Δευτέρα 29 Ιουλίου 2019

Χρ. Γιανναράς, Για την ελληνική διαφορά

πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/7/2019



Δύο αιώνες τώρα, το απολειφάδι του κοσμοπολίτικου Ελληνισμού που αποτέλεσε βαλκάνιο «εθνικό κράτος», παλεύει να επιβιώσει ιστορικά. Με αποκλειστικό μπούσουλα τη μίμηση, τον μεταπρατισμό.

Το ελλαδικό κράτος θέλει να γίνει κάτι άλλο από αυτό που είναι. Αυτό που είναι, δεν επιλέχθηκε με δημοψηφίσματα. Το καθορίζουν η γλώσσα του, η ιστορία του, η εδαφική του διαμόρφωση, το κλίμα του. Το ελλαδικό κράτος, δύο αιώνες τώρα, παλεύει να αλλάξει τους όρους της δεδομένης ταυτότητάς του.

Θέλει να ανήκει «εις την Δύσιν». Η γλώσσα του να σκοπεύει στη συναλλαγή, όχι στην κοινωνία της εμπειρίας. Η ιστορία του να χαρίζεται σε αδίστακτους σφετεριστές. Να αγνοηθεί το κλίμα και η εδαφική διαμόρφωση, για να χτίζονται βλάσφημου όγκου ασύμμετρα κουτιά, που προϋποθέτουν σπάνια ηλιοφάνεια και πολύμηνο παγετό.

Το «εθνικό κράτος», το ελληνώνυμο, δύο αιώνες τώρα, επιμένει σε δάνειο πολιτικό σύστημα (παρωδία κοινοβουλευτισμού), σε δάνειους θεσμούς οργάνωσης (πνιγερά συγκεντρωτικούς), δάνεια συστήματα παιδείας, δάνειους στόχους ανάπτυξης, δάνεια πρότυπα αισθητικής καλλιέργειας.

Αν η μίμηση, ο μεταπρατισμός, οδήγησαν την ελληνική κοινωνία σε προκοπή ή σε παγιωμένη παρακμή, είναι θέμα που δεν μπορούμε οι Νεοέλληνες να το συζητήσουμε – δεν θα συμφωνήσουμε ποτέ. Επειδή ο καθένας μας, με την απάντηση που δίνει, αποβλέπει στη θωράκιση του εγώ του: διακινδυνεύει τις «πεποιθήσεις» που κάποτε επέλεξε ή «ανεπαισθήτως» του υπέβαλαν. Και οι «πεποιθήσεις» του μέσου Νεοέλληνα λειτουργούν με τον φανατισμό της συμπτωματικής προσκόλλησής του σε μια ποδοσφαιρική ομάδα ή σε κομματικό μαντρί.

Αδύνατο να συζητήσουμε τα θεμελιώδη προβλήματα της ύπαρξης και συνύπαρξής μας οι Νεοέλληνες. Τα ασυνάρτητα τσιμπολογήματα των ιδεολογικών μας επιλογών, η κωμικά σαθρή ιστορική μας «κατάρτιση», η σκιώδης εξάσκησή μας στη λογική μέθοδο, μετασχηματίζουν κάθε «διάλογο» σε αντιμαχία εγωισμών. Σύμπτωμα κοινωνιών με χαμένον ή εξαρχής ανύπαρκτο ρόλο στην Ιστορία.

Η πιο δυσφόρητη απορία είναι, γιατί στον «ελεύθερο» (μετά την Τουρκοκρατία) πολιτικό βίο των Ελλήνων δεν υπήρξε ποτέ ένα κόμμα, που να φιλοδοξήσει τη διάσωση και πραγμάτωση της ελληνικής διαφοράς. Υπήρξαν κορυφαία αναστήματα λογίων και καλλιτεχνών με συναρπαστική κατανόηση και αφομοίωση της ελληνικής ετερότητας και της επίκαιρης ιστορικής δυναμικής που μπορούσε να έχει αυτή η ετερότητα. Υπήρξαν και χαρισματούχοι πολιτικοί με την ίδια συνειδητοποίηση, όπως και σοβαροί μελετητές και μαχητές του ελληνικού κοινοτισμού, της επικαιροποιημένης επιστροφής σε θεσμούς αυτοδιαχείρισης. Δεν υπήρξε ποτέ κόμμα πολιτικό που να στοχεύει πρωτευόντως σε μια σύγχρονη πολιτική ελληνική ιδιαιτερότητα.

Ο πολιτικός βίος της χώρας, από τα χρόνια του Όθωνα ώς σήμερα, είναι ασφυκτικά παγιδευμένος στον μεταπρατισμό, στην ξιπασμένη νεκροφόρα μίμηση της Δύσης. Όπως σε όλες τις μετα-αποικιακές κοινωνίες, το κοπιάρισμα του δυτικού μοντέλου είναι στεγνά και στυγνά μηχανιστικό, δεν αφήνει την παραμικρή ρωγμή για να ανασάνει η ιδιαιτερότητα: Νεκρές απομιμήσεις παντού, ομολογημένη με κομπασμό μειονεξία – ούτε καν προσχήματα για διάσωση της ιστορικής ετερότητας. Από τη δομή-οργάνωση των υπουργείων ώς τις διαβαθμίσεις και τα προγράμματα του σχολείου, την άρθρωση και τις ονομασίες των πανεπιστημιακών σχολών, την εμφάνιση και σύνταξη των εφημερίδων, όλα, τα πάντα, μιμητική αναπαραγωγή του δυτικού μοντέλου.

Η μίμηση, ο μεταπρατισμός, είναι συλλογικά συμπτώματα που δηλώνουν ολοκληρωτικά μηδενισμένη αυτοεκτίμηση, εθελόδουλη αυτεγκατάλειψη στα θελήματα ή στα βίτσια των «προστάτιδων Δυνάμεων» ή «μεγάλων συμμάχων» μας. Ο,τι κι αν υποστούμε από αυτούς, το λογαριάζουμε καλά καμωμένο, γιατί είναι τα ινδάλματά μας, το πρότυπο που πιθηκίζουμε μέχρις εξευτελισμού.

Συμφιλιωθήκαμε με τον τελεσίδικο ακρωτηριασμό του Ελληνισμού, την απώλεια της Μικρασίας, τον νομοτελειακό ιστορικό αφανισμό μας: Η Δύση έπρεπε να απαλλαγεί αμετάκλητα από το μισητό γι’ αυτήν φάντασμα του «Βυζαντίου» και ο Κεμάλ την εξυπηρέτησε καίρια. Η απάνθρωπη πρακτική της «εθνοκάθαρσης», που συνοδεύει νομοτελειακά το δυτικό γέννημα του εθνικισμού, ξερίζωσε τη μακραίωνη ελληνική ιδιαιτερότητα και από την Ανατολική Θράκη, από τη Βόρεια Ήπειρο, τη Βόρεια Κύπρο, τη μακεδονική Πελαγονία – πέτυχε η «Δύση» να συρρικνωθεί ο άλλοτε Ελληνισμός στο ριζικά αφελληνισμένο ελλαδικό κρατίδιο, που λειτουργεί σαν δικό της προτεκτοράτο, κυριολεκτικά.

Η ιστορική πείρα βεβαιώνει ότι τέτοιες μεταπλάσεις κοινωνικών σχηματισμών είναι οριστικές, δεν αναχαιτίζονται. Δεν υπάρχει ούτε υπήρξε, επί διακόσια χρόνια, στην Ελλάδα ένα κόμμα, έστω μικρό και αδύναμο, που να παλεύει για να μείνει ζωντανή η ελληνική διαφορά. Να παλεύει με τον «τρόπο» των Ελλήνων, όχι κοπιάροντας τους εθνικισμούς της Δύσης. Να ζητάει Αρχαία Ελληνικά από το Δημοτικό Σχολείο και τα μαθηματικά ως γλώσσα, όχι ως χρηστικό εργαλείο, γλώσσα ισότιμη και ισόκυρη με τη μουσική.

Ένα ελάχιστο, έστω, κόμμα που να απαιτεί επιστροφή στην αυτοδιαχειριζόμενη μικρή κοινότητα – να ξαναπάρει ο Έλληνας τη ζωή του στα χέρια του, να λυτρωθεί από τον ζυγό των επαγγελματιών της εξουσίας, την καφρίλα των εισαγόμενων ιδεολογιών. Κόμμα της ελληνικής διαφοράς, με πρωτεύουσα τη λογική της κοινωνούμενης εμπειρίας, όχι τον πνιγερό δογματισμό της ιδεολογικής ασφυξίας. Να αγνοηθούν οι εισαγόμενες και από δεύτερο χέρι (ή μυριοστό) συνταγές, έστω κι αν λανσάρονται σαν παγκόσμια μόδα για τους ξιπασμένους αμβλύνοες.

Φυσικά, τέτοια ιστορικά αναχώματα αντίστασης στον αφανισμό, γεννιούνται, δεν κατασκευάζονται κατά παραγγελίαν.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ

1. Οι ενυπόγραφες αναρτήσεις (άρθρα, ομιλίες, κριτικές βιβλίων, επιφυλλίδες, δοκίμια, μελετήματα κλπ) που φιλοξενούνται ή αναδημοσιεύονται στο ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν κατά κύριο λόγο τους συγγραφείς τους και όχι απαραίτητα το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ».

2. Τα σχόλια των αναγνωστών του ιστολογίου «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν τους ίδιους προσωπικά και όχι το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ». Σχόλια άσχετα με το περιεχόμενο των αναρτήσεων δεν θα δημοσιεύονται.

3. Υπάρχουν στο ιστολόγιο μας πολλές προτάσεις (σύνδεσμοι, links) προς άλλους δικτυακούς τόπους. Το ιστολόγιο μας δε φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο των αναρτήσεων ή των σχολίων που γίνονται εκεί.

Αρχείο

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

ΣΥΝ-ΙΣΤΟΛΟΓΕΙΝ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Ένα ιστολόγιο αφιερωμένο στους 57 αη-Γιώργηδες της Ορθόδοξης Εκκλησίας

ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΧΑΡΝΩΝ

Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται...

Τοῦτο σᾶς λέγω πάλιν καὶ σᾶς παραγγέλλω: κἂν ὁ οὐρανὸς νὰ κατέβη κάτω κἂν ἡ γῆ νὰ ἀνέβη ἀπάνω κἂν ὅλος ὁ κόσμος νὰ χαλάση καθὼς μέλλει νὰ χαλάση σήμερον αὔριον, νὰ μὴ σᾶς μέλη τί ἔχει νὰ κάμη ὁ Θεός. Τὸ κορμὶ ἂς σᾶς τὸ καύσουν, ἂς σᾶς τὸ τηγανίσουν, τὰ πράγματά σας ἂς σᾶς τὰ πάρουν, μὴ σᾶς μέλη, δῶστε τα, δὲν εἶναι ἐδικά σας. Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται. Ἐτοῦτα τὰ δύο ὅλος κόσμος νὰ πέση, δὲν ἠμπορεῖ νὰ σᾶς τὰ πάρη, ἔξω ἂν τύχη καὶ τὰ δώσετε μὲ τὸ θέλημά σας. Αὐτὰ τὰ δύο νὰ τὰ φυλάγετε νὰ μὴν τύχη καὶ τὰ χάσετε.

Ἅγιος Κοσμᾶς Αἰτωλός, Διδαχὴ Γ' (ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἰωάννη Β. Μενούνου, Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Διδαχὲς καὶ Βιογραφία, ἐκδόσεις Ἀκρίτας, ζ' ἔκδοση, Ἀθήνα 2004, σελ.154)

Επισκέπτες από 17/9/2009

Free counters!

ΠΕΡΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Περί θεολογίας

Περί ιδιωτικής θεολογίας

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ
ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ Θ. Ι. ΡΗΓΙΝΙΩΤΗ «ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟ ΑΘΕΟ»

Κ. ΤΣΑΤΣΟΣ, ΠΕΡΙ "ΕΙΔΙΚΩΝ"

Τοῦτο εἶναι τὸ δρᾶμα τῆς ἐποχῆς μας: ὅτι ἡ πρόοδος της δὲν βρίσκεται στὰ χέρια τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ τῶν εἰδικῶν, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι πνευματικοὶ ἄνθρωποι.

Κωνσταντίνος Τσάτσος, Ἀφορισμοὶ καὶ διαλογισμοί, τέταρτη σειρά, εκδ. Βιβλ. τῆς Ἑστίας, Ἀθήνα 1972, σελ. 92.

台灣基督東正教會 The Orthodox Church in Taiwan

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Μετεωρίτικη Βιβλιοθήκη

ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΚΡΗΤΗΣ

ΕΛΛΟΠΟΣ

Αξίζει να διαβάσετε

9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ