῶν ποὺ ἀπαιτεῖ. Ὅμως γρήγορα μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Σταυροῦ γλυκαίνει, ὅπως τὰ ὕδατα τῆς Μερρᾶς, καὶ γίνεται ἡ ἄσκηση τρυφὴ καὶ εὐχαρίστηση. Καὶ ἡ πορεία μας γίνεται ὄντως σταυροαναστάσιμη. Ὁ σταυρός μας ἐκβάλλει στὴν πανευφρόσυνη Ἀνάσταση, ποὺ σὰν ἄλλη πνευματικὴ ὄαση Αἰλείμ, δροσίζει καὶ χαρίζει νέα ζωὴ σὲ ὅσους σκύβουν νὰ πιοῦν ἀπὸ τὸ νάμα τῆς ζωοδόχου πηγῆς της. 

Στὴν πνευματικὴ ὄαση τοῦ Τριωδίου, τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀνάστασης, ἂς φέρουμε κι ἐμεῖς τὰ διψασμένα χείλη μας νὰ δροσιστοῦν, γιατὶ εἶναι «πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω. 4, 14). 



(ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, ἀρ. φ. 403, Φεβρ. 2017)

Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2017